background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
              NARODOWEJ 

 

 

 

Beata Figarska - Wysocka 

 

 

 

 

 

Dobieranie  materiałów,  narzędzi  i  sprzętu  do  robót 
okładzinowych 
713[05].Z2.01 

 
 
 
 
 

Poradnik dla ucznia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2006 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci:  
mgr inż. Witold Kapusta 
mgr inż. Bartłomiej Marcinkiewicz 
  
 
Opracowanie redakcyjne:  
mgr inż. Beata Figarska – Wysocka  
 
 
 
Konsultacja:  
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 
Korekta: 
 

 
 

 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  713[05].Z2.01 
Dobieranie  materiałów,  narzędzi  i  sprzętu  do  robót  okładzinowych”,  zawartego 
w modułowym programie nauczania dla zawodu posadzkarz. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

  

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI

 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Materiał nauczania 

4.1. Właściwości fizyczne, mechaniczne i chemiczne materiałów budowlanych 

okładzinowych 

  4.1.1. Materiał nauczania 

  4.1.2. Pytania sprawdzające 

10 

  4.1.3. Ćwiczenia 

10 

  4.1.4. Sprawdzian postępów 

11 

4.2. Zasady oceny jakości i przydatności materiałów 

12 

  4.2.1. Materiał nauczania 

12 

  4.2.2. Pytania sprawdzające 

12 

  4.2.3. Ćwiczenia 

13 

  4.2.4. Sprawdzian postępów 

13 

4.3. Zasady przechowywania, składowania i magazynowania materiałów 

14 

  4.3.1. Materiał nauczania 

14 

  4.3.2. Pytania sprawdzające 

15 

  4.3.3. Ćwiczenia 

15 

  4.3.4. Sprawdzian postępów 

16 

4.4.Ogólna klasyfikacja materiałów okładzinowych 

17 

  4.4.1. Materiał nauczania 

17 

  4.4.2. Pytania sprawdzające 

18 

  4.4.3. Ćwiczenia 

18 

  4.4.4. Sprawdzian postępów 

19 

4.5.Materiały drewniane i drewnopochodne 

20 

  4.5.1. Materiał nauczania 

20 

  4.5.2. Pytania sprawdzające 

21 

  4.5.3. Ćwiczenia 

21 

  4.5.4. Sprawdzian postępów 

22 

4.6.Materiały z tworzyw sztucznych 

23 

  4.6.1. Materiał nauczania 

23 

  4.6.2. Pytania sprawdzające 

24 

  4.6.3. Ćwiczenia 

24 

  4.6.4. Sprawdzian postępów 

26 

4.7.Materiały mineralne i kamienne 

27 

 4.7.1. Materiał nauczania 

27 

  4.7.2. Pytania sprawdzające 

27 

  4.7.3. Ćwiczenia 

28 

  4.7.4. Sprawdzian postępów 

29 

4.8  Materiały pomocnicze i wykończeniowe 

30 

  4.8.1. Materiał nauczania 

30 

  4.8.2. Pytania sprawdzające 

31 

  4.8.3. Ćwiczenia 

31 

  4.8.4. Sprawdzian postępów 

32 

 
 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4.9.Narzędzia pomiarowe 

33 

  4.9.1. Materiał nauczania 

33 

  4.9.2. Pytania sprawdzające 

33 

  4.9.3. Ćwiczenia 

34 

  4.9.4. Sprawdzian postępów 

35 

4.10.Narzędzia i sprzęt 

36 

  4.10.1. Materiał nauczania 

36 

  4.10.2. Pytania sprawdzające 

37 

  4.10.3. Ćwiczenia 

37 

  4.10.4. Sprawdzian postępów 

39 

4.11.Przepisy bhp 

40 

  4.11.1. Materiał nauczania 

40 

  4.11.2. Pytania sprawdzające 

41 

  4.11.3. Ćwiczenia 

41 

  4.11.4. Sprawdzian postępów 

42 

4.12. Instrukcje stosowania materiałów 

43 

  4.12.1. Materiał nauczania 

43 

  4.12.2. Pytania sprawdzające 

43 

  4.12.3. Ćwiczenia 

43 

  4.12.4. Sprawdzian postępów 

44 

4.13. Instrukcje obsługi maszyn i sprzętu 

45 

              4.13.1. Materiał nauczania 

45 

  4.13.2. Pytania sprawdzające 

45 

  4.13.3. Ćwiczenia 

45 

  4.13.4. Sprawdzian postępów 

46 

5.  Sprawdzian osiągnięć 

47 

6.  Literatura 

52 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.  WPROWADZENIE 
 

Poradnik  będzie Ci pomocny  w przyswajaniu wiedzy o dobieraniu materiałów,  narzędzi                    

i sprzętu do robót okładzinowych, a także ułatwi Ci wykonanie okładzin oraz ich odbiór. 

W poradniku zamieszczono: 

 

Wymagania wstępne, czyli  wykaz  niezbędnych umiejętności  i wiedzy, które powinieneś 
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej. 

 

Cele kształcenia tej jednostki modułowej. 

 

Materiał  nauczania  (rozdział  4),  który  umożliwia  samodzielne  przygotowanie  się  do 
wykonania  ćwiczeń  i  zaliczenia  sprawdzianów.  Obejmuje  on  również  ćwiczenia,  które 
zawierają  wykaz  materiałów,  narzędzi  i  sprzętów  potrzebnych  do  realizacji  ćwiczeń. 
Przed  ćwiczeniami  zamieszczono  pytania  sprawdzające  wiedzę  potrzebną  do  ich 
wykonania.  Po  ćwiczeniach  zamieszczony  został  sprawdzian  postępów.  Wykonując 
sprawdzian  postępów,  powinieneś  odpowiadać  na  pytania  tak  lub  nie,  co  oznacza,  że 
opanowałeś materiał albo nie.  

 

Sprawdzian  osiągnięć,  w  którym  zamieszczono  instrukcję  dla  ucznia  oraz  zestaw  zadań 
testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki. 

 

Zamieszczona została także karta odpowiedzi. 

 

Wykaz  literatury  obejmujący  zakres  wiadomości,  dotyczącej  tej  jednostki  modułowej, 
która umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności. 

 

Jeżeli  masz trudności ze zrozumieniem tematu  lub  ćwiczenia, to poproś nauczyciela  lub 
instruktora  o  wyjaśnienie  i  ewentualne  sprawdzenie,  czy  dobrze  wykonujesz  daną 
czynność.  
Jednostka modułowa: Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót okładzinowych, 

której  treści  teraz  poznasz,  stanowi  jeden  z  elementów  modułu  713[05].Z2  Technologie 
wykonywania okładzin’’ i jest oznaczona na zamieszczonym schemacie na stronie 5. 
 
 

Bezpieczeństwo i higiena pracy 
 

W  czasie  pobytu  w  pracowni  musisz  przestrzegać  regulaminów,  przepisów 

bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  instrukcji  przeciwpożarowych,  wynikających  z  rodzaju 
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat jednostek modułowych 

713[05].Z2 

Technologie  

wykonywania okładzin 

713[05].Z2.01 

Dobieranie 

materiałów,narzędzi i sprzętu 

do robót okładzinowych 

713[05].Z2.02 

Przygotowanie zapraw, klejów  

i zaczynów gipsowych 

713[05].Z2.03 

Wykonywanie okładzin 

z materiałów mineralnych 

713[05].Z2.05 

Wykonywanie okładzin z drewna 

i materiałów drewnopochodnych 

713[05].Z2.04 

Wykonywanie okładzin 

z tworzyw sztucznych 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

 

rozpoznawać podstawowe materiały budowlane, 

 

rozpoznawać podstawowe cechy techniczne materiałów, 

 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa, 

 

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi, 

 

przygotowywać narzędzia i sprzęt do pracy, 

 

stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

 

określić właściwości fizyczne, mechaniczne i chemiczne materiałów okładzinowych, 

 

rozróżnić i dobierać materiały okładzinowe, 

 

ocenić jakość i przydatność materiałów, 

 

składować i magazynować materiały, 

 

sklasyfikować materiały ze względu na pochodzenie, postać i funkcję użytkową, 

 

sklasyfikować materiały ze względu na postać materiału, 

 

sklasyfikować materiały ze względu na funkcję użytkową, 

 

rozpoznać i zaproponować zakres stosowania tarcicy iglastej i liściastej, 

 

wymienić materiały z tworzyw drzewnych, 

 

wskazać przeznaczenie i zastosowanie materiałów z tworzyw drzewnych, 

 

dobrać  narzędzia  i  sprzęt  do  wykonania  okładzin  z  materiałów  drewnianych 
i drewnopochodnych, 

 

rozpoznać i dobrać materiały i elementy pomocnicze, 

 

rozróżnić i stosować typowe ręczne narzędzia stolarskie, 

 

wymienić i rozpoznać materiały okładzinowe z tworzyw sztucznych, 

 

sklasyfikować materiały ze względu na sposób i technikę mocowania, 

 

określić zakres stosowania okładzin z PCV typu siding, 

 

wymienić i rozróżnić mineralne materiały okładzinowe, 

 

rozróżnić materiały ceramiczne, ceramiczne szkliwione, kamionkowe i szklane, 

 

określić właściwości kształtek i cegieł klinkierowych, 

 

dobrać  płytki  według  jakości  szkliwa,  kolorów,  odcieni,  wzorów,  równości  ich 
powierzchni, 

 

rozróżnić i dobrać płyty oraz płytki kamienne, 

 

określić właściwości i zakres stosowania płyt i płytek, 

 

rozpoznać rodzaje płyt kartonowo – gipsowych, 

 

dobrać rodzaje płyt kartonowo – gipsowych według funkcji użytkowych pomieszczeń, 

 

oszacować ilość materiałów, 

 

dobrać i zmontować rusztowanie i drabiny, 

 

rozróżnić elementy rusztu drewnianego i metalowego, 

 

zastosować materiały pomocnicze i wykończeniowe, 

 

dobrać i posłużyć się narzędziami pomiarowymi, 

 

zastosować i obsłużyć maszyny do przygotowania zapraw i mieszanek betonowych, 

 

zmontować i zdemontować rusztowania, 

 

zakonserwować narzędzia i sprzęt, 

 

sporządzić zapotrzebowanie na materiały i narzędzia, 

 

przestrzegać  obowiązujących  przepisów  bhp,  ochrony  przeciwpożarowej  i  ochrony 
środowiska.

 

 
 
 
 
 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4.  MATERIAŁ NAUCZANIA 
 

4.1.  Właściwości  fizyczne,  mechaniczne  i  chemiczne  materiałów 

budowlanych okładzinowych 

 

4.1.1. Materiał nauczania 
 

Okładziną  nazywamy  element  wykończenia,  który  zamocowany  na  powierzchni 

elementu budynku nadaje jej wymagane cechy techniczne, użytkowe i estetyczne. 

Technika okładzinowa charakteryzuje się tym, że żądane właściwości powierzchni osiąga 

się w jednym procesie technologicznym przez zamocowanie materiału okładzinowego. 

Materiały  okładzinowe  możemy  podzielić  w  zależności  od  rodzaju  surowca,  którym 

może być: 

 

drewno i tworzywa drzewne, 

 

tworzywa sztuczne, 

 

materiały mineralne. 

Każde  tworzywo  ma  określone  właściwości,  które  decydują  o  jego  zastosowaniu. 

Właściwości te nazywamy cechami technicznymi materiału. Dzieli się je na trzy grupy: 

 

fizyczne, 

 

mechaniczne, 

 

chemiczne. 
Do cech fizycznych zalicza się:  

 

gęstość, 

 

gęstość pozorną, 

 

szczelność, 

 

porowatość, 

 

wilgotność, 

 

nasiąkliwość, 

 

przepuszczalność pary wodnej, 

 

kapilarność, 

 

higroskopijność, 

 

przewodność cieplną, 

 

pojemność cieplną, 

 

ogniotrwałość, 

 

rozszerzalność cieplną. 
Do właściwości mechanicznych, decydujących o technicznej wartości materiału, należą: 

 

wytrzymałość (na ściskanie, rozciąganie i zginanie), 

 

odporność na zamrażanie,  

 

twardość, 

 

sprężystość, 

 

kruchość, 

 

ścieralność. 
Określenie  właściwości  chemicznych  materiału  następuje  tylko  wtedy,  gdy  zachodzące 

wewnątrz  materiału  procesy  chemiczne  grożą  zniszczeniem  lub  obniżają  jego  wartości 
użytkowe i estetyczne. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Zasady badania technicznych właściwości materiałów budowlanych okładzinowych 
 
Drewno i wyroby drewnopochodne 

Próbki  drewna  i  materiałów  drewnopochodnych  pobierane  do  badań  powinny  być 

reprezentatywne dla partii materiału tego samego gatunku, rodzaju bądź asortymentu. Z partii 
drewna pobiera się próbki pierwotne, z których przygotowuje się próbki laboratoryjne. Przed 
badaniem powinny one być poddane klimatyzowaniu. Klimatyzowanie polega na utrzymaniu 
drewna  w  komorach,  w  których  panuje  temperatura  20 

±

  5

o

C,  a  wilgotność  względna 

powietrza w komorze wynosi 65 

÷

 75% do czasu, aż drewno osiągnie wilgotność 12 

÷

13 %. 

Dla drewna i wyrobów drewnopochodnych oznacza się : 

 

gęstość pozorną, 

 

wilgotność, 

 

wytrzymałość na ściskanie, 

 

wytrzymałość na ścinanie, 

 

wytrzymałość na zginanie, 

 

twardość, 

 

nasiąkliwość. 
Tworzywa sztuczne 
W  skład  partii  do  pobrania  próbek  powinny  wchodzić  materiały  o  tej  samej  barwie 

i o tym samym wzorze. 

Rozpoznawanie  tworzyw  termoplastycznych  i  termoutwardzalnych  polega  na  ogrzaniu 

próbki w wodzie o temperaturze 40

÷

80

o

C. Jeżeli na skutek ogrzania próbka mięknie, to mamy 

do  czynienia  z  tworzywem  termoplastycznym,  a  jeżeli  nie  ma  właściwości  mięknięcia, 
tworzywo jest termoutwardzalne. 

Dla tworzyw sztucznych oznacza się również: 

 

wygląd zewnętrzny, 

 

wytrzymałość na ściskanie,  

 

wytrzymałość na zginanie, 

 

twardość. 
Materiały mineralne 

  do materiałów mineralnych okładzinowych należą: kamienie, ceramika i szkło. 

  dla  materiałów  kamiennych  próbki  do  badań  pobiera  się  w  sposób  losowy  z  różnych 

miejsc,  w taki sposób, żeby były reprezentatywne dla badanego materiału.  

Oznacza się: 

 

ocenę makroskopową, 

 

gęstość, 

 

gęstość pozorną, 

 

porowatość, 

 

nasiąkliwość, 

 

wytrzymałość na ściskanie. 
Podczas  pobierania  próbek  ceramicznych  i  szklanych  do  badań,  ustala  się  w  sposób 

losowy  paczki,  z  których  należy  pobrać  próbki,  a  następnie  wybiera  się  je  zgodnie 
z wymaganiami podanymi  w odpowiednich normach. 

Badania  cech  technicznych  rozpoczyna  się  od  badania  makroskopowego  (wyglądu, 

barwy, wymiarów czy wad), a następnie oznacza się: 

 

rysy na szkliwie, 

 

nasiąkliwość, 

 

wytrzymałość. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

4.1.2. Pytania sprawdzające 
 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie znasz rodzaje materiałów okładzinowych? 
2.  Jakie znasz właściwości materiałów okładzinowych? 
3.  Co zaliczamy do podstawowych cech fizycznych materiałów? 
4.  Jakie cechy zaliczamy do właściwości mechanicznych materiałów? 
5.  Kiedy staje się konieczne określenie cech chemicznych? 
6.  Jak przygotowujemy  próbki laboratoryjne materiałów drewnianych? 
7.  Jakie oznaczenia przeprowadzamy dla materiałów drewnianych? 
8.  Jak rozpoznajemy tworzywa termoplastyczne ? 
9.  Jakie oznaczenia przeprowadzamy dla tworzyw sztucznych? 
 

4.1.3. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Na  kartkach  koloru  białego  są  wypisane  grupy  cech  materiałów.  Na  kartkach  koloru 

czerwonego  są  wypisane  oznaczenia  tych  cech.  Przyporządkuj  oznaczenia  do  odpowiedniej 
grupy cech. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z informacjami na  kartkach oznaczonych kolorem białym, 
2)  zapoznać się z  informacjami na kartkach oznaczonych kolorem czerwonym, 
3)  zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi właściwości materiałów, 
4)  przyporządkować oznaczenia do odpowiednich cech materiałów, 
5)  zapisać spostrzeżenia w zeszycie przedmiotowym, 
6)  zaprezentować efekty pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

arkusze kartek koloru białego, 

 

arkusze kartek koloru czerwonego, 

 

zeszyt przedmiotowy, 

 

artykuły piśmiennicze. 

 
Ćwiczenie 2 

Odszukaj  w  literaturze  z  rozdziału  6 zasady  wykonywania  oznaczenie  gęstości  pozornej 

prostopadłościennej próbki drewnianej i wykonaj je dla przygotowanej próbki. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  odszukać  w  literaturze  z  rozdziału  6  zasady wykonywania  oznaczenie  gęstości pozornej 

prostopadłościennej próbki drewnianej, 

2)  zapisać na kartce wzór na obliczanie gęstości pozornej, 
3)  zmierzyć suwmiarką potrzebne boki próbki, 
4)  obliczyć objętość, 
5)  zważyć próbkę, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

6)  podać wynik w odpowiednich jednostkach. 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

arkusz papieru, 

 

ołówek lub długopis, 

 

prostopadłościenna próbka drewniana, 

 

suwmiarka, 

 

waga, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 3  

Wykonaj 

oznaczenie 

cech 

makroskopowych 

płytki 

ściennej  przygotowanej                        

przez nauczyciela i sprawdź, czy są zgodne z normą.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z podstawowymi wiadomościami na temat cech makroskopowych, 
2)  obejrzeć bardzo dokładnie przygotowaną próbkę, 
3)  opisać na kartce wszystkie cechy próbki, 
4)  zmierzyć wymiary płytki ściennej, 
5)  zapisać spostrzeżenia  w notatniku, 
6)  sprawdzić  czy  opisane  cechy  spełniają  założenia  normowe  dla  danej  grupy  płytek 

ściennych.  

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

płytka ścienna, 

 

karta papieru, 

 

ołówek lub długopis, 

 

suwmiarka, 

 

norma, 

 

notatnik. 

 

4.1.4. Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

 

Tak

 

 

Nie

 

1)  rozpoznać cechy fizyczne materiałów? 
2)  rozpoznać cechy mechaniczne materiałów? 
3)  rozpoznać rodzaje materiałów okładzinowych? 
4)  określać cechy fizyczne, chemiczne i mechaniczne materiałów? 
5)  określić zasady przygotowania kamiennych próbek laboratoryjnych? 
6)  rozpoznać oznaczenia cech technicznych materiałów drewnianych? 
7)  rozpoznać oznaczenia cech technicznych materiałów kamiennych? 
8)  rozpoznać oznaczenia cech technicznych tworzyw sztucznych? 
9)  określić cechy makroskopowe materiałów okładzinowych? 

¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 

¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

4.2.  Zasady oceny jakości i przydatności materiałów 
 

4.2.1.  Materiał nauczania 
 

Podstawowymi  dokumentami  dotyczącymi  wymagań,  jakim  powinny  odpowiadać 

wyroby  budowlane,  są  Polskie  Normy    (PN).  Tworzenie  ich  trwa  jednak  latami,  dlatego 
wprowadzono 

formuły 

akceptowania 

rozwiązań 

materiałowych 

oferowanych 

w budownictwie.  Są  to  dokumenty  akceptacyjne,  nazwane  aprobatami  technicznymi  (AT), 
napodstawie  których  w  budownictwie  wprowadza  się  nowe  wyroby,  jeśli  nie  ustawiono 
jeszcze odpowiedniej normy lub nie przewiduje się jej ustanowienia. 

Aprobaty  techniczne  udziela  się  dla  wyrobów  innowacyjnych  wprowadzanych  do 

praktyki. Wydaje się je na 5 lat. Jej ważność może być przedłużona na kolejne lata. 

Wszystkie  wyroby,  które  są  legalnie  dopuszczone  do  stosowania,  czyli  spełniają 

wymagania odnośnych przepisów, powinny mieć znak „B” (rys1). 
 

 

Rys. 1. Oznaczenie dla wyrobów budowlanych [3, str.12] 

 

Znak  ten  może  być  umieszczony  na  wyrobie,  opakowaniu  lub  w  dokumentach  dołączonych 
do wyrobu. 

Jakość  i  przydatność  materiałów  ocenia  się  na  podstawie  badań  cech  technicznych 

wyrobów. Ocenę  wyników  badania  sztuk  i partii  przeprowadza się  w  ten  sposób,  że  badaną 
sztukę  wyrobu  budowlanego  uznaje  się  za  dobrą,  jeżeli  wszystkie  jej  sprawdziany  cech 
technicznych mają wynik dodatni. Badaną sztukę uznaje się za niedobrą, jeżeli choćby jedno 
jej  oznaczenie  ma  wynik  ujemny.  Po  zbadaniu  i  zakwalifikowaniu  każdej  sztuki  należy 
policzyć sztuki z wadami w danej próbce. 
 

4.2.2. Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.  

1.  Jak nazywa się dokument dopuszczający materiały budowlane do obrotu? 
2.  Czy wszystkie materiały muszą mieć aprobaty techniczne? 
3.  Na ile lat wydaje się aprobaty techniczne? 
4.  Jak oznacza się wyroby, które są dopuszczone do stosowania? 
5.  Na  podstawie  jakich  badań  ocenia  się  jakość  i  przydatność  materiału  do  robót 

okładzinowych? 

6.  Kiedy partię materiałów uznajemy za dobrą? 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

4.2.3. 

Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Z  przygotowanych  zestawów  materiałów  mineralnych  i  kamiennych  wybierz  te,  które 

uznasz, że mają dobrą jakość i przydatność do wykonania okładziny ściennej. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia. 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wybrać te materiały, których wyniki badań cech technicznych są dobre, 
2)  zrobić notatkę w notatniku,

 

3)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

zestawy materiałów, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 2 

Po  obejrzeniu  filmu  pt.  ,,Badania  cech  technicznych  materiałów  drewnianych 

i drewnopochodnych”, na kartce papieru wypisz, która partia materiałów może być uznana za 
dobrą.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  obejrzeć  dokładnie  film  –  „Badania  cech  technicznych  materiałów  drewnianych 

drewnopochodnych drewnopochodnych ‘’,  

2)  wybrać te materiały, które spełniają polecenie z ćwiczenia, 
3)  zapisać na kartce swoje spostrzeżenia, 
4)  zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

film  instruktażowy  –  „Badania  cech  technicznych  materiałów  drewnianych 
i drewnopochodnych”,  

 

kartka papieru, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 

4.2.4. Sprawdzian postępów 
 

Czy potrafisz: 
 

 

Tak

 

 

Nie

 

1)  wymienić  nazwę  dokumentu,  w  którym  określone  są  wymagania                 

dla materiałów? 

2)  określić na ile lat wydawane są aprobaty techniczne? 
3)  omówić oznaczenia dla materiałów budowlanych? 
4)  zdefiniować, kiedy dana partia materiału nie spełnia  jakości?                    
5)  ocenić jakość  i przydatność materiałów z tworzyw sztucznych do robót 

okładzinowych?

 

6)  ocenić jakość i przydatność materiałów z drewna i tworzyw drzewnych 

do robót okładzinowych

 

 

¨ 

¨ 

¨ 

¨ 

 

¨ 

 

¨ 

 

¨ 

¨ 

¨ 

¨ 

 

¨ 

 

¨ 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

4.3.  Zasady przechowywania, składowania i magazynowania  

materiałów 

 

4.3.1. Materiał nauczania. 

 

Do okładzin należą: 

 

materiały drewniane i drewnopochodne, 

 

tworzywa sztuczne, 

 

materiały mineralne i kamienne. 
Warunki  składowania,  magazynowania  i  transportu  drewna  oraz  wyrobów 

drewnopochodnych 

Podstawowym  warunkiem  zabezpieczania  drewna  przed  zniszczeniem  jest  jego 

prawidłowe wysuszenie  i utrzymanie go w stanie  suchym. Za drewno suche uważa się takie, 
którego wilgotność nie przekracza 15%. 

Składowisko  powinno  być  zlokalizowane  w  miejscu  suchym  i  otwartym,  a  jego  obszar 

podzielony  na  kwatery.  Pozwala  to  na  zapewnienie  bezpieczeństwa  przeciwpożarowego 
i dogodne  warunki  transportowe.  Rozmieszczenie  materiałów  drzewnych  na  składowiskach 
zależy od rodzaju materiałów, warunków transportu i ukształtowania terenu. 

Wyroby  z  drewna  takie  jak:  płyty,  sklejki,  prefabrykaty  drzewne  i  inne  asortymenty, 

wymagają  przechowywania  w  magazynach  krytych.  Wyroby  sklejane  o  obrobionych 
powierzchniach,  ze  względu  na  możliwość  uszkodzeń  krawędzi  i  naroży  należy 
przechowywać  w  skrzyniach,  pakietach  tekturowych  lub  wiązkach.  Płyty  laminowane 
powinny  być  przechowywane  na  płask,  na  paletach  lub  paczkowane  z  zabezpieczonymi 
krawędziami  i  narożami.  Płyty  laminowane  pilśniowe  muszą  być  układane  laminowanymi 
warstwami do siebie i przekładane miękkim, czystym papierem. 

Sklejkę  okleinową  transportuje  się  luzem  w  krytych  samochodach  lub  wagonach. 

Składuje  w  pomieszczeniach  o  wilgotności  względnej  powietrza  równej  60%,  w  stosach  na 
podkładach.  W  jednym  stosie  muszą  znajdować  się  sklejki  o  jednakowej  klasie  jakości, 
wymiarach i rodzaju drewna. 

Warunki składowania, magazynowania i transportu tworzyw sztucznych 
Wyroby  z  tworzyw  sztucznych  należy  przechowywać  w  suchych  pomieszczeniach,  na 

twardym i równym podłożu, w stosach, z daleka od urządzeń grzewczych.  

Profile podstawowe z PVC są pakowane w wiązki po 5 lub 10 sztuk, a profile łącząco – 

wykończeniowe po 10 lub 50 sztuk. 

Płytki  i  płyty  z  tworzyw  sztucznych  transportowane  i  przechowywane  są  w  pakietach 

tekturowych lub skrzynkach z zabezpieczonymi narożami i krawędziami. 

Warunki  składowania,  magazynowania  i  transportu  materiałów  mineralnych  oraz 

kamiennych 

Warunki  transportu  i  składowania  materiałów  mineralnych  oraz  kamiennych  zależą  od 

wrażliwości  materiału  na  wpływy  atmosferyczne  i  uderzenia.  Okładzinowe  elementy 
mineralne  i kamienne powinny  być transportowane i  magazynowane opakowane (w pudełka 
kartonowe,  klatki  drewniane  lub  metalowe).  Rodzaj  opakowania  zależy  od  poszczególnych 
asortymentów.  Każde  pudełko  powinno  zawierać  elementy  kamienne  o  jednakowych 
wymiarach,  jednego  typu  i  asortymentu.  Krawędzie  i  naroża  muszą  być  zabezpieczone, 
a powierzchnie  wypolerowane  i  przełożone  przekładką  z  miękkiego  kartonu  lub  tektury 
falistej. 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

4.3.2. Pytania sprawdzające 

 
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie drewno uważamy za suche? 
2.  Jakie warunki powinno spełniać składowisko dla materiałów drewnianych? 
3.  Jak przechowujemy płyty laminowane? 
4.  Jak transportujemy sklejkę?  
5.  Jakie warunki musi spełniać magazyn dla tworzyw sztucznych? 
6.  Jak przechowujemy płytki z PVC? 
7.  Od czego zależą warunki transportu materiałów mineralnych? 
8.  W jaki sposób należy transportować materiały kamienne? 

 
4.3.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wybierz  z  przedstawionych  materiałów  te,  które  możesz  przechować  w  magazynie  dla 

materiałów drewnianych i omów sposób ich transportowania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia, 
2)  wybrać materiały i zapisać ich nazwy, 
3)  podać sposób ich magazynowania, 
4)  wymienić sposoby transportowania wybranych materiałów, 
5)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  zapisać wnioski w notatniku. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

próbki materiałów drewnianych, kamiennych i mineralnych, 

 

arkusz papieru, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 

Ćwiczenie 2 

Przygotowane  płytki  ścienne  zapakuj  do  transportu  samochodem  i  omów  sposób  ich 

magazynowania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  podzielić płytki na grupy, 
3)  zapakować płytki, 
4)  opisać poszczególne grupy płytek, 
5)  opisać sposób ich transportu, 
6)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
7)  zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

płytki ścienne różnej wielkości i barwy, 

 

pudełka kartonowe, 

 

kartki samoprzylepne do opisu pudełek, 

 

długopis lub ołówek, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 

4.3.4. Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

 
 

Tak

 

 
 

Nie

 

1)  wyjaśnić, co oznacza pojęcie drewno suche? 
2)  wymienić warunki dla składowiska  materiałów drewnianych? 
3)  określić warunki, jakie musi spełnić magazyn dla tworzyw sztucznych? 
4)  omówić sposób przechowywania sklejki? 
5)  omówić sposób przechowywania płytek ściennych ceramicznych? 
6)  omówić sposób przechowywania płyt laminowanych? 
7)  określić sposoby transportu materiałów kamiennych? 
8)  zastosować poznane wiadomości w praktyce?

 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

4.4.  Ogólna klasyfikacja materiałów okładzinowych 
 

4.4.1. Materiał nauczania 
 

Charakteryzując materiały okładzinowe, możemy zastosować różne kryteria ich podziału. 
Do najczęściej stosowanych zaliczamy: 

 

położenie w budynku, 

 

funkcję użytkową, 

 

rodzaj materiału, 

 

postać materiału, 

 

rozwiązanie konstrukcyjne, 

 

warunki technologiczne. 
W zależności od położenia w budynku okładziny dzielą się na : 

 

pionowe (na ścianach, słupach), 

 

poziome (na posadzkach, stopniach schodów, podokiennikach), 

 

podwieszone  (układane  od  spodu  poziomych  lub  nachylonych  elementów  budynku  np. 
podciągów, nadproży okiennych i drzwiowych). 
Ze względu na główną funkcję użytkową rozróżnia się okładziny: 

 

dekoracyjne, 

 

dekoracyjno-ochronne  (przeciwko  wilgoci  eksploatacyjnej,  zabrudzeniu,  uderzeniom, 
zarysowaniu, przenikaniu dźwięku), 

 

ochronne  (chemoodporne, ognioodporne). 
Ze względu na rodzaj materiału okładziny mogą być z: 

 

drewna (boazerie), 

 

płyt z tworzyw drzewnych, 

 

papieru (tapety), 

 

tworzyw sztucznych, 

 

materiałów mineralnych (kamienia, ceramiki, szkła), 

 

metali (blach i elementów listwowych aluminiowych, blach stalowych), 

 

materiałów tekstylnych (tkanin, wykładzin dywanowych). 
Ze względu na postać materiałów rozróżnia się okładziny z: 

 

płytek (np. ceramicznych, szklanych, z PVC), 

 

płyt (np. wiórowych, płyt Unilam), 

 

arkuszy (np. wykładzin, folii), 

 

taśm (np. papierów powlekanych), 

 

listew (np. z drewna, aluminium, PVC), 

 

desek (np. z drewna, z tworzyw sztucznych). 
Ze względu na rozwiązanie konstrukcyjne okładziny mogą być: 

 

montowane,  tj.  mocowane  na  elemencie  budynku  za  pomocą  innego  materiału                        
(np. zaprawy, kleju, gwoździ), 

 

strukturalne,  tj.  wtopione  w  tworzywo  elementu  prefabrykowanego  w  czasie  jego 
wytworzenia. 
Ze względu na warunki technologiczne wykonania rozróżnia się okładziny: 

 

z cienkich i elastycznych materiałów w postaci arkuszy, wymagających przyklejenia całą 
powierzchnią do równej i gładkiej powierzchni podłoża, 

 

okładziny  z  cienkich  i  elastycznych  materiałów,  lecz  o  fakturze  wytłaczanej  oraz 
okładziny  ze  sztywnych  materiałów  w  postaci  płytek  lub  arkuszy  wymagających 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

przyklejenia  całą  powierzchnią  do  równej  powierzchni  podłoża,  które  może  być 
równomiernie szorstkie, 

 

okładziny  ze  sztywnych  materiałów  w  postaci  płyt  lub  listew  mocowanych  do  podłoża 
punktowo, 

 

okładziny z płytek lub płyt osadzonych na zaprawie. 

 

4.4.2. Pytania sprawdzające 

 
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jak dzielimy okładziny ze względu na funkcję użytkową? 
2.  Z jakich materiałów wykonujemy okładziny? 
3.  W  jaki  sposób  dzielimy  okładziny  uwzględniając  postać  materiału,  z  którego  jest 

wykonana? 

4.  Na czym polega rozwiązanie konstrukcyjne okładziny typu montowane? 
5.  Na czym polega rozwiązanie konstrukcyjne okładziny typu strukturalne? 
6.  Jak podzielisz okładziny ze względu na warunki technologiczne wykonania? 
7.  Jak podzielisz okładziny w zależności od położenia w budynku? 

 

4.4.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wybierz  i  nazwij  4  z  przygotowanych  siedmiu  próbek  materiałów  mineralnych  ze 

wskazaniem kryterium stosowania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wybrać 4 próbki, 
2)  nadać nazwy wybranym próbkom, 
3)  podać kryterium stosowania,  
4)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
5)  zapisać wnioski w notatniku. 
 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

siedem próbek materiałów mineralnych, 

 

kartka papieru, 

 

ołówek lub długopis, 

 

notatnik, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 2 

Sklasyfikuj  materiały  okładzinowe  ze  względu  na  ich  funkcje  użytkowe  i  warunki 

technologiczne wykonania. 
 

 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  dokonać  podziału  materiałów  okładzinowych  ze  względu  na  ich  główną  funkcje 

użytkową i warunki technologiczne wykonania, 

2)  zaprezentować wyniki swojej pracy, 
3)  zapisać spostrzeżenia w notatniku. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

notatnik, 

 

długopis lub ołówek, 

 

literatura z rozdziału 6.  

 

4.4.4. Sprawdzian postępów 

 

Czy potrafisz: 
 

 

Tak

 

 

Nie

 

1)  rozróżnić okładziny ze względu na ich funkcje użytkowe? 
2)  scharakteryzować rodzaje materiałów na okładziny? 
3)  określić w jakiej  postaci występują materiały okładzinowe? 
4)  określić rozwiązania konstrukcyjne układania okładzin? 
5)  rozróżnić okładziny ze względu na warunki technologiczne wykonania? 
6)  podzielić okładziny ze względu na miejsce i sposób położenia                        

w budynku?  

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

 

¨ 

 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

 

¨ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

4.5.  Materiały drewniane i drewnopochodne 
 

4.5.1.   Materiał nauczania 

 

Tarcica  iglasta  i  liściasta.  Na  elementy  okładzin  z  litego  drewna  (deski,  listwy, 

konstrukcje  ramowo  –  płycinowe)  stosuje  się  wysokiej  jakości  tarcicę  liściastą  (dąb,  grab, 
jesion,  buk)  i  iglastą  (sosna,  świerk,  jodła,  modrzew).  Gatunek  drewna,  jego  klasa  są  ściśle 
określone  w  projekcie  okładziny.  Drewno  używane  na  okładziny wewnętrzne  powinno mieć 
wilgotność  10 

÷

  12  %.  Z  drewna  wykonuje  się  gonty,  dranice,  materiały  podłogowe  

i okładzinowe. 

Stosowanie na okładziny drewna litego jest związane z dużymi kosztami. Dlatego bardzo 

często  wykorzystuje  się  forniry.  Umożliwiają  one  pokrywanie  powierzchni  elementów 
wykonanych  z  drewna  niskiej  klasy  jakości  oraz  tworzyw  drzewnych,  zapewniając  tym 
elementom  atrakcyjny  wygląd  oraz  cechy  dekoracyjne  odpowiadające  najwyższym  klasom 
szlachetnych gatunków drewna. 

Do  wyrobów  drewnopochodnych  wykorzystywanych  jako  materiały  okładzinowe  

zaliczamy: płyty pilśniowe, płyty cementowo – wiórowe, płyty wiórowe. 

Płyty pilśniowe  twarde.  Surowcem  do wyrobu płyt  pilśniowych  jest  rozwłókniona  masa 

drzewna  pochodząca  ze  ścinków  i  odpadów  drewna.  Prawa  powierzchnia  płyt  jest  gładka, 
a na  lewej  widoczny  jest  odcisk  sita,  na  którym  były  one  odwadniane  w  czasie  prasowania. 
Wymiary płyt wynoszą : 

 

szerokość 1220 mm,  

 

długość 2000, 2500, 3000, 3500, 5000 lub 5500 mm, 

 

grubość 3,2; 5,0 lub 6,0 mm. 
Oprócz zwykłych płyt pilśniowych twardych produkuje się ich uszlachetnione odmiany, 

tj. płyty: 

 

lakierowane  –  przez  naniesienie  powłoki  z  emalii  termoutwardzlnej  (mogą  mieć 
powierzchnię gładką, wytłaczaną, nacinaną lub perforowaną); 

 

laminowane  –  przez  naprasowanie  na  gorąco  warstwy  papierów  nasyconych 
termoutwardzalnymi  żywicami,  których  barwa  lub  wzór  pozostają  utrwalone                            
na powierzchni; 

 

oklejane cienkimi foliami z polichlorku winylu z nadrukowanym na powierzchni wzorem 
drewnopodobnym. 
Płyty  wiórowe  prasowane.  Produkowane  są  z  wiórów  drzewnych  sklejonych  klejem 

syntetycznym przy równoczesnym zastosowaniu prasowania i podwyższonej temperatury. 

Płyty mogą być: 

 

trójwarstwowe,  w  których  warstwy  zewnętrzne  wykonuje  się  z  drobniejszych                                
i szlachetniejszych wiórków oraz z większą ilością kleju niż warstwa środkowa, 

 

jednowarstwowe. 
Wymiary płyt wynoszą: 

 

długość 183 

÷

 410 cm, 

 

szerokość 120 

÷

 250 cm, 

 

grubość 0,4 

÷

  4 cm.  

Produkuje się również płyty uodpornione na działanie ognia. 
Wyroby  z  korka  naturalnego.  Uzyskuje  się  z  kory  dębu  korkowego.  Pozyskuje  się 

z żyjących  drzew  co  9  lub  10  lat.  Korę  zdjętą  z  drzew  sortuje  się,  a  następnie  gotuje  przez   
60 

÷

 70 minut. Proces ten pozwala na wyprostowanie kory oraz pozbycie się narośli, owadów 

i  mchów.  Pozostałe  odpady  służą  jako  surowiec  do  produkcji  sprasowanych  płyt 
izolacyjnych,  boazerii  i  parkietów.  Bloki  odpadów  korka  po  sprasowaniu,  tnie  się  na  płyty 
różnej wielkości. Powierzchnie  licowe  mogą  być polerowane, woskowane,  lakierowane  lub 
pokryte warstwą winylu. 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

4.5.2. Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie znasz gatunki drzew iglastych wykorzystywanych jako tarcica? 
2.  Jakie znasz gatunki drzew liściastych wykorzystywanych jako tarcica? 
3.  Jakie zastosowanie mają  forniry? 
4.  Jak wykonuje się płyty lakierowane? 
5.  Jak powstają płyty laminowane? 
6.  Z jakich materiałów powstają płyty pilśniowe twarde? 
7.  W jaki sposób powstają płyty wiórowe prasowane? 
8.  Jakie znasz rodzaje płyt wiórowych prasowanych?  
9.  Jak powstają wyroby z korka? 

 

4.5.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Z przygotowanych próbek wybierz materiały stosowane najczęściej jako boazerie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wybrać materiały stosowane jako boazerie, 
2)  napisać nazwy na kartkach samoprzylepnych, 
3)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

próbki elementów, 

 

samoprzylepne kartki, 

 

ołówek lub długopis, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 2 

Oblicz liczbę płyt  o wymiarach  1220 x 2000 x 5,0 mm na wykonanie okładziny ściany 

o powierzchni 10,0 m

2

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  obliczyć powierzchnię jednej płyty, 
2)  obliczyć liczbę płyt, 
3)  obliczenia wykonać w  notatniku, 
4)  zaprezentować efekty swoich obliczeń. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

materiały piśmiennicze, 

 

notatnik, 

 

kalkulator. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

4.5.4. Sprawdzian postępów 

 

Czy potrafisz: 
 

 

Tak

 

 

Nie

 

1)  wymienić materiały z tworzyw drzewnych? 
2)  wskazać przeznaczenie materiałów z tworzyw drzewnych? 
3)  scharakteryzować rodzaje płyt pilśniowych? 
4)  omówić materiały, z jakich powstają płyty pilśniowe? 
5)  określić materiały, z jakich powstają płyty wiórowe? 
6)  opisać, z czego powstają płyty trójwarstwowe? 
7)  określić wymiary płyt wiórowych? 
8)  opisać zasady  produkcji korka? 
9)  rozpoznawać i określać zakres stosowania tarcicy liściastej i glastej?                                                   

 

 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

4.6.  Materiały z tworzyw sztucznych 
 

4.6.1. Materiał nauczania 
 

Tworzywa  sztuczne  są  grupą  materiałów,  których  głównym  składnikiem  są  związki 

wielkocząsteczkowe.  Mogą  zawierać  wypełniacze,  plastyfikatory  lub  utrwalacze  oraz 
barwniki.  Otrzymywane  przez  polimeryzację  prostych  związków  chemicznych  lub 
modyfikowanie naturalnych substancji wielkocząsteczkowych. 

Wśród  licznych  odmian  materiałów  z  tworzyw  sztucznych  najczęściej  w  robotach 

okładzinowych  stosuje  się  wyroby  z  polichlorku  winylu,  laminaty  melaminowo  – 
formaldehydowe,  elementy  poliestrowe  i  polimetakrylanowe.  Możemy  je  spotkać  w  postaci 
płytek,  np.  sztywnych  płytek  z  PVC,  płyt  płaskich  lub  fakturowanych  (wytłaczanych, 
falistych,  fałdowanych  itp.),  elementów  listwowych  oraz  materiałów  arkuszowych 
dostarczanych  w  rulonach,  jak  np.  tkaniny  i  papiery  powlekane  PVC,  folie  spienione  PVC, 
folie cienkie (okleiny z PVC).   

Zazwyczaj  okładziny  z  tworzyw  sztucznych  wykonuje  się  technologią  klejenia, 

a w niektórych przypadkach konieczne jest  ich wykończenie specjalną  listwą z twardego lub 
plastyfikowanego PVC albo aluminium. 

Poniżej podano przykłady materiałów stosowanych w robotach okładzinowych: 

 

Płytki  okładzinowe  płaskie.  Produkowane  z  różnych  tworzyw  sztucznych  kilkoma 
metodami  technologicznymi.  Najszersze  jednak  zastosowanie  mają  płytki  sztywne 
z plastyfikowanego  polichlorku  winylu  o  strukturze  zbliżonej  do  sztywnych  płytek 
podłogowych z PVC. Płytki mają kształt prostokąta o wymiarach 300 x 149 mm lub 250 
x 124 mm i grubości 1,3 mm; 

 

Płytki  okładzinowe  z  twardego  PVC.  Produkuje  się  je  metodą  wytłaczania  lub  przez 
sprasowanie  ze  zgrzewaniem  kilku  warstw folii z  PVC.  W celu  zwiększenia  sztywności 
płytek,  a  zarazem  ich  wymiarów,  najczęściej  formuje  się  je  metodą  prasowania 
próżniowego  jako  elementy  przestrzenne,  które  są  przystosowane  konstrukcyjnie  do 
mocowania mechanicznego. Grubość płyt wynosi 1

÷

3 mm; 

 

Laminaty.  Płyty  otrzymywane  przez sprasowanie  na  gorąco   pod olbrzymim  ciśnieniem 
arkuszy  specjalnego  papieru  nasyconego  żywicami  termoutwardzalnymi.  Warstwę 
wierzchnią  stanowi  arkusz  papieru  z  nadrukowanym  wzorem,  nasycony  żywicą 
melaminową  lub  żywicą  fenolowo  –  formaldehydową  (np.  UNILAM).  Odznaczają  się 
dużą  wytrzymałością  mechaniczną,  odpornością  na  zarysowanie,  uderzenia,  działania 
wody,  środków  myjących,  czynników  chemicznych  oraz  temperatury  do  120

o

C. 

Produkowane są w wymiarach: 

 

długość 2800 mm, 

 

szerokość 1310 mm, 

 

grubość 0,5 i 4,0 mm; 

  Elementy  wytłaczane  z  twardego  PVC.  Technologia  wytłaczania  twardego  PVC 

umożliwia  otrzymywanie  profilowanych  elementów  o  skomplikowanym  przekroju 
stosunkowo dużych wymiarów. Dzięki rozwiniętej geometrii przekrojów tych elementów, 
mimo  cienkich  ścianek  (0,5 

÷

  2  mm),  wykazują  one  dostateczną  sztywność, 

umożliwiającą mocowanie mechaniczne. Wymiary tych elementów wynoszą: 

 

długość 5 

÷

 6 m, 

 

szerokość 250 

÷

 300 mm; 

 

Elementy  wytłaczane  ze  zmiękczonego  PVC.  Przykładem  jest  profilowana  wykładzina 
poręczy  balustrad  schodów.  Materiał  dostarcza  się  w  kręgach.  Przed  użyciem  wymaga 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

uplastycznienia przez podgrzanie (np. przez zanurzenie w gorącej wodzie lub za pomocą 
gorącego  powietrza).  W  stanie  uplastycznionym  z  łatwością  można  go  nałożyć  na 
stalowy  płaskownik  poręczy.  Po  ostygnięciu  profil  zaciska  się  na  płaskowniku.  Łącząc 
poszczególne odcinki na długości trzeba zgrzewać końce; 

 

Tkaniny  powlekane.  Należą  do  nich  materiały  okładzinowe  i  obiciowe  produkowane 
metodą  powlekania  tkaniny  bawełnianej  lub  z  włókna  syntetycznego  pastą  polichlorku 
winylu,  a  następnie  poddane  obróbce  termicznej  z  jednoczesnym  fakturowaniem 
powierzchni; 

 

Folie  okładzinowe  z  PVC.  Produkuje  się  je  ze  zmiękczonego  polichlorku  winylu, 
w postaci taśm szerokości 100 

÷

 280 cm i grubości 0,1 

÷

 0,4 mm. Folie produkowane są 

w  nieograniczonej  liczbie  barw,  wzorów  i  faktur  powierzchni.  Ich  odmianą  są  również 
folie  samoprzylepne,  powstałe  z  nałożenia  na  jedną  powierzchnię  warstwy  specjalnego 
kleju.  Warstwę  kleju  chroni  się  parafinowanym  lub  silikonowanym  papierem,  który 
oddziela się od folii bezpośrednio przed jej przyklejeniem; 

 

Folie  ze  spienionego  PVC.  Jest  to  materiał  okładzinowy  produkowany  w  postaci  taśm 
oszerokości  do  1,60  m  i  grubości  do  2  mm.  Ma  strukturę  gąbczastą  i  nadaje  się  do 
naklejania  go  bezpośrednio  na  równą  powierzchnię  podłoża,  bez  potrzeby  uprzedniego 
szpachlowania. Okładzina jest miękka w dotyku, ciepła i łatwo zmywalna. 

 

4.6.2. Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Z jakich składników produkowane są tworzywa sztuczne? 
2.  W jakiej postaci są najczęściej produkowane tworzywa sztuczne? 
3.  Czy potrzebne są do wykończenia powierzchni okładziny listwy? 
4.  Co możesz powiedzieć o płytkach okładzinowych płaskich? 
5.  Jak powstają laminaty? 
6.  Czy możliwe jest wykonanie  z PVC skomplikowanych wzorów geometrycznych? 
7.  Jakiego rodzaju okładzinę zastosujesz na poręcze? 
8.  Jakiego rodzaju okładziny użyjesz  na podłoże bez uprzedniego szpachlowania? 

 

4.6.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Z przygotowanych próbek materiałów z tworzyw sztucznych, wybierz trzy różne i omów 

ich zastosowanie. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wybrać trzy próbki, 
2)  zapisać na kartce papieru ich nazwy, 
3)  wpisać na kartkach samoprzylepnych zastosowanie, 
4)  dopasować zastosowanie do nazwy materiału, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  zapisać wnioski w notatniku. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

sześć różnych próbek z tworzyw sztucznych, 

 

kartki samoprzylepne, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

 

przybory do pisania, 

 

notatnik, 

 

kartka papieru, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 2 

Wybierz  spośród  przygotowanych  5  próbek  z  tworzyw  sztucznych,  materiał  do 

wykonania okładziny, na podłożu, które nie wymaga szpachlowania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z próbkami materiałów, 
2)  wypisać nazwy materiałów z tworzyw sztucznych na przygotowanej kartce, 
3)  przeanalizować, który materiał może być zastosowany zgodnie z poleceniem ćwiczenia, 
4)  wybrać właściwy materiał do wykonania okładziny, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  zapisać spostrzeżenia w notatniku. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

próbki materiałów, 

 

kartki samoprzylepne, 

 

notatnik. 

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 

Po  obejrzeniu  filmu  na  temat  zastosowania  materiałów  z  tworzyw  sztucznych,  wybierz 

materiał  do  wykonania  wykładziny  poręczy  balustrady  schodów  w  Twojej  szkole.  Opisz 
zalety i wady wybranego materiału. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  obejrzeć dokładnie film  – „ Zastosowanie materiałów z tworzyw sztucznych”, 
2)  wypisać nazwy materiałów na  kartce, które zapamiętałeś z filmu, 
3)  przeanalizować, który materiał może być zastosowany na poręcze w szkole, 
4)  wybrać właściwy materiał, 
5)  opisać w notatniku wady i zalety wybranego materiału, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

film instruktażowy – „Zastosowanie materiałów z tworzyw sztucznych”, 

 

kartka papieru, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania. 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

4.6.4. Sprawdzian postępów 

 

Czy potrafisz: 
 

 

Tak

 

 

Nie

 

1)  zdefiniować, parametry mające wpływ na dobór okładziny? 
2)  określić materiały, z których wykonuje się okładziny z tworzyw 

sztucznych? 

3)  dobrać okładzinę do wykonania poręczy? 
4)  dobrać materiał do wykonania laminatów? 
5)  określić, jak powstają folie samoprzylepne? 
6)  wskazać przeznaczenie i zastosowanie materiałów z tworzyw 

sztucznych?

 

¨ 

 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 

 

¨ 

¨ 

 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 

 

¨ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

4.7.  Materiały mineralne i kamienne 
 

4.7.1. Materiał nauczania 

 

Materiały  kamienne  stosowane  do  okładzin  wewnętrznych  i  zewnętrznych  to  przede 

wszystkim płyty okładzinowe. Otrzymujemy je z przetartych płyt surowych. Stosuje się je do 
licowania powierzchni ścian,  filarów, pilastrów i innych  fragmentów budowli. Produkuje się 
je  ze  skał  granitowych,  sjenitowych,  z  marmurów,  piaskowców,  dolomitów  i  wapieni.  Ze 
względu na fakturę licowej powierzchni rozróżnia się odmiany płyt: 

 

piłowane, 

 

szlifowane, 

 

piaskowane, 

 

polerowane. 
Wymiary płyt wynoszą: 

 

grubość 2 

÷

 4 cm, 

 

szerokość 30 

÷

 120 cm,  

 

długość 30 

÷

 120 cm. 

Materiały mineralne. Okładziny z tego materiału to przede wszystkim: 

 

Płytki  ceramiczne  ścienne  szkliwione.  Są  produkowane  z  gliny,  domieszek 
schudzających i topników oraz szkliwia ceramicznego. Rozróżnia się  płytki gładkie oraz 
wzorzyste o wymiarach od 10 x 10 do 30 x 30 cm., oraz 15 x 7,5 cm. Zwykle układa się 
je  w  kuchniach,  łazienkach,  ambulatoriach,  sklepach  oraz  w  pomieszczeniach,  gdzie 
wydzielana jest para wodna lub wilgoć; 

 

Płytki kamionkowe  mroozodporne ciągnione. Produkowane w 2 rodzajach: posadzkowo 
–ścienne  i  elewacyjne.  Mogą  być  całkowicie  szkliwione,  częściowo  szkliwione  lubnie 
szkliwione,  a  także  jednobarwne  albo  wielobarwne.  Stosuje  się  je  w  miejscach 
narażonych na działanie mrozu; 

 

Płytki  kamionkowe  kwasoodporne.  Produkuje  się  je  z  tworzywa  kamionkowego 
odpornego na działanie kwasów. Wytwarza się metodą plastycznego formowania. Stosuje 
się  do  wykonania  okładzin  i  posadzek  kwasoodpornych  oraz  wykładania  zbiorników, 
basenów, 

 

Płytki  kamionkowe  mozaikowe.  Produkowane  są  z  glin  kamionkowych,  formowane 
metodą  prasowania  pod  wysokim  ciśnieniem,  a  następnie  wypalane.  Są  to  płytki 
zazwyczaj  kwadratowe  o  wymiarach  20  x  20  mm  dostarczane  w  postaci  arkuszy 
naklejonych na papier. 

 

4.7.2. Pytania sprawdzające

 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Z jakich materiałów produkowane są  płytki kamionkowe? 
2.  Z jakich skał wykonywane są płyty  okładzinowe? 
3.  Z jakich materiałów produkowane są płytki ceramiczne? 
4.  Co możesz powiedzieć o płytkach  kamionkowych mrozoodpornych? 
5.  Co możesz powiedzieć o płytkach kamionkowych kwasoodpornych? 
6.  Które płytki zastosujesz w kuchni? 
7.  Które płytki wykorzystasz jako okładzinę w basenie? 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

4.7.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Z  przygotowanych  próbek  materiałów  mineralnych,  wybierz  trzy  różne  i  omów  ich 

zastosowanie. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wybrać trzy próbki, 
2)  wypisać na kartce ich nazwy, 
3)  wpisać na kartkach samoprzylepnych zastosowanie, 
4)  dopasować do nazwy wybranego materiału zastosowanie, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

sześć różnych próbek materiałów mineralnych, 

 

kartka papieru szarego, 

 

kartki samoprzylepne, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 2 

Z  przygotowanych  próbek  materiałów  kamiennych,  wybierz  trzy  i  określ  rodzaj  skały, 

z której są wykonane. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wybrać trzy próbki, 
2)  zapisać na kartce nazwy tych materiałów, 
3)  wpisać na kartkach samoprzylepnych rodzaje skał, 
4)  dopasować do nazwy materiału rodzaj skały, 
5)  zapisać wnioski w notatniku, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

sześć różnych próbek materiałów kamiennych, 

 

kartki samoprzylepne, 

 

kartka papieru szarego, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania. 

 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

Ćwiczenie 3 

Wybierz  materiał  do  wykonania  ścian  basenu,  spośród  5  przygotowanych  próbek 

materiałów okładzinowych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z próbkami materiałów, 
2)  wypisać nazwy materiałów na kartkach samoprzylepnych, 
3)  dopasować nazwę do materiału, 
4)  przeanalizować, który materiał może być zastosowany, 
5)  wybrać właściwy materiał, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

próbki materiałów okładzinowych, 

 

kartki samoprzylepne, 

 

przybory do pisania. 

 
4.7.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

 

Tak

 

 

Nie

 

1)  wymienić materiały kamienne stosowane do wykonania okładzin? 
2)  rozróżnić materiały kamienne stosowane do wykonania okładzin? 
3)  scharakteryzować materiały kamienne stosowane do wykonania 

okładzin? 

4)  wymienić materiały mineralne stosowane do wykonania okładzin?  
5)  rozróżnić materiały mineralne stosowane do wykonania okładzin?  
6)  scharakteryzować materiały mineralne stosowane do wykonania 

okładzin?  

¨ 

¨ 

 

¨ 
¨ 

¨ 

 

¨ 

¨ 

¨ 

 

¨ 
¨ 

¨ 

 

¨ 

 

 

 

 

 

 

 

     

 

                   

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

4.8.  Materiały pomocnicze i wykończeniowe 
 

4.8.1. Materiał nauczania 

 

Do  materiałów  pomocniczych  i  wykończeniowych  dla  okładzin  z  materiałów 

drewnianych  i drewnopochodnych    należą kleje  lub specjalne  listwy. Dobór kleju zależy od 
powierzchni, do której będziemy przyklejać okładzinę oraz materiału, z jakiego ją wykonamy. 
Do łączenia  materiałów płytowych  lub przykrywania  spoin  między poszczególnymi płytami, 
stosuje się specjalne listwy z drewna, tworzyw sztucznych lub aluminium. 

Do  materiałów  pomocniczych  i  wykończeniowych  dla  okładzin  z  tworzyw  sztucznych 

należą  kleje  dyspersyjne,  kleje  kontaktowe  oraz  –  rzadziej  –  kleje  żywiczne  do  klejenia  na 
zimno lub gorąco pod ciśnieniem. Kleje nakładane tylko na podkład to: osakrylowe i Polacet, 
zaś  nakładane  dwustronnie  tzn.  na  podkład  i  spód  wykładziny  to  Butapren  B.  Zużycie  oraz 
skład są ściśle określone w normie. 
W niektórych rozwiązaniach okładzin konieczne do ich wykończenia stosowane są specjalne 
listwy z twardego lub plastyfikowanego PVC albo aluminiowe. 

Do  materiałów  pomocniczych  i  wykończeniowych  dla  okładzin  z  materiałów 

mineralnych  i  kamiennych  należą  zaprawy  i  kleje.  Do  przyklejania  płytek  ceramicznych 
stosuje się fabrycznie produkowane suche mieszanki (np. zaprawa klejowa typu Atlas), które 
przed  użyciem  zarabia  się  wodą.  Do  przyklejania  ceramicznych  płytek  ściennych 
szkliwionych  można  zastosować  również  kleje  dyspersyjne  zmieszane  z  cementem 
portlandzkim w stosunku (klej:cement): 

 

Klej Placet 3 : 1, 

 

Klej osakrylowy 3 : 1 

÷

 3 : 2, 

 

Klej lateksowy – ekstra 1 : 1 

÷

 1 : 1,5. 

Mieszankę należy przygotować w ilości nie większej, niż potrzeba na 2 godziny pracy. 
Do mocowania płytek stosuje się następujące zaprawy z cementu: 

 

do obrzutki: zaprawę cementową tj. o stosunku cementu do piasku 1 : 3  lub 1 : 4,  

 

do  układania  płytek:  zaprawę  cementową  tj.  o  stosunku  1  :  4 

÷

  1:  5  albo  zaprawę 

cementowo  –  wapienną  marki  5  lub  3,  tj  o  stosunku  cementu,  wapna  hydratyzowanego 
i piasku 1 : 0,5 : 4,5 lub 1 : 1 : 6. 
Składniki  zapraw  miesza  się  najpierw  na  sucho.  Mieszaninę  suchych  składników 

przygotowuje  się  w  ilości  potrzebnej  na  jeden  dzień  pracy.  Zarabianie  zaprawy  wodą  lub 
mlekiem wapiennym  powinno się odbywać w porcjach potrzebnych  na jedną godzinę pracy, 
tak aby wiązanie zaprawy, przebiegało już po osadzeniu płytek. 

Do wypełniania spoin między płytkami stosuje się następujące zaprawy: 

 

zaprawę z cementu portlandzkiego białego oraz mączki kamiennej o proporcji 1 : 3, 

 

zaprawy  z  cementu  portlandzkiego,  kredy  malarskiej  mielonej  i  mączki  kamiennejo 
proporcji 1 : 0,5 : 2 z dodatkiem sproszkowanej kazeiny w ilości do 5 % cementu. 

Do tych zapraw mogą być dodawane odpowiednie pigmenty.  
Można również skorzystać z gotowych suchych mieszanek, tzw. zapraw fugowych w różnych 
kolorach do zarabiania wodą na budowie.  
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

4.8.2.  Pytania sprawdzające

 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Od czego zależy dobór kleju do mocowania okładzin z materiałów drewnianych? 
2.  Jakie elementy wykorzystujemy do łączenia materiałów płytowych lub spoin? 
3.  Jakie kleje mogą być nakładane bezpośrednio na podkład? 
4.  Na ile godzin pracy przygotowujemy mieszankę kleju do przyklejenia płytek? 
5.  Czy można stosować do przyklejania płytek ceramicznych gotowe suche mieszanki? 
6.  Jak przebiega proces przygotowania zaprawy do mocowania płytek? 
7.  Czy w sprzedaży jest dostępna gotowa sucha mieszanka do wypełniania spoin w kolorze 

czerwonym? 

 

4.8.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Z  przygotowanych  próbek  klejów,  dobierz  kleje  dyspersyjne  zmieszane  z  cementem  do 

przyklejenia ceramicznych płytek ściennych szkliwionych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wypisać nazwy klejów na kartkach samoprzylepnych, 
2)  dopasować nazwę do kleju, 
3)  przeanalizować, który klej nadaje się do wykonania zadania, 
4)  zapisać spostrzeżenia w notatniku, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

próbki klejów, 

 

kartki samoprzylepne, 

 

przybory do pisania, 

 

notatniku, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 2 

Do  przygotowanych  płytek  z  materiałów  mineralnych  dobierz  z  katalogu  producenta 

barwę zaprawy fugowej i przygotuj ją. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z katalogiem producenta, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać barwę zaprawy fugowej do płytek, 
4)  przygotować zaprawę według wskazań producenta, 
5)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
6)  zaprezentować efekt swojej pracy, 
7)  dokonać samooceny. 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

katalog  producenta, 

 

instrukcja producenta, 

 

zaprawy fugowe, 

 

płytki, 

 

narzędzia i sprzęt  do wykonania zaprawy fugowej. 

 
Ćwiczenie 3 

Dla  przygotowanego  przez  nauczyciela  podłoża  i  płytek  ceramicznych  wykonaj  próbkę 

zaprawy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z instrukcją producenta dotyczącą wykonania zaprawy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać zaprawę do przygotowanego podłoża i rodzaju płytek, 
4)  odmierzyć składniki zaprawy, 
5)  przygotować zaprawę według wskazań producenta, 
6)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
7)  zaprezentować efekt swojej pracy, 
8)  dokonać samooceny. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

instrukcja producenta dotycząca wykonania zaprawy, 

 

płytki ceramiczne, 

 

podłoże przygotowane przez nauczyciela, 

 

narzędzia do wykonania zaprawy, 

 

materiał do wykonania zaprawy. 

 
4.8.4. Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

 

Tak

 

 

Nie

 

1)  określić, jak nazywa się klej  stosowany dwustronnie w okładzinach? 
2)  zdefiniować, od czego zależy wybór kleju do okładzin drewnianych?  
3)  określić, na ile godzin pracy przygotowuje się mieszankę z suchej 

zaprawy? 

4)  rozpoznać kleje do mocowania ceramicznych płytek ściennych 

szkliwionych? 

5)  zastosować instrukcję producenta? 
6)  rozpoznawać i dobrać materiały i elementy pomocnicze?

 

¨ 
¨ 

 

¨ 

 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

 

¨ 

 

¨ 

¨ 
¨ 

 

 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

4.9.  Narzędzia pomiarowe 
 

4.9.1. Materiał nauczania 
 

Do układania okładzin potrzebne są następujące narzędzia pomiarowe: 

 

suwmiarka, 

 

przymiar składany, 

 

taśma pomiarowa, 

 

kątownica stalowa. 
Przymiar składany oraz taśma pomiarowa służą nam do odmierzania długości,  np. ścian 

czy płyt. Podstawą rozplanowania układu okładzin jest określenie liczby całych płyt w rzędzie 
i szerokości ewentualnych płyt cząstkowych. W celu ustalenia liczby okładzin w rzędzie oraz 
liczbę  rzędów  należy  wymiar  pola  ścian  podzielić  przez  moduł podziału. Moduł podziału  to 
wymiar  okładziny  lub  wymiar  okładziny  plus  szerokość  spoiny,  jeśli  jest  ona  przewidziana 
w projekcie. 

Suwmiarkę  wykorzystujemy  w  celu  zmierzenia  np.  grubości  deszczułki  drewnianej,  czy 

płytki ściennej. 

Układanie  okładziny  rozpoczyna  się  zazwyczaj  od  krawędzi  ściany  i  prowadzi 

w kierunku drzwi, gdzie jest wymagane regularne i czyste zakończenie. Rozplanowując układ 
okładzin  należy  bardzo  dokładnie  ustalić  położenie  elementu,  od  którego  rozpocznie  się 
układanie. 

Pierwszymi  czynnościami  przed  przystąpieniem  do rozplanowania okładzin  są  dokładne 

pomiary  wysokości  i  długości  pola  ścian  oraz sprawdzenie  prostokątności  boków  kątownicą 
lub  przymiarem  z  podziałką.  Odmierza  się  w  tym  celu  zgodnie  z  twierdzeniem  Pitagorasa, 
boki trójkąta o proporcji 3:4:5 

Prostokątność  pola  ścian  można  również  sprawdzić,  dokładnie  mierząc  obie  przekątne. 

Jeżeli pole jest prostokątne, to obie przekątne mają taką samą długość. 

 
4.9.2. Pytania sprawdzające

 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.  

1.  Jakie narzędzia służą do mierzenia długości ścian? 
2.  Jakie narzędzia służą do mierzenia kątów? 
3.  Jak sprawdzisz prostokątność ścian? 
4.  Jakie twierdzenie wykorzystasz w celu sprawdzenia prostokątności ścian? 
5.  Jak obliczysz ilość okładziny bez spoin na ścianie? 
6.  Jak obliczysz ilość okładzin i rzędów na ścianie uwzględniając spoiny? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

4.9.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykorzystując 

przygotowane 

narzędzia, 

zmierz 

długość 

wysokość 

ścian 

w pomieszczeniu i oblicz ich pola. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wybrać potrzebne narzędzia do wykonania zadania, 
2)  zmierzyć długość i wysokość ścian, 
3)  obliczyć pola poszczególnych ścian, 
4)  zapisać w notatniku wyniki, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

różne narzędzia w tym pomiarowe, 

 

kalkulator, 

 

notatnik, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykorzystując przygotowane narzędzia sprawdź prostokątność ścian w sali lekcyjnej. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapisać na arkuszu papieru zasady dotyczące twierdzenia Pitagorasa, 
2)  odmierzyć na ścianie przymiarem liniowym linie w stosunku 3 : 4 : 5, 
3)  zapisać spostrzeżenia w notatniku, 
4)  sprawdzić prostokątność tych samych  ścian kątownicą, 
5)  zapisać spostrzeżenia w notatniku, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
7)  dokonać samooceny. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

kątownica, 

 

przymiar liniowy, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 

Ustal  liczbę płytek w rzędzie oraz liczbę rzędów, a także  szerokość płytek cząstkowych 

mając wymiary płytki 150 x 150 mm, a spoiny 3 mm. Pomieszczenie ma wymiary: wysokość 
2,5 m i długość ściany 3,5 m. 
 

 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  uporządkować jednostki miar, 
2)  obliczyć liczbę płytek w rzędzie, 
3)  ustalić szerokość płytek cząstkowych, 
4)  obliczyć liczbę rzędów, 
5)  zapisać obliczenia w notatniku, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
7)  dokonać samooceny. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

kalkulator, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania. 

 
4.9.4. Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

 
 

Tak

 

 
 

Nie

 

1)  opisać narzędzia pomiarowe? 
2)  określić, jakim narzędziem zmierzysz grubość płytki?         
3)  wyjaśnić, w jaki sposób sprawdzisz prostokątność ścian? 
4)  dobrać  narzędzia pomiarowe? 
5)  posłużyć się narzędziami pomiarowymi? 
6)  oszacować ilość materiałów?

 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

¨ 
¨ 

 

                      

 

 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

4.10.   Narzędzia i sprzęt 
 

4.10.1.  Materiał nauczania 
 

Do  wykonania  okładzin  z  drewna  i  tworzyw  drzewnych  stosuje  się  typowe  narzędzia 

stolarskie ręczne takie jak piły oraz zmechanizowane typu: 

 

pilarki tarczowe,  

 

pilarki wyrzynarki,  

 

wiertarki, 

 

szlifierki. 
Pilarki tarczowe służą do wzdłużnego lub poprzecznego przecinania drewna o głębokości 

cięcia 40 

÷

 70 mm.  

Pilarka  wyrzynarka  jest  zmechanizowanym  ręcznym  narzędziem  do  wycinania 

w drewnie,  tworzywach  drzewnych,  a  także  innych  materiałach,  zależnie  od  rodzaju 
zastosowanego brzeszczotu. Głębokość cięcia wynosi 45 

÷

 60 mm . 

Wiertarki  są  to  zasadnicze  narzędzia  do  wiercenia  zarówno  w  drewnie  jak  i  w  stali  lub 

betonie. 

Szlifierki  są  to  narzędzia  do  wygładzania  powierzchni  okładzin.  Do  regulacji  grubości 

warstwy ścieranej  służy dźwignia umieszczona w rękojeści. Podczas przesuwania  jej w górę 
bęben opuszcza się i mocniej dociska do powierzchni powodując intensywne ścieranie. 

Do  osadzania  dynamicznego  listew,  uchwytów  itp.  (przez  wstrzeliwanie)  stosuje  się 

specjalne narzędzia i akcesoria typu osadzak, trzpienie i gwoździe do wstrzeliwania. 

Do  osadzania  mechanicznego  w  betonie,  murach  stosuje  się  wiertarkę  obrotowo  – 

udarową  oraz  młotki  obrotowo  –  udarowe  wraz  ze  specjalnymi  wiertłami  krętymi  lub 
koronowymi z ostrzem z węglików spiekanych. 

Do  mocowania  okładzin  z  tworzyw  sztucznych  stosuje  się  takie  same  narzędzia  jak  do 

wykonania  okładzin  z  drewna  oraz  specjalne  noże  do  cięcia,  packi  z  blachy  stalowej  lub 
szpachle  z  wymiennymi  brzeszczotami  do  wygładzania  powierzchni  podkładów.  Do 
nanoszenia klejów stosuje się szpachle ząbkowane i gładkie, pędzle oraz wałki malarskie. 

Do układania okładzin z płytek ceramicznych potrzebne są następujące narzędzia: 

 

do  przygotowania  podłoża  –  kielnia,  packi  stalowe,  łata,  młotki,  przecinak  stalowy, 
pędzel ławkowiec, szczotka, 

 

do  rozplanowania  układu  płytek  i  kontroli  –  przymiar  składany,  taśma  pomiarowa, 
kątownica  stalowa,  poziomnica,  niwelator  wodny,  pion  murarski,  listwy  kierunkowe 
drewniane, łata kontrolna, 

 

do  cięcia  płytek  i  wyrównywania  w  nich  otworów  –  przykładnica  stalowa,  przyrząd  do 
cięcia szkła, piła z brzeszczotem, wiertarka elektryczna z węglika wolframu do wycinania 
otworów,  rylec,  młotek,  punktak,  kleszcze  do  wyłamywania  wcięć  w  płytkach,  obcęgi 
stalowe, 

 

do  osadzania  płytek  –  szpachle  zębate,  szpachla  gumowa  do  spoinowania,  kielnie 
stalowe,  sznur,  haki  stalowe  do  mocowania  listew  kierunkowych,  krzyżyki  dystansowe 
z tworzywa  sztucznego  do  ujednolicania  szerokości  spoin,  sprzęt  do  przygotowania 
zapraw lub klejów, wiadra do wody i materiału do czyszczenia okładziny. 
Maszynami  do  przygotowania  zapraw  i  mieszanek  betonowych  są  przede  wszystkim 

betoniarki.  Największe  znaczenie  mają  betoniarki:  wolnospadowe  (w  których  mieszanie 
następuje  na  skutek  swobodnego  opadania  składników  zaprawy  z  łopatek  obracającego  się 
bębna  betoniarki)  oraz  mieszadłowe  (o  mieszaniu  przymusowym,  w  którym  mieszanie 
następuje na skutek ruchu mieszadła). 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

Zmechanizowane  narzędzia  robocze  powinno  się  czyścić  i  konserwować  po 

każdorazowym użyciu. Przed każdym użyciem zarówno narzędzie elektryczne, jak i przewód 
zasilający  powinny  być  sprawdzone,  czy  nie  wykazują  uszkodzeń.  Nie  wolno  używać 
narzędzi wykazujących jakiekolwiek uszkodzenie i ich samemu reperować. 

Oprócz narzędzi  stosowanych bezpośrednio do układania okładzin potrzebne są również 

rusztowania  kozłowe  i  drabinowe.  Rusztowania  kozłowe  są  używane  do  robót  na  małych 
wysokościach.  Składają  się  z  kozłów  rozstawionych  nie  dalej  niż  co  1,5  m  i  ułożonego  na 
nich  pomostu  z  dwóch  warstw  desek.  Można  też  ustawić  węższe  kozły  na  pomoście 
ułożonym  na  szerszych  kozłach,  zwiększając  dwukrotnie  wysokość  rusztowania.  Ze 
względów bezpieczeństwa nie wolno ustawiać kozłów więcej niż w dwu poziomach. 

Rusztowania  drabinowe  składają  się  z szeregu  ustawionych  pionowo  drabin,  na  których 

szczeblach  układa  się  pomosty  z  desek.  Drabiny  ustawia  się  na  podkładach  z  desek  lub 
z blachy grubości 10 mm. 

 

4.10.2. Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.  

1.  Jakie narzędzia potrzebne są do wykonania okładziny z materiałów drzewnych? 
2.  Jakie narzędzia potrzebne są do wykonania okładziny z tworzyw sztucznych? 
3.  Jakie narzędzia potrzebne są do przygotowania podłoża pod płytki? 
4.  Jakie narzędzia potrzebne są do cięcia płytek? 
5.  Jakie narzędzia potrzebne są do osadzania płytek? 
6.  W jaki sposób bezpiecznie używamy narzędzi elektrycznych? 
 

4.10.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Po  obejrzeniu  filmu  instruktażowego  na  temat  wykonania  okładziny  z  tworzyw 

sztucznych,  z  przygotowanego  zestawu  narzędzi  wybierz  i  nazwij  te,  które  rozpoznałeś  na 
filmie.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  obejrzeć dokładnie film – „Wykonywanie okładzin z tworzyw sztucznych”, 
2)  wybrać narzędzia, 
3)  wypisać ich nazwy na kartkach samoprzylepnych, 
4)  dopasować nazwy do narzędzi, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  dokonać samooceny. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

film instruktażowy – ,,Wykonywanie okładzin z tworzyw sztucznych”, 

 

zestaw narzędzi, 

 

kartki samoprzylepne, 

 

przybory do pisania. 

 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

Ćwiczenie 2 

Z  przygotowanego  zestawu  narzędzi  do  wykonania  okładziny  z  płytek  ceramicznych, 

wybierz  tylko  te,  których  użyjesz  do  przygotowania  podłoża.  Opisz  ich  zastosowanie  oraz 
sposób czyszczenia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wypisać  nazwy  na  kartkach  samoprzylepnych  wszystkich  narzędzi,  które  masz 

przygotowane, 

2)  wybrać tylko te, które spełniają warunki ćwiczenia, 
3)  opisać  na  kartce  zastosowanie  i  sposób  czyszczenia  po  wykonanej  pracy  wybranych 

narzędzi, 

4)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
5)  dokonać samooceny. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

zestaw narzędzi do wykonania okładziny z płytek ceramicznych, 

 

kartki samoprzylepne, 

 

kartka papieru, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 3 

Sporządź  wykaz  narzędzi  i  sprzętu  niezbędnego  do  wykonania  okładziny  z  listewek 

drewnianych  w  pomieszczeniu  mieszkalnym.  Wybierz  je  z  przygotowanego  zestawu 
i zakonserwuj. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wypisać nazwy narzędzi niezbędnych do wykonania okładziny z listewek drewnianych, 
2)  wypisać nazwy sprzętu niezbędnego do wykonania okładziny z listewek drewnianych, 
3)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
4)  zorganizować stanowisko pracy, 
5)  wybrać z przygotowanego zestawu opisane narzędzia i sprzęt, 
6)  zakonserwować wybrane narzędzia i sprzęt, 
7)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
8)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

przybory do pisania, 

 

kartka papieru, 

 

przygotowany zestaw narzędzi i sprzętu, 

 

środki do konserwacji narzędzi i sprzętu, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39 

4.10.4. Sprawdzian postępów 
 

Czy potrafisz: 
 

 
Tak

 

 
Nie

 

1)  rozróżnić i zastosować narzędzia potrzebne do wykonania okładziny                      

z płytek? 

2)  rozróżnić i zastosować narzędzia potrzebne  do zamocowania okładziny 

z drewna?  

3)  rozróżnić elementy rusztu drewnianego i metalowego? 
4)  ustawić rusztowania i drabiny potrzebne w robotach okładzinowych?  
5)  zakonserwować narzędzia i sprzęt?  
6)  zastosować i obsłużyć maszyny do przygotowania zapraw i mieszanek 

betonowych?  

 

¨ 

 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 

 

¨ 

 

¨ 

 

¨ 

¨ 
¨ 

¨ 

 

¨ 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

40 

4.11.  Przepisy bhp

 

 

4.11.1.Materiał nauczania 
 

Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy 
Podczas  wykonywania  robót  okładzinowych  można  zatrudnić  wyłącznie  pracowników 

przeszkolonych  w  tym  zakresie,  posiadających  aktualne  karty  zdrowia  i  zaopatrzonych 
w odpowiednią  odzież  i  obuwie.  Do  podstawowych  obowiązków  robotników  należy  także 
wykonywanie  pracy  w  sposób  zgodny  z  zasadami  i  przepisami  bhp  oraz  przestrzeganie 
wydawanych w tym zakresie zarządzeń i wskazówek przełożonych. 

Stosowanie odzieży i ochron osobistych 
Do  prac  okładzinowych  należy  używać  odzieży  roboczej,  która  ułatwia  pracownikowi 

wykonywanie czynności zawodowych w warunkach zagrażających życiu lub zdrowiu, chroni 
odzież  własną  pracownika  przed  ubrudzeniem  lub  zniszczeniem.  Elementy odzieży roboczej 
to:  spodnie,  bluzy,  koszule,  kombinezony,  obuwie  robocze  i  okulary  niezbędne  przy  cięciu 
płytek.  

Zasady bezpieczeństwa pracy podczas transportu materiałów 
W  transporcie  ręcznym  należy  przestrzegać  następujących  norm  udźwigu.  Jeden 

pracownik może przenosić przedmioty o masie nie przekraczającej: 

 

mężczyzna                            50 kg, 

 

kobieta                                  20 kg, 

 

chłopcy powyżej 16 lat        16 kg, 

 

dziewczęta powyżej 16 lat   10 kg 
Wymagania dotyczące narzędzi i sprzętu 
Narzędzia i sprzęt powinny spełniać określone wymagania, które zapewniają bezpieczną 

pracę.  Używane  przez  pracownika  narzędzia  muszą  być  w  dobrym  stanie  technicznymi 
czyste.  Należy  je  używać  zgodnie  z  przeznaczeniem.  Nie  wolno  używać  uszkodzonych 
narzędzi. Narzędzia elektryczne stosowane w pracach budowlanych powinny mieć dodatkowe 
środki ochrony, do których należą m.in. zerowanie, uziemienie ochronne, wyłączniki. Przed 
każdym użyciem zarówno narzędzie, jak i przewód wraz z gniazdem wtykowym powinno być 
sprawdzone. Nie wolno używać narzędzi elektrycznych uszkodzonych i absolutnie próbować 
ich samemu naprawiać Po zakończonej pracy należy oczyścić  narzędzia  i  sprawdzić  ich stan 
techniczny. 

Zasady bezpieczeństwa pracy z materiałami szkodliwymi i łatwo palnymi 
Materiały  niebezpieczne  w  robotach  okładzinowych  zawierają  lotne  rozpuszczalniki 

organiczne  (w  klejach),  dlatego  należy  prowadzić  roboty  przy  otwartych  oknach 
i bezwzględnie przestrzegać zakazu palenia papierosów. 

W  celu  należytych  warunków  higieny  pracy  należy  przestrzegać  czystości  osobistej, 

bezwzględnego  mycia  rąk  przed  spożywaniem  posiłków,  używania  czystej odzieży  roboczej 
oraz porządku w miejscu pracy. 

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe 
W związku ze złym przechowywaniem i magazynowaniem materiałów łatwo palnych lub 

zawierających łatwo palne rozpuszczalniki może zaistnieć niebezpieczeństwo pożaru.  
Dlatego każda budowa powinna być wyposażona w podręczny sprzęt gaśniczy. Składa się on 
z  beczek  z  wodą,  skrzyń  z  piaskiem,  siekier,  bosaków,  gaśnic  i  koców.  Sprzęt  gaśniczy 
powinien znajdować się w miejscu widocznym i łatwo dostępnym. 
Palących  się  materiałów,  zawierających  substancje  organiczne  oraz  narzędzi  elektrycznych 
pod napięciem nie wolno gasić wodą. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

41 

4.11.2.  Pytania sprawdzające

 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie  wymagania  musi  spełniać  pracownik  zatrudniany  do  wykonywania  robót 

okładzinowych? 

2.  Jakie ciężary może przenosić mężczyzna wg zasad bhp? 
3.  Jaką odzież roboczą używa się w robotach okładzinowych? 
4.  O czym należy pamiętać stosując narzędzia elektryczne w robotach okładzinowych? 
5.  O  czym  należ  pamiętać  pracując  z  materiałami  niebezpiecznymi  w  robotach 

okładzinowych? 

6.  Jakie podstawowe wymagania stawia się narzędziom do robót okładzinowych? 

 

4.11.3 . Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dobierz  odzież  roboczą  i  środki  ochrony  dla  pracownika  wykonującego  okładzinę 

z materiałów mineralnych i przedstaw to na schemacie.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  narysować na papierze sylwetkę człowieka, 
2)  wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy odzieży roboczej, 
3)  przykleić na sylwetkę człowieka kartki z poszczególnymi częściami ubrania, 
4)  dobrać środki ochrony, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  dokonać samooceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

papier szary, 

 

kartki samoprzylepne, 

 

artykuły piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 2 

Zabezpiecz stanowisko pracy robotnika pracującego z materiałami łatwopalnymi. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać  się  z  niebezpieczeństwami  jakie  grożą  pracownikowi  podczas  pracy 

z materiałami łatwopalnymi, 

2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  zabezpieczyć stanowisko pracy, 
4)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
5)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy. 
6)  zapisać spostrzeżenia w notatniku. 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

42 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

długopis lub ołówek, 

 

zeszyt przedmiotowy. 

 
Ćwiczenie 3 

Po  obejrzeniu  filmu  instruktażowego,  zaproponuj  miejsce  lokalizacji  i  wyposażenie 

podręcznego sprzętu gaśniczego na niewielkiej budowie domu jednorodzinnego. Przedstaw to 
na kartce papieru. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  obejrzeć dokładnie film – „Sprzęt gaśniczy na placu budowy”, 
2)  narysować na kartce papieru plac budowy i obrys domku, 
3)  zaznaczyć miejsce składowania materiału i sprzętu budowlanego, 
4)  wyznaczyć miejsce dla sprzętu gaśniczego, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  wkleić rysunek do notatnika. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

film instruktażowy – „Sprzęt gaśniczy na placu budowy”, 

 

kartka papieru, 

 

ołówek lub długopis, 

 

notatnik. 

 
4.11.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

 
 

Tak

 

 
 

Nie

 

1)  określić niebezpieczeństwa występujące podczas pracy z narzędziami 

elektrycznymi? 

2)  dobrać odzież roboczą i środki ochrony osobistej robotnika? 
3)  określić obowiązki  robotnika wykonującego okładziny? 
4)  zdefiniować wymagania dotyczące narzędzi robotnika wykonującego 

okładziny? 

5)  opisać podręczny sprzęt  gaśniczy? 
6)  przestrzegać obowiązujących przepisów bhp, ochrony środowiska                 

i ochrony przeciwpożarowej?

 

 

¨ 

¨ 
¨ 

 

¨ 

¨ 

 

¨ 

 

¨ 

¨ 
¨ 

 

¨ 

¨ 

 

¨ 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

     

 

                 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

43 

4.12.  Instrukcje stosowania materiałów 
 

4.12.1. Materiał nauczania 
 

Instrukcje stosowania 
Każdy  materiał  budowlany  wprowadzony  do  obrotu  musi  mieć  instrukcję  producenta, 

która dołączona jest do materiału lub wyrobu. Instrukcja zawiera: 

 

nazwę materiału lub wyrobu, 

 

rodzaj opakowania, 

 

zastosowanie, 

 

przygotowanie materiału, 

 

zużycie materiału, 

 

narzędzia potrzebne do wykonania prac z zastosowaniem danego materiału, 

 

czyszczenie narzędzi, 

 

dane techniczne. 

Dzięki instrukcji można obliczyć ilość materiału, poznać właściwości i przydatność materiału, 
dobrać narzędzia  itp. 
 

4.12.2.  Pytania sprawdzające

 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń  

1.  Co decyduje o wprowadzeniu materiału do obrotu? 
2.  Jakie informacje zawiera instrukcja stosowania materiału? 
3.  Co możemy obliczyć dzięki instrukcji? 
 

4.12.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na podstawie  instrukcji producenta oblicz  ilość płyt Unilam do wykonania okładziny  na 

podłożu o powierzchni 30 m². 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z instrukcją producenta, 
2)  obliczyć ilości płyt do wykonania okładziny, 
3)  zapisać obliczenia w notatniku, 
4)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

instrukcja producenta, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Z  przygotowanej  instrukcji  producenta  wypisz  na  kartce  właściwości  i  przydatność 

materiału. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

44 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z instrukcją producenta, 
2)  wypisać właściwości materiału, 
3)  wypisać przydatność materiału, 
4)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

instrukcja producenta, 

 

kartka papieru, 

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 

Na  podstawie  informacji  podanych  w  instrukcji  producenta  oblicz  ilość  płytek 

ceramicznych do wykonania okładziny na podłożu o powierzchni 20 m². 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z instrukcją producenta, 
2)  obliczyć ilość płytek do wykonania okładziny, 
3)  zapisać obliczenia w notatniku, 
4)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

instrukcja producenta, 

 

kalkulator, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania. 

 

4.12.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

 
 

Tak

 

 
 

Nie

 

1)  wymienić co zawiera instrukcja producenta? 
2)  obliczyć ilość materiału z instrukcji producenta? 
3)  odczytać z instrukcji producenta okres przydatności materiału do 

użycia? 

4)  odczytać właściwości materiałów z instrukcji producenta? 
5)  sporządzić zapotrzebowanie na materiały?

 

¨ 
¨ 

¨ 

 

¨ 
¨ 

 

¨ 
¨ 

¨ 

 

¨ 
¨ 

 

 

 

 

 

 

 

 

     

 

                  

 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

45 

4.13.  Instrukcje obsługi maszyn i sprzętu 
 

4.13.1 . Materiał nauczania 
 

Wszystkie  narzędzia  elektryczne  powinny  być  używane  zgodnie  ze  szczegółowymi 

instrukcjami  stosowania,  dołączonymi  do  każdego  narzędzia.  Każdy  pracownik  posługujący 
się tymi urządzeniami powinien być dokładnie zapoznany z instrukcją obsługi, a umiejętność 
posługiwania się narzędziem powinna być skontrolowana przez majstra lub brygadzistę. 

Prawidłowe użytkowanie narzędzia polega na : 

 

ocenie,  czy  dane  narzędzie  jest  właściwe  do  wykonania  zamierzonej  czynności  oraz 
dobraniu  prawidłowego  elementu  roboczego,  w  zależności  od  rodzaju  materiału 
podlegającego obróbce, 

 

prawidłowym zamocowaniu elementu roboczego, 

 

starannej ochronie elementów roboczych przed uszkodzeniem lub stępieniem, 

 

przestrzeganiu określonych w instrukcji czynności konserwacyjnych, 

 

przestrzeganiu szczegółowych przepisów bhp z danym narzędziem. 
Oprócz  codziennej  obsługi  technicznej  narzędzia,  w  instrukcji  określono  obowiązek 

poddania  narzędzia  przeglądowi  technicznemu  po  upływie  określonego  czasu  pracy. 
Okresowy  przegląd  techniczny  obejmuje  demontaż  narzędzi,  przegląd  stanu poszczególnych 
zespołów,  wymianę  elementów  zużytych,  konserwację  oraz  sprawdzenie  oporności  izolacji 
w wyspecjalizowanym warsztacie. 
W instrukcji znajdziemy również zasady postępowania przy każdorazowym przystąpieniu do 
pracy  z  danym  narzędziem.  Obejmuje  ono:  wygląd  zewnętrzny  narzędzia,  montaż  elementu 
roboczego oraz zasady uruchomienia. 
 

4.13.2.  Pytania sprawdzające

 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.  

1.  Czy pracownik powinien być zapoznany z instrukcją obsługi narzędzia? 
2.  Kto powinien sprawdzić czy pracownik umie posługiwać się narzędziem? 
3.  Na czym polega prawidłowe posługiwanie się narzędziem? 
4.  Czy w instrukcji znajdziemy zasady obsługi technicznej narzędzia?  
5.  Jakie czynności obejmuje okresowy przegląd techniczny maszyn i sprzętu? 
6.  Jakie czynności należy wykonać przy każdorazowym przystąpieniu do pracy? 
 

4.13.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Z  przygotowanej  instrukcji  obsługi  narzędzia  wypisz  czynności,  jakie  należy  wykonać, 

aby prawidłowo używać tego urządzenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z instrukcją obsługi narzędzia, 
2)  wpisać na kartce czynności, które należy wykonać aby prawidłowo go użyć, 
3)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

46 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

instrukcja obsługi narzędzia, 

 

kartka papieru,

 

 

przybory do pisania.

 

 
Ćwiczenie 2 

Z  przygotowanej  instrukcji  obsługi  narzędzia  wypisz  na  kartce  rodzaje  i  terminy 

okresowych przeglądów technicznych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z instrukcją obsługi narzędzia, 
2)  wpisać na kartce, kiedy powinny odbywać się okresowe przeglądy techniczne narzędzia, 
3)  wypisać  na  kartce,  jakie  czynności  trzeba  wykonać  podczas  okresowego  przeglądu 

technicznego, 

4)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

instrukcja obsługi narzędzia, 

 

kartka papieru,

 

 

przybory piśmiennicze.

 

 

Ćwiczenie 3 

Przygotuj wiertarkę do pracy, wykorzystując jej instrukcję obsługi. 
 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z instrukcją obsługi narzędzia, 
2)  dokonać jej oględzin zewnętrznych, 
3)  zamontować element roboczy, 
4)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

instrukcja  obsługi wiertarki,

 

 

wiertarka, 

 

wiertła. 

 

4.13.4 . Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

 
 

Tak

 

 
 

Nie

 

1) omówić zasady prawidłowego użytkowania narzędzi? 
2) określić czynności, jakie wykonuje się w czasie przeglądu technicznego?         

3)  scharakteryzować czynności, jakie wykonuje się każdorazowo                  

przy użyciu  narzędzia? 

4) sporządzić zapotrzebowanie na narzędzia?

 

¨ 

¨ 

 

¨ 
¨ 

 

¨ 

¨ 

 

¨ 
¨ 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

47 

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 25 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 
5.  Za każdą poprawną odpowiedź  możesz uzyskać 1 punkt. 
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane 
7.  są cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna;  
8.  wybierz ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 
9.  Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  Jeżeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 

odpowiedź,  otocz  ją  kółkiem  i  zaznacz  ponownie  odpowiedź,  którą  uważasz  za 
poprawną. 

10.  Test  składa  się  z  dwóch  części.  Część  I  zawiera  zadania  z  poziomu  podstawowego, 

natomiast w części II są zadania z  poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć 
Ci  trudności,  gdyż  są  one  na  poziomie  wyższym  niż  pozostałe  (dotyczy  to  zadań 
o numerach od 20 do 25). 

11.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
12.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż    rozwiązanie 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

13.  Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  na  KARCIE 

ODPOWIEDZI.  

14.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

 

 
 
 
 

  Powodzenia ! 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

48 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Do cech fizycznych materiału nie należą: 

a)  gęstość.  
b)  porowatość. 
c)  nasiąkliwość. 
d)  wytrzymałość na ściskanie.  

 

2.  Do obliczenia gęstości pozornej potrzebujesz: 

a)  masy i długości materiału. 
b)  masy i objętości materiału. 
c)  masy i szerokości materiału. 
d)  masy i wilgotności materiału. 

 

3.  Za materiał dobrej jakości uważa się ten, który po badaniach cech technicznych ma:  

a)  jedno oznaczenie dobre. 
b)  dwa oznaczenia dobre. 
c)  trzy oznaczenia dobre. 
d)  wszystkie oznaczenia dobre. 

 
4.  Materiały drewniane należy przechowywać: 

a)  w magazynie zamkniętym, na paletach. 
b)  w magazynie półotwartym, na paletach. 
c)  na składowisku otwartym, bezpośrednio na podłożu. 
d)  w magazynie półotwartym, bezpośrednio na podłożu. 

 
5.  Ze względu na funkcje użytkowe okładziny dzielimy na:  

a)  dekoracyjne, ochronne. 
b)  dekoracyjne, ochronne i przeciwwilgociowe.  
c)  estetyczne, ochronne i przeciwko zabrudzeniu. 
d)  dekoracyjne, ochronne i dekoracyjno – ochronne. 

 
6.  Ze względu na rozwiązania konstrukcyjne okładziny mogą być:  

a)  klejone, malowane. 
b)  klejone, montowane. 
c)  malowane, strukturalne. 
d)  montowane, strukturalne. 

 

7.  Płyta Unilam należy do materiałów: 

a)  sztucznych. 
b)  mineralnych. 
c)  kamiennych. 
d)  drewnopochodnych. 

 
8.  Płyty wiórowe prasowane należą do materiałów: 

a)  sztucznych. 
b)  mineralnych. 
c)  kamiennych. 
d)  drewnopochodnych. 
 

9.  W pomieszczeniu gdzie jest dużo wilgoci zastosujemy okładzinę typu: 

a)  boazeria. 
b)  laminaty. 
c)  płytki ścienne. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

49 

d)  płyty pilśniowe twarde. 
 

10.  Do  przyklejenia  ceramicznych  płytek  ściennych  szkliwionych  stosuje  się  klej 

Polacetz cementem w stosunku wagowym: 
a)  1 : 2. 
b)  1: 3. 
c)  2 : 1. 
d)  3 : 1. 

 

11.  Składniki  suchej  zaprawy  do  mocowania  płytek  przygotowuje  się  w  ilości  nie  większej 

niż zapotrzebowanie na: 
a)  jedną godzinę pracy. 
b)  dwie godziny pracy. 
c)  cały dzień pracy. 
d)  tydzień pracy. 

 

12.  Do zmierzenia grubości płytki użyjesz: 

a)  taśmy. 
b)  suwmiarki. 
c)  kątownika. 
d)  liniału stalowego. 

 
13.  Narzędzie elektryczne może naprawiać: 

a)  majster. 
b)  każdy robotnik. 
c)  kierownik budowy. 
d)  uprawniony pracownik. 

 

14.  Aprobaty techniczne udziela się na okres: 

a) 

1 roku. 

b) 

5 lat. 

c) 

7 lat. 

d) 

bezterminowo. 

 
15.  Resztki materiałów na rusztowaniach należy: 

a)  niezwłocznie uprzątać. 
b)  pozostawić do końca tygodnia. 
c)  pozostawić dla następnej zmiany. 
d)  sprzątnąć tylko wtedy gdy nakaże to majster. 

 
16.  Materiały kamienne do okładzin występują przede wszystkim w postaci: 

a)  płyt. 
b)  taśm. 
c)  płytek. 
d)  bloków. 

 
17.  Do wykonania okładzin z drewna nie zastosujesz: 

a)  szlifierki. 
b)  wiertarki. 
c)  piły ręcznej. 
d)  noża z wymiennymi ostrzami. 

 

18.  Mocowanie okładzin z tworzyw sztucznych do podłoża odbywa się zwykle za pomocą: 

a)  zapraw. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

50 

b)  klejów. 
c)  gwoździ. 
d)  wkrętów. 

 

19.  Chłopcy powyżej 16 lat mogą przenosić przedmioty o masie nie większej niż: 

a)  10 kg. 
b)  16 kg. 
c)  20 kg. 
d)  30 kg. 

 

20.  Jeśli  ściana  ma  długość  3  m,  a  płytka  150  mm  plus  spoina  3  mm,  to  ile  całych  płytek 

ułożymy w jednym rzędzie? 
a)  18. 
b)  19. 
c)  20. 
d)  21. 

 

21.  Płyta ma powierzchnię 3,0 m

2

. Ile potrzebujesz kupić płyt, jeśli ściana pod okładzinę ma 

powierzchnię 12,5 m

2

a) 

3. 

b) 

4. 

c) 

5. 

d) 

6. 

 

22.  Do wykonania podkładu grubości 2 cm na powierzchni 10 m

  ilość potrzebnej zaprawy 

wyniesie: 
a)  0,1 m

3

b)  0,2 m

3

c)  2.0 m

3

d)  10.0 m

3

 

23.  Ile  należy  dodać  emulsji  do  4  kg zaprawy klejowej,  jeżeli  według  instrukcji  producenta 

powinno to być 5%? 
a)  4 kg. 
b)  2 kg. 
c)  0,5 kg. 
d)  0,2 kg. 

 

24.  Ile zapłacisz za  metr kwadratowy płytek w sklepie, jeśli w  hurtowni 1 metr kwadratowy 

kosztuje 20 złotych, a podatek VAT wynosi 22 %? 
a)  20,0 zł. 
b)  22,2 zł. 
c)  24,4 zł 
d)  44,4 zł. 

 

25.  Jeżeli metr kwadratowy ułożenia boazerii kosztuje 55 zł, to za 30 m

2

 zapłacimy: 

a)  550,0 zł. 
b)  1550,0 zł. 
c)  1650,0 zł. 
d)  3550,0 zł. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

51 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Dobieranie  materiałów,  narzędzi  i  sprzętu  do  robót  okładzinowych 
713[05].Z2.01 
 

Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź.  

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

21. 

 

22. 

 

23. 

 

24. 

 

25. 

 

Razem   

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

52 

6. LITERATURA

 

 
1.  Martinek W., Pieniążek J. Technologia budownictwa. WSiP, Warszawa 1997 
2.  Panas J.: Poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2005

 

3.  Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP , Warszawa 2003

 

4.  Wolski Z: Technologia. Roboty podłogowe i okładzinowe. WSiP, Warszawa 1998 
5.  Katalogi Nakładów Rzeczowych,  
6.  Czasopisma: „Materiały budowlane”, „Murator”