Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: [e-mail], GG: 3891955

1

Procesy poznawcze – wykład 7 (Pani dr Maria Zając, 11 kwietnia 2005r.)

Dygresje

•

Komentarz do modelu Kurcz: myślenie ma charakter regulacyjno – kontrolny, ma
związek z systemem działaniowym. Przetwarzanie informacji wg pani profesor:
odbiór – rozpoznanie – przechowywanie – przetwarzanie – wytworzenie nowych
informacji.

•

Komentarz do klasyfikacji teorii struktury procesu myślenia Nęcki: myślenie jest
czynnością - spoiwo kojarzenia (powstawania związków), dokonywane na materiale -
budulec, posiadającą organizację - hierarchię.

•

Umysł wypełniony jest wiedzą.

•

Moje dygresje: http://www.kirjasto.sci.fi/kohler.htm;
http://www.phys.uni.torun.pl/~duch/indexpl.html (!)

•

Zainteresować się kim jest i czym się zajmuje David Bordwell.

Ciąg dalszy historii kognitywizmu

Zintegrowano osiągnięcia różnych dziedzin wiedzy, aby badać przetwarzanie

informacji (umysł). W sześciokącie nie ma wyróżnionej logiki.

Obszary badań twardego kogniwtywizmu

•

Aktywność świadoma człowieka; serum racjonalności

•

Aktywność poznawcza, polegająca na przetwarzaniu informacji

•

Wykorzystanie procesora elektronicznego (komputera) dla opisu ludzkiego myślenia.

Twardy kognitywizm to stanowisko przyznające szczególną rolę badaniu funkcji, postuluje
poszukiwanie zależności funkcjonalnych jako decydujących (funkcjonalizm).

Założenia relacji w metaforze komputerowej
Umysł

Mózg

Program

Materialne układy elektroniczne

Software

Hardwere

Neokognitywizm domaga się relacji obszaru emocji i motywacji z czynnościami

intelektualnymi, - teoria inteligencji emocjonalnej.

•

Nowa teoria kategoryzacji. Rewizja uniwersalności modelu klasycznego i
metaforyczny charakter pojęć. (Eleanor Rosch)

•

Krytyka poziomu reprezentacji umysłowej. Koneksonizm.

Kognitywisty

czny

sześciokąt

1978

Antropologia

Neurologia

AI

Filozofia

Psychologia

Językoznawstwo

Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: [e-mail], GG: 3891955

2

•

Rewizja zasady racjonalności. Ludzie nie rozumują według zasad logiki.

Wykład właściwy

Definicje myślenia

•

Kozieleckiego: łańcuch operacji umysłowych, za pomocą których przetwarzamy
informacje

zakodowane

w

jednostkach

reprezentacji

poznawczej,

czyli

spostrzeżeniach, wyobrażeniach, pojęciach i sylogizmach (układach pojęć). Sylogizm
to schemat wnioskowania złożony z dwóch przesłanek, w których powtarza się ten
sam termin oraz wniosku (konkluzji), zbudowanej z pozostałych dwóch terminów.

•

Peter Lindsay i Donald Norman: symulacja umysłowa. Wymaga zdolności do:
sformułowania całego scenariusza danej sytuacji, stawiania hipotez na temat nowych
możliwości oraz manipulowanie nimi za pomocą symboliki. Przebieg sytuacji może
być przechowywany jako skrypt poznawczy, czyli reprezentacja sekwencji zdarzeń,
mających sens dla obserwatora (...)

1

. Wg teorii rozwoju inteligencji Jeana Piageta,

człowiek przejawia rozumowanie abstrakcyjne, sylogistyczne, hipotetyczne dopiero
od ostatniego etapu operacji formalnych.

•

Proces rozwiązywania problemów.

Myślenie przebiega w pamięci asocjacyjno – operacyjnej. Rewizjoniści z kolei

uważają, że termin myślenie jest zbędnym określeniem procesów uwagi i pamięci.

Wolfgang Köhler

2

pisał o możliwości odróżnienia zachowania, które od samego

początku jest wynikiem poznania cech sytuacji, od pozbawionego tej właściwości. W
pierwszym wypadku mówi się o wglądzie (insight, Einsicht) i takie zachowanie zwierząt
uznaje się za bezspornie rozumne. Raz jeszcze: od samego początku do końca działanie takie
przebiega adekwatnie do struktury sytuacji i stanowi zwartą, konkretną całość.

3

Wgląd określa się jako nagłą, nieoczekiwaną zmianę percepcji problemu, prowadzącą

do nowego, głębszego i pełniejszego zrozumienia jego istoty.

4

Stany wiedzy łączą się z przestrzenią problemu.

Kontinuum procesu Myślowego (Kurcz)

1

Tomasz Maruszewski V.A. 20.2

2

W 1910 badał na Teneryfie szympansy zakładając, że zwierzęta rozwiązują problemy poprzez zrozumienie.

Razem z Kuremt Koffką dał początek psychologii Gestalt.

3

W The Mentality od Apes 1927

4

Edward Nęcka V.A. 41.3.4

Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: [e-mail], GG: 3891955

3

Myślenie ukierunkowane

Myślenie wykorzystywane na rozwiązywanie problemów
Fantazje realistyczne
Fantazje autystyczne
Marzenia na jawie
Stany halucycynogenne
Marzenia senne

Myślenie oniryczne

Proces wtórny
Myślenie typu R

Proces pierwotny
Myślenie typu A

Kontrola