background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 

Arkadiusz Pawlikowski 

 
 
 
 
 
 
 
 

Dobieranie maszyn do urabiania i ładowania

 

311[15].Z2.01 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inŜ. Łukasz Orzech 
mgr inŜ. Aleksander Wrana 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Danuta Pawełczyk 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Gabriela Poloczek 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  311[15].Z2.01 
„Dobieranie  maszyn  do  urabiania  i  ładowania”,  zawartego  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu technik górnictwa podziemnego. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 
 

1.

 

Wprowadzenie 

2.

 

Wymagania wstępne 

3.

 

Cele kształcenia 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

5.

 

Ćwiczenia  

12 

5.1. Młotki mechaniczne i urządzenia wiertnicze 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2. Kombajny chodnikowe i kombajny ścianowe 

15 

5.2.1. Ćwiczenia 

15 

5.3. Strugowe systemy mechanizacyjne 

18 

5.3.1. Ćwiczenia 

18 

5.4. Ładowarki 

20 

5.4.1. Ćwiczenia 

20 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia  

22 

7.

 

Literatura 

37 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 
 

Przekazuję  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  technik  górnictwa  podziemnego 
311[15]. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  ukształtowanie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

 

wykaz literatury, z jakiej moŜna korzystać podczas zajęć. 
 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

 

metody tekstu przewodniego, 

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących), 

 

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów, 

 

ć

wiczeń praktycznych, 

 

symulacji na stanowiskach w warsztatach, w rzeczywistych warunkach pracy (w kopalni), 
na stanowiskach demonstracyjnych np. w ośrodkach mechanizacji górnictwa. 
Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Sprawdzanie  i  ocenianie  postępów  ucznia  powinno  być  realizowane  za  pomocą  badań 

kształtujących  i  sumatywnych.  W  tym  celu  nauczyciel  moŜe  posłuŜyć  się  zamieszczonym 
w rozdziale 6 zestawem zadań testowych. 
W tym rozdziale podano równieŜ: 

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

 

punktacje zadań, 

 

propozycje norm wymagań, 

 

instrukcję dla nauczyciela, 

 

instrukcję dla ucznia, 

 

kartę odpowiedzi, 

 

zestaw zadań testowych. 
Sprawdzanie  i  ocenianie  osiągnięć  ucznia  powinno  być  realizowane  z  uwzględnieniem 

ustalonych wymagań i zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

311[15].Z2 

Eksploatacja maszyn i urządzeń 

górniczych 

311[15].Z2.01 

Dobieranie maszyn do urabiania 

i ładowania

 

311[15].Z2.02 

UŜytkowanie urządzeń 

transportowych 

311[15].Z2.03 

UŜytkowanie maszyn i urządzeń 

do zabezpieczenia wyrobisk

 

311[15].Z2.04 

Eksploatowanie układów 

sterowania, sygnalizacji i łączności

 

311[15].Z2.05 

Eksploatowanie urządzeń do 

wzbogacania i przeróbki 

mechanicznej kopalin

 

311[15].Z2.06 

UŜytkowanie sieci i urządzeń 

elektrycznych w wyrobiskach 

górniczych

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

stosować jednostki układu SI, 

 

przeliczać jednostki, 

 

rozróŜniać podstawowe wielkości mechaniczne i elektryczne oraz ich jednostki, 

 

analizować proste schematy kinematyczne części maszyn, 

 

wykonywać rysunki części maszyn, 

 

analizować układy hydrauliczne i pneumatyczne, 

 

charakteryzować  wymagania  dotyczące  bezpieczeństwa  pracy  przy  obsłudze  maszyn 
i urządzeń mechanicznych, 

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

 

obsługiwać komputer, 

 

współpracować w grupie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

 

 

wyjaśnić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń górniczych, 

 

określić podstawowe parametry eksploatacyjne maszyn i urządzeń górniczych, 

 

sklasyfikować i określić zakres zastosowania maszyn do urabiania skał i ładowania, 

 

dobrać maszynę urabiającą i ładującą do określonych warunków górniczo-geologicznych, 

 

scharakteryzować typy kombajnów stosowanych w górnictwie, 

 

wyjaśnić budowę i zasadę działania podzespołów kombajnów, 

 

obsłuŜyć kombajn, 

 

dobrać sposób współpracy kombajnu ze środkami odstawy, 

 

scharakteryzować systemy zraszania kombajnów i usuwania pyłów, 

 

scharakteryzować przeznaczenie urządzeń strugowych, 

 

wyjaśnić budowę i zasadę działania urządzeń strugowych, 

 

scharakteryzować  urządzenia  do  przemieszczania,  prowadzenia  i  sterowania  maszyn 
urabiających, 

 

objaśnić budowę i zasadę działania młotków i młotów mechanicznych, 

 

obsłuŜyć róŜnego rodzaju urządzenia do kruszenia kopalin, 

 

objaśnić budowę i zasadę działania wiertarek obrotowych i udarowo-obrotowych, 

 

wyjaśnić zasadę działania wozu wiertniczego, zespołu wiertniczego i wiertnicy, 

 

wywiercić otwory przy pomocy róŜnych urządzeń wiertniczych, 

 

określić zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami wiertniczymi, 

 

scharakteryzować zalety rozłupywania i zasadę pracy rozłupiarki, 

 

określić sposoby ładowania urobku i sklasyfikować ładowarki, 

 

objaśnić budowę i zasadę działania ładowarek, 

 

obsłuŜyć ładowarki, 

 

określić sposoby konserwacji maszyn do urabiania i ładowania, 

 

określić warunki bezpiecznej pracy i obsługi maszyn do urabiania i ładowania. 

 

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej przy 
obsłudze maszyn do urabiania i ładowania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca  

……………………………………………………… 

Modułowy program nauczania: 

 Technik górnictwa podziemnego 311[15] 

Moduł:  

Eksploatacja maszyn i urządzeń górniczych 311[15].Z2 

Jednostka modułowa:  

Dobieranie 

maszyn 

do 

urabiania 

ładowania

 

311[15].Z2.01 

Temat: Układy mechanizacji w robotach korytarzowych. 

Cel ogólny: Dobieranie układu mechanizacyjnego 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

wybrać technologię urabiania, 

 

rozróŜnić typy kombajnów chodnikowych, 

 

określić  ograniczenia  stosowania  kombajnów  chodnikowych  ze  względu  na 
wytrzymałość skał na ściskanie, 

 

dokonać wyboru głowicy urabiającej, 

 

dokonać  podziału  maszyn  ze  względu  na  ich  samostaczanie  w  wyrobisku  nachylonym 
oraz warunki spągowe, 

 

dobrać  maszyny  ze  względu  na  zastosowaną  obudowę  ŁP,  czyli  do  przekroju 
poprzecznego wyrobiska, 

 

określić rodzaje wozów wiertniczych, 

 

dobrać ładowarkę do warunków geologiczno-górniczych, 

 

wybrać  rodzaj  stosowanej  odstawy  urobku  oraz  środek  transportu  w  celu  dostarczania 
materiałów do przodka, 

 

określić sposoby wymiany wozów urobkowych, 

 

pozyskać informacje z róŜnych źródeł. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu, 

 

prezentacji uzyskanych wyników. 

 

Metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących), 

 

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów. 

 

Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniowskiego, 

 

zestaw pytań prowadzących, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

materiały dydaktyczne, 

 

poradnik górnika. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów

 

uczniowie pracują w zespołach 2–osobowych. 

 
Uczestnicy:  uczniowie  technikum  górniczego  kształcącego  w  zawodzie  technik  górnictwa 
podziemnego. 
 
Zadanie dla ucznia

Układ  mechanizacyjny  jest  to  zespół  maszyn  i  urządzeń  słuŜących  do  urabiania, 

ładowania  i  odstawy  urobku  w  wyrobisku  korytarzowym.  Ze  względu  na  warunki 
geologiczno-górnicze 

dobierz 

układ 

mechanizacyjny 

przy 

drąŜeniu 

wyrobisk 

udostępniających. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Wyjaśnienie  uczniom  zasad  pracy  metodą  tekstu  przewodniego,  pokazu z objaśnieniem, 
projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów, 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 

Faza właściwa 

Praca  metodą  tekstu  przewodniego,  pokazu  z  objaśnieniem  oraz  projekcja  filmów, 

przeźroczy i foliogramów. 
 
Faza I. Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.

 

Jakie rozróŜniamy technologie urabiania? 

2.

 

Co to jest kombajn chodnikowy? 

3.

 

Jakie znasz typy kombajnów chodnikowych? 

4.

 

Jaka jest górna wartość wytrzymałości na ściskanie przy której dany typ kombajnu moŜe 
urabiać? 

5.

 

Jakie są czynniki wpływające na wybór głowicy urabiającej? 

6.

 

Jakie  są  dopuszczalne  wartości  kąta  przy  których  maszyny  mogą  pracować  bez 
dodatkowych zabezpieczeń przed staczaniem? 

7.

 

Jakie są wielkości obudowy ŁP? 

8.

 

Jakie znasz rodzaje wozów wiertniczych? 

9.

 

Jakie znasz rodzaje ładowarek? 

10.

 

Jakie znasz rodzaje odstawy urobku?  

 

Faza II. Planowanie 
1.

 

Jaką wybierzemy technologię urabiania? 

2.

 

Jakiego kombajnu uŜyjemy do drąŜenia wyrobiska dla technologii kombajnowej? 

3.

 

Jaki wóz wiertniczy zastosujemy do wiercenia otworów strzałowych? 

4.

 

Jaką ładowarkę zastosujemy do ładowania urobku dla technologii konwencjonalnej? 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Faza III. Ustalenie 
Uczniowie: 
1.

 

określają wielkość obudowy zastosowanej w wyrobisku, 

2.

 

ustalają środki odstawy urobku, 

3.

 

wybierają środek transportu materiałów do przodka, 

4.

 

pracując w zespołach proponują rozwiązania układu mechanizacyjnego, 

5.

 

konsultują  wypracowane  w  grupie  rozwiązanie  z  nauczycielem  i  wnoszą  ewentualne 
poprawki. 

 
Faza IV. Wykonanie 
Uczniowie:

 

1.

 

samodzielnie  wykonują  szkic  sytuacyjny  wyrobiska  korytarzowego  z  zaznaczeniem 
obudowy ŁP, maszyny urabiającej, maszyny ładującej, środków transportu, 

2.

 

przy  kaŜdej  zastosowanej  maszynie  w  układzie  mechanizacyjnym  przedstawiają  dane 
techniczne, zakres stosowania oraz krótką charakterystykę, 

3.

 

prezentują dobrany przez siebie układ mechanizacyjny 

 

Faza V. Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonania. 

2.

 

Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych prac. 

 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im 

trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie  umiejętności 
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca 

 ………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Technik górnictwa podziemnego 311[15] 

Moduł:  

Eksploatacja maszyn i urządzeń górniczych 311[15].Z2 

Jednostka modułowa:  

Dobieranie 

maszyn 

do 

urabiania 

ładowania

 

311[15].Z2.01 

Temat: Budowa kombajnu chodnikowego. 

Cel ogólny: Poznanie szczegółowej budowy i zasady działania podzespołów kombajnu. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

określić rodzaje kombajnów chodnikowych, 

 

objaśnić ogólną budowę kombajnu chodnikowego, 

 

objaśnić  budowę  organu  urabiającego  ze  szczególnym  uwzględnieniem  mechanizmów 
manewrowania głowicą, 

 

opisać sposób mocowania głowicy urabiającej, 

 

narysować schematy kinematyczne napędu głowicy, 

 

opisać  budowę  podwozia  gąsienicowego,  mechanizmu  napinania  gąsienicy  oraz 
zabezpieczenia mechanicznego gąsienicy przed samostaczaniem, 

 

narysować schematy kinematyczne napędu gąsienicy, 

 

opisać budowę głowicy urabiającej oraz podawarki zgrzebłowej, 

 

narysować schemat kinematyczny napędu ładowarki i podawarki zgrzebłowej, 

 

objaśnić rozmieszczenie elementów hydrauliki siłowej, 

 

objaśnić układ wodny. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

 

organizowania i planowania pracy, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu, 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

tekstu przewodniego, 

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących), 

 

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów. 

 
Czas
: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

zestaw pytań prowadzących, 

 

materiały dydaktyczne, 

 

plansze i modele, 

 

poradnik górnika. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów

 

uczniowie pracują w zespołach 2–osobowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

Uczestnicy:  uczniowie  technikum  górniczego  kształcącego  w  zawodzie  technik  górnictwa 
podziemnego. 
 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Wprowadzenie. 

2.

 

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 

3.

 

Wykonywanie ćwiczenia. 
Zadanie dla ucznia: 
Na  podstawie  materiałów  otrzymanych  od  nauczyciela  dokonaj  szczegółowej  analizy 

budowy kombajnu chodnikowego. Opisz budowę i zasadę działania poszczególnych zespołów 
kombajnu  chodnikowego.  Narysuj  schematy  kinematyczne  napędów  kombajnu.  Podczas 
rysowania schematów zwróć uwagę na dokładność i staranność wykonania. 

 
Instrukcja do wykonania ćwiczenia: 

 

Zapoznaj się dokładnie z treścią zadania. 

 

Przeanalizuj rysunki, schematy i modele które otrzymałeś od nauczyciela. 

 

Przygotuj przybory do rysowania, 

 

Opisz budowę i zasadę działania poszczególnych zespołów kombajnu chodnikowego,  

 

Narysuj schematy kinematyczne napędów kombajnu, 

 

Przeanalizuj zasadę działania napędów i sprawdź czy nie są one przesztywnione. 

 

Przeanalizuj jakość wykonanej pracy. 

 
4.

 

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności. 

 

uczniowie prezentują swoje prace, 

 

nauczyciel analizuje pracę ucznia i omawia mocne i słabe strony , 

 

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

 

 

Praca domowa: 

Odszukaj w literaturze inne rozwiązania napędów kombajnu chodnikowego. Przeanalizuj 

zasadę pracy oraz wykonaj schematy kinematyczne odszukanych napędów.  
 
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5.  ĆWICZENIA 

 
5.1. Młotki mechaniczne i urządzenia wiertnicze 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykreśl zaleŜność siły docisku P

d

 = f(φ). Przy jakim φ siła docisku P

d  

jest maksymalna. 

Dane  do  obliczeń:  cięŜar  wiertarki  WUP–27  wynosi  G

=  26,5kg,  ciśnienie  w  podporze 

p

T

 = 4·10

5

 Pa, średnica wewnętrzna cylindra podpory d

T

 = 65 mm, α = 30°. 

 

 

Rysunek do ćwiczenia 1 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Nauczyciel  powinien  zwrócić  uwagę  na  przygotowanie  przez  ucznia  stanowiska  pracy. 

NaleŜy sprawdzić, czy uczeń posiada przybory niezbędne do wykonania ćwiczenia. W trakcie 
wykonywania  zadania  naleŜy  kontrolować  kolejne  etapy  obliczeń  (uczeń  powinien  pamiętać  
o przeliczeniu jednostek). 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia. 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

narysować wielobok sił działających na wiertarkę, 

3)

 

przeliczyć jednostki, 

4)

 

odszukać wzory, 

5)

 

wykonać obliczenia i narysować wykres. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4,  

 

przybory do pisania i kreślenia, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

materiały dydaktyczne, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Ćwiczenie 2 

Sklasyfikuj  wskazane  przez  nauczyciela  młotki  mechaniczne  i  wiertarki  górnicze  na 

podstawie opisu ich działania. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  klasyfikowanie  młotków 
mechanicznych i wiertarek górniczych na podstawie opisu ich działania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji młotków i wiertarek, 

2)

 

dokonać analizy działania na podstawie opisów, 

3)

 

rozpoznać rodzaje młotków i wiertarek, 

4)

 

zapisać przy rozpoznanych urządzeniach krótką ich charakterystykę. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze). 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, przybory do pisania, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

materiały dydaktyczne, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Rozpoznaj  na  podstawie  opisu  budowy  i  zasady  działania  wskazane  przez  nauczyciela 

urządzenia wiertnicze.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  trafność  rozpoznawania  urządzeń 
wiertniczych na podstawie opisu ich budowy i zasady działania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych typy urządzeń wiertniczych, 

2)

 

dokonać analizy działania na podstawie opisów, 

3)

 

rozpoznać urządzenie wiertnicze, 

4)

 

zapisać przy rozpoznanych urządzeniach krótką ich charakterystykę. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze). 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, przybory do pisania, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.2. Kombajny chodnikowe i kombajny ścianowe 

 
5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Oblicz teoretyczną wydajność kombajnu KGS–600N pracującego w ścianie o wysokości  

H  =  3,2  m.  Prędkość  robocza  kombajnu  wynosi  υ

umax

  =  9,2  m/min,  a  zabiór  z  =  0,8  m. 

Gęstość właściwa węgla wynosi ρ = 1,3 t/m

3

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  przekształcanie  wzorów 
i przeliczanie  jednostek.  Szczególną  uwagę  naleŜy  zwrócić  na  dobór  współczynników  przy 
obliczaniu wydobycia dobowego ze ściany. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia. 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać wzór, 

3)

 

przeliczyć jednostki, 

4)

 

wykonać obliczenie, 

5)

 

odszukać  w  literaturze  sposób  wyznaczania  technicznej  wydajności  kombajnu  
i eksploatacyjnej wydajności kombajnu, 

6)

 

obliczyć  na  podstawie  eksploatacyjnej  wydajności  kombajnu  wydobycie  dobowe  ze 
ś

ciany. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

ć

wiczenie. 

 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, przybory do pisania, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

materiały dydaktyczne, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Narysuj znane Ci schematy kinematyczne napędów zastosowanych w kombajnie AM–50. 

Odszukaj w literaturze inne moŜliwe rozwiązania tych napędów. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  poprawność  rysowania  schematów 
kinematycznych, tak aby nie były one przesztywnione.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

 

Sposób wykonania ćwiczenia. 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać w poradniku odpowiednie schematy kinematyczne, 

3)

 

przeanalizować zasadę działania napędów, 

4)

 

narysować z pamięci schemat kinematyczny wskazany przez nauczyciela, 

5)

 

opisać budowę danego napędu, 

6)

 

przerysować  z  literatury  inne  rozwiązania  konstrukcyjne  napędów  stosowanych  
w kombajnach chodnikowych. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

przybory do pisania i kreślenia, 

 

poradnik dla ucznia,  

 

materiały dydaktyczne, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Rozpoznaj  pokazane  przez  nauczyciela  podczas  projekcji  filmów,  przeźroczy  

i foliogramów mechanizm posuwu kombajnu.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  trafność  rozpoznawania 
mechanizmów posuwu kombajnów na podstawie projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  mechanizmy  posuwu  stosowane  w  kombajnach 
ś

cianowych, 

2)

 

dokonać analizy działania posuwu na podstawie opisów, 

3)

 

rozpoznać rodzaj posuwu i sklasyfikować go, 

4)

 

zapisać przy rozpoznanych rodzajach posuwu krótką ich charakterystykę. 

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

projekcja filmów, przeźroczy i foliogramów. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, przybory do pisania, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

materiały dydaktyczne, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

5.3. Strugowe systemy mechanizacyjne 

 
5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Obliczyć  wydobycie  dobowe  ze  ściany  strugowej  o  wysokości  H  =  1,3  m  i  długości  

L  =  150m.  Głębokość  skrawu  struga  SWS  –  34SM  wynosi  5,5  m.  Gęstość  właściwa  węgla  
ρ

 = 1,3 t/m

3

.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  przekształcanie  wzorów 
i przeliczanie  jednostek.  Szczególną  uwagę  naleŜy  zwrócić  na  dobór  współczynników  przy 
obliczaniu wydobycia dobowego ze ściany. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać wzór i przeliczyć jednostki, 

3)

 

odszukać  w  literaturze  pojęcia:  dyspozycyjny  czas  pracy  maszyn  w  przodku  T

d

,  czas 

cyklu  produkcyjnego  T

c

  związanego  z  uzyskaniem  sumarycznego  zabioru  Z,  stopień 

wykorzystania  dyspozycyjnego  czasu  pracy  maszyn  w  przodku  Ψ,  wskaźnik  czystości 
wybierania η, stopień wykorzystania zadanego zabioru η

z

4)

 

obliczyć  bądź  odczytać  z  literatury  brakujące  wielkości  potrzebne  do  obliczenia 
wydobycia dobowego, 

5)

 

wykonać obliczenie wydobycia dobowego. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

ć

wiczenia. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, przybory do pisania, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

materiały dydaktyczne, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Narysuj  schemat  załadowania  urobkiem  rynnociągu  kompleksu  ciągłego  urabiania  CLM 

przy urabianiu trzema i czterema zespołami głowic urabiających.  
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  poprawność  narysowanych 
schematów.  Odszukane  w  literaturze  zaleŜności  na  opory  ruchu  naleŜy  omówić  z  uczniami  
a  takŜe  zweryfikować  sposób  w  jaki  uczniowie  dostosowali  te  zaleŜności  do  obliczania 
oporów ruchu cięgna łańcuchowego kompleksu CLM.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

 

Sposób wykonania ćwiczenia. 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z budową kompleksu CLM, 

2)

 

przeanalizować załadowanie rynnociągu urobkiem przy dwóch zespołach urabiających, 

3)

 

wykonać schematy załadowania urobkiem przedziału przenośnikowego kompleksu CLM 
dla trzech i czterech zespołów urabiających. 

4)

 

odszukać  w  literaturze  od  czego  zaleŜą  opory  ruchu  gałęzi  dolnej  i  gałęzi  górnej  cięgna 
łańcuchowego stosowanego w przenośnikach zgrzebłowych, 

5)

 

dostosować  odszukane  zaleŜności  tak,  aby  moŜna  było  zastosować  je  do  obliczania 
oporów ruchu cięgna łańcuchowego kompleksu CLM.  

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

 

ć

wiczenie. 

 
 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

materiały i przybory rysunkowe, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

5.4. Ładowarki 

 
5.4.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj na podstawie opisu budowy wskazaną przez nauczyciela ładowarkę. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na trafność rozpoznawanych ładowarek 
oraz na wskazane przez uczniów zalety i wady poszczególnych maszyn. Zweryfikować takŜe 
naleŜy zakres stosowania rozpoznanych ładowarek. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych poznane ładowarki, 

2)

 

rozpoznać wskazaną ładowarkę, 

3)

 

opisać zasadę działania rozpoznanej ładowarki, 

4)

 

odszukać  w  poradniku  bądź  literaturze  zalety  i  wady  ładowarek  oraz  ich  zakres 
stosowania.  

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze). 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, przybory do pisania, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

materiały dydaktyczne, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Oblicz  pojemność  zgarniaka  ładowarki  zgarniakowej  której  wydajność  teoretyczna 

wynosi  Q

t

  =  40  m

3

/h.  Prędkość  robocza  ładowarki  wynosi  1,5  m/s  a  prędkość  manewrowa  

2,0 m. Droga jaką zgarniak musi pokonać wynosi 50 m.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  przekształcanie  wzorów 
i przeliczanie jednostek. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia. 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować zasadę pracy ładowarki zgarniakowej, 

2)

 

odszukać wzór na wydajność teoretyczną ładowarki, 

3)

 

przeliczyć jednostki, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

4)

 

obliczyć wydajność teoretyczną ładowarki. 
 
 Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

ć

wiczenie. 

 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

materiały i przybory rysunkowe, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Dobieranie  maszyn  do 
urabiania i ładowania” 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,  

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań, 

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  17  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 
Klucz odpowiedzi
1. c, 2. b, 3. d, 4. c, 5. a, 6. d, 7. b, 8. d, 9. a, 10. c, 11. a, 
12. d, 13. c, 14. d, 15. b, 16. b, 17. b, 18. c, 19. b, 20. c 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Opisać zasadę pracy młotków 
mechanicznych i młotów mechanicznych 

Opisać budowę młotków mechanicznych 

P

 

Scharakteryzować elementy składowe 
młotków i młotów mechanicznych 

P

 

RozróŜniać urządzenia do wiercenia 

Opisać zasadę pracy wiertarek 

P

 

RozróŜnić typy kombajnów 
chodnikowych 

P

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Opisać budowę kombajnu chodnikowego 

P

 

Opisać zasadę pracy kombajnów 
ś

cianowych 

P

 

Opisać budowę kombajnu ścianowego 

P

 

10 

Opisać zasadę pracy maszyn urabiających 

P

 

11 

Opisać zasadę pracy strugowych 
systemów mechanizacyjnych 

P

 

12 

Określić zakres stosowania maszyn 
urabiających 

P

 

13 

Określić sposób ładowania urobku 

14 

Opisać zasadę pracy ładowarek 

15 

Opisać budowę ładowarek 

16 

Opisać budowę urządzeń wiertniczych 

PP 

17 

Określić zasadę działania podzespołów 
kombajnu 

PP 

18 

RozróŜnić maszyny do urabiania 

PP 

19 

Opisać budowę podzespołów kombajnu 

PP 

20 

Opisać budowę podzespołów ładowarek 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  typy  zadań  testowych,  jakie 
będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań  wielokrotnego  wyboru  o  róŜnym  stopniu  trudności.  Tylko  jedna 
odpowiedź jest prawidłowa.  

5.

 

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
Prawidłową  odpowiedź  zaznacz  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź 
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową), 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci 
zadania:  16–  20,  gdyŜ  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niŜ  pozostałe.  Przeznacz  na ich 
rozwiązanie więcej czasu. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 60 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Młotek mechaniczny to urządzenie urabiające 
a)

 

naciskiem statycznym. 

b)

 

skrawaniem. 

c)

 

udarowo. 

d)

 

hydraulicznie. 

 

2.

 

Najczęściej stosowaną w górnictwie energią zasilającą młotki mechaniczne jest energia 
a)

 

elektryczna. 

b)

 

pneumatyczna. 

c)

 

hydrauliczna. 

d)

 

spalinowa. 

 

3.

 

Najmniejszą bezwładność ma rozrząd zaworowy 
a)

 

kulkowy. 

b)

 

kołnierzowy. 

c)

 

płytkowy. 

d)

 

z płytką wahliwą. 

 

4.

 

Do wiercenia wielkośrednicowego słuŜy wiertnica 
a)

 

WDP-2a. 

b)

 

MDR-03. 

c)

 

Salzgitter. 

d)

 

WEPO-1. 

 
5.

 

Najlepiej poprawiającym warunki higieniczne i techniczne sposobem usuwania zwiercin 
z otworu jest 
a)

 

odsysanie zwiercin. 

b)

 

usuwanie mechaniczne. 

c)

 

stosowanie przepłuczki wodnej lub pianowej. 

d)

 

przedmuch doprowadzony przez otwór w wiertle. 

 

6.

 

Kombajny  chodnikowe  urabiające  cały  przekrój  wyrobiska  równocześnie,  to  kombajny 
frezujące 
a)

 

tarczowe. 

b)

 

łańcuchowe. 

c)

 

głowicowe. 

d)

 

wiercące. 

 

7.

 

Elementem składowym kombajnu chodnikowego nie jest 
a)

 

obrotnica. 

b)

 

płoza kombajnowa. 

c)

 

stopa stabilizująca. 

d)

 

podawarka zgrzebłowa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

8.

 

Najbardziej rozpowszechnionym systemem posuwu kombajnu jest system 
a)

 

z zastosowaniem zamkniętej pętli łańcucha. 

b)

 

cierny. 

c)

 

cierno-kroczący. 

d)

 

bezcięgnowy. 

 
9.

 

Elementem składowym kombajnu ścianowego nie jest 
a)

 

ładowarka łapowa. 

b)

 

płoza kombajnowa. 

c)

 

ciągnik kombajnu. 

d)

 

organ urabiająco-ładujący. 

 
10.

 

Maszyną nie urabiającą na zasadzie strugania jest 
a)

 

agregat urabiający. 

b)

 

taran węglowy. 

c)

 

kombajn ścianowy. 

d)

 

kompleks CLM. 

 
11.

 

Kompleks ciągłego urabiania jest to urządzenie 
a)

 

urabiająco-ładująco-transportujące. 

b)

 

urabiająco-ładujące. 

c)

 

urabiające i zabezpieczające strop wyrobiska. 

d)

 

wiercące. 

 
12.

 

Do urabiania ścian wysokich, stromo zalegających (do 60˚) słuŜy 
a)

 

taran węglowy. 

b)

 

strugołupacz. 

c)

 

kombajn ścianowy. 

d)

 

agregat urabiający. 

 

13.

 

Ciągłym sposobem ładowania charakteryzują się ładowarki 
a)

 

chwytakowe. 

b)

 

czerpakowe. 

c)

 

łapowe. 

d)

 

zgarniakowe. 

 
14.

 

Ładowarką łyŜkową nie jest ładowarka 
a)

 

zasięrzutna. 

b)

 

bocznie sypiąca. 

c)

 

do pobierki spągu. 

d)

 

chwytakowa. 

 
15.

 

Mechanizm centrujący zastosowano w ładowarkach 
a)

 

bocznie sypiących, 

b)

 

zasięrzutnych. 

c)

 

łapowych. 

d)

 

chwytakowych. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

16.

 

Na zamieszczonym rysunku numerem 11 oznaczony jest 
a)

 

centralizator stały, 

b)

 

centralizator ruchomy. 

c)

 

prowadnica. 

d)

 

ś

ruba posuwu. 

 

 

 
17.

 

Na  schemacie  kinematycznym  napędu  gąsienicy  kombajnu  chodnikowego  numerem 
4 oznaczono 
a)

 

przekładnię ślimakową. 

b)

 

przekładnię planetarną. 

c)

 

koło napędowe. 

d)

 

koło zwrotne z mechanizmem 
napinania. 

 

 

 
18.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

kompleks CLM. 

b)

 

obudowę zmechanizowaną. 

c)

 

agregat urabiający. 

d)

 

strug statyczny. 

 

 

 
19.

 

Poziome  koło  napędowe  dostosowane  do  współpracy  ze  specjalną  pionową  zębatką 
drabinkową mocowaną przegubowo do zastawek przenośnika ścianowego zastosowano w 
mechanizmie posuwu kombajnu typu: 
a)

 

BP EICOTRACK. 

b)

 

BP POLTRAK. 

c)

 

ROLL-RACK. 

d)

 

DYNATRACK. 

 
20.

 

Na rysunku przedstawiono mechanizm: 
a)

 

podnoszenia czerpaka  

b)

 

zabezpieczający  przed  poślizgiem 
kołyski. 

c)

 

centrujący. 

d)

 

jazdy. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko................................................................................................ 

 

Dobieranie maszyn do urabiania i ładowania 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź 
 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

9. 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

Test 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Dobieranie  maszyn  do 
urabiania i ładowania” 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,  

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań, 

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  17  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 
Klucz odpowiedzi
1. b, 2. d, 3. c, 4. a, 5. c, 6. a, 7. b, 8. a, 9. b, 10. a, 11. b, 
12. c, 13. b, 14. b, 15. a, 16. d, 17. d, 18. c, 19. a, 20. a 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Scharakteryzować elementy składowe 
młotków mechanicznych i wiertarek 
górniczych 

Opisać budowę młotków mechanicznych 

Opisać urządzenia pomocnicze stosowane 
przy wierceniu 

Scharakteryzować elementy składowe 
młotków mechanicznych i wiertarek 
górniczych 

RozróŜnić urządzenia do wiercenia 

Opisać budowę kombajnu chodnikowego 

RozróŜnić podzespoły maszyn 
urabiających 

P

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

Scharakteryzować środki odstawy 
chodnikowej 

P

 

Scharakteryzować elementy składowe 
kombajnów ścianowych 

10 

Określić zakres stosowania maszyn 
urabiających 

11 

Określić zakres stosowania maszyn 
urabiających 

12 

Scharakteryzować elementy składowe 
strugowych systemów mechanizacyjnych 

13 

Opisać budowę ładowarek 

14 

Opisać zasadę pracy ładowarek 

15 

Określić sposób ładowania urobku 

16 

Scharakteryzować elementy składowe 
młotków i młotów mechanicznych 

PP 

17 

Opisać budowę urządzeń wiertniczych 

PP 

18 

RozróŜnić maszyny do urabiania 

PP 

19 

Opisać budowę podzespołów kombajnu. 

PP 

20 

Scharakteryzować elementy składowe 
kombajnów ścianowych 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań  o  róŜnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami 
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  –zaznacz  prawidłową 
odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć 
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci 
zadania:  16–  20,  gdyŜ  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niŜ  pozostałe.  Przeznacz  na ich 
rozwiązanie więcej czasu. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 60 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Na rysunku przedstawiono narzędzie urabiające 
a)

 

wiertarki obrotowej. 

b)

 

młotka mechanicznego. 

c)

 

wiertarki udarowej. 

d)

 

struga statycznego. 

 

 
2.

 

W czerpaku ładowarki do pobierki spągu zastosowano młotki napędzane energią 
a)

 

elektryczną. 

b)

 

hydrauliczna. 

c)

 

spalinową. 

d)

 

pneumatyczną. 

 

3.

 

Urządzenie SMOK to urządzenie 
a)

 

wiercące. 

b)

 

podtrzymujące. 

c)

 

odsysające zwierciny. 

d)

 

urabiające udarowo. 

 

4.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

raczek. 

b)

 

koronkę. 

c)

 

nóŜ podłuŜny. 

d)

 

nóŜ poprzeczny. 

 

 

 
5.

 

Urządzenie wiertnicze do głębienia szybów przedstawione na rysunku to 
a)

 

wiertnica WEPO-1. 

b)

 

wiertnica wielkośrednicowaSALZGITTER. 

c)

 

zespół wiertniczy ZWS-3. 

d)

 

urządzenie DUW-GIG. 

 

 

 
6.

 

Ile silników elektrycznych pracuje w kombajnie chodnikowym AM-50? 
a)

 

5. 

b)

 

7. 

c)

 

4. 

d)

 

6. 

 

7.

 

Obrotnicę i cylindry wychylania pionowego organu urabiającego zastosowano w 
a)

 

kombajnie ścianowym. 

b)

 

kombajnie chodnikowym. 

c)

 

kompleksie CLM. 

d)

 

agregacie urabiającym. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

8.

 

Przenośnik mostowy jest to 
a)

 

ogniwo pośrednie między kombajnem a dalszymi środkami odstawy. 

b)

 

krótki przenośnik zgrzebłowy wewnątrz kombajnu chodnikowego. 

c)

 

przenośnik stanowiący trasę jazdy kombajnu ścianowego. 

d)

 

przenośnik słuŜący do dostawy materiałów przy drąŜeniu chodnika. 

 
9.

 

Przedstawione na rysunku narzędzia urabiające to noŜe 
a)

 

styczne. 

b)

 

promieniowe. 

c)

 

przyspągowe. 

d)

 

przystropowe. 

 

 

 
10.

 

Zakres stosowania kombajnów ścianowych wynosi od 
a)

 

1,1 m do 6,5 m. 

b)

 

1,5 m do 5,5 m. 

c)

 

1,1 m do 5.5 m. 

d)

 

od 1,5 m do 6,5 m. 

 
11.

 

Zakres stosowania strugów statycznych wynosi 
a)

 

od 0,55 m do 1,5 m. 

b)

 

od 0,55 m do 2,0 m. 

c)

 

od 0,55 m do 2,5 m. 

d)

 

od 0,55 m do 1,0 m. 

 
12.

 

Do samoczynnego przestawienia głowicy strugowej słuŜy nóŜ 
a)

 

przystropowy. 

b)

 

czołowy. 

c)

 

wyprzedzający. 

d)

 

przyspągowy. 

 

13.

 

Centralnie  umieszczoną  podawarkę  w  postaci  krótkiego  przenośnika  zgrzebłowego 
zastosowano w ładowarkach 
a)

 

czerpakowych. 

b)

 

łapowych. 

c)

 

zgarniakowych. 

d)

 

chwytakowych. 

 
14.

 

Ładowarką urabiającą spąg wyrobiska jest ładowarka 
a)

 

ŁZK-6p. 

b)

 

NIWKA. 

c)

 

ŁBS 1200. 

d)

 

KS-2u. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

15.

 

Ładowarką stosowaną przy głębieniu szybów jest ładowarka 
a)

 

SKAŁA, 

b)

 

ZPP-1. 

c)

 

DBW 1200. 

d)

 

ŁZK-6p. 

 
16.

 

Rozrząd zaworowy kołnierzowy przedstawiony jest na rysunku 
a)

 

a. 

b)

 

c. 

c)

 

b. 

d)

 

d. 

 

 

 
17.

 

Na rysunku element oznaczony numerem 6 to 
a)

 

silnik napędu Ŝerdzi.  

b)

 

centralizator stały. 

c)

 

chwyt Ŝerdzi. 

d)

 

klucz pneumatyczny. 

 

 

 

 
18.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

kompleks CLM. 

b)

 

obudowę zmechanizowaną. 

c)

 

agregat urabiający. 

d)

 

strug statyczny. 

 

 

 
19.

 

Pionowe  koło  napędowe  dostosowane  do  współpracy  ze  specjalną  poziomą  zębatką 
drabinkową  mocowaną  do  zastawek  przenośnika  ścianowego  zastosowano  w 
mechanizmie posuwu kombajnu typu 
a)

 

BP EICOTRACK. 

b)

 

BP POLTRAK. 

c)

 

ROLL-RACK. 

d)

 

DYNATRACK. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

20.

 

Na rysunku przedstawiono schemat kinematyczny 
a)

 

głowicy ramionowej kombajnu 
ś

cianowego. 

b)

 

napędu podawarki zgrzebłowej. 

c)

 

mechanizmu jazdy ładowarki 
kołowej. 

d)

 

wiertarki górniczej. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko................................................................................................ 

 

Dobieranie maszyn do urabiania i ładowania 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź 
 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

9. 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

7.  LITERATURA 

 

1.

 

Antoniak J.: Maszyny górnicze. Cz. II. Wydawnictwo „Śląsk”. Katowice 1980 

2.

 

Broen A.: Górnicze ładowarki chodnikowe. Wydawnictwo „Śląsk”. Katowice 1976 

3.

 

Broen A.: Kombajny chodnikowe. Śląskie Wydawnictwo Techniczne. Katowice 1993 

4.

 

Czasopisma: Wiadomości Górnicze, Przegląd Górniczy, Bezpieczeństwo Pracy i Ochrony 
Ś

rodowiska w Górnictwie, Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa 

5.

 

Jaszczuk  M.,  Chodura  J.,  Siwiec  J.:  Obliczanie  parametrów  pracy  ścianowych  maszyn 
urabiających. Skrypty uczelniane nr 1785. Gliwice 1993 

6.

 

Jaszczuk  M.:  Ścianowe  systemy  mechanizacyjne.  Wydawnictwo  naukowe  „Śląska”. 
Katowice 2007 

7.

 

Opolski  T,  Antoniak  J.,  Rynik  J.:  Maszyny  do  urabiania  i  ładowania  w  kopalniach 
podziemnych T.1,2,3. Wydawnictwa uczelniane. Lublin 1980 

8.

 

Warachim  W.,  Maciejczyk  J.:  Ścianowe  kombajny  węglowe.  Śląskie  Wydawnictwo 
Techniczne. Katowice 1993 

9.

 

Katalogi firmowe maszyn i urządzeń do urabiania 

10.

 

http://images.google.pl/imghp 

 
Literatura metodyczna 
1.

 

Krogulec-Sobowiec  M.,  Rudziński  M.:  Poradnik  dla  autorów  pakietów  edukacyjnych. 
KOWEZiU, Warszawa 2003 

2.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

3.

 

Szlosek  F.:  Wstęp  do  dydaktyki  przedmiotów  zawodowych.  Instytut  Technologii 
Eksploatacji, Radom 1998