M

NIEJSZOŚCI NARODOWE I ETNICZNE

Wykład 4 Struktura narodowościowa państw europejskich

2011/2012, semestr zimowy, II rok Politologii

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona

Szymonowica w Zamościu

Dr Ewa Pogorzała

L

ITERATURA

G. Janusz, Statystyczny obraz mniejszości
narodowych we współczesnej Europie, [w]:
Mniejszości narodowe i etniczne w procesach
transformacji i integracji, red. E. Michalik i H.
Chałupczak, Lublin 2006, s. 11 – 51.

G. Janusz, Ochrona praw mniejszosci narodowych
w Europie, Lublin 2011 [rozdział II – Mniejszości
narodowe w Europie w ujęciu statystycznym, s. 101
– 256].

Współczesna Europa jest kontynentem
zamieszkałym w dużej części przez osoby nie
identyfikujące się z większością etniczną tworzącą
dane państwo.

Liczba osób należących do mniejszości waha się
obecnie od 0,4 % ogółu ludności w państwie
(Niemcy) do 41,5 % (Łotwa).

•

Szacuje się, że wśród

752 milionów

mieszkańców

Europy mniejszości narodowe na początku lat
dziewięćdziesiątych XX wieku liczyły

101,4 mln

osób stanowiąc ok.

13,5 %

obywateli państw

europejskich.

•

Tę liczbę tworzyło prawie

300 grup

mniejszościowych.

W odniesieniu do 2000 roku liczebność mniejszości
szacuje się na

103,3 mln

osób zrzeszonych w

307

grupach

– co stanowi kilkanaście procent obywateli

państw europejskich.

•

Na przełomie XX i XXI wieku zmienił się znacznie
obraz etniczny Europy. Wpłynęły na to następujące
czynniki:
• przemiany ustrojowe i terytorialne w Europie
zaistniałe po 1989 roku,
• konflikty narodowościowe w pierwszej połowie i
pod koniec lat dziewięćdziesiątych,
• pojawienie się nowych aspiracji
narodowościowych wśród różnych grup etniczno-
kulturowych oraz zwiększona aktywność
społeczności regionalnych,

•

• zmiany w danych statystycznych w latach 1989 –
2002 (największe w byłych państwach
federacyjnych o strukturze narodowościowej:
CSRS, JFSR, ZSRR),
• wypracowanie i akceptacja międzynarodowych
standardów praw mniejszości narodowych oraz ich
upowszechnienie,
• upodmiotowienie mniejszości narodowych w
stosunkach międzynarodowych i wewnętrznych,
• większa gotowość państw do uwzględniania
potrzeb mniejszości narodowych,

A

LBANIA

Ponad 3 mln mieszkańców

Wg danych ze spisu z 1989 r. mniejszości 2%
ludności, 65 tys.

Mniejszości narodowe Grecy, Macedończycy,
Czarnogórcy,

Mniejszości językowe: Romowie, Aromuni

Aromuni – na Bałkanach określani jako Vlachowie
(Wołosi), należą do romańskiej grupy językowej

A

RMENIA

Spis z 2001 r.

Ormianie blisko 98%

najliczniejsze mniejszości Azerowie i Kurdowie

A

USTRIA

W Austrii spis powszechny przeprowadzono w 2001
r. , etnos tytularny – 95%

Obecnie uznanych jest w Austrii sześć grup
narodowościowych (mniejszości narodowych).

Najliczniejsze to: Węgrzy – ok. 26 tys., Chorwaci –
ok. 20 tys., Słoweńcy – ok. 18 tys., Czesi – 11 tys.,

Grupa wendyjska

W spisie z 2001 r. język wendyjski zadeklarowało 567
osób

Grupa wendyjska (windisch) wykształciła się przed I
wojną światową

Pojęciem tym określa się na terenie Karyntii osoby
deklarujące narodowość niemiecką (austriacką) oraz
język słoweński jako ojczysty

A

ZERBEJDŻAN

•

Według danych z 1999 r. na terenie tego państwa
do narodu większościowego należało 90,6 %
mieszkańców (7.205.500 osób).

•

Mniejszości narodowe stanowiły 9,4 % (875.500
osób).

•

Najliczniejsze grupy stanowili Lezgini (178 tys.
osób, tj. 2,2 %), Rosjanie (141,7 tys. – 1,8 %),
Ormianie (120,7 tys. – 1,5 %), Tałysze (76,8 tys. –
1,0 %).

L

EZGINI

kaukaska grupa etniczna, żyjąca głównie w
południowo-wschodnim Dagestanie (gdzie stanowi
ok. 10–11% ludności) i północnym Azerbejdżanie,
używająca języka lezgińskiego.

Liczba Lezginów jest szacowana na około 400–600
tys. osób.

T

AŁYSZE

•

Naród zamieszkujący północny Iran (ok. 100 tys.) i

południowy Azerbejdżan

•

Według danych spisu powszechnego z 1999 r. w

Azerbejdżanie żyje 77 tys. Tałyszów, jednak w rzeczywistości

może ich być nawet ok. 200 tys. (większość z nich to

mieszkańcy wiosek, którzy nie mają rozwiniętej świadomości

narodowej; władze azerbejdżańskie prowadzą ponadto

politykę niezbyt przychylną Tałyszom).

•

Mówią językiem tałyskim należącym do grupy języków

irańskich; własnym językiem posługują się jednak tylko w

kręgu rodzinnym i sąsiedzkim, w kontaktach zewnętrznych

używają azerskiego.

•

W 1928 r. zaczęto zapisywać język tałyski przy użyciu

alfabetu łacińskiego

•

od początku lat 30. XX w.. po tałysku nie są wydawane żadne

gazety ani książki, nie uczy się go w szkole.

•

Wyznają islam szyicki.

B

ELGIA

•

W Belgii nie prowadzi się statystyk
narodowościowych.

•

Ludność państwa liczyła w 2002 r. 10.309.725
osób.

•

W Belgii występują trzy wspólnoty językowe:
flamandzka (5,9 mln, tj. 57,3 % populacji),
francuska (4 mln, 38,8 %) i niemiecka (69 tys., 0,66
%).

Duży odsetek imigrantów

Groźba rozpadu państwa na niderlandzkojęzyczną
Flandrię i francuskojęzyczną Walonię.

Prowokacja dziennikarska: Flandria ogłosiła
niepodległość, Belgia nie istnieje, król uciekł z kraju
- ogłosiła w połowie grudnia 2006 r.
francuskojęzyczna telewizja publiczna RTBF.

B

IAŁORUŚ

•

Według danych na 1 stycznia 2003 r. na Białorusi
zamieszkiwało 9.898,6 tys. osób należących do 129
narodowości.

•

Białorusini stanowili 81,2 % populacji (8.159 tys.
osób).

•

Najliczniejszą wśród innych narodowości
pozostawała mniejszość rosyjska licząca 1.142 tys.
osób (11,4 %).

•

Drugą co do wielkości była mniejszość polska
licząca 396 tys. osób (3,9 %), a trzecią mniejszość
ukraińska (237 tys. osób, tj. 2,4 %).

B

OŚNIA I

H

ERCEGOWINA

W 2001 r. na ogólną liczbę 3.364.825 mieszkańców
Bośni i Hercegowiny narodowość bośniacką podało
1.626.843 osoby (48,35 %), serbską 1.142.948
osób (33,97 %), chorwacką 519.478 osób (15,44
%) a inną 75.556 osób (2,24 %).

Narodem najliczniejszym są Muzułmanie, uznani za
odrębny naród w okresie rządów Josefa Broz-Tito

W spisach określani są jako Bośniacy

republika federacyjna, według konstytucji z 1995 r.
składającą się z Federacji Muzułmańsko-
Chorwackiej i Republiki Serbskiej.

zagrożenie proklamowaniem niepodległości
Republiki Serbskiej lub jej oderwaniu w celu
przyłączenia jej do Serbii

W

OJNA DOMOWA W

B

OŚNI

w latach 1992-1995 wojna domowa, zginęło ponad
100 tys. osób

Najkrwawszy konflikt z kilku, które wybuchły
podczas rozpadu Jugosławii na początku lat 90. XX
wieku.

Stronami konfliktu byli walczący o autonomię
bośniaccy Serbowie i Chorwaci, toczący również
walki między sobą, oraz władze Bośni i
Hercegowiny, współpracujące z siłami rozjemczymi
NATO i ONZ.

M

ASAKRA W

S

REBRENICY

W czasie wojny czystki etniczne - masakra w
Srebrenicy

masowa egzekucja około 8000 muzułmańskich
mężczyzn i chłopców przez zbrojne oddziały
Serbów w lipcu 1995 r. w czasie wojny w Bośni, w
okolicach miasta Srebrenica.

uznawana za największe ludobójstwo w Europie od
czasu II wojny światowej.

O zbrodnię popełnioną w Srebrenicy oskarżano
generała Ratko Mladića oraz głównych przywódców
serbskich z okresu wojny, oskarżonych m.in. o
zbrodnie w Srebrenicy: Radovana Karadžicia i
Slobodana Miloševicia.

Międzynarodowy Trybunał Karny dla Byłej
Jugosławii

B

UŁGARIA

Spis z 2001 r. narodowość bułgarska 6.699.210 na
7.928.901,

Mniejszości turecka blisko 750 tys., romska ok. 371
tys.

Ponadto Pomacy – grupa pochodzenia
bułgarskiego, która w okresie panowania tureckiego
przyjęła islam, mieszkają głównie w Rodopach,
1992 r. ok. 160 tys.

G

AGAUZI

Gagauzi, 1992 r. 15 – 20 tys.

grupa etniczna pochodzenia tureckiego
posługująca się językiem gagauskim z grupy
języków tureckich,

Zamieszkują Gagauzję w południowej Mołdawii, na
Ukrainie, mniej licznie północno-wschodnie tereny
Bułgarii, w Rumunii i Kazachstanie.

dane co do ich liczebności – od 150 do 235 tysięcy.

C

HORWACJA

Wg danych ze spisu 2001 r. naród większościowy
(chorwacki) liczył prawie 90 %.

Najliczniejszą mniejszością byli Serbowie liczący
ponad 200 tys. osób (4,5 % ogółu ludności) – w
większości prawosławni.

Mniejszość muzułmańska – 43,5 tys. (ok. 1%)

C

YPR

Cypr 80% ludność grecka,

Turcy 11%

Konflikt grecko – turecki,

w 1960 r. Cypr został uznany przez ONZ za

niezależną republikę;

1963 - wybuch wojny domowej pomiędzy

cypryjskimi Grekami a Turkami.

1974 r. turecka inwazja na wyspę,

1983 r. utworzenie Republiki Tureckiej Cypru

Północnego - nie uznana przez żadne inne

państwo, istnieje do dziś, podział Cypru na dwie

części.

D

ANIA

Brak statystyk narodowościowych

Szlezwik Północny – mniejszość niemiecka 15 – 20
tys.

Grenlandia Inuici (Eskimosi) 50 tys.

Problem z imigrantami

E

STONIA

Dostępne dane, określające stan demograficzny
państwa, odnoszą się do spisu z 31 marca 2000 r.

Estończycy liczący 930.219 stanowili 67,90 %
ludności, Rosjanie - 351.178 (25,63 %), Ukraińcy -
29.012 (2,12 %), Białorusini - 17.241 (1,26 %).

P

ROBLEM Z MNIEJSZOŚCIĄ ROSYJSKĄ

W nocy z 26 na 27 kwietnia 2007 roku w stolicy
Estonii, Tallinie w czasie usuwania z centrum
miasta pomnika żołnierzy radzieckich doszło do
starć między policją a radziecką mniejszością,
mieszkającą na stałe w Estonii.

F

INLANDIA

•

Szacunkowe dane o mniejszościach w Finlandii
wynikają z używanego języka i wskazują na
następujące mniejszości:
• mniejszość szwedzka licząca 293.691 osób, tj.
5,71 % populacji Finlandii;
• mniejszość lapońska (Saami) liczy około 6,4 tys.
osób;
• Romowie liczący ok. 10 tys. osób;
• Rosjanie liczący do 25 tysięcy;
• Tatarzy liczący ok. 900 osób;
• Żydzi liczący ok. 1.300 osób.

S

AAMOWIE

(S

AAMI

, L

APOŃCZYCY

)

•

lud zamieszkujący Laponię – krainę historyczno-geograficzną

w Europie Północnej (obecnie w granicach: Norwegii,

Finlandii, Rosji oraz Szwecji)

•

Lapończycy to pierwotna ludność całej Skandynawii.

•

Dla Samów nazwa Lapończycy jest określeniem obelżywym,

wiąże się z trwającymi aż do czasów współczesnych

działaniami rządów krajów zamieszkania, mających na celu

ich wynarodowienie i akulturację.

•

Trudno jest określić ilu Samów żyje w dzisiejszych czasach.

Jedynie Rosja i Finlandia prowadzi statystyki nad tym

zagadnieniem. Prawdopodobna ich liczba wynosi około 60

000. (1600 w Rosji, 7000 w Finlandii, 17 000 w Szwecji i

40000 w Norwegii). Tylko jedna trzecia Samów posługuje się

językami lapońskimi (z grupy języków ugrofińskich), pozostali

mówią językami urzędowymi krajów, w których mieszkają.

F

RANCJA

Francja nie uznaje istnienia mniejszości na

swoim terytorium.

Ludność państwa w 2002 r. liczyła 61,1 mln

osób.

W grupie tej badacze problemu wskazują na

następujące mniejszości określając

jednocześnie szacunkowo ich liczebność:

Alzatczycy (Niemcy) - 1.625.000, Baskowie -

258.000, Bretończycy - 600.000, Flamandowie

- 350.000, Katalończycy - 200.000, Korsykanie

- 243.000, Lotaryńczycy - 300.000,

Luksemburczycy

Romowie – sierpień 2010 r. masowe deportacje
Romów – obywateli Bułgarii i Rumunii

Imigranci 2005 r. zamieszki na przedmieściach
Paryża

Lipiec 2010 r. ujawniony w Internecie film, na
którym francuscy policjanci w brutalny sposób
likwidują obóz bezdomnych imigrantów z Afryki na
paryskim przedmieściu.

G

RECJA

Nie uznaje na swoim terytorium istnienia

mniejszości narodowych.

Wg szacunków liczebność mniejszości na terenie

Grecji została określona następująco:

Albańczycy 23 tys. (65.300), Aromuni (Wołosi) 40

tys., Macedończycy 40 tys. (100 tys.), Ormianie 30

tys., Pomacy 39 tys. (12 – 56 tys.), Romowie 2 tys.,

Turcy 59 tys. (90 tys.).

Łącznie mniejszości te liczyły 253 tys. osób

stanowiąc 2,5 % obywateli Grecji. W niektórych

szacunkach wyróżniano jeszcze grupę Bułgarów

(56 tys.), Sarkatsani (10 tys.), Meglenorumunów

(10 tys.) i Żydów (6 tys.).

A

ROMUNI

, S

ARKATSANI

Aromuni - społeczność ta na Bałkanach określana
jest także jako Vlachowie (Wołosi)

Należą do romańskiej grupy językowej

Sarkatsani - nomadyczna grupa pasterska
należąca do grupy Aromunów (Wołochów)

P

OMACY

grupa etniczna zamieszkująca tereny górskie i
doliny wzdłuż granicy Bułgarii z Grecją,

są Muzułmanami i mówią bułgarskim dialektem,

Liczebność: 200 000-250 000 osób w Bułgarii,
36 000-40 000 w Grecji i około 30 000 w Turcji

M

EGLENORUMUNI

Vlachowie Macedońscy – grupa ta wyróżniona jest
ze względu na wpływy słowiańskie w kulturze i
języku,

Zamieszkują na zachód od Thessalonik

H

ISZPANIA

Nie są prowadzone statystyki narodowościowe

Dane o języku ojczystym 2002 r.

Wspólnoty Autonomiczne: Kraj Basków (baskijski),
Katalonia (kataloński), Galicja (galicyjski), Walencja
(kataloński), Nawarra (baskijski), Baleary
(kataloński)

Z

RÓŻNICOWANIE JĘZYKOWE W

H

ISZPANII

liczne języki i dialekty romańskie, które nie mają
statusu urzędowych

asturleoński, w skład którego wchodzą: asturyjski
(używany w Asturii), kantabryjski (używany w
Kantabrii), leóński (używany w prowincjach: León i
Zamora), estremadurski (używany w Estremadurze)

aragoński (używany w Aragonii)

P

ROBLEM ROMSKI

Film dokumentalny „Mali złodzieje” (Wielka

Brytania 2009, emisja 18.10.2010 r. TVP2)

W 2009 r., 12% mieszkańców (5,6 mln) było

obcokrajowcami

Najliczniejsze mniejszościami są: Rumuni (797

tys.), Marokańczycy (710 tys.), Ekwadorczycy

(500 tys.), Kolumbijczycy (400 tys.), Boliwijczycy

(ok. 400 tys.), Brytyjczycy (374,6 tys.) oraz

ludność z pozostałych krajów afrykańskich i Azji

(200 tys.), w tym Chińczycy (125 tys.)

H

OLANDIA

Nie prowadzi się statystyk narodowościowych

Języki mniejszościowe: fryzyjski, dolnosaksoński,
jidisz, język regionalny – limburski

Za mniejszości narodowe uznawane są osoby
wywodzące się z dawnych kolonii – Surinamczycy,
Indonezyjczycy, Moleucy

Ogromny problem z imigrantami (Turcy,
Marokańczycy)

F

RYZOWIE

lud pochodzenia germańskiego zamieszkujący
obszary dawnej Fryzji, posługujący się językiem
fryzyjskim.

Obecnie Fryzowie to autochtoniczna mniejszość
narodowa, zamieszkująca w trzech państwach: w
Holandii, w prowincjach Groningen oraz Fryzja, w
Niemczech w Dolnej Saksonii i Szlezwiku-
Holsztynie oraz w Danii w prowincji Jutlandia
Południowa

są ewangelikami reformowanymi.

L

ITWA

Dane statystyczne dotyczące Litwy pochodzą ze
spisu z 28 kwietnia 2000 r.

Mniejszości stanowiły wtedy 18,4 % mieszkańców
Litwy.

Wyraźnie widoczne były dwie grupy mniejszości:
rosyjska licząca 304,8 tys. osób (8,2 %
mieszkańców Litwy) oraz Polska licząca 256,6 tys.
(6,9 %).

Pozostałe mniejszości były już zdecydowanie mniej
liczne.

M

NIEJSZOŚĆ POLSKA

Szkolnictwo polskie na Litwie

Sprawa pisowni polskich nazwisk

dwujęzyczna pisownia nazw ulic w miejscach, w
których większość stanowią przedstawiciele
mniejszości polskiej

Październik 2010 r. – polski MSZ zapowiedział
podjęcie działań dyplomatycznych w sprawie
polskiej mniejszości na Litwie („Nie możemy
akceptować braku poszanowania mniejszości
polskiej na Litwie” – z oficjalnego stanowiska
polskiego resortu spraw zagranicznych).

Wrzesień 2011 r. – strajk szkolny na Litwie

Ł

OTWA

W statystykach narodowościowych prowadzonych
na Łotwie wyróżnia się w nich 9 narodowości
tworzących główne mniejszości.

Spis powszechny przeprowadzony został 31 marca
2000 r.

Łotysze stanowili - 1.370.703 (57,7%); Rosjanie -
703.243 (29,6%); Białorusini - 97.150 (4,1%);
Ukraińcy - 63.644 (2,7%); Polacy - 59.505 (2,5%).

M

ACEDONIA

Wg spisu z dnia 31 października 2002 r. w
Macedonii zamieszkiwało 2.022.547 osób.

Narodowość macedońską zadeklarowało 1.297.981
osób, tj. 64,18 %.

Najliczniejszą mniejszość stanowili Albańczycy
liczący 509.083 (25,17 %) oraz Turcy liczący
77.959 osób (3,85 %).

Licznymi mniejszościami byli Romowie (53.879,
2,66 %), Serbowie (35.939, 1,78 %), Bośniacy
(17.018, 0,84 %) i Wołosi (9.695, 0,48 %).

N

IEMCY

W RFN nie są prowadzone statystyki
narodowościowe.

Częściowe dane o charakterze szacunkowym
zawarte są w raportach do Rady Europy.

W jednym z nich wymieniono następujące
mniejszości z określeniem szacunkowym ich
liczebności:

• Duńczycy, których liczebność określono na

50 tys. osób,

• Serbowie, których liczebność określono na

60 tys. osób,

• Fryzowie Wschodni szacowani na ok. 12

tys. osób,

• Fryzowie Północni szacowani się na ok. 50

– 60 tys. osób

• Sinti i Roma szacowani na ok. 70 tys. osób

(z wyraźną przewagą grupy Sinti).

Polacy w Niemczech – około 2 mln

I

MIGRANCI W

N

IEMCZECH

"Multi-kulti" to wizja społeczeństwa, w którym z
etnicznymi Niemcami żyją w pokoju
przedstawiciele innych kultur, głównie
muzułmańskich.

Wizja ta była szczególnie mocno lansowano za
czasów socjaldemokratycznego kanclerza
Gerharda Schrödera (1998-2005).

Niemcy zdali sobie wówczas sprawę, że mają
problem z 7 mln imigrantów żyjących w
przeszło 80 mln społeczeństwie. Zwłaszcza z
blisko 3,5 mln muzułmanów.

Sierpień 2010 r. książka „Niemcy wykończają się
sami”

Październik 2010 r. <<Imigrantów trzeba wspierać,
ale i od nich wymagać, czego w ostatnich latach
brakowało. W Niemczech społeczeństwo "multi-
kulti" zupełnie się nie sprawdziło>> kanclerz Angela
Merkel w Poczdamie na zjeździe chadeckiej
młodzieżówki

N

ORWEGIA

Dane dotyczące liczebności mniejszości w Norwegii
mają charakter wyłącznie szacunkowy.

Raporty do Rady Europy wymieniają następujące
mniejszości:
• Saami liczą według szacunków od 40 do 45 tys.
osób.

• mniejszość pochodzenia fińskiego licząca według
szacunków od 10 do 15 tys. osób,
• Żydzi liczący około 1,5 – 2 tys.,
• mniejszość romska tworzona przez grupę
Travellers (ok. 2-3 tys. osób) i przybyłą pod koniec
XX wieku grupę Roma (ok. 300 – 400 osób).

Lipiec 2011 r. – tragedia na wyspie Utoja, Andersa
Breivik,

R

OSJA

Federacja Rosyjska jest państwem

wieloetnicznym, w którym zamieszkują

przedstawiciele ponad 180 różnych

narodowości. Najczęściej wyróżnia się dwie

podstawowe grupy mniejszościowe:

1. „klasyczne” mniejszości narodowe, do

których zalicza się 23 grupy, m.in. Azerbejdżan,

Białorusinów, Estończyków, Finów, Greków,

Gruzinów, Kazachów, Kirgizów, Koreańczyków,

Łotyszy, Litwinów, Mołdawian, Niemców,

Ormian, Polaków, Tadżyków, Turkmenów,

Uzbeków, Ukraińców i innych,

2. małe ludy autochtoniczne do których należy aż
65 grup.
Wśród ponad 140 mln mieszkańców Rosji
mniejszości i narody tubylcze stanowią ok. 20 %
ludności. Najliczniejsze narody w Rosji: Tatarzy - 5.
5 mln, Ukraińcy – ok. 3 mln., Baszkirzy - 1.6 mln.

S

ERBIA

W 2006 r. rozpad tzw. nowej Jugosławii na Serbię i
Czarnogórę

Serbia: Serbowie 82%, Węgrzy 4%, Bośniacy 2%,
Romowie 1%, Chorwaci, Słowacy, Czarnogórcy,
Bułgarzy, Rumuni.

Kraj składa się z trzech (oficjalnie dwóch) głównych
terytoriów: Kosowo (Serbia nie uznaje
niepodległości), Wojwodina oraz Serbia Centralna

S

ŁOWACJA

W Słowacji prowadzone są statystyki
narodowościowe.

Wg spisu z 2001 r. Słowacy stanowili ponad 85 %
ludności.

Pozostałe większe narody to: Węgrzy – 520 tyś,
Romowie –prawie 90 tyś, Czesi – ok. 45 tyś.

S

ZWAJCARIA

Brak statystyk narodowościowych, dane o językach

2000 r. 7,28 mln mieszkańców ogółem, język
niemiecki 63,7%, francuski – 20,4%, włoski 6,5%,
retoromański – 0,5%

Społeczność retoromańska w Gryzonii

R

ETOROMANIE

ogólna nazwa mieszkańców obszaru Alp i ich podnóża na
pograniczu Włoch (głównie region Friuli-Wenecja Julijska) i
Szwajcarii (głównie kanton Gryzonia),

posługują się językami retoromańskimi.

Ich liczba wynosi około 700 tys.

dzielą się na trzy główne grupy:

Friulowie (ok. 600 tysięcy) - stanowiący ponad 80 proc.
wszystkich Retoromanów, zamieszkujący region Friuli-
Wenecja Julijska w północno-wschodnich Włoszech,

Ladynowie (ok. 35 tysięcy) - we włoskim Tyrolu

Romanie (ok. 60 tysięcy) - w południowo-wschodniej
Szwajcarii (kanton Gryzonia).

S

ZWECJA

W Szwecji nie są prowadzone statystyki

narodowościowe. Raporty do Rady Europy

wymieniały jako mniejszości narodowe Saami,

Tornedalian, szwedzkich Finów, Romów i
Ż

ydów. I tak:

• Saami określeni jako ludność autochtoniczna

liczyli 15-20 tys. osób,

• szwedzcy Finowie szacowani są na 450 tys.

osób

• Tornedalianie liczą ok. 50 tys. osób,

• Romowie szacowani są na 35-40 tys. osób

• Żydzi szacowani są na 20-25 tys. osób,

T

ORNEDALIANIE

Fińskojęzyczna grupa ludności zamieszkała w
dolinie rzeki Torne

U

KRAINA

Na Ukrainie prowadzone są statystyki
narodowościowe.

Według danych ze spisu z 5 grudnia 2001 r. na
Ukrainie mieszkało 37,5 mln Ukraińców – prawie
80% ludności, Rosjan – 8,3 mln – ponad 17%,
Białorusinów – 275 tyś – 0,6 %. W spisie
odnotowano 130 narodowości stanowiących
22,2 % populacji.

W

ŁOCHY

We Włoszech nie prowadzi się statystyk

narodowościowych. Liczebność mniejszości

szacunkowo określa się następująco:

• Albańczycy szacowani są na 97.550 osób

• Chorwaci 2.600 osób,

• Grecy szacowani są na 20 tys. osób

• francuskojęzyczna społeczność w liczbie ok.

20 tys. osób,

• grupa franko-prowansalska liczy ok. 92 tys.

osób

• Friulianie szacowani na 526 tys. osób,

• Katalończycy w liczbie ok. 18 tys. osób,

• Ladyni szacowani ok. 30 tys. osób,
• Oksytańczycy liczą około 178 tys. osób
• Romowie szacowani są na ok. 1.300.000
• Sardyńczycy liczą 1.269.000 osób,
• Słoweńcy szacowani na 60-80 tys. osób.

W

IELKA

B

RYTANIA

W Wielkiej Brytanii nie prowadzi statystyk
narodowościowych. W badaniach wyróżnia się
następujące grupy w oparciu o kryterium etniczne
lub regionalnej przynależności z jednoczesnym
określeniem ich liczebności:
• Anglosasi – 44.008.800 osób (76,7 %),
• Szkoci – 5.501.100 (9,6 %),
• Irlandczycy (Północna Irlandia) – 2.200.400
(3,8 %),

• Walijczycy – 1.100.220 (1,9 %),
• Hindusi – 550.110 (0,9 %),
• inni – 1.650.330 (2,9 %).

Łącznie na Wyspach Brytyjskich zamieszkuje
55.011.000 osób o obywatelstwie brytyjskim oraz
2,4 mln cudzoziemców (4,2 % mieszkańców).