plik

Autor

Małgorzata Marta Skrobacz

Projekt okładki

Tomasz Kozłowski

Opracowanie graﬁ czne
Magdalena Pilch

Redaktor inicjujący
Ewelina Sęk

Redakcja merytoryczna
Elżbieta Czapara
Wiesława Żaba-Żabińska

Redakcja językowa i korekta
Beata Pędziwilk

Skład i łamanie
Przemysław Piątek

 Grupa Edukacyjna S.A. 2009

ISBN 978-83-7491-180-1

Wydawca oświadcza, że dołożył wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli
i dysponentów praw autorskich.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie publikacji w całości lub fragmentach bez zgody
wydawnictwa zabronione.

Grupa Edukacyjna S.A.
25-655 Kielce, ul. Łódzka 308
tel. 041 366 53 66, faks 041 366 55 55
e-mail: mac@mac.pl; www.mac.pl

ROZKŁAD MATERIAŁU

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

WRZESIEŃ – TYGODNIE PIERWSZY I DRUGI

To ja
− Podawanie informacji o sobie:
• podawanie imienia, nazwiska,

adresu.

− Samodzielne wykonywanie

czynności samoobsługowych:

• ściąganie ubrań, butów, umiesz-

czanie ich w wyznaczonym
miejscu w szatni,

• zakładanie ubrań, butów,
• korzystanie z toalety.

Nasza grupa
− Współtworzenie przyjaznej

atmosfery w grupie:

• poznanie imion i nazwisk dzieci

z grupy,

• przestrzeganie wspólnie usta-

lonych umów i zasad regulują-
cych współżycie w grupie.

− Rozwijanie wzajemnych relacji

pomiędzy dziećmi, opartych na
wzajemnym szacunku i akcep-
tacji:

• dostrzeganie potrzeb innych,

szanowanie ich.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 17, 19).

Pierwszy raz w przedszkolu

Słuchanie rymowanki
Kto jest w przedszkolu?
ilustrowanej sylwetami
postaci.

Spacerkiem po naszej
sali – zapoznanie
z wyglądem i wyposa-
żeniem sali zabaw.

Słuchanie wiersza
Cz. Janczarskiego
Maczek.

Zabawy z wykorzysta-
niem piosenki Nasze
zabawki.

Słuchanie opowiadania
I. Salach Kłopoty Krysi.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

WRZESIEŃ – TYGODNIE PIERWSZY I DRUGI

– utrwalanie

imion kolegów
z grupy

Dziecko:
– wymienia imiona

kolegów

s. 3

• Zabawy i ćwicze-

nia integracyjne
ułatwiające pozna-
nie się dzieci i ich
adaptację w przed-
szkolu.

• Zabawa ruchowa

rozwijająca szybką
reakcję na sygnał
słowny Jestem
w przedszkolu.

• Zabawa rucho-

wo-naśladowcza
Pokaż, jak to robią.

• Zabawa muzyczno-

-ruchowa Szukam
przyjaciela.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– zapoznanie

z kącikami
zainteresowań;
omówienie
sposobu korzy-
stania z nich

– wymienia kąciki

zainteresowań
znajdujące się
w sali; korzysta
z nich

s. 4

– rozpoznawanie

znaczków roz-
poznawczych;
wyjaśnienie, do
czego służą

– rozpoznaje swój

znaczek; określa,
co przedstawia;
wskazuje miejsca,
gdzie można go
zobaczyć

A nr 1
B nr 1

– rozwijanie po-

czucia rytmu;
ilustrowanie
piosenki ru-
chem

– rytmicznie

klaszcze; ilustruje
piosenkę ruchem

Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 1
A nr 2

– uświadomienie

dziecku, że jest
częścią grupy

– dostrzega potrzeby

innych

s. 5
Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 2

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

WRZESIEŃ – TYGODNIE TRZECI I CZWARTY

Jesień
– Rozpoznawanie i nazywanie

wybranych warzyw, rozróż-
nianie ich za pomocą wzroku,
dotyku, smaku, zapachu.

– Rozpoznawanie drzew owoco-

wych po owocach; wyjaśnienie
znaczenia słowa sad:

• rozpoznawanie owoców po

wyglądzie, kształcie, smaku.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 38).

Jesień w sadzie i w ogr

odzie

Zabawa dydaktyczna
Gdzie schowało się
jabłko?

Zabawa przy piosence
A ja wiem.

Słuchanie opowiadania
D. Szyprowskiej-
-Sobiesiak Kto waż-
niejszy? ilustrowa-
nego sylwetami lub
naturalnymi okazami
warzyw wymienionych
w utworze.

Warzywne stworki –
wykonywanie prze-
strzennych kompozycji
z warzyw korzenio-
wych pokrojonych na
kawałki.

Zabawy z wykorzysta-
niem piosenki Ogróde-
czek Zosi.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

WRZESIEŃ – TYGODNIE TRZECI I CZWARTY

– rozwijanie

mowy

Dziecko:
– prawidłowo stosuje

przyimki

s. 6
Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 3

• Zabawa ruchowa

rozwijająca szybką
reakcję na sygnał
Zawody owoców
(według M. Sta-
niek).

• Zabawa rucho-

wa z elementem
równowagi Spacer
z jabłkiem.

• Zabawa orienta-

cyjno-porządkowa
Rozsypane owoce.

Zabawy zostały
ułożone przez
autora.

– rozwijanie

poczucia rytmu
oraz umiejętno-
ści rozróżnia-
nia wysokości
dźwięków

– rytmicznie klasz-

cze

A nr 3

– zapoznanie

z nazwami
wybranych
warzyw

– rozpoznaje i na-

zywa wybrane
warzywa

s. 7
Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 4

– łączenie ze

sobą różnorod-
nych materia-
łów; tworzenie
formy prze-
strzennej

– wykonuje formę

przestrzenną

Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 5
B nr 2

– określanie

kierunku linii
melodycznej

– dostrzega wznosze-

nie się i opadanie
linii melodycznej

A nr 4

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

PAŹDZIERNIK – TYDZIEŃ PIERWSZY

To ja
– Podawanie informacji o sobie:
• określanie swoich cech ﬁ zycz-

nych: płci, wzrostu (w odniesie-
niu do innych), wieku, koloru
włosów, oczu...

– Poznawanie swojego ciała

poprzez zabawy wykorzystu-
jące dotyk, oglądanie siebie
w lustrze, rysowanie siebie,
wskazywanie części ciała i na-
zywanie ich.

– Poznawanie takich wartości

moralnych, jak: szacunek,
uczciwość, odpowiedzialność,
odwaga, sprawiedliwość,
szczęście, przyjaźń, miłość,
piękno, mądrość poprzez prze-
kaz osobowy nauczyciela, ﬁ lm,
literaturę:

• dążenie do zrozumienia

i przeżywania wymienionych
wartości moralnych.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 17, 18).

Jaki jestem

Ćwiczenia logorytmicz-
ne To jest Ania (według
M. Bogdanowicz).

Słuchanie opowiadania
I. Salach Co lubi jeść
Zosia.

Zabawy z wykorzysta-
niem piosenki Kot jest
czysty.

Serduszko dla kolegi –
wyklejanie konturów
serca kawałeczkami
czerwonego papieru.

Teatrzyk kukiełkowy
na podstawie wiersza
Cz. Janczarskiego
Przyjaciele zajączka.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

PAŹDZIERNIK – TYDZIEŃ PIERWSZY

– rozwijanie

umiejętności
wskazywania
i nazywania
wybranych
części ciała

Dziecko:
– prawidłowo

wskazuje i nazywa
wybrane części
ciała

A nr 5

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Jesienny spacer,
Dotknij.

• Zabawy muzyczno-

-ruchowe: Tańczą-
ce bibułki, Przyja-
ciele zajączka.

• Zabawa ruchowa

ze śpiewem Karu-
zela.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– podkreślanie

znaczenia owo-
ców i warzyw
w zdrowym
żywieniu

– je owoce i warzywa s. 8

– wyrażanie

muzyki ruchem

– ilustruje piosenkę

ruchem

A nr 6

– rozwijanie

sprawności ma-
nualnych

– wypełnia ograni-

czoną płaszczyznę
kawałeczkami
papieru

Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 6

– podkreślanie

wartości przy-
jaźni

– wie, kto to jest

przyjaciel

B nr 3

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

PAŹDZIERNIK – TYDZIEŃ DRUGI

Nasze rodziny
– Podawanie informacji na temat

swojej rodziny, np. jak ma na
imię mama (tata), jakie zawody
wykonują:

• nazywanie członków bliższej

i dalszej rodziny, np.: mama,
tata, brat, siostra, ciocia, bab-
cia, dziadek, wujek.

To ja
– Podawanie informacji o sobie:
• określanie swoich ulubionych

zabaw, zajęć, potraw, form
wypoczynku.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 17, 18).

Moja r

odzina

Zabawy z wykorzysta-
niem fragmentu rymo-
wanki Kim jestem?

Zabawy dydaktyczne
rozwijające zmysły
Nasze ulubione zabawy.

Ćwiczenia liczbowe
na podstawie wiersza
S. Jachowicza Dobry
braciszek.

Wykonanie słodkie-
go poczęstunku dla
rodziców i rodzeństwa
– Kolorowe ciasteczka.

Zabawy z wykorzysta-
niem piosenki
Siostrzyczka.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

PAŹDZIERNIK – TYDZIEŃ DRUGI

– rozwijanie

umiejętności
prawidłowego
nazywania
członków
rodziny

Dziecko:
– rozpoznaje i pra-

widłowo nazywa
członków najbliż-
szej rodziny

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Tańcząca rodzinka,
Brat z siostrzyczką,
Jabłka w koszach.

• Zabawa ruchowa

rozwijająca umie-
jętność współ-
działania w parze
Idziemy na spacer.

• Opowieść ruchowa

Zabawy Oli.

• Zabawa ruchowa

rozwijająca szybką
reakcję na sygnał
Dzień i noc.

• Zabawa muzyczno-

-ruchowa Kołysanka.

• Zabawa rucho-

wa rozwijająca
umiejętność
rozpoznawania
muzyki o różnym
charakterze Wy-
bierz obrazek.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– rozwijanie

narządów
zmysłów

– rozwija narządy

zmysłów

B nr 4

– prawidłowe po-

sługiwanie się
liczebnikami:
jeden, dwa

– liczy do dwóch

– zachęcanie

do sprawiania
przyjemności
bliskim osobom

– przygotowuje

poczęstunek dla
swoich najbliż-
szych

– rozwijanie

wrażliwości
słuchowej

– rozpoznaje utwory

muzyczne o róż-
nym charakterze

B nr 5

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

PAŹDZIERNIK – TYDZIEŃ TRZECI

Nasz kontakt z techniką
– Uczestniczenie w zabawach

konstrukcyjno-technicznych
wykorzystujących doświadcze-
nia zbierane podczas poznawa-
nia środowiska technicznego,
np. składanie zabawek z od-
dzielnych części, budowanie
różnych konstrukcji z klocków,
przeżywanie pozytywnych
efektów swoich działań.

– Zapoznanie z wybranymi

urządzeniami gospodarstwa
domowego, zwrócenie uwagi
na ich role w ułatwianiu pracy
ludziom.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 47, 48).

o jest mój dom

Słuchanie wiersza
A. Kamieńskiej Pan
Dymek.

Słuchanie opowiadania
H. Bechlerowej Pokaż
mi swój domek ilu-
strowanego sylwetami
domów i zwierząt, które
w nich mieszkają.

Słuchanie wiersza
B. Kołodziejskiego
Pan odkurzacz.

Zabawy z wykorzy-
staniem piosenki Będę
mamie pomagała.

Wspólne wykonanie
soku w sokowirówce.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

PAŹDZIERNIK – TYDZIEŃ TRZECI

– rozwijanie

umiejętności
wypowiadania
się na określo-
ny temat

Dziecko:
– wypowiada się

na temat wyglądu
swojego domu; na-
zywa pomieszcze-
nia i sprzęty, które
się w nim znajdują

s. 9

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Odszukaj swoją
parę, Dzieci do
domu, dzieci na
spacer, Kto tu
mieszka?, Sok owo-
cowo-marchewko-
wy.

• Zabawa muzyczno-

-ruchowa Pomaga-
my mamie.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– zapoznanie

z nazwami
wybranych
domów i ich
mieszkańcami

– nazywa domy,

w których miesz-
kają wybrane
zwierzęta

– zapoznanie

z wybranymi
domowymi
urządzeniami
elektrycznymi

– rozpoznaje i na-

zywa wybrane
domowe urządze-
nia elektryczne

B nr 6

– rozwijanie

umiejętności
muzycznych

– ilustruje piosenkę

ruchem

– zapoznanie

ze sposobem
działania soko-
wirówki

– wie, do czego służy

sokowirówka

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

PAŹDZIERNIK – TYDZIEŃ CZWARTY

Przyroda w sali, w domu
– Uświadomienie konieczności

dbania o zwierzęta hodowane
w domu: karmienia ich, wizyt
u weterynarza, zapewnienia
odpowiedniego miejsca na
odpoczynek i sen, wychodzenia
na spacer:

• nazywanie dorosłych i młodych

zwierząt,

• naśladowanie sposobów poru-

szania się zwierząt hodowanych
w domu, ich odgłosów,

• wyrabianie opiekuńczego sto-

sunku do zwierząt.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 40, 41).

Domowi ulubieńcy

Słuchanie opowiadania
M. Mackiewicz Burbuś
poznaje świat ilustrowa-
nego maskotką kotka
i obrazkami.

Zabawa dydaktyczna
rozwijająca umiejęt-
ność rozpoznawania,
wykorzystywania
i przekształcania koła
Zabawy z kołem.

Nauka wiersza I. Salach
Idzie kotek.

Zabawy z wykorzysta-
niem piosenki Nasz As.

Rozmowa o tym, w jaki
sposób należy dbać
o zwierzęta, inspirowa-
na opowiadaniem
D. Gellner Porwanie.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

PAŹDZIERNIK – TYDZIEŃ CZWARTY

– rozwijanie

umiejętności
uważnego
słuchania
i opowiadania
treści utworu

Dziecko:
– opowiada zgodnie

z kolejnością zda-
rzeń

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Kot jest – kota nie
ma (według
K. Wlaźnik), Kotki
na spacerze, Zmień
koło, Kot i myszki,
Pieski i kości.

• Zabawa ruchowa

rozwijająca koor-
dynację wzroko-
wo-ruchową
Po kole.

• Zabawa ruchowa

ćwicząca duże
grupy mięśniowe
Przebudzenie
kotka.

• Zabawa muzyczno-

-ruchowa Zwierząt-
ka na spacerze.

Zabawy zostały
ułożone przez
autora.

– zapoznanie

z wyglądem
i zastosowa-
niem koła

– rozpoznaje i nazy-

wa koło; wie, gdzie
można je zobaczyć

B nr 7

– rozwijanie

pamięci

– recytuje krótki

wiersz grupowo
i indywidualnie

– rozpoznawanie

wysokości
dźwięków

– reaguje na piosen-

kę wykonywaną
w wysokim lub
niskim rejestrze

– rozwijanie

wrażliwości na
potrzeby zwie-
rząt domowych

– wie, w jaki sposób

należy dbać o do-
mowe zwierzęta

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

LISTOPAD – TYDZIEŃ PIERWSZY

Jesień
– Oglądanie drzew znajdujących

się w bliskim otoczeniu, nazy-
wanie ich; wyjaśnienie zjawiska
usychania liści:

• zbieranie owoców drzew, wzbo-

gacanie nimi kącika przyrody;
wykorzystywanie owoców
w działalności plastycznej,
technicznej, matematycznej,
muzycznej oraz w inny, niestan-
dardowy sposób.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 37, 38).

Jesienne drzewa

Słuchanie wiersza
D. Gellner Jesień.

Zabawa dydaktyczna
rozwijająca umiejętność
rozpoznawania różnych
kształtów Robimy kolo-
rowe bukiety.

Wydzieranka z kolo-
rowego papieru Nasze
jesienne drzewka.

Zabawy z wykorzysta-
niem piosenki Jesienna
orkiestra.

Teatrzyk sylwet na
podstawie utworu
T. Fiutowskiej Chciała-
bym mieć szal.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

LISTOPAD – TYDZIEŃ PIERWSZY

– rozwijanie

umiejętności
uważnego słu-
chania i wypo-
wiadania się na
temat utworu

Dziecko:
– uważnie słucha

wiersza; wypo-
wiada się na temat
jego treści

s. 10

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Dzieci i drzewa,
Uważne zwierząt-
ka, Taniec liści.

• Zabawa ruchowa

z elementem czwo-
rakowania Pieski
na spacerze.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– rozpoznawanie

kształtów liści,
dopasowy-
wanie ich do
odpowiednich
obrazków;
poznanie nazw
wybranych
drzew

– rozpoznaje kształty

liści, dopasowuje
je do odpowied-
nich obrazków;
wymienia nazwy
wybranych drzew

– rozwijanie

sprawności ma-
nualnych

– wykonuje wydzie-

rankę z kolorowe-
go papieru

s. 11

– rozwijanie

umiejętności
poruszania się
przy muzyce;
rozpoznawanie
wysokości
dźwięków

– rozpoznaje

wysokie i niskie
dźwięki; porusza
się przy piosence

Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 7

– rozwijanie

mowy i kon-
centracji uwagi

– uważnie słucha,

wypowiada się na
określony temat

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

LISTOPAD – TYDZIEŃ DRUGI

Jesień
– Obserwowanie zmian zacho-

dzących w przyrodzie późną
jesienią, występujących zjawisk
atmosferycznych, np.: padają-
cego deszczu, mgły, obniżającej
się temperatury, skracającej się
długości dnia.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 38).

Pada deszcz

Ćwiczenia artykulacyj-
ne na podstawie baśni
W. Sutiejewa Spotkanie
pod grzybkiem.

Nasze parasolki – na-
klejanie na kartce para-
soli ułożonych z części
wyciętych z kolorowe-
go papieru; ozdabianie
ich drobnymi elemen-
tami według własnych
pomysłów.

Zabawy z wykorzysta-
niem piosenki Jesienne
czary.

Ćwiczenia liczbowe
w formie opowieści
matematycznej Trzy
parasole.

Słuchanie opowiadania
D. Gellner Kalosze.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

LISTOPAD – TYDZIEŃ DRUGI

– rozwijanie

mowy

Dziecko:
– prawidłowo arty-

kułuje dźwięki

s. 12• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Słońce świeci –
deszczyk pada (we-
dług K. Wlaźnik),
Uwaga, kałuża!,
Pod parasolem,
Małe chmurki
i duże chmury,
Chronimy się przed
deszczem.

• Zabawa ruchowo-

-dźwiękonaśladow-
cza Zwierzątka.

• Zabawa ruchowa

z ćwiczeniami
dźwiękonaśladow-
czymi Jesienne
odgłosy.

• Zabawa ruchowa

z elementem rów-
nowagi Chodzimy
w kaloszach.

Zabawy zostały
ułożone przez autora.

– rozwijanie

sprawności
manualnych
oraz inwencji
twórczej

– wykonuje parasol-

kę według wzoru;
samodzielnie ją
ozdabia

s. 13

– rozwijanie po-

czucia rytmu;
poznanie nazw
i brzmienia
wybranych
instrumentów
perkusyjnych

– porusza się

rytmicznie przy
muzyce

Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 8

– rozwijanie

umiejętności
liczenia w za-
kresie trzech

– liczy w zakresie

trzech

– rozwijanie

mowy i myśle-
nia

– rytmizuje tekst, po-

daje nazwy czyn-
ności; prawidłowo
wypowiada wyrazy
dźwiękonaśladow-
cze

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

LISTOPAD – TYDZIEŃ TRZECI

Jesień
– Pokazywanie na wybranych

przykładach (np. jeża, wiewiór-
ki, jaskółki), jak zwierzęta przy-
gotowują się do nadchodzącej
zimy (odlatują do Afryki,
gromadzą zapasy, zasypiają):

• zwrócenie uwagi na zmiany

w wyglądzie zwierząt, np.
zmiana ubarwienia, gęstnienie
futra, piór.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 38).

Co r

obią zwierzęta jesienią?

Opowieść ruchowa po-
łączona z ćwiczeniami
artykulacyjnymi Leśne
spotkania.

Słuchanie opowiadania
D. Głośnickiej Zapasy
wiewiórki.

Nasze wiewióreczki –
wyklejanie sylwety wie-
wiórki włóczką pociętą
na kawałki.

Zabawy przy piosence
Dwa malutkie misie.

Słuchanie wiersza
H. Zdzitowieckiej Jeż.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

LISTOPAD – TYDZIEŃ TRZECI

– rozwijanie

mowy

Dziecko:
– naśladuje leśne

odgłosy

• Zabawa ruchowa

z elementem czwo-
rakowania Niedź-
wiadki i pszczoły.

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Dzieci w lesie,
Wiewiórki i dzię-
cioły, Wiewiórki do
dziupli, Ostrożny
jeż.

• Zabawy rucho-

wo-naśladowcze:
Jeżyk, Co robi
wiewiórka?

• Zabawa muzyczno-

-ruchowa Przebu-
dzenie misia.

• Zabawy ruchowe

ze śpiewem: Stary
niedźwiedź, Kol-
czasty jeż.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– zapoznanie ze

sposobem przy-
gotowywania
się wiewiórki
do zimy

– wie, w jaki sposób

wiewiórka przygo-
towuje się do zimy

A nr 7

– rozwijanie

sprawności ma-
nualnych

– wykleja wełną

ograniczoną po-
wierzchnię

– rozwijanie

umiejętności
poruszania się
przy muzyce

– ilustruje piosenkę

ruchem

– przybliżenie

postaci jeża

– rozpoznaje jeża

wśród zwierząt

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

LISTOPAD – TYDZIEŃ CZWARTY

Dbamy o nasze zdrowie
– Systematyczne kontrolowanie

stanu uzębienia; przezwycięża-
nie obaw przed wizytą u stoma-
tologa.

–  Dbanie o higienę poprzez:
•  codzienne mycie całego ciała,
•  mycie zębów po posiłkach,
•  mycie rąk, zwłaszcza po po-

bycie w toalecie i zabawie na
świeżym powietrzu,

• zachowanie czystości w miej-

scu zabawy, pracy, nauki.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 51).

Dbam o zdr

owie

Słuchanie opowiadania
o prosiaczku brudasku
ilustrowanego obraz-
kami.

Słuchanie wiersza
A. Kwiecińskiej Wielkie
porządki.

Kolorowy ręcznik
– wykonanie pracy
plastycznej inspiro-
wanej opowiadaniem
M. Kownackiej Kukury-
ku na ręczniku.

Zabawy przy piosence
Piosenka czyścioszków.

Spotkanie ze stomatolo-
giem – rozmowa z za-
proszonym gościem na
temat dbania o higienę
jamy ustnej.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

LISTOPAD – TYDZIEŃ CZWARTY

– rozwijanie

mowy i myśle-
nia

Dziecko:
– wypowiada się na

temat opowiadania

• Zabawa ruchowa

rozwijająca koor-
dynację ruchową
Idź tak jak ja.

• Zabawy ruchowo-

-naśladowcze:
Małe czyścioszki,
Lustro, Szczotkuje-
my zęby.

• Zabawa ruchowa

w parach Sprząta-
my śmieci.

• Zabawa orienta-

cyjno-porządkowa
Kukuryku.

• Zabawa muzyczno-

-ruchowa Taniec
mydeł i mydełek.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– rozwijanie

prawidłowej
wymowy

– prawidłowo dopo-

wiada brakujące
słowa

– rozwijanie

sprawności ma-
nualnych

– wykonuje pracę

plastyczną

– rozpoznawanie

wysokości
dźwięków

– reaguje określo-

nym ruchem na
wysokie i niskie
dźwięki

– zapoznanie

z pracą stoma-
tologa

– wie, na czym pole-

ga praca stomato-
loga

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

GRUDZIEŃ – TYDZIEŃ PIERWSZY

Nasza grupa
– Rozwijanie wzajemnych relacji

pomiędzy dziećmi, opartych na
wzajemnym szacunku i akcep-
tacji:

• uczestniczenie w zabawach,

grach, tańcach integracyjnych.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 19).

Kiedy jest mi nudno

Wspólne zabawy pod
hasłem W co się bawić,
kiedy jest nam nudno?

Zespołowe zabawy kon-
strukcyjne Nasze domy.

Zabawy przy piosence
Pajacyk.

Zabawa dydaktyczna
Co do siebie pasuje?

Zabawa dydaktyczna
Policz.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

GRUDZIEŃ – TYDZIEŃ PIERWSZY

– zachęcanie

do wspólnej
zabawy

Dziecko:
– bawi się wspólnie

z kolegami

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Usiądź – wstań,
Na krzesełko, za
krzesełko, Mówiące
klocki, Figurki.

• Zabawa twórcza

Szukamy przedmio-
tów.

• Zabawa ruchowa

z elementem pod-
skoku Pajacyki.

• Zabawa ruchowa

Kolor do koloru.

• Zabawa bieżna

Dogoń piłkę.

• Zabawa rucho-

wa rozwijająca
koncentrację uwagi
Krok do przodu,
krok do tyłu.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– rozpoznawanie

i nazywanie
kolorów

– rozpoznaje

i nazywa kolory:
żółty, czerwony,
niebieski

– rozwijanie

umiejętności
rytmicznego
poruszania się
przy muzyce

– uczestniczy w za-

bawie rytmicznej
przy piosence

– rozwijanie

umiejętności
klasyﬁ kowania
przedmiotów
według ich
przeznaczenia

– klasyﬁ kuje przed-

mioty (ich obrazki)
według ich prze-
znaczenia

– rozwijanie

umiejętności
liczenia w za-
kresie trzech

– liczy do trzech

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

GRUDZIEŃ – TYDZIEŃ DRUGI

Zima
– Obserwowanie zmian zacho-

dzących w przyrodzie zimą;
zwrócenie uwagi na koloryt
i piękno przyrody w zimowej
szacie.

– Poznawanie zjawisk atmosfe-

rycznych charakterystycznych
dla zimy, nazywanie ich, np.:
opady śniegu, szron, szadź,
zawieje śnieżne.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s. 39).

Nadchodzi zima

Słuchanie opowiadania
M. Czerkawskiej
W lesie biało.

2 .

Zabawy rozwijające
inwencję twórczą
A śnieg pada i pada.

Ćwiczenia liczbowe
w formie opowieści
matematycznej Nasza
rodzina bałwanków.

4 .

Zabawy przy piosence
Na saneczkach.

Zabawa z wykorzysta-
niem tekstu wiersza
W. Zechentera Zima.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

GRUDZIEŃ – TYDZIEŃ DRUGI

– zapoznanie

z oznakami no-
wej pory roku

Dziecko:
– wymienia wybrane

oznaki zimy

• Zabawa ruchowa

rozwijająca duże
grupy mięśniowe
Bawimy się śnież-
kami.

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Pada śnieg, Wiru-
jące płatki śniegu,
Lodowe sople.

• Ćwiczenie z za-

kresu analogii per-
sonalnej Jesteśmy
płatkami śniegu.

• Zabawa ruchowa

o charakterze inte-
gracyjnym Bałwa-
nek do bałwanka.

• Zabawa rucho-

wo-naśladowcza
Lepimy bałwana.

• Zabawa muzyczno-

-ruchowa Jedziemy
na saneczkach.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– rozwijanie

sprawności rąk

– wyraża własne

pomysły w pracy
plastycznej

B nr 8
Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 9

– rozwijanie

umiejętności
porównywa-
nia wielkości
przedmiotów

– stosuje słowa:

mały, duży

– rozwijanie

umiejętności
poruszania się
przy muzyce

– porusza się

rytmicznie przy
muzyce

B nr 9

– rozwijanie

pamięci

– recytuje wiersz

Treści

programowe

Temat

tygodnia

Dzień

tygodnia

Aktywność

i działalność dziecka

GRUDZIEŃ – TYDZIEŃ TRZECI

Nasze rodziny
– Wzmacnianie więzów w rodzi-

nie poprzez:

• poznanie historii rodziny, jej

rodowodu, kultywowanie trady-
cji, zwyczajów, np. związanych
ze świętami Bożego Narodze-
nia, Wielkanocy.

– Organizowanie świąt o charak-

terze rodzinnym:

• przygotowanie programu

artystycznego, samodzielne
(lub z pomocą nauczyciela) wy-
konanie upominków, wspólna
zabawa z przybyłymi gośćmi.

(Nasze przedszkole. Program wy-
chowania przedszkolnego, MAC
Edukacja, Kielce 2008, s.19).

Nadchodzą święta

Wspólne ubieranie
choinki w sali przed-
szkolnej.

Nauka wiersza I. Salach
Choineczka.

Zabawy przy piosence
Świąteczna gwiazdecz-
ka.

Świąteczny aniołek
– wykonanie gwiazd-
kowego prezentu dla
rodziców.

Spotkanie z rodzicami;
nawiązanie do tradycji
wigilijnego łamania się
opłatkiem i składania
sobie życzeń.

Cele ogólne

Cele operacyjne

Przedszkole trzylatka,

Ćwiczenia plastyczne,

karty pracy A, B

Zabawy

ruchowe

GRUDZIEŃ – TYDZIEŃ TRZECI

– poznanie tra-

dycji ubierania
choinki

Dziecko:
– ubiera wspólnie

z innymi choinkę

A nr 8

• Zabawy orienta-

cyjno-porządkowe:
Idź – stój!, Wrzuca-
my prezenty przez
komin.

• Zabawy ruchowo-

-naśladowcze:
Choinka na
wietrze, Ubieramy
choinkę.

• Zabawa ruchowa

z elementami ćwi-
czeń słuchowych
Gwiazdeczki.

• Zabawa muzyczno-

-ruchowa Świątecz-
ny spacer.

• Zabawa ruchowa

z elementami
integracyjnymi
Zwierzęta.

Wszystkie zabawy
zostały ułożone przez
autora.

– rozwijanie

pamięci

– recytuje wiersz

s. 14
Ćwiczenia plastyczne,
ćw. nr 10

– rozwijanie

umiejętności
wokalnych
i ruchowych

– próbuje śpiewać

piosenkę i ilustro-
wać ją ruchem

A nr 9

– rozwijanie

sprawności ma-
nualnych

– wykonuje wspólnie

z nauczycielem
formę przestrzenną
według wzoru

– przybliże-

nie tradycji
dzielenia się
opłatkiem

– składa świąteczne

życzenia

s. 15

WRZESIEŃ

Zabawy i ćwiczenia integracyjne ułatwiające poznanie się dzieci i ich adaptację w przed-
szkolu

● Zabawa Poślij całuska.

Dzieci siedzą lub stoją w kręgu. Chętne dziecko mówi swoje imię i posyła całuska do
wybranego dziecka. Dziecko, które otrzymało całuska, wymawia swoje imię i posyła
całuska do kolegi itd.

● Zabawa Poznajmy się.

Dzieci siedzą lub stoją w kręgu. Chętne dziecko trzyma w ręce dowolną maskotkę. Podcho-
dzi do wybranego kolegi lub wybranej koleżanki, podaje mu (jej) maskotkę i mówi swoje
imię, np. Mam na imię Ania. Dziecko, które otrzymało maskotkę, kontynuuje zabawę.

● Zabawa Witam cię.

Dzieci tworzą krąg, w którego środku stoi chętne dziecko. Podchodzi ono do wybranego
kolegi lub wybranej koleżanki, wymawia swoje imię i wita się z nim (z nią) wymyślonym
gestem lub okrzykiem. Potem dzieci zamieniają się miejscami i zabawa toczy się dalej.

● Zabawa Pociąg z imion.

Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel chodzi w jego środku w rytm skandowanego przez
grupę jego imienia, np. To pani Gosia. To Gosia, to Gosia, Gosia, Gosia. Nauczyciel
wskazuje dziecko, które podchodzi do niego i łapie go w pasie. W tym czasie pozostałe
dzieci skandują imię nowego wagonika. Kolejno zapraszane dzieci wchodzą do środka
i tworzą pociąg. Na zakończenie zabawy, kiedy wszystkie dzieci są już w pociągu, na-
uczyciel z pomocą dzieci kolejno skanduje ich imiona, np. To Ania. To Paweł. To Wika.
Kiedy wymieni wszystkie imiona, wszyscy krzyczą: To my. To my. To my. To my. To my
i machają rękami.

● Zabawa Witamy się.

Dzieci poruszają się swobodnie przy muzyce. Podczas przerwy w grze nauczyciel poda-
je sposób, w jaki będą się witać, np.: Witamy się rękami (kolanami, brzuchami, plecami).
Dzieci starają się przywitać z jak największą liczbą osób.

● Zabawa Lustro.

Dzieci przy muzyce naśladują ruchy nauczyciela.
Odmiana zabawy. Dzieci ustawiają się w parach. Jedno dziecko jest lustrem. Pokazuje
dowolne ruchy, a partner je naśladuje. Wcześniej dzieci wypowiadają tekst rymowanki.

  Jesteś moim lustrem i robisz to, co chcę (wykonują ukłon przed partnerem).
  Ja teraz tańczyć mogę (obracają się wokół własnej osi), a ty nie.
  Ale kiedy tańczyć skończę (kołyszą się na boki), uważnie na mnie patrz.
  Lustro, lustro powie ci, co czynić teraz masz... (pokazują dowolne gesty) lub – po zmia-

nie zakończenia rymowanki na Lustro, lustro powie ci, co czyni moja twarz – naśladują
pokazywane miny).

● Zabawa ruchowa Niezwykła drabina.

Nauczyciel układa ze sznurka na dywanie szczebelki drabiny. Dzieci przechodzą po nich
w dowolny, wymyślony przez siebie sposób.

● Ćwiczenia słuchowe Zgadnij, kto cię woła.

Chętne dziecko odwraca się tyłem do grupy i próbuje odgadnąć, kto wypowiada jego imię
lub słowa powitania, np. Dzień dobry. Jeśli odgadnie, zamienia się miejscem z tą osobą.

● Zabawa Kogo brakuje?

Chętne dziecko staje tyłem do pozostałych. W tym czasie nauczyciel przykrywa dużą chustą
inne chętne dziecko. Zadaniem dziecka, po odwróceniu się, jest odgadnięcie, kto został ukryty.

● Zabawa twórcza Witam wszystkich.

Dzieci stoją w kręgu. Nauczyciel wypowiada zdanie. Jeśli dzieci uznają, że wypowia-
dane przez nauczyciela słowa powitania dotyczą ich, wbiegają do środka koła, krzycząc
i wymachując rękami, a następnie z niego wybiegają.
Przykłady powitań: Witam wszystkie dzieci, które jadły dziś śniadanie (mają niebieskie oczy,
mają dzisiaj spodnie, mają na sobie coś niebieskiego, lubią lody, potraﬁ ą jeździć na rowerze).

● Zabawa Jestem wesoły.

Dzieci stoją w kręgu i naśladują czynności, o których jest mowa w rymowance.

Jeżeli jesteś wesoły i to wiesz, klaśnij też. (bis)
Jeżeli jesteś wesoły i to wiesz, i pokazać nam to chcesz, klaśnij też. (bis)

Przy kolejnych powtórzeniach nauczyciel podaje nazwy innych czynności, np.: tupnij
też, podskocz też.

● Zabawa twórcza Przyjacielski krąg (według K. W. Vopla).

Dzieci wspólnie z nauczycielem wypowiadają słowa rymowanki i naśladują wykonywa-
nego przez niego gesty.

Dzieci:

Stoimy ramię przy ramieniu,

tworzą krąg, trzymają się za ręce,

możemy być wielcy w okamgnieniu,

unoszą złączone ręce, stoją na palcach,

możemy być także mali,

opuszczają ręce, przykucają,

ale nigdy nie będziemy sami.

przekazują uścisk sąsiadowi.

● Ćwiczenia słuchowe Zasypianie, przebudzanie.

Dzieci zajmują miejsca w różnych częściach sali. Przykucają, zamykają oczy i udają,
że śpią. Sygnałem do przebudzenia jest dla nich dźwięk, np. brzęk pęku kluczy. Kiedy
dzieci usłyszą dźwięk wydawany przez klucze, budzą się, otwierają oczy, podnoszą się
i przeciągają. Kiedy usłyszą inny dźwięk, nie budzą się.

● Ćwiczenia słuchowe Ukryte budziki.

Nauczyciel ukrywa w różnych miejscach sali budzik, a następnie kilka głośno tykających
budzików. Zadaniem dzieci jest odszukanie miejsc, w których są one schowane. Podczas po-
wtórzeń zabawy budziki może chować wspólnie cała grupa, a szukać ich – jedno dziecko.

● Zabawa Polecenia.

Nauczyciel wydaje każdemu dziecku inne polecenie do wykonania, np. Dotknij każdego,
kto tak jak ty jest chłopcem (ma spódnicę, ma jasne włosy, ma na sobie coś czerwonego,
ma na bluzce obrazek itp.).

● Zabawa Ulubiona maskotka.

Każde dziecko przynosi do przedszkola ulubioną przytulankę. Opowiada o niej, podaje
jej imię, wyjaśnia, dlaczego tak bardzo ją lubi, następnie bawi się w zaproponowane
przez nauczyciela zabawy, np.

• Milutkie powitania.
Dzieci witają się z maskotką w podany przez nauczyciela sposób: podając jej rękę, po-

cierając się z nią noskami, brzuszkami, przytulając się.

• Jest – nie ma.
Maskotki leżą na dywanie. Na hasło Jest – dzieci poruszają się swobodnie wokół swoich

maskotek. Na hasło Nie ma – klękają i nakrywają maskotki rękami – ukrywają je.

• Spacerek.
Dzieci spacerują z maskotkami po sali. Pokazują, co jest wysoko (suﬁ t), wspinając się na

palce, wyciągając zabawki do góry. Pokazują, co jest nisko (podłoga), wykonując przysiad.

• Na podnośniku.
Dzieci leżą tyłem, maskotki mają na brzuchu, nogi zgięte w kolanach. Rytmicznie pod-

noszą maskotki w górę – wykonują wdech nosem, opuszczają je do pozycji wyjściowej
– wykonują wydech ustami.

•  Na trampolinie.
  Dzieci dowolnie rzucają i chwytają maskotki.
•  Nauka skakania.
  Dzieci umieszczają maskotki między stopami. Skaczą obunóż w miejscu.
•  Sen zabawek.
  Dzieci, przy głośnej muzyce, swobodnie poruszają się w różnych kierunkach. Przy ci-

chej, spokojnej muzyce układają maskotki do snu i wspólnie z nimi zasypiają.

• Milutkie pożegnanie.
Dzieci wymyślają swoje sposoby pożegnania z maskotkami. Dziękują im za wspólną

zabawę.

Zabawy ze śpiewem (na podstawie publikacji Moje 3 i 4 lata. Scenariusze zajęć muzyczno-
-ruchowych).
● Zabawa Paluszek.

Nauczyciel śpiewa dzieciom krótki wierszyk na dowolną melodię, ilustrując ruchem
jego treść. Następnie uczy go dzieci fragmentami, metodą ze słuchu.

Tu paluszek, tam paluszek,

Tu jest rączka, a tu druga,

kolorowy mam fartuszek.

a tu oczko do mnie mruga.

● Zabawa przy piosence Ta nasza zabawa.

Dzieci, przy pomocy nauczyciela, ustawiają się w kole. Naśladują różne czynności poka-
zywane przez nauczyciela, np.: podskoki, przysiady, machanie rękami, klaskanie. Ruchy
mogą demonstrować także chętne dzieci.

Ta nasza zabawa musi być wesoła,

Hejże, dzieci, hejże, ha!

a więc dalej, dzieci, do koła, do koła.

Róbcie wszystkie to co ja. (bis)

● Zabawa przy piosence Krasnoludki (autor i kompozytor nieznani).

My jesteśmy krasnoludki, hopsasa, hopsasa!

Pod grzybkami nasze budki, hopsasa, hopsasa!

II.

Jemy mrówki, żabie łapki. Oj, tak, tak! Oj, tak, tak!

A na głowach krasne czapki. To nasz znak! To nasz znak!

III.

Gdy ktoś zbłądzi, to trąbimy: Trututu! Trututu!

Gdy ktoś senny, to uśpimy. Lulu, lulu, lulu.

IV.

Gdy ktoś skrzywdzi krasnoludka. Oj, oj, oj! Oj, oj, oj!

To zapłacze niezabudka. Oj, oj, oj! Oj, oj, oj!

• Interpretacja ruchowa tekstu piosenki. Ustawienie dzieci w kole.

Dzieci:

My jesteśmy krasnoludki,

wskazują ręką na siebie,

hopsasa, hopsasa!

wykonują dwa podskoki w miejscu,

Pod grzybkami nasze budki,

przykucają, łączą ręce nad głową

(tworzą kapelusz grzyba),

hopsasa, hopsasa!

wykonują dwa podskoki w miejscu,

Jemy mrówki, żabie łapki.

na przemian unoszą dłonie do ust,

Oj, tak, tak! Oj, tak, tak!

naśladując jedzenie,

A na głowach krasne czapki.

tworzą z dłoni stożek nad głową,

To nasz znak! To nasz znak!

pokazują palcem na siebie,

Gdy ktoś zbłądzi, to trąbimy:

naśladują granie na trąbce,

Trututu! Trututu!
Gdy ktoś senny, to uśpimy:

splatają ręce na piersiach i kołyszą nimi

Lulu, lulu, lulu.

w prawą i w lewą stronę,

Gdy ktoś skrzywdzi krasnoludka.

grożą palcem wskazującym,

Oj, oj, oj! Oj, oj, oj!
To zapłacze niezabudka.

przykładają dłonie do oczu i naśladują

Oj, oj, oj! Oj, oj, oj!

ocieranie łez.

WRZESIEŃ

Tygodnie

pierwszy i drugi

Tematyka tygodnia: Pierwszy raz w przedszkolu.

Dzień 1.

Temat dnia: Poznajmy się.

Cele ogólne: utrwalanie imion kolegów z grupy.

Cele operacyjne:

Dziecko: wymienia imiona kolegów.

Środki dydaktyczne: Przedszkole trzylatka, s. 3, rymowanka Kto jest w przedszkolu?, syl-
wety: postaci, dziecięcych twarzy, domu, klej.

Przebieg dnia

1. Zabawa ułatwiająca poznanie i zapamiętanie imion dzieci Powitanie.

Dzieci siedzą na dywanie. Nauczyciel śpiewa tekst powitania na melodię Panie Janie,
podchodząc do kolejnych dzieci.
Witaj, Aniu. (Nauczyciel podaje dziecku rękę). Dzieci powtarzają: Witaj, Aniu.
Jak się masz? (Nauczyciel kłania się). Dzieci powtarzają: Jak się masz?
Wszyscy cię witamy. (Nauczyciel wskazuje na wszystkie dzieci). Dzieci powtarzają:
Wszyscy cię witamy. Ręką pozdrawiamy. (Nauczyciel i dzieci machają ręką). Dzieci po-
wtarzają: Ręką pozdrawiamy. Bądź wśród nas. (Nauczyciel przytula dziecko). Dzieci
powtarzają: Bądź wśród nas.
W dalszej części zabawy nauczyciel wita kolejne dzieci. Kiedy zabawa jest już dobrze
znana, w rolę witającego może wcielić się chętne dziecko, któremu nauczyciel pomaga
śpiewać.

2. Oglądanie obrazka przedstawiającego słonika Felka. Zachęcanie do wypowiedzi o tym,

jak wygląda słonik – Przedszkole trzylatka, s. 3.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu.

Na hasło Jestem w przedszkolu – dzieci spacerują po sali, witają się z innymi przez poda-
nie ręki. Hasło Nie ma mnie jest sygnałem do przysiadu i ukrycia głowy w ramionach.

Słuchanie rymowanki Kto jest w przedszkolu? ilustrowanej sylwetami postaci.

1. Poznanie rymowanki.
Nauczyciel recytuje tekst rymowanki, manipulując sylwetami postaci.

To jest Ola, a to Hania,

Buzie ładne, roześmiane,

Krzyś i Adaś, mała Ala.

rączki sprawne i zadbane.

Chociaż mają po trzy lata,

Wszystkich pięknie dziś witają,

to w przedszkolu nie chcą płakać.

do zabawy zapraszają.

2. Rozmowa na temat rymowanki.

Dzieci wymieniają imiona dzieci występujących w rymowance. Wskazują poszczególne
sylwety, starając się zapamiętać ich wygląd i wskazać charakterystyczne dla nich ele-
menty ubioru, wyglądu, np. Ola – ma okulary, Hania – warkocze z kokardami, Krzyś
– spodnie w kratkę, Adaś – bluzkę z samochodem, Ala – długie, rude włosy.

Zabawa ruchowo-naśladowcza Pokaż, jak to robią.

Nauczyciel mówi, co potraﬁ ą robić dzieci z rymowanki. Pokazuje te czynności, a przed-
szkolaki je naśladują, np. Ola potraﬁ  klaskać w ręce. Pokażcie, jak to robi. Hania potraﬁ
głośno tupać. Krzyś potraﬁ  skakać jak piłeczka. Adaś potraﬁ  szybko biegać w miejscu.
Ala potraﬁ przykucnąć i podskoczyć w górę.

3. Zabawa O kim myślę?

Dzieci odgadują imiona postaci z rymowanki po krótkim opisie nauczyciela, np. Jak ma
na imię chłopiec, który ma spodnie w kratkę? (Krzyś) Jak ma na imię dziewczynka, która
ma długie, rude włosy? (Ala) itp.

4. Zabawy swobodne w kącikach zainteresowań.

III

1. Zabawa słowna utrwalająca imiona dzieci, ułatwiająca ich rytmizację Nasze imiona.

Nauczyciel rytmizuje imiona poszczególnych dzieci, wykonując równocześnie proste
ruchy, np. E - wa – klaszcze w dłonie; Mar - cin – uderza dłońmi o podłogę; Do - mi - nik
– masuje się po brzuchu itp. Dzieci powtarzają sylaby i czynności wykonywane przez
nauczyciela.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik…, s. 34).

2. Zabawa plastyczna To my (praca w małych zespołach).

Dzieci przyklejają na podpisanych ich imionami sylwetach twarzy (chłopców lub dziew-
czynek) oczy i usta wycięte przez nauczyciela z kolorowego papieru. Przyklejają sylwe-
ty twarzy na sylwecie domu symbolizującego przedszkole. Nauczyciel wyjaśnia dzie-
ciom, że jest to przedstawienie przedszkolnej grupy. Podkreśla duże znaczenie każdego
dziecka w grupie.

Dzień 2.

Temat dnia: Nasza sala.

Cele ogólne: zapoznanie z kącikami zainteresowań, omówienie sposobu korzystania z nich.

Cele operacyjne:

Dziecko: wymienia kąciki zainteresowań znajdujące się w sali; korzysta z nich.

Środki dydaktyczne: Przedszkole trzylatka, s. 4, wiersz I. Salach Porządki, zabawki.

Przebieg dnia

1. Oglądanie obrazka przedstawiającej salę maluchów; zachęcanie do swobodnych wy-

powiedzi na temat bawiących się w niej dzieci. Odszukiwanie Oli; określanie, po czym
można ją poznać – Przedszkole trzylatka, s. 4.

2. Burza mózgów Co mogą robić dzieci w przedszkolu?

Chętne dzieci podają propozycje zabaw (zajęć), w które można (lub w które chciałyby)
bawić się w przedszkolu. Nauczyciel poznaje upodobania dzieci.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik, s. 34).

Spacerkiem po naszej sali – zapoznanie z wyglądem i wyposażeniem sali zabaw.

1. Oglądanie kącików zainteresowań; nazywanie ich; omówienie, co się w nich znajduje.

Nazywanie wyposażenia w kąciku lalek; nadanie imion lalkom i misiom. Ustalenie spo-
sobu ustawiania samochodów na półkach – które będą stały wysoko, a które – nisko.
Oglądanie książek umieszczonych w kąciku książki, omówienie zasad układania książek
i korzystania z nich. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat innych sprzętów znajdują-
cych się w sali. Określanie, do czego służą i w jaki sposób należy z nich korzystać.

2. Słuchanie wiersza I. Salach Porządki.

O zabawki zawsze dbamy,

Każdy przedszkolaczek wie,

po zabawie je sprzątamy.

po zabawie sprząta się.

Już samochód na wirażu,

Klocki ułożymy w kątku,

pędzi prędko do garażu.

Krzyś pilnuje dziś porządku.

Lalki suną raźno w rzędzie:

Lalki siedzą na tapczanie,

bałaganu dziś nie będzie!

a w garażu auto stanie.

3.  Rozmowa na temat wiersza. Wyjaśnienie niezrozumiałych słów.
–  Dlaczego należy odkładać zabawki na swoje miejsca?
  Zabawa  ruchowa  rozwijająca  szybką  reakcję  na  sygnał  słowny  Jestem  w  przedszkolu

(patrz: przewodnik, s. 34).

III

1. Zabawa Porządkujemy zabawki.

Nauczyciel układa przed dziećmi zabawki z różnych kącików zainteresowań. Dzieci
nazywają je, a następnie kolejno odkładają na właściwe dla nich miejsca, próbując uza-
sadnić swój wybór.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik… s. 34).

2. Ćwiczenia artykulacyjne Odwiedziny w przedszkolnej sali.

Nauczyciel pokazuje wybrane zabawki. Mówi, co mogą robić, jakie odgłosy wydawać.
Dzieci naśladują odgłosy wydawane przez zabawki. Np. lalki płaczą – uu, uu, uu; woła-
ją: ma-ma, ta-ta; trąbka trąbi – tu, tu, tu; samochód jedzie – brum, brum, brum...

Dzień 3.

Temat dnia: Znaczki rozpoznawaczki.

Cele ogólne: rozpoznawanie znaczków rozpoznawczych; wyjaśnienie, do czego służą.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje swój znaczek; określa, co przedstawia; wskazuje miejsca, gdzie
można go zobaczyć.

Środki dydaktyczne: piosenka Wesoła piosenka, wiersz Cz. Janczarskiego Maczek, Karta
pracy A nr 1, Karta pracy B nr 1, powiększone obrazki znaczków rozpoznawczych, miś,
stolik dla lalek.

Przebieg dnia

1. Omówienie, co robią dziewczynka i chłopiec przedstawieni na rysunku; naśladowanie

czynności, które wykonują – Karta pracy B nr 1.

2. Zabawa przy piosence Wesoła piosenka (sł. i muz. M. Staniek).

Nauczyciel siedzi razem z dziećmi na podłodze w dużym kole. Śpiewa fragmenty pio-
senki, a dzieci powtarzają po nim jak echo.

Chłopcy i dziewczynki jakie mają minki?
Smutne mają minki.

Gdy dzieci usłyszą nazwę określonej emocji, natychmiast reagują i pokazują mimiką
twarzy określony nastrój. Na zakończenie piosenki wszyscy śpiewają poniższy tekst.

Chłopcy i dziewczynki jakie mają minki?
Wesołe mają minki, bo przedszkole to drugi dom!

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik… s. 34).

Słuchanie wiersza Cz. Janczarskiego Maczek.

1. Zapoznanie z tekstem wiersza.

Przedszkolaczek

Krzyś motyla,

jestem – proszę:

Heniek rower,

noszę torbę,

Wikcia wiśnie kolorowe...

w niej bambosze.

Torbę swoją

Mam wyszyty na niej znaczek,

wieszam w szatni.

spójrz: czerwony

Znam swój wieszak –

polny maczek.

przedostatni.

Jaś na torbie

I wie każdy

ma jaskółkę,

przedszkolaczek,

Staś samolot,

że ten znaczek

Hania pszczółkę,

to mój znaczek.

bis

2.  Wypowiedzi dzieci na temat wiersza.
–  Jakie znaczki miały dzieci z wiersza?
•  Odszukiwanie wymienianych znaczków na obrazkach przypiętych do tablicy.
•  Wyjaśnienie, po co są znaczki rozpoznawcze i w jakich miejscach w przedszkolu można

je zobaczyć (szatnia, łazienka, sala zajęć).

3. Zabawa rozwijająca percepcję wzrokową Czyj to znaczek?

Nauczyciel układa przed dziećmi powiększone obrazki znaczków rozpoznawczych.
Dzieci rozpoznają przedmioty, które się na nich znajdują, nazywają je. Kolejno odszu-
kują obrazki swoich znaczków wśród innych i układają przed sobą. Nauczyciel rytmizu-
je nazwy przedmiotów znajdujących się na poszczególnych znaczkach. Dziecko, które
rozpozna nazwę swojego znaczka, podnosi go do góry.

4. Ćwiczenie analizy i syntezy Układam swój znaczek.

Nauczyciel tnie powiększone obrazki znaczków na dwie lub trzy części (w zależności od
możliwości dzieci). Dzieci układają obrazki, naklejają je na kartki z pomocą nauczyciela.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik… s. 34).

III

1. Zabawa rozwijająca umiejętność określania położenia przedmiotów w przestrzeni Gdzie

jest miś?
Nauczyciel wypowiada rymowankę, ilustrując jej treść za pomocą zabawek – misia
i stolika dla lalek.

Misio siedzi na stoliku. Oj, nieładnie, mój chłopczyku!
Teraz się pod stolik chowa, bo się boi mądra głowa.
Obok stołu stoi zgrabnie, uszka w górze trzyma ładnie.

Dzieci określają, gdzie znajdował się miś. Chętne – manipulują zabawką zgodnie z ry-
mowanką.

2. Prawidłowe posługiwanie się określeniami na i pod. Odszukiwanie we wkładce obraz-

ków przedstawiających słonika Felka. Przyklejanie ich na stoliku i pod stolikiem – Kar-
ta pracy A nr 1.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik..., s. 34).

Dzień 4.

Temat dnia: Nasze zabawki.

Cele ogólne: rozwijanie poczucia rytmu; ilustrowanie piosenki ruchem.

Cele operacyjne:

Dziecko: rytmicznie klaszcze; ilustruje piosenkę ruchem.

Środki dydaktyczne:

Karta pracy A nr 2, piosenka Nasze zabawki, rymowanka Powiedz, Olu, Ćwiczenia pla-
styczne, ćw. nr 1, rysunki przedstawiające zabawki, zabawki, wata.

Przebieg dnia

1. Kończenie malowania misia palcem umoczonym w żółtej farbie (kropki na uszach).

Odciskanie palcem żółtych kropek na kokardzie. Malowanie rysunku misia żółtą farbą
za pomocą kawałka waty – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 1.

2. Odszukiwanie we wkładce obrazków wybranych zabawek; naklejanie ich na odpowied-

nich półkach na rysunku – Karta pracy A nr 2.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik..., s. 34).

Zabawy z wykorzystaniem piosenki Nasze zabawki.

1. Zabawa rytmiczna Powiedz, Olu.

Dzieci rytmizują tekst razem z nauczycielem, wykonując zaproponowane przez niego ruchy.

Dzieci:

Po-wiedz, Ka-siu, po-wiedz, O-lu,

klaszczą w ręce,

jak we-so-ło, jak we-so-ło

tupią rytmicznie,

jest w przed-szko-lu.

kołyszą się w miejscu,

ręce trzymają na biodrach,

Bo przed-szko-le

tupią rytmicznie,

zaw-sze ba-wi nas,

klaszczą w ręce,

bo w przed-szko-lu

tupią rytmicznie,

szyb-ko pły-nie czas.

tupią rytmicznie.

2. Zabawa przy piosence Nasze zabawki (sł. i muz. M. Staniek).

Dzieci:

I. W naszym przedszkolu na półkach

zataczają rękami koła przed sobą,

mieszka zabawek wiele.
Powiem wam w tajemnicy,

kładą na ustach palec wskazujący,

że są to nasi przyjaciele.

poruszają głową na boki,

Ref.: Dbamy o nie codziennie,

by dobry humor miały.
Najpierw się nimi bawimy,

kołyszą się na boki, ręce mają na

a potem je sprzątamy.

biodrach,

II. W naszym przedszkolu, w skrzyniach

wskazują rękami przed siebie,

jest klocków też bez liku.
Możemy się nimi bawić

naśladują zabawy klockami.

na dywanie lub przy stoliku.

Ref.: Dbamy o nie codziennie...

3. Rozmowa na temat piosenki.
• Określanie tempa i nastroju; omówienie treści utworu. Podkreślenie, że o zabawki nale-

ży dbać i odkładać je po skończonej zabawie na właściwe miejsca.

4. Zabawa rytmiczna Nasze zabawki.

Dzieci spacerują po sali przy melodii piosenki. Podczas przerwy w grze razem z na-
uczycielem rytmicznie klaszczą w ręce i rytmizują tekst: O zabawki dbamy, zawsze je
sprzątamy. Ponowne dźwięki melodii piosenki są sygnałem do ruchu.

5. Ilustrowanie piosenki ruchem.

Nauczyciel śpiewa piosenkę, ilustrując ją ruchem (opis powyżej). Dzieci go naśladują.

III

1. Zabawa rozwijająca zmysł dotyku Co to za zabawka?

Dzieci nazywają zabawki zgromadzone przed nauczycielem. Dotykają każdej z nich
i określają, czy jest: miękka, twarda, mała, duża. Następnie nauczyciel zawiązuje chęt-
nemu dziecku oczy i podaje mu do rąk widzianą wcześniej zabawkę. Dziecko poprzez
dotyk odgaduje, jaką zabawkę trzyma w ręce.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik..., s. 34).

2. Kolorowanie przez chętne dzieci rysunków zabawek, które im się podobają, kredkami

świecowymi.

Dzień 5.

Temat dnia: Trzeba tylko chcieć.

Cele ogólne: uświadomienie dziecku, że jest częścią grupy.

Cele operacyjne:

Dziecko: dostrzega potrzeby innych.

Środki dydaktyczne: Przedszkole trzylatka, s. 5, wiersz T. Fiutowskiej Ubieramy lalkę,
rymowanka Mam laleczkę, opowiadanie I. Salach Kłopoty Krysi, ilustracje do opowiadania,
Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 2, lalka, buty, pasek papieru, farby.

Przebieg dnia

1. Zabawa rozwijająca umiejętność stosowania pojęcia para – Ubieramy lalkę.
Nauczyciel recytuje wiersz T. Fiutowskiej, manipulując zabawką.

Daj mi, lalko, nogę,

Daj mi drugą nogę,

to dziś ci pomogę

znowu ci pomogę

włożyć na nią but.

włożyć drugi but.

Popchnij stopę trochę

do przodu, ciut, ciut!

do przodu, ciut, ciut.

2. Określanie przez dzieci, ile butów ma lalka.

Nauczyciel wyjaśnia, że lalka ma parę butów. Pierwszy but (prawy) i drugi (lewy) to
para butów, czyli dwa buty.

3. Zabawa ze śpiewem Mam laleczkę.

Chętne dziecko spaceruje po kole z lalką w ręce, wskazując na dzieci zgodnie z tekstem.
Następnie daje lalkę osobie, która wchodzi do środka na jego miejsce. Nauczyciel śpiewa
piosenkę na melodię Mam chusteczkę haftowaną, zachęca dzieci do wspólnego śpiewu.

Mam laleczkę bardzo miłą,

Tobie nie dam, tobie nie dam,

zawsze jest wesoła.

tobie też niechętnie,

Komu oddam teraz lalkę,

a laleczkę moją miłą

ten wejdzie do koła.

oddam w twoje ręce.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik..., s. 34).

Słuchanie opowiadania I. Salach Kłopoty Krysi.

1. Zabawa Kto to potraﬁ ?

Nauczyciel podaje propozycje czynności, które powinny wykonać dzieci. Te z nich, któ-
re uznają, że potraﬁ ą wykonać wymienioną czynność, wstają i klaszczą w ręce. Propo-
zycje pytań: Kto potraﬁ biegać (skakać, jeździć na rowerze, rysować, sam się ubierać)?
Nauczyciel podkreśla, że dzieci są coraz bardziej samodzielne i wiele już potraﬁ ą.

2. Zapoznanie z opowiadaniem.

Nadeszła pora poobiedniego odpoczynku. Równo ustawione leżaki zapraszają dzieci.
Każde rozbiera się przy krzesełku. Aż miło patrzeć! Dzieci zdejmują ubranka i układają
je tak, jak nauczyła pani Hania. Ale cóż to? Czyżby kłopot?
Krysia szarpie bluzeczkę i wcale nie może jej zdjąć. Ze spódnicą też trudna sprawa,
akurat teraz zaciął się suwak. Ewa jest już ubrana w piżamę, rzeczy powiesiła na oparciu
krzesła i zerka na Krysię.
– Nie potraﬁ sz? – zapytała.
– Nie – smutno odpowiedziała dziewczynka. – W domu pomaga mi mama, a tutaj pani,
ale jest zajęta.
– Chodź, to ci pomogę. Zobaczysz, że to nic trudnego. – I Ewa już jest przy Krysi. Od-
pięła jej guziki przy bluzce.
– Teraz wyjmij ręce. O, dobrze – pochwaliła.
– Zobacz! – uradowała się Krysia. – Sama schodzi z głowy! – powiedziała, zdejmując
bluzkę i układając ją równiutko na krześle.

– Ale ładnie składasz rzeczy! – pochwaliła ją znowu Ewa. – Coś jednak umiesz.
– Teraz suwak u spódnicy. O! Już odpięty. Chyba poradzisz sobie dalej?
– Dziękuję. Dalej to już łatwa sprawa. Bez ciebie nie dałabym rady – westchnęła Krysia.
– Oj, niewiele ci pomogłam. To ty sama się rozebrałaś. Wskakuj szybko w piżamę, bo
zmarzniesz – roześmiała się Ewa. A Krysia zadowolona z siebie pomyślała: – To nie takie
trudne. Trzeba tylko chcieć!

3. Rozmowa na temat opowiadania.

– Z czym miała kłopot Krysia? Kto jej pomógł?
Nauczyciel podkreśla, że w każdej sytuacji można sobie pomagać; zachęca do tego dzieci.
Zwraca też uwagę, że w przypadku trudności nie należy się zniechęcać.

Zabawa muzyczno-ruchowa Szukam przyjaciela.

Dzieci spacerują po sali w różnych kierunkach przy dźwiękach marszowej muzyki. Zmia-
na muzyki na szybszą i skoczną jest sygnałem do utworzenia par i podskoków w kółkach.

4. Podawanie przez dzieci propozycji pomocy, jaką mogłyby zaoferować kolegom z grupy.
5. Zabawa Łańcuch rąk.

Dzieci moczą ręce w farbie w wybranym kolorze i odbijają je na długim pasku papieru. Na-
uczyciel podkreśla, że wszystkie dzieci są ważne i razem w grupie mogą wiele osiągnąć.

III

1. Oglądanie obrazka. Mówienie, z jakiej okazji dziewczynka dostała Felka i od kogo –

Przedszkole trzylatka, s. 5.

2. Ćwiczenia warg Ćwiczymy wargi.

Dzieci wykonują następujące ćwiczenia: posyłają całusy; nakładają dolną wargę na gór-
ną i odwrotnie; parskają.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał słowny Jestem w przedszkolu

(patrz: przewodnik..., s. 34).

3. Kolorowanie kapelusza małego grzyba na brązowo, a dużego – na czerwono. Odciska-

nie (palcem maczanym w białej paście) kropek na czerwonym kapeluszu grzyba przez
chętne dzieci – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 2.

WRZESIEŃ

Tygodnie

trzeci i czwarty

Tematyka tygodni: Jesień w sadzie i w ogrodzie.

Dzień 1.

Temat dnia: Owoce i warzywa.

Cele ogólne: rozwijanie mowy.

Cele operacyjne:

Dziecko: prawidłowo stosuje przyimki.

Środki dydaktyczne: Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 3, rymowanka Żółte i czerwone, Przed-
szkole trzylatka, s. 6, obrazki do rymowanki, owoce, warzywa (lub ich sylwety), jabłko dla
każdego dziecka, pocięte na plasterki marchew, jabłko, papierowe talerzyki.

Przebieg dnia

1. Oglądanie owoców i warzyw przyniesionych przez dzieci; nazywanie ich; dotykanie;

wąchanie; układanie na osobnych tacach. Podkreślenie znaczenia mycia owoców przed
jedzeniem; określanie, które warzywa spożywamy na surowo, a które po ugotowaniu.

2. Rytmizowanie zdania: Jedz owoce i warzywa, będziesz zdrowy tak jak ryba z klaskaniem,

tupaniem, podskokami. Wypowiadanie go w różny sposób, np. cicho, głośno, smutno,
wesoło.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z jabłkiem.

Dzieci spacerują po sali, trzymając jabłko na wyciągniętej dłoni. Uderzenie w tamburyn
jest sygnałem do wykonania przysiadu tak, aby nie zgubić jabłka. Podczas powtórzenia
zabawy dzieci zmieniają rękę trzymającą jabłko.

Zabawa dydaktyczna Gdzie schowało się jabłko?

1.  Wielozmysłowe poznawanie jabłka.
  Każde dziecko dostaje jabłko. Ogląda je, wącha, dotyka go.
2.  Zabawa dydaktyczna.

Dzieci odwracają się tyłem do nauczyciela, który w tym czasie chowa jabłko (maskotkę
lub wykonane z tworzywa). Dzieci szukają jabłka. Po odnalezieniu – określają miejsce,
w którym było schowane, prawidłowo używając przyimków.

3. Układanie na talerzykach kompozycji z pokrojonych jabłek i marchwi.

Dzieci myją ręce. Układają na papierowych talerzykach kompozycje z marchwi i jabłek.
Zabawę inicjuje nauczyciel. Na koniec dzieci zjadają swoje kompozycje.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z jabłkiem (patrz: przewodnik..., s. 43).
4. Ćwiczenia słuchowe Co powiedziałam?

Nauczyciel wypowiada nazwy owoców z podziałem na sylaby, np. grusz - ka. Dzieci
odgadują nazwę owocu, a następnie wyszukują ten owoc wśród naturalnych okazów lub
zgromadzonych sylwet.

5. Malowanie rysunku jabłka, na którym usiadł motyl, czerwoną farbą, a drugiego jabłka

– zieloną przez chętne dzieci – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 3.

III

1. Zabawa rozwijająca umiejętność rozpoznawania kolorów – żółtego i czerwonego Żółte

i czerwone.

Nauczyciel mówi rymowankę, ilustrując ją obrazkami.

Żółte jest słońce i cytryna,

Czerwony kolor także jest w modzie,

żółte kurczątko i żółta dynia,

czerwone serce bije nam co dzień,

żółta gruszeczka i żółty ser,

czerwona róża, czerwony dżem,

dobry dla wszystkich

czerwone jabłko, które chętnie jem.

na każdy dzień.

Dzieci określają, co w rymowance było żółte, a co – czerwone. Podają swoje propozycje
tego, co może być w kolorze żółtym, a co w czerwonym.
Rozchodzą się po sali i przynoszą przedmioty w kolorze żółtym lub czerwonym.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z jabłkiem (patrz: przewodnik..., s. 43).

2. Liczenie żółtych gruszek i żółtych jabłek. Liczenie czerwonych jabłek. Określanie ko-

loru pozostałej gruszki. Łączenie liniami żółtych owoców z żółtą kredką, a czerwonych
– z czerwoną – Przedszkole trzylatka, s. 6.

Dzień 2.

Temat dnia: Owocowy dzień.

Cele ogólne: rozwijanie poczucia rytmu oraz umiejętności rozróżniania wysokości dźwięków.

Cele operacyjne:

Dziecko: rytmicznie klaszcze.

Środki dydaktyczne: Karta pracy A nr 3, piosenka A ja wiem, jabłka, gruszki i śliwki na
tacy, talerze, nagrania odgłosów przyrody, grzechotka, kołatka, bębenek, sznurki w trzech
kolorach, opaski z rysunkami owoców, sylwety owoców.

Przebieg dnia

1. Segregowanie owoców.

Nauczyciel układa przed dziećmi na dużej tacy jabłka, gruszki i śliwki. Dzieci rozdzie-
lają owoce danego rodzaju na osobne talerze. Słuchają, jak nazywają się drzewa, na któ-
rych one rosną. Porównują liczebność zbiorów, stosując pojęcia: mało, dużo, tyle samo.

2. Kolorowanie rysunku jabłoni na zielono; przyklejanie na nim dwóch obrazków jabłek

z wkładki, a pod nim jednego. Określanie, gdzie jest więcej jabłek: na jabłoni czy pod
nią – Karta pracy A nr 3.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z jabłkiem (patrz: przewodnik..., s. 43).

Zabawa przy piosence A ja wiem.

1. Zagadki słuchowe Co słyszysz?

Nauczyciel odtwarza nagrania (np. szumu drzew na wietrze, padającego deszczu, śpie-
wu ptaków). Dzieci odgadują, co wydaje takie odgłosy.

2. Słuchanie piosenki A ja wiem (sł. i muz. B. Podolska).

Nauczyciel śpiewa piosenkę, wskazując na owoce, o których w danej chwili jest mowa.

A ja wiem, nie powiem,

Czerwone jabłuszko,

kto nas dziś odwiedzi,

złocista gruszeczka,

czerwone jabłuszko,

złocista gruszeczka

co na drzewie siedzi.

i piękna śliweczka.

3. Zabawa rytmiczna Owoce.

Nauczyciel dzieli dzieci na trzy grupy, zakładając im opaski z rysunkami jabłek, śliwek
i gruszek. Dzieci poruszają się w różnych kierunkach przy melodii piosenki. Podczas
przerwy w grze nauczyciel podnosi w górę (dużą) sylwetę jabłka, gruszki lub śliwki.
Dzieci, które mają opaskę z takim owocem, rytmicznie klaszczą w ręce i wypowiadają
za nauczycielem słowa: Czer-wo-ne ja-błu-szko lub Zło-ci-sta gru-sze-czka lub Pięk-na
śli-wecz-ka. Pozostałe – przykucają.

4. Zabawa Reagujemy na głos instrumentu.

Dzieci tworzą przy pomocy nauczyciela trzy koła, zgodnie z rysunkami owoców na opa-
skach. Dźwięki grzechotki są sygnałem do poruszania się koła jabłuszek, dźwięki kołatki
zapraszają do ruchu koło gruszek, a dźwięki bębenka – koło śliwek.

5. Nauka piosenki.

Nauczyciel śpiewa kolejne wersy, a dzieci powtarzają je za nim jak echo.

6. Zabawa Wysoko – nisko – określanie dźwięków wysokich i niskich.

Kiedy nauczyciel gra dźwięki wysokie – dzieci klaszczą nad głowami, kiedy niskie –
uderzają rękami o podłogę. Następnie maszerują w różnych kierunkach w rytmie ćwierć-
nut. Kiedy usłyszą melodię piosenki graną w wiolinie, wspinają się na palce i naśladują
zrywanie jabłek z drzewa. Kiedy melodia grana jest w basie, przykucają – są owocami,
które spadły z drzewa.

7. Zabawa muzyczno-ruchowa Owoce w koszykach.

Dzieci spacerują po sali, omijając kosze – koła ułożone ze sznurków w kolorze owoców
na opaskach (żółty – gruszki, czerwony – jabłka, niebieski – śliwki). Kiedy usłyszą me-
lodię piosenki, wykonują przysiad w odpowiednim kole.

III

1. Zagadki smakowe Smaczne i zdrowe.

Dzieci wspólnie z nauczycielem myją wybrane owoce, podają ich nazwy. Nauczyciel
wyjaśnia, które owoce rosną w naszym kraju, a które są sprowadzane. Podkreśla wa-
lory zdrowotne owoców jako źródła witamin. Następnie dzieci kolejno zamykają oczy
i jedzą kawałki owoców podane przez nauczyciela. Próbują odgadnąć, jaki owoc jedzą,
i określić jego smak.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Rozsypane owoce.

Dzieci przykucają w rozsypce na dywanie – są rozsypanymi owocami. Nauczyciel spaceru-
je i delikatnie dotyka kolejnych dzieci, które podają nazwę wybranego przez siebie owocu
i idą za prowadzącym. Kiedy wszystkie owoce zostaną zebrane, tworzą koło, podskakują
i rytmizują tekst: Owoce surowe są smaczne i zdrowe.

Dzień 3.

Temat dnia: Warzywny dzień.

Cele ogólne: zapoznanie z nazwami wybranych warzyw.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje i nazywa wybrane warzywa.

Środki dydaktyczne: Przedszkole trzylatka, s. 7, opowiadanie D. Szyprowskiej-Sobiesiak
Kto ważniejszy?, Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 4, sylwety warzyw, obrazki przedstawiające
cienie wybranych warzyw, garnek, warzywa, opaski do zasłonięcia oczu, opaski z rysunka-
mi warzyw, paski bibuły, farby: pomarańczowa i zielona.

Przebieg dnia

1. Zagadki dotykowe Co to za warzywo?

Nauczyciel pokazuje dzieciom warzywa. Dzieci oglądają je, dotykają, nazywają.
Nauczyciel zakrywa dzieciom oczy, a następnie podaje im do rąk warzywa. Dzieci, za
pomocą dotyku i po zapachu, próbują odgadnąć, co trzymają w ręce.

2. Oglądanie obrazka. Swobodne wypowiedzi dzieci dotyczące zachowania się warzyw

w koszyku – Przedszkole trzylatka, s. 7.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z jabłkiem (patrz: przewodnik..., s. 43).

Słuchanie opowiadania D. Szyprowskiej-Sobiesiak Kto ważniejszy? ilustrowanego syl-
wetami lub naturalnymi okazami warzyw wymienionych w utworze.

1. Zabawa Czyj to cień?

Nauczyciel odsłania obrazki przedstawiające cienie warzyw. Dzieci rozpoznają, jakie
warzywa one przedstawiają.

2. Słuchanie opowiadania.

Jesienią w ogrodzie zawsze jest dużo roboty. Wszyscy się spieszą, aby przed pierwszy-
mi przymrozkami zebrać warzywa. Każde warzywo chce być najlepsze, najpiękniejsze,
najsmaczniejsze.
Pewnego dnia babcia Kasi wykopywała z ziemi marchewkę. Kosz był pełen, a wśród
marchwi znalazła się przypadkiem jedna pietruszka.
– Zobaczcie, jaka ona jest biała, jaka chuda. Co za marchew? Gdzie ty się uchowałaś?
Wcale do nas nie pasujesz – pokrzykiwały marchewki.
– Nie jestem tak jak wy marchewką. Jestem pietruszką. Chyba tu jestem przez pomyłkę...
– Dobra mi pomyłka! Skandal! Wyrzucić ją, do niczego nie jest potrzebna – krzyczały
tak, że pietruszce zrobiło się smutno.
„Może rzeczywiście żadnego pożytku tu ze mnie nie będzie...” – pomyślała.
Babcia wzięła koszyk i zaniosła do piwnicy. Wysypując marchewkę, zauważyła pietruszkę.
– O, a jak ty się tu znalazłaś? Wracaj do koszyka. Zaraz będę wykopywała twoje siostry. Bez
pietruszki nie byłoby smacznego rosołku ani zupki jarzynowej, którą tak lubi Kasia. Inne zupy
też byłyby bez smaku. Jesteś potrzebna, nie możesz się zgubić.
Pietruszce zrobiło się weselej.
– Poczekam na siostry, drogie marchewki. Już was dłużej nie będę niepokoiła.
– Pietruszka, pietruszka, jaka ważna się zrobiła. My jesteśmy ważniejsze, nie myśl sobie.
Babcia, jakby coś przeczuwając, powiedziała:
– Oj, warzywa, warzywa. Wszystkie jesteście ważne: pietruszka i marchewka, por i seler,
burak i cebula, groch i fasola, kapusta i sałata, pomidor i ogórek. Co ja bym bez was
zrobiła? A tak, z wami mam o wiele łatwiejsze zadanie.

3.  Rozmowa na temat opowiadania.
•  Wypowiedzi dzieci na temat zachowania marchewek.
•  Podawanie nazw warzyw występujących w utworze.
•  Wyjaśnienie, dlaczego wszystkie warzywa są ważne. Zwrócenie uwagi na to, do czego

je wykorzystujemy.

4. Zabawa Sałatka jarzynowa.

Dzieci siedzą w kole. Na rękach mają opaski z rysunkami wybranych warzyw (po kilka
danego rodzaju). Przed zabawą nazywają warzywa umieszczone na swoich opaskach.
Kiedy usłyszą nazwę swojego warzywa, szybko zamieniają się miejscami. Na hasło Sa-
łatka jarzynowa wszystkie dzieci zamieniają się miejscami.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z marchewką (analogicznie do zabawy

Spacer z jabłkiem) (patrz: przewodnik..., s. 43).

III

1. Zabawa Gotujemy zupę jarzynową.

Nauczyciel ustawia przed dziećmi garnek. Dzieci kolejno wkładają do niego warzywa
(lub ich obrazki), które wykorzystuje się do ugotowania zupy, np. pomidorowej. (Jeśli
zabawa podoba się dzieciom, można gotować inne zupy).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Rozsypane owoce (patrz: przewodnik..., s. 45).
2. Malowanie paska bibuły palcem umoczonym w pomarańczowej farbie. Odciskanie pa-

ska na rysunku dużej marchwi. Malowanie paska bibuły zieloną farbą, odciskanie trzech
łodyg na rysunku przy małym warzywie – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 4.

Dzień 4.

Temat dnia: Warzywne stworki.

Cele ogólne: łączenie ze sobą różnorodnych materiałów, tworzenie formy przestrzennej.

Cele operacyjne:

Dziecko: wykonuje formę przestrzenną.

Środki dydaktyczne: Karta pracy B nr 2, wiersz B. Lewandowskiej Jarzynowy teatrzyk,
Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 5, warzywa korzeniowe, obrazki warzyw, warzywne puzzle,
tacki, stemple z ziemniaka, czarna farba.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia narządów artykulacyjnych Gimnastyka buzi i języka.
• Uśmiechamy się szeroko na widok smacznych owoców i warzyw – rozciąganie warg

w szerokim uśmiechu, pokazywanie zębów.

•  Chcemy ugryźć duże jabłko – otwieranie szeroko buzi, odsłanianie zębów, zamykanie buzi.
•  Zjadamy jabłko – naśladowanie jedzenia owocu z zamkniętą buzią.
•  Czyścimy buzię – oblizywanie soku z jabłka z górnej i dolnej wargi.
•  Jakie to pyszne – powtarzanie słów: mniam, mniam, mniam, gładzenie się po brzuchu.

2. Naśladowanie czynności wykonywanych przez misia przedstawionego na rysunkach –

Karta pracy B nr 2.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z jabłkiem (patrz: przewodnik..., s. 43).

Warzywne stworki – wykonywanie przestrzennych kompozycji z warzyw korzenio-
wych pokrojonych na kawałki.

1. Słuchanie wiersza B. Lewandowskiej Jarzynowy teatrzyk.

Nauczyciel recytuje wiersz, wykonując na oczach dzieci kukiełki z warzyw.

Na co się przyda pietruszka?

Z dyni zrobimy karetę,

My ją zmienimy w Kopciuszka.

ogórek będzie stangretem.

Królewicz będzie z marchewki,

A listki?

a z kukurydzy – wróżka.

W naszym teatrze

każdy liść będzie – biletem.

• Zachęcanie dzieci do tworzenia podobnych kukiełek z rodzicami i zabawy nimi w teatr.
2. Ćwiczenie spostrzegawczości Ukryte warzywa.

Nauczyciel stopniowo odsłania fragmenty obrazków. Dzieci odgadują, jakie warzywa
one przedstawiają.

3. Rozpoznawanie warzyw (marchew, pietruszka, burak) pokrojonych na kawałki.
4. Wykonywanie warzywnych stworków.

Nauczyciel proponuje dzieciom wykonanie warzywnych stworków z wykorzystaniem
małych ziemniaków oraz pokrojonych warzyw. Dzieci układają je na tackach.

•  Wykonywanie prac wspólnie z nauczycielem.
•  Oglądanie powstałych prac; zachęcanie do nazwania powstałych stworków.
  Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z marchewką (patrz: przewodnik..., s. 43).

III

1. Ćwiczenie spostrzegawczości Warzywne puzzle.

Dzieci układają, pocięte na dwa lub trzy kawałki, papierowe warzywa (wycięte z kolo-
rowego papieru i naklejone na karton), nazywają je.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Rozsypane owoce (patrz: przewodnik..., s. 45).
2. Stemplowanie przez chętne dzieci stemplami z ziemniaka maczanymi w czarnej farbie

łat krowie. Przyklejanie ogona z czarnej włóczki – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 5.

Dzień 5.

Temat dnia: Zapasy na zimę.

Cele ogólne: określanie kierunku linii melodycznej.

Cele operacyjne:

Dziecko: dostrzega wznoszenie się i opadanie linii melodycznej.

Środki dydaktyczne: Karta pracy A nr 4, piosenka Ogródeczek Zosi, wiersz M. Staniek
Zawody owocowe, 4 duże kartonowe sylwety słoików, słońca, obrazki owoców i warzyw
– całe i przecięte na pół, kiszone ogórki, powidła śliwkowe, stemple z ziemniaków, paski
papieru, farby, opaski z rysunkami owoców.

Przebieg dnia

1. Łączenie kropek; kolorowanie rysunku jabłka; wspólna nauka wiersza – Karta pracy A nr 4.

Jabłuszko, śliweczka,

Wpadły do fartuszka,

żółciutka gruszeczka.

a potem do brzuszka.

2. Zabawa Co jest nie tak?

Nauczyciel odsłania obrazki warzyw i owoców utworzone z dwóch nie pasujących do
siebie połówek, np. pół jabłka – pół cytryny, pół ogórka – pół marchewki. Dzieci mówią,
co do siebie nie pasuje, i łączą połówki obrazków we właściwy sposób.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Spacer z jabłkiem (patrz: przewodnik..., s. 43).

Zabawy z wykorzystaniem piosenki Ogródeczek Zosi.

1. Zabawa Słonko wschodzi i zachodzi – określanie kierunku linii melodycznej.

Nauczyciel śpiewa tekst: Słonko wschodzi coraz wyżej, a zachodzi coraz niżej, na kolej-
nych dźwiękach gamy, pokazując sylwetą, jak wędruje słońce. Zwraca uwagę dzieci na
to, kiedy melodia się wznosi, a kiedy opada. Dzieci podczas śpiewu nauczyciela poka-
zują ręką, jak słonko wschodzi i jak zachodzi.
Następnie demonstrują to, stopniowo wstając z przysiadu, a następnie powoli opadając
do przysiadu.

2. Słuchanie piosenki Ogródeczek Zosi (sł. i muz. M. Staniek).

I. W ogródeczku Zosi jest warzyw bez liku.

II. Słoje na półeczkach na zimę czekają,

Zosia je pokroi, zaprawi w słoiku.

z warzyw w nich ukrytych sałatki powstaną.

III. Dobra gospodyni wie już dobrze o tym,

że zdrowe sałatki będą na obiadki.

3.  Rozmowa na temat piosenki.
•  Omówienie treści, tempa, nastroju.
•  Podkreślenie znaczenia przygotowywania przetworów na zimę.
•  Wypowiedzi dzieci na temat przetworów wykonywanych w ich domach rodzinnych.
4.  Zabawa rytmiczna Zdrowe sałatki.

Dzieci poruszają się swobodnie po sali. Kiedy usłyszą melodię piosenki, zatrzymują się,
klaszczą rytmicznie w ręce, wypowiadają słowa: Zdrowe sałatki będą na obiadki.

5. Zabawa Nasze przetwory.

Nauczyciel układa na dywanie cztery (dużych rozmiarów) kartonowe sylwety słoików
oraz obrazki ogórków, papryki, jabłek i śliwek. Dzieci poruszają się po sali przy me-

lodii piosenki, omijając sylwety. Podczas przerwy w grze podnoszą dowolny obrazek
i układają go na kartonowej sylwecie słoika (na jednej sylwecie jeden rodzaj warzyw lub
owoców). Po ułożeniu wszystkich obrazków dzieci wspólnie z nauczycielem określają, ja-
kie przetwory powstały w słoikach, np.: ogórki kiszone, sałatka z papryki, kompot z jabłek,
powidła śliwkowe.

• Degustacja plasterków kiszonych ogórków oraz powideł śliwkowych – określanie ich

smaku.

III

1. Ćwiczenia graﬁ czne Stemplowane wzory.

Nauczyciel przygotowuje stemple z ziemniaków. Dzieci maczają stemple w farbie, wyko-
nują na paskach papieru pasowe kompozycje według wzoru oraz własnych pomysłów.

Zabawa ruchowa rozwijającą szybką reakcję na sygnał Zawody owoców (według M. Staniek).

Przed rozpoczęciem zabawy dzieci otrzymują opaski z rysunkami owoców. Siadają na
krzesełkach ustawionych w dużym kole. Pomiędzy krzesełkami powinny być zacho-
wane odstępy, tak aby dzieci mogły swobodnie biegać dookoła. Nauczyciel recytuje
wiersz. Gdy dzieci usłyszą nazwę swojego owocu, wstają i obiegają swoje krzesełko. Na
słowa: owoce, owocowy, owocowe – biegną wszystkie dzieci, bo każde z nich ma opaskę
z jakimś owocem.

Dziś zawody owocowe.

a jabłuszka w cieniu chrapią.

Owoce są już do biegu gotowe.

Taki to dziś dzień sportowy

Śliwki biegną, gruszki sapią,

– sportowo-owocowy.

PAŹDZIERNIK

Tydzień

pierwszy

Tematyka tygodnia: Jaki jestem.

Dzień 1.

Temat dnia: Części naszego ciała.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności wskazywania i nazywania wybranych części ciała.

Cele operacyjne:

Dziecko: prawidłowo wskazuje i nazywa wybrane części ciała.

Środki dydaktyczne: Karta pracy A nr 5, wiersz M. Bogdanowicz To jest Ania, piosenka
Pięć paluszków, małe piłeczki, rozcięte na połowy sylwety: lalki, misia i pajaca, bębenek,
szmaciana lalka.

Przebieg dnia

1. Odszukiwanie dwóch takich samych rysunków kotków, kolorowanie ich – Karta pracy

A nr 5.

2. Zabawa paluszkowa Każda rączka.

Dzieci naśladują nauczyciela, który wypowiada tekst i ilustruje go rękami.

Każda rączka, każda rączka

Paluszki składamy, wszystkimi klaskamy,

ma paluszków pięć, ma paluszków pięć.

raz i dwa, raz i dwa.

3. Zabawy przy piosence Pięć paluszków (sł. i muz. K. Bożek-Gowik).

Dzieci:

I. Pięć paluszków rączka ma,

wyciągają do przodu rękę z rozsta-

wionymi palcami,

pięć paluszków rączka ma.

dołączają drugą rękę,

Jedna zrobi pa, pa, pa,

machają jedną ręką,

druga zrobi pa, pa, pa.

machają obiema rękami,

II. Nóżka tupie tup, tup, tup,

tupią trzy razy jedną nogą,

nóżka tupie tup, tup, tup.

to samo robią drugą nogą,

Jeden skok i drugi skok,

podskakują dwa razy obunóż w miejscu,

teraz na dół hop, hop, hop.

skaczą w miejscu z przykucnięciem.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jesienny spacer.

Dzieci maszerują po sali w różnych kierunkach. Na sygnał – uderzenie w bębenek, do-
bierają się parami (pomaga nauczyciel) i idą w parach. Dwukrotne uderzenie w bębenek
jest sygnałem do marszu pojedynczo. Za każdym razem dzieci tworzą inne pary.

Ćwiczenia logorytmiczne To jest Ania (według M. Bogdanowicz).

1. Ćwiczenia relaksacyjne Masaż piłeczkami.

Nauczyciel masuje piłeczką różne części swojego ciała. Dzieci masują piłeczkami wska-
zywane przez nauczyciela części ciała.

2. Słuchanie wiersza.

Nauczyciel recytuje wiersz To jest Ania, ilustrując go szmacianą lalką. Dzieci powtarzają
słowa, wskazują wymieniane części ciała u siebie, naśladują gesty.

To są Ani rączki, to są Ani nóżki,

To Ani skarpetki, to Ani czupryna.

to Ani buciki, to Ani fartuszki.

Tak się Ania wita, tak się Ania kłania.

To oko, to ucho, to nosek, to mina.

To jest Ani uśmiech, a to cała Ania.

3. Zabawa rozluźniająca Kiedy przedszkolaki...

Dzieci powtarzają za nauczycielem tekst i naśladują wykonywane przez niego ruchy.
Kiedy przedszkolaki dobry humor mają – rytmicznie uderzają rękami o uda, to... hura
wołają – wyrzucają ręce w górę z jednoczesnym okrzykiem. Nauczyciel powtarza zaba-
wę raz cicho, raz głośno.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dotknij.

Dzieci poruszają się po sali w różnych kierunkach, w rytmie wystukiwanym na tambu-
rynie. Podczas przerwy w grze nauczyciel mówi: Dotknijcie jak najwięcej, np. rąk, no-
sów, brzuchów. Za każdym razem wymienia inne części ciała. Dzieci starają się szybko
wykonać jego polecenia.

III

1. Ćwiczenie spostrzegawczości Odszukaj drugą połowę.

Nauczyciel układa przed dziećmi rozcięte symetrycznie na połowy sylwety: laleczki,
misia, pajacyka. Dzieci odszukują drugie połowy sylwet, dokładają je. Nauczyciel zwra-
ca uwagę na występowanie symetrycznych części ciała. Dzieci odszukują je u siebie.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dotknij (patrz: przewodnik..., s. 52).
2. Zabawy dowolne w kącikach zainteresowań.

Dzień 2.

Temat dnia: Co lubimy jeść?

Cele ogólne: podkreślanie znaczenia owoców i warzyw w zdrowym żywieniu.

Cele operacyjne:

Dziecko: je owoce i warzywa.

Środki dydaktyczne: Przedszkole trzylatka, s. 8, opowiadanie I. Salach Co lubi jeść Zo-
sia, wiersz M. Bogdanowicz Wszystko mogę, ilustracje do opowiadania, paski kolorowej
bibuły, nagranie muzyki tanecznej, obrazki przedstawiające zabawy dzieci w przedszkolu
i w domu.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenie spostrzegawczości Odszukujemy przedmioty na obrazku.
• Oglądanie obrazka. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat spędzania czasu przez przed-

stawione na nim osoby. Odszukiwanie na obrazku przedmiotów, które są umieszczone
pod nim, zaznaczanie ich – Przedszkole trzylatka, s. 8.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jesienny spacer (patrz: przewodnik..., s. 51).

Słuchanie opowiadania I. Salach Co lubi jeść Zosia.

1. Ilustracja ruchowa wiersza M. Bogdanowicz Wszystko mogę.

Nauczyciel recytuje wiersz, a dzieci naśladują czynności, o których jest w nim mowa.

Mogę oczy zmrużyć swe!

I do przodu wypiąć brzuch,

Mogę brzydko zrobić: bee!

zrobić skłon, powiedzieć: uff!

Ale mogę, jeśli chcesz,

Tupnąć nogą raz i dwa

pięknie się uśmiechnąć też.

i powiedzieć: (tu każde dziecko

mówi swoje imię) to ja!

2. Zapoznanie z treścią opowiadania.

Przy posiłku dzieci siedzą prosto, są przysunięte do stolików, ani okruszek nie może
spaść na podłogę. Śniadanie już zjedzone, a tu wchodzi pani Ela i niesie coś w miseczce.
Wielka radość: jabłuszka i marchewki!
Nie wszyscy się jednak cieszą. Przy trzecim stoliku siedzi Zosia. Wcale nie jest zadowo-
lona z tego, że na jej talerzyku leży jabłko i marchew.
– Zosiu, dlaczego nie jesz? – pyta pani.
– Bo nie lubię – odpowiada nachmurzona Zosia.
– Kto jeszcze nie lubi owoców i warzyw? – pyta pani.
– My lubimy! – odpowiadają dzieci.
– A co ty lubisz, Zosiu? – zagadnął ją Piotruś.
– Najbardziej to cukierki i czekoladę – odparła Zosia.
– Ale one nie są zdrowe. Od słodyczy psują się zęby! – stwierdził Piotruś.
Pani uśmiechnęła się do dzieci.
– Rzeczywiście, gdy zjadamy zbyt wiele słodyczy, to mogą się popsuć zęby, a od twardych
owoców i warzyw są mocniejsze i zdrowsze.
– Tak jak moje – powiedział Adaś, i na dowód tego zaczął chrupać marchew.
– I moje... i moje... – przekrzykiwały się dzieci.
Zerka Zosia w prawo – dzieci chrupią marchewki. Zerka w lewo – jedzą jabłuszka.
– A mogę tylko kawałeczek? – zaczęła nieśmiało.
– Oczywiście – odparła pani. – Jeśli codziennie zjesz tylko kawałeczek marchewki, to na
pewno wystarczy. Ale pamiętaj... codziennie.

3.  Rozmowa na temat opowiadania.
•  Wypowiedzi dzieci na temat upodobań Zosi.
•  Zwrócenie uwagi na wartości zdrowotne owoców i warzyw. Zachęcanie do ich spożywania.
•  Swobodne wypowiedzi dzieci na temat ich ulubionych potraw; próby wyjaśniania, dla-

czego pewne rzeczy im smakują, a inne nie.

Zabawa muzyczno-ruchowa Tańczące bibułki.

Dzieci wybierają paseczki bibuły w ulubionym przez siebie kolorze (nazywają kolor).
Poruszają się przy muzyce, wykonując bibułą dowolne ruchy.

III

1. Zabawa rozwijająca umiejętność wypowiadania się na temat swoich upodobań Ja lu-

bię... A ty?
Dzieci wspólnie z nauczycielem oglądają obrazki przedstawiające zabawy dzieci w domu
i w przedszkolu. Nauczyciel kieruje spostrzeżenia dzieci na to, czym bawią się dzieci,
z kim się bawią i w jaki sposób. Następnie dzieci stają przed nauczycielem, który rzuca do
nich piłkę i mówi: Ja lubię grać w piłkę. A ty? Dziecko łapie piłkę i odpowiada na pytanie.
Potem rzuca piłkę do innego dziecka, zadając mu inne pytanie, np.: Ja lubię oglądać bajki.
A ty? Ja lubię budować z klocków. A ty? itp.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jesienny spacer (patrz: przewodnik..., s. 51).
2. Zabawy dowolne według zainteresowań dzieci.

Dzień 3.

Temat dnia: Małe czyścioszki.

Cele ogólne: wyrażanie muzyki ruchem.

Cele operacyjne:

Dziecko: ilustruje piosenkę ruchem.

Środki dydaktyczne: wiersz K. Wlaźnik Zajączek wybiera się z wizytą, Karta pracy A
nr 6, piosenka Kot jest czysty, obrazek brudnego chłopca, przybory służące do utrzymania
czystości, ręcznik, rysunek ręcznika.

Przebieg dnia

1. Zabawa naśladowcza z elementem skoków Zajączek wybiera się z wizytą (według

K. Wlaźnik).
Dzieci dobierają się parami, siadają naprzeciwko siebie w pewnej odległości. Są zającz-
kami wybierającymi się z wizytą. Nauczyciel mówi wiersz, a zajączki naśladują ruchami
jego słowa. Następnie, wykonując zajęcze skoki, stają naprzeciw siebie, witają się i za-
mieniają miejscami.

Pan zajączek myje łapki,

Lecz najdłużej myje uszy,

bo są jeszcze nieumyte.

bo ma uszy bardzo długie:

Myje pyszczek, myje szyję,

wodą, mydłem, mydłem, wodą.

bo wybiera się z wizytą.

Najpierw jedno, potem drugie.

2. Wskazywanie na rysunku zwierząt, których głosy naśladuje nauczyciel – Karta pracy

A nr 6.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jesienny spacer (patrz: przewodnik..., s. 51).

Zabawy z wykorzystaniem piosenki Kot jest czysty.

1. Ćwiczenia klasyﬁ kacyjne Co będzie potrzebne?

Nauczyciel odsłania różne przedmioty: zabawki, przybory rysunkowe oraz przybory słu-
żące do utrzymania czystości. Pokazuje dzieciom obrazek brudnego chłopca i prosi, aby
wybrały spośród zgromadzonych przedmiotów te, które przydadzą mu się do zmiany
wyglądu z brudaska w czyścioszka.

2. Słuchanie piosenki Kot jest czysty (sł. R. Pisarski, muz. F. Rybicki).

I. Kot się myje przed śniadaniem,

II. Kot mydełka nie używa,

kot się myje przed obiadem,

bez ręcznika się obywa.

przed kolacją i przed spaniem,

Ja w łazience kran odkręcę,

taką kocią ma zasadę.

mydłem wyszoruję ręce.

Ref.: Kot jest czysty i my też.

Ref.: Kot jest czysty...

Spójrz na ręce, jeśli chcesz!

Po co mają krążyć plotki,

że czyściejsze od nas kotki.

3.  Rozmowa na temat piosenki.
•  Określanie tempa, nastroju piosenki.
•  Wypowiedzi dzieci na temat zachowania kotka.
•  Podkreślenie znaczenia higieny dla zdrowia.
4.  Zabawa rytmiczna Spójrz na ręce.

Dzieci poruszają się (przy muzyce) po sali w różnych kierunkach. Kiedy usłyszą melodię
refrenu, zatrzymują się, rytmicznie klaszczą w ręce i rytmizują tekst: Kot jest czysty i my
też. Spójrz na ręce, jeśli chcesz! Następnie wyciągają ręce do góry, pokazują je innym.

5. Zabawa Jak kotki.

Dzieci naśladują miauczenie małych kotków i dużych kotów. Robią to cicho i głośno.
Następnie nauczyciel naśladuje miauczenie kota w różny sposób, dzieci naśladują go, np.:
miau – miau – miau; miau, miau – miau, miau – miau, miau; miau – miau, miau – miau.

Zabawa ruchowa przy piosence Kot jest czysty.

Dzieci poruszają się po sali na czworakach – naśladują kotki. Kiedy nauczyciel śpiewa
pierwszą zwrotkę piosenki, pokazują, jak kotki się myją. Przy drugiej zwrotce są już
dziećmi. Przy słowach: Kot mydełka nie używa, bez ręcznika się obywa – machają przed
sobą palcem wskazującym. Przy słowach: Ja w łazience kran odkręcę, mydłem wyszoru-
ję ręce – naśladują czynność mycia rąk. Przy refrenie klaszczą w ręce.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dotknij (patrz: przewodnik..., s. 52).

III

1. Zabawa słowna rozwijająca inwencję twórczą Do czego może służyć ręcznik?

Nauczyciel mówi zagadkę: Wiszę w łazience, wycierasz mną ręce. Dzieci podają jej roz-
wiązanie i odgadują, co nauczyciel ma w woreczku. Omawiają wyciągnięty z woreczka
ręcznik, podają jak najwięcej określeń (przymiotników), odpowiadając na pytanie: Jaki

jest ręcznik? Np. mały, kolorowy, miły, gruby. Mówią, do czego służy, a następnie wy-
myślają inne zastosowania ręcznika, podają swoje propozycje (np. jako kołderka dla
lalek, ścierka do wycierania kurzu).

Zabawa ruchowa przy piosence Kot jest czysty (patrz: przewodnik..., s. 54-55).
2. Ozdabianie przez chętne dzieci kredkami świecowymi rysunku ręcznika według ich po-

mysłów.

Dzień 4.

Temat dnia: Lubię bawić się z innymi.

Cele ogólne: rozwijanie sprawności manualnych.

Cele operacyjne:

Dziecko: wypełnia ograniczoną płaszczyznę kawałeczkami papieru.

Środki dydaktyczne: Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 6, trzy lalki różniące się wielkością i wy-
glądem, obrazki smutnego i wesołego chłopca w przedszkolnej sali, czerwony papier, sylweta
serca, gałązka z drzewa, sznureczki, wstążka, farby, gąbki.

Przebieg dnia

1. Zabawa rozwijająca umiejętność uważnego słuchania i dostrzegania charakterystycz-

nych cech w wyglądzie O której lalce mówię?
Nauczyciel układa przed dziećmi trzy lalki różniące się między sobą wielkością i ubio-
rem. Dzieci nadają lalkom imiona, omawiają (z pomocą nauczyciela) ich wygląd. Na-
stępnie nauczyciel opowiada o wybranej lalce i zadaje dzieciom pytanie: O której lalce
mówię? Dzieci wskazują lalkę i uzasadniają swój wybór. (Zabawę można powtarzać,
opisując wygląd wybranych dzieci).

2. Zabawa naśladowcza Jeśli ci wesoło... (według M. Bogdanowicz).

Nauczyciel mówi rymowankę, a dzieci naśladują czynności, o których jest w niej mowa.

  Jeśli ci wesoło i dobrze bawisz się, uśmiechnij się do wszystkich i zaklaszcz w ręce swe.
  Jeśli ci wesoło...
  to podnieś brwi do góry i dotknij czoła swego,
  to otwórz teraz usta i zamknij oczy swe,
  to pokaż najpierw język, a potem zęby swe,
  nabierz w usta powietrza i klep policzki swe,
  to pokaż swoją brodę i złap za uszy się,
  to dotknij swego nosa i pogłaszcz włosy swe.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jesienny spacer (patrz: przewodnik..., s. 51).

Serduszko dla kolegi – wyklejanie konturów serca kawałeczkami czerwonego papieru.

1. Zabawa twórcza Witam wszystkie dzieci, które...

Nauczyciel układa z wstążki duże koło na dywanie. Dzieci ustawiają się na zewnątrz koła.

Nauczyciel mówi: Witam wszystkie dzieci, które mają... np. jasne włosy, niebieskie oczy,
dwie ręce, jeden nos... Osoby, które czują się powitane, wbiegają z okrzykiem do koła.
Nauczyciel zwraca uwagę na cechy, które są charakterystyczne dla wszystkich dzieci.

2. Zabawa pantomimiczna Co lubię robić?

Nauczyciel, a następnie chętne dzieci, pokazuje ruchem, gestem, mimiką czynności, któ-
re najbardziej lubi wykonywać. Dzieci odgadują, co to za czynności. Nauczyciel pyta,
czy inne dzieci też lubią robić to, co pokazująca osoba. Podkreśla, że wiele osób może
lubić to samo.

3. Zabawa Smutny Adaś.

Nauczyciel odsłania dwa obrazki. Jeden przedstawia smutnego chłopca w pustej przed-
szkolnej sali, a drugi tego samego chłopca w tej samej sali, ale uśmiechniętego, wspólnie
bawiącego się z innymi dziećmi. Dzieci wypowiadają się na temat obrazków. Nauczy-
ciel zwraca im uwagę, że człowiek lepiej czuje się wśród innych, wspólna zabawa jest
ciekawsza i daje dużo radości.

4. Wykonanie pracy plastycznej Serduszko dla kolegi.

Nauczyciel proponuje wykonanie serduszek dla kolegów i koleżanek z grupy. Zostaną
one powieszone na gałązce w wazonie i będą wskazywały, że dzieci należą do przed-
szkolnej grupy i lubią się bawić z innymi.

• Pokaz sposobu wydzierania kawałków czerwonego papieru i naklejania ich na sylwetę

serca.

• Samodzielne działania dzieci.
• Wspólne przyklejenie sznureczków, powieszenie serduszek na gałązce, umieszczenie jej

w sali zabaw, w miejscu wybranym przez dzieci.

Zabawa ruchowa ze śpiewem Karuzela (melodia popularna).

Dzieci:

Chłopcy, dziewczęta,

stoją w kole wiązanym,

dalej spieszmy się.

wystawiają do przodu raz jedną

Karuzela czeka, wzywa nas z daleka.

nogę, raz drugą nogę,

Starsi już poszli, a młodsi jeszcze nie.
Hej! Hopsa, sa!

podskakują obunóż w miejscu,

Jak ona szybko mknie.
Hej, dalej, dalej do zabawy

biegną w prawą stronę,

spieszmy się. (bis)

podczas powtórzenia zabawy – w lewą

stronę.

III

1. Malowanie przez chętne dzieci kasztankowego brzucha oraz czapki ptaka brązową farbą

za pomocą gąbki. Malowanie głowy ptaka na zielono. Wybieranie dużego i małego liścia
(spośród przygotowanych przez nauczyciela). Malowanie dużego liścia w kolorowe pa-
ski (zielone, czerwone, żółte), odciskanie go na ogonie ptaka. Malowanie małego liścia
brązową farbą, odciskanie go na rysunku stóp ptaka – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 6.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jesienny spacer (patrz: przewodnik..., s. 51).
2. Zabawy dowolne w kącikach zainteresowań (zachęcanie do zabaw z innymi dziećmi,

dzielenia się zabawkami i stosowania zwrotów grzecznościowych).

Dzień 5.

Temat dnia: Chcę mieć przyjaciół.

Cele ogólne: podkreślenie wartości przyjaźni.

Cele operacyjne:

Dziecko: wie, kto to jest przyjaciel.

Środki dydaktyczne: Karta pracy B nr 3, wiersz Cz. Janczarskiego Przyjaciele zajączka,
obrazki dzieci z buziami (i całym ciałem) wyrażającymi różne nastroje, kukiełki zwierzą-
tek, opaski z rysunkami zwierząt, paski kolorowej bibuły zawieszone na sznurku.

Przebieg dnia

1. Zabawy z wykorzystaniem rymowanki.

Dzieci rytmizują tekst z klaskaniem i tupaniem; wypowiadają go za nauczycielem: ci-
cho, głośno, wolno, szybko, wesoło, smutno.

Mój mały trzylatku,

W szatni schowaj buty,

usiądź z nami w kole.

a zabawki w sali,

Pani ci pokaże

w łazience swój ręcznik,

dziś twoje przedszkole.

i chodź, baw się z nami.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jesienny spacer (patrz: przewodnik..., s. 51).
2. Ćwiczenia oddechowe Fruwające bibułki.

Dzieci dmuchają z różnym natężeniem na paski kolorowej bibuły przyczepione do sznurka.

Teatrzyk kukiełkowy na podstawie wiersza Cz. Janczarskiego Przyjaciele zajączka.

1. Zabawa Nasze nastroje.

Nauczyciel  odsłania  obrazki  przedstawiające  dziecko:  śmiejące  się,  smutne,  płaczące,
złoszczące  się.  Dzieci  naśladują  miny  tego  dziecka;  próbują  określić  nastrój  dziecka
na  każdym  obrazku.  Wypowiadają  się,  co  odczuwają  dzieci  przedstawione  na  obraz-
kach, co mogło być tego przyczyną.

2.  Oglądanie teatrzyku.
  Narrator: Zabłądził zajączek w borze. Do domu traﬁ ć nie może. Spotkał wiewiórkę znajomą.
  Zajączek: Pokaż mi drogę do domu...
  Wiewiórka: Idź, zajączku, naprzód śmiało, gdy zobaczysz brzózkę białą, zapytaj o dal-

szą drogę. Więcej pomóc ci nie mogę.

Narrator: Doszedł do brzozy zajączek, a tam ścieżynka się plącze; raz w prawo skręca, raz

w lewo. Spojrzał zajączek na drzewo, zobaczył pstrego dzięcioła i tak do niego zawołał.

Zajączek: Może ty zechcesz mi pomóc odnaleźć dróżkę do domu?
Dzięcioł: Idź, zajączku, dróżką w prawo, przez jałowce skacząc żwawo. Gdy zobaczysz

krzaki malin, wtedy spytaj, jak iść dalej.

  Narrator: Biegł zajączek pół godziny, a wtem patrzy...
  Zajączek: Już maliny! Zabłądziłem w ciemnym borze. Kto mi drogę wskazać może?
  Narrator: Naraz słyszy – skrzeczy sroka.

Sroka: Widzę cały las z wysoka. Teraz skręć, zajączku, w lewo, tam zobaczysz duże drze-

wo. Pod tym drzewem jest leszczyna, tuż-tuż przy niej twa kotlina.

Narrator: Biegł zajączek z górki stromej. Patrzy...
Zajączek: O, tu jest mój domek! Miałem w borze przygód wiele i nie traﬁ łbym tu może.

Pomogli mi przyjaciele. Już nie będę błądził w borze!

3.  Rozmowa na temat teatrzyku.
–  Kogo nazwiemy swoim przyjacielem?
•  Podkreślanie wartości koleżeństwa i uprzejmości. Zachęcanie do pomocy innym.
  Zabawa muzyczno-ruchowa Przyjaciele zajączka.

Nauczyciel rozdaje dzieciom opaski z rysunkami wiewiórek, dzięciołów i zajączków. Kie-
dy dzieci usłyszą dźwięki określonego instrumentu, np. wiewiórki – kołatki, dzięcioły –
grzechotki, zajączki – tamburynu, poruszają się w charakterystyczny dla siebie sposób.

4. Swobodne zabawy kukiełkami bohaterów utworu. Zachęcanie dzieci do tworzenia pro-

stych dialogów inspirowanych teatrzykiem.

III

1. Ćwiczenia artykulacyjne.

Dzieci naśladują różne rodzaje śmiechu – mamusi: cha, cha, cha, małego dziecka: chi,
chi, chi, babci: che, che, che. Posyłają całuski do kolegów z grupy: nadymają policzki,
długo wypuszczają powietrze ustami.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dotknij (patrz: przewodnik..., s. 52).
2. Wskazywanie przez dzieci na rysunkach jeżyków – wesołego, smutnego i złego. Koloro-

wanie rysunku, na którym jeżyk jest wesoły – Karta pracy B nr 3.

PAŹDZIERNIK

Tydzień

drugi

Tematyka tygodnia: Moja rodzina.

Dzień 1.

Temat dnia: Kto należy do mojej rodziny?

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności prawidłowego nazywania członków rodziny.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje i prawidłowo nazywa członków najbliższej rodziny.

Środki dydaktyczne: rymowanka Kim jestem?, zdjęcia rodzinne przedszkolaków, obrazek
przedstawiający rodzinę, obrazki członków rodziny, tamburyn, kołatka, grzechotka, chust-
ka do zasłonięcia oczu, znaczki ze zwierzętami, sylweta chłopca.

Przebieg dnia

1. Oglądanie zdjęć przyniesionych przez dzieci. Zachęcanie do wypowiedzi na temat

przedstawionych na nich członków rodziny; prawidłowe ich nazywanie.

2. Zabawa rozwijająca prawidłową artykulację dźwięków Strach ma wielkie oczy (według

I. Dudzińskiej).
Adaś wybrał się z rodzicami na wycieczkę do lasu. Zagapił się jednak i zgubił. Musi odnaleźć
rodziców. Nie jest to łatwe, bo w lesie można spotkać różne zwierzęta, ponadto jest ciemno.
Wybrane dziecko – Adaś – ma zasłonięte oczy. Pozostałe dzieci podzielone są na trzy
grupy (mają przypięte do ubrań znaczki ze zwierzętami). Każda grupa zwierzątek stoi
w pewnej odległości od siebie i naśladuje odgłosy zwierząt, kiedy szukający się do nich
zbliży, np. sowy – hu, hu, hu, hu; wilka – uuuuu, uuuuu; węża – sssss, sssss. Zagubione
dziecko porusza się po sali i nawołuje: Hop, hop, nasłuchując, skąd usłyszy odpowiada-
jących w taki sam sposób rodziców (para dzieci). Kiedy uda mu się odnaleźć rodziców,
następuje zmiana ról i dzieci naśladują inne odgłosy.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Tańcząca rodzinka.

Dziewczynki są mamusiami, a chłopcy tatusiami. Przy dźwiękach tamburynu swobod-
nie tańczą mamusie, a przy dźwiękach kołatki – tatusiowie. Dźwięk grzechotki jest sy-
gnałem do wspólnego tańca mamusi z tatusiem.

Zabawy z wykorzystaniem fragmentu rymowanki Kim jestem?

1. Zabawa Rodzinna fotograﬁ a.

Dzieci układają pocięty na cztery części obrazek przedstawiający rodzinę (mamę, tatę,
babcię, dziadka, siostrę i brata). Określają, kto wchodzi w skład rodziny i po czym moż-
na to poznać. Liczą, ile jest na obrazku osób dorosłych, a ile dzieci.

2. Słuchanie rymowanki.

Nauczyciel mówi tekst, wskazując na obrazku sylwetą chłopca poszczególnych człon-
ków rodziny.

  Dla mamy jestem synem, dla taty też.
  Dla siostry jestem bratem – to dobrze wiem.
  Dla babci jestem wnukiem, dla dziadka też.

Nauczyciel ponownie mówi rymowankę, a chętne dzieci wskazują wymienianych człon-
ków rodziny.
Nauczyciel wypowiada nazwy członków rodziny z podziałem na sylaby. Dzieci mówią,
jakie słowo powiedział: ma - ma – mama; ta - ta – tata; bra - ci - szek – braciszek itd.
Nauczyciel wskazuje i nazywa poszczególnych członków rodziny przedstawionych na
obrazku, wcześniej podając, z jakim natężeniem głosu lub nastrojem dzieci mają te na-
zwy powtarzać, np.: cicho, głośno, smutno, wesoło.

3. Zabawa rozwijająca umiejętność prawidłowego nazywania członków rodziny Kto to jest?

Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
w grze nauczyciel podnosi do góry obrazek wybranego członka rodziny, a dzieci klasz-
czą w ręce i rytmicznie wypowiadają z nim zdanie, np.: To jest mama. To jest tata. To
jest babcia. To jest dziadek.

Zabawa ruchowa rozwijająca umiejętność współdziałania w parze Idziemy na spacer.

Dzieci dobierają się parami. Jedno jest mamą lub tatą, a drugie – dzieckiem. Dziecko idzie
w przysiadzie, mama (tata) trzyma je za rękę. Po pewnym czasie następuje zmiana ról.

III

1. Zabawa paluszkowa Mam pięć paluszków (według M. Bogdanowicz).

Nauczyciel recytuje wiersz, pokazując kolejne palce. Dzieci naśladują go. Wspólnie li-
czą palce u jednej ręki i u drugiej ręki; nazywają wskazane palce; określają, który jest
pierwszy, który drugi itd.

Mam pięć paluszków u ręki lewej

Kciuk, wskazujący, potem środkowy,

i pięć paluszków u ręki prawej.

po nim serdeczny, na końcu mały.

Pięć to niedużo, ale wystarczy

Pierwszy i drugi, trzeci i czwarty,

do każdej pracy i do zabawy.

na końcu piąty – trochę nieśmiały.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Tańcząca rodzinka (patrz: przewodnik..., s. 60).
2. Zabawy dowolne według zainteresowań dzieci.

Dzień 2.

Temat dnia: Nasze wspólne zabawy.

Cele ogólne: rozwijanie narządów zmysłów.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozwija narządy zmysłów.

Środki dydaktyczne: Karta pracy B nr 4, opowieść ruchowa Zabawy Oli, pudło z otwo-
rem, zabawki, przedmioty wydające dźwięki, różnorodne klocki.

Przebieg dnia

1. Oglądanie rysunków. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat czynności wykonywa-

nych przez dziewczynkę. Opowiadanie, co robią dzieci rano w swoich domach – Karta
pracy B nr 4.

Opowieść ruchowa Zabawy Oli.

Dzieci wykonują czynności, o których opowiada nauczyciel. Leżą na dywanie, udają, że
śpią. Ta pozycja jest punktem wyjścia do rozpoczęcia opowiadania.
Pewnego jesiennego dnia Ola obudziła się bardzo wcześnie (dzieci budzą się). Przecią-
gnęła się i zaczęła ziewać (przeciągają się i ziewają: aaaaaa). W domu panowała cisza,
tylko z pokoju rodziców dochodziło chrapanie taty (naśladują chrapanie). Dziewczynka
cichutko, aby nikogo nie obudzić, umyła się (naśladują mycie się) i ubrała (naśladują
zakładanie ubrania). Postanowiła pobawić się zabawkami. Najpierw swoim ulubionym
pajacykiem, który – nawet lekko dotknięty – zaczynał skakać (wykonują skoki pajacyka),
potem laleczką, która śmiesznie chodziła na sztywnych nogach (dzieci chodzą, nie zgi-
nając nóg w kolanach), aż w końcu piłeczką, która równiutko podskakiwała po podłodze
(skaczą obunóż). W kącie pokoju stał rowerek. Ola wskoczyła na niego i pojechała do
sypialni rodziców (kładą się na plecach, naśladują jazdę na rowerze). Bała się, że jest już
późno i nie zdąży do przedszkola. Mama na dzień dobry utuliła ją w swoich ramionach
(tulą się, kołyszą się na boki w siadzie skrzyżnym), a tatuś kilka razy głośno ją poca-
łował (naśladują całowanie). „Tak miło rozpoczęty dzień będzie na pewno wspaniały”
– pomyślała Ola i wszyscy razem, całą trójką pomaszerowali do kuchni na śniadanie
(tworzą przy pomocy nauczyciela trójki, maszerują).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Tańcząca rodzinka (patrz: przewodnik..., s. 60).

1. Zabawy dydaktyczne rozwijające zmysły Nasze ulubione zabawy.
• W co lubimy się bawić?

Dzieci wypowiadają się na temat wspólnych zabaw z rodzicami i rodzeństwem w domu.

• Co to za zabawka?

Nauczyciel kolejno wkłada do pudła z otworem wielkości dziecięcej ręki zabawki róż-
niące się kształtem (wcześniej dotykane przez dzieci). Dzieci wkładają do pudła rękę i za
pomocą dotyku rozpoznają, co się w nim znajduje.

• Która zabawka zniknęła?

Nauczyciel układa przed dziećmi kilka zabawek. Dzieci nazywają je, a następnie odwra-
cają się tyłem do nauczyciela, który w tym czasie chowa jedną zabawkę (następnie dwie
lub trzy zabawki). Dzieci odgadują, które zabawki zniknęły.

• Co wydaje taki dźwięk?

Nauczyciel demonstruje dzieciom, jakie dźwięki wydają przedmioty, np. ugniatana folia,
poruszany pęk kluczy, darta gazeta, dwa drewniane klocki uderzane o siebie. Następnie
chowa się za parawanem, porusza przedmiotami tak, aby wydawały dźwięki. Dzieci
odgadują, jaki przedmiot wydaje dany dźwięk.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał Dzień i noc.

Na hasło Dzień dzieci biegają po sali. Hasło Noc jest sygnałem do położenia się na dy-
wanie z rękami ułożonymi pod głową.

III

1. Wspólne zabawy ze śpiewem, np.: Stary niedźwiedź, Mało nas.
Zabawa ruchowa rozwijająca umiejętność współdziałania w parze Idziemy na spacer

(patrz: przewodnik..., s. 60).

2. Zabawy konstrukcyjno-manipulacyjne z wykorzystaniem różnorodnych klocków.

Dzień 3.

Temat dnia: Moje rodzeństwo.

Cele ogólne: prawidłowe posługiwanie się liczebnikami: jeden, dwa.

Cele operacyjne:

Dziecko: liczy do dwóch.

Środki dydaktyczne: wiersz S. Jachowicza Dobry braciszek, pocięte na części obrazki
chłopców i dziewczynek, kukiełki – chłopca i dziewczynki, jabłko, koszyk z sylwetami
jabłek, rysunki talerzy, szarfy, plastelina, tekturki.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej Brat lub siostra.

Dzieci układają pocięty na części obrazek przedstawiający chłopca lub dziewczynkę
(w zależności od płci rodzeństwa).

2. Próby kończenia (przez chętne dzieci) zdania Dobrze mieć brata (siostrę), bo...

Zabawa orientacyjno-porządkowa Brat z siostrzyczką.

Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Na hasło Brat z sio-
strzyczką tworzą pary (chłopiec z dziewczynką) i podskakują w kółku (za każdym razem
tworzą inne pary).

Ćwiczenia liczbowe na podstawie wiersza S. Jachowicza Dobry braciszek.

1. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat posiadanego rodzeństwa (płeć, wiek, liczba).
2. Słuchanie wiersza inscenizowanego kukiełkami chłopca i dziewczynki.

Nauczyciel na oczach dzieci kroi jabłko na dwie części.

Brat: Siostrzyczko! Na dwoje

Brat: O, tego nie zrobię,

jabłuszko rozkroję,

ja muszę dać tobie...

połowę ci dam.

Piękny byłby brat!

Siostra: Znam twoje serduszko,

Cóż by powiedziano,

lecz małe jabłuszko

gdyby też wiedziano,

zjedz, braciszku, sam.

żem sam jabłko zjadł?

3. Rozmowa na temat wiersza.
– Kto ze sobą rozmawiał? Ile jabłek miał braciszek? Na ile części przekroił jabłko? Dla-

czego tak zrobił?

– Czy wy dzielicie się owocami, słodyczami ze swoim rodzeństwem?
4. Zabawa Po dwa dla każdego.

Nauczyciel stawia przed dziećmi koszyk z sylwetami jabłek. Prosi, aby każde dziecko
wzięło tyle jabłek, ile pokazuje. (1 jabłko). Następnie pyta, ile on ma jabłek. Prosi dzieci,
żeby policzyły, ile one mają jabłek (po jednym jabłku). Dobiera z koszyka drugie jabłko.
Pyta dzieci, ile jabłek ma teraz. (2 jabłka).
Prosi dzieci, aby dobrały sobie tyle jabłek, żeby też miały teraz po dwa. (Dzieci dobiera-
ją po jednym jabłku). Pyta, ile on ma jabłek i po ile jabłek mają dzieci.
Dzieci przyklejają sylwety jabłek na talerzach narysowanych na kartkach. Pod talerzami
naklejają tyle kółek, ile jabłek mają na talerzu.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jabłka w koszach.

Nauczyciel układa na dywanie szarfy (kosze). Dzieci-jabłuszka poruszają się swobodnie
przy muzyce. Podczas przerwy siadają po dwoje w dowolnym koszu. Nauczyciel spraw-
dza poprawność wykonania zadania.

III

1. Ćwiczenia plastyczne Plastelinowe wyklejanki.

Nauczyciel proponuje dzieciom ulepienie z plasteliny czegoś dla rodzeństwa. Dzieci
lepią z plasteliny wałeczki, kuleczki i inne dowolne kształty. Rozpłaszczają je dłonią
i naklejają na tekturkę.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jabłka w koszach (patrz: przewodnik..., s. 63).
2. Układanie budowli z klocków tylko w kolorze niebieskim.

Dzień 4.

Temat dnia: Sprawiamy sobie przyjemności.

Cele ogólne:

– zachęcanie do sprawiania przyjemności bliskim osobom.

Cele operacyjne:

Dziecko:
– przygotowuje poczęstunek dla swoich najbliższych.

Środki dydaktyczne: słomki do napojów, kubeczki, nożyki jednorazowe, herbatniki, ma-
sło czekoladowe, cukrowa posypka, bakalie, kolorowe draże, wiórki kokosowe, kartonowe
paski w podstawowych kolorach, klocki, talerzyki, 3 tacki.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenie narządów mowy Zabawy słomką.
• Sprzątamy śmieci – próby przenoszenia skrawków papieru z blatu stołu na talerzyk za

pomocą słomki.

• Robimy bąbelki – dmuchanie przez słomkę do kubeczka z wodą.
• Śmieszne wzorki – rozdmuchiwanie umieszczonych na papierze plamek z farby przez

słomkę; oglądanie powstałych wzorów.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Brat z siostrzyczką (patrz: przewodnik..., s. 63).

Wykonanie słodkiego poczęstunku dla rodziców i rodzeństwa – Kolorowe ciasteczka.

1. Opowiadanie nauczyciela Imieniny Oli.

Ola miała imieniny. Kiedy wróciła z przedszkola do domu, czekały na nią same przyjem-
ności. Odwiedzili ją goście. Przyszła babcia Kasia z dziadkiem Stefanem. Przynieśli Oli
piękną lalkę. Wujek Tomek podarował dziewczynce błyszczącą spinkę do włosów, brat
Adaś – książeczkę z obrazkami, a rodzice przygotowali przyjęcie. Mama upiekła tort
czekoladowy, a tata kupił pomarańcze i banany. Wszyscy we wspaniałych nastrojach
usiedli do stołu. Częstowali się owocami i ciastem, popijali herbatę. Wieczór minął na
wspólnych zabawach i żartach.

2. Wypowiedzi dzieci na temat uroczystości, spotkań rodzinnych, które mają miejsce w ich

domach; dzielenie się z innymi swoimi doświadczeniami; zwrócenie uwagi na panujący
wtedy nastrój, spożywane potrawy...

3. Wykonanie słodkiej niespodzianki, którą dzieci mogą przygotować wspólnie z rodzeń-

stwem i rodzicami na podwieczorek lub rodzinne spotkanie z bliskimi.

• Pokaz gotowych ciasteczek; zapoznanie ze sposobem ich wykonania; zwrócenie uwagi

na higienę pracy oraz potrzebne składniki.

• Samodzielne działania dzieci: smarowanie jednorazowymi nożykami małych herbat-

ników masłem czekoladowym. Układanie na nich kompozycji z migdałów, orzechów,
kolorowych  draży.  Posypywanie  kolorowymi  wiórkami  kokosowymi  lub  cukrową
posypką.  (Każde  dziecko  wykonuje  tyle  ciasteczek,  ilu  członków  liczy  jego  rodzina).
Umieszczenie  ciasteczek  na  jednorazowych  talerzykach;  częstowanie  rodziców  i  ro-
dzeństwa w domu.

• Próbowanie przez każde dziecko po jednym ciasteczku. Wyrażanie opinii na temat jego

smaku i wyglądu.

Zabawa ruchowa rozwijająca umiejętność współdziałania w parze Idziemy na spacer

(patrz: przewodnik..., s. 60).

III

1. Zabawa rozwijająca umiejętność rozpoznawania i nazywania podstawowych kolorów

Kolorowe paseczki.
Dzieci segregują paski wycięte z kolorowego kartonu zgodnie z kolorem (czerwone,
żółte, niebieskie), układają je na trzech tackach.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Tańcząca rodzinka (patrz: przewodnik..., s. 60).
2. Zabawy konstrukcyjne: budowanie z klocków w wybranym (i nazwanym) kolorze.

Dzień 5.

Temat dnia: Czułe kołysanki.

Cele ogólne: rozwijanie wrażliwości słuchowej.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje utwory muzyczne o różnym charakterze.

Środki dydaktyczne: Karta pracy B nr 5, zabawa Gdy dobry humor masz, piosenka Sio-
strzyczka, 2 obrazki – bawiących się dzieci i mamy usypiającej dziecko, nagrania 2 frag-
mentów muzyki o zróżnicowanym charakterze, kubeczki po jogurtach, lalka.

Przebieg dnia

1. Oglądanie rysunków; omawianie, co się na nich znajduje (prawidłowe posługiwanie się

liczebnikami jeden, dwa) – Karta pracy B nr 5.

2. Zabawa naśladowcza Gdy dobry humor masz (według M. Bogdanowicz).

Nauczyciel wypowiada tekst. Dzieci wykonują czynności, o których jest w nim mowa.

Gdy dobry humor masz,

to zaklaszcz rękami.

to zabaw się z nami.

Podczas kolejnych powtórzeń nauczyciel mówi: ...to zatup nogami, to pstrykaj palcami,
to mrugaj oczami, to machaj rękami.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Tańcząca rodzinka (patrz: przewodnik..., s. 60).

Zabawy z wykorzystaniem piosenki Siostrzyczka.

1. Ćwiczenia słuchowe Jaka to piosenka?

Nauczyciel nuci melodie znanych dzieciom piosenek. Dzieci odgadują, jaką piosenkę
nucił.

2. Słuchanie piosenki Siostrzyczka (sł. i muz. H. Bojarska).

Nauczyciel śpiewa piosenkę, kołysząc w ramionach lalkę.

I. Śpij, siostrzyczko moja mała,

II. Luli, luli, już słoneczko

czas na ciebie już.

pożegnało dzień.

Ja cię będę kołysała, (bis)

Noc nadchodzi, kochaneczko, (bis)

a ty oczka zmruż.

wszędzie mrok i cień.

3.  Rozmowa na temat piosenki.
–  O czym opowiadała piosenka? Czy była szybka, czy wolna? Czy była wesoła, czy smutna?
•  Wyjaśnienie, co to jest kołysanka.
  Zabawa muzyczno-ruchowa Kołysanka.

Dzieci spacerują po sali. Kiedy usłyszą melodię piosenki, naśladują ruchy usypiania
dziecka w wózku lub na rękach.

4. Zabawa muzyczna Luli, luli.

Dzieci śpiewają za nauczycielem na wymyśloną przez niego melodię słowa: Luli, luli,
luli, mama, tata cię utuli.

Zabawa ruchowa rozwijająca umiejętność rozpoznawania muzyki o różnym charakterze

Wybierz obrazek.
Nauczyciel przypina w różnych miejscach sali dwa obrazki – bawiących się dzieci oraz
mamy usypiającej dziecko. Dzieci słuchają dwóch fragmentów muzyki. Jeden jest żywy,
skoczny, szybki, drugi to kołysanka. Poruszają się swobodnie po sali. Kiedy usłyszą
skoczną muzykę, siadają pod obrazkiem bawiących się dzieci, kiedy kołysankę – pod
obrazkiem mamy usypiającej dziecko.

Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał Dzień i noc (patrz: przewodnik..., s. 62).

III

1. Zabawy twórcze z wykorzystaniem kubeczków po jogurtach.
• Tworzymy muzykę – próby wydobywania dźwięków z kubeczków według pomysłów

dzieci, np. pstrykanie palcami w kubeczki, uderzanie jednym kubeczkiem o drugi.

• Podajemy kubeczki – podawanie kubeczków po kole na hasło Hop.
• Maszerujemy z kubeczkami – maszerowanie po sali z kubeczkami trzymanymi na wyciąg-

niętych dłoniach.

• Niezwykłe budowle – budowanie z kubeczków piramidek lub innych budowli według

pomysłów dzieci.

Zabawa ruchowa rozwijająca umiejętność współdziałania w parze Idziemy na spacer

(patrz: przewodnik..., s. 60).

PAŹDZIERNIK

Tydzień

trzeci

Tematyka tygodnia: To jest mój dom.

Dzień 1.

Temat dnia: Dom, w którym mieszkam.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności wypowiadania się na określony temat.

Cele operacyjne:

Dziecko: wypowiada się na temat wyglądu swojego domu; nazywa pomieszczenia
i sprzęty, które się w nim znajdują.

Środki dydaktyczne: wiersz A. Kamieńskiej Pan Dymek, Przedszkole trzylatka, s. 9, ob-
razki przedstawiające: smutne i wesołe twarze, przedmioty znajdujące się w domu, domo-
we pomieszczenia, sylwety dziewczynki, bębenek.

Przebieg dnia

1. Zabawa Prawda czy fałsz?

Dzieci otrzymują od nauczyciela obrazki przedstawiające wesołe i smutne twarze. Na-
uczyciel wypowiada zdania. Kiedy dzieci uznają, że dane zdanie jest zgodne z prawdą,
podnoszą obrazek z uśmiechniętą twarzą. Jeśli uznają, że zdanie nie jest zgodne z praw-
dą, podnoszą obrazek ze smutną twarzą. (Jeśli zdania są fałszywe, należy wyjaśnić, co
w nich jest niezgodne z prawdą).

• Wanna służy do gotowania.

• Ręcznikiem wycierasz ręce.

• Tapczan służy do spania.

• Zupę jadasz widelcem.

• W kuchence świeci słońce.

• W szaﬁ e trzymasz ubrania.

• Pralka ma rogi sterczące.

• W lodówce są proszki do prania.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Odszukaj swoją parę.

Dzieci dobierają się parami, starają się zapamiętać, kto z kim stoi. Podniesiona do góry
ręka nauczyciela jest sygnałem do swobodnego poruszania się dzieci po sali. Uderzenie
w bębenek to sygnał do odszukania swojej pary. (Dzieci z pomocą nauczyciela próbują
maszerować w parach w rytmie wystukiwanym na tamburynie).

Słuchanie wiersza A. Kamieńskiej Pan Dymek.

1. Zabawa Gdzie znajduje się Ola?

Nauczyciel odsłania obrazki przedstawiające różne pomieszczenia znajdujące się
w domu: kuchnię, salon, sypialnię, łazienkę, pokój dziecięcy. Manipuluje sylwetą dziew-
czynki, którą przypina przy obrazkach poszczególnych pomieszczeń, zadając pytanie:
Gdzie znajduje się Ola? Dzieci podają nazwy odwiedzanych przez nią pomieszczeń oraz
przykłady charakterystycznych przedmiotów, które mogą się tam znajdować.

2. Ćwiczenia klasyﬁ kacyjne Skąd pochodzą te przedmioty?

Dzieci dopasowują obrazki przedmiotów do poszczególnych pomieszczeń, np. garnek,
łyżka, widelec, czajnik – kuchnia; ręcznik, szczotka do zębów, szampon – łazienka; kred-
ki, układanka, lalka – pokój dziecięcy; telewizor, fotele, kominek – salon; kołdra, piżama
– sypialnia.

3. Słuchanie wiersza.

Nauczyciel recytuje wiersz, równocześnie go ilustrując.

Kreska, kreska, kółeczko,

komin czarny aż strach.

rysuję tu słoneczko.

Z komina leci dym.

Pod słoneczkiem jest dom.

Dym ma nos, oczy, minę.

Oto on.

To nie dym.

Rysuję okna, dach,

To pan Dymek.

4. Wypowiedzi dzieci na temat domku narysowanego przez nauczyciela.

Dzieci wymieniają nazwy elementów, których brakuje na rysunku.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci do domu, dzieci na spacer.

Na hasło Dzieci na spacer – dzieci poruszają się w różnych kierunkach sali. Na hasło
Dzieci do domu – odnajdują jeden z czterech obrazków domów przypiętych w różnych
miejscach sali i siadają pod nim.

5. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat wyglądu domów, w których mieszkają.

III

1. Łączenie kropek kredkami w określonych kolorach. Kolorowanie powstałego rysunku

domku – Przedszkole trzylatka, s. 9.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci do domu, dzieci na spacer (patrz: przewod-

nik..., s. 68).

2. Układanie domów z klocków w określonych (nazwanych) kolorach.

Dzień 2.

Temat dnia: Gdzie kto mieszka.

Cele ogólne: zapoznanie z nazwami wybranych domów i ich mieszkańcami.

Cele operacyjne:

Dziecko: nazywa domy, w których mieszkają wybrane zwierzęta.

Środki dydaktyczne: utwór H. Bechlerowej Pokaż mi swój domek, sylwety domów i zwie-
rząt, które w nich mieszkają, obrazki domów i ich mieszkańców, tamburyn, plastelina, ko-
lorowa mozaika.

Przebieg dnia

1. Zabawy konstrukcyjne: budowanie domów z klocków; porównywanie ich wielkości;

stosowanie określeń: mały, duży, większy, mniejszy.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Odszukaj swoją parę (patrz: przewodnik..., s. 67).
2. Zabawa z wykorzystaniem tekstu W naszym domku.

Dzieci rytmizują tekst, wykonując proste ruchy, np. W naszym domku dobrze nam
(klaszczą w ręce). Tu nie jestem nigdy sam (tupią). Następnie wypowiadają go z różnym
natężeniem głosu – cicho, coraz głośniej, głośno, i odwrotnie.

Słuchanie opowiadania H. Bechlerowej Pokaż mi swój domek ilustrowanego sylwe-
tami domów i zwierząt, które w nich mieszkają.

1.  Zabawa Skojarzenia.
  Dzieci poszukują jak największej liczby określeń słowa dom.
2.  Zapoznanie z treścią utworu; zwrócenie uwagi na domy różnych zwierząt.

Nauczyciel opowiada, przypinając do tablicy obrazki domów i ich mieszkańców.

W białym domku pod kasztanem

– Muuu! – cielątko muczy. – Muuu!

mieszka Hania, miś i Janek.

Ja w oborze mieszkam tu!

Miś co rano w budę stuka,

Nad okienkiem, tuż przy ścianie,

wita łapką pieska Puka.

jaskółeczka ma mieszkanie.

Puk tu blisko ma swój domek,

Jaskółczątek małych sześć

a w tym domku suchą słomę.

woła w gniazdku: – Mamo, jeść!

– Ładna moja buda nowa,

A na strychu koło worka

Janek z drewna ją zbudował.

jest dom myszki – mała norka.

A gdzie ma swój dom cielaczek,

Niech no przyjdzie kot polować,

co za krówką biega, skacze?

już się myszka w norce schowa.

3.  Rozmowa na temat utworu.
•  Nazywanie zwierząt występujących w utworze, wskazywanie ich na obrazkach.
•  Nazywanie (z pomocą nauczyciela) i wskazywanie ich domów.
•  Wypowiedzi dzieci na temat innych znanych im domów zamieszkiwanych przez zwie-

rzęta, np. kurnik – kury, stajnia – konie, chlewik – świnie. Jeśli dzieci nie wiedzą, poma-
ga im nauczyciel.

4. Ćwiczenia klasyﬁ kacyjne Pomieszane mieszkania.

Nauczyciel miesza obrazki wybranych domów i ich mieszkańców, np.: budy, domu, dziu-
pli, ula, obory, nory, gniazdka; psa, dzieci, wiewiórki, pszczoły, krowy, myszki, ptaszka.
Dzieci układają obrazki domów, a przy nich – obrazki odpowiednich mieszkańców.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kto tu mieszka?

Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
w grze nauczyciel pokazuje obrazek domu. Dzieci naśladują sposób zachowania się jego
mieszkańca. Np. buda – poruszają się na czworakach jak pieski, cicho szczekają; ul –
naśladują pszczoły: biegają po sali, machając rękami jak skrzydełkami, bzyczą: Bzz,
bzz...; dziupla – naśladują wiewiórki: skaczą w półprzysiadzie z ugiętymi rękami.

III

1. Ćwiczenia graﬁ czne Kolorowa buda.
Chętne dzieci wyklejają rysunek przedstawiający budę kulkami plasteliny. (Nauczyciel

zachęca je do stosowania bogatej gamy kolorystycznej).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kto tu mieszka? (patrz: przewodnik..., s. 69).
2. Ćwiczenia percepcji wzrokowej Ułóż to co ja.

Dzieci odtwarzają wzory ułożone przez nauczyciela z kolorowej mozaiki. Następnie dziec-
ko układa wzór, a nauczyciel go odtwarza (ćwiczenia indywidualne).

Dzień 3.

Temat dnia: Urządzenia elektryczne znajdujące się w moim domu.

Cele ogólne: zapoznanie z wybranymi domowymi urządzeniami elektrycznymi.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje i nazywa wybrane domowe urządzenia elektryczne.

Środki dydaktyczne: wiersz B. Kołodziejskiego Pan odkurzacz, Karta pracy B nr 6, klocki
w kolorach podstawowych, tace w takich samych kolorach co klocki, nagranie odgłosów urzą-
dzeń elektrycznych, obrazki urządzeń elektrycznych, suszarka do włosów, odkurzacz, kosz.

Przebieg dnia

1. Zabawa dydaktyczno-naśladowcza Raz, dwa, trzy.

Nauczyciel mówi tekst, a dzieci naśladują czynności, o których jest w nim mowa. Liczą
głośno.

Dzieci wykonują:

Raz, dwa, trzy – klaszczę ja, klaszczesz ty.

trzy klaśnięcia,

Raz, dwa, trzy – tupię ja, tupiesz ty.

trzy tupnięcia,

Raz, dwa, trzy – skaczę ja, skaczesz ty.

trzy podskoki obunóż w miejscu.

Dzieci określają, ile razy wykonywały każde ćwiczenie. (Trzy razy).
Nauczyciel ustawia przed dziećmi kosz z klockami w kolorach: czerwonym, żółtym
i niebieskim. Prosi dzieci, aby wzięły po jednym klocku w każdym kolorze. Dzieci liczą,
ile mają wszystkich klocków. Układają czerwone klocki na czerwonej tacy, żółte – na
żółtej, a niebieskie – na niebieskiej. Określają, na ilu tacach ułożyły klocki.
Dzieci przynoszą trzy dowolne przedmioty znajdujące się w sali i układają przed sobą.
Wspólnie sprawdzają prawidłowość wykonania zadania.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Odszukaj swoją parę (patrz: przewodnik..., s. 67).

Słuchanie wiersza B. Kołodziejskiego Pan odkurzacz.

1. Zagadki obrazkowe Co znajduje się na obrazku?

Dzieci stopniowo odsłaniają obrazki przykryte dwoma kawałkami papieru. Odgadują,
jakie urządzenia się na nich znajdują, np.: pralka, komputer, radio, lampa, suszarka do
włosów, lodówka, mikser, prawidłowo je nazywają.

• Wyjaśnienie przez nauczyciela, do czego służą odsłonięte przedmioty i co należy zrobić,

aby zaczęły działać – zwrócenie uwagi na sznur zakończony wtyczką i gniazdko, do
którego należy ją włożyć.

• Demonstracja przez nauczyciela działania suszarki – naśladowanie odgłosu, jaki wyda-

je. Podkreślenie konieczności przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas korzystania
z urządzeń elektrycznych.

2. Rozwiązanie zagadki; odsłonięcie odkurzacza.

To nie wąż, choć syczy wciąż.
Jeździ po dywanie, kurz je na śniadanie,
chętnie nam pomaga posprzątać mieszkanie. (odkurzacz)

3. Słuchanie wiersza.
Podczas recytacji nauczyciel porusza odkurzaczem.

Szuru szu, szu, szuru szu, szu.

Wjeżdża wszędzie w zakamarki,

Pan odkurzacz poszedł w ruch.

czyści też najmniejsze szparki.

Jeździ w koło po podłodze,

Wszystkie brudy migiem wciąga

warczy przy tym bardzo srodze.

i dokładnie pokój sprząta.

Szuru szu, szu, szuru szu, szu.

4.  Rozmowa na temat wiersza.
•  Wypowiedzi dzieci na temat odkurzacza.
•  Naśladowanie odgłosów, jakie wydaje.
•  Wyjaśnienie, w czym nam pomaga.
5.  Pokaz działania odkurzacza.
•  Wspólne sprzątanie dywanu przez chętne dzieci z pomocą nauczyciela.

III

1. Ćwiczenia słuchowe Co wydaje taki dźwięk?

Dzieci słuchają odgłosów wydawanych przez domowe urządzenia elektryczne, rozpo-
znają te urządzenia, wskazują odpowiednie obrazki.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci do domu, dzieci na spacer (patrz: przewod-

nik..., s. 68).

2. Liczenie klocków. Kolorowanie rysunków trzech klocków na czerwono. Podawanie

nazw przedmiotów, roślin w tym kolorze – Karta pracy B nr 6.

Dzień 4.

Temat dnia: Domowe porządki.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności muzycznych.

Cele operacyjne:

Dziecko: ilustruje piosenkę ruchem.

Środki dydaktyczne: bajka artykulacyjna A. Parkiewicz Przygody Języczka Wędrownicz-
ka, piosenka Będę mamie pomagała, obrazki przedstawiające pojedyncze i podwójne do-
mowe przedmioty.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia usprawniające narządy mowy w formie bajki artykulacyjnej, Przygody Ję-

zyczka Wędrowniczka (według A. Parkiewicz).
Nauczyciel opowiada bajkę. Dzieci wykonują określone ruchy wargami, językiem, ćwi-
czenia oddechowe.
Pewnego dnia Języczek Wędrowniczek postanowił pojechać na wycieczkę. – Ale zanim
pojadę, muszę posprzątać mieszkanie – pomyślał. Jak pomyślał, tak zrobił. Najpierw wy-
mył suﬁ t (dokładnie oblizują czubkiem języka podniebienie), podłogę (starannie oblizują
dno jamy ustnej), jedną ścianę (oblizują językiem wewnętrzne strony policzków), drugą
ścianę (wykonują te same ruchy co poprzednio, ale po przeciwnej stronie), później okna

(oblizują każdy ząb po kolei), a na końcu umył drzwi (oblizują wargi ruchem okrężnym).
– Teraz już mogę pojechać na wycieczkę – pomyślał języczek. Wskoczył na swojego konia
i pojechał do zaczarowanego lasu (kląskają językiem – naśladują jazdę konną). W lesie
zatrzymał konia (wymawiają prrrrr) i rozejrzał się dookoła. Popatrzył na niebo (wysu-
wają język z ust i kierują go w kierunku nosa), na polanę (wysuwają język na brodę),
w jedną stronę (kierują język w stronę kącika ust) i w drugą stronę (kierują język w drugi
kącik ust). Gdy już wszystko obejrzał, przeszedł las w jedną stronę (wykonują językiem
ruchy po podniebieniu od dziąseł do gardła), w drugą stronę (przesuwają język od gardła
do dziąseł) i przedarł się przez gęste krzaki i drzewa (przeciskają język przez zaciśnięte
zęby). Na ścieżce zobaczył mieszkańców lasu: kukułkę (mówią ku-ku), sowę (mówią
uhu, uhu), żabkę (mówią kum, kum) i dzięcioła (mówią puk, puk). Przywitał się z nimi,
posyłając im całuski (posyłają całuski wargami). Nagle zerwał się silny wiatr (mówią
szszsz...), a na niebie pojawiły się ciemne chmury. Języczek i jego przyjaciele postanowili
je rozdmuchać (wykonują mocne wydechy), aby nie było burzy. Udało im się, ale było
już późno. Czas było wracać. Języczek pożegnał przyjaciół (posyłają całuski), wsiadł na
konia (kląskają językiem) i pojechał do domu. Po chwili smacznie spał, cichutko pochra-
pując (naśladują chrapanie).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Odszukaj swoją parę (patrz: przewodnik..., s. 67).

Zabawy z wykorzystaniem piosenki Będę mamie pomagała.

1. Zabawa Jaką pracę wykonuję?

Nauczyciel pokazuje różne prace wykonywane w domu, a dzieci odgadują, co on robi.

2. Słuchanie piosenki Będę mamie pomagała (sł. M. Rosińska, muz. F. Leszczyńska).

Dzieci:

I. Dużo jest roboty co dzień

maszerują po kole,

w domu, w polu i w ogrodzie,
więc choć jestem jeszcze mała, (bis)

kołyszą się na boki, ręce trzymają

będę mamie pomagała.

na biodrach,

II. Umiem zamieść już podłogę,

naśladują zamiatanie podłogi,

kurze też pościerać mogę,

naśladują wycieranie kurzu we

wspięciu na palcach,

wstawię kwiaty do wazonu, (bis)

klaszczą w ręce,

żeby ładnie było w domu.

III. Jak to dobrze, że swą pracą

maszerują po kole w drugą stronę,

już się mogę przydać na coś.
Oj, dziękuję, mamo miła, (bis)

kłaniają się,

żeś mnie pracy nauczyła.

klaszczą w ręce.

3.  Rozmowa na temat piosenki.
–  Kto pomagał mamie? W jaki sposób?
–  Dlaczego dziewczynka dziękowała mamie?
•  Zwrócenie uwagi na nastrój i tempo piosenki.
•  Wypowiedzi dzieci na temat, jak pomagają mamie w domu.
  Zabawa muzyczno-ruchowa Pomagamy mamie.

Dzieci biegają w różnych kierunkach. Kiedy usłyszą melodię piosenki, zatrzymują się i na-
śladują czynności, w których pomagają mamie w domu. Nauczyciel może także podawać
nazwy czynności, które wykonują dzieci, np. wycieranie kurzu, zamiatanie podłogi itp.

4. Ćwiczenia rytmiczne Sprzątamy mieszkanie.

Dzieci rytmizują zdanie, wykorzystując proste ruchy. Pomagamy mamie (rozkładają
ręce w bok), sprzątamy mieszkanie (naśladują ścieranie kurzu z półek).

5. Zabawa Ćwiczymy głos.

Dzieci powtarzają za nauczycielem, na sylabach: ma, ma, motywy melodyczne wybrane
z piosenki – grupowo i indywidualnie.

Zabawa ruchowa przy piosence Będę mamie pomagała (patrz: przewodnik..., s. 72-73).

Nauczyciel śpiewa piosenkę, a dzieci naśladują zaproponowane przez niego ruchy.

III

1. Zabawa Tworzymy liczbę mnogą.

Nauczyciel rozkłada przed dziećmi obrazki przedmiotów, które znajdują się w domu.
Na jednym obrazku z danego rodzaju jest jeden przedmiot, a na drugim dwa takie same
przedmioty. Dzieci wybierają obrazek z jednym przedmiotem, nazywają go i szukają ob-
razka, na którym są dwa takie same przedmioty. Następnie podają ich nazwy, np.: łyżka
– łyżki, garnek – garnki, czajnik – czajniki, talerz – talerze, szafa – szafy itd. Nauczyciel
zwraca uwagę na poprawne tworzenie liczby mnogiej.

Zabawa ruchowa przy piosence Będę mamie pomagała (patrz: przewodnik..., s. 72-73).
2. Pomaganie nauczycielowi w porządkowaniu kącików zabaw, segregowanie zabawek,

układanie, wycieranie.

Dzień 5.

Temat dnia: Wykonujemy sok.

Cele ogólne: zapoznanie ze sposobem działania sokowirówki.

Cele operacyjne:

Dziecko: wie, do czego służy sokowirówka.

Środki dydaktyczne: piosenka Pięć paluszków, masaż według E. Chilińskiej, A. Jawor-
skiej Naleśniki, obrazki: domowych przedmiotów, urządzeń elektrycznych (pocięte na
kawałki), opakowania po sokach owocowych i warzywnych, sylwety owoców i warzyw,
opaski z rysunkami: jabłka, pomarańczy, marchewki, sokowirówka, owoce, marchew.

Przebieg dnia

1. Masaż relaksacyjny Naleśniki (według E. Chilińskiej, A. Jaworskiej).

Nauczyciel podaje przepis na naleśniki i zgodnie ze słowami ugniata i oklepuje plecy dziec-
ka leżącego przed nim na brzuchu. Dzieci w parach naśladują czynności nauczyciela.
Wsypuję mąkę do miski (wykonują gest zbierania mąki z pleców i wsypywania), wlewam
mleko i trochę wody (wydają odgłosy: bul, bul, bul), wbijam jajko (lekko uderzają o ple-
cy  –  stuk,  przeciągają  dłonią  po  całej  szerokości  pleców  –  chlup),  miksuję  (wykonują
pięściami  koliste  ruchy  po  całej  powierzchni  pleców  –  brr,  trrr),  wlewam  na  patelnię
i  smażę  (wykonują  całymi  dłońmi  koliste  ruchy  po  plecach),  smaruję  dżemem  (jedną
ręką wykonują ruchy z góry na dół), kroję i zjadam (kantem dłoni dzielą plecy na małe
części i lekko szczypią).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Odszukaj swoją parę (patrz: przewodnik..., s. 67).

Wspólne wykonanie soku w sokowirówce.

1. Zabawa Smaczne soki.

Nauczyciel pokazuje dzieciom kartonowe opakowania po sokach owocowych i warzyw-
nych. Dzieci próbują rozpoznać owoce i warzywa narysowane na opakowaniach. Ukła-
dają ich sylwety obok opakowań.

2. Rozwiązywanie zagadki.

Co to za maszyna,

wrzucisz doń marchewkę,

odpowiedzcie dzieci,

a soczek wyleci. (sokowirówka)

(W razie trudności nauczyciel podaje nazwę z podziałem na sylaby).
3. Oglądanie sokowirówki; krótki pokaz jej budowy; zwrócenie uwagi na to, co jest po-

trzebne, aby działała.

4. Wykonanie soku (wspólnie z nauczycielem) z wykorzystaniem sokowirówki.

Nauczyciel odsłania przygotowane w misce umyte i obrane owoce (np.: jabłka, poma-
rańcze, cytryny, kiwi) i marchew. Dzieci nazywają owoce i warzywo. Nauczyciel po-
kazuje, w jaki sposób będzie robiony sok. Zwraca uwagę na przestrzeganie zasad bez-
pieczeństwa podczas pracy z sokowirówką. Dzieci kolejno podchodzą, podają wybrany
owoc lub marchewkę. Nauczyciel wkłada je do dyszy sokowirówki i dociska.

• Degustacja powstałego soku; określanie jego koloru, smaku; podkreślenie walorów

zdrowotnych.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Sok owocowo-marchewkowy.

Nauczyciel rozdaje dzieciom opaski z rysunkami: jabłka, marchewki i pomarańczy.
Wszystkie dzieci przykucają. Na hasło Sok jabłkowy wstają dzieci-jabłka i biegają po
sali. Na hasło Sok marchewkowy wstają dzieci-marchewki i biegają itd. Na hasło Sok
owocowo-marchewkowy wszystkie dzieci biegają po sali.

III

1. Ćwiczenie spostrzegawczości Składamy obrazki.

Chętne dzieci składają w całość pocięte na kilka części obrazki urządzeń elektrycznych.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Sok owocowo-marchewkowy (patrz: przewodnik..., s. 74).
2. Zabawy przy piosence Pięć paluszków (patrz: przewodnik..., s. 51).

PAŹDZIERNIK

Tydzień

czwarty

Tematyka tygodnia: Domowi ulubieńcy.

Dzień 1.

Temat dnia: Nasi milusińscy.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności uważnego słuchania i opowiadania treści utworu.

Cele operacyjne:

Dziecko: opowiada zgodnie z kolejnością zdarzeń.

Środki dydaktyczne: opowiadanie M. Mackiewicz Burbuś poznaje świat, historyjka ob-
razkowa, maskotka kotek, sylwety kotków różnej wielkości, plastelina, obrazki zwierząt
hodowanych w domach.

Przebieg dnia

1. Oglądanie obrazków zwierząt hodowanych w domach; nazywanie ich. Omówienie wy-

glądu przedstawionych zwierząt; zachęcanie do wypowiedzi na temat zwierząt posiada-
nych przez dzieci.

2. Masaż relaksacyjny Masaż z myszką.

Nauczyciel mówi tekst i wykonuje ruchy na plecach jednego dziecka. Dzieci w parach
naśladują te ruchy.

Dzieci:

Cicho, cichuteńko, w puszystej kurteczce

powoli dotykają pleców partnera

chodziła raz myszka po gładkiej półeczce.

w poziomie,

Znalazła ser żółty, ząbkami go zjadła,

ściskają plecy, delikatnie szczypią,

strzepnęła okruszki,

szybko klepią plecy, naśladują

strzepywanie,

w kąciku usiadła, okruszki zebrała,

naśladują zbieranie okruszków

jedną ręką,

ząbkami je zjadła.

delikatnie, powoli szczypią,

Po gładkiej półeczce chodziła w kurteczce.

głaszczą, przesuwając ręce ku bokom.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kot jest – kota nie ma (według K. Wlaźnik).

Dzieci są myszkami. Na hasło Kota nie ma! cichutko biegają po sali. Na hasło Kot jest!
myszki chowają się – dzieci przysiadają, obejmują rękami kolana, a głowy opuszczają
nisko.

Słuchanie opowiadania M. Mackiewicz Burbuś poznaje świat ilustrowanego ma-
skotką kotka i obrazkami.

1. Zapoznanie z kotkiem Burbusiem.

Nauczyciel stopniowo odsłania pluszowego kotka. Dzieci odgadują, co to za zwierzątko.
Nazywają poszczególne części jego ciała, wskazywane przez nauczyciela. Nauczyciel
przedstawia kotka i prosi dzieci, aby posłuchały, jaka przygoda go spotkała.

2. Słuchanie opowiadania.

Nauczyciel manipuluje kotkiem. Opowiadając, stopniowo odsłania historyjkę obrazkową.
Kotka Śniegotka i Burbuś zjedli śniadanie. – Burbusiu, nie odchodź daleko! –  upomina
mama. A Burbuś hyc! – przez schody. Mama zobaczyła tylko biały ogonek swojego synka.
– Jakie wielkie domy! Ile tu okien! – dziwi się Burbuś. – A tam w dole coś dzwoni, coś
trąbi, coś pędzi! Pójdę, zobaczę...
Na ulicy ze wszystkich stron koła! Małe, duże i wielkie. Ach, jak huczą, jak pędzą, miga-
ją! Zakręciło się kotkowi w głowie. Coś szumi: szuszuszu! Takie wielkie. A za nim – dru-
gie i trzecie... – Dogoni mnie, złapie! – ucieka kotek przerażony. – Burbusiu! Przecież
to samochody! Nareszcie chodnik! Tu już nie dzwoni, nie trąbi, nie pędzi. A za wielką
szybą... Oho, tu mieszkają kotki i laleczki! – ucieszył się Burbuś. – Tu będzie mi wesoło!
Ile tu zabawek!
Na półce stoi puste pudełko. Burbuś schował się w nim. A do sklepu weszła Ala.
– Proszę pluszowego kotka. Tylko żeby był w pudełku. W domu Ala otworzyła pudełko.
– Miau! – Burbuś wyskoczył. Ach, jak się Ala przestraszyła! – Co to... żywe kotki w skle-
pie z zabawkami sprzedają? – Kici, kici, stój, kotku, wróć! – prosiła dziewczynka.
Ale Burbuś wpadł już do bramy, za którą stało dziwne zwierzę z długą trąbą.
– Kotku, kotku, po coś ty wszedł do tej klatki? Tu mieszka lew! – mówi Ala zmartwiona.
– Lew? Co to jest „lew?” – dziwi się kotek. I – hop! Już jest na drzewie.
– To ja jestem lew – powiedział straszny zwierz, a żyrafa zajrzała do klatki. – Ktoś ty
taki? Czy zostaniesz z nami w zoo? Lew miał wielką grzywę. Tej grzywy bardzo się Bur-
buś przestraszył.
– Ratuj! – krzyknął. Skoczył żyraﬁ e na głowę, z głowy na szyję. I po żyraﬁ m grzbiecie, po
ogonie, hyc, na trawę. – Teraz muszę uciekać, bo lew może mnie dogonić.
– O, króliczki – ucieszył się kotek. – Pewnie czekają, aż im mama przyniesie mleczka.
Może  i  mnie  poczęstuje?  Ale  królikowa  mama  nie  przyniosła  mleka.  –  Pyszny  obiad!
–  króliczki  chrupały  marchewkę.  A  Burbusiowi  burczało  w  brzuszku.  Nie  wiedział,  że
króliczki nie lubią mleczka? –  Bardzo jestem zmęczony! –  ziewnął kotek. – O, prześpię
się na ławce. Usnął i wcale nie słyszy, że do ławki podchodzi pan Teodor ze swoim pie-
skiem Pukiem. Puk uważnie przyglądał się kapeluszowi pana Teodora.
– Ech, mój pan czyta i czyta i nic nie widzi, że pod kapeluszem jest coś białego... Hau!
Hau! Pies rzucił się na kapelusz.
– Miau! Miau! Ratunku! Ratunku! Psisko mnie goni – zaczął krzyczeć Burbuś i rzucił się
przed siebie... O, drabina! Szczebelek po szczebelku ucieka kotek do góry.
– Hau, hau, hau! – szczeka Puk. Ostatni szczebelek i Burbuś jest już na dachu. Schował
się Burbuś za komin. A przy kominie ciepło... a kotek taki zmęczony. Dobranoc, Burbu-
siu! Śpij, Burbusiu!
Rano  kominiarz  znalazł  kotka  i  zaniósł  do  mamy.  Choć  miał  brudne  futerko,  wszyscy
cieszyli się, że wrócił. Mama nakarmiła go, pozwoliła mu się wyspać, a potem poprosiła,
aby opowiedział, gdzie był tak długo i co widział.

3. Rozmowa na temat opowiadania.
– W jakich miejscach był Burbuś? Kogo spotkał?

–  Gdzie odpoczywał? Kto gonił Burbusia?
–  W jaki sposób kotek znalazł się na dachu? Kto odprowadził go do domu?
•  Zwrócenie uwagi na kolejność zdarzeń.
  Zabawa orientacyjno-porządkowa Kotki na spacerze.

Dzieci-kotki spacerują po sali na czworakach. Rozlegające się szczekanie (nauczyciel)
jest znakiem, że zbliża się pies. Kotki zastygają w bezruchu, zwijając się w kłębek.
Dźwięk tamburynu jest sygnałem, że mogą spacerować dalej.

4. Ustalenie kolejności zdarzeń w opowiadaniu.

Nauczyciel miesza obrazki historyjki. Dzieci (wspólnie z nim) układają je zgodnie z na-
stępstwem czasowym i opowiadają (z jego pomocą) o przygodzie kotka.

5. Szeregowanie sylwet.

Dzieci układają sylwety kotków od największej do najmniejszej. Określają, który kotek
jest mały, który większy, a który największy.

III

1. Lepienie przez chętne dzieci kotków z plasteliny wspólnie z nauczycielem. Zwrócenie

uwagi na poszczególne części ciała kotka; modelowanie ich i łączenie w jedną całość.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kotki na spacerze (patrz: przewodnik..., s. 77).
2. Zabawa przy piosence Uciekaj, myszko (autor i kompozytor nieznani).

I. Uciekaj, myszko, do dziury,

II. Ta norka daleko była,

bo cię tu złapie kot bury.

myszka wśród dzieci się skryła.

III. Kotek nie znalazł myszeczki,

więc zadowolił się mleczkiem.

Dzień 2.

Temat dnia: Koła i kółeczka.

Cele ogólne: zapoznanie z wyglądem i zastosowaniem koła.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje i nazywa koło; wie, gdzie można je zobaczyć.

Środki dydaktyczne: wiersz T. Fiutowskiej Rysowanie – czarowanie, obrazek Gdzie ukry-
ły się koła?, Karta pracy B nr 7, sznurek, klocki w kształcie ﬁ gur geometrycznych, karto-
nowe koła (całe i pocięte na części).

Przebieg dnia

1. Zabawa ze śpiewem Dwa kółeczka (melodia popularna).

Dzieci z pomocą nauczyciela tworzą dwa koła współśrodkowe. Jedno porusza się w pra-
wą stronę, drugie – w lewą stronę. Nauczyciel śpiewa. Dzieci naśladują czynności, o któ-
rych jest mowa w tekście.

Jak to miło i wesoło,

Jedną nóżką tupnę raz

dwa kółeczka krążą w koło.

i do tego klasnę wraz.

Dwa kółeczka krążą wraz, (bis)

Drugą nóżką tupnę raz

o jakże to cieszy nas.

i do tego klasnę wraz.

Rączki w górę wyciągamy,
dokoła się obracamy.

2. Ćwiczenia Kompozycje z kół.

Dzieci wyszukują koła wśród klocków w kształcie ﬁ gur geometrycznych i układają z nich
dowolne kompozycje. Nadają im nazwy; określają, jakich kolorów użyły.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kot jest – kota nie ma (patrz: przewodnik..., s. 75).

Zabawa dydaktyczna rozwijająca umiejętność rozpoznawania, wykorzystywania
i przekształcania koła Zabawy z kołem.

1. Zapoznanie z ﬁ gurą geometryczną – kołem.

Nauczyciel wycina w obecności dzieci koło z kwadratowej kartki papieru. Nazywa ﬁ gu-
rę, która powstała. Dzieci wyszukują w swoim otoczeniu przedmioty w kształcie koła.
Oglądają je, omawiają ich zastosowanie.

2. Słuchanie wiersza T. Fiutowskiej Rysowanie – czarowanie.

Nauczyciel recytuje wiersz, rysując jednocześnie wymienione w nim przedmioty. Dzieci
rysują ich kształty palcem w powietrzu. Nazywają to, co nauczyciel wyczarował z kół.

Najpierw kółko narysuję,

albo słońce gorące,

potem z niego wyczaruję,

lub też kwiatek na łące.

dorysuję na papierze,

Gdy tych kółek dużo będzie,

aż powstanie miś lub zwierzę,

to zakwitną kwiatki wszędzie.

Zabawa ruchowa rozwijająca koordynację wzrokowo-ruchową Po kole.

Nauczyciel układa ze sznurka duże koło. Zadaniem dzieci jest przejście po nim jedno za
drugim w dowolny sposób.

3.  Ćwiczenie spostrzegawczości Gdzie ukryły się koła?
  Dzieci oglądają obrazek. Wyszukują ukryte na nim koła.
  Zabawa orientacyjno-porządkowa Zmień koło.

Nauczyciel rozkłada na dywanie kartonowe koła (więcej niż jest dzieci). Dzieci stają na
kołach. Na hasło Zmień koło – zmieniają koło, stając na innym.

III

1. Słuchanie wierszyka; dorysowywanie do rysunków kół elementów tak, aby powstało to,

o czym jest mowa – Karta pracy B nr 7.

  Zabawa orientacyjno-porządkowa Zmień koło (patrz: przewodnik..., s. 78).
2.  Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej Składamy koło.
  Chętne dzieci składają w całość tekturowe koła pocięte na kilka części.

Dzień 3.

Temat dnia: Kocie figle.

Cele ogólne: rozwijanie pamięci.

Cele operacyjne:

Dziecko: recytuje krótki wiersz grupowo i indywidualnie.

Środki dydaktyczne: zabawa artykulacyjna według T. Fiutowskiej Kocie mruczanki,
wiersz I. Salach Idzie kotek, kłębki wełny, bębenek, elementy do ułożenia postaci kota,
wycięte z kolorowego papieru, klej, kartki w kształcie koła, kredki świecowe, miska (wia-
derko), opaska z rysunkiem kota.

Przebieg dnia

1. Rysowanie ulubionego zwierzątka kredkami świecowymi na kartkach w kształcie koła.
2. Ćwiczenia artykulacyjne w formie zabawy inscenizacyjnej Kocie mruczanki (według

T. Fiutowskiej). Usprawnianie mięśni warg poprzez wymawianie głoski m oraz wyda-
wanie niskich i wysokich dźwięków bez otwierania ust.

Koty mruczanki mruczą

Mruczą mruczanki dzieci,

i wszystkich mruczanek uczą.

gdy nocą księżyc świeci.

Mruczy mruczankę mama,

Mruczy pluszowy miś,

kiedy jest w domu sama.

gdy do przedszkola chce iść.

Mruczy mruczankę tata,

A koty mruczą stale,

kiedy prowadzi ﬁ ata.

nie nudzi im się to wcale!

Przed rozpoczęciem ćwiczeń, po wysłuchaniu wiersza, dzieci robią próbę mruczenia:
mama mruczy cienko; tata – grubo; dzieci – średnio, miś – grubo. Wybrane dzieci-koty
mruczą mruczanki, siedząc z boku. Kiedy nauczyciel mówi o mamie – milkną. Słychać
tylko mruczenie jednej dziewczynki – mamy. Potem mruczy chłopiec, któremu przy-
dzielono rolę taty. Następnie mruczą pozostałe dzieci, udając, że śpią. Potem – dziecko
wybrane na misia. Na koniec mruczą dzieci-koty.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kot i myszki.

Nauczyciel-kot jest odwrócony do dzieci tyłem. Dzieci-myszki po cichutku zbliżają się
do niego. Kiedy kot się odwróci, myszki zastygają w bezruchu.

Nauka wiersza I. Salach Idzie kotek.

1. Zabawy kłębkami wełny Kocie zabawy.

Dzieci dostają małe kłębki wełny. Turlają je po dywanie, podrzucają i łapią, celują nimi
do wiaderka lub miski, nawijają wełnę na kłębek, układają dowolne kompozycje z ka-
wałka wełny. Nazywają swoje dzieła.

2. Słuchanie wiersza.
Idzie, idzie kotek mały,

Kotku mały, kotku szary,

doszedł do przedszkola.

możesz z nami zostać.

Ola go znalazła w szatni

Jeść dostaniesz, pić dostaniesz,

i przyniosła do nas.

krzywda cię nie spotka.

3. Omówienie wyglądu kotka oraz sposobu, w jaki będą się nim opiekowały dzieci w przed-

szkolu.

4.  Nauka wiersza fragmentami, metodą ze słuchu.
•  Recytacja zespołowa i indywidualna przez chętne dzieci.
5.  Ilustracja ruchowa wiersza.

Dzieci tworzą wraz z nauczycielem koło. Recytują wiersz. W środku spaceruje dziec-
ko-kotek (zaznaczone opaską). Przy słowach: Ola go znalazła... do nas podchodzi do
niego wybrana dziewczynka, głaszcze go i prowadzi za jedną rękę – kotek idzie w przy-
siadzie. Na słowa: Kotku mały, kotku szary – dzieci z koła wskazują na kotka. Możesz
z nami zostać – kłaniają się przed nim. Jeść dostaniesz, pić dostaniesz – dzieci tworzą
z wyciągniętych do przodu dłoni miseczkę i pokazują ją kotkowi. Krzywda cię nie spotka
– machają przed sobą palcem wskazującym w geście przeczenia.

Zabawa ruchowa ćwicząca duże grupy mięśniowe Przebudzenie kotka.

Dzieci-kotki śpią na dywanie. Na uderzenie w bębenek powoli wstają, prostują się, prze-
ciągają i wykonują koci grzbiet. Potem idą parę kroków na czworakach. Na dwa uderze-
nia w bębenek – ponownie zasypiają.

III

1. Ćwiczenia graﬁ czne Kolorowe kotki.

Dzieci układają kotka z elementów wyciętych przez nauczyciela z kolorowego papieru.
Naklejają go na kartce.

2. Ilustracja ruchowa wiersza I. Salach Idzie kotek (patrz: przewodnik..., s. 80).
3. Zabawy dowolne w kącikach zainteresowań.

Dzień 4.

Temat dnia: Nasz przyjaciel As.

Cele ogólne: rozpoznawanie wysokości dźwięków.

Cele operacyjne:

Dziecko: reaguje na piosenkę wykonywaną w wysokim lub niskim rejestrze.

Środki dydaktyczne: piosenka Nasz As, nagranie głosów zwierząt, obrazki zwierząt, em-
blematy dużych i małych piesków, kolorowe krążki, koc.

Przebieg dnia

1. Zabawa rozwijająca umiejętność szybkiego reagowania Pieski na koc, pieski z koca.

Dzieci są pieskami. Nauczyciel rozkłada na dywanie koc. Umawia się z dziećmi, że
kiedy zawoła: Każdy piesek wskakuje na koc – wszystkie dzieci wskoczą na koc. Kiedy
zawoła: Każdy piesek zeskakuje z koca – wszystkie dzieci zeskoczą z niego. Jeśli nauczy-
ciel ominie słowo każdy, wtedy dzieci nie zrobią nic.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kot jest – kota nie ma (patrz: przewodnik..., s. 75).

Zabawy z wykorzystaniem piosenki Nasz As.

1. Zabawa gramatyczna Co robi pies?

Dzieci podają jak najwięcej słów oznaczających czynności wykonywane przez psa, np.:
siedzi, śpi, waruje, merda ogonem, prosi.

2. Ćwiczenia słuchowe Kto przyszedł do przedszkola?

Każde dziecko otrzymuje obrazki przedstawiające zwierzęta: psa, kota, papugę. Dzieci
rozpoznają i nazywają zwierzęta. Następnie słuchają nagranych głosów zwierząt domo-
wych, rozpoznają te zwierzęta (kot, pies, papuga). Wskazują odpowiednie obrazki.

3. Słuchanie piosenki Nasz As (sł. N. Kuczyńska, muz. F. Leszczyńska).

I. Z nami biega, z nami skacze,

II. Ma na uszku czarny znaczek

z nami spędza całe dnie.

i na grzbiecie łatki dwie.

Zgadnij, czy to przedszkolaczek.

Może tak, a może nie.

III. Choć na czterech łapkach chodzi

i ma śmieszne imię As,

to żyjemy w wielkiej zgodzie,

bo polubił wszystkich nas.

4.  Rozmowa na temat piosenki.
–  O kim opowiadała piosenka?
–  Co robił piesek? W jaki sposób się poruszał?
–  Z kim żył w zgodzie?
•  Określanie tempa i nastroju piosenki.
5.  Zabawa rytmiczna Rytmicznie klaszczemy.
  Dzieci rytmicznie klaszczą przy piosence śpiewanej przez nauczyciela.

6. Zabawa muzyczna Zamieniamy się w pieski.

Dzieci spacerują po sali. Kiedy usłyszą melodię piosenki, zamieniają się w pieski i idą dalej
na czworakach. Brak melodii piosenki jest sygnałem do przyjęcia pozycji wyjściowej.

7. Zabawa rozwijająca umiejętność określania wysokości dźwięków Duże psy i małe pieski.

Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy: małe pieski i duże psy (emblematy przykleja do
ubrań dwustronną taśmą). Duże psy reagują na piosenkę wykonywaną w niskim rejestrze,
a małe – w wysokim. Poruszają się i szczekają odpowiednio grubym lub cienkim głosem.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kot jest – kota nie ma (patrz: przewodnik..., s. 75).

III

1. Indywidualne rozmowy w małych zespołach na temat Co lubią pieski?

Dzieci próbują opowiadać o ulubionych psich zabawach, przysmakach. Nabywają swo-
body w opowiadaniu o własnych obserwacjach i przeżyciach.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Pieski i kości.

Nauczyciel rozkłada na dywanie kolorowe krążki – miseczki z kostkami. Dzieci-pieski
spacerują pomiędzy krążkami przy dźwiękach tamburynu. Podczas przerwy w grze pod-
chodzą do krążków i naśladują obgryzanie kości przez pieski.

Dzień 5.

Temat dnia: Dbamy o zwierzęta.

Cele ogólne: rozwijanie wrażliwości na potrzeby zwierząt domowych.

Cele operacyjne:

Dziecko: wie, w jaki sposób należy dbać o domowe zwierzęta.

Środki dydaktyczne: opowiadanie D. Gellner Porwanie, wiersz N. Usenko Ala i As, kar-
tonowe miseczki w kolorach podstawowych, sylwety psów w tych samych kolorach co mi-
seczki, obrazek budy, klocki, obrazki do opowiadania, farby, kołatka, grzechotka, obrazki
zwierząt hodowanych w domach, pędzle.

Przebieg dnia

1. Klasyﬁ kowanie przedmiotów według koloru – Miseczki dla psów.

Nauczyciel rozkłada przed dziećmi pomieszane, kartonowe miseczki w kolorach: czer-
wonym, żółtym i niebieskim oraz sylwety psów w tych samych kolorach. Dzieci układa-
ją przed każdą sylwetą pieska miseczkę w takim samym kolorze. Liczą je.

2. Zabawa konstrukcyjna Buda dla Asa.

Dzieci oglądają obrazek przedstawiający budę – dom psa. Budują z klocków wymyślone
przez siebie budy.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kot jest – kota nie ma (patrz: przewodnik..., s. 75).

Rozmowa o tym, w jaki sposób należy dbać o zwierzęta, inspirowana opowiada-
niem D. Gellner Porwanie.

1. Ćwiczenie spostrzegawczości Ukryte zwierzęta.

Nauczyciel odsłania obrazek. Dzieci oglądają go i wyszukują zwierzęta, które się na nim
ukryły, np.: pies, kot, myszka, chomik, rybki, papuga.

2. Słuchanie opowiadania nauczyciela ilustrowanego obrazkami.

– Siedź tutaj i nie ruszaj się! – powiedzieliśmy do Azora. – My zaraz wrócimy, tylko się
trochę pohuśtamy.
Azor usiadł pod krzakiem i miał taką minę, jakby był najgrzeczniejszym psem na po-
dwórku. Niestety, gdy wróciliśmy z huśtawek, Azora nie było.
– Porwali go! – wrzasnął Arkadiusz i zaczął wycierać oczy rękawem, bo jak zwykle nie
miał chusteczki.
– Ale kto? Kto go porwał?! – zawołała Ola, rozglądając się dookoła.
– No, wiadomo, że porywacze!
Natychmiast zaczęliśmy ich szukać. I prawie znaleźliśmy... Jeden siedział z dużą torbą na
ławce koło piaskownicy. Ale okazało się, że to pan listonosz. A po co listonoszowi nasz
Azor? Żeby pogryzł wszystkie listy? A potem szedł przez podwórko pan z wielkim worem
na plecach.
– Nie zbieram żadnych psów, tylko chleb dla kur! – krzyknął ze złością.
I wtedy wszyscy razem zaczęliśmy płakać i pobiegliśmy do domu. Płacząc i szlochając,
wdrapaliśmy się po schodach i, na szczęście, w ostatniej chwili zobaczyliśmy... Azora!
Spał ze znudzoną miną na wycieraczce pod naszymi drzwiami. Kochany Azorek! Dobrze,
że nie nadepnęliśmy mu na ogon! Ale zrobiło nam się wstyd...

3.  Rozmowa na temat opowiadania.
•  Wypowiedzi na temat zachowań dzieci z opowiadania.
•  Wyjaśnienie, dlaczego Azor uciekł.
•  Omówienie,  w  jaki  sposób  należy  dbać  o  psy  i  inne  zwierzęta  domowe. Wyjaśnienie,

dlaczego.

• Uwrażliwianie na potrzeby zwierząt hodowanych w domach.
Zabawa muzyczno-ruchowa Zwierzątka na spacerze.

Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy: jedna to pieski, druga – kotki. Pieski poruszają
się przy dźwiękach kołatki, kotki – przy dźwiękach grzechotki.

4. Zabawa twórcza O co proszą nas zwierzęta?

Dzieci odkrywają obrazki zwierząt hodowanych w domach. Nazywają je. Wymyślają, o co
mogłyby prosić je zwierzęta, gdyby umiały mówić (pomaga nauczyciel).

III

1. Zabawy z wykorzystaniem wiersza N. Usenko Ala i As.

Dzieci rytmizują tekst; wypowiadają go z różnym natężeniem głosu: cicho, głośno, co-
raz ciszej, coraz głośniej; z różną intonacją: wesoło, smutno, ze złością.

Na polanie, tam pod lasem,

a As ciągnie ją na smyczy

biega Ala z pieskiem Asem.

i pilnuje cały czas,

Ala śpiewa coś i krzyczy,

bo to bardzo duży las.

  Zabawa orientacyjno-porządkowa Kot jest – kota nie ma (patrz: przewodnik..., s. 75).
2.  Zabawa plastyczna Moje zwierzątko – praca w małych zespołach.
  Dzieci malują farbami wymyślone zwierzęta; nadają im imiona.

LISTOPAD

Tydzień

pierwszy

Tematyka tygodnia: Jesienne drzewa.

Dzień 1.

Temat dnia: Lecą liście.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności uważnego słuchania i wypowiadania się na temat
utworu.

Cele operacyjne:

Dziecko: uważnie słucha wiersza, wypowiada się na temat jego treści.

Środki dydaktyczne: wiersz D. Gellner Jesień, ilustracja Jesienny park, Przedszkole trzy-
latka, s. 10, pies maskotka, liście, farby, karton, bębenek.

Przebieg dnia

1. Wielozmysłowe poznawanie liści przyniesionych przez nauczyciela: oglądanie, zwróce-

nie uwagi na kształt, kolorystykę, fakturę, wielkość; dotykanie, wąchanie – próby okre-
ślania zapachu.

2. Ćwiczenia graﬁ czne Listki.

Dzieci odbijają na kartonie dłonie pomalowane farbą. Po wyschnięciu obrysowują po-
wstałe odbitki, próbują nadać im kształt liścia.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci i drzewa.

Dzieci podzielone są na dwie grupy. Jedna to drzewa, które stoją i delikatnie poruszają
rękami jak gałązkami. Druga to dzieci, które biegają przy dźwiękach tamburynu pomię-
dzy drzewami. Podczas przerwy w grze dzieci chowają się za najbliższymi drzewami. Co
pewien czas następuje zmiana ról.

Słuchanie wiersza D. Gellner Jesień.

1. Omówienie ilustracji przedstawiającej jesienny park; zwrócenie uwagi na drzewa liściaste

i iglaste oraz ich kolorystykę; porównywanie ich liści. Odwołanie się do doświadczeń i ob-
serwacji dzieci. Próba udzielania odpowiedzi na pytanie Co dzieje się z listkami jesienią?

2. Zapoznanie z treścią utworu.

Nauczyciel recytuje wiersz, spacerując z psem maskotką uwiązanym na smyczy.

Gdy za liściem leci liść,

spod grzywki zerka,

lubię z psem na spacer iść.

a drzewa są

Pies na mnie

w rudych futerkach.

3.  Rozmowa na temat wiersza.
–  Kto był na spacerze? Co działo się z listkami?
–  Co robił pies? Jak wyglądały drzewa?

•  Wyjaśnienie znaczenia słów drzewa są w rudych futerkach.
•  Pokaz koloru rudego; wyszukiwanie go w otoczeniu.
4.  Zabawa Jaki kolor mają moje liście?

(Jeżeli naturalne liście mają zdecydowane kolory, wykorzystujemy je w zabawie, jeśli nie,
lepsze będą liście kartonowe). Dzieci wybierają po dwa liście spośród leżących na dywa-
nie. Nauczyciel prosi, aby powiedziały pieskowi z wiersza, w jakim kolorze są ich listki.

Zabawa ruchowa z elementem czworakowania Pieski na spacerze.

Dzieci-pieski poruszają się na czworakach przy dźwiękach bębenka pomiędzy liśćmi
rozłożonymi na dywanie. Podczas przerwy w grze zatrzymują się przy wybranym liściu
i wąchają go. Dźwięk bębenka jest sygnałem do ponownego ruchu.

Spacer w okolicach przedszkola, zachęcanie do obserwacji drzew mijanych po drodze

i opadających z nich liści.

III

1.  Kończenie kolorowania drzew na rysunku – Przedszkole trzylatka, s. 10.
  Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci i drzewa (patrz: przewodnik..., s. 84).
2.  Ćwiczenia oddechowe: dmuchanie na listki trzymane za ogonki.

Dzień 2.

Temat dnia: Bukiety z liści.

Cele ogólne: rozpoznawanie kształtów liści, dopasowywanie ich do odpowiednich obraz-
ków; poznanie nazw wybranych drzew.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje kształty liści, dopasowuje je do odpowiednich obrazków; wymie-
nia nazwy wybranych drzew.

Środki dydaktyczne: wyliczanka Lecą liście z drzewa, liście, wazoniki, obrazki gałązek
z listkami, kartonowe liście: klonu, kasztanowca, dębu, sylwety wazonów z emblematami
określonych liści, obręcze w kolorach: czerwonym, żółtym, zielonym, kartonowe liście
pocięte na części.

Przebieg dnia

1. Zabawy z wykorzystaniem wyliczanki Lecą liście z drzewa.

Dzieci rytmizują tekst; wypowiadają go z rosnącym i malejącym natężeniem głosu, ilu-
strują ruchem.

Dzieci (za nauczycielem):

Lecą liście z drzewa,

naśladują ruchem palców

bo to jesień już.

spadające liście,

Za jesienią zima

wskazują dłonią w jedną stronę,

zbliża się tuż-tuż.

wskazują dłonią w drugą stronę,

Nazbieramy liści,

naśladują zbieranie liści,

malutkich i dużych.

Bukiet z nich zrobimy,

wyciągają ręce przed siebie,

pokazują bukiet,

niech nam długo służy.

klaszczą w ręce.

2. Układanie przez chętne dzieci bukiecików z liści w małych wazonikach; ozdabianie

nimi sali.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci i drzewa (patrz: przewodnik..., s. 84).

Zabawa dydaktyczna rozwijająca umiejętność rozpoznawania różnych kształtów
Robimy kolorowe bukiety.

1. Zabawa rozwijająca percepcję wzrokową Z którego drzewa są te listki?

Nauczyciel odsłania obrazki gałązek z listkami: dębu, kasztanowca i klonu. Podaje na-
zwy drzew, z jakich pochodzą gałązki. Dzieci je powtarzają. Zwraca uwagę na różny
kształt znajdujących się na nich liści. Dzieci wybierają z pudełka liście. Układają je pod
odpowiednimi obrazkami. Powtarzają nazwy drzew, z jakich pochodzą wybrane liście.

2. Zabawa utrwalająca poznane kolory Kolorowe bukiety.

Dzieci wybierają po jednym kolorowym (czerwony, żółty, zielony), kartonowym liściu:
dębu, kasztanowca lub klonu. Witają się z nim różnymi częściami ciała.
Układają bukiety w wazonach oznaczonych listkami o określonym kształcie, np. kiedy
nauczyciel nazwie i pokaże liść dębu, dzieci, które mają liść dębu, podchodzą do ozna-
czonej nim sylwety wazonu i układają bukiet.
Oglądają powstałe bukiety; próbują podać nazwy drzew, z których pochodzą dane liście.
Nazywają kolory liści. Liczą liście w danym kolorze (same lub z pomocą nauczyciela).

Zabawa ruchowa rozwijająca spostrzegawczość i utrwalająca znajomość kolorów Kolor

do koloru.
Dzieci z listkami w kolorze czerwonym, żółtym lub zielonym poruszają się po sali w ryt-
mie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze szukają w sali obręczy
w takim samym kolorze jak ich listek i siadają przy niej. Podczas powtórzenia zabawy
zamieniają się listkami.

III

1. Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej – składanie w całość papierowych liści pocię-

tych na części (ćwiczenia indywidualne lub w małych zespołach).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci i drzewa (patrz: przewodnik..., s. 84).
2. Układanie przez chętne dzieci pomieszanych liści: dębu, kasztanowca, klonu na tacach

oznakowanych rysunkami takich samych liści.

Dzień 3.

Temat dnia: Nasze drzewa.

Cele ogólne: rozwijanie sprawności manualnych.

Cele operacyjne:

Dziecko: wykonuje wydzierankę z kolorowego papieru.

Środki dydaktyczne: Przedszkole trzylatka, s. 11, liście, dzwonki, nagranie szumu drzew,
elementy do ułożenia sylwety drzewa, gazety, klej, papier kolorowy, kartki w kształcie
drzewa, kartonowe listki.

Przebieg dnia

1. Zabawa rozwijająca wrażliwość słuchową Opadające liście.

Dzieci klęczą na kolanach. Każde trzyma w rękach dwa liście. Kiedy nauczyciel zaczyna
grać na dzwonkach opadające dźwięki gamy C-dur, dzieci pokazują, jak jesienią liście
spadają z drzew. (Nauczyciel zwraca uwagę na opadający kierunek linii melodycznej).

2. Ćwiczenia ruchowo-graﬁ czno-dźwiękonaśladowcze Drzewa na wietrze.

Dzieci słuchają nagrania szumu drzew. Próbują rozpoznać odgłosy. Naśladują ruchem
rąk gałęzie drzew poruszane wiatrem. Zwiększają lub zmniejszają intensywność ruchu
w zależności od siły wiatru (nagranie); naśladują szum drzew: szszszsz...

Wydzieranka z kolorowego papieru Nasze jesienne drzewka.

1. Poznanie części składowych drzewa.

Nauczyciel układa sylwetę drzewa z elementów wyciętych z kolorowego kartonu. Układając
ją na tablicy, nazywa poszczególne części: pień, gałęzie, liście. Dzieci powtarzają te nazwy.

2. Zabawa naśladowcza Części drzewa.

Gdy nauczyciel powie pień, dzieci stoją prosto i nie ruszają się, ręce trzymają wzdłuż
tułowia. Kiedy powie gałęzie, poruszają wyciągniętymi w górę rękami w jedną i w drugą
stronę. Kiedy powie listki – pokazują rękami opadanie liści z drzew.

3. Ćwiczenia plastyczne Gazetowe drzewo.

Dzieci drą papier gazetowy na paski różnej długości; wspólnie układają z nich na dywa-
nie sylwetę drzewa.

4. Wykonanie pracy.
• Pokaz przez nauczyciela sposobu wykonania pracy: wydzieranie pnia i gałązek z czarnego

lub brązowego papieru; naklejanie na kartce w kształcie drzewa; doklejanie listków – wydar-
tych kawałeczków w kolorach czerwonym, zielonym i żółtym na gałązkach i pod drzewem.

• Samodzielne wykonywanie pracy przez dzieci (wzór nauczyciela jest przypięty w wi-

docznym miejscu).

• Oglądanie powstałych prac; zorganizowanie wystawy w kąciku dla rodziców.

III

1. Zabawa rozwijająca spostrzegawczość Ukryte listki.

Dzieci siedzą na dywanie tyłem do nauczyciela, który chowa na umówionej przestrzeni
kartonowe listki (3 lub więcej) w taki sposób, aby były trochę widoczne (wcześniej po-
kazuje listki dzieciom). Na sygnał dzieci rozchodzą się po sali i szukają listków, starając
się zapamiętać, w jakich miejscach były ukryte.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci i drzewa (patrz: przewodnik..., s. 84).
2. Pokazywanie obrazka, na którym wiewiórka trzyma orzeszek; potem pokazywanie ob-

razka, na którym wiewiórka siedzi na ławce. Omówienie ostatniego obrazka – Przed-
szkole trzylatka, s. 11.

Dzień 4.

Temat dnia: Jesienne zabawy przy piosence.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności poruszania się przy muzyce; rozpoznawanie wyso-
kości dźwięków.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje wysokie i niskie dźwięki; porusza się przy piosence.

Środki dydaktyczne: piosenka Jesienna orkiestra, Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 7, mate-
riał przyrodniczy, obrazki instrumentów: ﬂ etu, trąbki, bębenka, instrumenty, opaski z ry-
sunkami zwierząt: zająca, wiewiórki, niedźwiedzia brunatnego, farby plakatowe, jesienne
obrazki pocięte na części.

Przebieg dnia

1. Zabawy manipulacyjne z wykorzystaniem materiału przyrodniczego (kasztanów, żołę-

dzi, patyczków, liści).

• Układanie przez dzieci wzorów ułożonych przez nauczyciela lub kompozycji według wła-

snych pomysłów. Zachęcanie dzieci do nazywania powstałych prac.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci i drzewa (patrz: przewodnik…, s. 84).

Zabawy z wykorzystaniem piosenki Jesienna orkiestra.

Zabawa muzyczno-ruchowa rozwijająca umiejętność rozpoznawania dźwięków wyso-

kich i niskich Zbieramy listki.
Dzieci, przy akompaniamencie w rytmie ósemek, biegają pomiędzy drzewami. Gdy sły-
szą dźwięki w dolnym rejestrze, zbierają liście; gdy słyszą wysokie dźwięki, wspinają
się na palce i starają się zerwać listki z drzewa.

1. Słuchanie piosenki Jesienna orkiestra (sł. K. Majewska, muz. U. Smoczyńska-Nacht-

man) śpiewanej przez nauczyciela.

I.  Na polanie w lesie już pożółkła trawa,
  zaraz się rozpocznie jesienna zabawa.
  Zając dmucha w trąbę, miś na ﬂ ecie gra,
  mały jeżyk podśpiewuje: bum tra-ra-ra-ra. (bis)
II. Wiewióreczka ruda wielki bęben trzyma,
  pod gałęzią sosny głową kiwa ślimak.
  Poszła jesień w taniec, wiatr na liściach gra,
  mały jeżyk podśpiewuje: bum tra-ra-ra-ra. (bis)
2.  Rozmowa na temat piosenki.
•  Określanie tempa i nastroju piosenki.
•  Wypowiedzi dzieci dotyczące zwierząt, które występują w piosence, i instrumentów, na

jakich grają.

• Wskazywanie instrumentów na obrazkach; słuchanie odgłosów, jakie wydają (nauczy-

ciel gra na trąbce, ﬂ ecie, bębenku).

3. Zagadki słuchowe Jaki to instrument?

Dzieci zamykają oczy, a nauczyciel gra na wcześniej przedstawionych instrumentach.
Wskazują na obrazkach instrumenty, na których grał nauczyciel, i naśladują grę na nich.

4. Zabawa rozwijająca umiejętność rozpoznawania melodii piosenki Jesienna zabawa.

Dzieci spacerują po sali. Kiedy usłyszą melodię piosenki, dobierają się dwójkami i pod-
skakują w parach w kółeczkach.

5. Ilustrowanie piosenki ruchem.

Dzieci stoją w kole, nauczyciel śpiewa piosenkę. Dzieci naśladują grę na trąbce, ﬂ ecie, bęb-
nie w odpowiednich miejscach piosenki. Przy słowach: Tra-ra-ra-ra – klaszczą w ręce.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Uważne zwierzątka.

Nauczyciel rozdaje dzieciom opaski z rysunkami zwierząt występujących w piosence.
Na hasło, którym jest nazwa jednego zwierzęcia, dzieci poruszają się w określony spo-
sób. Np. na hasło Zajączki – dzieci skaczą w przysiadzie, Misie – chodzą wolno na czwo-
rakach, Wiewiórki – skaczą obunóż z ugiętymi przed sobą łapkami. Podczas powtórzeń
zabawy następuje zmiana ról.

III

1. Ćwiczenia graﬁ czne Jeżyk.

Dzieci malują palcem umoczonym w czerwonej farbie (przygotowanej przez nauczy-
ciela) dużo czerwonych kropek pod rysunkiem jeża, a nad rysunkiem – mało kropek.
Potem, umoczonym w farbie palcem, malują różnymi kolorami kolce jeża – Ćwiczenia
plastyczne, ćw. nr 7.

Zabawa ruchowa przy piosence Jesienna orkiestra (patrz: przewodnik…, s. 88-89).
2. Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej – wspólne układanie z nauczycielem jesiennych

obrazków pociętych na części (ćwiczenia indywidualne lub w małych zespołach).

Dzień 5.

Temat dnia: Szal pani Jesieni.

Cele ogólne: rozwijanie mowy i koncentracji uwagi.

Cele operacyjne:

Dziecko: uważnie słucha, wypowiada się na określony temat.

Środki dydaktyczne: opowiadanie T. Fiutowskiej Chciałabym mieć szal, sylweta gałązki
dębu, kartonowe sylwety liści dębu, szal, sylwety do teatrzyku, liście, nagranie muzyki
tanecznej, rysunki szala, stemple z ziemniaków w kształcie liści, farby plakatowe, tacka.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia liczbowe w formie opowieści matematycznej Dębowe liście.

Dzieci mają przed sobą sylwety liści dębu. Na tablicy umieszczona jest sylweta gałązki
dębu z 3 listkami. Nauczyciel opowiada: Na gałęzi dębu zostało już niewiele liści. Wiatr
psotnik prawie wszystkie strącił, ale z tymi miał trochę kłopotu. Ile liści zostało?
Dzieci głośno liczą (3), układają przed sobą tyle liści, ile jest na sylwecie gałązki.
Wiatr psotnik nie dał za wygraną, dmuchnął na gałązkę i strącił jeden liść.
Jedno z dzieci ściąga 1 listek z sylwety gałązki i układa go pod tablicą.
Ile liści zostało? Dzieci głośno liczą (2).
Co trzeba zrobić, aby i u was zostało tyle samo liści? (Dzieci odkładają po jednym listku
na tackę).
Wietrzykowi było tego jednak za mało. Dmuchnął jeszcze mocniej i strącił z gałązki
ostatni listek. (Chętne dziecko ściąga listek i układa pod tablicą).
Ile liści zostało na gałązce? (Nie ma żadnego).
Co trzeba zrobić, aby i u was zostało tyle samo? (Dzieci odkładają kolejny listek na tackę).
Popatrzcie na gałązkę. Ile jest na niej listków? A gdzie teraz znajdują się listki? (Pod
gałązką). Ile ich jest? (3).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci i drzewa (patrz: przewodnik…, s. 84).

Teatrzyk sylwet na podstawie utworu T. Fiutowskiej Chciałabym mieć szal.

1. Oglądanie szala przyniesionego przez nauczyciela. Zwrócenie uwagi na jego kolorystykę

i wzornictwo, określanie wrażeń dotykowych oraz przeznaczenia szala.

2. Teatrzyk na podstawie opowiadania.

Nauczyciel opowiada, manipulując sylwetami postaci.
Idzie Jesień przez las. Z zadowoleniem patrzy na drzewa z pięknymi kolorowymi liśćmi.
– Dobrze listkom. Słoneczko je grzeje i maluje pięknymi barwami, a ja mam suknię z kwia-
tów, korale z owoców jarzębiny, wianek z gałęzi i traw. Chciałabym mieć jeszcze szal z ko-
lorowych liści. Byłoby mi w nim ciepło w długie jesienne wieczory. Słonko zamrugało:
– Potraﬁ ę malować liście. Nie potraﬁ ę jednak zrobić szala. Zawołaj wiatr. On ci pomoże.
Wiatru nie trzeba było wołać. Sam się pojawił. Wpadł między drzewa i wypatrywał, na
których są najbardziej kolorowe liście. Dmuchnął na jedno, dmuchnął na drugie i trze-

cie, a najpiękniejsze liście spadały powoli na ziemię.
– Jakie piękne! Dziękuję ci, wietrze... Zaraz zrobię sobie z nich piękny długi szal. Mam
nadzieję, że dzieci mi pomogą.

3.  Rozmowa na temat teatrzyku.
–  Kto spacerował po lesie? Co podziwiał?
–  Jak była ubrana Jesień? Co chciała mieć? Po co? Kto jej pomógł?
4.  Zabawa Szal dla pani Jesieni.

Dzieci układają z liści na dywanie pasowe kompozycje, oglądają je. Porównują długość
i szerokość; nabywają umiejętność posługiwania się określeniami: długi, krótki, dłuższy,
krótszy, wąski, szeroki, węższy, szerszy.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Taniec liści.

Dzieci-listki swobodnie poruszają się przy muzyce. Kiedy ona cichnie, pomału opadają
na ziemię i chwilę odpoczywają. Ponowne dźwięki muzyki są sygnałem do ruchu.

III

1. Ćwiczenia plastyczne Jesienny szal.

Dzieci stemplują stemplami (wykonanymi przez nauczyciela z ziemniaków) na rysun-
kach szala kolorowe listki – tworzą dowolne kompozycje.

2. Zabawa rozwijająca umiejętność współdziałania w parze Nie podepcz liści.

Nauczyciel rozkłada na dywanie w różnych odstępach kartonowe liście. Prosi, aby jedno
z dzieci zamknęło oczy. Przeprowadza je pomiędzy liśćmi w taki sposób, aby nie nadep-
nęło na żaden liść.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci i drzewa (patrz: przewodnik…, s. 84).

LISTOPAD

Tydzień

drugi

Tematyka tygodnia: Pada deszcz.

Dzień 1.

Temat dnia: Spotkanie w czasie deszczu.

Cele ogólne: rozwijanie mowy.

Cele operacyjne:

Dziecko: prawidłowo artykułuje dźwięki.

Środki dydaktyczne: baśń W. Sutiejewa Spotkanie pod grzybkiem, Przedszkole trzylatka,
s. 12, sylwety: do baśni, paski niebieskiej bibuły, nagrania: muzyki tanecznej, odgłosów
deszczu, gazety, tamburyn.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia grafomotoryczne połączone z rozwijaniem mowy i rytmu Pada deszczyk.

Dzieci powtarzają za nauczycielem rymowankę i próbują zilustrować ją, wykonując pal-
cem w powietrzu odpowiednie ruchy, naśladując nauczyciela.

Dzieci:

Deszczyk pada, deszczyk pada,

naśladują palcami padający deszcz,

parasolka się rozkłada.

kreślą w powietrzu kształty kropli

deszczu, parasola,

Chmurki małe się spotkały

kreślą w powietrzu kształty chmur,

i cichutko rozmawiały.

Deszczyk pada, mały, wielki,

naśladują palcami padający deszcz,

a w kałużach są bąbelki.

rysują w powietrzu koła.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Słońce świeci – deszczyk pada (według K. Wlaźnik).

Słysząc słowa: Słońce świeci – dzieci spacerują po sali. Na słowa: Deszczyk pada – biegną
do domu (wyznaczonego miejsca w sali) i chowają się przed deszczem.

2. Zabawa twórcza Nasze chmurki.

Dzieci poruszają się przy muzyce, trzymając w rękach paski niebieskiej bibułki. Podczas
przerwy w grze układają z bibułki na dywanie kształt chmury. Oglądają chmury, które
powstały.

Ćwiczenia artykulacyjne na podstawie baśni W. Sutiejewa Spotkanie pod grzybkiem.

1. Zabawa językowa Co robi deszcz?

Dzieci próbują odpowiedzieć na pytanie Co robi deszcz? Np. pada, leje, kapie, kropi,
siąpi, szumi, moczy, stuka.

2. Zapoznanie z treścią baśni ilustrowanej sylwetami.

Nauczyciel opowiada baśń. Dzieci w trakcie opowiadania nauczyciela naśladują odgłosy
(wytłuszczone wyrazy). Sylweta grzyba musi się rozsuwać, aby można było pokazać
dzieciom zmianę wielkości grzyba.
Pewnego razu kotek wybrał się na spacer do lasu. Aż tu nagle zaczął padać gęsty deszcz
(kap, kap, kap...). – Miau, miau, gdzie się schronić? Zobaczył kotek na polance grzybek.
Podbiegł do niego i ukrył się pod jego kapeluszem. Siedzi, czeka, ale deszcz leje i leje
(plum, plum, plum). Podpełzł do grzybka mokry szczeniaczek. – Hau, hau, kotku, wpuść
mnie pod grzybek, bo bardzo zmokłem.
– Miau, miau – wejdź. I wpuścił szczeniaczka pod grzybek, a deszcz przybierał na sile.
Biegnie obok grzybka indyk. – Gul, gul, wpuśćcie mnie pod grzyb. Leje się ze mnie woda.
– Miau, miau, hau, hau, gdzie cię wpuścimy? Przecież tu nie ma miejsca!
– Gul, gul, jakoś to będzie! W niewygodzie, ale w zgodzie. Kotek i szczeniaczek posunęli
się, wpuścili indyka pod grzybek. A deszcz wciąż leje, ani myśli przestać.
A tu biegnie kózka i lamentuje: – Mee, mee, ojejej, przemokła kózka, kapie jej z boków
i brody. Wpuśćcie mnie pod grzybek, żeby odetchnąć i deszcz przeczekać.
– Miau, miau, hau, hau, gul, gul nie ma więcej miejsca.
– Mee, mee, posuńcie się, ardzo was proszę. Posunęli się wszyscy i znalazło się miejsce
dla kózki. Za chwilę na polanę wbiegł osiołek. Zobaczył grzybek i prosi: – Ia, ia, wpuść-
cie mnie, bo bardzo zmokłem.
– Miau, miau, hau, hau, gul, gul, mee, mee, nie ma miejsca.
– Ia, ia – wpuśćcie mnie choć trochę, może się zmieszczę. I zwierzątka zrobiły miejsce dla

osiołka. Wtem na polanę wbiegł baranek i zobaczył grzyb. – Bee, bee, schowajcie mnie.
Lis mnie ściga. Poratujcie. Zwierzęta posunęły się i ukryły baranka, i lis nie znalazł go.
A tu przez polanę idą gąska i kaczka i dziwią się: – Gęgu, gęgu, dlaczego zwierzęta
schowały się przed deszczem? – Kwa, kwa, jak można nie lubić wody?
A tymczasem deszcz ustał i wyjrzało słonko. Wszyscy wyszli spod grzyba, cieszą się.
Kotek zamyślił się i mówi: – Miau, miau. Jak to się stało, że najpierw mnie samemu było
ciasno, a potem zmieściliśmy się wszyscy?
– Hau, hau, gul, gul, mee, mee, ia, ia, bee, bee, gęgu, gęgu, kwa, kwa. Jak to się stało?
– Kum, kum, rech, rech – zaśmiała się żabka, która siedziała na kapeluszu grzybka. –
Ech, głowy, głowy. Grzyb przecież... – urwała w pół zdania i zniknęła w trawie. Zwierzę-
ta spojrzały na grzyb i od razu się domyśliły. A czy wy też się domyśliliście?

3. Rozmowa na temat opowiadania.

Dzieci z pomocą nauczyciela wyjaśniają, co się stało z grzybem (urósł) i co miało na
to wpływ (deszcz). Próbują wyjaśnić (z pomocą nauczyciela), dlaczego deszcz jest po-
trzebny.

Zabawa ruchowo-dźwiękonaśladowcza Zwierzątka.

Dzieci poruszają się swobodnie po sali przy dźwiękach tamburynu. Podczas przerwy
w grze podbiegają do nauczyciela, który pokazuje sylwetę wybranego zwierzęcia z opo-
wiadania. Dzieci podają jego nazwę i naśladują jego głos.

4. Zabawa Rozmowy zwierząt.
Chętne dzieci manipulują sylwetami, tworzą własne dialogi.

III

1. Oglądanie obrazka. Nazywanie zwierząt, które schowały się pod liściem. Rysowanie

parasola – Przedszkole trzylatka, s. 12.

Zabawa ruchowo-dźwiękonaśladowcza Zwierzątka (patrz: przewodnik..., s. 93).
2. Zagadki słuchowe Padający deszcz.

Dzieci słuchają odgłosów padającego deszczu; określają, z jaką intensywnością pada.
Naśladują odgłos padającego deszczu poprzez stukanie palcami w gazetę z różnym na-
tężeniem.

Dzień 2.

Temat dnia: Kolorowe parasolki.

Cele ogólne: rozwijanie sprawności manualnych oraz inwencji twórczej.

Cele operacyjne:

Dziecko: wykonuje parasolkę według wzoru, samodzielnie ją ozdabia.

Środki dydaktyczne: wiersz E. Szelburg-Zarembiny Dziadzio Mrok, Przedszkole trzylat-
ka, s. 13, różne parasole, pudełko, bębenek, tamburyn, krążki, sylwety parasoli różniących
się kolorami i wzorami (po dwie każdego rodzaju), elementy z kolorowego papieru do wy-
konania parasoli, rysunek przedstawiający padający deszcz, drobne wzorki z kolorowego
papieru, klej, niebieskie kredki świecowe, jesienna garderoba (lub obrazki), lalka.

Przebieg dnia

Zabawa orientacyjno-porządkowa Słońce świeci – deszczyk pada (patrz: przewodnik..., s. 92).
1. Ilustracja ruchowa wiersza E. Szelburg-Zarembiny Dziadzio Mrok.

Nauczyciel recytuje wiersz, ilustrując go ruchem. Wyjaśnia znaczenie niezrozumiałych
wyrazów. Dzieci go naśladują, powtarzają głośno wyrazy dźwiękonaśladowcze.

Dzieci:

Pada, pada deszcz

naśladują palcami padający deszcz,

chlupu-chlupu, chlup!

pocierają rękami o siebie,

Idzie dziadzio Mrok

cicho maszerują w miejscu,

tupu-tupu, tup!

rytmicznie, głośno tupią,

Idzie dziadzio Mrok

cicho maszerują w miejscu,

człapu-człapu, człap!

klaszczą w ręce,

Wyskoczyła noc,

wyskakują obunóż w górę,

za połę go łap!

obracają się wokół własnej osi za

wyciągniętą ręką,

Zmyka dziadzio Mrok

biegają w miejscu,

tupu-tupu, tup!

rytmicznie tupią,

A noc za nim brnie

poruszają się w miejscu na szeroko

rozstawionych nogach,

chlupu-chlupu, chlup!

pocierają rękami o siebie.

Nasze parasolki – naklejanie na kartce parasoli ułożonych z części wyciętych z koloro-
wego papieru; ozdabianie ich drobnymi elementami według własnych pomysłów.

1. Rozwiązywanie zagadki Co ukryło się w pudełku?
Dzieci rozwiązują zagadkę: odgadują, co nauczyciel ukrył w pudełku.

Gdy świeci słońce,

Kiedy deszczyk pada,

stawiasz go w kącie.

nad głową go rozkładasz. (parasol)

• Oglądanie różnych parasoli przyniesionych przez nauczyciela. Zwrócenie uwagi na ich

kolorystykę i wzornictwo.

2. Ćwiczenie spostrzegawczości Takie same parasolki.

Nauczyciel układa przed dziećmi sylwety sześciu parasoli różniących się kolorami
i wzorkami (po dwa takie same). Dzieci łączą w pary sylwety takich samych parasoli;
wyjaśniają swój wybór.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Pod parasolem.

Dzieci poruszają się pomiędzy krążkami (parasolami) rozłożonymi na dywanie w ryt-
mie wystukiwanym na tamburynie. Na hasło Pada deszcz, zatrzymują się, podnoszą
krążek nad głowę – chronią się pod parasolem przed deszczem. Dźwięki tamburynu są
sygnałem do ponownego ruchu.

3. Wykonywanie prac przez dzieci.
• Pokaz przez nauczyciela sposobu wykonania parasola z dwóch części, jego ozdobienia

oraz rysunku padającego deszczu.

• Samodzielne działania dzieci: naklejanie na kartce czaszy i rączki. Przyklejanie elemen-

tów zdobniczych (np.: kółeczek, kwiatuszków, choineczek, gwiazdek, chmurek) wycię-

tych przez nauczyciela z kolorowego papieru. Tworzenie kompozycji według pomysłów
dzieci; dorysowanie niebieską kredką świecową wokół parasoli kresek oznaczających
padający deszcz.

• Oglądanie powstałych prac; zorganizowanie wystawy w kąciku dla rodziców.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Słońce świeci – deszczyk pada (patrz: przewodnik...,

s. 92).

III

1. Łączenie na obrazku w pary małych i dużych parasoli w tym samym kolorze. Nazywanie

kolorów – Przedszkole trzylatka, s. 13.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Pod parasolem (patrz: przewodnik..., s. 94).
2. Zabawa Ubieramy lalkę na jesienny spacer (ćwiczenia indywidualne lub w małych ze-

społach).
Dzieci wybierają spośród części garderoby (obrazków) ubrania potrzebne na jesienny
spacer; nazywają je; wyjaśniają, na których częściach ciała nosi je lalka.

Dzień 3.

Temat dnia: Deszczowa muzyka.

Cele ogólne: rozwijanie poczucia rytmu; przybliżenie nazw i brzmienia wybranych instru-
mentów perkusyjnych.

Cele operacyjne:

Dziecko: porusza się rytmicznie przy muzyce.

Środki dydaktyczne: piosenka Jesienne czary, wiersz D. Gellner Wiatr, Ćwiczenia pla-
styczne, ćw. nr 8, gazety, opaski z rysunkami małych i dużych chmur, grzechotka, kołatka,
bębenek, drewienka, trójkąt, woreczek foliowy, niebieska farba, klocki.

Przebieg dnia

1. Zabawy z wykorzystaniem wiersza D. Gellner Wiatr.

Nauczyciel recytuje wiersz wers po wersie. Dzieci jak echo powtarzają słowa; wspólnie
rytmizują tekst. Potem dopowiadają brakujące słowa (wytłuszczone wyrazy). Mówią
wiersz w różnym tempie – szybko, wolno; z różnym natężeniem głosu – cicho, głośno.

Tam za lasem, tam za górką

aż się chmurki rozpłakały

wiatr dokuczał małym chmurkom,

i deszcz padał przez dzień cały.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Małe chmurki i duże chmury.

Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy – małe chmurki i duże chmury. Zakłada im opa-
ski z odpowiednimi rysunkami. Przy dźwiękach grzechotki poruszają się małe chmurki;
przy dźwiękach kołatki – duże chmury.

Zabawy z wykorzystaniem piosenki Jesienne czary.

1. Zabawa rytmiczna Pada deszcz.

Dzieci spacerują, trzymając w rękach gazety. Rytmizują słowa Pada deszcz i naśladują
odgłosy deszczu, uderzając ręką w gazetę.

2. Słuchanie piosenki Jesienne czary (sł. i muz. M. Staniek).

Nauczyciel śpiewa piosenkę, instrumentując jej tekst wybranymi instrumentami perku-
syjnymi.

Nauczyciel:

Pada deszczyk kap, kap, kap,

po słowach Pada deszczyk – trzy

razy delikatnie uderza w bębenek,

o parapet stuk, stuk, stuk.

po słowach: O parapet – trzy razy

uderza w drewienka,

W szybkę dzwoni dzyń, dzyń, dzyń,

po słowach: W szybkę dzwoni – trzy

razy uderza w trójkąt,

żeby raźniej było mi.
Wietrzyk wieje ﬁ uu, ﬁ uu, ﬁ uu.

po słowach: Wietrzyk wieje – pociera

ręce woreczkiem foliowym,

Liście tańczą szu, szu, szu.

po słowach: Liście tańczą – gra na

grzechotce,

Wszystko tu wiruje,
bo jesień czaruje.

gra na tamburynie.

3.  Rozmowa na temat piosenki.
•  Omówienie treści; określanie tempa i nastroju utworu.
  Zabawa ruchowa z ćwiczeniami dźwiękonaśladowczymi Jesienne odgłosy.

Dzieci spacerują po sali w rytmie wystukiwanym na bębenku. Podczas przerwy w grze
słuchają, co mówi nauczyciel i dopowiadają wyrazy, wykorzystując słowa piosenki. Na-
uczyciel: Pada deszczyk, dzieci: kap, kap, kap; o parapet stuka – dzieci: stuk, stuk,
stuk; dzwoni w szybkę – dzieci: dzyń, dzyń, dzyń; wietrzyk wieje – dzieci: ﬁ uu, ﬁ uu,
ﬁ uu; liście tańczą – dzieci: szu, szu, szu.

4. Pokaz instrumentów wykorzystanych do instrumentacji piosenki.

Dzieci powtarzają ich nazwy za nauczycielem. Słuchają dźwięków, jakie wydają. Chętne
dzieci wydobywają z nich dźwięki z pomocą nauczyciela.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Słońce świeci – deszczyk pada (patrz: przewodnik...,

s. 92).

III

1. Malowanie niebieską farbą, równocześnie obiema rękami, padającego deszczu. Potem –

malowanie kałuży – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 8.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Małe chmurki i duże chmury (patrz: przewodnik...,

s. 95).

2. Zabawy konstrukcyjno-manipulacyjne: budowanie dowolnych konstrukcji z klocków

w wybranym kolorze.

Dzień 4.

Temat dnia: A deszcz pada i pada.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności liczenia w zakresie trzech.

Cele operacyjne:

Dziecko: liczy w zakresie trzech.

Środki dydaktyczne: piosenka Zła pogoda, obrazki: chmury, z której pada deszcz; z dziewię-
cioma ukośnymi kreskami, bibułkowe krople deszczu, kilka dużych parasoli, liczmany (po trzy
dla każdego dziecka), sylwety parasoli różniące się wielkością w kolorach: czarnym, czerwo-
nym i niebieskim, sylwety parasoli dla nauczyciela, kubeczki, miska, woda, plastelina.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia graﬁ czne z wykorzystaniem piosenki Zła pogoda (sł. K. Czartoryska, muz.

K. Kwiatkowska-Marczak) – wykorzystanie elementów Metody Dobrego Startu M. Bog-
danowicz.
Nauczyciel  śpiewa  piosenkę.  Dzieci  mówią,  które  słowa  naśladują  kapanie  deszczu,
a które – chlapanie. Nauczyciel rytmizuje słowa piosenki. Dzieci wspólnie z nim ryt-
micznie klaszczą. Następnie nauczyciel pokazuje obrazek chmury, z której pada deszcz
oraz  obrazek  z  dziewięcioma  ukośnymi  kreskami  (po  trzy  w  każdym  rzędzie).  Dzieci
dostrzegają,  że  taki  sam  wzór  znajduje  się  na  obrazku  i  przypomina  padający  deszcz.
Rysują palcem po kreskach na wzorach przed sobą tak, jak pokazuje nauczyciel na du-
żym wzorze. Najpierw słowa: Pada deszcz, pada deszcz, pada deszcz – każda sylaba to
jedna kreska. Następnie robią to samo, ale już przy słowach piosenki Zła pogoda (należy
prowadzić dłoń z góry na dół).

  Zła / po / go / da, / ka / pie / wo / da /,
  ka / pie / z nie / ba / kap, / kap, / kap /,
  a / w ka / lo / szach / do / przed / szko / la /
  i / dą / dzie / ci / chlap, / chlap, / chlap /.
  Kap, / kap, / kap, / kap, / kap, / kap /,
  i / dą / dzie / ci / chlap, / chlap, / chlap /.
  Zabawa orientacyjno-porządkowa Słońce świeci – deszczyk pada (patrz: przewodnik..., s. 92).
2.  Ćwiczenia oddechowe Zabawy z kroplami deszczu.

Dzieci dmuchają na bibułkowe kropelki deszczu, przesuwają je z jednej strony stołu na
drugą.

Ćwiczenia liczbowe w formie opowieści matematycznej Trzy parasole.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Chronimy się przed deszczem.

Nauczyciel rozkłada w sali kilka dużych parasoli. Dzieci spacerują pomiędzy parasola-
mi. Dziewczynki powtarzają słowa: Kapie, kapie, kapie, a chłopcy: Pada, pada, pada.
Na hasło Ulewa – dzieci szybko chowają się pod parasole. Podczas powtórzenia zabawy
dzieci, które mówiły Kapie, będą mówiły Pada, i odwrotnie.

1. Opowiadanie nauczyciela Rodzina parasoli.

Nauczyciel opowiada, ilustrując opowiadanie sylwetami parasoli. Dzieci wykonują jego
polecenia. Dla każdego dziecka nauczyciel przygotowuje sylwety takich samych para-
soli jakie ma on, tylko w mniejszych rozmiarach.
W przedpokoju za drzwiami znajdował się stojak na parasole. Stały tam parasole całej
rodziny. Ten największy – czarny – to parasol taty. Mniejszy niż parasol taty jest parasol
mamy. Jest on w kolorze... (Czerwonym – dopowiadają dzieci). Najmniejszy z wszystkich
parasoli jest parasol Tomka. Jest on w kolorze... (Niebieskim – dopowiadają dzieci).
W czasie opowiadania nauczyciel przypina do tablicy sylwety kolejnych parasoli we-
dług malejącej wielkości.

2. Ćwiczenia liczbowe.

– Ile parasoli jest w stojaku? (3).
– Połóżcie przed sobą trzy parasole, pamiętając o tym, że parasol taty jest największy,
mamy – mniejszy niż taty, a Tomka – najmniejszy.
– Kiedy na dworze pada deszcz, z mieszkania wychodzą parasol taty i parasol mamy.
Tomek nigdy nie zabiera swojego parasola. Choćby nie wiem jak lało. Dlaczego? Za-
wsze powtarza, że chłopaki parasoli nie noszą. (Przy słowach: Z mieszkania wychodzą
nauczyciel i dzieci kolejno odkładają parasol taty i parasol mamy – 2 parasole).
– Ile parasoli zostaje w domu? (1).
– Smutno jest parasolowi Tomka. (Dzieci próbują pokazać, jak smuci się parasol). Ale
po południu humor mu się poprawia. Wracają z pracy tata i mama, oczywiście z para-
solami. A potem wbiega Tomek w mokrym płaszczu przeciwdeszczowym, a jego parasol,
choć stał w kącie i nie był na deszczu, cieszy się, że już nie jest sam. (Dzieci pokazują,
jak parasol może okazywać radość).
– Ile parasoli zostało w stojaku, kiedy wszyscy wyszli? (1).
– Ile parasoli przyszło, gdy wrócili z pracy rodzice i Tomek? (2). (Nauczyciel i dzieci
dokładają brakujące parasole).
– Ile parasoli stoi teraz w stojaku? (3).

– Czyje parasole są mniejsze niż parasol taty? (Parasole mamy i Tomka).
– Czyje są większe niż parasol Tomka? (Mamy i taty).
– Czyje parasole są większe niż parasol mamy? Czyje są mniejsze? (Większy niż parasol
mamy jest parasol taty, a mniejszy – parasol Tomka).

3. Ćwiczenia rytmiczne Łańcuch parasoli.

Dzieci wspólnie układają łańcuch parasoli z zachowaniem rytmu: parasol taty, mamy,
Tomka; taty, mamy, Tomka. Powtarzają słowa: duży, mniejszy, najmniejszy.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Uwaga, kałuża!

Dzieci spacerują po sali. Na hasło Uwaga, kałuża! – naśladują przeskakiwanie przez
kałuże.

III

1. Zabawy wodą.

Dzieci przelewają wodę z kubeczka do kubeczka, wlewają wodę z kubeczka do miski;
pluskają palcami, rękami w misce z wodą. Obserwują spadające z dłoni krople wody,
słuchają odgłosów, porównują je.

  Zabawa orientacyjno-porządkowa Uwaga, kałuża! (patrz: przewodnik..., s. 99).
2.  Zabawa plastyczna Plastelinowe kałuże.
  Chętne dzieci modelują placki z plasteliny, naklejają je na kartce.

Dzień 5.

Temat dnia: Spacer w kaloszach.

Cele ogólne: rozwijanie mowy i myślenia.

Cele operacyjne:

Dziecko: rytmizuje tekst, podaje nazwy czynności; prawidłowo wypowiada wyrazy
dźwiękonaśladowcze.

Środki dydaktyczne: opowiadanie D. Gellner Kalosze, piosenka Deszczowe kropelki tek-
sty zagadek, pasujące do nich obrazki, duże męskie kalosze, chusta, sylwety do opowiada-
nia, obrazki różnych kaloszy poprzecinane na połowy, wzory do rysowania.

Przebieg dnia

1. Rozwiązywanie zagadek Deszczowe zagadki.
Dzieci rozwiązują zagadki, wyszukują pasujące do rozwiązań obrazki.

Gdy go długo nie ma,

Płynie po niebie,

wszyscy narzekają.

bo wietrzyk ją goni,

A gdy przyjdzie, pod parasol

jeśli tylko zechce,

przed nim się chowają. (deszcz)

słoneczko zasłoni. (chmura)

Jakie obuwie do tego służy,

Gdy ładna pogoda,

żeby w nim biegać po kałuży? (kalosze)

stoję sobie w kącie,

za to gdy deszcz pada,

pamiętajcie o mnie. (parasol)

100

Zabawa orientacyjno-porządkowa Słońce świeci – deszczyk pada (patrz: przewodnik...,

s. 92).

2. Ćwiczenia rozwijające zmysł dotyku Ukryty przedmiot.

Dzieci dotykają przykrytych chustą kaloszy – próbują odgadnąć, jaki przedmiot jest pod
nią ukryty.
Oglądają kalosze przyniesione przez nauczyciela. Omawiają ich wygląd. Wyjaśniają,
do czego służą; wypowiadają się (zachęca nauczyciel) na temat posiadanych kaloszy
i spacerów w nich po kałużach.

Słuchanie opowiadania D. Gellner Kalosze.

1. Słuchanie opowiadania nauczyciela ilustrowanego sylwetami.

Tata kupił mi czerwone kalosze. Chciałam oczywiście zaraz je włożyć, ale tata powie-
dział: – Poczekaj, Halinko, aż będzie deszcz.
A deszczu nie było i nie było. Aż tu kiedyś wracam z przedszkola, a w łazience światło
zapalone i woda leje się z prysznica. Wbiegam do łazienki, a tam... skaczą wesoło w wan-
nie moje kalosze i mówią: – Tak długo nie brałaś nas, Halinko, na deszcz, że musiałyśmy
się trochę pochlapać...

2. Zabawa językowa Co lubią kalosze?

Dzieci próbują odpowiedzieć na pytanie Co lubią kalosze? Np. chodzić, chlapać, tupać,
moknąć.

3. Ćwiczenia rytmiczne Moje kalosze.

Dzieci rytmizują zdanie Moje kalosze zawsze chętnie noszę z klaskaniem, tupaniem,
łączeniem tupania i klaskania.
Powtarzają wyrazy dźwiękonaśladowcze: Idą kalosze – tup, tup, tup, po wodzie chlapią:
chlup, chlup, chlup cicho szurają: szur, szur, szur, na deszcz czekają: bul, bul, bul.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Uwaga, kałuża! (patrz: przewodnik..., s. 99).

III

1. Zabawa rozwijająca spostrzegawczość Co do siebie nie pasuje?

Nauczyciel układa przed dziećmi obrazki kaloszy złożone z dwóch różnych połówek.
Dzieci wskazują, co do siebie nie pasuje. Próbują wyjaśnić, dlaczego. Układają obrazki
kaloszy prawidłowo.

Zabawa ruchowa z elementem równowagi Chodzimy w kaloszach.

Dzieci próbują poruszać się w dużych męskich kaloszach (wkładają kalosze na swoje
buty).

2. Zabawa muzyczno-ruchowa przy piosence Deszczowe kropelki (sł. i muz. D. Szlagow-

ska) z wykorzystaniem elementów Metody Dobrego Startu M. Bogdanowicz.

Nauczyciel śpiewa piosenkę. Dzieci wystukują jej rytm palcem o blat stołu. Przy śpiewie

nauczyciela rysują palcem po wzorze kreseczek. Dzieci ćwiczą indywidualnie.

101

  De / szczyk / ka / pie / kap, / kap, / kap, / kap /.
  Łap / kro / pel / ki / w rą / czki, / łap, / łap /.
  Łap / kro / pel / ki, / łap / de / szczo / we /,
  bo / już / ka / pią / kro / ple / no / we /.
  Kap, / kap, / kap, / kap /.
  Kap, / kap, / kap, / kap /.

LISTOPAD

Tydzień

trzeci

Tematyka tygodnia: Co robią zwierzęta jesienią?

Dzień 1.

Temat dnia: Spacerkiem po lesie.

Cele ogólne: rozwijanie mowy.

Cele operacyjne:

Dziecko: naśladuje leśne odgłosy.

Środki dydaktyczne: obrazki przedstawiające: wybrane leśne zwierzęta, las jesienią,
zwierzęta i ich cienie, opowieść ruchowa, opaski z rysunkami choinek, jeża.

Przebieg dnia

1. Zagadki słowne Jakie zwierzęta znajdują się na obrazkach?

Nauczyciel rozkłada przed dziećmi obrazki kilku leśnych zwierząt. Kolejno opowiada
o nich, opisując charakterystyczne cechy każdego zwierzęcia, ale nie podając jego na-
zwy. Dzieci odgadują nazwy zwierząt (np.: wiewiórka, jeż, niedźwiedź, lis) i pokazują
je na obrazkach.

102

Zabawa ruchowa z elementem czworakowania Niedźwiadki i pszczoły.

Dzieci-niedźwiadki poruszają się w różnych kierunkach sali. Kiedy usłyszą głos pszczół
(naśladuje nauczyciel), uciekają w wyznaczone w sali miejsca. Kiedy brzęczenie ustaje,
niedźwiadki ponownie wychodzą na spacer.

2. Ćwiczenie z wykorzystaniem metody kinezjologii edukacyjnej – Sowa.

Dzieci stoją, jedną ręką chwytają za przeciwległy bark. Wciągają powietrze i odwracają
powoli głowę do prawego ramienia, a potem do lewego, wypowiadając przy tym samo-
głoskę uuuuuuuu na wydechu (pomaga nauczyciel).

Opowieść ruchowa połączona z ćwiczeniami artykulacyjnymi Leśne spotkania.

1. Rozmowa na temat obrazka Las jesienią.

Dzieci oglądają obrazek przedstawiający las jesienią; zwracają uwagę na jego kolorystykę.
Wyszukują na nim leśne zwierzęta (pomaga nauczyciel), nazywają je.

2. Ćwiczenia ortofoniczne na podstawie opowiadania nauczyciela Wycieczka do lasu.

Nauczyciel  proponuje  wybranie  się,  na  niby,  na  wycieczkę  do  jesiennego  lasu.  Prosi
dzieci, aby naśladowały odgłosy i ruchy, o których będzie opowiadał i które będzie po-
kazywał.
Jesteśmy w lesie. Idziemy cicho, aby nie spłoszyć zwierząt żyjących w lesie. (Dzieci skra-
dają się na palcach). Drzewa poruszają gałęziami, słychać szum wiatru. (Dzieci naśladu-
ją ruchy gałęzi drzew i szum wiatru: szszsz o różnym natężeniu). Na ścieżce spotykamy
wiewiórkę, która wesoło skacze i szuka orzechów na zimę. (Skaczą na ugiętych nogach,
z rękami zgiętymi przed sobą, co pewien czas zatrzymują się, przykucają i szukają orze-
chów).  Z  drzewa  na  drzewo  przelatuje  dzięcioł.  (Naśladują  lot  ptaka  –  poruszają  się,
machając rękami). Właśnie usiadł na jednym z drzew. Posłuchajcie, jak stuka dziobem
w jego korę. (Przykucają, rytmicznie stukają zgiętym palcem o podłogę, powtarzają sło-
wa:  stuk,  puk,  stuk,  puk).  W  oddali  słychać,  jak  drwale  piłują  drzewo.  (Dobierają  się
parami, podają sobie ręce i naprzemiennie się przeciągają – naśladują piłowanie drew-
na  –  powtarzają:  zzz,  zzz,  zzz).  Na  sośnie  siedzi  wróbel  i  głośno  ćwierka.  (Przykucają
i głośno ćwierkają: ćwir, ćwir, ćwir). Idziemy dalej, przedzieramy się przez gęste zarośla,
podnosimy  wysoko  nogi,  omijając  wysokie  trawy.  (Pokazują,  jak  przeciskają  się  przez
zarośla. Idą, wysoko podnosząc nogi, jakby przechodziły przez wysokie trawy). Opadłe
liście  szeleszczą  pod  stopami.  (Szurają  stopami  i  powtarzają:  szur,  szur,  szur).  Nagle
w  oddali  pojawił  się  niedźwiedź.  Cicho  pomrukuje  i  szuka  kryjówki,  aby  położyć  się
do zimowego snu. (Idą na czworakach i powtarzają: wrr, wrr, wrr). Na niebie pojawiły
się  ciemne  chmury  i  zaczął  padać  deszcz.  (Naśladują  ruchami  palców  padający  deszcz,
powtarzają: kap, kap, kap). Niestety, nasza wycieczka dobiegła końca. Biegnijmy szybko
do przedszkola, aby schować się przed deszczem. (Biegną za nauczycielem i siadają przed
obrazkiem przedstawiającym las).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci w lesie.

Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy: jedna to drzewa (mają opaski z rysunkami cho-
inek), druga – dzieci. Dzieci biegają po lesie, omijając drzewa, w rytmie wystukiwanym
na tamburynie. Podczas przerwy w grze przykucają za pobliskim drzewem. Co pewien
czas następuje zmiana ról.

103

III

1.  Zabawa rozwijająca spostrzegawczość Zwierzątka i ich cienie.
  Dzieci dopasowują obrazki wybranych leśnych zwierząt do obrazków ich cieni.
  Zabawa ruchowo-naśladowcza Jeżyk.

Dzieci siedzą w kole. W środku siedzi jedno dziecko z opaską z rysunkiem jeża. Nauczy-
ciel wspólnie z dziećmi powtarza tekst.

  Na dywanie siedzi jeż.
  Co on robi, to my też.
  Co, jeżyku, robisz?

Dziecko-jeżyk pokazuje dowolną czynność, np.: klaskanie, tupanie, podskakiwanie,
a pozostałe dzieci naśladują je. Następnie jeżyk wybiera na swoje miejsce inne dziecko
i zabawa toczy się dalej.

Dzień 2.

Temat dnia: Zimowe zapasy.

Cele ogólne: zapoznanie ze sposobem przygotowywania się wiewiórki do zimy.

Cele operacyjne:

Dziecko: wie, w jaki sposób wiewiórka przygotowuje się do zimy.

Środki dydaktyczne: wiersz I. Salach Wiewióreczka, opowiadanie D. Głośnickiej Zapa-
sy wiewiórki, Karta pracy A nr 7, obrazki: do opowiadania, pasujące do nagrań, nagrania
odgłosów przyrody, elementy do ułożenia wiewiórki, bębenek, orzechy włoskie i laskowe,
dwustronna taśma, znaczki do zabawy Wiewiórki i dzięcioły, tace z rysunkami orzechów.

Przebieg dnia

1. Zagadki słuchowe Co to za odgłosy?

Dzieci słuchają nagrań: szumu drzew, padającego deszczu, śpiewu ptaków, mruczenia
niedźwiedzia. Próbują rozpoznać dźwięki i dopasować do nich obrazki.

Zabawa ruchowa z elementem czworakowania Niedźwiadki i pszczoły (patrz: przewod-

nik..., s. 102).

2. Zabawy z wykorzystaniem wiersza I. Salach Wiewióreczka.

Dzieci wspólnie z nauczycielem rytmizują tekst z klaskaniem. Powtarzają go cicho
i głośno.

Wiewióreczka ruda

Ma rudy ogonek,

oczkiem sobie mruga.

oczka jak węgielki,

Damy jej orzech,

a na uszkach śmieszne

może przyjdzie tutaj.

czerwone pędzelki.

104

Słuchanie opowiadania D. Głośnickiej Zapasy wiewiórki.

1. Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej Układamy wiewiórkę.

Dzieci układają wspólnie z nauczycielem z pociętych fragmentów obrazek wiewiórki.
Nazywają poszczególne części jej ciała.

2. Zapoznanie z treścią opowiadania (z wykorzystaniem obrazków).

Wiewiórka Martynka przygotowuje się do zimy. Właśnie wsypuje orzechy leszczyny i bu-
czyny do ostatniej dziupli. Teraz mróz i śnieg nie będą straszne. Martynka jest dumna ze
swojej pracy – tyle zapasów!
– Tylko zaraz, zaraz... gdzie ja je pochowałam? – zastanawia się. – Może w dziupli tego
starego dębu? Nie. Może w jamce na górce, koło buka? Też nie. Ojej! Co ja teraz zrobię?
Wiewiórka stoi pod drzewem i rozgląda się. – Chyba poproszę o pomoc dzięcioła.
– Nie martw się, Martynko, coś poradzimy – ptak chętnie się zgadza. Fruwa od drzewa
do drzewa, zagląda w dziuple. Swoim mocnym dziobem wystukuje dziurki na drzewach
z zapasami. Wiewiórka wtyka w nie szyszki sosnowe – to znak, że tu są orzechy.
– Dziękuję ci, dzięciole! Dzięki tobie znam dobrze swoją spiżarnię.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Wiewiórki i dzięcioły.

Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy: wiewiórki i dzięcioły (przykleja im do ubrań
znaczki). Wiewiórki poruszają się przy dźwiękach bębenka, skacząc obunóż na ugiętych
nogach. Dzięcioły poruszają się, machając rękami jak skrzydełkami, przy dźwiękach
tamburynu. Podczas powtórzenia zabawy następuje zmiana ról.

3. Rozmowa na temat opowiadania.
• Wypowiedzi dzieci na temat przygotowań wiewiórki do zimy; jej kłopotów, sposobu ich

rozwiązania.

• Wyjaśnienie pojęcia spiżarnia.
4. Zapoznanie z orzechami.

Dzieci oglądają orzechy laskowe i włoskie, porównują ich wygląd. Segregują na odpo-
wiednie tace oznaczone ich rysunkami. Potem degustują orzechy, dzieląc się wrażeniami
smakowymi (określają, które orzechy bardziej im smakują).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci w lesie (patrz: przewodnik..., s. 102).

III

1. Ćwiczenia graﬁ czne – kolorowanie rysunku wiewiórki. Przyklejanie obok niej (odszukanych

we wkładce) dwóch orzechów i jednej szyszki – Karta pracy A nr 7.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Wiewiórki i dzięcioły (patrz: przewodnik..., s. 104).
2. Ćwiczenia oddechowe Latające orzeszki.

Dzieci zdmuchują z powierzchni stołu łupinki orzecha laskowego, nabierają powietrze
nosem – wydmuchują ustami (pogłębianie fazy wdechu i wydechu).

Dzień 3.

Temat dnia: Ruda wiewióreczka.

Cele ogólne: rozwijanie sprawności manualnych.

105

Cele operacyjne:

Dziecko: wykleja wełną ograniczoną powierzchnię.

Środki dydaktyczne: piosenka Ruda wiewióreczka, tekturowy pień z dziuplą, znane dzie-
ciom przedmioty, obrazek dziwnej wiewiórki, sylwety wiewiórek, pocięta włóczka, klej,
szyszki, orzechy, tworzywo przyrodnicze, szarfy, tace.

Przebieg dnia

Zabawa ruchowo-naśladowcza Co robi wiewiórka?

Dzieci rozpoznają (pokazywane przez nauczyciela) czynności wykonywane przez wie-
wiórkę, np.: je orzech, skacze, śpi, zbiera orzechy. Nazywają je i powtarzają.

Zabawa ruchowa z elementem czworakowania Niedźwiadki i pszczoły (patrz: przewod-

nik..., s. 102).

1. Zabawa rozwijająca zmysł dotyku Co ukryło się w dziupli?

Nauczyciel przygotowuje tekturowy pień drzewa z dziuplą (nacięty otwór, aby dzie-
ci mogły wkładać ręce). Przypomina dzieciom, jak nazywa się mieszkanie wiewiórki.
Dzieci dotykają przedmiotów przygotowanych przez nauczyciela, nazywają je. Nauczy-
ciel chowa przedmioty do dziupli. Chętne dzieci podchodzą, wkładają rękę do dziupli.
Nauczyciel podaje im z drugiej strony znane przedmioty. Za pomocą dotyku dzieci od-
gadują, co to za przedmiot.

Nasze wiewióreczki – wyklejanie sylwety wiewiórki włóczką pociętą na kawałki.

1. Słuchanie piosenki Ruda wiewióreczka (sł. N. Kuczyńska, muz. M. Krasjew), śpiewanej

przez nauczyciela.

– Co robiła wiewióreczka? Jak wyglądała?
• Rytmizowanie zdania: Ruda wiewióreczka po sosence mknie z klaskaniem, a następnie

z podskokami w miejscu.

I. Ruda wiewióreczka po sosence mknie.

II. Leśna wiewióreczka już ucieka w las.

Ruda wiewióreczko, mocno trzymaj się!

Leśna wiewióreczko, nie opuszczaj nas!

Skik! Skik! Znika w mig. (bis)

Mocno trzymaj się!

Nie opuszczaj nas!

2. Zabawa rozwijająca spostrzegawczość Dziwna wiewiórka.

106

Nauczyciel odsłania obrazek wiewiórki posiadającej części ciała pochodzące od innych
zwierząt, np. uszy zająca, ogon kota. Dzieci wskazują, co nie pasuje w wyglądzie wie-
wiórki. Próbują odgadnąć, do kogo należą wskazane części ciała.

3. Wykonanie prac.

Nauczyciel proponuje dzieciom wyklejenie kartonowych sylwet wiewiórek kawałkami po-
ciętej włóczki w kolorze rudym. Pokazuje, w jaki sposób należy to zrobić.

• Samodzielne działania dzieci: smarowanie klejem fragmentów sylwety wiewiórki, posy-

pywanie pociętą włóczką, dociskanie ręką.

•  Oglądanie wykonanych prac; nadawanie wiewiórkom imion.
•  Zorganizowanie wystawy w kąciku dla rodziców.
  Zabawa orientacyjno-porządkowa Wiewiórki do dziupli.

Nauczyciel rozkłada na dywanie szarfy (dziuple). Dzieci-wiewiórki skaczą pomiędzy dziu-
plami. Na hasło Wiewiórki do dziupli, dzieci wskakują do najbliższej dziupli i przykucają.
Hasło Wiewiórki z dziupli jest sygnałem do ponownego ruchu.

III

1. Ćwiczenia klasyﬁ kacyjne Szyszki i orzechy.

Dzieci segregują szyszki i orzechy ze względu na rodzaj. Na jednej tacy kładą szyszki,
na drugiej – orzechy. Porównują wielkość szyszek i orzechów.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Wiewiórki do dziupli (patrz: przewodnik..., s. 106).
2. Zabawa plastyczna Kompozycje przyrodnicze.

Chętne dzieci układają (według wzoru lub własnych pomysłów) kompozycje z wykorzy-
staniem materiału przyrodniczego. Nazywają powstałe wytwory.

Dzień 4.

Temat dnia: Misie i niedźwiedzie.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności poruszania się przy muzyce.

Cele operacyjne:

Dziecko: ilustruje piosenkę ruchem.

Środki dydaktyczne: piosenki: Dwa malutkie misie, Stary niedźwiedź, książki z opowia-
daniami o Kubusiu Puchatku i Misiu Uszatku, misie maskotki, obrazki: niedźwiedzia bru-
natnego, dwóch misiów, nagranie muzyki relaksacyjnej.

Przebieg dnia

1. Wspólne oglądanie misiów.

Dzieci przynoszą do przedszkola swoje ulubione misie. Oglądają przyniesione zabawki;
porównują je; prowadzą swobodne rozmowy na ich temat, np. od kogo je dostały, jakie
imiona mają misie, dlaczego najbardziej lubią tego misia; witają swoim misiem inne
misie.

Zabawa ruchowa z elementem czworakowania Niedźwiadki i pszczoły (patrz: przewod-

nik..., s. 102).

107

2. Słuchanie ciekawostek na temat niedźwiedzia brunatnego.

Dzieci oglądają obrazki przedstawiające prawdziwego niedźwiedzia. Nauczyciel zachę-
ca dzieci do wypowiedzi na temat wyglądu prawdziwego niedźwiedzia. Podkreśla, że
jesienią zapada on w zimowy sen.

Informacje dla nauczyciela:

Niedźwiedź brunatny żyje w całej Europie (w Polsce w górach Karpatach). Długość jego
ciała sięga 2,5 m, waga do 440 kg. Ma krótką, grubą szyję, niewielką głowę, bardzo silne
łapy zakończone ostrymi pazurami, gęste futro w odcieniach brązu. Lubi przebywać
w górskich i nizinnych lasach. Chroni się w jaskiniach skalnych, jamach. Poluje głównie
w nocy. Bardzo dobrze biega i pływa. Jego pokarm to: rośliny, miód, jaja, owady i mięso.
Zapada w sen zimowy, w czasie którego samica rodzi młode (1–2). Żyje około 30 lat.

Zabawy przy piosence Dwa malutkie misie.

1. Oglądanie obrazka przedstawiającego dwa uśmiechnięte misie różniące się kolorem,

ubraniem i wielkością. Wypowiedzi dzieci na temat ich wyglądu, przyczyn dobrego hu-
moru.

2. Słuchanie piosenki Dwa malutkie misie (autor i kompozytor nieznani) śpiewanej przez

nauczyciela.

Dwa malutkie misie

tańczą misie już od rana,

chcą potańczyć dzisiaj.

a z rodziną misiów

Hopsa, hopsa, dana, dana,

tańczy cały las.

3.  Rozmowa na temat piosenki.
–  Ile było misiów? Jakie one były? Co robiły od rana?
•  Rytmizowanie  słów  określających  misie:  we-so-łe,  ma-lut-kie;  wykonywane  przez  nie

czynności: tań-czą, ska-czą, śpie-wa-ją (z klaskaniem).

Zabawa muzyczno-ruchowa Przebudzenie misia.

Dzieci-misie leżą na podłodze z zamkniętymi oczami. Dźwięki melodii piosenki są sy-
gnałem do przebudzenia – misie wstają, przeciągają się, gimnastykują się: podskakują na
obu nogach, a potem na jednej i na drugiej nodze (na zmianę).

108

4. Nauka piosenki fragmentami, metodą ze słuchu.
5. Ilustracja ruchowa piosenki.

Dzieci dobierają się parami, podają sobie ręce. Przy słowach: Dwa malutkie misie...
dzisiaj – tańczą w kółeczkach. Przy słowach: Hopsa, hopsa – podskakują dwa razy. Przy
słowach: Dana, dana – klaszczą dwa razy w ręce. Potem tańczą dalej razem. Podczas
powtórzeń zabawy zmieniają partnerów.

6. Zabawa relaksacyjna Odpoczynek misiów.

Dzieci dobierają się parami i siadają skrzyżnie, dotykając się plecami. Wyobrażają sobie,
że są misiami, które zmęczyły się tańcem i zabawą. Zamykają oczy, słuchają spokojnej
muzyki, kołyszą się leciutko na boki i cichutko mruczą jak misie.

III

1. Słuchanie opowiadań o misiach.

Nauczyciel czyta dzieciom wybrane przez nich opowiadanie o Kubusiu Puchatku lub
Misiu Uszatku.

Zabawa ruchowa ze śpiewem Stary niedźwiedź (autor słów i melodii nieznany).

Dzieci tworzą koło wiązane. W środku przykuca dziecko-niedźwiedź, zakrywa dłońmi
oczy i udaje, że śpi. Pozostałe dzieci razem z nauczycielem chodzą na paluszkach dooko-
ła niego, aby go nie zbudzić. Po zaśpiewaniu piosenki zatrzymują się i liczą na palcach.

  Stary niedźwiedź mocno śpi. (bis)
  My się go boimy, na palcach chodzimy,
  jak się zbudzi, to nas zje. (bis)
  Pierwsza godzina – niedźwiedź śpi.
  Druga godzina – niedźwiedź chrapie.
  Trzecia godzina – niedźwiedź łapie.

Po słowie łapie dzieci rozbiegają się, a niedźwiedź je goni. Złapane dziecko zostaje
niedźwiedziem.

109

Dzień 5.

Temat dnia: Kolczasty jeż.

Cele ogólne: poznanie postaci jeża.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje jeża wśród zwierząt.

Środki dydaktyczne: piosenka Kolczasty jeż, wiersz H. Zdzitowieckiej Jeż, małe ziemnia-
ki, wykałaczki, obrazki wybranych leśnych zwierząt, kubeczki po jogurtach z rysunkami
jeża, folia samoprzylepna.

Przebieg dnia

1. Zabawa rozwijająca sprawność manualną Kolczasty jeż.

Dzieci wbijają kawałki wykałaczek w małe ziemniaki przekrojone na pół. Doklejają po
bokach oczy wykonane z folii samoprzylepnej.

Zabawa ruchowa z elementem czworakowania Niedźwiadki i pszczoły (patrz: przewod-

nik..., s. 102).

Zabawa ruchowa ze śpiewem przy piosence Kolczasty jeż (sł. N. Kuczyńska, muz. Z. Kom-

paniejec).
Dzieci tworzą koło wiązane. W środku koła przykuca dziecko-jeżyk i udaje, że śpi. Dzie-
ci  razem  z  nauczycielem  poruszają  się  po  obwodzie  koła.  Przy  słowach:  Chociaż  na
grzbiecie – zatrzymują się, rytmicznie klaszczą w ręce. Jeżyk kolce ma –  pokazują kolce
palcami  wskazującymi  raz  jednej  ręki,  raz  drugiej.  To  każde  z  dzieci  –  kołyszą  się  na
boki, ręce trzymają na biodrach. Lubi go jak –  kłaniają się w stronę jeżyka; ja – wska-
zują rękami na siebie.

A w ogrodzie jeżyk śpi.

Ref.: Chociaż na grzbiecie

– Zbudź się, jeżu, zbudź!

jeżyk kolce ma,

Lecz nie podam ręki ci,

to każde z dzieci

bo mnie będziesz kłuć.

lubi go jak ja.

Następnie jeżyk z koła wybiera nowego jeżyka i zabawa toczy się dalej.

110

Słuchanie wiersza H. Zdzitowieckiej Jeż.

1. Ćwiczenia klasyﬁ kacyjne Jakie zwierzęta przesypiają zimę?

Nauczyciel odsłania obrazki wybranych leśnych zwierząt. Dzieci rozpoznają przed-
stawione na nich zwierzęta i nazywają je, np.: jeż, wiewiórka, lis, niedźwiedź, sarna.
Nauczyciel pokazuje 2 obrazki (mały i duży) przedstawiające to samo zwierzę. Dzieci
wskazują te zwierzęta, które przesypiają zimę (jeż, niedźwiedź).

2. Zapoznanie z treścią utworu ilustrowanego obrazkami.

Krótkie nóżki, długi ryjek,

gdzie się kryje dobry łup.

ostre kolce ciało kryją.

Drepcze mały jeż tup, tup.

Ach, cóż to za groźny zwierz?

Drepcze poprzez lasu gąszcze,

To jest jeż, malutki jeż.

łapie myszy, węże, chrząszcze...

Węszy noskiem w lewo, w prawo,

Gdy zimowe przyjdą dni,

to pod listkiem, to pod trawą,

zagrzebany w liściach śpi.

3. Rozmowa na temat wiersza.
• Omówienie wyglądu jeża, zwrócenie uwagi na rodzaj zdobywanego przez niego poży-

wienia.

• Wyjaśnienie, w jaki sposób jeż przygotowuje się do zimy.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Ostrożny jeż.

Dzieci-jeże chodzą po sali na czworakach w różnych kierunkach. Uderzenie w bębenek
jest sygnałem, że zbliża się lis. Jeże zwijają się w kłębuszki i chwilę leżą bez ruchu. Dwa
uderzenia w bębenek są sygnałem, że niebezpieczeństwo minęło. Jeże ponownie mogą
wyruszyć na spacer.

III

1. Zabawa rozwijająca wyczucie rytmu Podaj jeżyka.

Dzieci siedzą w kole. Na każde uderzenie w bębenek podają sobie kubeczek po jogurcie
z rysunkiem jeżyka (kubeczki ma każde dziecko).

Zabawa ruchowa ze śpiewem przy piosence Kolczasty jeż (patrz: przewodnik..., s. 109-110).
2. Ćwiczenia liczbowe Tyle co ja (indywidualne lub w małych zespołach).

Dzieci biorą tyle kubeczków z rysunkami jeży, ile układa przed sobą nauczyciel.

111

LISTOPAD

Tydzień

czwarty

Tematyka tygodnia: Dbam o zdrowie.

Dzień 1.

Temat dnia: Abyśmy byli czyści.

Cele ogólne: rozwijanie mowy i myślenia.

Cele operacyjne:

Dziecko: wypowiada się na temat opowiadania.

Środki dydaktyczne: książeczka Brudasek (wydawca Kolporpress SA, tekst Zetem), przed-
mioty służące do utrzymania czystości, obrazki przedstawiające czyste i brudne dziecko,
różne rodzaje gąbek kąpielowych.

Przebieg dnia

1. Zabawa dydaktyczna Co do czego pasuje?

Nauczyciel przynosi przedmioty służące do utrzymania czystości. Dzieci nazywają je
i określają, do czego służą. Dobierają przedmioty w pary zgodnie z przeznaczeniem,
np. szczoteczka i pasta do zębów, grzebień i suszarka do włosów, mydelniczka i mydło,
pilniczek i nożyczki do paznokci itd.

Zabawa ruchowa rozwijająca koordynację ruchową Idź tak jak ja.

Dzieci poruszają się za nauczycielem w pewnych odstępach – naśladują pokazywane
przez niego kroki.

2. Ćwiczenia logorytmiczne Kotek myje łapki.

Dzieci wspólnie z nauczycielem powtarzają wiersz i naśladują czynności, o których jest
w nim mowa.

Kotek, kotek łapki myje,

a ja razem z mym koteczkiem

buzię, nosek, uszy, szyję,

piorę do nosa chusteczkę.

Słuchanie opowiadania o prosiaczku brudasku ilustrowanego obrazkami.

1. Porównywanie obrazków.

Nauczyciel odsłania dwa obrazki. Na jednym znajduje się dziecko czysto ubrane i za-
dbane, na drugim – dziecko w brudnym poszarpanym ubraniu, z rozczochranymi wło-
sami, brudną buzią i rękami. Dzieci oglądają obrazki. Porównują wygląd dziecka na
jednym i drugim. Określają, który widok jest przyjemniejszy. Mówią, co można byłoby
zrobić, aby odmienić dziecko na drugim obrazku.

2. Słuchanie opowiadania nauczyciela ilustrowanego obrazkami z książki.

Bohaterem tej książeczki jest prosiaczek, Guciem zwany.
Choć ma zawsze szczere chęci, zawsze chodzi upaćkany.

112

Bardzo lubi włazić w błoto, nie przepuści też kałuży.
W nich to chlapie się z ochotą, choć jest chłopcem dosyć dużym.
Jest jak świnka cały brudny, brudne ręce i zeszyty:
– Wiesz, prosiaczku, byłbyś cudny, gdybyś choć raz był umyty.
Mlaska, gdy śniadanie zjada, pijąc, głośno siorpie przy tym.
Wszystkim wkoło opowiada o posiłku znakomitym.
Wypożyczył raz od Misia do czytania książkę małą,
właśnie oddał mu ją dzisiaj, ale pobrudzoną całą.
Kiedy klepnął on Zajączka, że Szaraczek aż się skulił,
wtedy jego brudna rączka zapaćkała pół koszuli.
U Misia na imieninach, nie wierzycie, patrzcie sami,
zachowywał się jak świnka, sam zjadł tort... i ze świeczkami!
Tego było już za wiele, jak świat światem, a las lasem.
Uradzili przyjaciele, by nie bawić się z Brudasem.
– Chodźcie piłkę kopać razem lub się bawmy w chowanego!
– Bardzo chętnie, jeśli czasem się umyjesz, nasz kolego.
– Choć tak bardzo się starałem, mój ty Misiu, i Szaraczku,
sam jak palec pozostałem w środku lasu na tym pniaczku.
Coś szeptają Zając z Misiem:
– Prezent fajny mu zrobimy... urodziny... zdaje mi się, że Brudaska zawstydzimy.
Nadszedł wreszcie dzień urodzin. Bukiet kwiatów, wielka paczka.
Nasi przyjaciele młodzi obdarować chcą Prosiaczka.
Nasz Brudasek zadziwiony:
– Prezent całkiem ładnie pachnie. Mydło... gąbka... i szampony...
– Byś się taplał... ale w wannie!
Od tej pory po zabawie, to stwierdziła cała paczka,
w wannie pół godziny prawie tapla się jak młoda kaczka.
Już nie brudny, lecz różowy. Jest czyścioszkiem jakich mało.
I przyjaciół ma już nowych – lecz przezwisko pozostało.

3.  Rozmowa na temat opowiadania.
•  Wypowiedzi dzieci na temat wyglądu i zachowania Prosiaczka.
•  Zwrócenie uwagi na to, kto pomógł mu się zmienić i w jaki sposób to zrobił.
•  Wyjaśnienie, dlaczego o przezwisku Brudasek trudno było zapomnieć.
4.  Zabawa Przekonujemy Brudaska.

Chętne dzieci podchodzą do obrazka przedstawiającego brudne dziecko i próbują namó-
wić je do mycia się.

Zabawa ruchowo-naśladowcza Małe czyścioszki.

Dzieci poruszają się w różnych kierunkach sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie.
Podczas przerwy w grze nauczyciel pokazuje wybrane przedmioty potrzebne do dbania
o czystość. Dzieci demonstrują, w jaki sposób się ich używa.

III

1. Rozwiązywanie zagadek słownych O czym mówię?

Nauczyciel opisuje przedmioty służące do utrzymania czystości, nie podając ich nazw.
Dzieci odgadują, o jakim przedmiocie mówi i wskazują go wśród zgromadzonych przed
nimi przedmiotów. Następnie chętne dzieci omawiają wygląd przedmiotów, a nauczyciel
odgaduje, o którym z nich jest mowa.

113

Zabawa ruchowo-naśladowcza Małe czyścioszki (patrz: przewodnik..., s. 112).
2. Oglądanie różnych gąbek; porównywanie ich kształtów, kolorów, faktury; podrzucanie;

zgniatanie, dotykanie nimi różnych części ciała (w małych zespołach).

Dzień 2.

Temat dnia: Lubimy czystość wokół nas.

Cele ogólne: rozwijanie prawidłowej wymowy.

Cele operacyjne:

Dziecko: prawidłowo dopowiada brakujące słowa.

Środki dydaktyczne: wiersz A. Kwiecińskiej Wielkie porządki, D. Chauvel, Ch. Noret
Zabawy relaksacyjne dla przedszkolaków, zabawa Co robi moja ręka?, obrazki: do wiersza;
różnych przedmiotów; przedstawiające uporządkowany pokój i pokój, w którym panuje
bałagan, przedmioty służące do utrzymania porządku, opaska do zasłonięcia oczu.

Przebieg dnia

1. Zabawa naśladowcza Co robi moja ręka? (według D. Chauvela, Ch. Noreta).

Dzieci odtwarzają gesty, które pokazuje i o których mówi nauczyciel. Powtarzają wyra-
zy dźwiękonaśladowcze.

Co robi moja ręka?
Głaszcze miękko tak, tak, tak.

Szczypie: aj, aj, aj.

Puka: puk, puk, puk.

Klaszcze: brawo! Klap, klap, klap.

Drapie: drap, drap, drap.

Żegna: pa, pa, pa.

Zabawa ruchowa rozwijająca koordynację ruchową Idź tak jak ja (patrz: przewodnik...,

s. 111).

2. Ćwiczenia klasyﬁ kacyjne Czym sprzątamy?

Nauczyciel rozkłada przed dziećmi różne obrazki. Zadaniem dzieci jest wyszukanie ob-
razków przedmiotów potrzebnych do utrzymania czystości w najbliższym otoczeniu oraz
prawidłowe nazwanie ich, np.: odkurzacz, szufelka, szczotka na kiju, zmiotka, wiadro,
mop, trzepaczka do dywanów. Wspólnie z nauczycielem dzieci dzielą nazwy tych przed-
miotów na sylaby (dzielą rytmicznie z klaskaniem).

Słuchanie wiersza A. Kwiecińskiej Wielkie porządki.

1. Rozmowa na temat Czy lubimy bałagan?

Nauczyciel odsłania dwa obrazki. Jeden przedstawia pokój uporządkowany, a drugi –
pokój, w którym panuje bałagan. Dzieci oglądają obrazki. Wypowiadają się, w którym
pokoju chciałyby się znaleźć. Próbują uzasadnić, dlaczego.

2. Zabawa naśladowcza Sprzątamy przedszkole.

Nauczyciel wymienia nazwy różnych czynności związanych ze sprzątaniem, np.: odku-
rzamy podłogę, ścieramy kurze, myjemy podłogę, trzepiemy dywan. Dzieci odtwarzają
je za pomocą ruchu.

114

3. Ćwiczenia językowe Co znajduje się na obrazkach?

Nauczyciel pokazuje dzieciom obrazki, które posłużą mu do zilustrowania wiersza.
Dzieci głośno podają ich nazwy: szufelka, szczotka, lalki, dzbanek, miska, chusteczka,
fartuszek.

4. Słuchanie wiersza.

Nauczyciel mówi tekst, pokazując w odpowiednich miejscach obrazki. Dzieci nazywają
obrazki, tworząc właściwe formy gramatyczne poszczególnych nazw.

Proszę spojrzeć na Dorotkę:

Teraz pranie – dzbanek, miska,

ma szufelkę, wielką szczotkę.

aż na nosek woda pryska!

Bardzo się napracowała,

Więcej mydła! Jeszcze muszę

pokój lalek posprzątała.

wyprać chustkę i fartuszek.

Chętne dzieci otrzymują obrazki. Ustawiają się (z pomocą nauczyciela) we właściwej ko-
lejności. Nauczyciel jeszcze raz wypowiada tekst, a dzieci w odpowiednich miejscach pod-
noszą obrazki do góry. Pozostałe dzieci dopowiadają słowa – nazwy tych obrazków.

Zabawa ruchowa w parach Sprzątamy śmieci.

Dzieci dobierają się w pary i ustawiają pośrodku sali. Jedno z nich jest śmieciem – kła-
dzie się na boku na dywanie, a drugie – szczotką, która – naśladując ruch zamiatania –
leciutko turla partnera na jedną lub na drugą stronę. Potem następuje zmiana ról.

III

1. Zagadki dotykowe Czego dotykam?

Dzieci oglądają przedmioty służące do utrzymania porządku, dotykają ich.
Nauczyciel zawiązuje chętnemu dziecku opaskę na oczach i podaje mu do ręki przed-
miot służący do utrzymania porządku. Dziecko rozpoznaje, co to za przedmiot. Mówi,
jak się nazywa i do czego służy.

Zabawa ruchowa w parach Sprzątamy śmieci (patrz: przewodnik..., s. 114).
2. Wspólne z nauczycielem porządkowanie kącików zainteresowań; porządkowanie indywi-

dualnych półek; rozmowy dotyczące dbania o porządek wokół siebie.

Dzień 3.

Temat dnia: Pamiętamy o myciu rąk.

Cele ogólne: rozwijanie sprawności manualnych.

Cele operacyjne:

Dziecko: wykonuje pracę plastyczną.

Środki dydaktyczne: opowiadanie M. Kownackiej Kukuryku na ręczniku, różne mydeł-
ka, kartoniki z obrazkami małych mydełek i dużych mydeł, nagranie muzyki tanecznej,
elementy do zilustrowania opowiadania, różne ręczniki, bębenek, sylwety ręczników, ko-
guciki wycięte z kolorowego papieru, klej, farby, obrazek z takimi samymi i różnymi ręcz-
nikami.

115

Przebieg dnia

1. Oglądanie mydełek przyniesionych przez nauczyciela, porównywanie ich kształtów,

kolorów i zapachów. Wyjaśnienie, do czego służy mydło i w jaki sposób się go używa.
Pokaz mycia rąk przez chętne dzieci (naśladowanie przez pozostałe).

Zabawa rozwijająca koordynację ruchową Idź tak jak ja (patrz: przewodnik..., s. 111).
2. Zabawa rozwijająca umiejętność określania wielkości Małe mydełka i duże mydła.

Dzieci otrzymują kartoniki z obrazkami małych mydełek i dużych mydeł. Poruszają się
po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy odszukują umieszczo-
ne w sali kartoniki z obrazkami małych mydełek lub dużych mydeł i siadają obok nich.

Zabawa muzyczno-ruchowa Taniec mydeł i mydełek.

Dzieci-duże mydła poruszają się przy głośnej muzyce (na palcach, z wyciągniętymi do
góry rękami). Przy cichej muzyce poruszają się małe mydełka (w przysiadzie).

Kolorowy ręcznik – wykonanie pracy plastycznej inspirowanej opowiadaniem
M. Kownackiej Kukuryku na ręczniku.

1. Oglądanie przez dzieci różnych ręczników. Zwrócenie uwagi na ich wielkość, kolorysty-

kę, wzornictwo. Wypowiedzi dzieci na temat ich ulubionych ręczników. Wyjaśnienie, do
czego służy ręcznik i w jakich sytuacjach się z niego korzysta.

2. Słuchanie opowiadania M. Kownackiej Kukuryku na ręczniku.

Mama woła przed każdym jedzeniem: – Zosiu! Tadziku! Umyjcie ręce! I co dzień musi
mama  to  powtarzać,  a  te  ręce  zawsze  zapomną  się  umyć  i  potem  trzeba  wstawać  od
stołu i biec do umywalki. Czasem są goście, wstyd przypominać. Mamie bardzo się to
sprzykrzyło,  więc  wreszcie  wymyśliła  sobie  pomocnika. A  ten  pomocnik  nie  byle  jaki!
Posłuchajcie.
Wzięła mama długi kawał szarego płótna, wzięła dużo bawełnianych nitek: czerwonych,
zielonych,  szaﬁ rowych,  pomarańczowych,  żółtych.  (Nauczyciel  pokazuje  odpowiednie
kolory). Szyła... szyła... igiełką migała, do siebie się uśmiechała.
Najpierw  wyskoczył  z  szarego  płótna  żółty  dziobek,  potem  czerwony  grzebień,  potem
piórka: czerwone, zielone, szaﬁ rowe, pomarańczowe. Oj! We wszystkich kolorach! A na
końcu... Na końcu... złote butki, jak to mają kogutki. (Nauczyciel przypina poszczególne
elementy kogucika zgodnie ze swoim opisem). I kogutek Złotobutek był gotów!
A potem mama powiedziała do kogutka:
–  Mój kogutku Złotobutku, wieszam cię tu, na gwoździku, piejże głośno: kukuryku!
Kukurykaj z całej siły, żeby dzieci ręce myły!
Dzieci wracają ze szkoły, zaglądają do umywalki, a kogutek tam woła:
– Kukuryku! Kukuryku! Myj się, Zosiu i Tadziku!
I od tej pory mama już nie potrzebuje mówić nic o myciu rąk przed jedzeniem, bo kogutek
o tym przypomina. Czasami... czasami, jeżeli są goście i dzieci nie słyszą, jak kogutek
w umywalce pieje, mama uśmiecha się i mówi za niego cichutko: – Kukuryku!
A dzieci już dobrze wiedzą, co to znaczy!

3. Rozmowa na temat opowiadania.
– O czym zapominali Zosia i Tadzik przed jedzeniem?

116

–  Kogo mama poprosiła o pomoc? Jak wyglądał kogucik?
–  W jaki sposób przypominał dzieciom o myciu rąk?
–  Kiedy powinniśmy myć ręce?
  Zabawa orientacyjno-porządkowa Kukuryku.

Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na bębenku. Podczas przerwy
w grze zatrzymują się, klaszczą w ręce i rytmizują tekst: Kukuryku! Kukuryku! Siedzę
sobie na ręczniku.

4. Wykonanie pracy plastycznej Nasze ręczniki.

Nauczyciel proponuje dzieciom, aby pomalowały sylwety ręczników na ulubiony kolor
i przykleiły na nich koguciki, które będą im przypominały o tym, aby myć ręce. Poka-
zuje, jak należy to zrobić.

• Samodzielne działania dzieci: zamalowywanie powierzchni ręcznika; naklejanie na nim

w dowolnym miejscu kogucika wyciętego przez nauczyciela z kolorowego papieru.

•  Oglądanie wykonanych prac; zorganizowanie wystawy w kąciku dla rodziców.
  Zabawa ruchowo-naśladowcza Lustro.
  Nauczyciel wykonuje przy muzyce różne ruchy, dzieci je naśladują.

III

1. Zabawy z wykorzystaniem ręczników.
Dzieci naśladują wycieranie ręcznikiem wymienianych przez nauczyciela części ciała,

np. Wycieramy plecy, włosy, stopy...

  Zabawa orientacyjno-porządkowa Kukuryku (patrz: przewodnik..., s. 116).
2.  Zabawa rozwijająca spostrzegawczość Takie same ręczniki.
  Dzieci wyszukują na obrazku takie same ręczniki (ćwiczenia indywidualne).

Dzień 4.

Temat dnia: Czyścioszki są wśród nas.

Cele ogólne: rozpoznawanie wysokości dźwięków.

Cele operacyjne:

Dziecko: reaguje określonym ruchem na wysokie i niskie dźwięki.

Środki dydaktyczne: piosenka Piosenka czyścioszków, ćwiczenie graﬁ czne Lecą bańki,
obrazek przedstawiający to samo miejsce w scenerii zimowej i letniej, sylwety dzieci ubra-
nych w stroje pasujące do tych pór roku, komplety czapek i szalików, mydło, kubeczki,
mydliny, ponacinane słomki, rysunki z kołami.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia klasyﬁ kacyjne Kto będzie zdrowy? Kto zachoruje?

Nauczyciel odsłania dwa obrazki przedstawiające to samo miejsce (np. rzekę obok lasu)
zimą i latem. Przy obrazku przedstawiającym miejsce w letniej scenerii przypina sylwetę
dziecka ubranego w kożuch, rękawiczki, szalik i czapkę, a przy obrazku przedstawia-
jącym miejsce w zimowej scenerii – sylwetę dziecka w stroju kąpielowym, kapeluszu

117

i okularach przeciwsłonecznych. Dzieci wypowiadają się, czy przedstawione postacie
ubrały się odpowiednio do pory roku i warunków pogodowych i jakie konsekwencje
mogą im z tego powodu grozić. Próbują uzasadnić swoje zdanie. Nauczyciel umieszcza
sylwety dzieci w odpowiednich miejscach.

Zabawa ruchowo-naśladowcza Lustro (patrz: przewodnik..., s. 116).
2. Ćwiczenia klasyﬁ kacyjne Czapki i szaliki.

Nauczyciel rozkłada pomieszane czapki i szaliki. Dzieci oglądają je i starają się dopaso-
wać czapkę do odpowiedniego szalika.

Zabawy przy piosence Piosenka czyścioszków.

1. Zabawa rozluźniająca Strzepujemy wodę.

Dzieci stoją w rozsypce w lekkim rozkroku, ręce mają opuszczone wzdłuż ciała. Stop-
niowo strząsają wodę z jednej ręki (dłoni, przedramienia, ramienia), z drugiej ręki, z obu
równocześnie, z tułowia, następnie strzepują wodę z jednej nogi i z drugiej.

2. Słuchanie piosenki Piosenka czyścioszków (sł. A. Bernat, muz. W. Kaleta).

I. Kot cztery łapy myje sam.

II. Sto nóg stonoga umyć ma,

Zawsze czas na to ma

może sto, może mniej,

kot czyścioszek. Znasz go? – Znam!

i nie leni wcale się,

Kot myje się raz-dwa.

by nogi myć przed snem.

III. My też lubimy ręce myć,

pucu, puc, chlapu, chlap,

my czyścioszki, ja i ty,

nie chcemy brudnych łap!

3.  Rozmowa na temat piosenki.
•  Określanie tempa, nastroju piosenki. Wypowiedzi dzieci na temat tego, kto się mył.
4.  Zabawa rozwijająca umiejętność rozpoznawania melodii piosenki Myjemy się.

Dzieci spacerują po sali. Kiedy usłyszą melodię piosenki, naśladują mycie swojego ciała.

5. Zabawa rozwijająca umiejętność rozpoznawania wysokich i niskich dźwięków Idzie sto-

noga.
Podczas melodii piosenki granej w wiolinie dzieci spacerują swobodnie po sali, przy
akompaniamencie w basie – tworzą stonogę (ustawiają się w rzędzie za nauczycielem,
trzymają swoich poprzedników w pasie lub za ramiona i poruszają się, przestępując
z nogi na nogę).

6. Zabawa Gdzie jest mydło?

118

Dzieci siedzą w kole. Jedno chętne dziecko odchodzi na bok. W tym czasie nauczyciel
wręcza jednemu dziecku z koła mydło (w papierku). Wybrane dziecko wraca, chodzi po
kole i obserwuje, gdzie znajduje się mydło. Zabawie towarzyszy melodia piosenki.

Zabawa ruchowa w parach Sprzątamy śmieci (patrz: przewodnik..., s. 114).

III

1. Puszczanie baniek mydlanych.

Nauczyciel pokazuje, w jaki sposób przygotowuje się mydliny do puszczania baniek.
Dzieci otrzymują kubeczki z płynem i słomki. Wydmuchują bańki przez nacięte słomki. Ob-
serwują bańki – ich kształt, sposób wznoszenia się. Wyskakują w górę, próbują je złapać.

2. Ćwiczenie graﬁ czne: kolorowanie przez chętne dzieci narysowanych na kartce kół.

Dzień 5.

Temat dnia: Chcemy mieć zdrowe zęby.

Cele ogólne: zapoznanie z pracą stomatologa.

Cele operacyjne:

Dziecko: wie, na czym polega praca stomatologa.

Środki dydaktyczne: sylwety: przyborów służących do mycia zębów w trzech kolorach,
zdrowego (uśmiechniętego) i chorego (smutnego) zęba, obrazki: W gabinecie stomatolo-
gicznym, zdrowych i niezdrowych produktów, kartki z rysunkami kubków do mycia zębów,
elementy zdobnicze wycięte z kolorowego papieru, klej.

Przebieg dnia

1. Zabawa dydaktyczna Tworzymy komplety.

Nauczyciel rozkłada przed dziećmi trzy komplety (kubek, szczotka, pasta) przyborów
służących do mycia zębów, różniące się kolorem. Dzieci wyjaśniają, do czego służą te
przybory. Tworzą komplety, dopasowując przedmioty w określonym kolorze. Liczą kom-
plety oraz elementy, z których się składają. Nazywają kolory.

Zabawa rozwijająca koordynację ruchową Idź tak jak ja (patrz: przewodnik..., s. 111).
2. Rytmizowanie tekstu Zdrowe zęby mamy, bo o nie dbamy.

Dzieci wypowiadają tekst cicho i głośno. Masują językiem górne i dolne zęby; kłapią
zębami, pokazują je w szerokim uśmiechu.

Spotkanie ze stomatologiem – rozmowa z zaproszonym gościem na temat dbania
o higienę jamy ustnej.

1. Rozmowa na temat obrazka.

Dzieci oglądają obrazek W gabinecie stomatologicznym. Wypowiadają się na temat swo-
ich przeżyć związanych z wizytą u dentysty. Próbują odgadnąć, kim będzie zaproszony
do przedszkola gość.

119

2.  Spotkanie ze stomatologiem.
•  Powitanie zaproszonego gościa.
•  Rozmowa na temat konieczności dbania o zęby.
•  Pokaz wybranych rekwizytów potrzebnych mu do pracy.
•  Demonstrowanie  prawidłowego  szczotkowania  zębów;  wyjaśnienie,  dlaczego  należy

korzystać tylko z własnej szczoteczki.

•  Przegląd stanu uzębienia u chętnych dzieci.
•  Wręczenie naklejek Wzorowy pacjent – zachęcanie do wizyt u stomatologa.
3.  Wspólne mycie zębów. Zaproponowanie dzieciom mycia zębów po posiłkach w przed-

szkolu. Przyniesienie przez dzieci podpisanych przyborów – rozpoznawanie ich.

Zabawa ruchowo-naśladowcza Szczotkujemy zęby.

Dzieci poruszają się swobodnie po sali. Słysząc uderzenie w bębenek, zatrzymują się
i naśladują mycie zębów. Dwa uderzenia w bębenek są sygnałem do ponownego poru-
szania się.

III

1. Zabawa dydaktyczna Zdrowy ząb i chory ząb.

Nauczyciel układa przed dziećmi sylwety: zdrowego zęba – uśmiechniętego i smutnego
– chorego, oraz obrazki wycięte z kolorowych czasopism. Dzieci oglądają obrazki i za-
stanawiają się, które z przedstawionych na nich produktów są dobre dla naszych zębów,
a które nie. Układają obrazki pod sylwetą odpowiedniego zęba, np. owoce, warzywa,
nabiał, przybory do mycia zębów pod sylwetą zdrowego zęba, słodycze – pod sylwetą
chorego zęba.

Zabawa ruchowo-naśladowcza Szczotkujemy zęby (patrz: przewodnik..., s. 119).
2. Ćwiczenie rozwijające inwencję twórczą oraz sprawność manualną Kolorowy kubeczek

do mycia zębów.
Chętne dzieci ozdabiają rysunki kubka do mycia zębów elementami wyciętymi przez
nauczyciela z kolorowego papieru według własnych pomysłów.

GRUDZIEŃ

Tydzień

pierwszy

Tematyka tygodnia: Kiedy jest mi nudno.

Dzień 1.

Temat dnia: Co robić, gdy się nudzę?

Cele ogólne: zachęcanie do wspólnej zabawy.

Cele operacyjne:

Dziecko: bawi się wspólnie z kolegami.

Środki dydaktyczne: wiersz E. Czapary Nuda, rymowanka Kiedy jest mi nudno, K. W.
Vopel Witajcie ręce – gry i zabawy dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, korale różnego kształ-
tu, klocki, kartki z obrysowanymi konturami klocków, miseczki z rozrobionymi farbami

120

plakatowymi, duży arkusz papieru z narysowanym kołem, żyłka, kartki z wzorem sznura
korali, przedmioty wymienione w wierszu, 4 szarfy, karty z symbolami zabawek.

Przebieg dnia

1. Zabawa rozwijająca sprawność manualną i spostrzegawczość Nasze korale (indywidual-

na, dla chętnych dzieci).
Nauczyciel proponuje dzieciom wykonanie korali. Najpierw dzieci nawlekają wspólnie
z nim na żyłkę korale według własnych pomysłów. Następnie wybierają kartkę z wzo-
rem sznura korali i nawlekają korale zgodnie z nim. (Zamiast korali można wykorzystać
kasztany, żołędzie, fasolę, orzechy z otworami. Korale dla dzieci nie powinny być zbyt
małych rozmiarów).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Usiądź – wstań.

Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze
siadają skrzyżnie na dywanie. Dźwięk tamburynu jest sygnałem do ponownego ruchu.

2. Zabawy z wykorzystaniem rymowanki Kiedy jest mi nudno.
Dzieci wspólnie z nauczycielem rytmizują tekst. Ilustrują go ruchem.

Dzieci:

Kiedy jest mi nudno,

wskazują rękami w jedną stronę,

a potem w drugą z jednoczesnym

skinięciem głową w kierunku rąk,

lubię bawić się.

klaszczą w ręce,

Wymyślam zabawy,

wysuwają do przodu raz jedną

nogę, raz drugą,

które cieszą mnie.

kołyszą się na boki, ręce trzymają

na biodrach,

Jak piłeczka skaczę,

podskakują obunóż w miejscu,

kręcę się jak bąk,

obracają się wokół własnej osi,

chodzę jak pajacyk,

maszerują w różnych kierunkach

na szeroko rozstawionych nogach,

ręce trzymam w bok.

z rękami uniesionymi w bok.

Wspólne zabawy pod hasłem W co się bawić, kiedy jest nam nudno?

1. Oglądanie i nazywanie zabawek znajdujących się w sali.
2. Słuchanie wiersza E. Czapary Nuda.

Nauczyciel układa na dywanie przedmioty wymienione w wierszu. Pokazuje je kolejno
podczas recytacji wiersza.

Kiedy nuda mnie dopada,

Klocki, kredki, misie, auta,

zaraz biegnę do sąsiada.

puzzle, książki, do gry karta.

Swe zabawki wyciągamy,

A ja nudę dziś pożegnam,

wyliczankę zaczynamy.

do zabawy szybko pognam.

3.  Rozmowa na temat wiersza.
–  Co to jest nuda? Co zrobił chłopiec, gdy zaczął się nudzić?
–  Co robisz, gdy się nudzisz?

121

Zabawy ruchowe z wykorzystaniem wiersza Nuda (do wyboru).
• Nauczyciel rozkłada na dywanie 4 szarfy. Do każdej z nich wkłada zabawki jednego

rodzaju (np.: klocki, pluszowego misia, samochód, karty do gry). Każdemu dziecku roz-
daje kartę z symbolem zabawki. Dzieci maszerują po sali przy dowolnej muzyce. Kiedy
muzyka cichnie, stają przy szarﬁ e z taką zabawką, jaką mają na karcie. Potem nauczyciel
przekłada zabawki w szarfach i zabawa trwa dalej.

• Dzieci siedzą w kole na dywanie. Nauczyciel układa obok siebie trzy zabawki (np.:

klocki, samochód, pluszowego misia). Prosi jedno dziecko, aby wstało, odwróciło się
i zamknęło oczy.
W tym czasie drugie dziecko zabiera jedną z trzech zabawek i chowa za siebie tak, żeby
nie było jej widać. Pierwsze wybrane dziecko odwraca się i odpowiada na pytanie: Jakiej
zabawki brakuje?

• Dzieci stoją w kole. Nauczyciel recytuje pierwszy wers wiersza. Przy drugim wersie

zaczyna wyliczankę wśród dzieci. Dziecko, na które wypadnie, odpowiada na pytanie:
Czym najbardziej lubisz się bawić? Od tego dziecka nauczyciel rozpoczyna kolejną wy-
liczankę.

• Dzieci siedzą w kole, wewnątrz którego leżą zabawki wymienione w wierszu. Nauczy-

ciel bierze, np. samochód i zaczyna zabawę słowami: Wszystkie dzieci, które najbardziej
lubią bawić się... samochodami, niech wystąpią i... podskoczą obunóż trzy razy. Na-
uczyciel (lub wybrane dziecko) odkłada zabawkę na swoje miejsce. Za każdym razem
nauczyciel wybiera inną zabawkę oraz inne zadanie do wykonania przez dzieci. Zabawa
trwa tak długo, aż wszystkie zabawki zostaną wymienione.

III

1. Zabawa twórcza Skakanie i malowanie (według K. W. Vopla).

Nauczyciel umieszcza na ścianie arkusz papieru z narysowanym kołem. Na stoliku kła-
dzie miseczki z farbami. Zadaniem dzieci jest zanurzenie czubków palców w farbie,
podskoczenie i dotknięcie nimi koła.

Zabawa twórcza Szukamy przedmiotów.

Dzieci szukają w sali takich przedmiotów, o jakich mówi nauczyciel, np. w danym ko-
lorze, drewnianych, plastikowych, metalowych, miękkich, twardych (w ciągu jednego
dnia nauczyciel podaje tylko jedną cechę przedmiotów).

2. Zabawa rozwijająca spostrzegawczość Dopasuj klocki.

Dzieci układają klocki w kształcie ﬁ gur geometrycznych na ich narysowanych kontu-
rach bez konieczności ich nazywania (ćwiczenia indywidualne).

Dzień 2.

Temat dnia: Budujemy domy.

Cele ogólne: rozpoznawanie i nazywanie kolorów.

Cele operacyjne:

Dziecko: rozpoznaje i nazywa kolory: żółty, czerwony, niebieski.

Środki dydaktyczne: wiersz W. Scisłowskiego Klocki, tacki z klockami w kolorach: żółtym,
czerwonym lub niebieskim, drewniane klocki w poznanych kolorach.

122

Przebieg dnia

1. Zabawa twórcza Wędrujący klocek.

Dzieci siedzą w kole i naśladują podawanie sobie dużego klocka w wymyślony przez
siebie sposób.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Usiądź – wstań (patrz: przewodnik..., s. 120).

Zespołowe zabawy konstrukcyjne Nasze domy.

1. Słuchanie wiersza W. Scisłowskiego Klocki.

Nauczyciel recytuje wiersz, budując domek z klocków w takim kolorze, o jakim w tym
momencie jest mowa w wierszu.

Kolorowe klocki

są klocki niebieskie

dostał Krzyś od mamy,

jak kwiaty na łące,

a wszystkie kolory

są klocki żółciutkie

dobrze chyba znamy:

zupełnie jak słońce!

są klocki zielone

Z takich barwnych klocków

jak wiosenna trawa,

zbudował Krzyś domy

są klocki brązowe

i z tego wysiłku

jak poranna kawa,

sam stał się czerwony.

2. Zabawa Klocki w danym kolorze.

Nauczyciel dzieli dzieci na kilka zespołów. Każdy zespół dostaje tackę z kompletem
klocków w tym samym kształcie, ale każdy komplet jest w innym kolorze (żółtym, czer-
wonym, niebieskim). Nauczyciel pokazuje klocki w kolejnych kolorach, pytając: Jaki to
kolor? Dzieci podają nazwę koloru i podnoszą do góry klocki w takim samym kolorze.

3. Ćwiczenia graﬁ czne Budujemy domy.

Nauczyciel dzieli dzieci na kilkuosobowe grupy. Każda grupa buduje na tackach domy
z klocków, wzorując się na budowli nauczyciela (lub według własnych pomysłów).
Dzieci oglądają powstałe budowle; określają, kto może w nich zamieszkać. Nauczyciel
ustawia tacki z domkami w kąciku dla rodziców; umieszcza obok nich kartoniki z imio-
nami dzieci, które pracowały w danym zespole.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Mówiące klocki.

Dzieci spacerują po sali, trzymając w każdej ręce po jednym drewnianym klocku. Na
hasło Klocki mówią – dzieci zatrzymują się i rytmicznie uderzają klockami o siebie. Ha-
sło Klocki odpoczywają jest sygnałem do zaprzestania uderzania w klocki i ponownego
spaceru po sali.

III

1. Ćwiczenia liczbowe Wieża.

Dzieci siedzą w kole. Wspólnie z nauczycielem budują wieżę z dużych klocków, dokła-
dając lub zdejmując określoną liczbę klocków zgodnie z poleceniami nauczyciela, np.
Dołóż jeden klocek. Zdejmij dwa klocki. Dołóż trzy klocki. (Nauczyciel zwraca uwagę
dzieci na fakt, że kiedy dokładają klocki – wieża rośnie, a kiedy je zdejmują – maleje).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Mówiące klocki (patrz: przewodnik..., s. 122).
2. Ćwiczenia indywidualne Wąż z klocków.

123

Dzieci układają ciąg z klocków zgodnie z wzorem ułożonym przez nauczyciela, np. czerwony,
czerwony, niebieski; czerwony, czerwony, niebieski... (Nauczyciel układa trzy sekwencje).

Dzień 3.

Temat dnia: Z piosenką jest nam wesoło.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności rytmicznego poruszania się przy muzyce.

Cele operacyjne:

Dziecko: uczestniczy w zabawie rytmicznej przy piosence.

Środki dydaktyczne: wiersz B. Słowik Mamo, umyj mnie, piosenka Pajacyk, kawałki sznur-
ka dla każdego dziecka, szarfy w czterech kolorach, rysunki pajaca, książeczki dla dzieci.

Przebieg dnia

1. Zabawa relaksująca na podstawie wiersza B. Słowik Mamo, umyj mnie.

Dzieci dobierają się parami, stają lub siadają jedno za drugim. Nauczyciel recytuje
wiersz, pokazując ruchy. Dzieci wykonują te same ruchy na plecach partnera.

Dzieci:

Mama córę myła,

głaszczą plecy w różnych kierunkach,

żeby czysta była.

rozcierają plecy okrężnymi ruchami dłoni,

Myła długie włosy,

dwoma palcami kreślą dwie linie wzdłuż pleców,

plecy szorowała.

przesuwają czubki palców w poprzek całych

pleców, zaczynając od góry,

Gdy wszystko umyła,

przesuwają otwarte dłonie po całych plecach, od

barków do pośladków,

brzuszek masowała.

obejmują partnera od tyłu, masują mu brzuch,

Chociaż piana szczypie

lekko szczypią plecy,

trochę w małe oczy,

rysują palcami na plecach małe koła,

dziewczynka nie płacze,

delikatnie opukują plecy opuszkami palców,

tylko rączki moczy.

opukują plecy otwartymi dłońmi,

Żeby były czyste,
pracy się nie bały,

trzymają partnera za nadgarstki i klaszczą

jego dłońmi,

mamusi w sprzątaniu
zawsze pomagały.

klaszczą swoimi dłońmi w dłonie partnera.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Figurki.

Dzieci biegają swobodnie po sali. Na hasło Figurki – zatrzymują się i przybierają dowol-
ną pozę, starając się przez chwilę nie poruszać.

2. Zabawy rozwijające aktywność twórczą Zabawy z wykorzystaniem sznurka.

Każde dziecko otrzymuje kawałek sznurka. Najpierw dzieci wypowiadają się, do czego
może on służyć, w co by go zaczarowały, następnie wykonują polecenia nauczyciela. Np.:

• spacerują po sali, podnosząc i opuszczając sznurek trzymany w rękach,

124

•  układają ze sznurka dowolne kształty na dywanie,
•  przeskakują w dowolny sposób przez sznurek położony na podłodze,
•  układają  z  wszystkich  sznurków  wspólnie  z  nauczycielem  jedną  kompozycję  według

pomysłów dzieci.

Zabawy przy piosence Pajacyk.

1. Ćwiczenia słuchowe Jaka to piosenka?

Nauczyciel nuci melodie znanych dzieciom piosenek. Dzieci odgadują, co to za piosenki.

2. Słuchanie piosenki Pajacyk (sł. H. Rostworowski, muz. F. Leszczyńska) śpiewanej przez

nauczyciela.

Nauczyciel:

I. Fiku-miku, ﬁ ku-miku,

kręci przed sobą rękami młynek,

poskacz z nami, pajacyku,

klaszcze w ręce,

popatrz się na przedszkolaka,

kiwa głową na boki, trzyma ręce nad

oczami, tworząc daszek

zaraz się nauczysz skakać.

skacze obunóż w miejscu,

II. Fiku-miku, ﬁ ku-miku,

(jak wyżej)

poskacz z nami, pajacyku.

(jak wyżej)

Skacze Krysia, skaczę ja!

skacze obunóż w miejscu,

Poskacz z nami, hop-sa-sa!

skacze obunóż do przodu.

Podczas ponownego śpiewu piosenki dzieci naśladują ruchy nauczyciela.

3. Rozmowa na temat piosenki.
•  Określanie tempa i nastroju.
–  Kogo dzieci uczyły skakać?
•  Rytmizowanie  tekstu:  Fiku-miku,  ﬁ ku-miku,  poskacz  z  nami,  pajacyku  z  klaskaniem,

uderzaniem o kolana, łączeniem klaskania i uderzania o kolana (nauczyciel pokazuje,
dzieci naśladują).

125

Zabawa ruchowa z elementem podskoku Pajacyki.
Dzieci swobodnie poruszają się po sali. Kiedy usłyszą melodię piosenki, w dowolny
sposób skaczą jak pajacyki.

4. Powtarzanie ruchów za nauczycielem przy śpiewie piosenki.

Zabawa ruchowa Kolor do koloru.
Nauczyciel rozdaje dzieciom szarfy w czterech kolorach (czerwonym, niebieskim, żół-
tym i zielonym). Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie.
Podczas przerwy w grze dobierają się w pary zgodnie z kolorem swojej szarfy (pomaga
nauczyciel).

III

1. Ćwiczenie graﬁ czne Wesoły pajacyk – kolorowanie rysunku pajaca kredkami świecowymi.
Zabawa ruchowa przy piosence Pajacyk (patrz: przewodnik..., s. 124).
2. Ćwiczenia indywidualne: wspólne oglądanie książeczek wybranych przez dzieci; zachę-

canie ich do opowiadania, co znajduje się na wybranych ilustracjach.

Dzień 4.

Temat dnia: Co do siebie pasuje?

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności klasyﬁ kowania przedmiotów według ich przezna-
czenia.

Cele operacyjne:

Dziecko: klasyﬁ kuje przedmioty (ich obrazki) według ich przeznaczenia.

Środki dydaktyczne: piosenka Skacze piłka, piłki, duże i małe obrazki pasujących do sie-
bie przedmiotów (przeznaczenie), przedmioty znane dzieciom, wybrana baśń, kosz, bębe-
nek, tamburyn.

Przebieg dnia

1. Zabawa z wykorzystaniem piłki przy piosence Skacze piłka (sł. i muz. J. Hilchen).

Nauczyciel śpiewa piosenkę, a dzieci uderzają piłkami o podłogę. Przy słowach: Klap,
klap, klap, stuk, stuk, stuk – powtarzają te słowa.

126

I. Skacze piłka po podłodze

II. Skacze piłka po podłodze

klap, klap, klap.

stuk, stuk, stuk.

Gdy do ciebie rzucam piłkę,

Gdy nie złapiesz, to ucieknie,

to ją łap!

chociaż nie ma nóg!

2. Zabawy z piłką.

Dzieci turlają piłkę po podłodze w różnych kierunkach; próbują ją podrzucać i łapać;
odbijają piłkę o podłogę; masują piłką części ciała wskazane przez nauczyciela; próbują
traﬁ ć piłką do kosza ustawionego w niewielkiej odległości.
Zabawa bieżna Dogoń piłkę.
Dzieci siedzą w grupie. Kolejno rzucają przed siebie piłkę i biegną drogą, którą ona się
toczy.

Zabawa dydaktyczna Co do siebie pasuje?

1. Zabawa muzyczna Wykonujemy polecenia przy muzyce.

Dzieci poruszają się przy muzyce zgodnie z poleceniami nauczyciela, np.: Idziemy na
paluszkach. Idziemy, kręcąc biodrami. Idziemy z rękami trzymanymi przed sobą. Idzie-
my, trzymając się za kolana. (Nauczyciel, mówiąc, pokazuje sposób chodzenia).
Zabawa ruchowa rozwijająca koncentrację uwagi Krok do przodu, krok do tyłu.
Dzieci stoją w luźnej gromadce. Kiedy nauczyciel uderza w bębenek, robią krok do
przodu, jeśli uderza w tamburyn – krok do tyłu.

2. Zabawa Co do siebie pasuje?

Nauczyciel rozkłada w różnych miejscach sali duże obrazki przedstawiające znane dzie-
ciom przedmioty. Każde dziecko losuje mały obrazek, na którym narysowany jest przed-
miot pasujący do jednego z dużych obrazków. Zadanie dzieci polega na odszukaniu od-
powiedniego dużego obrazka, ustawieniu się przy nim i uzasadnieniu swojego wyboru.
Przykładowe obrazki: wazon – kwiatek, łyżka – widelec, samochód – opona, wiaderko
– łopatka, drzewo – liść, kubek – szczoteczka do zębów.

3. Ćwiczenia koncentracji uwagi.

Nauczyciel ustawia przed dziećmi znane im przedmioty. Kolejno je opisuje, a dzieci
odgadują, o którym przedmiocie mówi.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Usiądź – wstań (patrz: przewodnik..., s. 120).

III

1. Ćwiczenie spostrzegawczości Gdzie ukryła się piłka?

Dzieci oglądają obrazki. Szukają na nich miejsc, w których ukryła się piłka. Określają te
miejsca, stosując odpowiednie przyimki (za, pod, nad, obok).

127

Zabawa bieżna Dogoń piłkę (patrz: przewodnik..., s. 126).

2. Słuchanie przez chętne dzieci baśni opowiadanej przez nauczyciela (a wybranej przez

dzieci).

Dzień 5.

Temat dnia: Lubimy liczyć.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności liczenia w zakresie trzech.

Cele operacyjne:

Dziecko: liczy do trzech.

Środki dydaktyczne: D. Chauvel, Ch. Noret Zabawy relaksacyjne dla dzieci, duże karto-
nowe koło podzielone na cztery części, każda część w innym kolorze, małe lusterka (po jed-
nym dla każdego dziecka), piłki, stare gazety, krzesełka, kosz, paski papieru, kostki do gry.

Przebieg dnia

1. Zabawa dydaktyczna W takim samym kolorze.

Nauczyciel odsłania duże kartonowe koło podzielone na cztery ćwiartki, każda w innym
kolorze: czerwonym, zielonym, żółtym lub niebieskim. Układa przed dziećmi obrazki,
odwrócone spodem do góry. Dzieci kolejno podnoszą obrazki; określają, co przedsta-
wiają i w jakim są kolorze. Nauczyciel umieszcza obrazki na wskazanym przez dzieci,
pasującym kolorystycznie kawałku koła, np. kolor zielony: żaba, listek, spodnie; czer-
wony: pomidor, wiśnie, jabłko; niebieski: chmurka, kwiatek, sukienka; żółty: cytryna,
słońce, kredka.
Zabawa twórcza Szukamy przedmiotów (patrz: przewodnik..., s. 121).

2. Ćwiczenia narządów artykulacyjnych Co może nasz język i nasze wargi?

Dzieci otrzymują małe lusterka. Otwierają usta, oglądają swój język; poruszają nim –
najpierw  powoli,  potem  coraz  szybciej;  wysuwają  go  do  przodu,  do  tyłu,  w  górę  i  na
boki.  Rozchylają  lekko  wargi,  okrężnym  ruchem  przesuwają  językiem  wzdłuż  górnej
wargi,  potem  dolnej,  kilkakrotnie  w  jedną  stronę,  a  potem  w  drugą.  Wysuwają  wargi
do przodu, tworząc ryjek, i rozciągają je w uśmiechu bez pokazywania zębów. Posyłają
całuski do swojego odbicia (nauczyciel demonstruje ćwiczenia).

Zabawa dydaktyczna Policz.

1. Zabawa Piłka w parze.

Dzieci dobierają się parami. Każda para otrzymuje piłkę. Dzieci próbują utrzymać ją
między sobą bez użycia rąk, np. czołami, ramionami, plecami (piłki między dziećmi
umieszcza nauczyciel).

2. Zabawa Posłuszne gazety.

Dzieci spacerują po sali z gazetą położoną na głowie. Najpierw poruszają się wolno,
potem szybciej; starają się nie zgubić gazety. Na zakończenie zabawy zwijają z gazety
kulę i celują nią do kosza trzymanego przez nauczyciela.

128

3. Zabawa dydaktyczna.

Dzieci układają przed sobą paski papieru zgodnie z poleceniami nauczyciela, np. Ułóżcie
przed sobą tyle pasków papieru, ile misiów jest na krzesełku (1); ile jabłek jest w koszyku
(3); ile garnuszków jest na tacy (2).

4. Zabawa Zrób to co ja.

Nauczyciel układa przed sobą kostki do gry (1, 2 lub 3), a dzieci rysują na kartce tyle
samo kresek.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Na krzesełko, za krzesełko.
Dzieci poruszają się swobodnie pomiędzy krzesełkami rozstawionymi po całej sali. Na hasło
Na krzesełko – siadają na krzesełku. Na hasło Za krzesełko – przykucają za krzesełkiem.

III

1. Zabawy z wykorzystaniem tekstu wyliczanki (według D. Chauvela, Ch. Noreta).

Czary-mary, czary-mary,

Okulary mi się zbiły.

mam niebieskie okulary.

Wszystkie czary się skończyły.

Przy słowach czary-mary dzieci naśladują ruch głaskania powietrza przed sobą (poka-
zuje nauczyciel).

2. Zabawa przy piosence Ta nasza zabawa (patrz: przewodnik..., s. 32).

GRUDZIEŃ

Tydzień

drugi

Tematyka tygodnia: Nadchodzi zima.

Dzień 1.

Temat dnia: Pierwszy śnieg.

Cele ogólne: zapoznanie z oznakami nowej pory roku.

Cele operacyjne:

Dziecko: wymienia wybrane oznaki zimy.

Środki dydaktyczne: opowiadanie M. Czerkawskiej W lesie biało, piosenka Dalej, dzieci,

w szeregu, obrazki: przedstawiające różne elementy pogody, kojarzące się z różnymi
porami roku, ilustracje do opowiadania, obręcze, śnieg, tamburyn, wata, słoik.

Przebieg dnia

1. Zabawa dydaktyczna Zimowa pogoda.

Nauczyciel odsłania obrazki przedstawiające różne elementy pogody. Dzieci nazywają
obrazki, np.: padający deszcz; padający śnieg; słońce; słońce zakryte częściowo chmurą;
burza; wiejący wiatr. Wskazują te, które przedstawiają pogodę, jaka jest w tym dniu.

Zabawa ruchowa rozwijająca duże grupy mięśniowe Bawimy się śnieżkami.

Dzieci naśladują podnoszenie śniegu, lepienie śnieżek, rzucanie nimi raz jedną ręką, raz
drugą.

129

2. Zabawa Co kojarzy się z zimą?

Nauczyciel rozkłada na dywanie obręcze. Umieszcza w nich różne obrazki. Dzieci spa-
cerują przy dźwiękach marszowej muzyki i oglądają obrazki. Podczas przerwy w grze
siadają wokół obręczy, w których znajdują się obrazki kojarzące im się z zimą, np.:
bałwan, sanki, choinka. Próbują uzasadnić swój wybór. Podczas powtórzeń zabawy na-
uczyciel zmienia obrazki w obręczach.

Słuchanie opowiadania M. Czerkawskiej W lesie biało.

1. Zabawa przy piosence Dalej, dzieci, w szeregu (autor słów nieznany, muz. H. Bojarska).

Nauczyciel śpiewa piosenkę. Dzieci, ustawione w szeregu, maszerują dookoła sali, wy-
soko unosząc kolana, jakby szły po śniegu. Przy słowach: Tup, tup, tup – tupią w miej-
scu, a przy słowach: Chrup, chrup, chrup – klaszczą w ręce.

Dalej, dzieci, w szeregu

Dalej, dalej tup, tup, tup,

maszerujmy po śniegu.

śnieżek chrupie chrup, chrup, chrup.

2. Słuchanie opowiadania.

Nauczyciel opowiada, pokazując ilustracje.
W  ciszy  porannej  godziny  zajączek  wracał  do  lasu.  Podjadł  sobie  koniczyny,  biegał,
hasał, wesoło kiwał ogonkiem. Gdy w sosnowe wpadł sadzonki, zwolnił biegu, spojrzał
w  górę.  Z  ciemnej  chmury  sfruwa  coś  białego.  Kogoż  by  spytać,  zawołać?  Zajączek
dojrzał dzięcioła.
– Dzięciołeczku, co się stało? W lesie biało!
Dzięcioł na ogonie wsparty zadumał się nie na żarty.
Mknie zajączek lasu skrajem, wtem gwar słyszy i przystaje. Na kalinie obok dróżki po-
ćwierkują jemiołuszki.
– Jemiołuszko, co się stało? W lesie biało!
– Powiedziałabym z ochotą, jeżeli ci chodzi o to, ale jemiołuszka młoda zna się tylko na
jagodach. Nie wiem, patrz, idzie Mikita, jego spytaj.
– Z lisem nie jestem w przyjaźni. Zając biegnie coraz raźniej. Płatki krążą wciąż te same.
Nareszcie spotkał swą mamę. – Mamo –  pisnął. – Co się stało? W lesie biało! Widzia-
łem, gdym z pola biegł.
– Synku – szepce zajęczyca – to nie żadna tajemnica, to jest pierwszy śnieg.

3.  Rozmowa na temat opowiadania.
–  Kto biegł przez las? Co zdziwiło zajączka?
–  Jakie zwierzęta pytał, czym są białe płatki?

130

–  Co wyjaśniła zajączkowi mama?
4.  Określanie właściwości ﬁ zycznych śniegu.
•  Oglądanie  śniegu  przyniesionego  przez  nauczyciela;  podawanie  przez  dzieci  jak  naj-

większej liczby słów określających śnieg, np.: biały, zimny, mokry. Zostawienie śniegu
w słoiku, w pobliżu źródła ciepła.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Pada śnieg.
Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
w grze zatrzymują się, naśladują ruchem palców padający śnieg i rytmicznie powtarzają
tekst: Pada śnieg, pada śnieg, całe noce, całe dnie.

Spacer w pobliżu przedszkola, oglądanie zimowego krajobrazu; dzielenie się spostrzeże-

niami.

III

1. Zabawa Zabawy z wykorzystaniem śniegowych płatków.

Dzieci robią z waty malutkie kuleczki; podrzucają je i łapią; zdmuchują z powierzchni
stołu; układają z nich dowolne kompozycje.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Pada śnieg (patrz: przewodnik..., s. 130).

2. Oglądanie wody powstałej z rozpuszczonego śniegu; zwrócenie uwagi na jej zanieczysz-

czenia; przestrzeganie przed konsekwencjami jedzenia śniegu.

Dzień 2.

Temat dnia: Śniegowe płatki.

Cele ogólne: rozwijanie sprawności rąk.

Cele operacyjne:

Dziecko: wyraża własne pomysły w pracy plastycznej.

Środki dydaktyczne: wiersz W. Zechentera Zima, Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 9, Karta
pracy B nr 8, rymowanka Płatki śniegu, niekarbowana biała i niebieska bibuła, duży kawa-
łek niebieskiej lub granatowej tkaniny, klej z mąki, granatowe kartki, wata, farby, nagranie
spokojnej muzyki, trójkąt.

Przebieg dnia

1. Kolorowanie rysunku drzewa brązową kredką, odciskanie na nim śnieżnych płatków

watą maczaną w farbie – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 9.
Zabawa ruchowa rozwijająca duże grupy mięśniowe Bawimy się śnieżkami (patrz: prze-
wodnik..., s. 128).

2. Zabawy z wykorzystaniem rymowanki Płatki śniegu.

Dzieci rytmicznie powtarzają słowa razem z nauczycielem, łącząc mowę z klaskaniem,
uderzaniem o uda, naśladowaniem ruchem palców padającego śniegu. Powtarzają tekst
cicho i głośno, z wzrastającym i malejącym natężeniem głosu, zgodnie ze wskazaniem
dłoni nauczyciela (dłonie się rozchodzą – coraz głośniej, schodzą się – coraz ciszej).

131

Dzieci stoją w kole:

Zima, zima, jest wesoło,

klaszczą w ręce,

tańczą płatki śniegu w koło.

wyciągają ręce do góry, szybko poruszają

dłońmi w jedną i w drugą stronę,

Płatki śniegu w krąg wirują,

obracają się wokół własnej osi,

dzieciom sanki obiecują.

kłaniają się.

Zabawy rozwijające inwencję twórczą A śnieg pada i pada.

1. Zabawa plastyczna Nasze śniegowe płatki.

Dzieci wydzierają dowolne kształty z kwadratów niekarbowanej bibuły (o wymiarach
8 x 8 cm). Układają je na dużym kawałku niebieskiej lub granatowej tkaniny rozłożonej
na podłodze.
Dzieci  ustawiają  się  dookoła  tkaniny,  chwytają  za  jej  brzegi,  unoszą  do  góry  i  lekko
falują. Obserwują poruszające się bibułkowe śniegowe płatki.
Wykonują ćwiczenia oddechowe: dmuchają na bibułkowy płatek leżący na dłoni.
Ćwiczenie z zakresu analogii personalnej Jesteśmy płatkami śniegu.
Nauczyciel  opowiada,  a  dzieci  starają  się  wyobrazić  sobie,  jak  może  czuć  się  płatek
śniegu. Próbują wyrazić to za pomocą ruchu, mimiki przy spokojnej muzyce.
Wyobraźcie sobie, że jesteście płatkami śniegu. Każdy z was jest inny, piękny, niepowta-
rzalny. Poruszacie się lekko, delikatnie, tańczycie, wirujecie w koło. Jest wam dobrze,
czujecie się wspaniale. Wokół siebie spotykacie inne płatki śniegu. Delikatnie się z nimi
witacie, głaszczecie je, tańczycie delikatnie, na paluszkach. A teraz opadacie wolniutko
na ziemię, zamykacie oczy i wyobrażacie sobie, jak wygląda taki śniegowy świat.
Dzieci otwierają oczy, próbują opowiedzieć, jak się czuły, kiedy były płatkami śniegu.
Naklejają  powydzierane  na  początku  zajęcia  bibułkowe  płatki  śniegu  na  granatowych
kartkach pokrytych klejem z mąki.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Wirujące płatki śniegu.
Nauczyciel  gra  na  trójkącie.  Dzieci-płatki  śniegu  swobodnie  wirują  po  sali.  Kiedy
dźwięki  trójkąta  cichną,  płatki  śniegu  opadają  –  dzieci  powoli  przykucają  i  chowają
głowy w ramiona.

III

1. Słuchanie nazw czytanych przez nauczyciela. Odszukiwanie obrazków we wkładce.

Przyklejanie ich pod odpowiednimi wyrazami – Karta pracy B nr 8.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Wirujące płatki śniegu (patrz: przewodnik..., s. 131).

2. Nauka wiersza W. Zechentera Zima fragmentami, metodą ze słuchu.

Wesoło idzie na spacer zima,

Gdy się zaśmieje, śnieg z nieba leci,

za rączki małe bałwanki trzyma.

aby na sankach śmiały się dzieci.

Dzień 3.

Temat dnia: Rodzina bałwanków.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności porównywania wielkości przedmiotów.

132

Cele operacyjne:

Dziecko: stosuje słowa: mały, duży.

Środki dydaktyczne: opowieść ruchowa W przedszkolnym ogrodzie, obrazki bałwanków
wyrażających różne stany emocjonalne, zagadka, kartonowe elementy do układania bał-
wanków, plastelina.

Przebieg dnia

1. Zabawa pantomimiczna Uczucia bałwanka.

Nauczyciel pokazuje dzieciom obrazki bałwanków wyrażających różne stany emocjo-
nalne. Dzieci oglądają obrazki, próbują określić, jak czuje się dany bałwanek, a następ-
nie, za pomocą mimiki i gestów, pokazują minę tego bałwanka. Np. wesoły bałwanek,
smutny, przestraszony, zdziwiony, zły.
Zabawa ruchowa rozwijająca duże grupy mięśniowe Bawimy się śnieżkami (patrz: prze-
wodnik..., s. 128).

2. Opowieść ruchowa W przedszkolnym ogrodzie.

Nauczyciel opowiada, a dzieci naśladują czynności, o których mówi.
Od samego rana padał śnieg. (Dzieci naśladują ruchami dłoni padający śnieg). Dzieci
ubrały się i wyszły do ogrodu przedszkolnego, aby się pobawić. (Naśladują ubieranie się
i marsz do ogrodu). Chwytały spadające płatki śniegu i przyglądały się im. (Wyskakują
obunóż w górę, chwytają na niby płatki śniegu i oglądają je). Śniegu napadało bardzo
dużo.  Dzieci  brodziły  po  nim,  wysoko  unosząc  nogi.  (Chodzą  z  wysokim  unoszeniem
kolan). Postanowiły odgarnąć śnieg, aby powstały ścieżki, po których byłoby wygodnie
chodzić.  (Naśladują  odgarnianie  śniegu  łopatą).  Chłopcy  wpadli  na  pomysł,  aby  lepić
śnieżki  i  rzucać  nimi.  (Naśladują  lepienie  kul  i  rzucanie  nimi  w  różnych  kierunkach).
Wszyscy  byli  oblepieni  śniegiem  jak  bałwanki.  Przed  powrotem  do  przedszkola  dzieci
musiały więc otrzepać ze śniegu buty i ubrania. (Tupią nogami, otrzepują różne części
garderoby wskazane przez nauczyciela). Rękawiczki były całe mokre. Dzieci rozcierały
zmarznięte ręce i chuchały w nie, aby je ogrzać. (Pocierają rękami o siebie, dmuchają
w ręce przyłożone do ust).

Ćwiczenia liczbowe w formie opowieści matematycznej Nasza rodzina bałwanków.

1. Rozwiązywanie zagadki.

Ze śniegu jest zrobiony,

Choć niezgrabny, ale miły,

kapelusz ma na głowie.

dzieci same go lepiły. (bałwan)

Po rozwiązaniu zagadki nauczyciel umieszcza na tablicy obrazek bałwana.

2. Zabawa Tworzymy bałwanki.

Nauczyciel opowiada, a dzieci układają przed sobą z odpowiednich elementów bałwan-
ki. Każde dziecko ma zestaw trzech kół różnej wielkości, miotłę i kapelusz wycięte
z kolorowego kartonu.
Kiedy spadł puszysty śnieg, dzieci postanowiły ulepić bałwanka. Najpierw utoczyły ze
śniegu dużą kulę. (Dzieci układają przed sobą największe ze swoich kół). Ustawiły ją
pośrodku ogrodu. Potem utoczyły kulę trochę mniejszą od tej poprzedniej i ustawiły ją

133

na dużej. (Dzieci wybierają średnie koło i układają je na dużym kole). – Nasz bałwanek
ma już nogi i brzuszek, ale brakuje mu jeszcze głowy – powiedziała pani. I dzieci szyb-
ko zabrały się do pracy. Ulepiły jeszcze jedną kulę – mniejszą od dwóch pozostałych.
Umieściły ją na samej górze. Było to trudne, ale świetnie sobie poradziły. Bałwan miał
głowę. (Dzieci dokładają najmniejsze koło). – Jaki to bałwan... – powiedział Tomek.
– To przecież tylko śniegowe kule. Duża, mała i najmniejsza. A gdzie oczy, nos i usta?
Przydałby mu się też kapelusz i miotła, na której siadałyby ptaki. Musimy dokończyć bał-
wanka. (Dzieci rysują ﬂ amastrami na najmniejszym kole oczy i nos, dokładają kapelusz
i miotłę).
Nauczyciel stwierdza, że w sali powstała rodzina bałwanków. Proponuje jej obejrzenie.
Dzieci oglądają powstałe bałwanki; wypowiadają się na temat ich wyglądu – dostrze-
gają różnice i podobieństwa (bałwanki mają takie same kule; różne twarze i kapelusze
w różnych kolorach).

3. Zabawa Liczymy i porównujemy.

Dzieci siadają przed swoimi bałwankami i wykonują polecenia nauczyciela. Liczą, z ilu
kół składa się bałwanek; podnoszą do góry koła: duże, a potem małe i najmniejsze.
Zabawa ruchowa o charakterze integracyjnym Bałwanek do bałwanka.
Dzieci dobierają się parami. Wykonują polecenia nauczyciela, np.: Bałwanki podają so-
bie ręce. Dotykają się stopami. Dotykają się plecami. Na hasło Bałwanek do bałwanka
– dzieci zmieniają partnera.
Wyjście do ogrodu przedszkolnego, wspólne lepienie bałwana.

III

Zabawa ruchowo-naśladowcza Lepimy bałwana.
Dzieci naśladują (za nauczycielem): toczenie dużej kuli ze śniegu, ustawianie jej, to-
czenie drugiej kuli, podnoszenie jej i ustawianie na poprzedniej, toczenie trzeciej kuli
– najmniejszej – i umieszczanie jej najwyżej. Potem naśladują ozdabianie bałwanka –
wkładają mu na głowę kapelusz, robią oczy, nos, buzię, guziki. Następnie podziwiają
swojego bałwanka; cieszą się, że jest taki ładny, podskakują dookoła niego.

1. Lepienie bałwanka z plasteliny przez chętne dzieci.

Zabawa ruchowa o charakterze integracyjnym Bałwanek do bałwanka (patrz: przewod-
nik..., s. 133).

Dzień 4.

Temat dnia: Z górki na pazurki.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności poruszania się przy muzyce.

Cele operacyjne:

Dziecko: porusza się rytmicznie przy muzyce.

Środki dydaktyczne: D. Hodges Gdy dzieci się nudzą. 500 zabaw dla dzieci w każdym wie-
ku, piosenka Na saneczkach, Karta pracy B nr 9, rysunki do ćwiczeń grafomotorycznych, bia-
łe lub niebieskie paski bibuły, nagranie muzyki o zmiennym tempie, po dwa przedmioty tego
samego rodzaju różniące się długością, plastikowe butelki i nakrętki na nie, bębenek, tacki.

134

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia sprawności manualnej Butelki i nakrętki (według D. Hodges).

Nauczyciel przygotowuje różne plastikowe butelki i nakrętki na nie. Zadaniem dzieci
jest nałożenie nakrętek na odpowiednie butelki.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Lodowe sople.
Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na bębenku. Jedno głośne uderze-
nie jest sygnałem do zatrzymania się. Dzieci zastygają w bezruchu jak lodowe sople.
Dwa uderzenia są sygnałem do ponownego ruchu.

2. Ćwiczenie grafomotoryczne Zimowe kształty.

Nauczyciel pokazuje proste rysunki związane z zimą. Dzieci nazywają je. Następnie ry-
sują w powietrzu pokazywane kształty, np. śniegowej chmury, sopli, bałwana, choinki.

Zabawy przy piosence Na saneczkach.

1. Improwizacje ruchowe przy muzyce – Taniec zimowych wiatrów.

Dzieci trzymają w rękach po jednym białym lub niebieskim pasku bibuły. Poruszają się
swobodnie przy wolnej i szybkiej muzyce, dostosowując szybkość ruchu do muzyki.
Wyobrażają sobie, że są tańczącymi zimowymi wiatrami.

2. Słuchanie piosenki Na saneczkach (sł. W. Grodzieńska, muz. F. Gebertowa) śpiewanej

przez nauczyciela.

I. Śnieżek skrzy się od słoneczka,

II. A ten misio,

jedzie Krysia na saneczkach.

niedźwiedź bury,

Lala Ola w dole stoi,

zjeżdża z Krysią

bo się lala śniegu boi.

pędem z góry.

3. Rozmowa na temat piosenki.
•  Określanie tempa i nastroju.
•  Wypowiedzi na temat wyglądu śniegu.
–  Kto jechał na saneczkach? Kto bał się śniegu?
4.  Zabawa rytmiczna A ten misio.

Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
w grze zatrzymują się, klaszczą w ręce i rytmicznie wypowiadają tekst: A ten misio,
niedźwiedź bury, zjeżdża z Krysią pędem z góry.

135

Zabawa muzyczno-ruchowa Jedziemy na saneczkach.
Dzieci spacerują po sali. Kiedy usłyszą melodię piosenki, dobierają się parami, tworząc
saneczki (stają w parze jedno za drugim), i poruszają się w różnych kierunkach. Kiedy
melodia milknie, ponownie spacerują po sali. Podczas powtórzeń zabawy tworzą sa-
neczki z innymi partnerami (pomaga nauczyciel).

III

1. Zabawa rozwijająca umiejętność określania (po porównaniu) długości Długi czy krótki?

Nauczyciel pokazuje dzieciom po dwa przedmioty: szaliki, sznurowadła, paski papieru,
sznurki różnej długości. Dzieci kolejno oglądają te przedmioty, porównują ich długości,
określają, który z nich jest długi, a który krótki.
Dzieci rozdzielają otrzymane od nauczyciela paski papieru: długie odkładają na tackę
oznaczoną długim paskiem, a krótkie – na tackę oznaczoną krótkim paskiem papieru.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Lodowe sople (patrz: przewodnik..., s. 134).

2. Ozdabianie rysunku długiego szalika żółtymi kropkami, a krótkiego szalika – żółtymi

kreskami – Karta pracy B nr 9.

Dzień 5.

Temat dnia: Zimowe zagadki.

Cele ogólne: rozwijanie pamięci.

Cele operacyjne:

Dziecko: recytuje wiersz.

Środki dydaktyczne: wiersz W. Zechentera Zima, rymowanka Skrzypi śnieżek, biała bibu-
ła, obręcze, kartoniki z konturami przedmiotów, obrazki tych przedmiotów, trójkąt.

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia dźwiękonaśladowcze Skrzypi śnieżek.

Dzieci słuchają rymowanki, a następnie powtarzają za nauczycielem wyrazy dźwiękona-
śladowcze z różnym natężeniem głosu. Potem poruszają się, słuchając rymowanki.

Dzieci:

Wietrzyk wieje: wiuuu, wiuuu, wiuuu,

naśladują poruszanie się drzew na wietrze,

chce obudzić cię ze snu.

przeciągają się,

Śnieżek skrzypi skrzyp, skrzyp, skrzyp,

klaszczą w ręce,

przykrył puchem ziemię w mig.

naśladują dłońmi padający śnieg,

Jadą sanki szur, szur, szur,

pocierają jedną dłonią o drugą,

choć nie mają wcale kół.

poruszają palcem wskazującym na

boki w geście przeczenia,

Wróbel ćwierka ćwir, ćwir, ćwir,

machają rękami jak skrzydłami ptaka,

a na drzewie siedzi gil.

przykucają.

Zabawa ruchowa rozwijająca duże grupy mięśniowe Bawimy się śnieżkami (patrz: prze-
wodnik..., s. 128).

136

2. Zabawy śniegowymi kulami.

Dzieci zgniatają kawałki białej bibuły raz jedną ręką, raz drugą. Podrzucają je i łapią.
Turlają po podłodze w różnych kierunkach; przerzucają kule z jednej strony sali na drugą
stronę; celują nimi do obręczy leżących na dywanie.

Zabawa z wykorzystaniem tekstu wiersza W. Zechentera Zima (patrz: przewod-
nik..., s. 131).

1. Słuchanie wiersza.

Nauczyciel gra na trójkącie i recytuje wiersz. Podczas powtórzenia wiersza dzieci dopo-
wiadają brakujące słowa. Następnie dobierają się trójkami (w środku stoi pani Zima, po
bokach – dwa bałwanki). Spacerują, recytując wiersz z nauczycielem. Na zakończenie
podają sobie ręce i poruszają się w małych kółeczkach w rytmie wystukiwanym na trój-
kącie (nauczyciel pomaga w ustawianiu się).

2. Zabawa Co pasuje do tego konturu?

Dzieci otrzymują kartoniki z konturami przedmiotów (po kilka tego samego rodzaju).
Poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze
odszukują obrazki przedmiotów, których kontury otrzymały (np. bałwan, domek, cho-
inka, sanki, rękawiczki), i ustawiają się obok nich. Podczas powtórzenia zabawy dzieci
zamieniają się kartonikami.
Zabawa ruchowa o charakterze integracyjnym Bałwanek do bałwanka (patrz: przewod-
nik..., s. 133).

III

1. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki Skrzypi śnieżek (patrz: przewodnik..., s. 135).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Lodowe sople (patrz: przewodnik..., s. 134).

2. Ćwiczenia słuchowe.

Nauczyciel mówi słowa z podziałem na sylaby. Dzieci odgadują, co powiedział, łącząc
sylaby w słowa (ćwiczenia indywidualne).

GRUDZIEŃ

Tydzień

trzeci

Tematyka tygodnia: Nadchodzą święta.

Dzień 1.

Temat dnia: Przedszkolna choinka.

Cele ogólne: poznanie tradycji ubierania choinki.

Cele operacyjne:

Dziecko: ubiera wspólnie z innymi choinkę.

137

Środki dydaktyczne: piosenka Zielony gość, Karta pracy A nr 8, gałązki świerka i sosny,
igły sosnowe, sztuczna choinka, ozdoby choinkowe, nagranie muzyki tanecznej, obrazek
ubranej choinki.

Przebieg dnia

1. Oglądanie gałązek świerka i sosny; dotykanie ich, wąchanie, porównywanie wyglądu

igieł; zwrócenie uwagi, z jakich drzew pochodzą gałązki i gdzie można je zobaczyć;
umieszczenie ich w kąciku przyrody.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Idź – stój!
Na hasło Idź, dzieci swobodnie maszerują po sali. Hasło Stój jest sygnałem do zatrzy-
mania się.

2. Ćwiczenia oddechowe Zdmuchujemy igły.

Dzieci dmuchają na sosnowe igły umieszczone na stoliku.

Wspólne ubieranie choinki w sali przedszkolnej.

1. Słuchanie piosenki Zielony gość (sł. K. Wodnicka, muz. F. Leszczyńska) śpiewanej przez

nauczyciela.

• Wypowiedzi dzieci na temat gościa, który je dzisiaj odwiedzi.

138

Stała pod śniegiem panna zielona.

II. Jak długo zechcesz, z nami pozostań,

Nikt prócz zająca nie kochał jej.

niech pachnie tobą domowy kąt.

Nadeszły święta i przyszła do nas.

Wieszając jabłka na twych gałązkach,

Pachnący gościu, prosimy, wejdź!

życzymy wszystkim wesołych świąt.

Ref.: Choinko, piękna jak las,

Ref.: Choinko...

choinko, zostań wśród nas. (bis)

2. Ubieranie choinki.
• Wspólne wyjęcie choinki z pudełka, rozłożenie jej gałązek. Wymyślanie przez dzieci

pięknych ukłonów na powitanie choinki.

• Oglądanie ozdób choinkowych; dzielenie się spostrzeżeniami na temat ich kształtów,

kolorów, wielkości; zwrócenie uwagi na ich delikatność i kruchość. Kolejne wieszanie
bombek na dolnych gałązkach choinki przez dzieci, na górnych – przez nauczyciela.

• Improwizacje taneczne przy muzyce w parach, w większych zespołach; wyrażanie rado-

ści z posiadania pięknej choinki.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Idź – stój! (patrz: przewodnik..., s. 137).

III

1. Ćwiczenia grafomotoryczne: przesuwanie palcami jednej ręki, drugiej ręki, a potem obu

rąk po rysunku choinki. Kolorowanie jej; naklejanie na rysunku obrazków bombek od-
szukanych we wkładce – Karta pracy A nr 8.

2. Ćwiczenia słownikowe Jakie ozdoby wiszą na choince?

Prawidłowe nazywanie przez dzieci ozdób choinkowych znajdujących się na choince
przedstawionej na obrazku. Określanie, które z nich powieszone są nisko, a które – wy-
soko; nazywanie ich kolorów (ćwiczenia indywidualne).

Dzień 2.

Temat dnia: Choinka w lesie stała.

Cele ogólne: rozwijanie pamięci.

Cele operacyjne:

Dziecko: recytuje wiersz.

Środki dydaktyczne: wiersz I. Salach Choineczka, Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 10, Przed-
szkole trzylatka, s. 14, rysunki ozdób choinkowych, obrazek przedstawiający bombki, pocięte
na części sylwety choinki, farby: zielona, czerwona, niebieska, stemple z ziemniaków.

Przebieg dnia

1. Oglądanie obrazków; wskazywanie tych, które przedstawiają wcześniejsze wydarzenia;

opowiadanie, co dzieje się na obrazkach – Przedszkole trzylatka, s. 14.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Idź – stój! (patrz: przewodnik..., s. 137).

2. Ćwiczenia grafomotoryczne Ozdoby choinkowe.

139

Nauczyciel pokazuje proste rysunki ozdób choinkowych. Rysuje ich kształty w powie-
trzu jedną ręką, a potem obiema. Dzieci nazywają je; rysują w powietrzu ich kształt
jedną dłonią, drugą, a potem obiema równocześnie. (Rysowane kształty są dużych roz-
miarów, np. bombka w kształcie kuli, sopla, grzybka, bałwanka).

Nauka wiersza I. Salach Choineczka.

1. Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej Układamy choinkę.

Dzieci układają w całość pocięte na części sylwety choinki.

2. Słuchanie wiersza recytowanego przez nauczyciela.

Choineczka mała

Przywieźli ją ludzie

w lesie sobie stała.

po zmarzniętej grudzie.

Wiatr ją lulał do snu,

Teraz cieszy dzieci.

więc się kołysała.

Widzicie, jak świeci?

3.  Rozmowa na temat wiersza.
–  Jak wyglądała choinka? Gdzie rosła?
–  Kto ją lulał do snu? Jak się wtedy zachowywała?
–  Kto ją przywiózł z lasu? Kogo cieszy swym wyglądem?

Zabawa ruchowo-naśladowcza Choinka na wietrze.
Dzieci naśladują poruszanie się choinki, gdy wieje słaby wiatr i silny wiatr. Stoją w ma-
łym rozkroku, ręce mają rozłożone lekko na boki.

4. Nauka wiersza fragmentami, metodą ze słuchu.
• Recytacja zespołowa i indywidualna przez chętne dzieci.

Zabawa ruchowo-naśladowcza Ubieramy choinkę.
Dzieci naśladują wyciąganie bombek z pudełka, a potem wieszanie ich na choince.

III

1. Ćwiczenia graﬁ czne.

Dzieci zamalowują rysunek choinki zieloną farbą. Odciskają na nim stemplem wykona-
nym z ziemniaka czerwone i niebieskie bombki w dowolnej liczbie. Dorysowują żółtą
kredką na czubku choinki gwiazdę – Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 10.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Idź – stój! (patrz: przewodnik..., s. 137).

2. Ćwiczenie spostrzegawczości Takie same bombki.

Dzieci wyszukują na obrazku takie same bombki (ćwiczenia indywidualne).

Dzień 3.

Temat dnia: Świąteczna gwiazdka.

Cele ogólne: rozwijanie umiejętności wokalnych i ruchowych.

Cele operacyjne:

Dziecko: próbuje śpiewać piosenkę i ilustrować ją ruchem.

Środki dydaktyczne: rymowanka Na choince, piosenka Świąteczna gwiazdeczka, Karta
pracy A nr 9, szarfy, nagranie marszowej muzyki, długie i krótkie paski papieru, obręcze,
trójkąt.

140

Przebieg dnia

1. Ćwiczenia plastyczne Gwiazdki.

Dzieci układają z krótkich i długich pasków papieru gwiazdki (nakładają paski na krzyż,
a potem po skosie) według wzoru pokazanego przez nauczyciela, a następnie według
własnych pomysłów. Nauczyciel zachęca je do dzielenia się spostrzeżeniami na temat
ich wyglądu.
Zabawa ruchowa z elementami ćwiczeń słuchowych Gwiazdeczki.
Nauczyciel dzieli dzieci na 5-osobowe grupy. Każdej grupie przydziela obręcz. Dzieci
trzymają obręcz rękami i poruszają się w koło. Tempo ich ruchu uzależnione jest od
uderzeń nauczyciela w bębenek.

2. Zabawy z wykorzystaniem rymowanki Na choince.

Dzieci rytmicznie powtarzają za nauczycielem poszczególne słowa: cicho i głośno,
szybko i wolno.

Na choince gwiazdka świeci
i swym blaskiem cieszy dzieci.

Zabawy przy piosence Świąteczna gwiazdeczka.

1. Zabawa inhibicyjno-incytacyjna Taniec gwiazdeczek.

Dzieci-gwiazdeczki swobodnie poruszają się na palcach po sali przy dźwiękach trójkąta.
Kiedy dźwięki cichną, gwiazdeczki zatrzymują się, kładą ręce pod głowę jak poduszkę
i delikatnie się kołysząc – zasypiają. Dźwięki trójkąta są sygnałem do ponownego ruchu.

2. Słuchanie piosenki Świąteczna gwiazdeczka (sł. i muz. M. Staniek) śpiewanej przez na-

uczyciela.

Dzieci:

I. Świąteczna gwiazdeczka

unoszą ręce w górę, kręcąc dłońmi,

na niebie błyszczała

pokazują, jak błyszczy gwiazdeczka,

i do wszystkich dzieci

zamykają i otwierają dłonie,

oczkiem mrugała.
II. Świąteczna gwiazdeczka

wskazują ręką na niebo,

na błękitnym niebie
rączkami machała

poruszają rękami w różne strony,

tylko dla ciebie.

141

III. Świąteczna gwiazdeczka

wskazują rękami na inne dzieci,

wszystkim dzieciom w nocy
posyła całusy i życzy

posyłają całuski, przykucają i przykładają

dobrej nocy.

złożone dłonie (jak poduszkę) do policzka.

3.  Rozmowa na temat piosenki.
•  Zwrócenie uwagi na tempo i nastrój piosenki.
–  Gdzie błyszczała gwiazdeczka? Co robiła?
4.  Ilustracja ruchowa piosenki Świąteczna gwiazdeczka (patrz: przewodnik..., s. 140-141).
5.  Nauka piosenki (I zwrotki) fragmentami, metodą ze słuchu.
6.  Zabawa rytmiczna Co robi gwiazdeczka?

Dzieci poruszają się po sali przy melodii piosenki. Podczas przerwy w grze rytmicznie
klaszczą i powtarzają razem z nauczycielem słowa: Świąteczna gwiazdeczka na niebie
błyszczała. Podczas powtórzenia zabawy wypowiadają słowa: Świąteczna gwiazdeczka
rączkami machała. A przy ostatnim powtórzeniu zabawy mówią, rytmicznie klaszcząc,
słowa: Świąteczna gwiazdeczka całusy posyłała.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Wrzucamy prezenty przez komin.
Dzieci są pomocnikami Mikołaja, który wrzuca prezenty przez komin. Kominy to szar-
fy rozłożone na dywanie. Podczas cichej muzyki dzieci chodzą na palcach pomiędzy
szarfami. Podczas przerwy w grze wskakują do środka szarf, naśladując ruchem ciała
wrzucanie prezentu do komina. Ponowne dźwięki muzyki są sygnałem do spaceru po-
między szarfami.

III

1. Wskazywanie na rysunku paczek odpowiedniej wielkości; łączenie ich liniami w kolej-

ności od najmniejszej do największej – Karta pracy A nr 9.

2. Ilustracja ruchowa piosenki Świąteczna gwiazdeczka (patrz: przewodnik..., s. 140-141).
3. Rozmowy indywidualne lub w małych zespołach: zachęcanie dzieci do wypowiedzi na

temat swoich marzeń związanych z gwiazdkowymi prezentami.

Dzień 4.

Temat dnia: Gwiazdkowe prezenty.

Cele ogólne: rozwijanie sprawności manualnych.

Cele operacyjne:

Dziecko: wykonuje wspólnie z nauczycielem formę przestrzenną według wzoru.

Środki dydaktyczne: opowiadanie E. Grygiel Majsterkowanie u cioci Eli, płyty z kolę-
dami, widokówki związane ze świętami Bożego Narodzenia, ilustracje do opowiadania,
kartonowe elementy do wykonania aniołków, klej, obrazki świątecznych symboli.

142

Przebieg dnia

1. Słuchanie nagrań wybranych kolęd (najlepiej wykonywanych przez dzieci) przy choince.

Zwrócenie uwagi dzieci na to, jakie święta się zbliżają; podkreślenie ich rodzinnego
charakteru.
Zabawa ruchowa z elementami ćwiczeń słuchowych Gwiazdeczki (patrz: przewodnik...,
s. 140).

2. Oglądanie kart związanych ze świętami Bożego Narodzenia – zwrócenie uwagi na cha-

rakterystyczne symbole. Opowiadanie przez dzieci, jak wyglądają przygotowania świą-
teczne w ich domach.

Świąteczny aniołek – wykonanie gwiazdkowego prezentu dla rodziców.

1. Słuchanie opowiadania E. Grygiel Majsterkowanie u cioci Eli.

– Czy pomyśleliście już, co dacie pod choinkę mamie i tacie? – zapytała ciocia Ela, kiedy
Jędrek i Ewa przyszli do niej z wizytą.
– Nie – mruknął Jędrek, a Ewa dodała cichutko: – My przecież nie mamy pieniędzy.
– Ale moglibyście przecież zrobić coś samodzielnie – zaproponowała ciocia.
Dzieci były zachwycone, a ciocia przyniosła pudło z szyszkami, kolorowym papierem,
farbami, nożyczki i mnóstwo innych potrzebnych rzeczy.
– Jeśli chcecie, możemy zrobić aniołka.
Pewnie, że bardzo chcieli! Ciocia wzięła szyszkę i umocowała na niej duży drewniany
koralik jako główkę. Aniołek miał długie włosy z włóczki, a na plecach złote skrzydełka.
Potem ciocia namalowała mu twarz i wpięła we włosy złotą gwiazdkę. Jędrek i Ewa
przyglądali się uważnie, a potem zabrali się do roboty. Ich aniołek wkrótce był gotowy.
– Z takiego prezentu wasi rodzice będą bardziej się cieszyć, niż gdybyście im coś kupili
– powiedziała ciocia. Dzieci były dumne ze swojej pracy...

2. Wykonanie świątecznego aniołka.
• Zaproponowanie przez nauczyciela wykonania świątecznego aniołka z kartonu jako pre-

zentu na święta dla rodziców od dzieci.

• Pokaz gotowego aniołka oraz poszczególnych etapów jego wykonywania przez nauczy-

ciela.

• Działania dzieci (wspólne z nauczycielem): sklejanie naciętego niebieskiego koła (two-

rzenie stożka), doklejanie na jego czubku żółtego koła – aureolki; naklejanie na żółtym
kole twarzy z włosami (wcześniej wykonuje je nauczyciel: na kontur białych włosów
nakleja różowy owal twarzy z oczami i buzią); naklejanie na sukience aniołka małych,
złotych lub srebrnych gwiazdek (wyciętych przez nauczyciela); doklejanie z tyłu skrzy-
dełek powstałych ze złożenia dwóch białych kół na połowę (jedno złożone koło to jedno
skrzydło naklejone linią zagięcia).

• Oglądanie powstałych prac; wręczanie ich rodzicom podczas przedszkolnego spotkania

wigilijnego.
Zabawa orientacyjno-porządkowa Wrzucamy prezenty przez komin (patrz: przewodnik...,
s. 141).
Spacer w pobliżu przedszkola; oglądanie świątecznych dekoracji domów i sklepów;
dzielenie się swoimi spostrzeżeniami.

143

III

1. Zabawa dydaktyczna Świąteczne symbole.

Nauczyciel rozkłada przed dziećmi obrazki. Dzieci wybierają te, które kojarzą im się ze
świętami Bożego Narodzenia, np. szopka, choinka, bombki, opłatek, gwiazda.
Zabawa ruchowo-naśladowcza Ubieramy choinkę (patrz: przewodnik..., s. 139).

2. Wspólne z nauczycielem porządkowanie kącików zainteresowań.

Dzień 5.

Temat dnia: Świąteczne spotkanie w przedszkolu.

Cele ogólne: przybliżenie tradycji dzielenia się opłatkiem.

Cele operacyjne:

Dziecko: składa świąteczne życzenia.

Środki dydaktyczne: Przedszkole trzylatka, s. 15, rymowanka W ten świąteczny czas, kar-
tonowe bombki, elementy wycięte z kolorowych folii samoprzylepnych, nagranie muzyki
o zmiennym tempie, obrazki szopek pocięte na kawałki, kolorowe kartki, klej, emblematy
zwierząt, opłatki, płyty z kolędami, wypieki świąteczne, kompot z suszu, teksty zagadek,
obrazki będące ich rozwiązaniem.

Przebieg dnia

1. Nazywanie kolorów bombek; określanie, kto się w nich odbija. Kolorowanie rysunku

bombki – Przedszkole trzylatka, s. 15.

2. Zabawa rytmiczna Świąteczne życzenia.

Nauczyciel wypowiada słowa mające formę świątecznych życzeń w określonym rytmie.
Dzieci powtarzają je.
Np. ćwierćnuta, ósemka, ósemka, ćwierćnuta;

ósemka, ósemka, ćwierćnuta, ćwierćnuta, ćwierćnuta.

Spotkanie z rodzicami; nawiązanie do tradycji wigilijnego dzielenia się opłatkiem
i składania sobie życzeń.

1. Zabawa na powitanie W ten świąteczny czas.

Wszyscy stoją w kole. Nauczyciel wita gości rymowanką. Następnie rodzice i dzieci
powtarzają słowa z nauczycielem i wykonują pokazywane przez niego ruchy.

144

W ten świąteczny czas

klaszczą w ręce,

witam wszystkich was.

kłaniają się,

Jedną ręką pomachamy,

machają jedną ręką,

jednym okiem pomrugamy,

puszczają oczka,

i sąsiada przywitamy.

podają rękę sąsiadowi stojącemu

z jednej i z drugiej strony.

2. Ćwiczenia plastyczne Ubieramy choinkę.
• Ozdabianie wspólnie z rodzicami kartonowej bombki elementami wyciętymi z folii sa-

moprzylepnej; podpisanie jej imionami dziecka i jego rodziców; przypięcie bombek na
sylwecie choinki.
Zabawa muzyczno-ruchowa Świąteczny spacer.
Przy dźwiękach wolnej muzyki dzieci z rodzicami spacerują po sali. Zmiana tempa mu-
zyki na szybkie jest sygnałem do połączenia się w koło z inną parą i wspólnego tańca.
Dźwięki wolnej melodii są sygnałem do ponownego spaceru. Szybka melodia zachęca
do wyboru innych partnerów do tańca.

3. Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej Szopka.
• Wspólne układanie obrazka szopki pociętego na części. Naklejanie go na kolorowym tle.

Wymienianie przez dzieci nazw zwierząt przedstawionych na obrazku.
Zabawa ruchowa z elementami integracyjnymi Zwierzęta.
Dzieci i rodzice otrzymują emblematy zwierząt: owcy, barana, krowy i konia. Stają
w dwóch rzędach naprzeciwko siebie i wykonują polecenia nauczyciela, np. Zamieniają
się miejscami owce i krowy; barany i konie; krowy i barany. Na hasło Zwierzęta – wszy-
scy zamieniają się miejscami.

4.  Wspólne dzielenie się opłatkiem przy nagraniach kolęd. Składanie sobie życzeń.
5.  Degustacja wypieków przygotowanych przez rodziców; picie kompotu z suszu.
•  Wręczanie rodzicom aniołków wykonanych przez dzieci w przedszkolu.
6.  Ilustracja ruchowa piosenki Świąteczna gwiazdeczka (patrz: przewodnik..., s. 140-141).

III

1. Słuchanie kolęd podczas zabaw dowolnych.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Wrzucamy prezenty przez komin (patrz: przewodnik...,
s. 141).