„Przezywanie i używanie brzydkich słów przez dzieci” 

 
 

Kwitnące  przedszkolne  zapędy  językoznawcze  dzieci  sprawdzają  siłę  przezywania, 

aby dać światu do zrozumienia, że to one są szefami i mogą używać właśnie takiego języka. 
Poprzez  wyzywanie  maluchy  sprawdzają  moc  poszczególnych  słów  oraz  reakcje  jakie 
wywołują. Jeśli zareagujesz spokojem, gdy twojemu dziecku zdarzy się jakieś przezwisko pod 
twoim adresem, nauczysz je w ten sposób, że ubliżanie nie przynosi oczekiwanych efektów. 
Wyjaśnij  mu  również,  że  ono  także  powinno  przyjmować  „przezywanie  się”  ze  spokojem. 
Zrozumie wtedy, iż taka zabawa nie jest wcale tak wspaniała, jeśli bawi się w nią tylko jedna 
osoba. 
 

Zapobieganie problemowi 

 
Uważaj na stosowanie przezwiska 
Unikaj obdarzania malucha przezwiskami, których nie chcesz, by używał w stosunku do 
kogoś innego. Wielka jest różnica pomiędzy „Ty mały diable” a „Ty mała laleczko”. 
 
Naucz dziecko odpowiadać spokojem na przezwiska 
Zasugeruj dziecku, w jaki sposób może reagować na przezwiska kierowane pod jego adresem. 
Zachęć je, by nie wpadało w takich sytuacjach w złość. Powiedz „gdy koledzy przezywają 
cię, powiedz im spokojnie, że jeśli będą cię przezywać, nie będziesz się z nimi bawił”. 
 
Oceń, co jest przezwiskiem, a co nie 
Upewnij się, że nauczyłeś malucha jakie przezwiska są niedopuszczalne zanim zaczniesz 
egzekwować daną zasadę. 
 

Rozwiązywanie problemu 

 
Zastosuj technikę czasu zastanowienia 
Powiedz na przykład „Gdy zrobisz rzeczy nieakceptowalne, tracisz okazję do zabawy. 
Przykro mi, że przezywałeś kolegę. Czas zastanowienia” 
 
Spraw, by dziecku znudziło się dane słowo 
Dla niektórych dzieci powtarzanie danego słowa wiele razy odbiera jego czar. Posadź dziecko 
na  krześle  i  każ  mu  powtarzać  zakazane  słowo  be  przerwy  przez  określony  czas  (minuta  na 
każdy  rok  życia).  Jeśli  odmówi  (a  wiele  dzieci  tak  robi)    po  prostu  każ  mu  siedzieć  tam 
dopóki nie spełni polecenia, bez względu na to, ile by to miało trwać. Gdy skończy, skup się 
na nauczeniu go właściwych słów. 
 
Zauważaj ładne słownictwo 
Chwal malucha, gdy używa właściwego języka zamiast przezywania, aby łatwiej mu było 
rozróżnić pomiędzy tym, co jest akceptowalne, a tym, co nie jest. 
 
Bądź konsekwentny 
Za każdym razem, gdy twoje dziecko „przezywa się”, twoja reakcja powinna być taka sama- 
ucz je, że przezywanie jest niedopuszczalne. Powiedz: „Przykro mi, że przezywałeś kolegę. 
Czas zastanowienia”  albo „Teraz sprawimy, że znudzi ci się to słowo”. 
 

Jak nie należy postępować 

 
Nie wyzywaj 
Jako  że  wyzywanie  jest  bardzo  irytujące,  łatwo  jest  czuć  pokusę  odkrzyknięcia  do  dziecka 
tych samych słów, którymi cię zraniło. Zdanie takie jak „Ty bachorze! Nie wolno wyzywać” 
daje twojemu maluchowi przyzwolenie na używanie słów, którymi ty się posłużyłeś. Zamiast 
tego ukierunkuj swój gniew na wyjaśnienie mu, dlaczego cię zdenerwowało. Dziecko nauczy 
się wtedy, kiedy jego słowa mogą cię ranić i jakiego zachowania oczekujesz od niego, gdy ma 
ochotę przezywać. 
 
Nie karz nadmiernie za „przezywanie się” 
Jeśli zastosujesz jakąś bardzo okrutna karę za „przezywanie się”, maluch nauczy się jedynie 
unikać  takiego  zachowania,  gdy  ty  jesteś  w  pobliżu.  Zamiast  zrozumieć,  że  wyzywanie  jest 
złe, nauczy się tylko, że musi unikać zostania złapanym. Ukarane zachowanie samo nie znika, 
po prostu pozostaje w ukryciu. 
 

Używanie przez dzieci „brzydkich słów” 

 

Gdy  słyszymy,  że  z  ust  dzieci  padają  brzydkie  słowa,  reagujemy  w  różny  sposób: 

śmiejąc się, przesadnie je karcąc lub też ignorując takie zachowanie. Możesz być pewien, że 
jeśli  poświęcisz  temu  zagadnieniu  zbyt  wiele  uwagi  i  nieważne,  czy  twoja  reakcja  jest 
pozytywna, czy negatywna, jedyne, co możesz osiągnąć, to utrwalić tego typu słownictwo w 
języku  dziecka.  Zatem  spójrz  na  to  zachowanie,  jak  na  każde  inne  i  poświęć  mu  należytą 
uwagę,  ale  bez  przesady  i  dramatyzowania.  To  normalne,  że  od  czasu  do  czasu  w  chwilach 
podniecenia wymknie mu się, jakieś „brzydkie słowo”, jeśli jednak przekleństwa nieustannie 
padają z jego ust, lepiej, żebyś zorientował się, czy taka sytuacja ma miejsce tylko w domu, 
czy  także  na  zewnątrz  (w  przedszkolu,  na  placu  zabaw).  Należy  wytłumaczyć  malcowi,  że 
czasami dorośli używają brzydkich słów, ponieważ uznają, że w danym momencie i w danym 
miejscu  mogą  je  wypowiedzieć,  lecz  dzieciom  nie  wolno  tego  robić.  Jeśli  nagminnie 
powtarzają jakieś słowa, warto wielokrotnie pytać, co chcą przez to powiedzieć i dlaczego tak 
mówią, aż dojdą do wniosku, że w rzeczywistości są to głupstwa nie mające sensu. 
 
Jak reagować na brzydkie słowo, które kryje w sobie prowokację? 
Można dać do zrozumienia, że nie mamy ochoty słuchać tego rodzaju słów, a jeśli dalej chce 
się  nimi  posługiwać,  to  niech  idzie  do  swojego  pokoju.  Potem  włącz  telewizor,  radio, 
muzykę,  wykonaj  telefon...  jakąkolwiek  czynność  wskazującą  na  to,  że  nie  jesteś 
zainteresowany dalszym słuchaniem brzydkich słów z jego ust. 
 
 
 
 
Opracowanie 
Kamila Cichuta- Szwed 
Beata Karczewska- Góra 
 
Źródło: 
„Dyscyplina bez krzyku i bicia” dr Jerry Wyckoff i Barbara C. Unell 
Czasopismo „Nauczycielka Przedszkola”.