background image

2011-03-14 

Komórki układu 

immunologicznego. 

Anna Kaleta 

Górnośląska Wyższa Szkoła Medyczna  

w Katowicach 

2010/2011   

Immunologia. 

Układ immunologiczny pełni bardzo 

ważną funkcję w utrzymaniu 

homeostazy. 

Zwalcza zakażenia : 

pasożytnicze 

bakteryjne 

wirusowe 

background image

2011-03-14 

Komórki układu immunologicznego należą 

do tkanki łącznej płynnej (krew). 

  Krew 

  5-6 dm 

OSOCZE 

ELEMENTY MORFOTYCZNE 

FIBRYNOGEN 

SUROWICA  TROMBOCYTY 

300-600 tys./ mm 

ERYTROCYTY 

4,5-5 mln./mm 

LEUKOCYTY 

4,5-6 tys./ mm 

GRANULOCYTY 

                60 % 

MONOCYTY 

          4 % 

LIMFOCYTY 

             36 % 

EOZYNOCYTY 

KWASOCHŁONNE 

 BAZOCYTY 

ZASADOCHŁONNE 

NEUTROCYTY 

OBOJĘTNOCHLONNE 

background image

2011-03-14 

W poszczególne rodzaje odpowiedzi 

immunologicznej zaangażowane są różne 

komórki. 

Granulocyty i monocyty

, dla 

których krew jest głównym 

środkiem transportu. 

 Limfocyty 

jako komórki 

recyrkulujące- 

wywędrowujące ze światła 

naczyń i powracające do 

nich. 

Plazmocyty

 to 

przekształcone limfocyty,

 

których „domem” są 

tkanki. 

Do barwienia rozmazu krwi wykorzystuje się 

barwnik Maya-Grünwalda-Giemsy. 

  Prawidłowo rozprowadzona i 

wysuszona na szkiełku warstwa 

krwi powinna być jednolita o 

lekkim żółtawym zabarwieniu. 

Koszyk z rozmazami umieszcza 

się w wanience z odczynnikami 

Maya-Grünwalda

, przepłukuje 

wodą destylowaną oraz zanurza 

w wodnym roztworze 

Giemsy

 

  Barwnikami wykorzystywanymi 

do barwienia są 

eozyna 

(czerwona) oraz

 

błękit 

metylenowy

 lub 

azur III 

(niebieski). 

background image

2011-03-14 

Eozynocyty (granulocyty kwasochłonne, 

eozynofile) 

Eozynocyty 

granulocyty kwasochłonne,  

eozynofile 

background image

2011-03-14 

Podwyższony poziom eozynocytów może 

świadczyć o chorobie alergicznej lub 

robaczycy. 

udział w procesach immunologicznych i w odczynach 

uczuleniowych, m. in. przez fagocytowanie kompleksów 

antygen-przeciwciało i różnych obcych białek 

(fagocytoza niektórych grzybów oraz niektórych 

bakterii) 

wydzielanie interleukin- czynnik pobudzający reakcję 

zapalną 

zawierają wiele enzymów lizosomalnych 

zwiększa wydzielanie HISTAMINY przez komórki 

tuczne (mastocyty) oraz bazofile  

wydzielają histaminazę- unieczynnianie histaminy 

HISTAMINA  

powoduje rozwój reakcji zapalnej 

Efektem pobudzenia receptorów H1 jest: 

zwiększenie przepuszczalność naczyń żylnych w wyniku czego 

dochodzi do powstania obrzęków, bladych bąbli, krostek i 

innych zmian skórnych 

rozszerzenie naczyń krwionośnych, w wyniku czego pojawia 

się zaczerwienienie, może też wystąpić spadek ciśnienia krwi 

skurcz mięśni gładkich oskrzeli charakterystyczny w astmie 

skurcz macicy grożący poronieniem u ciężarnych 

skurcz mięśni przewodu pokarmowego 

 

Histamina wydzielona w dużych ilościach do tkanki podskórnej 

drażni zakończenia nerwowe, powodując świąd i ból. 

background image

2011-03-14 

Bazocyty  

(granulocyty zasadochłonne, bazofile). 

Bazocyty. 

background image

2011-03-14 

Bazocyty mają mniejsze zdolności do 

fagocytozy niż neutrocyty. 

W szpiku znajdują się bazocyty tkankowe zwane komórkami 

tucznymi (mastocyty). Należą one do komórek tkanki 

łącznej. 

 

w ziarnach zasadochłonnych znajdują się m.in. 

HISTAMINA, INTERLEUKINY, PROTEOGLIKANY oraz 

ENZYMY PROTEOLITYCZNE 

 

oczyszczają krew i limfę z tłuszczów- wydzielana          

heparyna (proteoglikan) aktywuje lipazę lipoproteinową 

przeciwdziałają krzepnięciu krwi, 

produkują substancje przeciwbakteryjne 

 

Neutrocyty  

(granulocyty obojętnochłonne, 

neutrofile). 

background image

2011-03-14 

Neutrocyt. 

Neutrocyty posiadają ziarna swoiste i 

nieswoiste: 

 

Ziarenka swoiste zawierają substancje 

bakteriobójcze- bakteriocydy np. 

laktoferrynę 

 

Ziarenka nieswoiste (lizosomy) zawierają 

defensyny oraz liczne enzymy (m.in. proteazy 

i peroksydazy oraz lizozym) 

 

background image

2011-03-14 

Neutrocyty pełnią funkcje obronne, 

szczególnie przeciwbakteryjne. 

posiadają zdolność ruchu 

fagocytują 

wydzielają i uwalniają do otoczenia substancje 

bakteriobójcze 

Wskutek działania toksyn bakteryjnych i obniżenia pH 

(efekt wybuchu tlenowego przejawiający się 

tworzeniem wolnych rodników) granulocyty w miejscu 

zakażenia giną masowo, zmieniając się wraz z 

resztkami zniszczonych tkanek w białożółtą półpłynną 

masę (ropa). 

Limfocyty 

background image

2011-03-14 

10 

Limfocyty. 

Limfocyty są powszechne w swoistej 

odpowiedzi komórkowej. 

Limfocyty B (grasiczoniezależne) – odpowiedzialne za 

reakcje typu humoralnego, uwarunkowana obecnością 

przeciwciał. Są główną linią obrony przeciw bakteriom 

rozmnażającym się pozakomórkowo oraz przeciw 

krążącym antygenom. 

Limfocyty T (grasiczozależne) – uczestniczą głównie 

w reakcjach immunologicznych typu komórkowego, w  

reakcjach autoimmunologicznych, w reakcji 

odrzucenia przeszczepu. 

Komórki „null” (zerowe), nie-B i nie-T, nie mające 

znaczników dojrzałych limfocytów 

background image

2011-03-14 

11 

Komórki null zawierają ziarenka 

lizosomalne. 

Komórki NK (natural killer) – ukierunkowane głównie 

przeciwko wirusom i komórkom nowotworowym; ich 

cytotoksycznośc ujawnia się już w ciągu pierwszych 

minut kontaktu z komórkami nowotworowymi; działają 

bez uprzedniego kontaktu z antygenem, stąd nazwa: 

naturalny zabójca. 

Komórki NC (naturalne komórki cytotoksyczne) – 

również ukierunkowane głównie przeciwko wirusom i 

komórkom nowotworowym. 

Komórki NS (naturalne komórki supresorowe) – 

obecne w płodowych i noworodkowych narządach 

limfatycznych, a u dorosłych w szpiku i śledzionie 

osobników poddanych silnej immunosupresji, np. 

promieniowaniem jonizującym 

Monocyty 

background image

2011-03-14 

12 

Monocyty. 

Monocyt. 

fagocytoza: bakterii, krwinek czerwonych, 

resztek komórkowych, grzybów, niektórych 

białek, przeciwciał, 

czynność wydzielnicza: lizozymu, interferonu, 

czynności transportowe, np. transport żelaza. 

background image

2011-03-14 

13