5/2.I.4. Ocena ryzyka zawodowego – sprzedawca,
obs³uga odmierzaczy gazu p³ynnego na stanowisku
tankowania pojazdów samochodowych
Rozdzia³ 5/2.I.4.
5/2.I.4. Ocena ryzyka zawodowego – sprzedawcy, obs³ugi odmierzaczy LPG
5. Ryzyko zawodowe
luty 2009
Marek Kaczmarski
Spis treœci
1. Opis stanowiska pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
2. Zakres obowi¹zków pracownika . . . . . . . . . . . . . . .
1
3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
4. Wymagane wykszta³cenie, doœwiadczenie,
uprawnienia i stan zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
5. Identyfikacja zagro¿eñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
6. Stosowane œrodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . .
6
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . .
7
1. Opis stanowiska pracy
Środowisko
pracy
W sk³ad zespo³u obiektów budowlanych stacji paliw wchodz¹:
l
dwa zbiorniki gazu po 4150 l,
l
dystrybutor LPG oraz
l
stanowisko wymiany butli z gazem propan-butan.
Stacja paliw zlokalizowana jest przy jednej z mniejszych ulic w mieœcie licz¹cym
ok. 800 tys. mieszkañców.
2. Zakres obowi¹zków pracownika
Do obowi¹zków pracownika nale¿y:
l
sprzeda¿ gazu p³ynnego,
l
tankowanie pojazdów samochodowych,
l
wymiana butli z gazem propan-butan.
W ramach wykonywanych obowi¹zków pracownik:
l
podpina instalacjê gazow¹ w pojeŸdzie samochodowym do odmierzaczy LPG,
l
tankuje ¿¹dan¹ iloœci paliwa,
l
od³¹cza instalacjê gazow¹ samochodu poprzez wyjêcie pistoletu odmierzacza
LPG,
l
wymienia butle z gazem propan-butan (uprzednio kontroluje i weryfikuje stan
wymienianej butli),
l
wykonuje czynnoœci kasowe (przyjmuje zap³atê).
luty 2009
1
OPINIE
Rozdział
5/2.I.4.
3. Organizacja pracy
Stacja paliw czynna jest przez 24 godziny na dobê od poniedzia³ku do niedzieli.
Praca odbywa siê systemie 3-zmianowym po 8 godzin ka¿da. Na stanowisku pracy
zatrudniona jest jedna osoba – sprzedawca obs³uguj¹cy odmierzacz LPG i kasê
fiskaln¹.
4. Wymagane wykszta³cenie, doœwiadczenie,
uprawnienia i stan zdrowia
Od pracownika wymaga siê aktualnych:
l
œwiadectwa kwalifikacyjnego wydanego przez organ w³aœciwej jednostki do-
zoru technicznego (w tym przypadku – Transportowego Dozoru Techniczne-
go) w zakresie nape³niania zbiorników przenoœnych (samochodowych) na
skroplone gazy wêglowodorowe (LPG),
l
zaœwiadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazañ do zatrudnieniu na stano-
wisku pracy,
l
szkolenia bhp ogólnego i stanowiskowego (tak¿e szkoleñ okresowych),
l
wykszta³cenia zawodowego lub œredniego.
Cechy
dodatkowe
Ponadto od pracownika zatrudnionego na stanowisku sprzedawcy obs³uguj¹cego
odmierzacze gazu p³ynnego na stanowisku tankowania pojazdów samochodo-
wych wymaga siê posiadania takich cech, jak:
l
uprzejmoϾ,
l
cierpliwoϾ i opanowanie,
l
zdolnoœæ przekonywania i zachêcania do zakupu oferowanych towarów oraz
l
pozytywny stosunek do klientów.
Praca musi byæ wykonywana szybko i bezb³êdnie. Pracownik powinien wykazy-
waæ siê tak¿e podzielnoœci¹ uwagi i precyzj¹ ruchów.
5. Identyfikacja zagro¿eñ
Lp.
Zagro¿enie lub czynnik
niebezpieczny,
szkodliwy, uci¹¿liwy
ród³o zagro¿enia
Mo¿liwe skutki
1
2
3
4
1.
Powierzchnie sprzyjaj¹ce
upadkowi na tym samym
poziomie – poœlizgniêcie,
potkniêcie, upadek na tej
samej p³aszczyŸnie.
Œliskie nierówne nawierz-
chnie, niew³aœciwy stan
techniczny dróg, przejœæ
komunikacyjnych i wyse-
pek, brak nale¿ytej ostro-
¿noœci, poœpiech.
Ma³e powierzchniowe
urazy (st³uczenia, zwich-
niêcia), skrêcenia i nade-
rwania stawów, nade-
rwania wi¹zade³ stawu
skokowego i stopy,
z³amania koñczyn.
2
luty 2009
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział
5/2.I.4.
1
2
3
4
2.
Ruch pojazdów na terenie
stacji paliw.
Manewruj¹ce pojazdy
samochodowe na terenie
stacji paliw – w rejonie
odmierzaczy gazu p³yn-
nego na stanowisku tan-
kowania pojazdów samo-
chodowych.
St³uczenia, z³amania, na-
wet powa¿ne obra¿enia
wewnêtrzne i œmieræ.
3.
Umiejscowienie butli
nape³nionych gazem lub
opró¿nionych powy¿ej
otaczaj¹cego terenu
Z³y sposób sk³adowania
i transportowania butli
z gazem propan-butan,
skutkuj¹cy ich spadniê-
ciem, przewróceniem.
Urazy koñczyn – st³ucze-
nia, z³amania.
4.
Wystaj¹ce elementy
(zarówno ruchome, jak
i nieruchome).
Naro¿a mebli stanowi¹-
cych wyposa¿enie stacji,
elementy dystrybutora
i obs³ugiwanych samo-
chodów, drzwi wejœciowe
do pomieszczeñ stacji.
Uderzenia o wystaj¹ce
elementy powoduj¹ce
urazy cia³a (st³uczenia) –
szczególnie koñczyn dol-
nych, barku i g³owy.
5.
Ostre krawêdzie.
Ostre krawêdzie butli
z gazem propan-butan,
elementy konstrukcyjne
samochodów osobowych,
dostawczych.
Rany ciête, skaleczenia.
6.
Obci¹¿enie dynamiczne
uk³adu ruchu (miêœnio-
wo-kostnego).
Przenoszenie (zw³aszcza
podnoszenie i ustawianie)
i sk³adowanie butli z ga-
zem propan-butan (tak¿e
pustych butli).
Naci¹gniêcia miêœni i œciê-
gien. Zwichniêcia stawów.
Nawracaj¹ce dolegliwoœci
uk³adu miêœniowo-szkiele-
towego. D³ugotrwa³e i na-
wracaj¹ce dolegliwoœci
uk³adu miêœniowo-szkiele-
towego – przepuklina.
7.
Wysokie ciœnienie gazu
w wê¿u zagra¿aj¹ce ude-
rzeniem koñcówk¹ wê¿a
podczas tankowania.
Tankowanie pojazdów
samochodowych – nie-
sprawne wê¿e, u¿ywanie
uszkodzonych po³¹czeñ
gwintowanych.
Urazy r¹k i nóg oraz ura-
zy g³owy.
8.
Niebezpieczne napiêcie
w instalacji elektrycznej.
U¿ywanie urz¹dzeñ zasi-
lanych pr¹dem elektrycz-
nym, niesprawna instala-
cja elektryczna.
Poparzenie, utrata przy-
tomnoœci, zatrzymanie
akcji serca – œmieræ.
9.
Wybuch – po¿ar.
Nape³nianie butli gazem
p³ynnym. Brak ochrony
stanowisk odmierzaczy
i zbiorników magazyno-
wych LPG przed najecha-
niem przez obs³ugiwane
pojazdy. Brak wyposa¿e-
nia odmierzaczy gazu
w tzw. s³abe z³¹cza zabez-
pieczaj¹ce przed wycie-
kiem gazu, w przypadku
Poparzenia termiczne.
Obra¿enia narz¹dów
wewnêtrznych a nawet
œmieræ.
luty 2009
3
5/2.I.4. Ocena ryzyka zawodowego – sprzedawcy, obsługi odmierzaczy LPG
OPINIE
Rozdział
5/2.I.4.
1
2
3
4
ruszenia tankowanego
pojazdu z miejsca przed
od³¹czeniem go od insta-
lacji gazowej. Wy³adowa-
nia atmosferyczne – nie
zapewnienie ochrony od-
gromowej obiektów stacji,
brak wymaganej ochrony
elektrostatycznej w prze-
strzeniach zewnêtrznych
zagro¿onych wybuchem
i po¿arem. Eksploatacja
urz¹dzeñ poddozorowych
(zbiorniki ciœnieniowe
LPG) bez decyzji UDT do-
puszczaj¹cych je do eks-
ploatacji. Eksploatowanie
w strefach zagro¿onych
wybuchem urz¹dzeñ
w wykonaniu zwyk³ym
a nie w wykonaniu prze-
ciwwybuchowym. Brak
zabezpieczeñ przed
uszkodzeniami mecha-
nicznymi zaworów, króæ-
ców, sk³adowanych na te-
renie stacji butli. Butle
z gazem o du¿ym ciœnie-
niu. Osoby postronne nie
respektuj¹ce zakazu u¿y-
wania otwartego ognia na
terenie stacji (palenie pa-
pierosów).
10. Po¿ar.
Zaprószenie ognia przez
klientów, przechodniów
lub pracowników (np. na
zapleczu budynku stacji).
Zwarcie w instalacji elek-
trycznej.
Poparzenia termiczne.
Zatrucie gazami po¿aro-
wymi.
11. Substancje chemiczne
truj¹ce i dra¿ni¹ce.
Kontakt z propan-buta-
nem przy nape³nianiu
butli i zbiorników w po-
jazdach samochodowych.
Awaryjne wycieki gazu
w czasie nape³niania
zbiorników stacji LPG
oraz wyciek gazu, w przy-
padku ruszenia tankowa-
nego pojazdu z miejsca
przed od³¹czeniem go od
instalacji gazowej.
Ostre lub chroniczne za-
trucia: nudnoœci, bóle i za-
wroty g³owy, w skrajnych
wypadkach prowadz¹ce
do utraty przytomnoœci
i œmierci. Dzia³anie podra-
¿niaj¹ce b³ony œluzowe.
Wysuszanie i odt³uszcza-
nie skóry – podra¿nienia
objawiaj¹ce siê swêdze-
niem i zaczerwienieniem
skóry. Niekorzystne od-
dzia³ywanie na centralny
system nerwowy.
4
luty 2009
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział
5/2.I.4.
1
2
3
4
12. Ha³as.
Gwar panuj¹cy na ulicy
w s¹siedztwie stacji. Ha-
³as dobiegaj¹cy od sprê-
¿arek pompuj¹cych gaz
zw³aszcza w trakcie
dostawy. Ha³as silników
podje¿d¿aj¹cych na stacjê
samochodów.
Nadmierne zmêczenie.
Przy d³ugotrwa³ym nara-
¿eniu mo¿liwe ubytki
s³uchu.
13. Zmienny warunki atmos-
feryczne.
Obs³uga dystrybutorów
i wydawanie butli z pro-
pan-butanem na otwartej
przestrzeni. Przyjmowa-
nie dostaw gazu LPG.
Prace porz¹dkowe na
otwartej przestrzeni
w ró¿nych warunkach
pogodowych.
Przeziêbienia. Zapalenie
p³uc, oskrzeli, odmro¿e-
nia koñczyn – twarzy.
14. Niska temperatura gazu.
Gwa³towny wyp³yw gazu
i jego rozprê¿anie siê po-
woduj¹ce obni¿enie tem-
peratury instalacji do war-
toœci zagra¿aj¹cej odmro-
¿eniem przy dotyku.
Odmro¿enia koñczyn,
zw³aszcza d³oni i szcze-
gólnie niebezpieczne
odmro¿enia twarzy.
15. Dzia³anie osób trzecich
w celach przestêpczych
(napad).
Klienci – przemoc w miej-
scu pracy (np.: s³owne
obelgi, groŸby, fizyczne
ataki, czasem próby ode-
brania przyjêtych pieniê-
dzy). Praca w porze wie-
czornej i nocnej.
Skaleczenia, otarcia, po-
t³uczenia (siniaki, guzy),
z³amania, powa¿ne urazy
w tym urazy g³owy.
W skrajnych przypadkach
œmieræ pracownika. Ner-
wice.
16. Obci¹¿enie emocjonalne –
stres.
Tempo pracy wymuszone
zmiennymi preferencjami
klientów stacji oraz wzmo-
¿ona poda¿ paliw w ró¿-
nych godzinach pracy. Od-
powiedzialnoϾ material-
na za powierzone mienie.
Nerwice, psychozy, bóle
g³owy, dra¿liwoœæ, brak
skupienia, silne obci¹¿enia
serca i uk³adu kr¹¿enia,
chroniczne zmêczenie, lêk,
poczucie wyczerpania.
Zagro¿enia biologiczne
Lp.
Zagro¿enie
ród³o zagro¿enia
Mo¿liwe skutki
zagro¿enia
Grupa
Droga zaka¿enia
17. Wirusy grypy (typu A, B,
C) Orthomyxoviridae.
Ludzie.
Grypa, zapalenie p³uc.
Gr. 2, szczepienia.
Powietrzno-kropelkowa.
18. Gronkowiec z³ocisty
Staphlococcus areus
Ludzie.
Zaka¿enia ropne, zapale-
nie górnych dróg odde-
chowych, alergia skórna.
Gr. 2, brak szczepieñ A
Powietrzno-kropelkowa,
powietrzno-py³owa, po-
karmowa, bezpoœrednia.
luty 2009
5
Rozdział 5/2.I.4.
OPINIE
Rozdział
5/2.I.4.
1
2
3
4
19. Pr¹tek gruŸlicy Mycobacte-
rium tuberculosis
.
Ludzie.
GruŸlica p³uc, rzadziej
innych narz¹dów.
Gr. 3, szczepienia.
Powietrzno-kropelkowa.
20. Salmonell choleraesuis.
Woda, produkty roœlinne
i zwierzêce, posi³ki
w pracy.
Salmonelloza, zapalenie
¿o³¹dka i jelit, zatrucia
pokarmowe.
Gr. 3, szczepienia.
Posi³ki, pokarmowo-
-wodna.
21. Zaka¿enie grzybic¹
candida, albicans.
Ludzie.
Kandydoza paznokci,
skóry, alergia.
Gr. 2, brak szczepieñ A.
Bezpoœrednia, wilgotne
œrodowisko.
22. Herpesvirus ospy
wietrznej, pó³paœca.
Ludzie.
Ospa wietrzna, pó³pasiec.
Gr. 2, brak szczepieñ.
Powietrzno-kropelkowa.
6. Stosowane œrodki profilaktyczne
Teren stacji paliw jest oœwietlony i wyraŸnie oznakowany tablicami zakazuj¹cymi
zbli¿anie siê z otwartym Ÿród³em ognia.
Na terenie stacji zamontowano czujki wykrywaj¹ce podwy¿szone stê¿enie gazu
oraz instalacjê ppo¿.
Ubrania robo-
cze i środki
ochronne
Pracownika wyposa¿ono w:
l
rêkawice robocze,
l
buty ze spodem antypoœlizgowym,
l
kamizelkê odblaskow¹ do prac na zewn¹trz budynku stacji,
l
okulary ochronne, maski przeciwgazowe z poch³aniaczem (do wykorzystywa-
nia w sytuacjach awaryjnych) oraz
l
dwa komplety ubrañ roboczych, które pracownik powinien wykorzystywaæ
w zale¿noœci od panuj¹cych warunków atmosferycznych.
Pracownik ma te¿ do dyspozycji bluzê z logo sieci do obowi¹zkowego wykorzysty-
wania w pomieszczeniach stacji.
Obuwie i odzie¿ ochronna powinna mieæ w³aœciwoœci antyelektrostatyczne. Nato-
miast wykorzystywane narzêdzia musz¹ byæ w wykonaniu nieiskrz¹cym.
Instrukcje
Pracownik ma do dyspozycji na stanowisku pracy instrukcje:
l
u¿ytkowania urz¹dzeñ, w tym zasad bezpiecznego tankowania;
l
zasad postêpowania z nieszczeln¹ butl¹;
l
przeciwpo¿arow¹;
l
postêpowania w przypadku:
o
napadu,
o
awarii, polegaj¹cej na uwalnianiu siê gazu do œrodowiska.
6
luty 2009
OPINIE
Rozdział 5/2.I.4.
Rozdział
5/2.I.4.
Inne œrodki profilaktyczne, to:
l
regularne przegl¹dy konserwacyjne dystrybutora,
l
podrêczny sprzêt ppo¿.,
l
apteczka pierwszej pomocy,
l
okresowe szkolenia bhp i badania lekarskie.
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy za
ostatnie 5 lat
W ostatnim okresie nie zanotowano wypadków przy pracy, ani jakichkolwiek przy-
padków choroby zawodowej.
8. Karta oceny ryzyka zawodowego
Poni¿sza karta oceny ryzyka zawodowego zosta³a opracowana w skali trójstop-
niowej wg PN-N-18002:2000 Systemy zarz¹dzania bezpieczeñstwem i higien¹ pracy.
Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego
. Prezentowana karta jest dokumentem
przyk³adowym. Na konkretnych stanowiskach pracy w Pañstwa stacjach tankowa-
nia gazu czêœæ ze zidentyfikowanych zagro¿eñ mo¿e nie wystêpowaæ (np. z racji
rodzaju wykorzystywanych urz¹dzeñ, organizacji pracy, itp.), ale mog¹ pojawiæ siê
inne, nieuwzglêdnione w powy¿szej ocenie.
PRZYKŁAD
W przypadku stacji tankowania zlokalizowanych na terenach zak³adów pracy zagro¿enia zwi¹zane
z napadem i agresj¹ klienta mo¿na w³aœciwie pomin¹æ, ze wzglêdu na ograniczon¹ dostêpnoœæ takiej
stacji oraz pracowników ochrony zak³adu pracy. Zagro¿enia te bêd¹ niewielkie tak¿e z uwagi na czas
(godziny funkcjonowania) takiej stacji.
Zwracamy uwagê, ¿e w poni¿szej ocenie ryzyka zawodowego uwzglêdniono sto-
sowane (w dniu oceny) œrodki ograniczaj¹ce zagro¿enia.
Pracownik powinien byæ zapoznany z kart¹ oceny ryzyka zawodowego razem
z kart¹ identyfikacji zagro¿eñ. Dowodem potwierdzaj¹cym zapoznanie siê pracow-
nika jest podpisana przez niego karta oceny ryzyka zawodowego z dat¹ i adnotacj¹
„Zapozna³em siê”.
luty 2009
7
Rozdział 5/2.I.4.
OPINIE
Rozdział
5/2.I.4.
Rozdzia³
5/2.I.4.
Rozdzia³
5/2.I.4.
KARTA
OCENY
RYZYKA
ZAWODOWEGO
Data
…...........
Numer
Karty
.................................................
Sporz¹dzi³
zespó³
Stanowisko
pracy
Sprzedawca,
obs³uga
odmierzaczy
gazu
p³ynnego
na
stanowisku
tankowania
pojazdów
samochodowych
Liczba
nara¿onych
........................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
Charakterystyka
stanowiska
pracy:
W
ramach
obowi¹zków
pracownik:
•
sprzedaje
gaz
p³ynny,
•
tankuje
pojazdy
samochodowe
(podpina
iod³¹cza
instalacjê
gazow¹
w
pojeŸdzie
do
odmierza
-
czy,
tankuje
¿¹dan¹
iloœci
paliwa),
•
wymienia
butle
z
propan-butanem
(kontroluj¹c
ich
stan),
•
wykonuje
czynnoœci
kasowe
(przyjmuje
zap³atê).
Pracownika
wyposa¿ono
w:
rêkawice
robocze,
buty
ze
spodem
antypoœlizgowym,
kamizelkê
odblaskow¹
do
prac
na
zewn¹trz
budynku
stacji,
okulary
ochronne,
maski
przeciwgazowe
z
poch³aniaczem
(do
wykorzystywania
w
sytuacjach
awaryjnych)
oraz
dwa
komplety
ubrañ
roboczych
(w
zale¿noœci
od
panuj¹cych
warunków
atmosferycznych).
Obuwie
i
odzie¿
ochronna
maj¹
w³aœciwoœci
antyelektrostatyczne,
a
narzêdzia
s¹
w
wykonaniu
nieiskrz¹cym.
Pracownik
ma
na
stanowisku
pracy
instrukcje:
•
u¿ytkowania
urz¹dzeñ,
w
tym
zasad
bezpiecznego
tankowania,
•
zasad
postêpowania
z
nieszczeln¹
butl¹,
•
przeciwpo¿arow¹,
•
postêpowania
w
przypadku
napadu,
awarii.
Inne
œrodki
profilaktyczne,
to:
podrêczny
sprzêt
ppo¿.,
apteczka
pierwszej
pomocy.
Dokumenty
odniesienia:
–
ustawa
z
26.6.1974
r.
Kodeks
pracy
(tj.
Dz.U.
z
1998
r.
Nr
21,
poz.
94,
ze
zm.),
–
rozp.
MPiPS
z
26.9.1997
r.
w
sprawie
ogólnych
przepisów
bhp
(tj.
Dz.U.
z
2003
r.
Nr
169,
poz.
1650,
ze
zm.),
–
rozp.
MIPS
z
10.4.2000
r.
w
sprawie
bhp
przy
rêcznych
pra
-
cach
transportowych
(Dz.U.
Nr
26,
poz.
313,
ze
zm.),
–
rozp.
MG
z
6.9.1999
r.
w
sprawie
bhp
przy
magazynowaniu,
nape³nianiu
i
rozprowadzaniu
gazów
p³ynnych
(Dz.U.
Nr
75,
poz.
846,
ze
zm.),
–
rozp.
MG,PiPS
z
23.12.2003
r.
w
sprawie
bhp
przy
produkcji
imagazynowaniu
gazów,
nape³nianiu
zbiorników
gazami
oraz
u¿ywaniu
i
magazynowaniu
karbidu
(Dz.U.
z
2004
r.
Nr
7,
poz.
59),
–
rozp.
Ministrów
Pracy
i
Opieki
Spo³.,
Przem.
Ciê¿kiego
oraz
Zdr.
z
13.4.1951
r.
w
sprawie
bezpieczeñstwa
pracy
przy
sprê¿arkach
powietrznych
(Dz.U.
Nr
22,
poz.
174),
–
PN-N-18002:2000,
–
instrukcje
zak³adowe.
Lp.
Zagro¿enie
ród³o
zagro¿enia
Wyniki
pomiarów
Ciê¿koœæ
szkód
Prawdopodo
-
bieñstwo
Oszacowanie
ryzyka
Dzia³ania
profilaktyczne
12
3
4
5
6
7
1.
Powierzchnie
sprzyja
-
j¹ce
upadkowi
na
tym
samym
poziomie
–
p
o
-
œlizgniêcie,
potkniêcie,
upadek
na
tej
samej
p³aszczyŸnie.
Œliskie
nierówne
nawierzchnie,
niew³aœciwy
stan
techniczny
dróg,
przejϾ
komunikacyjnych
i
wysepek,
brak
nale¿ytej
ostro¿noœci,
poœpiech.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Stosowanie
w³aœciwego
obuwia
roboczego.
Wzmo¿ona
uwaga.
Zmniejszenie
tempa
wykonywanych
czynnoœci.
Porz¹dek
wokó³
stanowiska
pracy.
Usuwanie
przeszkód
z
przejϾ
komunikacyjnych.
Oznakowanie
miejsc
niebezpiecznych
barwami
i
znakami
bezpieczeñstwa.
Rozdział 5/2.I.4.
WZÓR
8
12
3
4
5
6
7
2.
Ruch
pojazdów
na
tere
-
nie
stacji
paliw.
Manewruj¹ce
pojazdy
samo
-
chodowe
na
terenie
stacji
paliw
–
w
rejonie
odmierzaczy
gazu
p³ynnego
na
stanowisku
tanko
-
wania
pojazdów
samochodo
-
wych.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Wzmo¿ona
uwaga
w
czasie
poruszania
sie
po
placu
manewrowym
i
obs³ugiwania
klien
-
tów
stacji.
Kamizelki
odblaskowe
obs³ugi.
Ograniczenie
prêdkoœci
na
terenie
ca³ej
stacji
paliw
(montowanie
garbów
ograniczaj¹cych
prêdkoœæ).
Oznaczenia
miejsc
niebezpiecz
-
nych
za
pomoc¹
barw
i
znaków.
3.
Umiejscowienie
butli
nape³nionych
gazem
lub
opró¿nionych
powy¿ej
otaczaj¹cego
terenu
Z³y
sposób
sk³adowania
i
trans
-
portowania
butli
z
gazem
pro
-
pan-butan
skutkuj¹cy
ich
spad
-
niêciem,
przewróceniem.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Utrzymanie
porz¹dku
na
stanowisku
pracy.
Wzmo¿ona
uwaga
w
czasie
manipulowania
ciê¿kimi
butlami
z
gazem
p³ynnym
propan
-
-butan
(11
kg).
W³aœciwe
sk³adowanie
butli
z
gazem
–
n
a
posadzce
butle
o
pojemnoœci
do
11
kg
mo¿na
sk³adowaæ
wy³¹cznie
w
p
o-
zycji
stoj¹cej
–
nie
wiêcej
ni¿
w
trzech
war-
stwach
w
kontenerach
i
n
a
paletach.
4.
Wystaj¹ce
elementy
(zarówno
ruchome,
jak
i
nieruchome).
Naro¿a
mebli
stanowi¹cych
wyposa¿enie
stacji,
elementy
dystrybutora
i
obs³ugiwanych
samochodów,
drzwi
wejœciowe
do
pomieszczeñ
stacji.
Ma³a
Prawdopodobne
Ma³e
Dzia³ania
ograniczaj¹ce
poœpiech.
Zachowa-
nie
nale¿ytej
ostro¿noœci,
zw³aszcza
w
miej-
scach
podwy¿szonego
zagro¿enia
(wejœcia,
przejœcia).
Oznakowanie
krawêdzi
i
zasiêgu
poruszania
siê
skrzyde³
drzwi
wahad³owych.
5.
Ostre
krawêdzie.
Ostre
krawêdzie
butli
z
gazem
propan-butan,
elementy
kon
-
strukcyjne
samochodów
oso
-
bowych,
dostawczych.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Nakaz
u¿ywania
rêkawic
chroni¹cych
d³onie
przed
ostrymi
krawêdziami.
Wzmo¿ona
uwaga.
6.
Obci¹¿enie
dynamiczne
uk³adu
ruchu
(miêœnio
-
wo-kostnego).
Przenoszenie
(zw³aszcza
pod
-
noszenie
i
ustawianie)
i
sk³ado
-
wanie
butli
z
gazem
propan-bu
-
tan
(tak¿e
pustych
butli).
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Przestrzeganie
norm
rêcznego
przenoszenia
towarów.
Stosowanie
œrodków
u³atwiaj¹cych
transport
rêczny
oraz
prace
za-
i
roz³adun
-
kowe.
Szkolenie
dotycz¹ce
zasad
transportu
rêcznego
(zw³aszcza
normatywy
dŸwigania
i
zasady
chwytania,
podnoszenia).
WZÓR
Rozdział 5/2.I.4.
9
12
3
4
5
6
7
7.
Wysokie
ciœnienie
gazu
w
wê¿u
zagra¿aj¹ce
uderzeniem
koñcówk¹
wê¿a
podczas
tanko
-
wania.
Tankowanie
pojazdów
samo
-
chodowych
–
niesprawne
wê¿e,
u¿ywanie
uszkodzonych
po³¹czeñ
gwintowanych.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Wzmo¿ona
uwaga.
Przestrzegania
procedur
i
instrukcji
dla
stosowanych
procesów
i
obs³ugi
urz¹dzeñ.
Codzienna
kontrola
stanu
technicznego
wê¿y,
w
tym
ich
z³¹czy.
W
przypadku
wielozmianowej
organizacji
pracy
–
kontrola
wê¿y
w
momencie
przeka
-
zywania
stanowiska
pracy
zmiennikowi.
8.
Niebezpieczne
napiêcie
w
instalacji
elektrycznej.
U¿ywanie
urz¹dzeñ
zasilanych
pr¹dem
elektrycznym,
nie
-
sprawna
instalacja
elektryczna.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Wykorzystywanie
wy³¹cznie
prawid³owego
osprzêtu
elektrycznego,
np.:
gniazd
wtyko
-
wych,
wtyczek,
prze³¹czników,
przewodów
zasilaj¹cych.
Regularne
kontrole
sprawnoœci
ochron
przeciwpora¿eniowych
oraz
stanu
instalacji
i
urz¹dzeñ
(przegl¹dy,
oglêdziny
zw³aszcza
przewodów
zasilaj¹cych).
Pomiary
skutecznoœci
ochrony
przeciwpora¿eniowej
wykonywane
w
odpowiednich
terminach.
9.
Wybuch
–
po¿ar.
Nape³nianie
butli
gazem
p³yn-
nym.
Brak
ochrony
stanowisk
odmierzaczy
i
zbiorników
ma-
gazynowych
LPG
przed
naje-
chaniem
przez
obs³ugiwane
pojazdy.
Brak
wyposa¿enia
od
-
mierzaczy
gazu
w
tzw.
s³abe
z³¹cza
zabezpieczaj¹ce
przed
wyciekiem
gazu,
w
przypadku
ruszenia
tankowanego
pojazdu
z
miejsca
przed
od³¹czeniem
go
od
instalacji
gazowej.
Wy³adowania
atmosferyczne
–
nie
zapewnienie
w³aœciwej
ochrony
odgromowej
obiek
-
tów
stacji,
brak
wymaganej
ochrony
elektrostatycznej
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Wzmo¿ona
uwaga.
Przestrzeganie
procedur
i
instrukcji
zwi¹zanych
z
magazynowaniem
gazów
p³ynnych.
Wyznaczenie
i
oznakowa-
nie
stref
zagro¿enia
wybuchem
na
terenie
stacji.
Kontrole
szczelnoœci
przy³¹czy
i
króæ-
ców
na
zbiornikach
przeznaczonych
do
ma
-
gazynowania
gazu
p³ynnego
oraz
zaworów
odcinaj¹cych.
Zawory
samoodcinaj¹ce,
tzw.
s³abe
z³¹cza
zabezpieczaj¹ce
przed
wycie
-
kiem
gazu
w
wyniku
awarii
(podobnie
powi
-
nien
byæ
zabezpieczony
przewód
elastyczny
³¹cz¹cy
odmierzacz
z
tankowanym
pojazdem).
Zakaz
nape³niania
butli
(wyraŸny
i
czytelny
z
odleg³oœci
co
najmnie
j
5
m
napis
–
„Stacja
nie
nape³nia
butli
gazem
p³ynnym”).
Stoso
-
wanie
narzêdzi
w
wykonaniu
nieiskrz¹cym
oraz
obuwia
i
odzie¿y
ochronnej
o
w³aœci-
Rozdział 5/2.I.4.
WZÓR
10
12
3
4
5
6
7
w
przestrzeniach
zewnêtrz
-
nych
zagro¿onych
wybuchem
i
po¿arem.
Eksploatacja
urz¹dzeñ
poddozorowych
(zbiorniki
ciœnieniowe
LPG)
bez
decyzji
UDT
dopusz
-
czaj¹cych
je
do
eksploatacji.
Eksploatowanie
w
strefach
zagro¿onych
wybuchem
urz¹-
dzeñ
w
wykonaniu
zwyk³ym
a
nie
w
wykonaniu
przeciwwy-
buchowym.
Brak
zabezpieczeñ
przed
uszkodzeniami
mecha-
nicznymi
zaworów
i
króæców
sk³adowanych
na
terenie
stacji
LPG
butli
z
propan-butanem.
Butle
z
gazem
o
du¿ym
ciœnie-
niu.
Osoby
postronne
nie
re-
spektuj¹ce
zakazu
u¿ywania
otwartego
ognia
na
terenie
stacji
(palenie
papierosów).
woœciach
antyelektrostatycznych.
Przestrze
-
ganie
procedur
i
instrukcji
bhp
dotycz¹cych,
m.in.
postêpowania
w
sytuacjach
awaryj
-
nych.
Spe³nienie
wymagañ
ochrony
antyelek
-
trostatycznej
w
przestrzeniach
zagro¿onych
wybuchem.
Zabezpieczenie
przed
uszko
-
dzeniami
mechanicznymi
zaworów/króæców
sk³adowanych
butli.
Prawid³owe
sk³adowa
-
nie
butli
(ochrona
przed
nagrzaniem,
zakaz
magazynowania
w
pobli¿u
butli
zawieraj¹-
cych
sprê¿ony
tlen
lub
inne
silne
utleniacze).
10.
Po¿ar.
Zaprószenie
ognia
przez
klien
-
tów,
przechodniów
lub
pra
-
cowników
(np.
na
zapleczu
budynku
stacji).
Zwarcie
w
in
-
stalacji
elektrycznej.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Regularne
kontrole
sprawnoœci
instalacji
ppo¿.
Zachowanie
nale¿ytej
uwagi.
Zakaz
palenia
tytoniu
na
zapleczu
pomieszczeñ
sta
-
cji.
Bezwzglêdne
egzekwowanie
od
klientów
przestrzegania
bezpiecznych
zachowañ
w
trakcie
tankowania
pojazdów
(m.in.
wy³¹czenie
silnika).
WyraŸne
oznakowanie
terenu
stacji
znakami
zakazu
zbli¿ania
siê
z
otwartym
Ÿród³em
ognia
(zapalonym
papierosem).
WZÓR
Rozdział 5/2.I.4.
11
12
3
4
5
6
7
11.
Substancje
chemiczne
truj¹ce
i
dra¿ni¹ce.
Kontakt
z
propan-butanem
przy
nape³nianiu
butli
i
zbiorni
-
ków
w
pojazdach
samochodo
-
wych.
Awaryjne
wycieki
gazu
w
czasie
nape³niania
zbiorni
-
ków
stacji
LPG
oraz
wyciek
gazu,
w
przypadku
ruszenia
tankowanego
pojazdu
z
miejsca
przed
od³¹czeniem
go
od
insta
-
lacji
gazowej.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Wzmo¿ona
uwaga.
Kontrole
szczelnoœci
przy³¹czy
i
króæców
na
zbiornikach
przezna
-
czonych
do
magazynowania
gazu
p³ynnego
oraz
zaworów
odcinaj¹cych.
Wyposa¿enie
przewodów
elastycznych
³¹cz¹cych
odmie
-
rzacz
z
tankowanym
pojazdem
w
zawory
samoodcinaj¹ce,
tzw.
s³abe
z³¹cze
zabezpie
-
czaj¹ce
przed
wyciekiem
gazu
w
wyniku
awarii.
Stosowanie
przez
pracowników
rê
-
kawic
i
okularów
ochronnych,
masek
prze
-
ciwgazowych
z
poch³aniaczem.
Udostêpnie
-
nie
pracownikom
procedur
i
instrukcji
bhp
dotycz¹cych
procesów
technologicznych
oraz
postêpowania
w
sytuacjach
awaryjnych
i
niebezpiecznych
(np.
procedury
i
instrukcje
bhp
postêpowania
z
nieszczeln¹
butl¹).
Za-
bezpieczenie
przed
uszkodzeniami
mecha-
nicznymi
zaworów/króæców
sk³adowanych
butli.
Zakaz
spo¿ywania
posi³ków
poza
miej-
scem
do
tego
wyznaczonym.
Unikanie
wdy-
chania
gazu.
Przestrzeganie
higieny
osobistej.
12.
Ha³as.
Gwar
panuj¹cy
na
ulicy
w
s¹-
siedztwie
stacji.
Ha³as
dobie
-
gaj¹cy
od
sprê¿arek
pompu
-
j¹cych
gaz
zw³aszcza
w
trakcie
dostawy.
Ha³as
silników
podje¿
-
d¿aj¹cych
na
stacjê
samochodów.
Œrednia
Prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Stosowanie
przerw
w
pracy.
13.
Zmienny
warunki
atmosferyczne.
Obs³uga
dystrybutorów
i
w
y-
dawanie
na
butli
z
propan-bu
-
tanem
otwartej
przestrzeni.
Przyjmowanie
dostaw
gazu
LPG.
Prace
porz¹dkowe
na
otwartej
przestrzeni
w
ró¿nych
warunkach
pogodowych.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
U¿ywanie
przydzielonej
odzie¿y
ochronnej.
Zapewnienie
napojów
gor¹cych
ich³odz¹cych
w
zale¿noœci
od
pory
roku.
Utrzymywanie
w³aœciwej
temperatury
w
pomieszczeniach
pawilonu
handlowego.
Rozdział 5/2.I.4.
WZÓR
12
12
3
4
5
6
7
14.
Niska
temperatura
gazu.
Gwa³towny
wyp³yw
gazu
i
jego
rozprê¿anie
siê
powoduj¹ce
obni¿enie
temperatury
instala
-
cji
do
wartoœci
zagra¿aj¹cej
od
-
mro¿eniem
przy
dotyku.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Wzmo¿ona
uwaga.
Przestrzeganie
procedur
iinstrukcji
bhp
przy
tankowaniu
zbiorników
pojazdów
samochodowych
gazem
p³ynnym.
Zapewnienie
œrodków
ochrony
indywidualnej
(rêkawic
chroni¹cych
przed
odmro¿eniami).
15.
Dzia³anie
osób
trzecich
w
celach
przestêpczych
(napad).
Klienci
–
przemoc
w
miejscu
pracy
(np.:
s³owne
obelgi,
groŸ
-
by,
fizyczne
ataki,
czasem
pró
-
by
odebrania
przyjêtych
pieniê
-
dzy).
Praca
w
porze
wieczornej
i
nocnej.
Œrednia
Prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Opracowanie
instrukcji
dotycz¹cej
postêpo
-
wania
w
sytuacjach
stresowych,
w
przypad
-
ku
przemocy.
Przestrzeganie
procedur
i
in
-
strukcji
w
zakresie
obrotu
gotówk¹
oraz
przechowywania
i
zabezpieczania
gotówki
z
utargu.
16.
Obci¹¿enie
emocjonal-
ne
–
stres.
Tempo
pracy
wymuszone
zmiennymi
preferencjami
klien-
tów
stacji
oraz
wzmo¿ona
po-
da¿
paliw
w
ró¿nych
godzinach
pracy.
OdpowiedzialnoϾ
ma-
terialna
za
powierzone
mienie.
Ma³a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Jasny
podzia³
obowi¹zków
miêdzy
pracowni
-
kami.
Dba³oœæ
o
poprawne
stosunki
miêdzy-
ludzkie.
Czytelne
zasady
wynagradzania,
pre-
miowania,
kar
regulaminowych.
Anga¿owanie
pracowników
w
ustalanie
sposobów
itermi-
nów
wykonania
poszczególnych
prac
iustala-
nie
grafików
czasu
wolnego.
Zapewnienie
od-
powiedniej
liczby
pracowników
na
zmianie.
Szkolenia
z
metod
odreagowywania
stresu.
Zagro¿enia
biologiczne
Lp.
Zagro¿enie
ród³o
zagro¿enia
Ciê¿koœæ
szkód
Prawdopodo
-
bieñstwo
Oszacowanie
ryzyka
Dzia³ania
profilaktyczne
Grupa
ryzyka
Droga
przenoszenia
Przechowywanie
akt
17.
Wirusy
grypy
(typu
A,
B,
C)
Orthomyxoviridae.
Ludzie.
Œrednia
Prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Szczepienia
tylk
oAiB
.
Gr.
2,
szczepienia.
Powietrzno-kropelkowa.
Nie.
18.
Gronkowiec
z³ocisty
Staphlococcus
areus
Ludzie.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Œrodki
ochrony
indywidualnej,
przestrzega
-
nie
zasad
higieny
osobistej.
Gr.
2,
brak
szczepieñ
A
Powietrzno-kropelkowa,
po
-
wietrzno-py³owa,
pokarmowa,
bezpoœrednia.
Nie
WZÓR
Rozdział 5/2.I.4.
13
12
3
4
5
6
7
19.
Pr¹tek
gruŸlicy
Myco
-
bacterium
tuberculosis
.
Ludzie.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Szczepienia
ochronne,
przestrzeganie
zasad
higieny.
Gr.
3,
szczepienia.
Powietrzno-kropelkowa.
Nie.
20.
Salmonell
choleraesuis
.
Woda,
produkty
roœlinne
i
zwierzêce,
posi³ki
w
pracy.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Bezwzglêdne
przestrzeganie
zasad
higieny.
Spo¿ywanie
posi³ków
wy³¹cznie
w
pewnych
punktach
¿ywienia
zbiorowego.
Gr.
3,
szczepienia.
Posi³ki,
pokarmowo-wodna.
Nie.
21.
Zaka¿enie
grzybic¹
candida,
albicans.
Ludzie.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Stosowanie
myde³
i
zasypek
z
dodatkiem
œrodków
przeciwgrzybicznych.
Gr.
2,
brak
szczepieñ
A.
Bezpoœrednia,
wilgotne
œrodo-
wisko.
Nie
22.
Wirus
ospy
wietrznej,
pó³paœca.
Herpes
virus
varicellae
Ludzie.
Ma³a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
Szczepienia
ochronne.
Gr.
2,
brak
szczepieñ.
Powietrzno-kropelkowa.
Nie.
Uwagi:
Brak
lub
niestosowanie
zabezpieczeñ
powoduje
podwy¿szenie
kategorii
ryzyka,
tzn.
zwiêksza
prawdopodobieñ-
stwo
zaistnienia
wypadku,
choroby.
Zatwierdzi³:
Rozdział 5/2.I.4.
WZÓR
14