RODZICE_Ewa_Grabowska

TEMAT:

Jak pracować z dzieckiem w domu? Wskazówki dla rodziców. Współpraca z

rodzicami, jak ją nawiązywać i jak powinna przebiegać?

Wprowadzenie (wstęp)

Rodzina i szkoła mają największy wpływ na rozwój dzieci, powinny więc ze sobą

współpracować. Jednak najczęściej dzieje się tak, Ŝe rodzice i nauczyciele zajmują się
dziećmi równolegle lub teŜ rodzice nie zajmują się nimi w ogóle.

Rodzice są nieocenionym źródłem informacji o swoich dzieciach, o ich mocnych i

słabych stronach, potrzebach, zainteresowaniach, lękach. Dzięki rodzicom nauczyciel moŜe
szerzej spojrzeć na ucznia, lepiej zrozumieć jego szkolne funkcjonowanie. Jest to niezwykle
waŜne zwłaszcza wtedy, gdy dziecko ma jakieś kłopoty w nauce, gdy uczestniczy w zajęciach
dydaktyczno-wyrównawczych czy terapii.

MoŜliwość współpracy ze szkołą daje rodzicom wiedzę na temat szkolnego

funkcjonowania  dziecka.  Dzięki  temu  poznają  jego  rzeczywiste  moŜliwości  i  mogą  bardziej
adekwatnie  formułować  wymagania  i  oczekiwania,  skuteczniej  pomagać,  gdy  ma  trudności
współpraca  ze  szkołą  moŜe  tez  dawać  rodzicom  poczucie  wpływu  na  to,  co  dzieje  się  z
dzieckiem, czego i w jaki sposób jest uczone, jak jest traktowane.

Wielu rodziców deklaruje chęć ścisłej współpracy ze szkołą i wyraźnie formułuje

oczekiwania dotyczące form współdziałania.
Najczęściej oczekują:

•

wskazówek, nad czym i w jaki sposób pracować z dzieckiem,

•

zrozumienia i wsparcia, a nie obarczania ich odpowiedzialnością za kłopoty dziecka,

•

rady i pomocy w rozwiązywaniu problemów wychowawczych.

Do najwaŜniejszych zadań rodziców naleŜą:

•

kontrolowanie postępów dziecka,

•

motywowanie do systematycznej pracy,

•

pomaganie w pokonywaniu trudności,

•

zapewnianie odpowiednich warunków do uczenia się,

•

wytwarzanie pozytywnego nastawienia do nauki i szkoły.

Największy wpływ na doskonalenie form współdziałania rodziców ze szkołą mają

nauczyciele.

Temat:

Jak nawiązać współpracę z rodzicami i jak ją podtrzymywać?

Nawiązanie współpracy

I. Analiza opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej o dysleksji, zebranie wyników

obserwacji i własnych badań dostępnymi testami diagnostycznymi

Materiał szkoleniowy

Toruń, 17 stycznia 2006 r.

Opracowanie: Ewa Grabowska, GraŜyna Kinicka, Maryla Roczniak, Iza Grześkowiak

Liderzy Programu ORTOGRAFFITI – Joanna Morawska i Olga Tymińska

II. Organizacja pierwszego zebrania z rodzicami uczniów z problemami o podłoŜu

dyslektycznym

Wydrukowanie i wysłanie zaproszeń – załącznik nr 1

Organizacja zebrania
a)

przygotowanie sali – rozwieszenie plakatów ORTOGRAFFITI, wyłoŜenie zeszytów
ć

wiczeń, odpowiednie ustawienie stolików

przygotowanie poczęstunku (kawa, herbata, ciasteczka)

Przebieg zebrania.
a)

powitanie

zapoznanie rodziców z problemem dysleksji (np. na podstawie ksiąŜki Uczeń z
dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów)

zaproponowanie rodzicom pozycji do samodzielnej lektury

uświadomienie rodzicom, w czym przeszkadza dysleksja

rozdanie ulotek – „Dysleksja w pigułce”, załącznik nr 2

propozycje pomocy dziecku

•

przez szkołę (zaprezentowanie serii zeszytów ORTOGRAFFITI, plakatów, ćwiczeń
kinezjologicznych itp.)

•

przez dom (rodziców)

g) podpisanie z rodzicami kontraktu i zgody na uczestnictwo dziecka w zajęciach

ORTOGRAFFITI

h) pytania rodziców
i) zakończenie spotkania

Podtrzymywanie współpracy

I.

Pisemne przypomnienie rodzicom o spotkaniu – załącznik nr 3

II.

Przekazywanie rodzicom raportów przejściowych o pracy ucznia, np. co 6 tygodni –
załącznik nr 4

III.

Zorganizowanie 2 spotkań w ciągu roku

IV.

Ustalenie formy indywidualnego sposobu kontaktowania się z nauczycielem.

Spotkanie końcowo-roczne rodzic – dziecko – nauczyciel
1.

Przeprowadzenie ankiet – załącznik nr 5

Informacja nauczyciela o kaŜdym dziecku (postępy, zaangaŜowanie, opinie innych
nauczycieli)

Wspólne zabawy: dzieci – rodzice – nauczyciel, np. domino (itp.), rebusy,
uzupełnianie dyktanda.

Literatura:

1. M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, Uczeń w dysleksją w szkole, Gdynia 2004.
2. I. Mańkowska, Kreowanie rozwoju dziecka, Gdynia 2005.
3. R. Warszewski, Jak wyleczyłem dziecko z dysleksji, Gdańsk 2005.
4. C. J. Christopher, Nauczyciel – rodzic. Skuteczne porozumiewanie się, Gdańsk 2004.

Załącznik nr 1

Zespół nauczycieli języka polskiego serdecznie zaprasza

.....................................................................................

na spotkanie poświęcone omówieniu sposobów pomocy dziecku

z trudnościami w nauce o charakterze dyslektycznym,

które odbędzie się dnia ............................ r.

o godz. ............. w ..................................................................................................................... .

W związku z tym, Ŝe Państwa dziecko przejawia takie trudności w nauce, liczymy na

zainteresowanie i chęć współpracy z nami.

Podpisy

Załącznik nr 2
Dysleksja w pigułce
Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w uczeniu się, m.in. czytania, pisania, liczenia
u  dziecka  z  prawidłowym  rozwojem  umysłowym.  Wynikają  one  z  pewnych  zakłóceń  w
rozwoju  u  dziecka  czynności  mowy,  spostrzegania,  pamięci  wzrokowej  i  słuchowej,  ruchu
czy koncentracji.
Dysleksja  nie  jest  rezultatem  wolniejszego  rozwoju  umysłowego  albo  niskiej  inteligencji.
Często dziecko dyslektyczne ma inteligencję duŜo wyŜszą od przeciętnej.
Dysleksję rozwojową dzielimy na:
a)

dysleksję (trudności w czytaniu);

dysgrafię (trudności w opanowaniu czytelnego, estetycznego i poprawnego graficznie
pisma);

dysortografię (trudności w poprawnej pisowni ortograficznej);

dyskalkulię (trudności w uczeniu się matematyki).

NaleŜy pamiętać, Ŝeby wszelkich trudności w nauce i słabych ocen dziecka nie utoŜsamiać z
dysleksją.  NaleŜy  wyeliminować  inne  przyczyny  wpływające  na  kłopoty  dziecka,  np.
niedosłyszenie,  niedowidzenie,  lenistwo,  częsta  absencja,  stres  szkolny,  niesystematyczność,
zaburzenia  neurologiczne,  wyraźne  niŜszy  od  przeciętnego  poziom  inteligencji,  niećwiczona
pamięć itp.
Najczęściej spotykane zaburzenia i problemy dyslektyka:

•

ma problemy z uzupełnieniem licznych formularzy przy załatwianiu spraw urzędowych,
zmęczy się zanim dotrze do końca, zapomni, o czym czytał wcześniej;

•

ma problemy w urzędach, bankach, gdzie stwierdza się wiarygodność, własnoręczność
podpisu – dyslektyk za kaŜdym razem podpisuje się inaczej;

•

nie zapamiętuje znaków drogowych;

•

nie rozróŜnia stron świata, nie ma poczucia przestrzeni;

•

nie zapamiętuje adresów, numerów telefonów;

•

nie zapamiętuje symboli chemicznych;

•

nie nauczy się typowym sposobem tabliczki mnoŜenia;

•

ma problemy z określaniem czasu, jak np. wczoraj, poprzedni, następny;

•

ma problemy z chronologią wydarzeń;

•

nie zapamiętuje dat lub nie potrafi określić daty aktualnej;

•

ma problemy z organizacją pracy związaną z brakiem poczucia czasu, z przewidywaniem,
ile dana czynność moŜe trwać;

•

ma problemy z geografią, geometrią, odczytywaniem czy sporządzaniem map, gdyŜ nie
rozumie słów: nad, pod, przy, koło, na lewo, na prawo, niŜej, wyŜej itd. – nie ma poczucia
przestrzeni;

•

męczy się szybciej niŜ jego rówieśnicy, bo wkłada dwukrotnie więcej wysiłku w pracę;

•

ma objawy nerwicowe, wegetatywne, np. biegunka, mdłości, niepokój ruchowy,
czerwienienie, alergie, choroby górnych dróg oddechowych, pocenie się rąk, nieśmiałość,
zalęknienie;

•

ma trudności w robieniu notatek, gdyŜ nie nadąŜa w pisaniu lub napisze tak, Ŝe później nie
odczyta, nie potrafi sensownie kompletować notatek;

•

nie nauczy się tematu z historii, przyrody czy geografii, gdyŜ długo czyta, nie pamięta, co
przeczytał;

•

słabo maluje, rysuje, ma trudności manualne;

•

ma problemy z uczeniem się języka obcego – nie zapamiętuje wyrazów;

•

ma kłopoty z rozpoznawaniem i tworzeniem rymów;

•

uŜywa częściej opisów, a nie rzeczowników;

•

ma kłopoty z liczeniem w pamięci.

Załącznik nr 3
Wzór listu przypominającego rodzicom o spotkaniu z nauczycielem

Drodzy Rodzice!

Przypominam o naszym spotkaniu w dniu ........................ o godz. .......... . Jeśli z jakiegoś

powodu  nie  mogliby  Państwo  przybyć,  proszę  o  jak  najszybsze  zawiadomienie  mnie  w  celu
ustalenia  innej  daty  spotkania.  Proszę,  Ŝeby  na  tej  kartce  zapisali  Państwo  odpowiedzi  na
pytania  znajdujące  się  poniŜej.  Przynieście  Państwo  kartkę  na  nasze  spotkanie.  Jeśli  dobrze
się przygotujemy, łatwiej będzie rozmawiać nam o potrzebach Państwa dziecka.

Co Pana/Panią niepokoi lub martwi w związku z dzieckiem?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Jakie są silne strony Państwa dziecka?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

O czym jeszcze chcielibyście ze porozmawiać z nauczycielem?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

.....................................................

Podpis nauczyciela

Załącznik nr 4
Gimnazjum – raport przejściowy
Do rodziców ucznia ................................     Nauczyciel .....................................
Klasa ................                                            Data ................................................
Przedmiot.................................................     Numer sali ......................................

AKTUALNA ŚREDNIA OCEN TO ..........

Uczeń zasługuje na pochwałę z następujących powodów:

•

aktywnie uczestniczy w Ŝyciu klasy

•

regularnie zabiera głos w dyskusjach

•

starannie odrabia prace domowe

•

duŜo pracuje nad przedmiotem, którego uczę

•

wykonuje polecenia

•

dobrze przygotowuje się do testów i dobrze je zdaje

•

pracuje samodzielnie

•

jest wraŜliwy na innych

•

stara się ze wszystkich sił

•

prosi nauczyciela o pomoc, jeśli jej potrzebuje

•

daje dobry przykład innym

•

chętnie uczęszcza na zajęcie wyrównawcze

•

..........................................................................................................................................

•

..........................................................................................................................................

•

..........................................................................................................................................

UPOMNIENIA

Wydaje się, Ŝe następujące sfery są źródłem problemów:

•

Rodzice powinni skontaktować się z nauczycielem

•

Potrzebuje dodatkowej pomocy ze strony nauczyciela

•

Nie odrabia prac domowych na czas, nie dotrzymuje terminów

•

Obecność na zajęciach jest nieregularna (następstwem są braki w wiadomościach)

•

Nie uwaŜa na lekcjach

•

Powinien lepiej pracować na lekcjach

•

Powinien w domu poświęcić więcej czasu na naukę

•

Pracuje bez ochoty i z niezadowalającym skutkiem

•

Brakuje mu zdolności lub zainteresowania przedmiotem

•

Przychodzi na zajęcia nieprzygotowany

•

Dostaje niezadowalające oceny z testów

•

Powinien się lepiej zachowywać w klasie

•

Opuszcza bez wyraźnej przyczyny zajęcia wyrównawcze

•

.........................................................................................................................................

•

.........................................................................................................................................

•

.........................................................................................................................................

Uwagi nauczyciela: ................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Uwagi rodziców: ....................................................................................................................

Podpis rodzica (opiekuna)

Załącznik nr 5
Ankieta dla rodziców

•

Jakie

zmiany

zauwaŜyła

Pan/Pani

swoim

dziecku

roku

pracy?

.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

•

Czy uwaŜa Pan/Pani, Ŝe na zmiany wpłynęło uczestnictwo w zajęciach
TAK/NIE/TRUDNO POWIEDZIEĆ

•

Czy w następnym roku będzie Pan/ Pani posyłać swoje dziecko na zajęcia
ORTOGRAFFITI? TAK/NIE/JESZCZE NIE WIEM

•

Czy jest w stanie zakupić dla dziecka kolejne zeszyty ćwiczeń ORTOGRAFFITI? TAK/
NIE

Załącznik nr 5
Ankieta dla ucznia

•

Jakie

zmiany

zauwaŜyłaś/-eś

roku

pracy?

•

Czy uwaŜasz, Ŝe na zmiany wpłynęło twoje uczestnictwo w zajęciach? TAK/NIE
TRUDNO POWIEDZIEĆ

•

Czy w następnym roku będziesz uczestniczył/ a w zajęciach ORTOGRAFFITI? TAK/
NIE/JESZCZE NIE WIEM

Efekty  popołudniowych  zajęć  domowych  będą  widoczne,  jeśli  z  namysłem  ustalimy
harmonogram  tych  zajęć.  WaŜną  rzeczą  jest  świadomość  rodziców,  które  godziny  są  dla
dziecka najlepsze na naukę.
Na ogół aktywność umysłowa rozkłada się następująco:
godz. 9–12         – dobry czas na naukę
godz. 13–15       –  popołudniowy niŜ intelektualny
godz. 15–16       –  stopniowe podnoszenie się zdolności do pracy umysłowej
godz. 16–18       – dobry czas na naukę
godz. 18–21       – słabnie uwaga i zdolność koncentracji
godz. 23–1         – czas na wymyślanie rzeczy niezwykłych

Rzecz jasna jest to tylko propozycja. NaleŜy przedyskutować ją z dzieckiem. Młody człowiek
powinien zdecydować, które godziny są dla niego najlepsze.

NiŜej  proponujemy  przykładowy  harmonogram  popołudniowych  zajęć  domowych  ucznia  z
dysleksją:

14.00–15.30        –   relaks, zjedzenie posiłku
15.30–17.00        –   odrobienie najtrudniejszych zadań, sprawdzenie przez rodziców
17.00–17.30        –    wykonanie ćwiczeń z zeszytu ORTOGRAFFITI
17.30–18.00        –    czas na czytanie
18.00–19.30    –    relaks, posiłek, pomoc w domu

19.30–20.30        –    powtórka lekcji zadanych na następny dzień
20.30–21.30        –    rozwijanie zainteresowań, spacer, toaleta
21.30–6.45          –    sen

PowyŜszy rozkład dnia moŜe być modyfikowany stosownie do predyspozycji dziecka, czy teŜ
innych  czynników.  Nie  zapominajmy  jednak  o  odpoczynku,  który  jest  podstawą
funkcjonowania dziecka.
Czy wiesz, jak je powinieneś traktować? Oto kilka dobrych rad:

•

kochaj, ale wymagaj,

•

akceptuj je takim, jakim jest – dysleksja to nie choroba,

•

zapewniaj mu odpowiednie warunki do pracy,

•

pomagaj, ale nie wyręczaj,

•

pracuj systematycznie,

•

bądź rzecznikiem swojego dziecka,

•

nie porównuj go z innymi dziećmi,

•

nie oceniaj przez pryzmat szkolnych osiągnięć,

•

nie skupiaj się tylko na poraŜkach, doceniaj i chwal najmniejszy sukces dziecka,

•

zachęcaj do rozwijania zainteresowań,

•

korzystaj z rad specjalistów, czytaj fachową literaturę,

•

bądź Ŝyczliwy i pogodny,

•

gdy nie wiesz jak postąpić, pomyśl, jak poczułbyś się na jego miejscu.

Jak powinieneś z nim ćwiczyć?

•

umów się z dzieckiem na rozwiązywanie ćwiczeń, np. 3 razy w tygodniu po 5–7 ćwiczeń
w trakcie jednego dnia,

•

przygotuj z dzieckiem plakat z zasadami pisowni ćwiczonej trudności, np. rz wymienne,

•

nadzoruj wykonanie zestawu ćwiczeń, które angaŜują róŜne funkcje percepcyjno-
motoryczne zalecane przez nauczyciela,

•

sprawdzaj systematycznie pracę dziecka, pytaj o trudności,

•

dla utrwalenia pisowni wykorzystaj słowniczek znajdujący się na końcu zeszytu ćwiczeń,
np. po wykonaniu ćwiczeń wyrazy, które w nich wystąpiły, zapisz poprawnie w
słowniczku,

•

nagradzaj za wykonaną pracę,

•

nie zmuszaj do przepisywania wyrazów, w których dziecko popełniło błędy, sam je
napisz,

•

skomplikowane partie zapisz kolorowo,

•

poprawek dokonuj w jego obecności,

•

nie dawaj dziecku długich list wyrazów do nauczenia się, łącz słówka w rodziny,

•

pamiętaj, Ŝe sformułowania typu „znów ci się nie udało” paraliŜują dziecko,

•

zniechęcaj do dalszej pracy,

•

uwagi na „nie” zastąp uwagami na „tak”,

•

nie wytykaj, Ŝe jest powolne itp.

Czy wiesz, Ŝe mózg tak samo jak mięśnie musi być ćwiczony?
Zamiast tego typu uwag zrób kilka ćwiczeń DENNISONA.
Oto kilka z nich.

Proponujemy równieŜ przykładową serię ćwiczeń z zeszytem ORTOGRAFFITI nr 1 – rz
wymienne.

DNI TYGODNIA
NUMERY
ĆWICZEŃ

PONIEDZIAŁEK
10, 11, 12, 13, 14, 15,
16

WTOREK
17, 18, 19, 20, 21

ŚRODA
22, 23, 24, 25, 26

WICZONE

FUNKCJE
PERCEPCYJNO-
MOTORYCZNE.

Funkcja

wzrokowa,

kinestetyczno-
ruchowa,  koncentracji
uwagi,  wzbogacania
słownictwa i
wiadomości  dziecka,
ć

wiczenia

pamięci,

funkcje

wzrokowo-

słuchowe,
słowniczek.

Wzbogacanie
słownictwa

wiadomości
dziecka,  wzrokowo-
słuchowa,
logicznego
myślenia,
koncentracji  uwagi,
wzrokowa,  pamięci,
słowniczek

Wzrokowa,

wzrokowo-

słuchowa,

koncentracja

uwagi,

orientacja

kierunkach, kinestetyczno-
ruchowe słowniczek

Górzno, 17 stycznia 2006 r.

Co mogłoby usprawnić współpracę nauczyciel – rodzic? (materiał warsztatowy)

•

spisanie kontraktu z rodzicami

•

konsultacje z nauczycielami

•

wypoŜyczanie pomocy dydaktycznych

•

udzielanie wskazówek i rad

•

ustalanie stałych terminów spotkań

•

udział rodziców w zajęciach prowadzonych przez nauczyciela

•

pomoc w urządzaniu gabinetu, klasopracowni

•

przekazywanie informacji o waŜnych wydarzeniach z Ŝycia dziecka

•

udział rodziców w warsztatach

Co mogłoby usprawnić współpracę rodzic – dziecko?

•

ustalenie systemu nagradzania

•

wspólne zabawy, gry dydaktyczne

•

tygodniowy harmonogram

•

szczera rozmowa o problemie

•

pozytywne nastawienie obu stron

•

sympatyczny kąt do nauki

•

zaufanie i wiara w moŜliwości dziecka i rodzica