MITOLOGIA GERMAŃSKA

"

EDDA STARSZA"

 

"Edda Starsza" zwana takŜe Poetycką jest spisanym nieznanym piórem, 
zbiorem poematów mitologicznych oraz heroicznych, z których część 
powstała jeszcze przed Erą Wikingów. Anonimowa osoba spisała je 
około roku 1250, a niektóre źródła podają, Ŝe mógł to zrobić sam Snorri 
Sturluson. Edda poetycka dzieli się na dwie części - mitologiczną i 
heroiczną. Jest najwaŜniejszym źródłem mitologii Germańskiej, nie 
licząc "Eddy Młodszej".

"EDDA MŁODSZA" - SNORRI STURLUSON

 

"Edda Młodsza" w odróŜnieniu do "Eddy Starszej" została napisana 
prozą, przez Snorriego Sturlusona w 1220 roku. Sam Snorri był 
Islandskim właścicielem ziemskim, który obawiał się, Ŝe po 
chrystianizacji, ludy skandynawskie zapomną o swojej rdzennej religii, 
więc korzystając z poematów skaldów, spisywał mity oraz opowieści o 
królach i bohaterach. Snorri obawiał się takŜe, Ŝe ludzie w pewnym 
czasie zapomną znaczenia kenningów i nie będą mogli zrozumieć 
poematów skaldów. W "Eddzie Młodszej" znaleźć moŜna objaśnienia 
wielu rzeczy oraz komentarze do wielu historii autorstwa Snorriego, 
bez których twórczość skaldów by nie była zrozumiała. Całkiem 
moŜliwe, Ŝe to Snorri spisał "Eddę Starszą", ale nie jest to udowodnione.

CO OZNACZA SŁOWO "EDDA"?

 

Istnieje kilka teorii co do tego, co oznacza samo słowo "Edda". Całkiem 
moŜliwe, Ŝe powstało od nazwy miejsca w którym Snorri pobierał 
edukację czyli Oddi, ale najprawdopodobniejsze jest to, Ŝe "Edda" 
znaczy "Poezja" albo "Prababcia".

KENNINGI

 

Kenningi były to formy stylistyczne, stosowane w poematach skaldów, 
charakteryzujące sie tym, Ŝe niektóre słowa zastampiano metaforami 
odnoszącymi się do mitologii badź legend o bohaterach. Pozwolę sobie 
przytoczyć przykład z ksiąŜki "Wikingowie i Germanie - Sagi Ludów 
Północy". Odyn był bogiem wojny, więc bitwy nazywano sztormami 
Odyna. Odyn teŜ wisiał raz na drzewie Yggdrasil, więc był takŜe i 
wisielcem. Skald mógł uzyć w swoim poemacie zamiast słowa "bitwa" 
wyraŜenie "sztorm wisielca". Bez bezcennych komentarzy Snorriego, by 
było to bardzo trudne do rozszyfrowania. Niech chwała będzie 
Snorriemu Sturlsonowi - na wieki!

YMIR I AUDHUMLA

 

Informacje o germańskim stworzeniu świata czerpiemy głównie z 
"Eddy Młodszej" Snorriego Sturlusona. Na poczatku istniała tylko 
ziejąca pustka zwana Ginnungagap, na północ od niej istniało królestwo 
zimna - Niflheim oraz królestwo ognia na południu - Muspellheim. W 
Niflheim było źródło, z którego tryskało jedenaście rzek, które po z 
północy spłynęły do pustki Ginnungagap i zmieniły się w lód 
pokrywając ją całą. Iskry oraz gorące wiatry wiejące w Muspellheimie 
stopiły lód, z którego powstał pierwszy olbrzym - Ymir oraz krowa 
Audhumla, z której wymion wytrysnęły cztery rzeki mleka. Pił z nich 
Ymir i gdy się nasycił ułoŜył się do snu. Gdy spał spocił się, a spod jego 
pach wyrosło dwoje olbrzymów - męŜczyzna i kobieta, którzy dali 
początek rasie Olbrzymów Mrozu. Audumhla nie miała nic do jedzenia, 
więc zmuszona była lizać lód, pierwszego dnia z takiego lodu wyłoniły 
się włosy, następnego dnia głowa a trzeciego dnia reszta ciała 
przystojnego i silnego człowieka imieniem Buri. Własną wolą powołał 
on do Ŝycia syna, któremu dał imię Borr. Ten poślubił jedną z 
Olbrzymek Mrozu, których było juz wiele i miał z nią dzieci. Synami 
Borra, a wnukami Buriego byli Odyn, Wili oraz We. Zabili oni Ymira, a 
w jego krwi utopili się wszyscy Olbrzymi Mrozu poza Bergelmirem i 
jego Ŝona, którzy zbudowali tratwę.

PIERWSI LUDZIE

 

Gdy Ymir umarł, Odyn, Vili i Ve odszukali sam środek Ginnungagap i 
stworzyli świat z Ymira. Najpierw z jego ciała stworzyli ziemię a ze 
wszystkich kości uformowali potęŜne skały, z mniejszych kostek oraz 
zębów zrobili kamienie, krew Ymira stała się morzami, rzekami oraz 
jeziorami. Czaszkę Ymira uczynili sklepieniem niebieskim, które 
podtrzymywane było przez cztery karły Nordriego (Połnoc), Sudriego 
(Południe), Austriego (Wschód) i Westriego (Zachód). Mózg Ymira 
został chmurami a włosy Olbrzyma stały się florą i fauna. Iskry z 
Muspelheimu zostały umieszczone na sklepieniu niebieskim i zostały 
gwiazdami. świat powstały z ciała Ymira nazwany został Midgardem 
(po polsku : "śródziemie") i otoczony został wałem ochronnym z rzęs 
Ymira. Wał ten miał chronić Midgard przed morzem, oraz Olbrzymami 
Mrozu, którzy powstali na nowo, dzięki Bergelmirowi i jego Ŝonie. Po 
akcie stworzenia Midgardu trzech braci postanowiło odpocząć, więc 
poszli na spacer brzegiem morza, po plaŜy, gdzie zobaczyli dwa 
splecone ze sobą drzewa. Postanowili zrobić z nich ludzi - męŜczyznę 
nazwanego Ask oraz kobietę - Emblę. KaŜdy z braci dał parze dary. 
Odyn tchnął w nich Ŝycie, Vili dał im myśli a Ve zmysły. Para ta była 
pierwszą parą ludzi, którzy zaludnili Midgard - jeden z dziewięciu 
światów.