Tablica 3
Początki dziejów śydów w Polsce
Migracje śydów na ziemie
polskie w XI-XV w. Pierwsi
ś
ydzi, którzy pojawili się
przejazdem w X w. w Polsce,
trudnili się przede wszystkim
kupiectwem,
w
tym
zyskownym
handlem
niewolnikami. Wkrótce jednak
prześladowania zmusiły wiele
rodzin
Ŝ
ydowskich
do
przeniesienia się na stałe na
ziemie polskie, gdzie znaleźli
bezpieczne schronienie.
Brakteat hebrajski z czasów
Mieszka
Starego
z
wyobraŜeniem popiersia w
hełmie
z
gałązką.
Umiejętności
ś
ydów
w
zakresie
produkcji
monet
wykorzystywał m.in. ksiąŜę
Mieszko III Stary, który oddał
im w dzierŜawę mennicę w
Gnieźnie.
Na
małych,
jednostronnie bitych monetach
zwanych
brakteatami
Ŝ
ydowscy
mincerzy
umieszczali
w
języku
hebrajskim róŜne napisy, w
tym własne imiona.
Satyryczna
płaskorzeźba
przedstawiająca
ś
ydów
z
maciorą. Kapitel z katedry w
Gnieźnie, 2 poł. XIV w. śydzi
nie
spoŜywali
mięsa
wieprzowego,
poniewaŜ
uwaŜali
je
za
nieczyste.
Według Talmudu świnia jest
jedynym
zwierzęciem
parzystokopytnym, które nie
przeŜuwa pokarmu i stąd nie
moŜe być uznana za koszerną.
Przedstawianie
ś
ydów
ze
ś
winią było więc formą drwiny
z ich religii.
Kazimierza pod Krakowem -
jedna z największych gmin
Ŝ
ydowskich
ś
redniowiecznej
Polski. Sztych z dzieła H.
Schedla Liber Chronicorum
(Norymberga
1493).
W
największych
miastach
polskich tworzyły się osobne
dzielnice
zamieszkałe
wyłącznie przez śydów. Pod
koniec XV w. po wysiedleniu
ś
ydów
z
Krakowa,
w
pobliskim
Kazimierzu
powstała
duŜa
gmina
Ŝ
ydowska, która mogła się
poszczycić okazałą, murowaną
synagogą.
ś
ydzi
w
szatach
modlitewnych.
WitraŜ z katedry we Włocławku, ok.
1360 r. Tałes - prostokątny i biały szal
z frędzlami wzdłuŜ krótszych boków,
nakładany jest od wieków przez
ś
ydów w czasie modlitwy. Zaszczyt
jego
noszenia
przysługuje
tylko
męŜczyznom Ŝonatym.
Pierwsi śydzi osiedlili się w Polsce w
XI - XII w., po tym jak w czasie
krucjat krzyŜowcy, w drodze do Ziemi
Ś
więtej, gromili gminy Ŝydowskie w
Europie Zachodniej. Masowy napływ
miał jednak miejsce dopiero od XIV
w. po fali prześladowań,
spowodowanych oskarŜeniami śydów
o wywołanie epidemii dŜumy, tzw.
czarnej śmierci. KsiąŜęta i królowie
polscy, licząc, Ŝe śydzi doprowadzą
do szybszego rozwoju gospodarczego
kraju, otoczyli ich szczególną opieką i
obdarzyli przywilejami, które
określały prawa oraz obowiązki obu
stron. Najstarszy przywilej dla śydów
wydał w Kaliszu ksiąŜę Bolesław
PoboŜny w 1264 r. Podstawowym
zajęciem ludności Ŝydowskiej był
handel i rzemiosło. W mniejszym
stopniu trudnili się śydzi poŜyczaniem
pieniędzy na procent. Wykorzystując
umiejętności rzemieślnicze, ksiąŜęta
zatrudniali ich takŜe w mennicach
przy biciu monety. śydzi osiedlali się
w duŜych miastach, leŜących na
uczęszczanych szlakach handlowych,
gdzie budowali synagogi i cmentarze.
Page 1 of 3
ś
ydzi w polsce - Wydruk strony
2008-04-19
http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel03.html
