background image

Przebieg wykładu nr 5

23. listopad

2006

P

RZEBIEG

 

Ć

5 - P

I

U

środowisko jest niezwykle ważne dla rozwoju człowieka
W I poł. XX wieku zaczęły krążyć pogłoski o tym, że rosjanie i chińczycy przeprowadzają 
eksperymenty, w wyniku których ma dojść do zmiany pewnych postaw. Uzyskują wiedzę, która 
możę być wykorzystana w działaniach zbrojeniowych.

Brain-washing – dziennikarz Hunter. Termin ten pochodzi z chińskiego. 

Kanadajczycy zlecili odpowiednie badania w Europie. Pod przewodnictwem Hebba. 

Pomieszczenie niewielkich rozmiarów, w pełni dźwiękoszczelne, w którym jest leżanka. 
Studentom oferowano 20 $ za dzień – było to bardzo dużo. Studenci mieli odpowiednie 
ochraniacze. W kabinach rozlegał się biały szum, a dodatkowo osoby miały założone okulary z 
połówek piłeczek pimpongowych – docierały jakieś bodźce świetlne. 
Studenci mieli siedzieć spokojnie w kabinach i rozwiązywać pewne testy. 

Prawie połowa zrezygnowała z udziału w eksperymencie po pierwszych 48h. Na początku 
tłumaczyli się: halucynacje wzrokowe, problemy z rozwiązywaniem podstawowych zadań, a 
niektóre osoby czuły, że ich głowa jest oddzielona od ciała lub umysł od ciała się oddziela i to był 
rzeczywisty powód, dla którego studenci rezygnowali z eksperymentu. 

Eksperymenty nad deprywacją sensoryczną. Z drugiej strony pokazują, co dzieje się jak dojdzie do 
ograniczenia współpracy. 
Zaczęto nazywać: deprywacją sensoryczną, deprywacja percepcyjna i izolacja percepcyjna

John Lilly – najbardziej drastyczne warunki deprywacji – nurek w głębinach – już po 6-8h osoby 
badane domagały się uwolnienia z tej sytuacji. 

Ok. 90% badanych kończyło te eksperymenty trwające nawet do 2-3 tygodni. Obliczono 3-10000 
mają jakieś specjalne zaburzenia związane z deprywacją. 

Sen – warunki silnej deprywacji sensorycznej, tylko bardzo silne bodźce mogą nas przebudzić. 
Jeżeli znajdujemy się w takich warunkach to pojawia się bardzo interesujące zjawisko – marzenia 
senne. Mózg nie znosi stanu bezczynności. Jak na niego nie działa odpowiednia ilość bodźców to 
stwarza sobie jakąś ilość marzeń sennych zbudowanych z materiału pamięciowego + obecnych 
bodźców, które mogą się jakoś w to wpleść. 
Pojawia się kwestia pamiętania snów. Wiemy, że nawet te osoby, które twierdzą, że nie miały 
marzeń sennych to my wiemy, że mieli jeśli tylko byli  w fazie REM. 

Po okresie deprywacji zwiększała się tymczasowa poprawa percepcji (np. ostrzejszy wzrok). 

Zaczęto stosować deprywację sensoryczną w psychoterapii. Może mieć to pozytywny wpływ na 
realizowanie kontaktów społecznych u dzieci autystycznych, oduczaniu palenia, otyłości, 
alkoholizmu, ale skuteczność tych technik nie była wystarczająca. 

Wszyscy spośród 33 badanych miały zaburzenia podczas długiej jazdy autostradami – były to 

Strona 1 z 3

background image

Przebieg wykładu nr 5

23. listopad

2006

warunki deprywacji sensorycznej. I mieli halucynacji. 

Zjawisko break-off ->oderwanie, lotnicy doznają pewnej halucynacji, jakby byli na zewnątrz 
samolotu i widzieli samych siebie siedzących w kokpicie...

Wszystko to świadczy o tym jak ważna jest stymulacja! Jeśli stymulacja jest zbyt silna to również 
może dochodzić do zaburzeń. 

Inne czynniki kształtujące mechanizm zachowania:

1. Genetyczne

właściwości fizjologiczne zapłodnionego jaja

2. chemiczne prenatalne

odżywczy lub toksyczny wpływ środowiska płodowego

3. chemiczne postnatalne

oddziaływanie odżywcze lub toksyczne: pokarm, woda, tlen, środki farmakologiczne

4. sensoryczne stałe

doświadczenie prenatalne i postnatalne wspólne dla wszystkich członków danego gatunku

5. sensoryczne zmienne

doświadczenie, które jest różne u poszczególnych jednostek w obrębie tego samego gatunku

6. Traumatyzujące 

bodźce, które mogą doprowadzić do uszkodzenia organizmu, jest to klasa bodźców, które 

nie muszą oddziaływać na organizm, w przeciwieństwie do czynników od 1 do 5). Należą tu takie 
czynniki jak: teratogeny, czyli czynniki powodujące wady wrodzone u embriona [3-8 tygodni] i 
plodu [8-38 tyg.].

Nie każde uczenie jest uczeniem o charakterze warunkowym. 
Język jest umiejętnością nie wyuczoną, ale zależną od wyuczenia. 
Dziecko, które urodziło się i znalazło w środowisku językowym łatwo przyswaja dany język. 

Okresy krytyczne – jeśli dziecko nie było poddane stymulacji językowej nie nauczy się go, bo 
ośrodki językowe odpowiedzialne za przyswajanie języka by się nie rozwinęły. 

Metody badania pamięci. 

Odpamiętywanie – aktywizacja śladu pamięciowego, korzystanie z pamięci jest odpamiętywaniem
dzieli się ono na dwie grupy:

przypominanie (

rozpoznawanie (przedmiot odpamiętywania jest w obrębie pola spostrzeżenia)

Techniki odpamiętywania:

reprodukcji (człowiek odtwarza sobie np. przebieg filmu w celu jego zrecenzowania)

zapamiętanych członów (badacz określa ile z uprzednio eksponowanych elementów jest 

Strona 2 z 3

background image

Przebieg wykładu nr 5

23. listopad

2006

odpamiętanych; „porcje treściowe”)

pomiaru pamięci bezpośredniej (ile elementów osoba badana potrafi odpamiętać bezpośrednio 
po ekspozycji) osoby z depresją znaczaco gorzej odpamiętują cyfry (normalnie pamiętamy 7+-
2)

rekonstrukcji (osoba odtwarza elementy w takim porządku, w jakim zostały one wcześniej 
przedstawione, chodzi o kolejność)

uczenia się i zapamiętywania poprzez powtarzanie

antycypacji (przewidywania) – wcześniej posługiwano się urządzeniem zwanym mnemometrem

technika oszczędności – ponownego uczenia się (jeśli materiał był już kiedyś zapamiętany i 
uległ zapomnieniu)

rozpoznawania (łatwiej rozpoznać niż przypomnieć)

par skojarzeń (składa się z dwóch elementów

) osoba  widząc pierwszy element..

Technika badania reakcji odroczonych (w 1913 Hankel ją zastosował). Polega ona na tym, że na 
oczach zwierzęcia

Strona 3 z 3