Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH

Nr 90

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie

2011

dr in

Ī. Henryk WyrĊbek

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny
w Siedlcach

Zintegrowany system informatyczny w zarz

ądzaniu logistyką

Computer integrated system in the logistics management

Streszczenie: Narastaj

ąca walka konkurencyjna i przeksztaácanie siĊ Ğwiata w spoáeczeĔstwo

informacyjne wywo

áuje potrzebĊ przewartoĞciowania tradycyjnej organizacji w coraz nowsze jej

modele. G

áówne tendencje w rozwoju organizacji i zarządzania w nadchodzących latach są

zwi

ązane z wiedzą uczestników organizacji i z technologią informacyjną, która jest gáówną siáą

zmian zachodz

ących w przedsiĊbiorstwie. W artykule przedstawiono uwarunkowania zastoso-

wania zintegrowanego systemu informatycznego w zarz

ądzaniu logistyką.

Abstract: The increasing rivalry and being transformed into the information society are calling
world need of redefining the traditional organization in more and more new her models.
Main tendencies in the development of the organization and managing in next years are
associated with the wisdom of participants in the organization and with the information
technology which is a main force of happening changes in the enterprise. In the article
conditioning applying an integrated computer system in the logistics management was
described.

Wst

Ċp

Jednym z obszarów maj

ącym strategiczne znaczenie dla przedsiĊbior-

stwa jest logistyka. Jako nauka i obszar praktyki gospodarczej zorientowana
jest na podnoszenie efektywno

Ğci w drodze usprawniania przepáywów zaso-

bów w procesach gospodarczych. Szczególnie silnym atrybutem staj

ą siĊ

proponowane przez t

ą naukĊ implementowane w praktyce rozwiązania sys-

temowe.

Logistyka nale

Īy do newralgicznych dziedzin zarządzania, zwáaszcza

w warunkach du

Īego ryzyka, kiedy ksztaátuje siĊ rynek kapitaáowy, materia-

áowy i towarowy, kiedy nieustannie przybywają nowe firmy konkurencyjne,
zmieniaj

ą siĊ przepisy finansowe i kiedy przeplatają siĊ zjawiska inflacji, re-

cesji i koniunktury. Zarz

ądzanie poszczególnymi procesami logistycznymi

wymaga, stosowania nowoczesnych rozwi

ązaĔ systemowych.

Wyzwaniem dla mened

Īerów odpowiedzialnych za rozwój informatyki

w firmie jest zachowanie spójno

Ğci ze strategią biznesową. Budowaü efek-

tywn

ą organizacjĊ biznesową to znaczy równieĪ wdraĪaü elastyczne procesy

biznesowe i rozwi

ązania informatyczne wspierające je. Bez tej elastycznoĞci

o sukces rynkowy b

Ċdzie coraz trudniej. Ponadto rozwiązania informatyczne

nale

Īy traktowaü nie jako specjalistyczne narzĊdzia, które mają sáuĪyü jedy-

210

H. Wyr

Ċbek

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

ZN nr 90

nie poprawie efektywno

Ğci funkcjonowania organizacji, ale bĊdą równieĪ

or

ĊĪem firmy w budowie przewagi konkurencyjnej, które pozwolą odróĪniü

oferowane produkty i us

áugi od konkurencji, zapewniając jej wiĊkszą ela-

styczno

Ğü oraz wspomogą biznes w rozwiązaniu konkretnych problemów

biznesowych.

W artykule przedstawiam wykorzystanie systemu informatycznego SAP

R/3 ERP, jako narz

Ċdzia wspomagającego zarządzanie procesami logi-

stycznymi w przedsi

Ċbiorstwie Polimex-Mostostal w Zakáadzie Logistyki.

Istota logistyki

Poj

Ċcie „logistyka” w ostatnich latach cieszy siĊ duĪym zainteresowa-

niem i upowszechnieniem zarówno w literaturze ekonomicznej, jak i w prak-
tyce gospodarczej. Nawi

ązując do J. Majewskiego, logistyka jest pojĊciem

do

Ğü pojemnym. Znaczenie tego sáowa najáatwiej jest wyjaĞniü, odwoáując

si

Ċ do jego etymologii. Literatura przedmiotu podaje klasyczne juĪ i czĊsto

cytowane pochodzenie s

áowa „logistyka" od greckiego sáowa logystykos,

oznaczaj

ącego sztukĊ liczenia lub áaciĔskiego okreĞlenia logisticus, ozna-

czaj

ącego osobĊ racjonalną, zdolną do logicznego myĞlenia, ale równieĪ

odsy

áa do francuskiego wyrazu logistiąue - oznaczającego praktyczną sztu-

k

Ċ przemieszczania armii i związane z tym prace

1

.

W literaturze natomiast mo

Īna znaleĨü róĪne znaczenia pojĊcia „logi-

styka”, odnosz

ące siĊ zarówno do praktyki gospodarczej, jak i do dziedziny

wiedzy ekonomicznej. Wed

áug F.J. Beiera i K. Rutkowskiego „przez logistykĊ

rozumie si

Ċ z reguáy pojĊcie oznaczające zarządzanie dziaáaniami prze-

mieszczania i sk

áadowania, które mają uáatwiü przepáyw produktów z miejsc

pochodzenia do miejsc finalnej konsumpcji, jak równie

Ī związaną z nimi in-

formacj

ą w celu zaoferowania klientowi odpowiedniego poziomu obsáugi po

rozs

ądnych kosztach”

2

. W definicji tej autorzy odnosz

ą pojĊcie logistyki

g

áównie do dziaáalnoĞci praktycznej. Wynikają z niej trzy zadania stawiane

logistyce:

x koordynacja przep

áywu surowców, materiaáów i wyrobów gotowych

do konsumentów,

x minimalizacja kosztów tego przep

áywu,

x podporz

ądkowanie dziaáalnoĞci logistycznej wymogom obsáugi klienta.

Logistyka obejmuje planowanie, koordynacj

Ċ i sterowanie, zarówno

w czasie, jak i w przestrzeni przebiegiem procesów realnych w przedsi

Ċbior-

stwie, w celu efektywnego osi

ągania przez niego poĪądanych celów

3

.

Uogólniaj

ąc poglądy powszechnie wyraĪane w literaturze, moĪna wy-

ró

Īniü przynajmniej trzy podstawowe koncepcje logistyki: logistyka to proce-

1

J. Majewski, Informatyka dla Logistyki, Instytut Logistyki i Magazynowania, Pozna

Ĕ 2008,

s. 13.

2

F. J. Beier, K. Rutkowski, Logistyka, Szko

áa Gáówna Handlowa, Warszawa 1995, cyt. za

Cz. Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, Logistyka w przedsi

Ċbiorstwie, PWE, Warszawa 2003, s.16.

3

Z. Pi

ątkowski, M. Sankowski, Logistyka, Oficyna Wydawnicza WSEiZ w Warszawie, 2005,

s. 12.

Zintegrowany system informatyczny w zarz

ądzaniu logistyką

211

ZN nr 90

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

sy fizycznego przep

áywu dóbr materialnych – surowców, materiaáów, póáfa-

brykatów, wyrobów gotowych – w przedsi

Ċbiorstwie, a takĪe miĊdzy przed-

si

Ċbiorstwami, oraz przepáywy strumieni informacyjnych odzwierciedlające

procesy rzeczowe i wykorzystywane w sterowaniu tymi procesami, logistyka
to pewna koncepcja, filozofia zarz

ądzania procesami realnymi (przepáywem

dóbr), oparta na zintegrowanym, systemowym ujmowaniu tych procesów,
logistyka to dziedzina wiedzy ekonomicznej, badaj

ąca prawidáowoĞci i zjawi-

ska przep

áywu dóbr i informacji w gospodarce, a takĪe w poszczególnych jej

ogniwach

4

.

Najcz

ĊĞciej formuáowanymi cechami, wáaĞciwoĞciami i zaáoĪeniami po-

j

Ċcia logistyki są:

x transformacja czasowo-przestrzenna przep

áywu surowców, materia-

áów do produkcji i wyrobów gotowych do konsumentów,

x przyporz

ądkowanie przepáywu informacji przepáywom fizycznym,

x koordynacja wymienionych przep

áywów w skali przedsiĊbiorstwa

i powi

ązaĔ miĊdzy jego partnerami rynkowymi,

x minimalizacja kosztów tego przep

áywu,

x podporz

ądkowanie dziaáalnoĞci logistycznej wymogom obsáugi klienta,

x integracja funkcji planowania, sterowania, oraz organizacji i kontroli pro-

cesów logistycznych,

x wyodr

Ċbnienie zakresu i struktury przedmiotu dziaáalnoĞci logistycznej.

Przedmiotem zainteresowania logistyki s

ą procesy sprawnego i efek-

tywnego zarz

ądzania przepáywami surowców, materiaáów do produkcji, wy-

robów gotowych oraz zwi

ązanej z nimi informacji. Celem wprowadzenia

sprawnie funkcjonuj

ących rozwiązaĔ logistycznych w przedsiĊbiorstwie jest

bezpo

Ğrednia minimalizacja kosztów, jak i uzyskanie innych efektów

usprawniaj

ących funkcjonowanie firmy, jako áaĔcucha logistycznego i po-

praw

Ċ jej wizerunku.

Ka

Īde z przytoczonych tu okreĞleĔ w jakiĞ sposób odnosi siĊ do dzi-

siejszych, gospodarczych zada

Ĕ logistyki, chociaĪ to ostatnie znaczenie wy-

daje si

Ċ byü najbardziej zbliĪone do dzisiejszego jej rozumienia, aczkolwiek

w odniesieniu do rzeczywisto

Ğci gospodarczej. PojemnoĞü sáowa logistyka

upowa

Īnia do utoĪsamiania z nim wszystkich zadaĔ związanych z prze-

mieszczaniem czegokolwiek i jakkolwiek.

Niezale

Īnie od specyfik i charakterystyk róĪnych firm, wyzwania i cele

stawianie przed logistyk

ą są podobne. Przede wszystkim chodzi o to, aby

przedsi

Ċbiorstwa dziĊki logistyce wypracowaáy sposoby i metody poszerza-

nia dominacji na rynku, korzystne zarówno dla wysokiej jako

Ğci produktów

i us

áug, jak i redukcji kosztów. Wzrost konkurencji pomiĊdzy firmami sprawia,

Īe przywiązują one coraz wiĊkszą wagĊ do zwiĊkszania jakoĞci produkowa-
nych dóbr i

Ğwiadczonych usáug, zmniejszając natomiast znaczenie wzrostu

kosztów ich dystrybucji. Ze strategicznego punktu widzenia, celem logistyki
powinno by

ü okreĞlenie stopnia wzrostu dodatkowych dochodów firmy, bĊ-

4

Cz. Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, Logistyka w przedsi

Ċbiorstwie, PWE, Warszawa 2003,

s. 18.

212

H. Wyr

Ċbek

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

ZN nr 90

d

ącego nastĊpstwem zwiĊkszania zysku w wyniku wzrostu jakoĞci produktu

logistycznego, którym jest towar lub us

áuga.

Wed

áug P. Blaika, do podstawowych celów logistyki naleĪą:

x zaoferowanie w

áaĞciwych produktów i informacji we wáaĞciwej iloĞci

i jako

Ğci, miejscu i czasie oraz przy wáaĞciwych kosztach,

x kszta

átowanie optymalnej struktury i relacji miĊdzy poziomem kosz-

tów a poziomem

Ğwiadczonych usáug (optimum miĊdzy dąĪeniem do

niskich kosztów i d

ąĪeniem do wysokiego poziomu usáug i obsáugi

klientów,

x sprawne i efektywne przep

áywy dostosowane do wymogów klientów,

x kosztowo zorientowana transformacja dóbr i warto

Ğci (korzyĞci)

wzd

áuĪ áaĔcucha wartoĞci i kanaáu rynku,

x odkrywanie i kreowanie nowych potencja

áów efektywnoĞci oraz

wspomaganie rynkowego sukcesu przedsi

Ċbiorstwa

5

.

W logistyce chodzi g

áównie o kreowanie i wykorzystanie potencjaáów

efektywno

Ğci oraz systemowe wspomaganie rynkowej orientacji przedsiĊ-

biorstwa, a jej integracja jest zorientowana na wzrost

ĞwiadczeĔ na rzecz

klientów

6

.

Wed

áug H. Pfohla i R. Large’a podstawowa teza dotycząca organizacyj-

nej strukturyzacji i kszta

átowania koncepcji logistyki zakáada, Īe wysoka kon-

centracja zada

Ĕ logistycznych w wyodrĊbnionych jednostkach organizacyj-

nych u

áatwia procesy koordynacyjne w sferze logistyki i w skali caáego

przedsi

Ċbiorstwa

7

.

Zintegrowane systemy informatyczne
wspomagaj

ące zarządzanie procesami logistycznymi

Zastosowanie systemów informatycznych w zarz

ądzaniu stanowi, od

pocz

ątku rozwoju informatyki, istotny czynnik usprawniania funkcjonowania

przedsi

Ċbiorstw.

Wspó

áczesne zintegrowane systemy zarządzania wykorzystujące uni-

wersalne techniki i standardy s

ą obecnie stosowane niemal powszechnie

w organizacjach niezale

Īnie od ich wielkoĞci (nawet przedsiĊbiorstwa za-

trudniaj

ące kilkanaĞcie osób mogą pozwoliü sobie na taka inwestycjĊ), záo-

ĪonoĞci i rodzaju produkcji lub rodzaju procesu produkcyjnego. NaleĪy
zauwa

Īyü, iĪ protoplastą tego typu wspóáczesnych systemów byáy po-

wszechnie wdra

Īane w latach 60. ubiegáego wieku systemy zarządzania go-

spodark

ą magazynową (IC - lnventory Control). Wspóáczesne zintegrowane

systemy zarz

ądzania są reprezentowane przez kilka klas standardowych

rozwi

ązaĔ.

Mo

Īna wĞród nich wymieniü systemy:

• MRP (Materia

á Reąuirments Planing),

5

P. Blaik, Logistyka, wyd. II, PWE, Warszawa 2001, s. 223.

6

Ibidem, s. 222.

7

H. Pfohl, R. Large, Zur Eingliederung der Logistik in die Aufbauorganisation von Unterneh-

men,Landsberg, cyt. za: P. Blaik, Logistyka, wyd. II, PWE, Warszawa 2001, s. 224.

Zintegrowany system informatyczny w zarz

ądzaniu logistyką

213

ZN nr 90

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

• MRP II (Manufacturing Resource Planing),
• ERP (Enterprice Resource Planing),
• CRM (Customer Relationship Management)

8

.

Profil dzia

áalnoĞci badanego przedsiĊbiorstwa

Dzia

áalnoĞü Polimex-Mostostal koncentruje siĊ w czterech podstawo-

wych obszarach: generalnym wykonawstwie, us

áugach budowlano-monta-

Īowych, produkcji oraz usáugach serwisowych i remontowych.

Generalne wykonawstwo jest ukierunkowane na realizacj

Ċ obiektów

przemys

áowych oraz budownictwo ogólne, w tym drogownictwo, kolejnictwo

i budownictwo mieszkaniowe. Us

áugi budowlano-montaĪowe obejmują bu-

downictwo kubaturowe oraz monta

Īe róĪnego typu ciągów technologicz-

nych. Produkcja koncentruje si

Ċ na wykonawstwie konstrukcji stalowych

oraz wyrobów stalowych, w du

Īej czĊĞci ocynkowanych ogniowo. Wytwa-

rzane s

ą teĪ urządzenia elektryczne i energetyczne. Natomiast usáugi serwi-

sowe i remontowe s

ą ukierunkowane na utrzymanie ruchu linii produkcyj-

nych zak

áadów przemysáowych.

Polimex-Mostostal wytwarza wyroby stalowe do budowy hal, centrów

handlowych, obiektów sportowych i u

ĪytecznoĞci publicznej, dla energetyki,

petrochemii, hutnictwa i telekomunikacji i in. Oferta obejmuje mi

Ċdzy innymi:

konstrukcje budowlane, zbiorniki ci

Ğnieniowe, silosy, kominy, wieĪe, mosty,

wiadukty, k

áadki, estakady, barierki, kontenery, pojemniki stalowe, palety do

transportu m.in. butli gazowych, szk

áa, kraty pomostowe zgrzewane i praso-

wane, konstrukcje ze stali nierdzewnej. Firma oferuje zabezpieczanie anty-
korozyjne wyrobów stalowych metodami cynkowania ogniowego (zanurze-
niowego), duplex (cynkowanie + malowanie hydrodynamiczne), malowania
hydrodynamicznego. Rocznie produkuje si

Ċ ponad 110 tys. ton wyrobów

stalowych w tym krat pomostowych. Odbiorcami wyrobów stalowych s

ą

klienci z Niemiec, Austrii, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Danii, Francji, Belgii,
Luksemburga, Szwajcarii, Holandii, W

áoch, Anglii oraz USA i krajów Afryki

Pó

ánocnej.

Polimex-Mostostal jako jedno z nielicznych polskich przedsi

Ċbiorstw

jest w stanie

Ğwiadczyü peáen zakres usáug inĪynieryjno-budowlanych, mon-

ta

Īowych i serwisowych oraz realizowaü we wáasnym zakresie wszystkie fa-

zy nawet najbardziej wymagaj

ących projektów inwestycyjnych w kraju oraz

poza jego granicami. Firma ta jest liderem sektora in

Īynieryjno-budowlanego

w Polsce, w swojej bogatej historii osi

ągnĊáa skalĊ dziaáania zapewniającą

przewag

Ċ konkurencyjną, wyróĪniając siĊ szerokim i komplementarnym za-

kresem us

áug. Caáa Grupa Kapitaáowa ma umiejĊtnoĞü realizacji duĪych za-

da

Ĕ inwestycyjnych na potrzeby róĪnych branĪ przemysáu, wykorzystując

tak

Īe moĪliwoĞü przejĞcia do branĪ pokrewnych z wykorzystaniem dotych-

czasowych umiej

ĊtnoĞci i referencji.

8

A. Barczak, J. Florek, T. Sydoruk, Projektowanie zintegrowanych systemów informatycznych

zarz

ądzania, Wydawnictwo Akademia Podlaska, Siedlce, 2006, s. 63.

214

H. Wyr

Ċbek

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

ZN nr 90

Polimex-Mostostal przywi

ązuje bardzo duĪą wagĊ do rozwoju i umac-

niania pozycji w bran

Īy, systematycznie podnosząc swoją konkurencyjnoĞü

na rynkach. Grupa konsekwentnie d

ąĪy do zwiĊkszania nacisku na optyma-

lizacj

Ċ kosztów i poprawĊ rentownoĞci realizowanych kontraktów. Kontynu-

uje si

Ċ proces optymalizacji dziaáalnoĞci operacyjnej Grupy Kapitaáowej po-

przez b

Ċdącą w toku restrukturyzacjĊ, która obejmuje poáączenie wybranych

spó

áek w segmencie chemicznym i energetycznym oraz konsolidacjĊ spóáek

projektowych dla umo

Īliwienia Ğwiadczenia kompleksowych usáug i uáatwie-

nia samodzielnej realizacji du

Īych projektów. Metodą powiĊkszania Grupy

i wzrostu warto

Ğci akcji w Ğredniej i dáugiej perspektywie jest inwestowanie

w rozwój organiczny Spó

áki i Grupy w Specjalnych Strefach Ekonomicznych.

W celu dalszego obni

Īania kosztów finansowania dziaáalnoĞci Spóáki, zbywa

si

Ċ niektóre aktywa, zwáaszcza nieruchomoĞci deweloperskie. Polityka Gru-

py polega mi

Ċdzy innymi na staáej analizie rynku pod kątem moĪliwych, po-

tencjalnych przej

Ċü spóáek o komplementarnym profilu dziaáalnoĞci.

Grupa Polimex-Mostostal d

ąĪy do utrzymywania stabilnego rozwoju

oraz pozycji lidera bran

Īy inĪynieryjno-budowlanej dziĊki:

• sta

áemu umacnianiu pozycji w generalnym wykonawstwie,

• ci

ągáemu zwiĊkszaniu aktywnoĞci na rynku usáug energetycznych

i ochrony

Ğrodowiska,

• rozwojowi aktywno

Ğci w drogownictwie i kolejnictwie,

• zwi

Ċkszaniu zaangaĪowania w budowĊ stadionów w ramach Euro

2012,

• sukcesywnemu wzrostowi wielkoprzemys

áowej produkcji wyrobów

stalowych,

• rozwojowi wspó

ápracy z najwiĊkszymi Ğwiatowymi firmami inĪynier-

skimi.

W Polimex-Mostostal funkcjonuje Zintegrowany System Zarz

ądzania

(ZSZ) wdro

Īony i certyfikowany wg wymagaĔ norm miĊdzynarodowych

PN-EN ISO 9001:2008, PN-EN ISO 14001:2005, PN-N-18001:2004, PN-EN
ISO 3834-2:2007, AQAP 2110:2006, PN-N 19001:2006, Dyrektywa
97/23/WE, (WSK), PN-EN 13108 -21: 2007(ZKP), uzupe

ániony o paszporty

bezpiecze

Ĕstwa VCA – SCC wydane 20 pracownikom.

Zak

áad Logistyki i jego zadania

Zak

áad Logistyki (rys. 1) w strukturach przedsiĊbiorstwa podlega pod

Pion Operacyjny. Podstawowym zadaniem procesu logistycznego jest pla-
nowe i ekonomicznie uzasadnione zaopatrywanie zak

áadów produkcyjnych

w materia

áy oraz terminowe i tanie dostarczanie produktów i wyrobów goto-

wych do klienta z zastosowaniem kryteriów WSK zgodne z norm

ą

PN-N-19001, a tak

Īe dąĪenie do ciągáego doskonalenia procesu w celu

zmniejszenia zagro

ĪeĔ dla Ğrodowiska i zdrowia ludzkiego.

Zintegrowany system informatyczny w zarz

ądzaniu logistyką

215

ZN nr 90

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

Rys. 1. Schemat organizacyjny Zak

áadu Logistyki

Fig. 1. Organization chart of the Logistics Plant

ħródáo: materiaáy Polimex-Mostostal.

Source: Polimex Mostostal – materials.

Logistyka materia

áów i produktów jest procesem naleĪącym do Progra-

mu Ksi

Ċgi Zintegrowanego Systemu Zarządzania. Osobą odpowiedzialną za

proces jest dyrektor Zak

áadu Logistyki.

Proces Logistyki materia

áowej i zaopatrzenia podzielony jest na trzy

podprocesy, z których ka

Īdy posiada ĞciĞle wyznaczone procedury, przed-

miot, zakres, cele oraz osob

Ċ odpowiedzialną za przebieg danego podpro-

cesu. Podprocesami tymi s

ą: zaopatrzenie i gospodarka materiaáowa, ma-

gazynowanie i spedycja oraz dobór i ocena dostawców.

Pierwszym z procesów jest Zaopatrzenie i gospodarka materia

áowa,

wyznaczona procedura nakre

Ğla przebieg najwaĪniejszych czynnoĞci w tym

procesie. Przedmiotem procedury jest tok post

Ċpowania przy zakupach, do-

stawach, sk

áadowaniu i wydawaniu materiaáów.

Drugim podprocesem sk

áadającym siĊ na proces Logistyki materiaáów

i produktów jest magazynowanie i spedycja. Najwa

Īniejszymi celami tego

podprocesu s

ą speánianie oczekiwaĔ klienta poprzez terminowe dostarcza-

nie produktów przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jako

Ğci podczas

magazynowania, a tak

Īe monitorowanie i analizowanie kosztów spedycji.

Przedmiotem obj

Ċtym tą procedurą jest tok przepáywu dokumentów lub dys-

pozycja z zak

áadów spóáki, polegające na przyjĊciu wyrobu na MWG, maga-

zynowaniu, wydaniu z magazynu i dostarczaniu wyrobu do klienta. Nato-
miast ostatnim podprocesem jest dobór i ocena dostawców, którego celem
jest okre

Ğlenie dziaáaĔ podejmowanych w procesie doboru i oceny kwalifi-

kowanych dostawców. Przedmiotem procedury tego procesu jest tok post

Ċ-

powania w celu dokonania wyboru najlepszych dostawców.

216

H. Wyr

Ċbek

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

ZN nr 90

G

áówne tendencje w rozwoju organizacji i zarządzania w przedsiĊbior-

stwach w nadchodz

ących latach są związane z wiedzą uczestników organi-

zacji i z rozwojem technologii informatycznej, które s

ą gáównymi siáami

wnosz

ącymi rewolucyjne przeksztaácenia w organizowaniu i rozwoju przed-

si

Ċbiorstw.

Na rynku pojawia si

Ċ coraz wiĊcej organizacji wykorzystujących techno-

logie informacyjne. Tempo zmian w otoczeniu rynkowym nieustannie ro

Ğnie.

Organizacja, aby móc przetrwa

ü na rynku, musi te zmiany wyprzedzaü. Jed-

nym ze sposobów zbudowania przewagi konkurencyjnej s

ą rozwiązania in-

formatyczne, które zak

áadają zastosowanie technologii informacyjnej w celu

doskonalenia dotychczasowych modeli biznesowych.

We wspó

áczesnej organizacji wprowadza siĊ wiele systemów oprogra-

mowania dla realizacji celów biznesowych, m.in. oprogramowanie klasy
ERP. Zastosowanie tego typu rozwi

ązaĔ pomaga lepiej zrozumieü prawa

rz

ądzące rynkiem poprzez dostarczanie informacji oraz pozwala na szerokie

ich wykorzystanie dla celów analitycznych i prognostycznych.

Przedsi

Ċbiorstwo Polimex-Mostostal S.A. od wielu lat korzysta z moĪ-

liwo

Ğci tego typu oprogramowania a takĪe nieustannie je rozwija. Jednym

z pierwszych by

á program pracujący jeszcze w Ğrodowisku DOS a mianowi-

cie Exact Globe for DOS, nast

Ċpnie Exact Globe 2003 Enterprise a ostatnio

aplikacja SAP ERP R/3.

Program SAP ERP R/3

System R/3 firmy SAP jest zintegrowanym, szeroko parametryzowal-

nym systemem wspomagaj

ącym zarządzanie przedsiĊbiorstwem i organiza-

cjami gospodarczymi. Zrealizowany jest w technologii klient-serwer z j

Ċzy-

kiem programowania wykorzystuj

ącym Ğrodowisko rozwojowe ABAP/4 i R/3

Basis. Wspomaga zarz

ądzanie relacjami z klientami, dostawcami, partnera-

mi logistycznymi, dostawcami us

áug finansowych oraz pracownikami. UmoĪ-

liwia przedsi

Ċbiorstwu przystosowanie prowadzonej dziaáalnoĞci do zmienia-

j

ących siĊ wymagaĔ klientów oraz rynku.

Pakiet SAP R/3 tworz

ą nastĊpujące moduáy:

• Sprzeda

Ī i Dystrybucja - Sales and Distribution (SD)

• Gospodarka Materia

áowa - Materials Management (MM)

• Planowanie Produkcji - Production Planning (PP)
• Finanse - Financial Accounting (FI)
• Controlling - Controlling (CO)
•

ĝrodki Trwaáe - Assets Management (AM)

• System Projektowy - Project System (PS)
• Przep

áywy Robocze - Worklflow (WF)

• Rozwi

ązania branĪowe – Industry Solutioons (IS)

• Zarz

ądzanie JakoĞcią - Quality Management (QM)

• Utrzymanie Zak

áadu i Zarządzanie Serwisem - Plant Maintenance

and Service Mgmt (PM)

• Zarz

ądzanie Kadrami - Human Resource (HR)

Zintegrowany system informatyczny w zarz

ądzaniu logistyką

217

ZN nr 90

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

Wszystkie modu

áy aplikacyjne funkcjonują w sposób zintegrowany, co

oznacza,

Īe np. efekty wykonania transakcji materiaáowej w systemie MM są

widoczne natychmiast zarówno w FI, jak i w CO. Poni

Īej zechce bliĪej

przedstawi

ü jedne z podstawowych moduáów a mianowicie FI, SD, MM i PS.

Zastosowania modu

áu MM w Zakáadzie Logistyki

W zale

ĪnoĞci od wymagaĔ, dane przedsiĊbiorstwo moĪe zdecydowaü

si

Ċ na implementacjĊ nastĊpujących procesów SAP:

x przetwarzanie zapyta

Ĕ ofertowych i zapytaĔ klientów,

x przetwarzanie ofert,

x wprowadzanie zlece

Ĕ sprzedaĪy,

x planowanie dostaw,

x kontrola dost

ĊpnoĞci,

x schematy ustalania cen,

x kontrola kredytów,

x fakturowanie,

x pakowanie,

x wysy

áka,

x p

áatnoĞci klientów,

x zaleg

áe páatnoĞci klientów,

x dzia

áalnoĞü marketingowa klientów,

x listy pobra

Ĕ i procesy pobraĔ,

x potwierdzenie pobrania,

x proces gospodarki magazynowej,

x zarz

ądzanie transportem,

x raporty dotycz

ące sprzedaĪy

9

.

Podstawowym zadaniem procesu logistycznego w Zak

áadzie Logistyki

jest planowe i ekonomicznie uzasadnione zaopatrywanie zak

áadów produk-

cyjnych w materia

áy oraz terminowe i tanie dostarczanie produktów i wyro-

bów gotowych do klienta. Bardzo wa

Īnym elementem wypeánienia tego za-

dania jest uczestnictwo systemu SAP i jego modu

áów.

Ka

Īdy z poszczególnych moduáów w wiĊkszym lub mniejszym stopniu

bierze udzia

á w tym procesie. Podstawowe moduáy takie jak FI, SD, PS, CO

czy MM w trakcie ka

Īdego przebiegu produkcyjnego nieustannie napeániają

si

Ċ danymi, uzupeániają siĊ i korzystają ze swoich zasobów. JednakĪe za-

sadnicz

ą rolĊ w funkcjonowaniu Zakáadu Logistyki i jej zadaniach speánia

Modu

á MM. Stąd teĪ, aby zobrazowaü umiejscowienie poszczególnych funk-

cjonalno

Ğci logistycznych omówiĊ poszczególne etapy, procesy i czynnoĞci

wykonywane w Module MM.

9

V. Kale, SAP R/3 Przewodnik dla menad

Īerów, Wydawnictwo HELION, Gliwice, 2001, s. 195.

218

H. Wyr

Ċbek

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

ZN nr 90

Konfiguracja Modu

áu MM

Z uwagi na integracj

Ċ moduáową Moduá MM zawiera szereg istotnych

sta

áych danych, które są wykorzystywane przez inne moduáy systemu SAP

R/3 i które wymagaj

ą parametryzacji w początkowej fazie konfiguracji caáego

systemu. Do danych tych przede wszystkim nale

Īy zaliczyü:

• zak

áad,

• sk

áad,

• dzia

á zaopatrzenia,

• dane podstawowe (materia

áów i dostawców),

• rodzaje materia

áów,

• grupy materia

áowe,

• wycena zapasów.

Podsumowanie

Przeprowadzona analiza wykorzystania modu

áu MM wykazaáa dobre

i z

áe strony systemu oraz szanse i zagroĪenia stojące przed przedsiĊbior-

stwem.

W wyniku analizy zachodz

ących procesów logistycznych stwierdzono

w szczególno

Ğci:

1.

Procesy logistyczne w zaopatrzeniu i gospodarce materia

áowej są

szczegó

áowo scharakteryzowane, posiadają swoje ramy i okreĞlo-

ne kroki, jakie w ich realizacji nale

Īy wykonywaü.

2.

Zadania, które zosta

áy postawione przed moduáem MM wykonywa-

ne s

ą we wáaĞciwym zakresie. Operacje gospodarcze przeprowa-

dzane za po

Ğrednictwem transakcji moduáu MM mają swe od-

zwierciedlenie w zapisach Ksi

Ċgi Gáównej. Ich sprawny przebieg

jest utrzymywany równie

Ī dziĊki dobrze funkcjonującemu Zinte-

growanemu Systemowi Zarz

ądzania i na chwilĊ obecną oprócz

ma

áych usprawnieĔ zasadniczo nie wymagają poprawy.

3.

Problem z zapewnieniem szybko

Ğci i przejrzystoĞci dziaáania za-

równo na etapie zamawiania i dostarczania materia

áów, jak i samej

produkcji. Nadmiar dokumentów i fizyczny obrót nimi powoduje
cz

Ċste opóĨnienia w realizacji poszczególnych czynnoĞci w proce-

sach, wp

áywając na ich caáoĞciowy czas trwania i ogólną spraw-

no

Ğü dziaáania.

4.

W przypadku powsta

áych w wyniku procesu technologicznego

zwrotów materia

áowych i odpadów, zakwalifikowanych ostatecznie,

jako materia

áy peánowartoĞciowe, postĊpuje siĊ jak w przypadku

przyj

Ċcia dostawy. Tym samym materiaáy (bĊdące na tym etapie

zwrotami materia

áowymi) są powtórnie identyfikowane i odbierane

jako

Ğciowo, pomimo wykonania tych czynnoĞci przy przyjmowaniu

dostawy, z której dane zwroty pochodz

ą.

5.

Brak konsekwencji w

Ğród dostawców w zakresie dostarczania fak-

tury razem z dostaw

ą materiaáową oraz w sposobie wáaĞciwego

Zintegrowany system informatyczny w zarz

ądzaniu logistyką

219

ZN nr 90

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

identyfikowania dostawy (odniesienie do zamówienia oraz opis ma-
teria

áu).

6.

W celu wyeliminowania istniej

ących niedociągniĊü oraz dla popra-

wy sprawno

Ğci badanych procesów, zaproponowano nastĊpujące

usprawnienia, odnosz

ące siĊ w szczególnoĞci do skrócenia czasu

trwania analizowanych procesów logistycznych:

7.

Zastosowanie systemu kodów kreskowych w obrocie materia

áo-

wym pomi

Ċdzy produkcją a magazynami hutniczym, technicznym,

chemicznym oraz na wyrobach gotowych. Dokumenty papierowe
fizycznie razem z materia

áem a póĨniej z wyrobem gotowym prze-

mieszczaj

ą siĊ pomiĊdzy magazynem, produkcją i na koniec ma-

gazynem wyrobów gotowych. Materia

áy w procesie produkcyjnym

cz

Ċsto są przemieszczane z miejsca na miejsce zanim ostatecznie

powstanie produkt ko

Ĕcowy a jako wyrób gotowy trafiają kolejno do

dzia

áu pakowania, a nastĊpnie na stanowisko kompletowania pa-

czek. Wprowadzenie kodów kreskowych usprawni

áoby obrót w tym

zakresie i zniwelowa

áo problem zaginiĊü dokumentów, który powo-

dowa

á przestoje na produkcji w magazynach a takĪe podczas wy-

dawaniu kompletów paczek do transportu.

8.

Wprowadzenie elektronicznego obiegu atestów w ewidencji mate-
ria

áowej w przychodach do magazynów hutniczych i technicznych,

wykorzystywanej pó

Ĩniej w produkcji. DziĊki wprowadzeniu elek-

tronicznego obiegu atestów, ka

Īdy atest przed zewidencjonowa-

niem b

Ċdzie skanowany i zamieszczany w systemie komputero-

wym, dzi

Ċki czemu zakáady produkcyjne oraz sáuĪby kontroli

jako

Ğci bĊdą dysponowaáy staáym i natychmiastowym wglądem we

wszystkie istniej

ące atesty.

9.

Elektroniczny obieg faktur. Obecnie w firmie istnieje problem
z opó

Ĩnieniami w regulowaniu páatnoĞci za materiaáy. Wynika on

z faktu, i

Ī przychodzące od dostawców faktury nie mają odniesie-

nia do zamówienia zakupu oraz w

áaĞciwie wyszczególnionej spe-

cyfikacji materia

áu, oraz tego, kto jest za nie odpowiedzialny. CzĊ-

sto zdarza

áo siĊ, iĪ faktury krąĪyáy po przedsiĊbiorstwie niejako

„w poszukiwaniu” osoby odpowiedzialnej za z

áoĪenie konkretnego

zamówienia. Powodowa

áo to opóĨnienia w páatnoĞciach, a co za

tym idzie kary, za ich nieterminowe regulowanie. Wprowadzenie
elektronicznego obiegu faktur oraz konsekwentne wymaganie od
dostawców w

áaĞciwego wystawiania faktur wyeliminowaáoby ten

problem.

10. Zastosowanie dla materia

áów traktowanych jako zwroty z produkcji

metody automatycznych przeksi

ĊgowaĔ materiaáów pomiĊdzy zle-

ceniami bez konieczno

Ğci zwracania materiaáów do magazynów

(u

Īycie ruchu materiaáowego tzw. ZW/RW). Wprowadzenie takiego

ruchu zaoszcz

Ċdzi czas, który trzeba poĞwiĊciü na wykonanie tych

czynno

Ğci oraz ograniczy problem zalegania materiaáu na produkcji

oraz przy

Ğpieszy proces rozliczania zleceĔ.

220

H. Wyr

Ċbek

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

ZN nr 90

Ponadto, w celu stworzenia w

áaĞciwych warunków dla zarządzania pro-

cesami logistycznymi, zaproponowano nast

Ċpujące rozwiązania:

1. Poprawa komunikacji wewn

Ċtrznej - naleĪy dąĪyü do wzrostu Ğwia-

domo

Ğci jej znaczenia oraz umiejĊtnoĞci skutecznej komunikacji po-

przez przeszkolenie osób zajmuj

ących stanowiska kierownicze z za-

gadnie

Ĕ odnoszących siĊ do danej tematyki. Sprawnie dziaáająca

komunikacja wewn

Ċtrzna wpáywa na polepszenie atmosfery pracy,

zwi

Ċksza poziom wiedzy i skutecznoĞci w zakresie procesów mają-

cych miejsce w danym przedsi

Ċbiorstwie.

2. Zwi

Ċkszenie moĪliwoĞci rozwoju pracowników. W zakresie szkoleĔ

zawodowych dla nowych pracowników mo

Īliwym rozwiązaniem jest

szkolenie przygotowuj

ące i wprowadzające, czyli przyuczenie no-

wych pracowników do pracy na danym stanowisku i wyposa

Īenie ich

w odpowiedni

ą wiedzĊ, której nie otrzymali w systemie edukacyj-

nym. Natomiast dla do

Ğwiadczonych pracowników zastosowanie fi-

nansowania studiów podyplomowych w zakresie wykonywanego
zawodu i zajmowanego stanowiska.

3. Wprowadzenie dzia

áaĔ wspierających innowacyjnoĞü pracowników

przedsi

Ċbiorstwa przez utworzenie Biura Rozwoju i Innowacji. Biuro

zajmowa

áoby siĊ koordynacją i nadzorem nad dziaáaniami mającymi

na celu kreowanie i wdra

Īanie innowacyjnych produktów i technolo-

gii (procesów) oraz optymalizacj

ą kosztów związanych z istniejącymi

procesami produkcyjnymi i logistycznymi danego przedsi

Ċbiorstwa

a tak

Īe przygotowaniem i koordynacją wewnĊtrznej polityki wspiera-

nia innowacyjno

Ğci w organizacji.

Zaproponowane usprawnienia, zdaniem autora pracy, wp

áyną pozytyw-

nie na rozwój i lepsze wykorzystanie modu

áu MM, co równieĪ bĊdzie miaáo

odzwierciedlenie w sprawniejszym funkcjonowaniu procesów logistycznych.
Ca

áoĞü wszystkich dziaáaĔ ewidentnie powinno przeáoĪyü siĊ na poprawĊ

skuteczno

Ğci i ekonomicznej efektywnoĞci dziaáania analizowanego przed-

si

Ċbiorstwa.

Bibliografia

Barczak A., Florek J., Sydoruk T., Projektowanie zintegrowanych systemów

informatycznych zarz

ądzania, Wydawnictwo Akademia Podlaska,

Siedlce, 2006.

Beier F.J., Rutkowski K., Logistyka, Szko

áa Gáówna Handlowa, Warszawa

1995, cyt. za Cz. Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, Logistyka w przedsi

Ċ-

biorstwie, PWE, Warszawa 2003.

Blaik P., Logistyka, wyd. II, PWE, Warszawa 2001.
Pfohl H., Large R., Zur Eingliederung der Logistik in die Aufbauorganisation

von Unternehmen,Landsberg, cyt. za: P. Blaik, Logistyka, wyd. II, PWE,
Warszawa 2001.

Kale V., SAP R/3 Przewodnik dla menad

Īerów, Wydawnictwo HELION,

Gliwice, 2001.

Zintegrowany system informatyczny w zarz

ądzaniu logistyką

221

ZN nr 90

Seria: Administracja i Zarz

ądzanie (17)2011

Majewski J., Informatyka dla Logistyki, Instytut Logistyki i Magazynowania,

Pozna

Ĕ 2008.

Pi

ątkowski Z., Sankowski M., Logistyka, Oficyna Wydawnicza WSEiZ

w Warszawie, 2005.

Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z., Logistyka w przedsi

Ċbiorstwie, PWE,

Warszawa 2003.