background image

Wykonanie oznaczenia wilgotności optymalnej w aparacie 

Proctora. (ćw. 5) 

 

Wiadomości wstępne: 

Wilgotnością  optymalną  w

opt 

nazywamy  taką  wilgotność,  przy  której  w  danych 

warunkach  ubijania  można  osiągnąć  największe  zagęszczenie  gruntu,  a  więc 
maksymalną gęstość objętościową szkieletu gruntowego ρ

dmax

.  

Badania  tego  typu  wykonuje  się  przede  wszystkim  przy  zagęszczaniu  gruntów 

pod  nawierzchnie  drogowe,  lotniska,  boiska  oraz  przy  formowaniu  nasypów 
ziemnych. 

 

Sprzęt niezbędny do wykonania badania: 

- waga o dokładności do 0,01 [g] 

- suszarka 

- przyrządy miernicze (linijka, suwmiarka) 

- parowniczki (od 3 do 5 sztuk) 

- narzędzia do krojenia i obcinania (nóż, szpatułka, szpachelka) 

- łopatka 

- aparat Proctora 

 

Rys.1. Schemat aparatu Proctora wraz z ubijakiem 

1 - Podstawa 

2 - Cylinder 

3 - Kołnierz 

4 - Śruby dociskowe 

5 - Ubijak 

 

 

Przebieg ćwiczenia laboratoryjnego: 

 

1.  Zmierzyć suwmiarką: wysokość wewnętrzną cylindra h [cm] 

                                   wewnętrzną średnicę cylindra   d [cm] 

2.  Zważyć pusty cylinder – m

t

 [g] 

3.  Zważyć parowniczki do oznaczenia wilgotności  

 

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

background image

 

Ubijanie: 

4.  Założyć cylinder na podstawę aparatu Proctora i dokręcić mocno śrubami 

5.  Do cylindra nałożyć pierwszą warstwę gruntu do połowy wysokości cylindra 

i ubić ubijakiem 25 razy na całej powierzchni próbki 

6.  Na cylinder nałożyć kołnierz a następnie założyć drugą warstwę gruntu do 

wysokości połączenia cylindra z kołnierzem, powtórzyć ubijanie identycznie 
jak w przypadku wcześniejszej warstwy 

7.  Nałożyć  trzecią  warstwę  gruntu  do  ¾  wysokości  kołnierza  i  powtórzyć 

ubijanie 

8.  Odkręcić śruby mocujące, ściągnąć cylinder z kołnierzem i odłożyć na tacę 

z gruntem 

9.  Ściągnąć  kołnierz  i  ściąć  nadmiar  gruntu  nad  krawędzią  cylindra  tak,  by 

grunt wypełniał dokładnie wnętrze cylindra 

10. Dokładnie oczyścić cylinder z zewnątrz z gruntu i zważyć – m

wt1 

[g]  

11. Do  zważonej  parowniczki  pobrać  próbkę  gruntu  a  następnie  zważyć 

parowniczkę wraz z gruntem (m

mt

 [g]) dla określenia wilgotności (w

1

12. Wysypać grunt z cylindra do pojemnika 

13. Do gruntu używanego w poprzednim ubijaniu dodać niewielką ilość wody i 

dokładnie wymieszać 

14. Powtórzyć czynności wg pkt. 4 – 12 

15. Powtarzać cykl ubijania wg pkt. 13 – 14 określając odpowiednio m

wti

 i w

i

 do 

momentu,  gdy  masa  cylindra  z  gruntem  zmaleje;  dopuszcza  się  najwyżej  
5 – krotne wykonanie zagęszczenia tej samej próbki gruntu 

16. Po  zakończeniu  ostatniego  ubijania  wszystkie  parowniczki  z  pobranymi 

próbkami  z  kolejnych  ubijań  wysuszyć  i  zwarzyć  masę  parowniczek  z 
wysuszonym gruntem – m

st

 [g]  

17. Wysypać  grunt  z  cylindra  do  pojemnika,  wyczyścić  aparat  Proctora  i 

posprzątać stanowisko 

18. Wyniki umieścić w tabeli nr 1. 

 

Niezbędne wzory: 

Gęstość objętościową ρ wyznaczamy ze wzoru: 

 

=

( /

) 

gdzie: 

– masa próbki [g], 

V – objętość próbki [cm

3

], 

 

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

background image

 

Wilgotność gruntu w wyznaczamy ze wzoru: 

 

=


% 

gdzie: 

m

mt

 – masa parowniczki z gruntem wilgotnym [g], 

m

st

 – masa parowniczki z gruntem suchym [g], 

m

t

   – masa pustej parowniczki [g], 

 

Gęstość objętościową szkieletu gruntowego ρ

d

 wyznaczamy ze wzoru: 

 

=

+

( /

) 

gdzie: 

ρ – gęstość objętościowa gruntu [g/cm

3

], 

w – wilgotność próbki gruntowej [%], 

 

Dla uzyskanych parametrów sporządzić wykres zależności gęstości objętościowej 
szkieletu gruntowego ρ

d 

od wilgotności gruntu w (rys. 2). 

 

 

Rys.2. Wykres zależności gęstości objętościowej szkieletu gruntowego ρ

d

 i wilgotności gruntu w. 

 

Jako wilgotność optymalną w

opt 

należy przyjąć wartość wilgotność, która odpowiada 

maksymalnej gęstości objętościowej szkieletu gruntowego ρ

dmax

 

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

background image

Formularz do ćwiczenia nr. 5 

Rok; grupa; termin zajęć; data; 

………………………………………………………………………………………………….. 

Skład zespołu: 

    1………………………….. 

2………………………….. 

3………………………….. 

4………………………….. 

Przykładowe obliczenia dla jednego ubijania 

Dane: 

d=……….     h=……….      m

t(c)

=………..      m

wt(c)

=…………      m

t(p) 

=………….      

m

mt(p)

=………..      m

st(p)

=…………       

 

m

m1

=………..    

V =…………. 

ρ =…………. 

m

w

=………...       

m

s

=………… 

w =…………. 

ρ

d

 =…………. 

 

 

 

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

background image

Kolejne ubijanie

1

2

3

4

5

Masa cylindra  m

t(c)

 [g]

Masa cylindra z gruntem  m

wt(c)

 [g]

Masa gruntu  m

mi 

= m

wt(c)i

 - m

t(c)i

 [g]

Objetość cylindra   [cm

3

]

Gęstość objętościowa gruntu  ρ  [g/cm

3

]

Oznaczenie (numeracja) parowniczki

Masa parowniczki  m

t(p)

 [g]

Masa parowniczki z gruntem wilgotnym  m

mt(p)

 [g]

Masa parowniczki z gruntem suchym  m

st(p)

 [g]

Masa wody w guncie  m

= m

mt(p)

 - m

st(p)

 [g]

Masa szkieletu gruntowego  m

s

 = m

st(p)

 - m

t(p)

 [g]

Wilgotność   [%]

Gęstość obj. szkieletu gruntowego  ρ

d

 [g/cm3]

Tabela wyników: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wykres: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wnioski końcowe: 

 

Podpis prowadzącego 

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)