background image

Przemysław Senetra 

 

 

 

 

 

                Energetyka sem. V 

Krzysztof Szadziewski 
Kamil Naguszewski 
Mateusz Wiński 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Podstawy automatyki i robotyki 

 

 

SPRAWOZDANIE 

Identyfikacja obiektów automatyki 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

1. Wstęp 
 

Celem ćwiczenia laboratoryjnego było zapoznanie się z metodami identyfikacja 

obiektów dynamicznych sterowania i podstawowych członów występujących w automatyce na 
podstawie wykonanych charakterystyk (skokowej i częstotliwościowej) oraz analiza 
otrzymanych wyników podczas badania. 
 
 
2. Przebieg ćwiczenia 
 

W ćwiczeniu laboratoryjnym dokonano identyfikacji obiektów(określenie zależności 

pomiędzy wejściem a wyjściem), co sprowadziło się do wyznaczenia modelu matematycznego 
danych obiektów w postaci transmitancji. Dokonano tego dwoma metodami: 
-identyfikacji obiektu metodą wyznaczania odpowiedzi skokowej 
-identyfikacji obiektu na podstawie zdjętych charakterystyk częstotliwościowych 
 
Metoda identyfikacji obiektu metodą wyznaczania odpowiedzi skokowej polega na 
wprowadzeniu na wejście badanego obiektu funkcji skokowych oraz zarejestrowaniu 
odpowiedzi układu. Następnie na podstawie przebiegu eksperymentalnej charakterystyki 
skokowej zakłada się postać transmitancji aproksymującej. 
 

 
 
Do badania charakterystyk skokowych służy układ odpowiednich przyrządów. Na spec. 
tablicy ustawiamy zadaną wartość macierzy i dany sygnał wejściowy. Następnie wynik w 
postaci wykresu odczytujemy na rejestratorze do tablicy. 
 
 
W celu wyznaczenia charakterystyk częstotliwościowych z generatora funkcji podaje się na 
zaciski wejściowe modelu laboratyjnego (tablicy) sygnał sinusoidalny. Dodatkowo sygnał z 
generatora podawany jest na oscyloskop. Pomiar polega na wyznaczeniu w stanie drgań 
ustalonych stosunku amplitud i przesunięcia fazowego 
 
 
Na płycie czołowej modelu laboratoryjnego odzwierciedliliśmy równania macierzowe podane 
odpowiednio w punktach a, b, c i d: 

background image

a) 

 

A

=

[

0

4

5

1

]

 

B

=

[

0

0

1

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 
 

b)  

 

A

=

[

6 3

0

0

]

 

B

=

[

1

0

0

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 
 

c) 

 

A

=

[

0

0

0

0

]

 

B

=

[

1

0

0

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 
 

d)  

 

A

=

[

0

0

0

0

]

 

B

=

[

0

0

0

0

]

 

C

=

[

0

0

0

0

]

 

D

=

[

1

0

0

0

]

 

 
 
Rejestrator przestawiliśmy z układu X – Y na Y – t i podłączyliśmy wg rysunku nr 2 
przedstawionego w punkcie 3. Podczas rejestrowania wyników na rejestratorze musieliśmy 
odpowiednio dobierać skalę czasu t i skalę osi y, oddzielnie dla każdego badanego obiektu, 
aby wykres zmieścił się w przedziale rejestracji. Pokrętłami u10 i u20 ustawialiśmy wartość 
zadanego skoku jednostkowego przy pomocy woltomierza cyfrowego. Przebieg odpowiedzi 
skokowej rejestrowaliśmy na rejestratorze przyciskając przycisk Start i Rozwiązanie. 
 
 
3. Schemat, opis budowy stanowiska 
 
 

Stanowisko laboratoryjne pozwala na badanie właściwości liniowych układów 

stacjonarnych rzędu pierwszego i drugiego. 
 
 
 

Na stanowisku znajdował się woltomierz cyfrowy, model obiektu dynamicznego 

linowego oraz rejestrator wyników. Wartości sygnału u1 oraz u2 mierzone były przy pomocy 
woltomierza. Schemat płyty czołowej modelu obiektu dynamicznego linowego znajduje się 
na rysunku nr 1. Na rejestratorze w funkcji Y – t rejestrowane były wyniki naszych 
pomiarów. Schemat podłączenia aparatury przedstawia rys. nr 2 oraz rys. nr 3. Do 
przeprowadzenia ćwiczenia używaliśmy modelu laboratoryjnego obiektu dynamicznego 
liniowego podłączonego do rejestratora oraz woltomierza cyfrowego dla uzyskania dokładnych 
pomiarów. Strukturę modelu odzwierciedlają równania macierzowe przy wymiarach 
poszczególnych macierzy 2x2. Pozwala to na badanie liniowych układów dynamicznych do 
rzędu drugiego. Elementy macierzy A, B, C, D mogą przybierać wartość A: 

0

÷

±7

, B: 0,1, 

C:0,

±

1, D: 0 lub –1. Wyniki pomiarów są także analizowane w komputerze przy pomocy 

programu Matlab. W celu wyznaczenia charakterystyk skokowych obiektu podłączyliśmy 
wyjście y1 modelu laboratoryjnego z osią y rejestratora X-Y-t, rejestrator ustawiliśmy na 
rejestracje Y-t. Skalę osi y ustawiliśmy przy a) i b) na 2,5V/cm, a przy c) i d) na 2 V/cm. 
 
 
 
 

background image

Model płyty czołowej:  
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

4. Wyniki 
 
Zestaw nr 12 
 
a) Skala 2,5 V/cm 
 

 

 

A

=

[

0

4

5

1

]

 

B

=

[

0

0

1

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 
 

 

U

10

=10 V  

x

10

=0 

 

x

20

=0 

 
b) Skala 2,5 V/cm 
 

 

 

A

=

[

6 3

0

0

]

 

B

=

[

1

0

0

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 
 

 

U

10

=8 V    

x

10

=0 

 

x

20

=0 

 
c) Skala 2 V/cm 
 

 

 

A

=

[

0

0

0

0

]

 

B

=

[

1

0

0

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 
 

 

U

10

=10 V  

x

10

=0 

 

x

20

=0 

 
d) Skala 2 V/cm 
 

 

 

A

=

[

0

0

0

0

]

 

B

=

[

0

0

0

0

]

 

C

=

[

0

0

0

0

]

 

D

=

[

1

0

0

0

]

 

 
 

 

U

10

=10 V  

x

10

=0 

 

x

20

=0 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

5. Analiza wyników 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

Identyfikacja Teoretyczna: 
 

G(s

⋅ 

(

⋅ 

− 

A)

⋅ 

 

0

1

2

2

0

1

2

2

)

(

)

(

)

(

b

s

b

s

b

a

s

a

s

a

s

M

s

L

s

G

+

+

+

+

=

=

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 

background image

 
 
a) 
 
U=10V 
Skala rejestratora: 0,5 V/cm 
 





=

0

4

0

0

0

0

L

 

 

M = [1 1 20] 

 
Gdzie L=[a

2

 a

1

 a

0

]  i  M=[b

2

 b

1

 b

0

]  dla 

 

0

1

2

2

0

1

2

2

)

(

)

(

)

(

b

s

b

s

b

a

s

a

s

a

s

M

s

L

s

G

+

+

+

+

=

=

 

 

20

4

)

(

2

+

+

=

s

s

s

G

 

 
Symulacja z Matlaba 
 

Charakterystyka skokowa 

 
 

 

 
 
 

background image

 
 

 

 

Charakterystyka Nyquista 

 

 

 
 

Charakterystyka Bodego 

 

 

 

background image

 
 
b) 
 
U=8V 
Skala rejestratora: 0,5 V/cm 
 





=

0

0

0

1

0

0

L

 

M = [1 6 0]

 

 
Gdzie L=[a

2

 a

1

 a

0

]  i  M=[b

2

 b

1

 b

0

]  dla 

 

0

1

2

2

0

1

2

2

)

(

)

(

)

(

b

s

b

s

b

a

s

a

s

a

s

M

s

L

s

G

+

+

+

+

=

=

 

 

s

s

s

s

G

6

)

(

2

+

=

 

 
Symulacja z Matlaba 
 

Charakterystyka skokowa 

 
 

 

 
 
 

background image

 
 

Charakterystyka Nyquista 

 

 

 
 
 
 

Charakterystyka Bodego 

 

 

 

background image

 
 
c) 
 
U=10V 
Skala rejestratora: 2 V/cm 
 





=

0

0

0

1

0

0

L

 

M = [1 0 0]

 

 
Gdzie L=[a

2

 a

1

 a

0

]  i  M=[b

2

 b

1

 b

0

]  dla 

 

0

1

2

2

0

1

2

2

)

(

)

(

)

(

b

s

b

s

b

a

s

a

s

a

s

M

s

L

s

G

+

+

+

+

=

=

 

 

s

s

G

1

)

(

=

 

 
Symulacja z Matlaba 
 

Charakterystyka skokowa 

 

 

 
 
 
 

background image

 
 
 

Charakterystyka Nyquista 

 

 

 

Charakterystyka Bodego 

 

 

 

background image

d) 
 
U=10V 
Skala rejestratora: 2 V/cm 
 





=

0

0

0

0

0

1

L

 

M = [1 0 0]

 

 
Gdzie L=[a

2

 a

1

 a

0

]  i  M=[b

2

 b

1

 b

0

]  dla 

 

0

1

2

2

0

1

2

2

)

(

)

(

)

(

b

s

b

s

b

a

s

a

s

a

s

M

s

L

s

G

+

+

+

+

=

=

 

 

1

)

(

=

s

G

 

 
Symulacja z Matlaba 
 

 
 

Charakterystyka skokowa 

 

 

 
 
 

 
 
 

background image

Charakterystyka Nyquista 

 

 

 
 
 

Charakterystyka Bodego 

 

 

 
 
 

background image

6. Identyfikacja obiektów na podstawie charakterystyk skokowych 
 

a)

 

Człon oscylacyjny 2-go rzędu 

 
 

A

=

[

0

4

5

1

]

 

B

=

[

0

0

1

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 

U

10

=10 V  

x

10

=0 

 

x

20

=0 

 
 

35

,

0

10

5

,

3

10

0

=

=

=

U

kx

k

 

5

,

2

0

=

T

51

,

2

2

0

0

=

=

T

π

ω

 

19

,

0

=

ξ

 

 

3

,

6

95

,

0

2

,

2

)

51

,

2

(

51

,

2

19

,

0

2

)

51

,

2

(

35

,

0

2

)

(

2

2

2

2

2

0

0

2

2

0

+

+

=

+

+

=

+

+

=

s

s

s

s

s

k

s

G

ω

ξω

ω

 

 

 
 
 
b)

 

Człon inercyjny 

 

A

=

[

6 3

0

0

]

 

B

=

[

1

0

0

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 
 

 

U

10

=8 V    

x

10

=0 

 

x

20

=0 

 

538

,

0

10

0

=

=

U

kx

k

 

6

,

5

0

=

T

21

,

1

2

0

0

=

=

T

π

ω

 

46

,

1

46

,

0

787

,

0

)

21

,

1

(

21

,

1

19

,

0

2

)

21

,

1

(

538

,

0

2

)

(

2

2

2

2

2

0

0

2

2

0

+

+

=

+

+

=

+

+

=

s

s

s

s

s

k

s

G

ω

ξω

ω

 

 

c)

 

Człon całkujący 

 
 

A

=

[

0

0

0

0

]

 

B

=

[

1

0

0

0

]

 

C

=

[

1

0

0

0

]

 

D

=

[

0

0

0

0

]

 

 
 

 

U

10

=10 V  

x

10

=0 

 

x

20

=0 

 

background image

 
 
 

62

,

0

10

0

=

=

U

kx

k

 

s

s

k

s

G

62

,

0

)

(

=

=

 

 

d)

 

Człon bezinercyjny 

 

A

=

[

0

0

0

0

]

 

B

=

[

0

0

0

0

]

 

C

=

[

0

0

0

0

]

 

D

=

[

1

0

0

0

]

 

 
 

 

U

10

=10 V  

x

10

=0 

 

x

20

=0 

 
 

45

,

0

10

0

=

=

U

kx

k

 

45

,

0

)

(

=

=

k

s

G

 

 
 
 
 
7. Identyfikacja obiektów na podstawie charakterystyk częstotliwościowych

  

 
 
Człon 1 
 

Lp. 

f [Hz] 

ω

 [rad/s] 

log [

ω

2A [V] 

2B [V] 

φ

 

Re 

Im 

20log[G(j

ω

)] 

13,70 

86,04 

1,93 

4,00 

0,88 

2,00 

0,21 

0,0077 

-13,15 

51,80 

325,30 

2,51 

4,00 

1,78 

27,00 

0,39 

0,2020 

-7,03 

59,20 

371,78 

2,57 

4,00 

2,31 

52,00 

0,35 

0,4550 

-4,77 

64,30 

403,80 

2,61 

4,00 

2,64 

82,00 

0,09 

0,6535 

-3,61 

67,10 

421,39 

2,62 

4,00 

2,67 

105,00 

-0,17 

0,6447 

-3,51 

74,60 

468,49 

2,67 

4,00 

2,11 

138,00 

-0,39 

0,3529 

-5,56 

96,20 

604,14 

2,78 

4,00 

0,74 

163,00 

-0,17 

0,0540 

-14,66 

 
 

background image

Charakterystyka amplitudowo-fazowa

0,00

0,01

0,10

1,00

Re

Im

G (jw)

 

 
 
 
 

Charakterystyka logarytmiczna Bodego

1,93

2,51

2,57

2,61

2,62

2,67

2,78

log(w)

2

0

lo

g

[G

(j

w

)]

 

 
 
 
 

background image

Charakterystyka logarytmiczna Bodego

1,93

2,51

2,57

2,61

2,62

2,67

2,78

log(w)

k

ą

fa

z

o

w

y

 

 
 
 
 
Człon 2 
 

Lp. 

f [Hz] 

ω

 [rad/s] 

log [

ω

2A [V] 

2B [V] 

φ

 

Re 

Im 

20log[G(j

ω

)] 

14,37 

90,24 

1,96 

4,00 

0,675 

8,80 

0,1667 

0,0258 

-15,46 

60,60 

380,57 

2,58 

4,00 

0,563 

33,00 

0,1180 

0,0766 

-17,03 

139,00 

872,92 

2,94 

4,00 

0,388 

60,00 

0,0485 

0,0840 

-20,26 

570,00  3579,60 

3,55 

4,00 

0,138 

90,00 

0,0000 

0,0345 

-29,24 

 
 

Charakterystyka amplitudowo-fazowa

0,01

0,10

1,00

0,17

0,12

0,05

0,00

Re

Im

G(jw)

 

 

background image

Charakterystyka logarytmiczna Bodego

-35,00

-30,00

-25,00

-20,00

-15,00

-10,00

-5,00

0,00

1,96

2,58

2,94

3,55

log(w)

2

0

lo

g

[G

(j

w

)]

20log[G(j

ω

)]

 

 
 
 

Charakterystyka logarytmiczna Bodego

1

10

100

1,96

2,58

2,94

3,55

Log(w)

k

ą

fa

z

o

w

y

φ

 

 
 
 
 
 
 
8. Wnioski 
 
Kształt charakterystyk zależy od dokładności sprzętu pomiarowego jak i również od 
dokładności i precyzji odczytania pomiarów