background image

Całościowe zaburzenia rozwojowe  – objawy. 
 

Strona 1 z 3 
 

Całościowe zaburzenia rozwojowe 

Anna Szozda

15 kwiecień 2011  

 

Całościowe zaburzenia rozwoju, z angielskiego nazywane także PDD (pervasive 
developmental disorder), to grupa wrodzonych zaburzeń dotykających sfery motoryki, 
komunikacji i języka, percepcji. Choroby te same w sobie nie wpływają znacznie na długość 
życia, jednak utrudniają funkcjonowanie w społeczeństwie. Są nieuleczalne, ale przy 
wczesnym rozpoznaniu można dostosować edukację dziecka do jego potrzeb, co w znacznym 
stopniu ułatwi mu rozwój zdolności społecznych i językowych. 

Całościowe zaburzenia rozwoju 

Do całościowych zaburzeń rozwoju zalicza się obecnie: 

 

całościowe zaburzenia rozwoju, takie jak autyzm atypowy, 

 

autyzm wczesnodziecięcy, 

 

zespół Aspergera, 

 

zespół Retta, 

 

zespół Hellera. 

Pierwsze trzy zaburzenia rozwoju są zaliczane do zaburzeń spektrum autystyzmu. Oprócz 
tego, występują one częściej niż dwa ostatnie schorzenia. 

Zaburzenia rozwoju - objawy 

Wszystkie całościowe zaburzenia rozwoju mają pewne cechy wspólne: 

 

nietypowe użycie przedmiotów i zabawek, 

 

trudności w rozumieniu słów, 

 

trudności w mówieniu, 

 

problemy z nawiązaniem kontaktu z innymi ludźmi, 

 

brak naśladowania innych ludzi, 

 

niechęć do kontaktu fizycznego, 

 

niechęć do jakichkolwiek zmian, 

 

powtarzanie określonych ruchów. 

Całościowe zaburzenia rozwoju w większości przypadków mogą być zdiagnozowane już w 
niemowlęctwie lub w pierwszych latach życia. 

background image

Całościowe zaburzenia rozwojowe  – objawy. 
 

Strona 2 z 3 
 

Autyzm atypowy - objawy 

Atypowe zaburzenia autystyczne mogą mieć różne nasilenie objawów w zależności od 
konkretnego przypadku. Niektóre dzieci z takimi zaburzeniami nie potrafią mówić, inne 
budują poprawne zdania, choć wszystkie mają pewne problemy z komunikacją i 
nawiązywaniem kontaktu z innymi ludźmi, dzieci autystyczne różnią się także zachowaniem. 
Autyzm atypowy jest diagnozowany wtedy, kiedy nie można stwierdzić, że dziecko jest chore 
na autyzm wczesnodziecięcy lub zespół Aspergera, ale ma pewne charakterystyczne dla 
autyzmu deficyty rozwoju. 

Autyzm wczesnodziecięcy - objawy 

Możliwe objawy autyzmu wczesnodziecięcego to: 

 

opóźniona nauka mówienia, 

 

małomówność, 

 

powtarzalne ruchy, 

 

kompulsywne układanie przedmiotów, 

 

brak kontaktu wzrokowego, 

 

brak przyjemności związanej z bliskością, 

 

trudności w odróżnieniu „ja” od „ty”, 

 

trudności w rozpoznawaniu emocji innych, 

 

trudności w rozpoznawaniu ironii, metafor, dowcipów, 

 

trudności w stosowaniu komunikacji niewerbalnej, 

 

wąskie zainteresowania, 

 

nieumiejętność zmiany tematu rozmowy. 

Zespół Aspergera - objawy 

Zespół Aspergera to zaburzenie ze spektrum autyzmu. Osoby cierpiące na to zaburzenie mają 
jednak dużo mniejsze problemy z komunikacją niż osoby z innymi odmianami autyzmu. 
Rozwój umysłowy i funkcjonowanie także odbiega od typowego autyzmu. Zespół Aspergera 
obejmuje objawy takie jak: 

 

problemy ze współpracą z innymi ludźmi, 

 

problemy z rozumieniem języka niedosłownego, 

 

zawężone zainteresowania, 

 

przywiązanie do rutyny, 

 

problemy z mimiką i niewerbalnym okazywaniem uczuć, 

 

brak kontaktu wzrokowego, 

 

unikanie bliskości fizycznej. 

W porównaniu z typowym autyzmem, zespół Aspergera pozwala osobie chorej osiągnąć 
dużo więcej. Wiele osób z zespołem Aspergera osiąga sukcesy, a to przede wszystkim dzięki 
umiejętności skupienia się na jednym temacie czy problemie oraz inteligencji. 

Zespół Retta - objawy 

background image

Całościowe zaburzenia rozwojowe  – objawy. 
 

Strona 3 z 3 
 

Zespół Retta, w odróżnieniu od pozostałych całościowych zaburzeń rozwoju, w większości 
przypadków występuje u dziewczynek. Oprócz tego, dotyka nie tylko rozwoju psychicznego, 
ale także fizyczności chorych. Objawy zespołu Retta to: 

 

małe dłonie, stopy i głowa, 

 

niski wzrost, 

 

trudności w przełykaniu, 

 

trudności w chodzeniu, 

 

spastyczność (sztywność mięśni, przykurcze utrudniające lub uniemożliwiające 
poruszanie się), 

 

bruksizm, 

 

napady padaczkowe, 

 

ataki paniki, 

 

powtarzalne ruchy dłoni, 

 

problemy z koordynacją ruchową, 

 

brak umiejętności komunikowania niewerbalnego, 

 

brak umiejętności mówienia. 

Zespół Hellera - objawy 

Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne (CDD - childhood disintegrative disorder) zaczyna 
objawiać się najpóźniej ze wszystkich całościowych zaburzeń rozwoju. Między 2. a 4. rokiem 
życia dziecko traci nabyte już umiejętności motoryczne, językowe i społeczne.  
 
Objawy przypominają autyzm dziecięcy, jednak w przypadku autyzmu dziecko rodzi się już z 
pewnymi objawami. W zespole Hellera dziecko do 2.-4. roku życia rozwija się najzupełniej 
normalnie, a w pewnym momencie dość szybko traci swoje umiejętności, choć może to trwać 
do 10. roku życia. Charakterystycznym objawem są także halucynacje.