PN-82/S-10052

Zmiany

Poprawki

UKD 624.21.014.2

POLSKI KOMITET

NORMALIZACJI,

MIAR I JAKO CI

P O L S K A N O R M A

PN-82

S-10052

Obiekty mostowe

Konstrukcje stalowe

Projektowanie

Zamiast:

Grupa katalogowa

0782

SPIS TRE CI

1. WST P

1.1. Przedmiot normy
1.2. Zakres stosowania normy
1.3. Okre lenia
1.4. Podstawowe oznaczenia
1.4.1. Wła ciwo ci geometryczne
1.4.2. Siły wewn trzne i napr enia
1.4.3. Współczynniki

2. MATERIAŁY

2.1. Stal na konstrukcje
2.1.1. Gatunki stali na konstrukcje
2.1.2. Skład chemiczny stali St3m, St3WD, 18G2A i 18G2ACu do spawania
2.1.3. Udarno  stali do spawania
2.2. Stal i staliwo na ło yska mostowe
2.3. Nity
2.4.  ruby, nakr tki, podkładki
2.4.1.  ruby zgrubne o niskiej i wysokiej wytrzymało ci
2.4.2.  ruby pasowane
2.4.3. Wła ciwo ci mechaniczne  rub
2.4.4. Nakr tki sze ciok tne zgrubne (do  rub zgrubnych) lub dokładne (do  rub pasowanych)
2.4.5. Nakr tki sze ciok tne niskie
2.4.6. Podkładki
2.5. Spoiwa
2.6. Liny i druty stalowe
2.7. Atestowanie materiału
2.8. Dopuszczalne najmniejsze wymiary elementów konstrukcji

3. ZASADY OBLICZE

3.1. Wymagania ogólne
3.1.1. Ogólne zasady oblicze
3.1.2. Zakres, układ i forma graficzna oblicze statycznych

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 1

3.1.3. Warto ci po rednie
3.2. Metoda oblicze
3.3. Obci enia
3.3.1. Obci enia charakterystyczne
3.3.2. Obci enia obliczeniowe
3.3.3. Zespoły obci e
3.4. Stany graniczny no no ci
3.4.1. Wytrzymało ci obliczeniowe
3.4.2. Współczynnik zm czeniowy
3.4.3. Stateczno poło enia
3.5. Stany graniczne u ytkowania
3.5.1. Zasady ogólne
3.5.2. Przemieszczenia pionowe d wigarów belkowych
3.5.3. Zabezpieczenie poziomej sztywno ci prz sła
3.5.4. Podniesienie wykonawcze

4. ELEMENTY ROZCI GANE

4.1. Postanowienia ogólne
4.2. Osłabienie przekroju
4.3. Najwi ksza smukło pr tów rozci ganych
4.4. Pr ty wielogał ziowe
4.5. Pr ty rozci gane osiowo
4.6. Elementy rozci gane mimo rodowo

5. ELEMENTY CISKANE

5.1. Postanowienia ogólne
5.2. Osłabienie przekroju
5.3. Najwi ksza smukło
5.4. Długo  wyboczeniowa
5.4.1. Zasada ogólna
5.4.2. Pasy kratownic, słupki i krzy ulce podporowe
5.4.3. Słupki i krzy ulce kratownic
5.4.4. D wigary łukowe
5.5. Współczynnik wyboczeniowy
5.6. Elementy  ciskane osiowo
5.6.1. Pr ty pojedyncze
5.6.2. Pr ty wielogał ziowe
5.6.3. Pasy  ciskane spr y cie podparte
5.7. Elementy  ciskane mimo rodowo
5.7.1. Pr ty pojedyncze
5.7.2. Pr ty wielogał ziowe

6. ELEMENTY ZGINANE

6.1. Postanowienia ogólne
6.2. Osłabienie przekroju
6.3. Szeroko ci współpracuj ce pasów
6.3.1. Szeroko współpracuj ca płyty
6.3.2. Szeroko zast pcza pasów zakrzywionych
6.4. Zginanie proste
6.4.1. Napr enia normalne
6.4.2. Napr enia styczne
6.5. Zginanie uko ne
6.6. Napr enia zast pcze
6.7. Zwichrzenie belek

7. STATECZNO

MIEJSCOWA ELEMENTÓW PEŁNO CIENNYCH

7.1. Ogólne warunki stateczno ci
7.2. Współczynniki

7.3. ebra usztywniaj ce
7.4. Stateczno blach płaskich usztywnionych ebrami podłu nymi

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 2

8. POŁ CZENIA

8.1. Zasady ogólne
8.1.1. Rodzaje poł cze
8.1.2. Współpraca ró nych zł czy
8.2. Poł czenia spawane
8.2.1. Postanowienia ogólne
8.2.2. Spoiny czołowe
8.2.3. Spoiny pachwinowe
8.3. Poł czenia nitowe i  rubowe
8.3.1. Rodzaje i wymiary nitów i  rub
8.3.2.  rednice otworów przej ciowych
8.3.3. Liczba nitów lub  rub w poł czeniu
8.3.4. Rozmieszczenia nitów lub  rub
8.3.5. Obliczenia wytrzymało ciowe
8.4. Poł czenia cierne
8.4.1. Zasada ogólna
8.4.2. Siła napinaj ca
8.4.3. Moment dokr cania
8.4.4. Współczynnik tarcia
8.4.5. No no  obliczeniowa jednej  ruby w zł czu
8.4.6.  rednice otworów przej ciowych dla  rub
8.4.7. Rozmieszczenie  rub spr aj cych
8.4.8. Osłabienie przekrojów
8.5. Styki dociskowe

9. ZASADY PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI MOSTOWYCH

9.1. Pomost
9.1.1. Jezdnia na mostach kolejowych
9.1.2. Jezdnia mostów drogowych i przej  dla pieszych
9.1.3. Rozkład obci e  z kół pojazdów
9.1.4. Stalowa płyta u ebrowana (ortotropowa)
9.1.5. Płyta  elbetowa
9.1.6. Przerwy w jezdni mostów drogowych
9.1.7. Izolacja
9.1.8. Odwodnienie mostów
9.1.9. Pomost belkowy
9.1.10. Chodniki, por cze i bariery ochronne
9.1.11. Zapewnienie mo liwo ci kontroli stanu konstrukcji
9.2. D wigary główne
9.2.1. Zasady ogólne projektowania d wigarów głównych
9.2.2. D wigary o pojedynczej  ciance pełnej
9.2.3. D wigary skrzynkowe
9.2.4. D wigary kratowe
9.3. T niki
9.3.1. T niki wiatrowe
9.3.2. T niki wahaniowe
9.3.3. T niki hamowne
9.3.4. T niki poprzeczne podporowe
9.4. Ło yska stalowe i staliwne
9.4.1. Rodzaje i rozmieszczenie ło ysk
9.4.2. Obliczenie, wymiarowanie i konstruowanie elementów ło ysk
9.5. Podpory stalowe
9.5.1. Rodzaje podpór stalowych
9.5.2. Obliczenia statyczne podpór stalowych
9.5.3. Słupy podpór stalowych

ZAŁ CZNIKI

1. Współczynnik zm czeniowy
2. Szeroko współpracuj ca pasów
3. Współczynnik zwichrzenia belek zginanych

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 3

4. Siły napinaj ce i momenty dokr cania rub w poł czeniach ciernych

INFORMACJE DODATKOWE

1. WST P

1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy jest obliczanie i projektowanie stalowych konstrukcji mostowych.

1.2. Zakres stosowania normy. Norm nale y stosowa przy projektowaniu nowych stalowych konstrukcji:

a) mostów drogowych,
b) mostów kolejowych,
c) mostów kolejowo-drogowych,
d) przej dla pieszych dozwolonych dla ruchu publicznego.

1.3. Okre lenia - wg

PN-85/S-10030

1.4. Podstawowe oznaczenia

1.4.1. Wła ciwo ci geometryczne

- wysi g wspornika, odst p eber, grubo spoiny,

, - szeroko , grubo , wysoko ,

- rednica nitu, ruby, ci gu,

- mimo ród siły, odst p gał zi pr ta,

- ugi cie,

(

) - promie bezwładno ci (wzgl dem osi

(

) - długo (teoretyczna, wyboczeniowa, pr ta ciskanego, pr ta rozci ganego),

- podziałka szwów nitowych, rubowych, spawanych,

- współrz dne punktu przekroju,

(

) - smukło (wzgl dem osi

(

) - pole przekroju (brutto, netto),

(

) - moment bezwładno ci (wzgl dem osi

, brutto, netto),

- moment statyczny przekroju,

(

) - wska nik wytrzymało ci przekroju przy zginaniu, (dla kraw dzie ciskanej, rozci ganej, brutto,

netto),
W tre ci normy wyst puj równie kilkuliterowe wska niki, np.

xnt

- moment bezwładno ci przekroju netto wzgl dem osi

1.4.2. Siły wewn trzne i napr enia

(

) - napr enia normalne (wzgl dem osi

, zast pcze),

- napr enia styczne,

(

) - moment zginaj cy od obci e obliczeniowych,

(

) - siła w pr cie ( ciskaj ca, rozci gaj ca) od obci e obliczeniowych,

- siła poprzeczna, od obci e obliczeniowych,

- wytrzymało charakterystyczna równa gwarantowanej przez producenta rzeczywistej lub umownej granicy

plastyczno ci stali,

- wytrzymało na rozci ganie,

(

) - wytrzymało obliczeniowa (na docisk, na cinanie),

0,2

- umowna granica plastyczno ci wg PN-80/H-04310.

1.4.3. Współczynniki

- współczynnik materiałowy,

µ - współczynnik długo ci wyboczeniowej,
µ

- współczynnik tarcia,

(

) - współczynnik stateczno ci miejscowej (przy ciskaniu lub zginaniu, przy cinaniu),

- współczynnik wyboczeniowy,

- współczynnik zwichrzenia,

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 4

- współczynnik zm czeniowy,

- współczynnik zale ny od rodzaju napr e w spoinie,

- współczynnik przeci enia.

2. MATERIAŁY

2.1. Stal na konstrukcje

2.1.1. Gatunki stali na konstrukcje. Do wykonania konstrukcji mostów nale y stosowa gatunki stali wyszczególnione

w tabl. 1.
Dla stali nale y przyjmowa nast puj ce współczynniki:
współczynnik spr ysto ci podłu nej

= 205 000 MPa

współczynnik spr ysto ci poprzecznej

= 80 000 MPa

współczynnik Poissona

= 0,3

współczynnik liniowej wydłu alno ci cieplnej

= 0,000012

Tablica 1

Znak stali

Rodzaj wyrobu

Wła ciwo ci mechaniczne

Inne wła ciwo ci

e min

5 min

MPa

St3SX

)

St3S

)

St3M

Blachy
kształtowniki,
pr ty

grubo ci
(mm)

do 16
powy ej 16 do 40
powy ej 40 do 100

235
225
216

373 ÷ 461

26
25
23

PN-72/H-84020

PN-79/H-92146

St3WD

do 16
powy ej 16 do 40
powy ej 40 do 100

235
226
216

380 ÷ 441

26
25
23

PN-72/H-84020

18G2

)

18G2A
18G2ACu

do 16
powy ej 16 do 30
powy ej 30 do 50

353
343
333

490 ÷ 627

PN-72/H-84018

)

Rury

walcowane lub ci gnione

nie okre la si

PN-81/H-84023

R 35

)

walcowane lub ci gnione

235

min 345

R 45

)

walcowane, ci gnione lub
zgrzewane

255

min 440

) Stal stosowana na elementy drugorz dne, nieobci one.

) Stal stosowana na elementy w konstrukcjach nitowanych.

) Stal stosowana na elementy drugorz dne, oraz na elementy no ne kładek dla pieszych.

2.1.2. Skład chemiczny stali St3M, St3WD, 18G2A i 18G2ACu do spawania. Stal St3M i St3WD powinna mie skład

chemiczny wg PN-72/H-84020, a stal 18G2A i 18G2ACu do wykonania konstrukcji mostów spawanych i
spawano-nitowanych wg PN-72/H-84018.

2.1.3. Udarno stali do spawania. Stale St3M, St3WD oraz 18G2A i 18G2ACu przeznaczone na mosty spawane

powinny mie  udarno ci w obni onej temperaturze nie ni sze ni  podane w tabl. 2, przy czym stal przeznaczona na
spawane mosty kolejowe powinna mie  udarno  sprawdzan  w temperaturze -40°C.
Przy grubo ciach wi kszych ni  30 mm dla stali St3M, St3WD oraz wi kszych ni  20 mm dla stali 18 G2A i 18G2ACu
elementy przeznaczone do spawania powinny by  dostarczone w stanie znormalizowanym.

2.2. Stal i staliwo na ło yska mostowe. Stal u ywana na ło yska mostowe powinna mie wła ciwo ci mechaniczne

wymienione w tabl. 3.
Do wykonania ło ysk z wyj tkiem wałków mo e by równie stosowana stal walcowana St3M i 18G2A.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 5

2.3. Nity. Stal na nity o wła ciwo ciach wymienionych w tabl. 4 powinna odpowiada wymaganiom wg BN-75/0644-07

Nity stalowe ze łbami kulistymi i płaskimi nale y przyjmowa wg PN-70/M-82952, a ze łbami płaskimi wg
PN-70/M-82954. Własno ci mechaniczne i odchyłki wymiarów - wg PN-79/M-82903.

Tablica 2

Znak stali

Wyrób

Kierunek pobrania

próbek

Grubo

Udarno ,

kJ/m

w temperaturze

Typ próbki

-20 °C

-40 °C

St3M

Blacha gruba, uniwersalna i

pr ty

wzdłu ny

290

Mesnagera

St3WD

5 ÷ 11

390

ISO Charpy

12 ÷ 40

340

18G2A i
18G2ACu

290

Mesnagera

Tablica 3

Znak stali

Rodzaj wyrobu

Warto

minimalna

MPa

Warto

minimalna

MPa

Wydłu enie

, %

Udarno

kJ/m

Inne wła ciwo ci

L40II

Staliwo na odlewy

245

392

PN-80/H-83152

L45III

253

441

490

PN-80/H-83152

Stal walcowana lub kuta

na wałki i przeguby

352

598

390

PN-75/H-84019

St6

314

588

PN-72/H-84020

Tablica 4

Gatunek stali

, MPa

Wydłu enie minimalne

, %

St2N

St44N

333 ÷ 412
431 ÷ 510

31
27

2.4. ruby, nakr tki i podkładki

2.4.1. ruby zgrubne o niskiej i wysokiej wytrzymało ci powinny odpowiada wymaganiom wg PN-85/M-82101 oraz

PN-82/M-82054/00.

2.4.2. ruby pasowane o redniej lub wysokiej wytrzymało ci powinny odpowiada wymaganiom wg PN-61/M-82331,

PN-66/M-82341 lub PN-66/M-82342.
Dodatkowe wymaganie zbie no ci szyjki 1:100 w rubach pasowanych musi by udokumentowane rysunkiem i przy
zamówieniu uzgodnione z wytwórc .

2.4.3. Wła ciwo ci mechaniczne rub niskiej, redniej i wysokiej wytrzymało ci stosowanych w konstrukcjach

stalowych mostów podano wg PN-82/M-82054/03 w tabl. 5.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 6

2.4.4. Nakr tki sze ciok tne zgrubne (do rub zgrubnych) lub dokładne (do rub pasowanych) powinny,

odpowiada wymaganiom wg PN-86/M-82144 oraz PN-82/M-82054/09.
Przyporz dkowanie klas wła ciwo ci mechanicznych nakr tek klasom wła ciwo ci mechanicznych rub podano w tabl. 6.

Tablica 5

Wła ciwo ci mechaniczne

Warto ci wła ciwo ci mechanicznych dla rub o wytrzymało ci

niskiej

redniej

wysokiej

w klasach własno ci mechanicznych

3.6

4.8

5.6

5.8

6.8

8.8

10.9

12.9

Wytrzymało na
rozci ganie

MPa

min

333

392

490

588

784

980

1176

max

490

686

784

980

1176

1372

Minimalne granice
plastyczno ci

176

314

294

392

450

628

882

1058

Twardo

min

110

140

170

225

280

330

max

150

170

215

245

300

365

425

HRB

min

max

102

WRC

min

max

Minimalne wydłu enie

, %

Minimalna udarno

, kJ/m

588

392

294

Tablica 6

ruby

wytrzymało

niska

rednia

wysoka

klasy własno ci mechanicznych

3.6

4.8

5.6

5.8

6.8

8.8 10.9 12.9

Nakr tki

wytrzymało

niska

rednia

wysoka

klasy własno ci mechanicznych

W poł czeniach ciernych w uzasadnionych przypadkach mo na przyjmowa :
- nakr tki w klasach wła ciwo ci mechanicznych ni szych, np. nakr tki w klasach wła ciwo ci mechanicznych 6, 8, 10
do rub odpowiednio w klasach wła ciwo ci mechanicznych 8.8, 10.9, 12.9;
- nakr tki sze ciok tne o wysokiej wytrzymało ci o zwi kszonym wymiarze pod klucz zamiast nakr tek sze ciok tnych o
wysokiej wytrzymało ci wymienionej w normie.

2.4.5. Nakr tki sze ciok tne niskie (stosowane jako przeciwnakr tki) powinny odpowiada wymaganiom wg

PN-86/M-82153.

2.4.6. Podkładki powinny odpowiada nast puj cym wymaganiom:

wg PN-78/M-82005 - okr głe zgrubne,
wg PN-78/M-82006 - okr głe dokładne,
wg PN-77/M-82008 - spr yste,
wg PN-79/M-82009 - klinowe do teowników,
wg PN-79/M-82018 - klinowe do ceowników,
wg PN-64/M-82035 - klinowe do dwuteowników ekonomicznych,
wg PN-79/M-82036 - klinowe do ceowników ekonomicznych

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 7

oraz spełnia  wymagania wg PN-77/M-82002 i PN-77/M-82003.
Podkładki w poł czeniach za pomoc   rub o wysokiej wytrzymało ci powinny by  o twardo ci nie mniejszej od twardo ci
nakr tek.
Stosowanie innych podkładek musi by  uzasadnione i udokumentowane.

2.5. Spoiwa. Do spawania konstrukcji mostowych nale y u ywa elektrod otulonych lub drutów i topników do spawania

elektrycznego dostosowanych do gatunku stali i do metod spawania - wg norm przedmiotowych.
Granica plastyczno ci, wydłu enie i udarno spoiwa nie powinny by mniejsze ni stali cz ci ł czonych.

2.6. Liny i druty stalowe. Rodzaje, gatunki, własno ci charakterystyczne i inne wymagania dla lin i drutów stalowych o

wysokiej wytrzymało ci nale y przyjmowa wg norm przedmiotowych.
Współczynnik spr ysto ci podłu nej

mo na przyjmowa :

dla drutów i wi zek - 195000 MPa,
dla lin skr canych zamkni tych i otwartych - 165000 MPa.
Podane warto ci s orientacyjne, przy czym odnosz si do lin wst pnie naci gni tych sił równ 40% normalnej siły
zrywaj cej.
Własno ci współczynnika

nale y ka dorazowo sprawdzi .

2.7. Atestowanie materiału. Materiały na elementy konstrukcji mostowych musz mie atesty potwierdzaj ce jako

katalogow .

2.8. Dopuszczalne najmniejsze wymiary elementów konstrukcji. Minimalne wymiary elementów stalowych

stosowanych w konstrukcjach mostowych s nast puj ce:
a) w podstawowych elementach d wigarów głównych i pomostu
- blachy i płaskowniki w mostach kolejowych grubo ci 8 mm, w mostach drogowych grubo ci 7 mm, w kładkach grubo ci
5 mm,
- k towniki 65 × 65 × 7 mm, ceowniki 120 mm, dwuteowniki 160 mm,
b) w t nikach i usztywnieniach pr tów i belek oraz w elementach chodników
- blachy i płaskowniki w mostach kolejowych grubo ci 7 mm, w mostach drogowych grubo ci 6 mm, w kładkach grubo ci
5 mm,
- k towniki 60 × 60 × 6 mm (w kracie usztywniaj cej pr ty wielogał ziowe 60 × 40 × 6 mm),
- ceowniki 100 mm, dwuteowniki 140 mm,
c) elementy nieobci one, podkładki, mog mie wymiary mniejsze od podanych w poz. b).

3. ZASADY OBLICZE

3.1. Wymagania ogólne

3.1.1. Ogólne zasady oblicze nale y przyjmowa wg

PN-76/B-03001

3.1.2. Zakres, układ i forma graficzna oblicze statycznych - wg PN-69/B-03000.

3.1.3. Warto ci po rednie w stosunku do podanych w tablicach interpoluje si liniowo.

3.2. Metoda oblicze . Stalowe konstrukcje mostowe oblicza si przy zało eniu ich spr ystej pracy, metod stanów

granicznych, rozró niaj c dwie grupy tych stanów:
- stany graniczne no no ci,
- stany graniczne u ytkowania.
Obliczenie wg stanów granicznych no no ci ma na celu sprawdzenie, czy zapewnione jest w ka dej fazie budowy i w
całym okresie eksploatacji konstrukcji dostateczne bezpiecze stwo ze wzgl du na wytrzymało , stateczno  kształtu
(wyboczenie, zwichrzenie, wybrzuszenie), zm czenie materiału i stateczno  poło enia całych prz seł (wywrócenie lub
przesuni cie).
Celem oblicze  w stanach granicznych u ytkowania jest sprawdzenie, czy przemieszczenia i drgania konstrukcji nie
ograniczaj  mo liwo ci normalnej jej eksploatacji.
W obliczeniach konstrukcji w stanach granicznych no no ci przy sprawdzaniu ich na wytrzymało  i stateczno  stosuje
si  obci enia obliczeniowe, a przy sprawdzaniu na zm czenie - obci enia charakterystyczne ze współczynnikiem
dynamicznym oraz przyjmuje si  wytrzymało ci obliczeniowe; przy sprawdzaniu stateczno ci poło enia oraz w
obliczeniach w stanach granicznych u ytkowania stosuje si  obci enia charakterystyczne bez współczynnika
dynamicznego.

3.3. Obci enia

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 8

3.3.1. Obci enia charakterystyczne nale y przyjmowa wg

PN-85/S-10030

3.3.2. Obci enia obliczeniowe otrzymuje si po pomno eniu obci e charakterystycznych przez współczynniki

obci enia, których warto ci nale y przyjmowa wg

PN-85/S-10030

3.3.3. Zespoły obci e . Przy sprawdzaniu wytrzymało ci poszczególnych elementów nale y oblicza napr enia od

działania nast puj cych obci e :
a) we wszystkich elementach d wigarów głównych i jezdni oraz ło ysk i podpór stalowych - od obci e  układu
podstawowego oraz układu podstawowego z dodatkowym; wpływ uderze  bocznych taboru na te elementy mo e by
pomini ty.
b) we wszystkich elementach t ników (wiatrowych, przeciwwahaniowych i hamownych) - od odpowiadaj cych im
obci e  (od wiatru, od waha  bocznych, od hamowania), przy czym obci enia te, wraz z siłami od rodkowymi, nale y
traktowa  jako układ podstawowy.
Nale y równie  uwzgl dnia  siły dodatkowe wyst puj ce w t nikach wiatrowych powstałe wskutek odkształce
d wigarów głównych. Siły te nale y traktowa  jako układ dodatkowy.

3.4. Stany graniczne no no ci

3.4.1. Wytrzymało ci obliczeniowe

3.4.1.1. Zasady ogólne. Przy sprawdzaniu wytrzymało ci i stateczno ci konstrukcji dopuszcza si przekroczenie

wytrzymało ci obliczeniowej nie wi cej ni o 2 %.
3.4.1.2. Wytrzymało obliczeniowa stali elementów konstrukcji mostowych pracuj cych na rozci ganie i

ciskanie osiowe, rozci ganie przy zginaniu (

), na cinanie (

), na docisk powierzchni przylegaj cych (

), na docisk

powierzchni stycznych

powinna by przyjmowana wg tabl. 7.

Tablica 7

Znak stali

Rodzaj wyrobu

Wytrzymało obliczeniowa

)

MPa

St3X
St3S
St3M
St3WD

blachy, kształtowniki, pr ty,
grubo

), mm

do 16

powy ej 16 do 40

powy ej 40 do 100

200

195
190

120

115
115

240

700

18G2

)

18G2A
18G2Cu

do 16

powy ej 16 do 30
powy ej 30 do 50

290
280
270

175
170
160

350

1050

R
R 35
R 45

Rury

walcowane lub
ci gnione

170
200
220

100
120
130

210
240
280

600
700
850

) Na docisk skupiony wg Hertza w ło yskach z liczb wałków wi ksz od dwóch warto ci

nale y zmniejszy o 100

MPa.

) Grubo ci kształtowników walcowanych przyjmuje si równ redniej grubo ci stopki.

) W przypadku blach i kształtowników ze stali 18G2 przyjmuje si wytrzymało obliczeniow o 10 MPa ni sz , a

wytrzymało ci

odpowiednio do zmniejszonej warto ci

Inne gatunki stali nie wymienione w tabl. 7 mo na stosowa  jedynie za zgod  Ministerstwa Komunikacji po uprzednim
zbadaniu stali przez upowa nione zakłady badawcze, które okre l  wła ciwo ci mechaniczne tej stali (wytrzymało
charakterystyczn , udarno  w niskich temperaturach) oraz spawalno  stali.

Wytrzymało obliczeniow

dla stali nie uj tych w tabl. 7 mo na okre li dziel c wytrzymało charakterystyczn

(granic plastyczno ci)

przez zwi kszony o 5 % współczynnik materiałowy dla stali

, który mo na przyjmowa

(je eli nie przeprowadzono odpowiednich bada ):

= 1,15 - dla stali, której

≤

355 MPa

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 9

= 1,20 - dla stali, której 355 MPa <

≤

460 MPa

= 1,25 - dla stali, której 460 MPa <

≤

590 MPa

Wytrzymało ci obliczeniowe

tych stali oblicza si wg tabl. 8.

Tablica 8

Wytrzymało obliczeniowa

0,6

1,25

3,60

Obliczone warto ci mo na
zaokr gli :

do 5 Mpa,

do 10 Mpa,

do 20 Mpa.

3.4.1.3. Wytrzymało obliczeniowa stali na ło yska - wg tabl. 9.

Tablica 9

Znak stali

Rodzaj wyrobu

Wytrzymało obliczeniowa, MPa

)

L40II
L45III
45

St6

Odlewy staliwne
Odlewy staliwne
Stal walcowana lub kuta na
wałki i przeguby
Stal walcowana lub kuta na
wałki i przeguby

210
220

290

260

130
135

170

160

270

360

325

800

1050

950

) Na docisk skupiony wg Hertza w ło yskach z liczb wałków wi ksz od dwóch warto ci

nale y zmniejszy o

100 MPa.

3.4.1.4. Wytrzymało obliczeniowa spoin. Wytrzymało obliczeniow spoin ustala si na podstawie wytrzymało ci

obliczeniowej ł czonej stali przy zastosowaniu współczynnika

wg tabl. 10.

W przypadku poł cze elementów ze stali dwóch gatunków o ró nej wytrzymało ci obliczeniowej

wytrzymało

obliczeniow spoin ustala si na podstawie stali o ni szej wytrzymało ci, przyjmuj c równie wła ciwy tej stali
współczynnik

Tablica 10

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 10

Rodzaje spoin

Rodzaje okre lonego napr enia

(

σ, τ

)

Współczynnik,

Stal o granicy plastyczno ci

e min

, MPa

≤

255

255 <

≤

355

355 <

≤

460

Spoiny czołowe

ciskanie osiowe i przy zginaniu

1,0

rozci ganie osiowe i przy zginaniu

0,85

)

0,8

)

0,8

)

cinanie

0,6

Spoiny
pachwinowe

cinanie

0,65

) Podane warto ci współczynnika

dotycz spoin normalnej jako ci, tj. wykonanych starannie, podpawanych oraz

skontrolowanych co najmniej wyrywkowo przez prze wietlenie, przy czym okre lana na podstawie radiogramów
wadliwo ci zł cza powinna by co najmniej klasy 3 wg PN-74/M- 69772.
Warto tego współczynnika przyjmuje si równ jedno ci (

= 1) dla spoin specjalnej jako ci, tj. wykonanych

szczególnie starannie, podpawanych oraz skontrolowanych na całej długo ci przez prze wietlenie, przy czym
okre lona na podstawie radiogramów wadliwo zł cza powinna by co najmniej klasy 2 wg PN-74/M-69772.
Spoiny specjalnej jako ci powinny by oznaczone na rysunkach.

3.4.1.5. Wytrzymało obliczeniowa nitów i rub (

) w poł czeniach na nity lub ruby wg - tabl. 11.

W przypadku poł cze elementów dwóch gatunków stali wytrzymało obliczeniow nitów i rub ustala si na podstawie
ni szej warto ci

e min

ł czonych elementów.

Tablica 11

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 11

Rodzaje

napr e

Charakterystyka

poł czenia

Wytrzymało obliczeniowa, MPa

Klasa rub (nakr tek)

)

Nity

3.6

(4)

4.6

(4)

5.6

(4)

6.6

(5)

4.8

(4)

5.8

(5)

6.8

(6)

8.8

(8)

10.9

(10)

12.9

(12)

St2N St3N

St44N

Rozci ganie

Obci enia
statyczne

160 210 270 320 270 340 390 500 670

760

100

110

120

Obci enia
dynamiczne

)

140 180 230 270 220 270 310 380 500

570

cinanie

Poł czenia zwykłe

0,7

lub

190

0,8

lub

210

240

125 165 210 250 210 260 290 350 470

530

Poł czenia
pasowane

)

0,8

lub

200 250 300

300 350 430 570

640

Docisk

)

Poł czenia zwykłe

1,8

lub 2,1

)

460

2,0

lub

510

580

Poł czenia
pasowane

2,0

lub 2,3

) Klasa warto ci mechanicznych nakr tek wymagana w przypadku pełnego wykorzystania no no ci ruby na

rozci ganie.

) Dotyczy poł cze elementów obliczanych z uwzgl dnieniem współczynnika dynamicznego.

) Stosuje si ruby w wykonaniu dokładnym (I).

) Wytrzymało obliczeniowa

wyra on przez

lub

' otrzymuje si po podstawieniu odpowiedniej warto ci

najmniejszej warto ci wg 3.4.1.2 spo ród wyst puj cych w punkcie lub

' - wg pierwszego wiersza niniejszej tablicy.

) Przyjmuje si mniejsz warto .

3.4.1.6. Wytrzymało obliczeniowa rub spr aj cych. Dla rub spr aj cych nale y przyjmowa wytrzymało

obliczeniow otrzyman z podzielenia minimalnej ich granicy plastyczno ci

podanej w tabl.5 przez

współczynnik materiałowy

= 1,25.

3.4.1.7. Zmniejszenie wytrzymało ci obliczeniowych. Warto ci wytrzymało ci obliczeniowych podane w tabl. 7, 8, 10,

i 11 nale y zmniejszy w przypadkach:
a) pr tów zginanych wykonanych z ceowników walcowanych o wysoko ci cianki,

, cm,

- przy zginaniu w płaszczy nie cianki o (

- 5) % ale co najmniej o 8,5 %,

- przy zginaniu w płaszczy nie równoległej do cianki przechodz cej przez rodek ci ko ci przekroju o 1,5 (

- 5) %,

b) pr tów rozci ganych lub ciskanych wykonanych z pojedynczego kształtownika walcowanego
- dla ceownika zamocowanego ciank o 10 %,
- dla k townika zamocowanego jednym ramieniem o 15 %,
c) spoin pułapowych o 20 %,
d) spoin pachwinowych ł cz cych elementy nachylone wzgl dem siebie pod k tem 60° <

< 90° o (90 -

) %, a w

przypadku k ta

< 60° oraz trudnego dost pu spoiny pachwinowe nale y pomin w obliczeniu,

e) spoin wykonanych na monta u i kontrolowanych zgrubnie (przez ogl dziny, ostukiwanie, pomiary) - o 10 %, a w
przypadku wg poz. a) lub b) co najmniej o 30 % (ł cznie),
f) nitów z łbami płaskimi o 20 %.
3.4.1.8. Zwi kszenie wytrzymało ci obliczeniowych. Warto ci wytrzymało ci obliczeniowych podane w tabl. 7, 8, 10,

11 nale y zwi kszy  w przypadkach:
a) belek pełno ciennych o przekroju dwuteowym - o 5 %,
b) pr tów d wigarów kratowych obliczanych z uwzgl dnieniem sztywno ci w złów - o 10 %,
c) belek pomostu nie wliczonego do współpracy z d wigarami głównymi, je eli przy ich obliczaniu uwzgl dnia si  wpływ
odkształce  belek głównych - o 10 %.

3.4.2. Współczynnik zm czeniowy. Elementy konstrukcji mostów drogowych, kolejowych, kolejowo-drogowych i

drogowo-tramwajowych powinny by obliczane z uwzgl dnieniem zm czenia stali. Wpływ zm czenia materiału
uwzgl dnia si w obliczeniach dziel c napr enia pochodz ce od podstawowego układu obci e charakterystycznych
przez współczynnik zm czeniowy

, przy czym w mostach kolejowo-drogowych i drogowo-tramwajowych, sumuj c

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 12

napr enia od równocze nie działaj cych na obliczany element obci e  taborem kolejowym, wzgl dnie tramwajowym z
napr eniami od obci e  taborem samochodowym, te ostatnie nale y uwzgl dni  tylko w 80%.
Współczynnik zm czeniowy dla stali stosowanych na konstrukcje mostowe oraz dla poł cze  spawanych, nitowanych i

rubowych mo na okre la wg zał cznika 1.

3.4.3. Stateczno poło enia konstrukcji prz seł lub ich cz ci, tj. bezpiecze stwo ze wzgl du na ich wywrócenie i

przesuni cie, musi by  zapewnione w ka dej fazie budowy i eksploatacji mostu.
Współczynnik stateczno ci na wywrócenie powinien by  wi kszy lub równy 1,30, a na przesuni cie - wi kszy lub równy
1,20.
Je eli współczynnik stateczno ci na wywrócenie wzgl dem zewn trznej kraw dzi konstrukcji ( ebra lub słupa
podporowego) jest mniejszy ni  1,30 lub współczynnik stateczno ci na przesuni cie mniejszy ni  1,20 to konieczne jest
odpowiednie zakotwienie albo zapewnienie stateczno ci konstrukcji w inny sposób.
Przy sprawdzeniu stateczno ci nie uwzgl dnia si  współczynnika obci enia, wprowadzaj c do oblicze  obci enia
charakterystyczne.

3.5. Stany graniczne u ytkowania

3.5.1. Zasady ogólne. Ograniczeniami podanymi w niniejszym punkcie s obj te pionowe przemieszczenia d wigarów

głównych i drugorz dnych, spowodowane charakterystycznymi obci eniami ruchomymi. Przy obliczaniu tych
przemieszcze nie uwzgl dnia si :
- obci enia stałego,
- współczynnika dynamicznego,
- współczynnika obci enia,
- osłabienia przekroju d wigara otworami na nity, ruby itp.

3.5.2. Przemieszczenia pionowe d wigarów belkowych. Nale y dobiera takie wysoko ci konstrukcyjne i przekroje

d wigarów belkowych (belki, wsporniki), aby najwi ksze przemieszczenia pionowe nie przekraczały warto ci podanych w
tabl. 12.

Tablica 12

Rodzaj d wigara

Mosty

kolejowe

drogowe

Prz sła belek kratowych
Wsporniki belek kratowych
Prz sła belek pełno ciennych
Wsporniki belek pełno ciennych
Prz sła belek obetonowanych
Prz sła belek podchodnikowych

/700

/350

/600

/300

/500

/300

/500

/250

/300

/200

/500

/300

Ponadto obowi zuj  nast puj ce ulgi i zaostrzenia:
- dla kładek dla pieszych oraz dla drogowych mostów wisz cych dopuszcza si  przemieszczenia pionowe d wigarów
głównych o 30 % wi ksze od warto ci podanych dla mostów drogowych.
- d wigary kratowe, których najwi ksze przemieszczenia pionowe obliczone przy zało eniu w złów przegubowych s
wi ksze ni

/600, nale y obliczy ponownie z uwzgl dnieniem rzeczywistej sztywno ci poł cze w złowych,

- dla d wigarów głównych mostów kolejowych wieloprz słowych, zło onych z prz seł swobodnie podpartych, warto ci
podane w tabl. 12 nale y zmniejszy  o 20 % ze wzgl du na efekt progowy nad podporami po rednimi,
- przemieszczenia pionowe d wigarów głównych w mostach kolejowych przeznaczonych do trakcji z pr dko ci  wi ksz
ni  160 km/h nie mog  przekracza

/800, niezale nie od rodzaju konstrukcji d wigara; równocze nie k t obrotu przy

podporach ogranicza si do warto ci 0,005 rad.

3.5.3. Zabezpieczenie poziomej sztywno ci prz sła. W celu zabezpieczenia poziomej sztywno ci prz sła (zwłaszcza

w jednotorowych mostach kolejowych) wprowadza si ograniczenie podstawowego okresu poziomych drga własnych
prz sła. Okres ten, wyra ony w sekundach, nie powinien przekracza warto ci 0,1

(

- rozpi to prz sła w m).

Podstawowy okres drga własnych

, w sekundach, prz sła swobodnie podpartego, mo na obliczy wg przybli onego

wzoru

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 13

(1)

w którym:

- połowa masy własnej prz sła, kg,

- poziome przemieszczenie rodka prz sła, spowodowane sił 1N przyło on w rodku prz sła prostopadle do jego

osi, m.

3.5.4. Podniesienie wykonawcze. D wigarom głównym o rozpi to ci nie mniejszej ni 30 m nale y nadawa

podniesienie wykonawcze równe sumie przemieszcze  pionowych trwałych, przemieszcze  od obci enia stałego oraz
25% przemieszcze  od obci enia ruchomego dla mostów drogowych i 50% tych przemieszcze  dla mostów
kolejowych, kolejowo-drogowych i drogowo-tramwajowych. Przemieszczenie trwałe mo na przyj

/4000 dla prz seł i

/2000 dla wsporników. Dla konstrukcji całkowicie spawanych podane warto ci przemieszcze trwałych nale y

zmniejszy o 50%.

4. ELEMENTY ROZCI GANE

4.1. Postanowienia ogólne. Pr t uwa a si za rozci gany osiowo, je eli wypadkowa sił rozci gaj cych działa wzdłu

osi pr ta.
Mo na nie uwzgl dnia w obliczeniu momentu zginaj cego od:
a) przesuni cia osi pr ta kraty wzgl dem linii siatki geometrycznej, je eli nie s one wi ksze ni 3,0% wysoko ci
przekroju,
b) ci aru własnego pr ta, je eli rzut poziomy pr ta nie przekracza 6 m,
c) zamocowania jak w 3.4.1.7b).

4.2. Osłabienie przekroju poprzecznego otworami na nity, ruby i innymi otworami, z wyj tkiem otworów na ruby

spr aj ce w poł czeniach ciernych, uwzgl dnia si  przyjmuj c w obliczeniach najmniejszy przekrój netto płaski lub
łamany. W pr tach zło onych z kilku profili uwzgl dnia si  osłabienie ka dego z nich z osobna w ró nych przekrojach.
W pr cie pokazanym na rys. 1 do oblicze  nale y przyj  przekrój netto:

lub

ADEFB

(mniejszy z nich) - dla cz ci

;

lub

MDEFN

- dla cz ci

;

- dla cz ci

Rys. 1

Poło enie osi przekroju osłabionego przyjmuje si zawsze jak w przekroju nieosłabionym.
Osłabienia przekroju nie uwzgl dnia si przy okre laniu przemieszcze i wielko ci statycznie niewyznaczalnych.

4.3. Najwi ksza smukło pr tów rozci ganych nie powinna przekracza 200.

4.4. Pr ty wielogał ziowe. Pr ty rozci gane zło one z dwóch lub wi cej oddzielnych gał zi powinny by zwi zane

poprzecznie przewi zkami (lub skratowaniem) rozmieszczonymi w odst pach nie wi kszych ni 80

min

(

min

- najmniejszy

promie bezwładno ci przekroju poprzecznego pojedynczej gał zi).

4.5. Pr ty rozci gane osiowo nale y sprawdza wg wzoru

(2)

4.6. Elementy rozci gane mimo rodowo nale y sprawdza wg wzorów:

a) w przypadku zginania w jednej płaszczy nie głównej

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 14

(3)

b) w przypadku zginania w dwóch płaszczyznach głównych

(4)

We wzorze (4) suma pierwszego składnika z drugim lub trzecim nie powinna by wi ksza ni

5. ELEMENTY CISKANE

5.1. Postanowienia ogólne. Elementy ciskane oblicza si na wytrzymało i wyboczenie, a cianki pr tów sprawdza

si ponadto na stateczno miejscow (wg rozdz. 7). Element uwa a si za ciskany osiowo, je eli wypadkowa sił

ciskaj cych działa wzdłu osi pr ta. Mo na nie uwzgl dnia momentów zginaj cych w przypadkach jak w 4.1.

5.2. Osłabienie przekroju poprzecznego otworami uwzgl dnia si przyjmuj c w obliczeniach przekrój netto prostopadły

do osi pr ta, wspólny dla wszystkich cz ci.
Osłabienie przekroju nale y pomin  w obliczeniach w przypadku:
- otworów do poł cze  na  ruby spr aj ce (poł cze  ciernych),
- okre lania przemieszcze  lub wielko ci statycznie niewyznaczalnych,
- okre lania stateczno ci elementu.
Poło enie osi przekroju osłabionego przyjmuje si  zawsze jak w przekroju nieosłabionym.

5.3. Najwi ksza smukło pr tów osiowo lub mimo rodowo ciskanych

lub zast pcza smukło (

') wg

5.6.2.2 nie powinna przekracza 150.

5.4. Długo wyboczeniowa

5.4.1. Zasada ogólna. Długo wyboczeniow pr tów prostych o stałym przekroju poprzecznym ustala si ze wzoru

= µ

, przyjmuj c µ wg tabl. 13, w zale no ci od sposobu zamocowania ich ko ców, przy czym dla pr tów kratownic

nale y przyjmowa długo ci wyboczeniowe wg 5.4.2 i 5.4.3.
Dla przypadków nie uj tych w tabl. 13 nale y korzysta z naukowo uzasadnionych wzorów.

5.4.2. Pasy kratownic, słupki i krzy ulce podporowe. Długo wyboczeniow pasów kratownic oraz słupków lub

krzy ulców podporowych przyjmuje si przy wyboczeniu:
a) w płaszczy nie kratownicy - równ długo ci teoretycznej

;

b) w płaszczy nie prostopadłej do płaszczyzny kraty w mostach o w złach nieprzesuwnie przytrzymanych t nikami -
równ odst powi tych w złów;
c) w płaszczy nie prostopadłej do płaszczyzny kraty w mostach o w złach nie przytrzymanych nieprzesuwnie (w
mostach gór otwartych) wg 5.6.3.

Tablica 13

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 15

Poz.

Sposób przytrzymania ko ców pr tów

Warto

)

a)
b)

d)
e)

Oba ko ce pr ta nieprzesuwne i utwierdzone
Oba ko ce pr ta nieprzesuwne, przy czym jeden utwierdzony, drugi poł czony
przegubowo
Oba ko ce pr ta nieprzesuwne poł czone przegubowo
Oba ko ce pr ta utwierdzone i przesuwne
Jeden koniec pr ta nieprzesuwny i utwierdzony, drugi swobodny
Jeden koniec pr ta utwierdzony, przesuwny, drugi nieprzesuwny poł czony
przegubowo

0,50

0,70
1,00
1,00
2,00

2,00

0,65

0,80
1,00
1,40
2,00

2,00

)

) Podane warto ci µ mo na przyjmowa , je eli sztywno utwierdzenia nie jest mniejsza od sztywno ci słupa, czyli

przy spełnieniu warunku

w którym:

- sztywno utwierdzenia,

- moment bezwładno ci i wysoko słupa.

) Warto µ nale y obliczy w zale no ci od sztywno ci rozpory.

5.4.3. Słupki i krzy ulce kratownic. Długo wyboczeniow słupków i krzy ulców (z wyj tkiem podporowych) przyjmuje

si przy wyboczeniu:
a) w płaszczy nie kratownicy

= 0,8

;

b) w płaszczy nie prostopadłej do płaszczyzny kratownicy - równ teoretycznej długo ci pr ta

;

c) w płaszczy nie prostopadłej do płaszczyzny kratownicy, dla pr ta skrzy owanego z pr tem rozci ganym (rys. 2) wg
wzoru

(5)

w którym:

- warto ci bezwzgl dne sił w pr cie rozci ganym i ciskanym,

- długo teoretyczn pr ta ciskanego (sprawdzanego) i pr ta rozci ganego.

Wzór (5) stosuje si wówczas, gdy ko ce obu pr tów nie mog si przesun prostopadle do płaszczyzny kratownicy
oraz je li pr t ciskany jest nieprzerwany, a pr t rozci gany jest poł czony z pr tem ciskanym za po rednictwem
blachy w złowej;

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 16

Rys. 2

d) w płaszczy nie prostopadłej do płaszczyzny kratownicy, dla słupka kratownicy półkrzy ulcowej (rys. 3) wg wzoru

(6)

w którym

- odpowiednio mniejsza i wi ksza co do bezwzgl dnej warto ci siła w cz ciach słupka.

Rys. 3

5.4.4. D wigary łukowe

5.4.4.1. Wyboczenie w płaszczy nie łuku. Dla d wigara łukowego o stałym symetrycznym przekroju przenosz cego

ciskanie wywołane równomiernie na całej rozpi to ci rozło onym obci eniem, wylicza si długo wyboczeniow

zast pczego pr ta prostego o tym samym przekroju wg wzoru

(7)

w którym:
µ - współczynnik, którego warto dla ró nych systemów łuku i stosunków strzałki do rozpi to ci podano w tabl. 14 (dla
po rednich warto ci

wyznaczy przez interpolacj ),

- połowa długo ci łuku.

Tablica 14

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 17

0,05

0,20

0,30

0,40

0,50

Łuk trójprzegubowy
Łuk dwuprzegubowy
Łuk bezprzegubowy

1,20
1,00
0,70

1,16
1,06
0,72

1,13
1,13
0,74

1,19
1,19
0,75

1,25
1,25
0,76

5.4.4.2. Wyboczenie z płaszczyzny łuku. Długo wyboczeniow

zast pczego pr ta prostego o tym samym

przekroju jaki ma obliczany d wigar łukowy wzoru

(8)

w którym:
µ

- współczynnik, którego warto dla łuku parabolicznego na obu ko cach przytrzymanego w sposób uniemo liwiaj cy

obrót w płaszczyznach prostopadłych do jego osi podano w tabl. 15 (dla po rednich warto ci

wyznaczy przez

interpolacj ),
µ

- współczynnik uwzgl dniaj cy zmian kierunku obci enia przy wyboczeniu si łuku, którego warto nale y

przyjmowa :
µ

= 1 - gdy kierunek obci enia nie ulega zmianie,

= 1 - 0,35

- gdy wieszaki przenosz ce na łuk cz

obci enia łuku

odchylaj si od pionu przy wyboczeniu si

łuku,
µ

= 1 + 0,45

- gdy cz

obci enia

przenosz z pomostu na łuk słupki, a pomost zwi zany z łukami w kluczu

oparty jest na przyczółkach w sposób nie zabezpieczaj cy przed przesuni ciem bocznym,

- stosunek obci enia przenoszonego na łuk przez wieszaki lub słupki do całkowitego obci enia łuku,

- rozpi to d wigara łukowego.

Tablica 15

0,05

0,10

0,20

0,30

0,40

= const

⋅

cos

= const

0,50
0,50

0,54
0,52

0,65
0,59

0,82
0,71

1,07
0,86

5.5. Współczynnik wyboczeniowy

nale y przyjmowa w zale no ci od wzgl dnej smukło ci

wg tabl. 16 przy

czym:

- wi ksza smukło przyjmowana spo ród

;

- smukło porównawcza, któr mo na przyjmowa wg tabl. 17.

Tablica 16

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 18

współczynnik wyboczeniowy

0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9

1,00
1,02
1,05
1,08
1,12
1,18
1,25
1,35
1,48
1,68

1,00
1,02
1,05
1,08
1,13
1,18
1,26
1,36
1,50
1,71

1,00
1,03
1,05
1,09
1,13
1,19
1,26
1,37
1,52
1,74

1,01
1,03
1,06
1,09
1,14
1,20
1,28
1,38
1,54
1,76

1,01
1,03
1,06
1,10
1,14
1,20
1,28
1,40
1,56
1,79

1,01
1,03
1,07
1,10
1,15
1,21
1,29
1,41
1,57
1,82

1,01
1,04
1,07
1,10
1,15
1,22
1,30
1,42
1,60
1,86

1,02
1,04
1,07
1,11
1,16
1,22
1,31
1,44
1,62
1,89

1,02
1,04
1,07
1,11
1,16
1,23
1,32
1,45
1,64
1,92

1,02
1,04
1,08
1,12
1,17
1,24
1,34
1,47
1,66
1,96

1,0
1,1
1,2
1,3
1,4
1,5
1,6
1,7
1,8
1,9

2,0
2,1
2,2
2,3
2,4

2,5
2,6
2,7
2,8
2,9

2,00
2,42
2,88
3,38
3,92
4,50
5,12
5,78
6,48
7,22

8,00
8,82
9,68

10,58
11,52

12,50
13,52
14,58
15,68
16,82

2,04
2,46
2,93
3,43
3,98
4,56
5,16
5,85
6,55
7,30

8,08
8,91
9,77

10,67
11,62

12,60
13,62
14,69
15,80
16,94

2,08
2,51
2,98
3,48
4,03
4,62
5,23
5,92
6,62
7,38

8,16
9,00
9,86

10,76
11,72

12,71
13,73
14,80
15,92
17,06

2,12
2,55
3,02
3,54
4,09
4,68
5,31
5,99
6,69
7,46

8,25
9,08
9,95

10,86
11,82

12,81
13,84
14,91
16,03
17,18

2,16
2,60
3,07
3,60
4,15
4,74
5,38
6,06
6,76
7,54

8,34
9,17

10,04
10,95
11,92

12,91
13,94
15,02
16,14
17,30

2,20
2,64
3,12
3,64
4,20
4,80
5,45
6,13
6,84
7,62

8,42
9,25

10,13
11,04
12,02

13,02
14,04
15,13
16,25
17,42

2,25
2,69
3,17
3,70
4,26
4,87
5,52
6,20
6,91
7,70

8,50
9,34

10,22
11,14
12,12

13,12
14,14
15,24
16,36
17,54

2,29
2,74
3,22
3,76
4,32
4,93
5,59
6,27
6,99
7,78

8,58
9,43

10,31
11,24
12,22

13,22
14,24
15,35
16,47
17,66

2,33
2,78
3,28
3,82
4,38
4,99
5,65
6,34
7,07
7,85

8,66
9,52

10,40
11,33
12,31

13,32
14,34
15,46
16,58
17,77

2,38
2,83
3,33
3,86
4,44
5,06
5,71
6,41
7,15
7,92

8,74
9,60

10,49
11,43
12,40

13,42
14,44
15,57
16,70
17,88

Tablica 17

170
180
190
200
210
220
230
240

128
124
121
118
115
112
110
108

250
260
270
280
290
300
310
320

105
103
101
100

98
96
95
93

330
340
350
360
370
380
390
400

92
91
89
88
87
85
84
83

5.6. Elementy ciskane osiowo

5.6.1. Pr ty pojedyncze. Pr ty proste o stałym przekroju, o smukło ci

> 0,2

nale y sprawdza na wyboczenie wg

wzoru

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 19

(9)

Pr ty osłabione otworami do poł cze na nity i ruby, z wyj tkiem otworów dla poł cze ciernych (na ruby spr aj ce)
nale y dodatkowo sprawdza na wytrzymało w przekroju płaskim wg wzoru

(10)

w którym

- najbardziej osłabiony przekrój płaski.

5.6.2. Pr ty wielogał ziowe

5.6.2.1. Wytyczne ogólne. Pr ty dwu- i wielogał ziowe o stałym przekroju oblicza si jak pr ty pojedyncze z tym, e do

wyznaczenia współczynnika wyboczeniowego

przyjmuje si smukło zast pcz

' zamiast smukło ci

Dwugał ziowe pr ty (rys. 4), których gał zie rozsuni te s na grubo blachy w złowej lub nieco wi cej (np.
przedzielone przekładkami) mo na oblicza jako pr ty jednogał ziowe tak e przy sprawdzaniu ich na wyboczenie w
płaszczy nie

, je eli szczelina mi dzy gał ziami jest wypełniona przekładk lub zastosowane s nity przekładkowe

w odst pach nie wi kszych ni 15

Elementy zł czone bezpo rednio ze sob przez nitowanie lub spawanie uwa a si za jedn gał .

Rys. 4

5.6.2.2. Smukło zast pcza. Do sprawdzenia pr ta dwu- lub wielogał ziowego na wyboczenie gi tne w płaszczy nie

prostopadłej do osi przekroju nie przecinaj cej materiału wszystkich gał zi (osie

na rys. 5 oraz

na rys. 6)

nale y wyliczy smukło zast pcz

Rys. 5

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 20

Rys. 6

Je eli o

nie przecina materiału (rys. 5) to smukło zast pcza

przy czym:

- dla gał zi ł czonych przewi zkami (rys. 7a)

(11)

(warto ci

w zale no ci od

podano w tabl. 18),

- dla gał zi ł czonych skratowaniem (rys. 7b)

(12)

gdzie:

- smukło odcinka jednej gał zi,

- odst p osiowy przewi zek lub odległo mi dzy s siednimi w złami st e (rys. 7),

- promie bezwładno ci przekroju pojedynczej gał zi wzgl dem osi

wg rys. 5 i 6,

- pole przekroju pr ta (wszystkich gał zi), brutto,

- pole przekroju pojedynczego krzy ulca, brutto,

- długo teoretyczna krzy ulca skratowania mi dzy przeci ciami jego osi z osiami gał zi pr tów,

- odst p osiowy gał zi pr ta,

- liczba płaszczyzn wi za przeci tych osi

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 21

Rys. 7

Pojedyncza gał powinna by sprawdzona na wyboczenie dla smukło ci

oraz

W przypadku gdy obie osie

oraz

nie przecinaj materiału (rys. 6), wylicza si smukło ci zast pcze

oraz

Przy obliczaniu

nale y we wzorach (19) i (12) zast pi

przez

Tablica 18

0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
0,30
0,35
0,40

1,00
1,01
1,01
1,02
1,03
1,04
1,06
1,08

0,45
0,50
0,55
0,60
0,65
0,70
0,75
0,80

1,10
1,12
1,14
1,17
1,19
1,22
1,25
1,28

0,85
0,90
0,95
1,00
1,05
1,10
1,15
1,20

1,31
1,35
1,38
1,41
1,45
1,49
1,52
1,56

- odpowiednio

lub

Pr ty zło one z dwóch k towników ustawionych krzy owo (rys. 8) mo na sprawdza na wyboczenie tylko w płaszczy nie
osi

, przyjmuj c za

redni arytmetyczn długo ci wyboczeniowych obliczonych wg 5.4 dla obu prostopadłych do

siebie kierunków (równoległych do półek). Osiowa odległo przewi zek

w tym przypadku nie powinna by wi ksza ni

. Dla przekroju wg rys. 8b) mo na przyj

(

- promie bezwładno ci całego przekroju wzgl dem

rodkowej osi 0 - 0, równoległej do dłu szych półek k townika).

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 22

Rys. 8

5.6.2.3. Przewi zki i skratowania nale y oblicza na zast pcz sił poprzeczn , równ

(13)

gdzie:

- maksymalna siła ciskaj ca pr t,

- współczynnik wyboczeniowy wła ciwy dla wzgl dnej smukło ci pr ta wg 5.5.

Je eli osiowa odległo pr ta (

) jest wi ksza ni 20

to przewi zki i skratowania oblicza si na zwi kszon , zast pcz

sił poprzeczn równ

Sił tn c skierowan wzdłu osi pr ta, przypadaj c na jedn przewi zk nale y oblicza wg wzoru

(14)

Moment tej siły nale y uwzgl dnia przy sprawdzaniu przymocowania przewi zki.
Sił osiow w krzy ulcach skratowania nale y oblicza wg wzoru

(15)

w którym:

- k t zawarty pomi dzy krzy ulcem i osi pr ta (rys. 7), który powinien mie ci si w granicach 30° i 60°,

- liczba przewi zek.

Odst p st e (przewi zek lub skratowania) gał zi powinien by tak dobrany, aby smukło jednej gał zi nie była
wi ksza ni 50 (

≤

50) i wi ksza od maksymalnej smukło ci całego pr ta (

≤

max

W konstrukcji spawanej przewi zki po rednie nie powinny by  w sze ni  100 mm, a ko cowe w sze ni  140 mm.
W konstrukcji nitowanej przewi zka po rednia powinna by  przymocowana do ka dej gał zi co najmniej dwoma nitami,
a ko cowa co najmniej trzema nitami. Szeroko  przewi zek w pr tach d wigarów głównych nale y przyjmowa  wg
9.2.4.
W pr tach kraty o przekrojach dwu ciennych przewi zki skrajne nale y umieszcza  pomi dzy blachami w złowymi, a
je li to jest niemo liwe, to przy obliczaniu skrajnych przewi zek i ich poł cze  z gał ziami pr ta nale y oprócz momentu
siły

uwzgl dni dodatkowo moment

, tj. połow momentu powstaj cego w zł czu (rys. 9).

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 23

Rys. 9

5.6.3. Pasy ciskane spr y cie podparte

5.6.3.1. Warunki stateczno ci pasów. ciskane pasy d wigarów głównych nie zabezpieczone przed wyboczeniem

przez bezpo rednie podparcie pr tami st e  kratowych, a jedynie przytrzymane półramami utworzonymi z poprzecznic
i słupków kraty lub  eber usztywniaj cych  rodniki d wigarów pełno ciennych, nale y uwa a  za pr ty spr y cie
podparte. Bezpiecze stwo takich pasów ze wzgl du na wyboczenie z płaszczyzny d wigara zale y od ich sztywno ci i
sztywno ci półram.
Je eli nie przeprowadza si   ci lejszego obliczenia, to mo na uwa a ,  e stateczno  pasów jest zapewniona przez
odpory półram:

(16)

przy czym:

(17)

w którym:

- odpór półramy wyliczony w kN/cm wg 5.6.3.2,

- współczynniki wg 5.6.3.4,

max

- najwi ksza siła w pasie ciskanym od obci e obliczeniowych, wyliczona z uwzgl dnieniem współczynnika

dynamicznego, kN,

min

- najmniejsza długo pr ta pasa mi dzy półramami, cm,

- rednia arytmetyczna ze współczynników długo ci wyboczeniowej wszystkich pr tów pasa wyliczona wg 5.6.3.3,

- współczynnik materiałowy wg 3.4.1.2.

5.6.3.2. Odpór półramy, tj. sił poziom w płaszczy nie półramy zaczepion na wysoko ci pasa ciskanego,

wywołuj c przesuni cie poziome słupka o 1 cm (rys. 10), mo na wyliczy w przybli eniu wg wzoru

(18)

w którym:

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 24

- wysoko sprowadzona słupka mierzona od rodka ci ko ci blachy usztywniaj cej poł czenie słupka z

poprzecznic do osi pasa ciskanego,

- wysoko teoretyczna słupa, tj. od osi poprzecznicy,

- rozpi to teoretyczna poprzecznicy,

- moment bezwładno ci przekroju słupka wzgl dem jego osi ci ko ci równoległej do osi pasa,

- redni moment bezwładno ci przekroju poprzecznicy wzgl dem jego osi poziomej.

Rys. 10

5.6.3.3. Współczynnik długo ci wyboczeniowej pr tów pasa nale y obliczy wg wzoru

(19)

w którym:

- promie bezwładno ci przekroju pr ta pasa wzgl dem jego osi pionowej,

- smukło wzgl dna odczytana z tabl. 16, odpowiadaj ca współczynnikowi wyboczeniowemu

gdzie:

- wytrzymało obliczeniowa, MPa,

- powierzchnie przekroju pr ta, cm

- siła w pr cie pasa, MN.

Warto ci współczynników długo ci wyboczeniowej powinny si mie ci w granicach 1,2

≤

3,0.

5.6.3.4. Współczynniki

nale y ustala w zale no ci od sposobu podparcia ko ców pasa, a mianowicie:

a) gdy ko ce pasa s podparte nieprzesuwnie w kierunku prostopadłym do płaszczyzny d wigara, np. w w złach
podporowych d wigarów parabolicznych

= 1,

= 0,

b) gdy zarówno ko ce jak i po rednie punkty pasa ciskanego s spr y cie podparte w kierunku prostopadłym do
płaszczyzny d wigara półramami to, w przypadku projektowania, nale y przyj 1,1

≤

1,5 i oblicza

wg wzoru

(20)

a w przypadku sprawdzania, oznaczaj c stosunek najmniejszej warto ci

półramy wewn trznej do warto ci

półramy skrajnej

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 25

(21)

wyliczy dla półram wewn trznych

(22)

a dla półram skrajnych

(23)

5.6.3.5. Sprawdzenie napr e w elementach półram. W elementach półram oraz w poł czeniach nale y sprawdzi

napr enia przy podstawowym układzie obci e z uwzgl dnieniem poziomej siły dodatkowej, zaczepionej na poziomie
pasa górnego (rys. 10).
Wielko tej siły nale y przyj przy sprawdzaniu napr e w półramie wewn trznej równ 0,01

/µ

, a w półramie

skrajnej 0,01

, gdzie

oznacza wi ksz z dwóch sił osiowych wyst puj cych w pr tach pasa przylegaj cych do

sprawdzonej półramy.
W przypadku gdy w pr cie pasa s siaduj cego z półram  skrajn  siła jest równa zeru, to przy sprawdzaniu tej półramy
nale y przyj  0,01 siły osiowej w pr cie nast pnego przedziału.
5.6.3.6. Stateczno  pasów d wigarów pełno ciennych w płaszczy nie prostopadłej do płaszczyzny d wigara nale y

sprawdza  podobnie jak pasy d wigarów kratowych z tym,  e jako przekrój pasa nale y przyjmowa  w blachownicach
nitowanych - blachy poziome oraz przylegaj ce do nich półki k towników, w blachownicach spawanych - blach
poziom , a w dwuteownikach walcowanych - półk  bez cz ci  rodnika na partii zaokr gle .
Sił

w pasie nale y oblicza wg wzoru

(24)

w którym:

- najwi kszy moment zginaj cy w d wigarze na rozpatrywanym odcinku pasa,

- moment statyczny pasa wzgl dem osi oboj tnej przekroju d wigara,

- moment bezwładno ci d wigara wzgl dem osi oboj tnej przekroju d wigara.

5.7. Elementy ciskane mimo rodowo

5.7.1. Pr ty pojedyncze

5.7.1.1. Sprawdzanie napr e . Pr ty ciskane mimo rodowo nale y sprawdza na:

- ciskanie ze zginaniem,
- wyboczenie ze zginaniem.

Rys. 11

Je eli pr t obci ony jest momentem zginaj cym, który zmienia si w sposób ci gły wzdłu osi pr ta (rys. 11) i gdy w
płaszczy nie zginania pr t jest nieprzesuwnie podparty na obu ko cach, do oblicze nale y przyjmowa :

max

- w przypadku jak na rys. 11a),

= 0,5 (

) lecz nie mniej ni 0,5

- w przypadku jak na rys. 11b) i 11c).

5.7.1.2. ciskanie ze zginaniem. Napr enia nale y sprawdza wg 4.6, zast puj c we wzorze (3)

rnt

przez

cnt

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 26

5.7.1.3. Wyboczenie ze zginaniem. Napr enia nale y sprawdza wg wzorów:

a) w przypadku zginania w jednej płaszczy nie głównej

(25)

Dla przekroju, w którym

, np. jak na rys. 12 (

- odległo kraw dzi ciskanej i rozci ganej od rodka

ci ko ci przekroju), powinien by ponadto spełniony warunek

(26)

Rys. 12

b) w przypadku zginania w dwóch płaszczyznach głównych

(27)

ponadto w przypadku jak na rys. 11 (wg poz. a)

(28)

gdzie:

- współrz dne punktu przekroju, w którym napr enie ciskaj ce ma najwi ksz bezwzgl dn warto ,

- współrz dne punktu przekroju na kraw dzi rozci ganej, w którym

ma najwi ksz warto ,

- smukło pr ta przy wyboczeniu w płaszczy nie symetrii,

- współczynnik wyboczeniowy dla smukło ci pr ta, odpowiadaj cej płaszczy nie działania momentu (w przypadku

zginania w dwóch płaszczyznach głównych odpowiadaj cy najwi kszej smukło ci pr ta).
W przypadku gdy we wzorach (27) i (28) napr enie obliczone ze składnika drugiego lub trzeciego jest mniejsze ni
0,05

nale y stosowa wzory (25) i (26) z pomini ciem tego składnika.

5.7.2. Pr ty wielogał ziowe obci one mimo rodowo w płaszczy nie prostopadłej do osi przekroju nie przecinaj cej

materiału (rys. 5 i 6) oblicza si jak pr ty pojedyncze, przyjmuj c do wyznaczania współczynnika wyboczeniowego

smukło zast pcz

' wg 5.6.2.2.

Inne wymagania - wg 5.6.2, przy czym przewi zki i skratowania nale y oblicza na sił poprzeczn wyst puj c w
przekroju, zwi kszon o sił wg 5.6.2.3.

6. ELEMENTY ZGINANE

6.1. Postanowienia ogólne. Pełno cienne elementy zginane nale y oblicza wg stanów granicznych no no ci, tj. na

wytrzymało , zwichrzenie i stateczno miejscow oraz według stanów granicznych u ytkowania, tj. sprawdza ich
ugi cia (wg 3.5.2).

6.2. Osłabienie przekroju. W belkach o ciance pełnej nale y uwzgl dni osłabienie przekroju przez otwory na nity i

ruby, przyjmuj c w obliczeniach wska nik wytrzymało ci

wyznaczony dla przekroju najbardziej osłabionego, przy

czym moment bezwładno ci rodnika mo na przyjmowa równy 0,85 jego momentu bezwładno ci brutto. W blachownicy
nitowanej mo na uwzgl dnia osłabienie cianki i pasów w ró nych przekrojach z tym, e odległo mi dzy tymi

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 27

przekrojami nie mo e by wi ksza od połowy odst pów nitów (rys. 13 przekroje

). Je eli nit pionowy k townika

pasowego znajduje si w odległo ci mniejszej ni 2

od nitu poziomego (

- rednica nitu), to nale y przyj osłabienie

dwoma otworami.

Rys. 13

Poło enie osi oboj tnej przyjmuje si  jak dla przekroju nieosłabionego. Wpływ osłabienia przekroju mo na pomin , w
przypadku:
a) otworów do poł cze  na  ruby spr aj ce,
b) okre lania odkształce  i przemieszcze  oraz wielko ci statycznie niewyznaczalnych,
c) sprawdzania stateczno ci ogólnej i miejscowej.

6.3. Szeroko ci współpracuj ce pasów

6.3.1. Szeroko współpracuj ca płyty. W obliczeniach wytrzymało ciowych eber pomostu i pełno ciennych

d wigarów głównych mo na uwzgl dnia  współprac  poziomej płyty stalowej, je eli poł czona jest ona ze  rodnikami
tych belek w sposób zapewniaj cy wspólne odkształcenia wzdłu  kraw dzi styków.
Je eli nie przeprowadza si   ci lejszych oblicze  to szeroko  współpracuj c  płyty stalowej z ka dej strony  rodnika
mo na okre li  wg tabl. Z2-1 zamieszczonej w zał czniku 2, w zale no ci od schematu i sposobu obci enia belki oraz
od stosunku

, a w przypadku płyty ortotropowej ponadto od jej u ebrowania scharakteryzowanego stosunkiem

, w których oznaczono:

- rzeczywista szeroko płyty z jednej strony rodnika równa połowie odst pu mi dzy s siednimi belkami lub

wysi gowi płyty wspornikowej,

- rozpi to rzeczywista w przypadku belki wolnopodpartej, podwójny wysi g wspornika, a w przypadku belki ci głej

długo dodatniej gał zi wykresu momentów zginaj cych lub podwójna długo ujemnej gał zi momentów zginaj cych
po jednej stronie podpory,

- pole przekroju ebra podłu nego,

- grubo blachy poziomej.

Zmian szeroko ci współpracuj cej na długo ci

przyjmuje si jak pokazano na rys. 14:

- dla zakresu dodatnich momentów zginaj cych przyjmuje si stał szeroko współpracuj c na odcinku od

a liniowo zmienn na odcinkach od 0 do

oraz od

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 28

a belek pełno ciennych o przekroju dwuteowym wg wzoru

(30)

6.4.2. Napr enia styczne w belkach pełno ciennych nale y sprawdza wg wzoru

(31)

Napr enia na bezpo rednie cinanie mo na sprawdza wg wzoru

(32)

W przypadku osłabienia przekroju rodnika otworami na nity lub ruby napr enie na bezpo rednie cinanie ze wzoru
(32) powi ksza si w stosunku

6.5. Zginanie uko ne. Napr enia normalne przy zginaniu uko nym belek pełno ciennych nale y sprawdza wg wzoru

(33)

przy czym aden składnik wzoru nie powinien by wi kszy ni

W przypadku obci enia belki sił osiow napr enia nale y sprawdza wg 4.6 lub 5.7.

6.6. Napr enia zast pcze. Przy jednoczesnym obci eniu belki momenten zginaj cym

i sił poprzeczn

, w

miejscach zmiany przekroju oraz w miejscach wyst powania znacznych napr e normalnych i stycznych (

> 0,3

nale y w rodniku sprawdzi napr enia zast pcze wg wzoru

(34)

a w przypadku dwuosiowego stanu napr e wg wzoru

(35)

6.7. Zwichrzenie belek, tj. mo liwo utraty płaskiej postaci zginania nale y sprawdza wg wzorów

- w przypadku zginania w jednej płaszczy nie

(36)

- w przypadku zginania w dwóch płaszczyznach

(37)

w których

- współczynnik zwichrzenia wg zał cznika 3 (dla niektórych przypadków obci enia belek o przekroju

teowym i dwuteowym).
Zwichrzenia mo na nie sprawdza , je eli:
- pas ciskany belki poł czony jest ze sztywn tarcz ,
- stosunek długo ci

do szeroko ci

pasa ciskanego nie przekracza warto ci podanych w tabl. 19.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 30

Tablica 19

Maksymalne warto ci

Stal St3S, St3M, St3WD

)

Stal 18G2, 18G2A

)

obci enia przyło one do pasa

górnego

dolnego

górnego

dolnego

) Obliczeniowa długo belki

- odst p punktów zabezpieczaj cych pas ciskany przed poprzecznym przesuni ciem,

np. w zły podłu nych st e , poprzeczne usztywnienie zabezpieczaj ce belk od skr cenia.

) Dla innych gatunków stali warto ci otrzymuje si mno c odpowiednie warto ci z kolumny "Stal St3S" przez

7. STATECZNO

MIEJSCOWA ELEMENTÓW PEŁNO CIENNYCH

7.1. Ogólne warunki stateczno ci. Stateczno miejscow pełno ciennych elementów sprawdza si wg wzorów:

- przy cinaniu

(38)

- przy zginaniu i ciskaniu

(39)

W przypadku zło onych stanów napr e stateczno rodnika mo na uwa a za zachowan , je li spełniony jest
warunek

(40)

w którym:

- stosunek napr e kraw dziowych (tabl. 22),

- 5 - 4

min

, ale nie mniej ni

= 0,

min

- współczynnik

dla mniejszej spo ród smukło ci wzgl dnych

oraz

odpowiednio do przyj tego współczynnika

oraz

wg 7.2.

W przypadku gdy

= - 1 lub

= 1 obowi zuje warunek

(41)

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 31

Mo na nie sprawdza stateczno ci miejscowej, gdy

okre lone wg 7.2 spełnia warunek

(42)

w którym:

= 60 przy ciskaniu,

= 90 przy cinaniu,

= 120 przy zginaniu,

= 90 - 30

przy mimo rodowym ciskaniu.

7.2. Współczynniki

okre lone s przez uogólniony współczynnik

podany w tabl. 20 w funkcji

. W

zale no ci od przyj tego współczynnika

lub

(zamiast

) we wzorze

, warto ci

s odpowiednio

współczynnikami

lub

, przy czym:

- wg tabl. 21 w zale no ci od

- wg tabl. 22 dla

≥

1 w zale no ci od

Oznaczenia we wzorach

- odst p usztywnie poprzecznych ( eber - rys. 16),

- grubo rodnika lub pasa (

lub

na rys. 17)

Rys. 16

Rys. 17

- szeroko (wysoko rodnika lub szeroko pasa), któr do oblicze nale y przyjmowa równ :

- dla rodników w przekrojach dwuteowych, ceowych i skrzynkowych zamkni tych - rys. 17a) e),

lub

- dla rodników w przekrojach dwuteowych w przypadku podłu nych eber - rys. 17b),

- dla rodników w przekrojach teowych i skrzynkowych otwartych - rys. 17c), d),

- dla pasów w przekrojach dwuteowych lub teowych - rys. 17a), b), c),

- dla pasów w przekrojach skrzynkowych - rys. 17 d), e).

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 32

W konstrukcjach nitowanych szeroko

nale y ustala mi dzy osiami nitów mocuj cych dla przypadku dwustronnego

utwierdzenia ( rodniki przekrojów dwuteowych i skrzynkowych zamkni tych oraz pasy przekrojów skrzynkowych) lub
mi dzy osiami nitów mocuj cych i kraw dzi elementu w przypadku jednostronnego utwierdzenia ( rodniki przekrojów
teowych i skrzynkowych otwartych oraz pasy przekrojów dwuteowych, ceowych i teowych).

Tablica 20

0,35
0,40
0,45
0,50
0,55
0,60
0,65
0,70
0,75
0,80
0,85

1,003
1,005
1,008
1,012
1,020
1,027
1,037
1,050
1,068
1,089
1,116

0,90
0,95
1,00
1,05
1,10
1,15
1,20
1,25
1,30
1,40
1,50

1,152
1,193
1,250
1,377
1,512
1,652
1,800
1,952
2,112
2,450
2,812

1,60
1,70
1,80
2,00
2,25
2,50
2,75
3,00
3,50
4,00
5,00

3,200
3,612
4,050
5,000
6,327
7,812
9,452

11,250
15,312
20,000
31,250

Tablica 21

1,0
1,1
1,2
1,3

1910
1830
1780
1730

1,4
1,5
1,6
1,7

1690
1660
1640
1620

1,8
1,9
2,0

≥

2,5

1600
1580
1570
1520

Warto ci

dla

< 1 mo na przyjmowa jak dla

pod warunkiem równoczesnego przyj cia

zamiast

Tablica 22

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 33

1,0
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4

930
950
980

1010
1050
1080
1120

0,3
0,2
0,1
0,0

-0,1
-0,2
-0,3

1170
1220
1280
1350
1430
1520
1620

-0,4
-0,5
-0,6
-0,7
-0,8
-0,9
-1,0

lub mniej

1730
1850
1980
2100
2230
2370
2500

Je eli

> 0 warto ci

po pomno eniu przez

mo na przyjmowa równie dla

< 1.

7.3. ebra usztywniaj ce. Poprzeczne ebra usztywniaj ce zaleca si umieszcza nad podporami belek oraz w

miejscach przyło enia znacznych sił skupionych, a podłu ne - w strefie ciskanej belek zginanych oraz w pr tach

ciskanych. ebra poprzeczne i podłu ne lub uko ne zaleca si stosowa nad podporami belek ci głych i w naro ach

ram pełno ciennych.
W przypadku zastosowania eber, rodniki belek dwuteowych nale y podzieli na pola o długo ci

i szeroko ci

lub

(rys. 16) tak, aby spełnione były warunki stateczno ci miejscowej wg 7.1.

ebra usztywniaj ce mog by wykonane jako dwustronne z dwóch gał dzi umieszczonych symetrycznie wzgl dem

rodnika (rys. 18a), b), d) lub jako jednostronne (rys. 18c). W miejscach przekazywania sił skupionych nale y stosowa
ebra dwustronne.

Pole przekroju ebra podłu nego nie powinno by mniejsze ni pole przekroju przyległych eber poprzecznych.
Dopuszcza si przyjmowanie wymiarów eber, które wynikaj ze wzgl dów konstrukcyjnych, powinien by jednak
spełniony warunek

≥

, a ponadto dla eber wykonywanych z płaskownika powinno by

, w którym:

- moment bezwładno ci ebra wzgl dem osi rodnika - dla eber dwustronnych, lica rodnika - dla eber

jednostronnych,

- wysoko i grubo rodnika,

- szeroko prostopadle do rodnika (i grubo ebra).

Rys. 18

ebra usztywniaj ce poprzeczne, umieszczone nad podpor lub pod sił skupion działaj c na belk , nale y

sprawdza na ciskanie osiowe wg wzoru

(43)

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 34

w którym:

- siła skupiona lub oddziaływanie podpory,

- pole przekroju brutto ebra wraz z wycinkiem rodnika o szeroko ci nie wi kszej ni 15 jego grubo ci z ka dej

strony ebra oraz podkładkami,

- współczynnik wyboczeniowy, odpowiadaj cy

Ko ce  ebra nad podpor  lub pod sił  skupion  działaj c  na belk  powinny od strony działania siły dokładnie przylega
do powierzchni pasa. Powierzchni  styku  ebra, a w przypadku  ebra nad podpor  -  ebra i  rodnika na długo ci równej
długo ci górnej płyty ło yskowej, nale y sprawdzi  na docisk sił

przy uwzgl dnieniu wytrzymało ci

wg tabl. 7.

Poł czenie (spawane, nitowane) ebra ze rodnikiem nale y oblicza na całkowit sił przenoszon przez ebro.

7.4. Stateczno blach płaskich usztywnionych ebrami podłu nymi. Konstrukcje zło one z blach płaskich i

podłu nych  eber usztywniaj cych,  ciskane w kierunku podłu nym (np. płyty ortotropowe, dolne płyty d wigarów
skrzynkowych - rys. 19,  cianki usztywnione  ebrami podłu nymi itp.) nale y oblicza  na utrat  stateczno ci wg 5.6.1
jako oddzielne pr ty obustronnie przegubowo podparte o długo ci równej odst powi usztywnie  poprzecznych
(poprzecznic lub przepon)

, obci one osiowo siłami

(44)

Rys. 19

Przekrój poprzeczny pr ta

nale y przyjmowa (rys. 20) wg wzoru

(45)

w którym:

- przekrój ebra,

- szeroko współpracuj ca blachy,

- grubo blachy.

Rys. 20

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 35

Je eli odst p eber

≤

wtedy

, za gdy

> 30

to bs nale y wyznaczy drog kolejnych prób wg wzoru

(46)

w którym:

- napr enia ciskaj ce działaj ce w blasze płaskiej, zwi kszone o napr enia spawalnicze.

Przyjmuj c szeroko

nale y obliczy napr enia rzeczywiste (bez współczynnika wyboczeniowego) zwykłymi

metodami statyki, po czym nale y sprawdzi zale no (46). W razie potrzeby nale y skorygowa

i powtarza cykl a

do uzyskania zgodno ci wyra enia (46);

przyj te w ostatnim cyklu nale y wprowadzi do wzoru (45).

Wielko ci napr e  spawalniczych mo na przyj  równe 5% granicy plastyczno ci, tj.
- dla stali St3M - 12 MPa,
- dla stali 18 G2A - 18 MPa.
Wpływ lokalnego zginania siłami prostopadłymi do osi pr ta (np. naciskiem koła samochodu) pomija si  przy
sprawdzaniu stateczno ci.
Stateczno  miejscow  blachy mi dzy  ebrami nie trzeba sprawdza , je eli

Je eli warunki te nie s spełnione to nale y stateczno miejscow sprawdzi wg 7.1 i 7.2.

cianki eber powinny mie zapewnion stateczno miejscow wg rozdz. 7.

W przypadku gdy

lub gdy liczba eber jest mniejsza ni 3 mo na sprawdza stateczno z uwzgl dnieniem

wzajemnej współpracy eber i blachy płaskiej wg naukowo uzasadnionych wzorów.
Usztywnienia poprzeczne (poprzecznice, elementy przepon ramowych lub kratowych) powinny mie przekrój, którego
moment bezwładno ci spełnia warunek wyra ony wzorem

(47)

w którym:

- ilo eber podłu nych na szeroko ci

- odległo punktów podparcia poprzecznicy (dla poprzecznicy jednoprz słowej, rys. 19),

- moment bezwładno ci pr ta podłu nego o przekroju

W przypadku obliczania poprzecznicy na zginanie obci eniem ruchomym powy sze obliczenie jest zb dne.

8. POŁ CZENIA

8.1. Zasady ogólne

8.1.1. Rodzaje poł cze . W stalowych konstrukcjach mostowych stosuje si poł czenia spawane, nitowe, rubowe

pasowane, rubowe cierne (na ruby spr aj ce) i styki dociskowe.
Do monta u konstrukcji mo na stosowa poł czenia na ruby zgrubne.

8.1.2. Współpraca ró nych zł czy. W poł czeniach, w których zastosowano ró ne ł czniki mo na uwzgl dnia

współprac  nast puj cych zł czy:
- nitowych i  rubowych pasowanych,
- spawanych spoinami czołowymi i  rubowych ciernych, pod warunkiem,  e poszczególne cz ci składowe elementu
ł czone s  za pomoc  tylko jednego rodzaju ł cznika (np.  rubowe cierne zł cze  rodnika i spawane pasa w styku
belki). Zł cza o innym zestawieniu ł czników dla poszczególnych cz ci elementu mo na stosowa  pod warunkiem
uwzgl dnienia w obliczeniu ró nych podatno ci ł czników.

8.2. Poł czenia spawane

8.2.1. Postanowienia ogólne. W poł czeniach spawanych nale y:

a) projektowa  poł czenia tak, aby maksymalnie ograniczy  zaburzenia przebiegu sił - d y  do przenoszenia sił
spoinami czołowymi bez stosowania nakładek stykowych oraz stosowa  łagodne przej cia przy zmianie przekroju,
b) rozmieszcza  spoiny w taki sposób, aby  rodek ci ko ci spoin w rzucie na płaszczyzn  przekroju pokrywał si  ze

rodkiem ci ko ci ł czonego profilu, w innych przypadkach nale y w obliczeniach uwzgl dni wpływ mimo rodu,

c) unika nadmiernego skupienia spoin w poł czeniu,

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 36

d) unika  stosowania spoin w strefie zgniotu (np. po gi ciu, kuciu, ci ciu no yc  gilotynow , przebijaniu otworów), a
tak e w wewn trznych naro ach kształtowników walcowanych na gor co,
e) unika  stosowania spoin pachwinowych grubo ci wi kszej ni  uzasadniona obliczeniem,
f) unika  stosowania spoin w miejscach trudno dost pnych przyjmuj c,  e podczas spawania:
- pochylenie elektrody wynosi 30 ÷ 60° w stosunku do osi spoiny,
- oddalenie elektrody od jakiejkolwiek cz ci konstrukcji powinno wynosi  co najmniej 10 mm.
W przypadku stosowania stali gatunków nie uj tych w tabl. 1 (p. 2.1.1) nale y w dokumentacji projektowej poda  warunki
spawania.

8.2.2. Spoiny czołowe

8.2.2.1. Wymiary obliczeniowe spoin czołowych przyjmuje si :

- grubo

- równ grubo ci cie szej z ł czonych cz ci,

- długo

- równ szeroko ci w szej z ł czonych cz ci pod warunkiem wykonania spoiny bez kraterów ko cowych

(np. wyprowadzaj c spoiny na płytki wybiegowe).
8.2.2.2. Wymagania konstrukcyjne

a) Styki poszczególnych cz ci przekroju (pr tów, pasów,  rodnika) nale y stosowa  w płaszczyznach prostopadłych do
osi spawanych elementów (nie nale y stosowa  styków uko nch).
b) Blachy ró nej grubo ci (je eli ró nica grubo ci lub przesuni cia kraw dzi blachy jest wi ksza ni  5 mm) nale y ł czy
ukosuj c grubsz  blach  (rys. 21a) do grubo ci cie szej blachy w zł czu, stosuj c pochylenie co najmniej 1:5.

Rys. 21

8.2.2.3. Obliczenia wytrzymało ciowe. Nie sprawdza si napr e w spoinach czołowych cinanych lub ciskanych

(niezale nie od kierunku napr e ) oraz rozci ganych w kierunku podłu nej osi spoiny, natomiast napr enia
rozci gaj ce prostopadłe do podłu nej osi spoiny nale y sprawdza wg wzorów:
a) w elementach rozci ganych

(48)

b) w elementach zginanych w jednej płaszczy nie

(49)

c) w elementach zginanych w dwóch płaszczyznach

(50)

d) w elementach zginanych i cinanych (spoiny czołowych styków rodnika belki dwuteowej - rys. 26)

(51)

przy równoczesnych warunkach

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 37

w których:

- siła poprzeczna i moment zginaj cy przenoszone przez zł cze,

- moment bezwładno ci całego przekroju belki,

pozostałe oznaczenia - wg 1.4.
Je eli w obliczeniu przyjmuje si

= 1 (tabl. 10) to na rysunku nale y zaznaczy odcinki spoin podlegaj ce kontroli

defektoskopowej oraz w oznaczeniu spoin okre li metod kontroli i wymagan jako zł cza.

8.2.3. Spoiny pachwinowe

8.2.3.1. Wymiary obliczeniowe spoin pachwinowych przyjmuje si :

- grubo

równ wysoko ci trójk ta równoramiennego wpisanego w przekrój spoiny zaokr glonej w przypadku, gdy

= (0,2 ÷ 0,4)

- w gór do całkowitej liczby milimetrów, a w przypadku gdy

= (0,5 ÷ 0,7)

- w dół z tym, e powinien

by spełniony warunek 0,2

≤

0,7

oraz

≥

4 mm, przy czym

jest grubo ci cie szego za

grubszego

elementu;
- powi kszon grubo spoiny, tj. 1,3a dla spoin jednowarstwowych oraz

+ 2 mm dla spoin wielowarstwowych, pod

warunkiem wykonania spoin automatycznie łukiem krytym lub metodami równorz dnymi pod wzgl dem gł boko ci
wtopienia - nale y wówczas poda (w oznaczeniu spoiny na rysunku) wymagan technologi spawania;
- długo

równ całkowitej długo ci spoin w zł czu usytuowanych równolegle do kierunku działania siły bez odliczania

kraterów ko cowych, pod warunkiem, e poszczególne odcinki spoin

nie s krótsze ni 40 mm oraz spełniaj warunek

≤

100

jak spoiny

na rys. 22.

Rys. 22

8.2.3.2.Wymagania konstrukcyjne

a) w poł czeniu krzy owym (np. ebra obustronnego ze rodnikiem belki rys. 23a) grubo

spoiny nie powinna by

wi ksza ni 0,5

z tym, e

≥

7 mm, a odst p

spoin s siednich zł czy danego elementu (np. rodnika na rys. 23b)

zaleca si stosowa wi kszy ni 30 mm lub 2-krotna grubo elementu (po jednej lub po obu stronach rodnika),

Rys. 23

b) maksymalne grubo ci spoin pachwinowych w poł czeniach kształtowników walcowanych (ceowników, k towników
dwuteowników) mo na przyjmowa wg rys. 24,

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 38

Rys. 24

c) spoiny pachwinowe podłu ne w poł czeniu nakładkowym powinny mie długo ci

nie mniejsze ni odst p

mi dzy

nimi, przy czym

≤

gdzie

jest grubo ci cie szego elementu (rys. 25), a gdy

≥

to nale y stosowa

spoiny pachwinowe poprzeczne, z tym, e spoin poprzecznych nie uwzgl dnia si w obliczeniach,

Rys. 25

d) w poł czeniu monta owym jak na rys. 26 zaleca si stosowa spawanie przyległych odcinków z pasami (na długo ci

) po wykonaniu zł cza doczołowego rodnika i pasów,

Rys. 26

e) nie nale y ł czy za pomoc spawania eber usztywniaj cych do rozci ganego pasa i rodnika, je eli to mo e
spowodowa obni enie wytrzymało ci wskutek działania karbu (rys. 27), a tak e w przypadku stosowania klocków pod

ebra nie nale y ich przyspawa do pasa,

Rys. 27

f) nie nale y ł czy elementów za pomoc spoin pachwinowych przerywanych i spoin pachwinowych w otworach.
8.2.3.3. Obliczenia wytrzymało ciowe. Napr enia w spoinach pachwinowych wylicza si wg nast puj cych wzorów:

a) w spoinach cinanych sił

(rys. 22, 25)

(52)

b) w spoinach pachwinowych zł cza obci onego momentem zginaj cym i sił poprzeczn (np. rys. 28)

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 39

Rys. 28

(53)

przy równoczesnych warunkach

w których

- siła poprzeczna i moment zginaj cy przenoszone przez zł cze,

- moment bezwładno ci figury utworzonej przez kład przekrojów podłu nych spoin (poprowadzonych przez ich

wysoko ci

) na płaszczyzn styku,

' - ł czna długo odcinków spoin o kierunku równoległym do kierunku działania siły poprzecznej

(

' = 2

przypadku jak na rys. 28).
c) w spoinach pachwinowych podłu nych styku pasa ze rodnikiem w belkach zginanych poza miejscami działania
znacznych sił skupionych

(54)

w którym:

- siła poprzeczna w rozpatrywanym przekroju,

- moment statyczny przekroju pasa wzgl dem osi oboj tnej,

- moment bezwładno ci całego przekroju belki,

d) w spoinach pachwinowych podłu nych w styku pasa ze rodnikiem w belkach zginanych w miejscach działania
znacznych sił skupionych (np. od nacisku mostownic)

(55)

w którym:

- napr enie cinaj ce wg wzoru (54),

- napr enie cinaj ce od bezpo redniego nacisku (np. mostownicy) obliczone dla długo ci spoiny równej długo ci

nacisku, np. szeroko ci mostownicy zwi kszonej o dwie grubo ci pasa.
Napr enia

nie trzeba uwzgl dnia , je eli zapewnione jest bezpo rednie przekazanie nacisku pasa na rodnik.

e) w spoinach pachwinowych podłu nych styku pasa ze rodnikiem w belkach zginanych w miejscach jednoczesnego
działania znacznych momentów zginaj cych i sił poprzecznych (np. nad podporami belek ci głych, w naro ach ramowic)
niezale nie od sprawdzenia napr e wg wzoru (54) lub (55) nale y sprawdza napr enia zast pcze

wg wzoru

(56)

przy równoczesnych warunkach

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 40

w których:

- moment zginaj cy w rozpatrywanym przekroju,

- odległo ci zewn trznej kraw dzi spoiny od przekroju belki.

8.3. Poł czenia nitowe i rubowe

8.3.1. Rodzaje i wymiary nitów i rub. Do poł cze nitowych elementów stalowych konstrukcji mostowych stosuje si

nity z łbami kulistymi, a w pewnych szczególnych przypadkach (np. nad ło yskami, w przegubach) nity z łbami płaskimi
wg 2.3.
W miejscach trudno dost pnych dla nitowania oraz w przypadkach, gdy ogólna grubo elementów ł czonych
przekracza 6

mo na stosowa zamiast nitów ruby pasowane klasy wła ciwo ci mechanicznych 5,6 wg 2.4.2 i nakr tki

wg 2.4.4. Do monta u konstrukcji mo na stosowa ruby jako ci zgrubnej, klasy wła ciwo ci mechanicznych 3, 6 lub
4, 8 wg 2.4.1 i nakr tki zgrubne wg 2.4.4.

rednice

nitów i rub w mm, przyjmuje si odpowiednio do grubo ci

cie szego elementu ł czonego, przy czym

mo na si posługiwa wzorem

(57)

z tym, e rednica nitu nie mo e by wi ksza ni

szeroko ci półki k townika.

Długo nitów i rub ustala si w zale no ci od całkowitej grubo ci ł czonych cz ci, uwzgl dniaj c dodatek na
zamkni cie nitu lub cz

gwintowan ruby na zakr cenie nakr tki. Całkowita grubo ł czonych cz ci nie powinna

przekracza 5

- w zł czach nitowych wykonanych na monta u i 6

w zł czach nitowych wykonanych w wytwórni i w

zł czach rubowych.

8.3.2. rednice otworów do rub nale y przyjmowa wg PN-75/M-02046, a do nitów - jak otwory w klasie dokładnej do

rub (w zakresie

∅

12 - 45 mm,

+ 1 mm).

8.3.3. Liczba nitów lub rub w poł czeniu. W obliczeniach wytrzymało ci styku elementu lub przymocowania pr ta do

w zła, mo na przyjmowa najwy ej 6 nitów lub rub w szeregu zgodnym z kierunkiem działania siły. W poł czeniach
elementów głównych i t ników nale y stosowa co najmniej 3 nity lub ruby, w drugorz dnych - co najmniej 2 nity lub

ruby.

W poł czeniach k towników lub ceowników przylegaj cych jedn  półk  ( ciank ) do blach w złowych zaleca si
stosowanie k towników dodatkowych. Liczb  nitów lub  rub ustalon  w obliczeniu statycznym nale y na jednej z półek
takiego k townika zwi kszy  o 50% (rys. 29).

Rys. 29

Je eli element jest przymocowany do blachy w złowej nitami po rednio przez podkładki to liczb nitów nale y zwi kszy
o jeden w ka dym szeregu; podkładka musi by wysuni ta i przymocowana co najmniej jednym nitem poza elementem,
pod którym le y.

8.3.4. Rozmieszczenia nitów lub rub

8.3.4.1. Schemat rozmieszczenia nitów lub rub podany jest na rys. 30.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 41

Rys. 30

8.3.4.2. Rozmieszczenie odległo ci nitów lub rub nale y przyjmowa :

a) w no nych poł czeniach elementów ciskanych
3,5

≤

, przy czym

≤

- w mostach kolejowych, a przy wzmacnianiu konstrukcji

≥

≤

, przy czym

≤

- w mostach drogowych,

b) w no nych poł czeniach elementów rozci ganych oraz sczepnych poł czeniach elementów ciskanych
3,5

≤

, przy czym

≤

- w mostach kolejowych,

≤

, przy czym

≤

- w mostach drogowych,

c) w sczepnych poł czeniach elementów rozci ganych
3,5

≤

, przy czym

≤

- w mostach kolejowych,

≤

, przy czym

≤

- w mostach drogowych.

8.3.4.3. Rozmieszczenie odst pów rodków otworów od kraw dzi ł czonych elementów nale y przyjmowa :

a) w kierunku zgodnym z kierunkiem działania siły

≥

b) przy wzmacnianiu konstrukcji

≥

1,5

c) prostopadłym do kierunku działania siły

≥

1,5

d) przy wzmacnianiu konstrukcji

≥

1,25

e) w przypadku przekrojów zło onych (np. rys. 33 p. 9.2.2.2)

≤

4,5

- przy jednej nakładce,

≤

3,5

- przy dwu (lub wi cej) nakładkach,

przy czym

≤

oraz

≤

120 mm (

grubo cie szej nakładki).

8.3.4.4. Rozmieszczenie odst pów otworów w kierunku działania siły w przypadku nitów lub rub rozmieszczonych

w zakosy (rys. 30b) - nie mniejsze ni 2

, a przy tym w mostach kolejowych nie wi ksze ni 14

i nie wi ksze ni 30

8.3.4.5. Rozmieszczenie rub uwzgl dniaj ce wymiary gniazd (miejsce) pod klucz nale y przyjmowa wg

PN-69/M-65015.

8.3.5. Obliczenia wytrzymało ciowe. Napr enia w nitowych i rubowych poł czeniach elementów obci onych

osiowo sprawdza si  przy zało eniu równomiernego obci enia nitów lub  rub w zł czu.
Napr enia od siły przypadaj cej na jeden nit sprawdza si  wg wzorów:
a) na  cinanie

(58)

b) na docisk

(59)

c) na rozci ganie trzpienia

(60)

w których:

- nominalna rednica trzpienia ruby lub otworu na nit,

- dla rub rednia arytmetyczna z nominalnej rednicy podziałowej gwintu ruby i nominalnej rednicy rdzenia

gwintu ruby, a dla nitów - nominalna rednica otworu na nit,

- najmniejsza suma grubo ci ł czonych cz ci dociskanych w jednym kierunku,

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 42

- liczba płaszczyzn cinania,

' - wytrzymało ci obliczeniowe wg tabl. 11.

Je eli w wyj tkowych przypadkach nity lub  ruby w zł czu pracuj  równocze nie na  cinanie i rozci ganie, to sprawdza
si  poszczególne napr enia oddzielnie i nie obowi zuje sprawdzenie napr e  zast pczych.
Ponadto nale y sprawdzi  napr enia w najbardziej obci onych przekrojach ł czonych cz ci.
Napr enia w nitowych i  rubowych poł czeniach  rodników elementów zginanych o przekrojach symetrycznych
sprawdza si  przy zało eniu,  e siła przypadaj ca na nit jest proporcjonalna do jego odległo ci od  rodka grupy nitów w
przykładkach po jednej stronie styku. W przypadku gdy wysoko  przykładki jest wi ksza od jej potrójnej szeroko ci,
mo na przyj  kierunek sił, przypadaj cych na nity od momentu, równoległy do osi elementu ł czonego. W nitowych i

rubowych poł czeniach rodników, na które działa moment zginaj cy i siła osiowa, tj. rodników elementów zginanych

o przekroju niesymetrycznym i elementów  ciskanych lub rozci ganych mimo rodowo, sprawdza si  sumy napr e  w
nitach i  rubach od obu wielko ci (momentu zginaj cego i siły osiowej) wyznaczonych przy wy ej podanych zało eniach.
Sił  poprzeczn  działaj c  na zł cze rozkłada si  równomiernie na wszystkie nity  rodnika po jednej stronie styku.
W nitach skrajnych takich poł cze  nale y sprawdza  napr enia od wypadkowej z siły równoległej i prostopadłej do osi
elementu, przy czym w przypadku bezpo redniego obci enia pasa górnego (np. mostownicami w mo cie kolejowym)
nale y uwzgl dni  siły przypadaj ce na nity skrajne od nacisku działaj cego na pas przy przyj ciu,  e nacisk
mostownicy rozkłada si  na odcinku belki równym odst powi mostownic.

8.4. Poł czenia cierne

8.4.1. Zasada ogólna. W poł czeniu rubowym ciernym ( rubami spr aj cymi) siły przenoszone s przez tarcie

statyczne powierzchni przyległych do siebie elementów ł czonych, doci ni tych za pomoc rub zgrubnych o wysokiej
wytrzymało ci, o wła ciwo ciach mechanicznych w klasie 8.8, 10.9, 12.9 lub 14.9 z nakr tkami o wysokiej wytrzymało ci
w klasie wła ciwo ci mechanicznych 8, 10, 12 lub 14.

8.4.2. Siła napinaj ca. Maksymaln sił napinaj c rub ze wzgl du na jej wytrzymało nale y przyjmowa wg wzoru

(61)

w którym:
R' - wytrzymało obliczeniowa ruby na rozci ganie wg 3.4.1.6,

- zast pczy przekrój ruby, cm

, równy przekrojowi gładkiego cylindra o rednicy równej redniej arytmetycznej

warto ci nominalnej rednicy podziałowej gwintu i nominalnej rednicy rdzenia gwintu ruby.
Siły napinaj ce dla rub zgrubnych o rednicach od 12 mm do 30 mm z gwintem metrycznym zwykłym wg
PN-85/M-82101 okre lone wzorem (61) zestawiono w zał czniku 4, tabl. Z4-1.

8.4.3. Moment dokr cania odpowiadaj cy sile napinaj cej okre lonej wg 8.4.2 zaleca si przyjmowa wg wzoru

(62)

w którym:

- współczynnik zale ny od warto ci

i od rednicy

gwintu rub stosowanych w poł czeniu,

- nominalna rednica ruby,

- siła napinaj ca.

Warto ci momentów dokr cenia dla rub o rednicach od 13 do 30 mm i dla

= 0,19 wyliczone ze wzoru (62)

zestawiono w zał czniku 4 tabl. Z4-2.

8.4.4. Współczynnik tarcia (µ

) nale y przyjmowa wg tabl. 23.

Tablica 23

Gatunek stali

Współczynnik tarcia µ przy powierzchniach styku przygotowanych przez

piaskowanie lub rutowanie

opalanie

dla wszystkich gatunków stali

0,45

0,40

Na rysunkach dotycz cych projektowanych poł cze powinny by podane szczegółowe oznaczenia rodzaju
przygotowania powierzchni styku ł czonych elementów.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 43

Je eli stosuje si inne przygotowania powierzchni styku, współczynnik tarcia nale y ustali do wiadczalnie.

8.4.5. No no obliczeniowa jednej ruby w zł czu powinna by okre lona wg wzoru

(63)

w którym:

- liczba powierzchni tarcia w zł czu,

- współczynnik tarcia powierzchni stykowych w zł czu wg 8.4.4,

- siła napinaj ca rub wg 8.4.2.

Poł cze ciernych nie sprawdza si na cinanie rub oraz docisk w otworach.

8.4.6. rednice otworów przyj ciowych dla rub spr aj cych przyjmuje si o 2 mm wi ksze od normalnych rednic

rub.

8.4.7. Rozmieszczenie rub spr aj cych - wg 8.3.4.

8.4.8. Osłabienie przekrojów otworami na ruby spr aj ce przy sprawdzaniu napr e :

w elementach  ciskanych - pomija si ,
w elementach rozci ganych - uwzgl dnia si  przy zało eniu,  e 40% siły przypadaj cej na  ruby znajduj ce si  w danym
przekroju przenoszone jest przez tarcie,
w elementach zginanych - uwzgl dnia si  w strefie rozci ganej, a pomija w strefie  ciskanej.

8.5. Styki dociskowe przenosz ce obci enia przez docisk powierzchniowy mo na stosowa do ł czenia pr tów:

- osiowo  ciskanych,
- mimo rodowo  ciskanych, je eli wypadkowa sił wewn trznych mie ci si  w rdzeniu przekroju,
- na przemian  ciskanych i rozci ganych, je eli poł czenie jest zabezpieczone co najmniej na cał  sił  rozci gaj c ,
przy smukło ci pr ta

≤

80 oraz dostatecznym poł czeniu monta owym. Siła poprzeczna w poł czeniu dociskowym

powinna by przenoszona przez ł czniki - nie dopuszcza si przenoszenia sił poprzecznych przez siły tarcia.

9. ZASADY PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI MOSTOWYCH

9.1. Pomost

9.1.1. Jezdnia na mostach kolejowych

9.1.1.1. Jezdnia na podsypce. Na mostach o rozpi to ci prz seł do 30 m i na liniach o szybko ci eksploatacyjnej

≥

140

km/godz, nale y projektowa  jezdni  na podkładach drewnianych i podsypce o grubo ci pod podkładem nie mniejszej
ni  25 cm. Szeroko  podsypki nale y przyjmowa  przy zachowaniu warunku minimalnej odległo ci czoła podkładu od
konstrukcji prz sła, umo liwiaj cej mechaniczn  wymian  nawierzchni.
Na mostach o długo ci do 10 m z torem na podsypce, minimalna wysoko  od główki szyny do spodu podsypki powinna
wynosi  70 cm na szeroko ci, po 220 cm od osi toru.
9.1.1.2. Jezdnia na mostownicach. Na mostach o rozpi to ci prz seł do 30 m, w przypadku gdy ze wzgl du na

wysoko ustrojow nie mo na zastosowa jezdni na podsypce oraz w mostach o rozpi to ci prz seł ponad 30 m,
mo na projektowa jezdni na mostownicach uło onych wprost na pasach belek głównych lub podłu nicach.
9.1.1.3. Jezdnia przymocowana bezpo rednio do konstrukcji. W przypadkach bardzo ograniczonej wysoko ci

ustrojowej mo na projektowa  jezdni  przymocowan  bezpo rednio do konstrukcji mostu lub na podkładkach, z
zachowaniem odpowiedniego zabezpieczenia izolacji torów szynowych dla prawidłowego działania samoczynnej
sygnalizacji  wietlnej i zabezpieczenia przeciwpo arowego.
9.1.1.4. Styki szyn. Na mostach nie nale y stosowa  łubkowych styków szyn. Pierwszy taki styk mo e by  umieszczony

w odległo ci minimum 10 m od tylnej  ciany przyczółka. Dla umo liwienia swobodnych ruchów ło ysk ruchomych belek
głównych nale y w torze na mo cie stosowa  przyrz dy wyrównawcze. Szczegółowe postanowienia dotycz ce toru na
mo cie, rozmieszczenia styków i przyrz dów wyrównawczych podane s  w oddzielnych przepisach.
9.1.1.5. Mostownice. Typy normalne mostownic podano w tabl. 24.

Tablica 24

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 44

Wyszczególnienie

Wymiary, cm

Najwi kszy odst p podłu nic
Przekrój mostownicy
Długo mostownicy
Najwi kszy dopuszczalny odst p mostownic

190

22/24

250

210

24/27

270

240

26/30

300

Przy stosowaniu typowych mostownic w mostach na prostej obliczanie napr e w ich przekrojach jest zb dne.

9.1.1.6. Odbojnice. Na mostach i wiaduktach oraz torach pod wiaduktami nale y stosowa odbojnice. Odst p pomi dzy

główkami szyny tocznej i szyny odbojnicowej nale y przyjmowa w granicach 190 ÷ 210 mm.

9.1.2. Jezdnia mostów drogowych i przej dla pieszych. Wymiary jezdni mostów drogowych i przej dla pieszych

oraz rodzaje nawierzchni nale y przyjmowa wg przepisów przedmiotowych.

9.1.3. Rozkład obci e z kół pojazdów

9.1.3.1. Zasada ogólna. Rozkład obci e z kół pojazdów przez nawierzchni i podsypk uwzgl dnia si tylko przy

obliczaniu płyty stalowej lub elbetowej stanowi cej podło e nawierzchni w mostach drogowych lub dno koryta dla
podsypki w mostach kolejowych.
9.1.3.2. Nacisk kół samochodu nale y przyjmowa jako równomiernie rozło ony na powierzchni prostok ta o bokach

równych szeroko ci i długo ci styku koła z nawierzchni , zwi kszonych o podwójn grubo nawierzchni oraz innych
warstw le cych na płycie pod nawierzchni i pojedyncz grubo płyty no nej.
9.1.3.3. Nacisk kół taboru kolejowego lub tramwajowego nale y przyjmowa :

a) przy podkładach podłu nych - jako równomiernie rozło ony na powierzchni prostok ta o szeroko ci równej szeroko ci
spodu podkładu zwi kszonej o podwójn  grubo  warstw le cych na płycie no nej pod spodem podkładu i o
pojedyncz  grubo  płyty, o długo ci równej podwójnej wysoko ci główki szyny nad powierzchni  płyty no nej i o
pojedyncz  grubo  płyty,
b) przy podkładach poprzecznych - jako równomiernie rozło ony na powierzchni prostok ta o bokach równych długo ci i
szeroko ci spodu podkładu, zwi kszonych o podwójn  grubo  warstw le cych na płycie no nej pod spodem podkładu
i o pojedyncz  grubo  płyty, przy czym długo  tak okre lonego prostok ta nie mo e by  wi ksza od szeroko ci dna
koryta dla podsypki, a szeroko  nie wi ksza od osiowego odst pu mostownic.
W przypadku płyty stalowej - mo na pomija  jej grubo .

9.1.4. Stalowa płyta u ebrowana (ortotropowa)

9.1.4.1. Zalecenia konstrukcyjne. Blacha płaska pomostowa powinna mie grubo co najmniej 12 mm. ebra

podłu ne o profilu otwartym lub zamkni tym powinny by tak rozmieszczone, aby odległo mi dzy ich ciankami była
nie wi ksza ni :
- w mostach drogowych - 350 mm,
- w mostach kolejowych - 600 mm.
Dopuszcza si mniejsze grubo ci blach oraz wi ksze odległo ci eber, je eli blacha usztywniona jest w inny sposób
(sztywna nawierzchnia betonowa, przyspawane płaskowniki zatopione w nawierzchni bitumicznej itp.).

ebra podłu ne zaleca si przeprowadza przez odpowiednie wykroje w rodnikach poprzecznic, przy czym wkl słe k ty

wykrojów powinny by załagodzone łukami o promieniu 30 mm, a rodniki poprzecznic ł czone z blach płask i ze

ciankami eber nieprzerwanymi spoinami pachwinowymi.

Je eli ebra podłu ne doprowadzone s do cianek poprzecznic to powinny by przymocowane do nich spoinami
czołowymi.
9.1.4.2. Obliczenia statyczne i wytrzymało ciowe. W stalowej płycie ortotropowej nale y wyznaczy napr enia:

a) od współpracy z d wigarem głównym jako jego cz ci poł czonej ze  rodnikiem spoinami pracuj cymi na  cinanie,
b) od zginania w kierunku podłu nym i poprzecznym płyty u ebrowanej jako samodzielnego układu opartego na
niepodatnych d wigarach głównych,
c) sumarycznie otrzymane z nało enia napr e  wg poz. a) i b).
Przy sprawdzaniu napr e  wg poz. c) nale y stosowa  współczynniki obci enia jak dla układu podstawowego z
dodatkowym.
W blasze płaskiej nie uwzgl dnia si  napr e  od jej zginania jako płyty izotropowej, a tylko napr enia zast pcze w jej
płaszczy nie  rodkowej, które nie mog  przekracza  warto ci 1,5

Poprzecznic  w mostach o dwóch d wigarach głównych jedno ciankowych nale y uwa a  za belk  obustronnie
swobodnie opart  (rys. 31a), a w mostach wielod wigarowych nale y j  oblicza  jak element rusztu.
W mostach o dwóch d wigarach skrzynkowych (rys. 31b) nale y uwzgl dni  zamocowanie poprzecznicy.
Szeroko ci współpracuj ce płyty przy obliczeniu charakterystyk przekrojów  ebra podłu nego, poprzecznego i d wigara

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 45

głównego potrzebnych do wyliczenia napr e , nale y okre la wg 6.3.

Rys. 31

9.1.4.3. Stateczno płyt ortotropowych nale y sprawdza wg p. 7.4.

9.1.5. Płyta elbetowa powinna by zaprojektowana zgodnie z obowi zuj c norm dla betonowych konstrukcji

mostowych.

9.1.6. Przerwy w jezdni mostów drogowych. W przerwach jezdni nad skrajnymi ło yskami, zarówno ruchomymi jak i

stałymi oraz nad przegubami d wigarów głównych nale y wykonywa  urz dzenia dylatacyjne w jezdni. Urz dzenia te
nale y tak projektowa , aby pojedyncza ci gła szczelina poprzeczna w jezdni była nie wi ksza ni  75 mm. Przy
wi kszych przesuwach nale y stosowa  odlewy kształtu grzebieniastego lub inne specjalne urz dzenia dylatacyjne.

9.1.7. Izolacja. W mostach kolejowych z jezdni na podsypce i w mostach drogowych nale y pod nawierzchni wykona

izolacj zabezpieczaj c konstrukcj przed zaciekami wody przes czaj cej si przez nawierzchni . Izolacja powinna
mie spadki umo liwiaj ce odpływ wody i powinna by zabezpieczona przed uszkodzeniem.

9.1.8. Odwodnienie mostów powinno zapewnia :

- ci głe odprowadzenie wody z konstrukcji mostu,
- ochron  przed zalewaniem ło ysk i ław ło yskowych,
- mo liwo  oczyszczania rur spustowych i rynien,
- mo liwo  usuwania lodu lub przywracania dro no ci zamarzni tym rurom i rynnom,
- ochron  konstrukcji przed zalewaniem z rur spustowych.

9.1.9. Pomost belkowy

9.1.9.1. Zalecenia konstrukcyjne. Poł czenie belek podłu nych (podłu nic) z poprzecznymi (poprzecznicami) i belek

poprzecznych z d wigarami głównymi nale y wykonywa  jako stałe, nieprzesuwne, z zapewnieniem ci gło ci belek
ł czonych.
Ci gło  belek podłu nych, je li s  porozcinane w miejscach poł czenia z poprzecznicami, nale y zapewni  przez:
- poł czenie pasów górnych nakładkami ci gło ci,
- poł czenie pasów dolnych nakładkami ci gło ci lub przez zastosowanie odpowiednich stolików.
Naro a otworów w  rodnikach poprzecznic dla przepuszczania nakładek ci gło ci powinny by  zaokr glone w celu
złagodzenia karbów.
W przypadku gdy podłu nice s  uło one na poprzecznicach lub poprzecznice na d wigarach głównych, oba poł czenia
mog  by  stałe lub jedno z nich przesuwne w kierunku podłu nym.
Belki uło one przesuwnie nale y zabezpieczy  przed podniesieniem.
W mostach kolejowych belki pomostu powinny by  mo liwie sztywne, o wysoko ciach w zasadzie nie mniejszych ni

swojej rozpi to ci. Normalny odst p podłu nic w mo cie kolejowym przyjmuje si  1800 mm. Je eli tor na mo cie le y w
łuku, podłu nice nale y układa  po linii łamanej, aby umo liwi  zastosowanie nakładek ci gło ci.
Je eli d wigary główne zaprojektowano jako układy przegubowe, to podłu nice w pobli u przegubów powinny by
poł czone przesuwnie tak, aby nie hamowały ruchów w przegubach d wigarów głównych.
9.1.9.2. Obliczenie statyczne belek pomostu nale y przeprowadza  zgodnie z postanowieniami rozdz. 6 i 7, a

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 46

poł czenia wg rozdz. 8. Momenty zginaj ce w podłu nicach nale y wylicza jak dla belki ci głej na podporach
spr ystych albo w sposób przybli ony wg tabl. 25.

Tablica 25

Moment zginaj cy

W skrajnych prz słach
W po rednich prz słach
Na podporach po rednich

1,0

0,8

0,75

- oznacza najwi kszy moment zginaj cy obliczony w zało eniu belki jednoprz słowej swobodnie podpartej.

Przymocowanie podłu nic obliczonych wg tabl. 25 nale y oblicza  na sił  poprzeczn  belki swobodnie podpartej
zwi kszon  o 20%. W przypadku zapewnienia współpracy podłu nic z d wigarami głównymi (np. przez zastosowanie
skrajnych t ników hamownych) nale y uwzgl dni  siły osiowe w podłu nicach.
Poprzecznice w mostach dwud wigarowych mo na oblicza  jak belki swobodnie podparte. W mostach kolejowych z
jezdni  na mostownicach nale y uwzgl dnia  wpływ odkształce  d wigarów głównych, a w mostach bez t ników
hamownych tak e wpływ poziomych sił hamowania na prac  poprzecznic.
Przymocowanie poprzecznicy w mostach dwud wigarowych za pomoc  nitowania nale y liczy  na maksymaln  sił
poprzeczn  zwi kszon  o 20%, a przymocowanie za pomoc  spawania nale y oblicza  na maksymaln  sił  poprzeczn
oraz moment utwierdzenia.
W przypadku d wigarów głównych jedno ciankowych dopuszcza si  przyj cie momentu utwierdzenia równego 20%
maksymalnego momentu zginaj cego wyst puj cego w  rodku rozpi to ci belki swobodnie podpartej. Przymocowanie
poprzecznic do d wigarów głównych skrzynkowych nale y oblicza  na sił  poprzeczn  i moment utwierdzenia, jaki
zapewniaj  d wigary główne.
W mostach wielod wigarowych poprzecznic  nale y oblicza  jak element rusztu.

9.1.10. Chodniki, por cze i bariery ochronne

9.1.10.1. Chodniki. W mostach kolejowych, na których przed przeje d aj cym poci giem nie mo na schroni si przez

wej cie pomi dzy elementy d wigara głównego, nale y wykona  chodniki najcz ciej o szeroko ci w  wietle nie wi kszej
ni  75 cm. Wymiary chodników dla publiczno ci i ruchu rowerowego nale y ustala  w zale no ci od przewidywanego
ruchu.
W mostach drogowych szeroko ci chodników nale y projektowa  wg obowi zuj cych przepisów.
9.1.10.2. Por cze nale y wykonywa  na wszystkich mostach, na których sama konstrukcja d wigarów nie zabezpiecza

przechodz cych przed spadni ciem. W mostach drogowych wysoko  por czy chodników dla pieszych powinna
wynosi  1,00 m.
W mostach kolejowych chodniki dla u ytku publicznego otrzymuj  por cze zewn trzne takie jak w mostach drogowych,
a po stronie torów - por cze o wysoko ci 1,50 m. Chodniki słu bowe mog  mie  por cze o wysoko ci 0,90 m
wypełnione co najmniej jednym pr tem poziomym.
9.1.10.3. Bariery ochronne nale y stosowa  na mostach poło onych w ci gu dróg szybkiego ruchu. Odległo  od

kraw ników barier ochronnych o normalnej podatno ci nie powinna by mniejsza ni 0,50 m, a całkowita ich wysoko
powinna wynosi 0,75 m. Bariery ochronne i ich zamocowanie nale y sprawdza na obci enie siłami poziomymi wg

PN-85/S-10030

9.1.11. Zapewnienie mo liwo ci kontroli stanu konstrukcji. Do wszystkich cz ci pomostu i d wigarów głównych

powinien by umo liwiony dost p w celu przeprowadzenia kontroli i prac konserwacyjnych.

9.2. D wigary główne

9.2.1. Zasady ogólne projektowania d wigarów głównych

9.2.1.1. Rozstaw d wigarów głównych ze wzgl du na mo liwo ci nitowania lub spawania konstrukcji powinien by

taki, aby odst py s siednich brzegów blach poziomych lub półek profili oraz s siednich cianek pionowych nie były
mniejsze od podanych na rys. 32.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 47

Rys. 32

9.2.1.2. Współpraca pomostu z d wigarami głównymi. Dopuszcza si uwzgl dnienie współpracy pomostu z

d wigarami głównymi pod warunkiem wykonania oblicze uwzgl dniaj cych t współprac i wykazania, e elementy
konstrukcji oraz poł czenia tak współprac zapewniaj .

9.2.2. D wigary o pojedynczej ciance pełnej

9.2.2.1. Obliczenia statyczne d wigarów o pojedynczej ciance pełnej nale y przeprowadza wg rozdz. 6 oraz rozdz. 7,

a poł czenia ich elementów wg rozdz. 8.
9.2.2.2. Blachy poziome w pasach. Blachy poziome (nakładki) w pasach d wigarów nitowanych powinny wystawa 5 ÷

30 mm poza kraw dzie k towników (rys. 33a). Przy dwóch lub wi cej blachach odległo  skrajnego szeregu nitów od
kraw dzi (rys. 33b) nale y przyjmowa  odpowiednio do 8.3.4.2b). Szeroko  pasów jedno ciankowych d wigarów
nitowanych i spawanych nie powinna by  wi ksza z ka dej strony  rodnika ni  10 grubo ci pasa i zasadniczo 0,2
wysoko ci  cianki, przy czym dla d wigarów nitowanych do grubo ci pasa nale y wlicza  grubo  poziomych ramion
k towników pasowych.

Rys. 33

Grubo  blach w d wigarach spawanych nie powinna przekracza :
- 50 mm przy zastosowaniu stali w glowej,
- 30 mm przy zastosowaniu stali niskostopowej,
przy czym przy grubo ciach - w pierwszym przypadku wi kszych ni  30 mm, a w drugim przypadku wi kszych ni
20 mm, blachy przeznaczone do spawania powinny by  dostarczone w stanie normalizowanym.
9.2.2.3. Zmiany przekroju. W d wigarach nitowanych pierwsz  blach  poziom  nale y przeprowadzi  do ko ców

d wigara, a ka d  nast pn  przedłu y  co najmniej o jeden rz d nitów poza przekrój, w którym ze wzgl du na
wytrzymało  nie jest ju  potrzebna.
W d wigarach spawanych zaleca si , je li to nie powoduje zbyt du ego zu ycia materiału, stosowanie pasów o stałej
grubo ci. W d wigarach o du ych rozpi to ciach, gdzie to jest ekonomiczne nieuzasadnione, zmiany grubo ci pasa
nale y wykonywa  odpowiednio do zalecenia wg 8.2.2.2b), przy czym styk blach powinien by  przesuni ty w stron
mniejszego momentu zginaj cego w d wigarze na odległo  okre lon  warunkiem wytrzymało ci przekroju (rys. 34).

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 48

Rys. 34

Dodatkowe blachy poziome w d wigarach spawanych ze wzgl du na szczelno  spawania nie powinny by  szersze ni
30-krotna ich grubo  (rys. 35). Je li warunek ten nie mo e by  spełniony nale y zamiast jednej zastosowa  dwie blachy
w sze.
Blachy dodatkowe zaleca si  zaka cza  w sposób pokazany na rys. 36.

Rys. 35

Rys. 36

9.2.2.4. Usztywnienia rodników i pasów d wigarów pełno ciennych nale y projektowa wg 7.3.

Szerokie pasy  ciskane nale y zabezpieczy  przed utrat  stateczno ci miejscowej przez odpowiednie usztywnienia.
Pasy zakrzywione lub załamane nale y usztywnia   ebrami w celu zabezpieczenia ich przed ugi ciem w płaszczy nie
prostopadłej do płaszczyzny d wigara. W przypadku stosowania spawanych usztywnie  tylko na cz ci wysoko ci

rodnika, długo ich nie mo e by mniejsza ni

wysoko ci rodnika.

9.2.2.5. Styki d wigarów pełno ciennych nale y projektowa wg rozdz. 8, uwzgl dniaj c przy tym nast puj ce

zalecenia:
a) w miar  mo no ci unika  styków  rodników i pasów w miejscach wyst powania maksymalnych napr e ,
b) spawane styki czołowe pasów i  rodników wykonywa  bez nakładek.
9.2.2.6. Dopasowanie  rodnika do pasów nad podporami. Nad ło yskami  rodnik blachownicy i nadpodporowe

ebra usztywniaj ce musz by dokładnie dopasowane do blachy poziomej wg 7.3 lub przyspawane do niej spoin

. W

d wigarach nitowanych z ebrami wykonanymi z k towników, w ebrach nad ło yskami k towniki tych eber nie mog
by naginane na k towniki pasowe lecz musz by uło one na podkładkach.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 49

9.2.2.7. D wigary zespolone z betonow współpracuj c płytk pomostow nale y projektowa wg przedmiotowych

norm i wytycznych.

9.2.3. D wigary skrzynkowe

9.2.3.1. Obliczenia statyczne. Je eli nie przeprowadza si ci lejszej analizy to d wigary skrzynkowe jedno- i

wielokomorowe mo na oblicza :
a) wg teorii ustrojów cienko ciennych o nieodkształcalnym konturze przekroju poprzecznego, w przypadku gdy
- stosunek szeroko ci przekroju (odst pu  cian zewn trznych) do rozpi to ci jest nie wi kszy ni  0.35 w prz słach
swobodnie podpartych lub ni  0.30 w prz słach belek ci głych,
- w odst pach nie wi kszych ni

rozpi to ci prz sła i nie wi kszych ni 12,0 m, przekroje s usztywnione

niepodatnymi poprzecznymi przeponami kratowymi lub ramowymi zapewniaj cymi zachowanie nieodkształconego
konturu;
b) wg teorii płyt w przypadku przekrojów wielokomorowych o małej wysoko ci z pełno ciennymi przeponami (celkowych)
i o stosunku szeroko ci do rozpi to ci wi kszym ni w przypadku a).
9.2.3.2. Stateczno płyty górnej, dolnej i cian bocznych nale y sprawdza wg 7.4.

9.2.3.3. Otwory włazowe i przełazowe. W d wigarach skrzynkowych o wymiarach komór co najmniej 800 × 800 mm

nale y przewidzie  otwory włazowe w dnie lub w  cianach pionowych w pobli u osi oboj tnej, a w przeponach
wewn trznych otwory przełazowe o wymiarach nie mniejszych ni  600 × 600 mm. Odległo ci mi dzy otworami
włazowymi nale y przyjmowa  maj c na uwadze zapewnienie nale ytych warunków konserwacji oraz bezpiecze stwa i
ochrony zdrowia zatrudnionych robotników. Pokrywy otworów włazowych powinny by  szczelne, zabezpieczaj ce
nale ycie przed przenikaniem wilgoci.

9.2.4. D wigary kratowe

9.2.4.1. Obliczenia statyczne pr tów d wigarów kratowych nale y przeprowadza wg rozdz. 4 i 5, przy czym:

- w d wigarach nitowanych, na które przekazuje si  obci enia z pomostu tylko w w złach kraty nale y pr ty sprawdza
wg 4.5 lub 5.6 na rozci ganie lub  ciskanie osiowe siłami otrzymanymi z obliczenia statycznego przy zało eniu w złów
przegubowych,
- w d wigarach, na które obci enia z pomostu przekazuj  si  nie tylko w w złach ale równie  po rednio na długo ci
pasów - nale y pr ty kraty (wszystkie lub pasa pomostowego) sprawdza  wg 4.6 lub 5.7 na rozci ganie lub  ciskanie i
zginanie siłami i momentami zginaj cymi otrzymanymi z obliczenia statycznego przy zało eniu układu o wszystkich
w złach sztywnych,
- w d wigarach kratowych, których ugi cia s  wi ksze ni

600

rozpi to ci (p. 3.5.2) oraz w d wigarach kratowych o

spawanych poł czeniach wszystkich pr tów z blachami w złowymi nale y pr ty kraty sprawdzi  wg 4.6 lub 5.7 na
rozci ganie lub  ciskanie i zginanie siłami i momentami zginaj cymi otrzymanymi z obliczenia statycznego kraty, przy
zało eniu układu o w złach sztywnych, przy czym nale y zwi kszy  wytrzymało  obliczeniow  zgodnie z 3.4.1.8.
9.2.4.2. Styki i przymocowania pr tów nale y projektowa  wg rozdz. 8. Styki i przymocowania pr tów głównych nale y

oblicza  w zało eniu,  e wytrzymało  poł czenia nie mo e by  mniejsza od wytrzymało ci pr ta osłabionego przez
otwory. Liczba nitów i  rub lub wymiary spoin, słu cych do przymocowania ka dego z elementów powinny odpowiada
przekrojowi netto elementu rozci ganego lub przekrojowi brutto elementu  ciskanego, podzielonemu przez współczynnik
wyboczeniowy

, je eli

. Dla elementów ciskanych, dla których

przymocowanie powinno

odpowiada przekrojowi

Styki i przymocowania pr tów drugorz dnych (np. wiatrownic) mog  by  obliczane na podstawie siły panuj cej w pr cie.
Liczba nitów,  rub lub wymiary spoin do przymocowania poszczególnych elementów pr ta powinny by  wyznaczone
proporcjonalnie do przekrojów cz ci składowych.
Styki monta owe nale y rozmieszcza  tak, aby wymiary i ci ary elementów wysyłkowych były dostosowane do sposobu
przewozu. Poł czenia monta owe pr tów z blach  w złow  zaleca si  projektowa  jako nitowe lub cierne (na  ruby o
wysokiej wytrzymało ci). Jako spawane mo na projektowa  poł czenia warsztatowe, a na monta u dopuszcza si
poł czenia spawane je li istnieje mo liwo  zapewnienia dogodnych warunków spawania. W tym przypadku pr ty nale y
oblicza  wg 9.2.4.1.
9.2.4.3. Osie i  rodki ci ko ci pr tów. Osie ci ko ci pr tów powinny le e  w jednej płaszczy nie i w miar

mo liwo ci pokrywa si z siatk teoretyczn d wigara. W pasie prostym odległo od osi ci ko ci odcinków pasa
dwóch s siednich przedziałów nie powinna by wi ksza ni 3,5 % wysoko ci wy szego z przekrojów i nie wi ksza ni
2,5 cm.

rednia o całego prostego pasa musi si pokry z osi teoretyczn . W pasie łamanym nie jest konieczne przyjmowanie

redniej osi.

rodki ci ko ci przekrojów pr ta nale y przyjmowa dla przekrojów brutto wg 4.2 i 5.2.

Ze wzgl du na mo liwo  nitowania odległo  pomi dzy blachami pionowymi dwóch gał zi pr tów nie powinna by
mniejsza ni  300 mm. Najmniejsza dopuszczalna odległo  kraw dzi dwóch gał zi, ze wzgl du na malowanie, wynosi
140 mm. Grubo ci elementów spawanych nie powinny by  wi ksze od podanych w 9.2.2.2.
9.2.4.4. W zły d wigarów kratowych nale y projektowa  tak, aby spełnione były nast puj ce wymagania:

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 50

a) osie wszystkich pr tów danego w zła powinny si  przecina  w jednym punkcie;
b)  rodek ci ko ci nitów lub spoin, którymi pr t przymocowany jest do w zła powinien le e  na osi pr ta; w przekrojach
symetrycznych nity lub spoiny nale y rozkłada  symetrycznie do osi pr ta, przy czym mo liwie w szeregach
prostopadłych do tej osi, a przekrojach niesymetrycznych mo na stosowa  spoiny ró nych długo ci i grubo ci po obu
stronach osi;
c) blachy w złowe, do których przymocowane s  pr ty, powinny mie  wymiary zapewniaj ce dostateczn  wytrzymało  i
stateczno ; w zły pr tów o dwóch lub wi kszej liczbie  cianek pionowych powinny by  usztywnione przepon ;
d) w w le podporowym nad ło yskiem blachy pionowe i usztywniaj ce  ebra nale y dopasowa  do poziomych blach
nadło yskowych jak podano w 9.2.2.6.
9.2.4.5. Usztywnienie pr tów  ciskanych. Stateczno  miejscow  elementów pr ta nale y sprawdzi  wg rozdz. 7.

Pr ty  ciskane zło one z dwóch lub kilku gał zi, a tak e pr ty o przekrojach zamkni tych nale y usztywni  przeponami,
rozmieszczonymi w odst pach nie przekraczaj cych 3 m, lecz nie mniej ni  dwiema (nie licz c przepon w w złach). W
w złach o przekrojach zamkni tych, w których dla umo liwienia dost pu do poł cze  z blach  w złow  dwie  cianki s
przed w złami odgi te ku osi, w miejscach odgi cia nale y da  przepony przyspawane do  cian odgi tych.
W prz słach wielogał ziowych poszczególne gał zie nale y poł czy  ze sob  przewi zkami wg 5.6.2.3, przy czym w
pr tach głównych o konstrukcji nitowanej przewi zka musi by  tak szeroka, aby mogła by  do ka dej gał zi
przymocowana co najmniej trzema nitami, a w prz słach o konstrukcji spawanej nie w sza ni  180 mm. W w złach,
mo liwie jeszcze w granicach blach w złowych, nale y ł czy  gał zie przewi zk  szersz  do normalnej co najmniej o
jeden odst p nitów w przewi zkach nitowanych lub co najmniej o 70 mm w przewi zkach spawanych.
9.2.4.6. Usztywnienie pr tów rozci ganych. Pr ty rozci gane zło one z dwóch lub kilku gał zi nale y usztywni

przeponami rozmieszczonymi w odst pach nie wi kszych ni  6 m. Poszczególne gał zie musz  by  poł czone ze sob
przewi zkami wg 4.4 o szeroko ci w pr tach nitowanych takiej, aby mogły by  przymocowane do ka dej gał zi co
najmniej dwoma nitami, a w pr tach spawanych - o szeroko ci co najmniej 120 mm. W w złach nale y stosowa
przewi zki szersze o jeden odst p nitów lub o 70 mm.
9.2.4.7. Wygi cia elementów. W konstrukcjach nitowanych nie zaleca si  stosowania miejscowych wygi

kształtowników, przenosz cych znaczne siły, a je eli wygi cie jest konieczne nale y zastosowa  podkładki klinowe (rys.
37a). Nagi cie jednego elementu na drugi bez klinów mo na wykonywa  jedynie w tym przypadku, gdy wyginany
element ko czy si  poza wygi ciem w odległo ci nie wi kszej ni  150 mm. Odst p pierwszego nitu od wygi cia nie
powinien by  mniejszy ni  40 + 2

, gdzie

- grubo elementu, na który nagina si drugi element (rys. 37b).

Rys. 37

Je eli pr t musi by wygi ty poza w złem, wygi cie nale y wykona mo liwie du ym promieniem. Promie wygi cia w
elementach spawanych powinien by nie mniejszy ni 10

, gdzie

- grubo elementu wyginanego. Wygi cie musi by

uwzgl dnione w obliczeniach.
9.2.4.8. Zasady kształtowania konstrukcji ze wzgl du na ochron przed korozj . Przy projektowaniu konstrukcji

d wigarów nale y:
- stosowa  w zły i poł czenia łatwo dost pne przy konserwacji,
- pr ty o przekrojach zamkni tych wykonywa  jako hermetyczne,
- unika  w konstrukcji miejsc, w których mogłaby zatrzymywa  si  woda, a w przypadkach koniecznych stosowa  otwory,
przez które woda mo e odpłyn .

9.3. T niki

9.3.1. T niki wiatrowe. D wigary główne nale y powi za t nikami wiatrowymi podłu nymi i poprzecznymi. W

obliczeniu statycznym nale y uwzgl dni  obci enia wg 3.3.3, a elementy t ników oblicza  wg 4.5 i 5.6.
W mostach kratowych gór  otwartych nale y projektowa  odpowiednio silne słupki i belki poprzeczne oraz ich
poł czenia, aby mogły spełnia  zadania t ników poprzecznych. W mostach kolejowych z jezdni  na podsypce oraz w
mostach drogowych, zadanie t nika wiatrowego podłu nego mo e spełnia  płyta pomostowa poł czona z d wigarami
głównymi bezpo rednio lub za po rednictwem belek pomostu. Przy takim rozwi zaniu wskazane jest wykonanie
t ników podłu nych monta owych przynajmniej na cz ci długo ci mostu.
Je eli d wigary główne maj  przeguby, to nale y przewidzie  równie  w t nikach podłu nych mo liwo  odpowiednich
przesuwów, jednak e przy zapewnieniu przeniesienia poziomej siły poprzecznej. Nie nale y projektowa  blach

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 51

w złowych t nika wiatrowego poł czonych tylko z pasami poprzecznic.

9.3.2. T niki wahaniowe. W mostach kolejowych z jezdni na mostownicach, podłu nice powinny by poł czone ze

sob  specjalnymi kratowymi st eniami poziomymi lub te  powinny by  poł czone w ka dym polu za po rednictwem
poprzecznego rygla przymocowanego do miejsca skrzy owania si  pr tów t nika wiatrowego. W mostach o torze w
prostej jest to potrzebne, gdy rozpi to  podłu nicy jest wi ksza ni  2,5 m, a przy stosowaniu jako podłu nic
dwuteowników szerokostopowych - gdy rozpi to  podłu nic jest wi ksza ni  3,0 m.

9.3.3. T niki hamowne. W mostach kolejowych z jezdni na mostownicach nale y zastosowa co najmniej jeden

t nik hamowny, w mostach dwutorowych o rozpi to ci od 15 m, a w mostach jednotorowych o rozpi to ci od 25 m.

9.3.4. T niki poprzeczne podporowe w mostach z jezdni górn nale y wymiarowa przewiduj c mo liwo

podniesienia prz sła nad podpor w czasie monta u.

9.4. Ło yska stalowe i staliwne

9.4.1. Rodzaje i rozmieszczenie ło ysk. Rodzaje i rozmieszczenie ło ysk musi zapewnia konstrukcji prz seł swobod

przemieszcze  pod wpływem obci e  ruchomych i zmian temperatury.
Dla mostów kolejowych jednotorowych i mostów drogowych wielod wigarowych, a tak e dwud wigarowych o niezbyt
niskich poprzecznicach mo na stosowa  ło yska stałe i ruchome przechylne w jednej płaszczy nie. Ło yska
wszechstronnie przechylne nale y stosowa  dla mostów o du ym rozstawie d wigarów głównych jedno ciankowych i
du ych ugi ciach poprzecznic oraz dla mostów w skosie. Przy odst pie skrajnych d wigarów głównych wi kszym ni
10 m nale y stosowa  ło yska przesuwne równie  w kierunku poprzecznym.
W mostach kolejowych o rozpi to ci do 10 m i w mostach drogowych o rozpi to ci do 12 m mo na d wigary główne
opiera  na ło yskach przesuwnych z tarciem posuwistym. W mostach o wi kszych rozpi to ciach nale y stosowa
ło yska ruchome z tarciem potoczystym lub ze specjalnymi wkładkami ułatwiaj cymi przesuw.
W mostach o d wigarach ci głych i wspornikowych, w przypadkach wyst powania ujemnych reakcji podpór, ło yska
powinny by  odpowiednio zakotwione.
Ło yska musz  by  ustawione symetrycznie wzgl dem  rodkowych płaszczyzn d wigarów, a w drugim kierunku
symetrycznie wzgl dem płaszczyzny  rodkowej poprzecznic nadpodporowych w ich poło eniu odpowiadaj cym
temperaturze powietrza +10 °C.
W mostach kolejowych na spadku ło yska stałe nale y umieszcza  w dolnym ko cu mostu, a w mostach z ruchem
jednokierunkowym tak, aby poci gi zd ały od ło ysk ruchomych do stałych.
Ze wzgl du na urz dzenia dylatacyjne nale y w mostach wieloprz słowych o d wigarach głównych ci głych umieszcza
ło yska stałe na filarze  rodkowym.

9.4.2. Obliczenia, wymiarowanie i konstruowanie elementów ło ysk. Elementy ło ysk ze stali i staliwa o

własno ciach mechanicznych wg 2.2 mo na oblicza i konstruowa wg postanowie BN-69/8935-03 p. 3.2 i 3.3, z tym

e w obliczeniu statycznym nale y przyjmowa obci enia obliczeniowe, a przy wymiarowaniu napr enia dopuszczalne

zast pi przez wytrzymało ci obliczeniowe wg 3.4.1.3 niniejszej normy.

9.5. Podpory stalowe

9.5.1. Rodzaje podpór stalowych. Stalowe podpory mo na projektowa jako oddzielne albo poł czone ryglem lub

powi zane skratowaniem słupy wahadłowe albo dołem utwierdzone. Słupy wahadłowe mo na stosowa  w celu
podparcia d wigarów ci głych i przegubowych pod warunkiem uniemo liwienia ich poziomych przesuni  podłu nych, a
w przypadku oddzielnych słupów - ponadto przeniesienia na przyczółki przez odpowiedni t nik wiatrowy podłu ny lub
przez płyt  pomostow , wszystkich działaj cych na konstrukcj  sił poziomych prostopadłych do osi mostu.

9.5.2. Obliczenia statyczne podpór stalowych nale y przeprowadza wg rozdz. 5, 6 i 7, przy czym oprócz

sprawdzenia ich wytrzymało ci i stateczno ci przy obci eniach układu podstawowego i podstawowego z dodatkowym
nale y je sprawdza na obci enie wyj tkowe sił poziom od uderzenia pojazdu.

9.5.3. Słupy podór stalowych nale y projektowa o przekrojach pełno ciennych otwartych lub zamkni tych. Słupy o

przekrojach zamkni tych powinny by  szczelne, zabezpieczone przed dost pem wilgoci lub wypełnione betonem. W
celu uchronienia przed korozj  stóp słupów, nale y je opiera  na cokołach betonowych o wysoko ci co najmniej 20 cm.
Górne i dolne przeguby słupów wahadłowych nale y tak rozwi za , aby zabezpieczały przed przesuni ciem si  słupów
w przypadku uderzenia pojazdu oraz przed ich uniesieniem si .

KONIEC

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 52

ZAŁ CZNIK 1

WSPÓŁCZYNNIK ZM CZENIOWY

Współczynnik zm czeniowy

oblicza si wg wzoru

w którym:

- współczynniki wg tabl. Z1-1,

- współczynnik wra liwo ci na działanie karbu,

- współczynnik asymetrii (-1

≤

1),

min

max

, - najmniejsza i najwi ksza bezwzgl dna warto napr enia normalnego lub stycznego wyst puj cego w

rozpatrywanym przekroju, od obci e charakterystycznych z uwzgl dnieniem współczynnika dynamicznego, lecz bez
uwzgl dnienia współczynnika utraty stateczno ci (

); do wzoru przyjmuje si warto ci z wła ciwymi znakami

(je eli znaki s zgodne, to

dodatnie, je eli przeciwne, to

ujemne).

Znaki w nawiasach we wzorze na obliczanie

obowi zuj , je eli sprawdzany przekrój jest rozci gany; je eli przekrój

ten jest ciskany, to nale y je zmieni na przeciwne.
Je eli

≥

1 to nie uwzgl dnia si zm czenia.

Tablica Z1-1

Stal

Rozpi to , m

St3M, ST3WD
18G2A, 18G2ACu

0,75
0,80

0,30
0,30

≤

6,0

6,0 <

≤

20,0

20,0 <

0,9
1,0
1,1

Tablica Z1-2

Lp.

Obliczany przekrój (

)

Szkic

Opis

St3M

St3WD

18G2A

18G2ACu

Stal poza zł czem o powierzchni surowej (np.
po walcowaniu) oraz kraw dziach:

- surowych i obrobionych

1,0

- po ci ciu gazowym automatycznym

1,2

1,4

- po ci ciu gazowym r cznym

1,4

1,8

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 53

Stal poza zł czami o powierzchni surowej, w
miejscu zmiany przekroju z wyokr gleniem
promieni:
-

≥

50+2

i obrobionymi kraw dziami

1,0

- jak wy ej, lecz z kraw dziami po ci ciu
gazowym automatycznym z wyrównaniem
przypadkowych nierówno ci

1,2

1,4

< 50+2

oraz

≥

50 mm z kraw dziami jw.

1,4

1,8

Zł cze spawane spoin czołow z podpawaniem
a) przy zachowaniu nast puj cych warunków:
- spoina specjalnej jako ci klasy co najmniej 2
sprawdzona defektoskopowo na całej długo ci,
- powierzchnia spoiny bez wad i nagłych zmian
grubo ci z przej ciem do materiału cz ci
ł czonych w pochyleniu nie wi kszym ni 1 : 5
- powierzchnia spoiny i bocznych kraw dzi
dokładnie obrobiona bez rys prostopadłych do
kierunku działania siły

1,0

b) jw. lecz spoina nie obrobiona

1,4

1,8

c) jw. lecz spoina klasy ni szej, niesprawdzona
defektoskopowo na całej długo ci

2,3

2,9

Zł cze spawane spoin czołow w odległo ci
nie mniejszej ni

≥

50+2

od pocz tku

wyokr glonego przej cia do wi kszej szeroko ci
przy zachowaniu warunków jak w lp. 3a).

1,0

Zł cze spawane spoin  czołow , podpawan
dwóch elementów o ró nej szeroko ci lub
grubo ci, przy zachowaniu warunków jak w lp.
3a).
Grubszy element musi by  obrobiony w
pochyleniu nie wi kszym ni  1 : 10, a szerszy o
skosach nie wi kszych ni  1 : 5

1,2

1,4

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 54

Stal w miejscu wyokr glenia blachy w złowej
przyspawanej spoin czołow z zachowaniem
warunków jak w lp. 3a), z obrobionymi brzegami
wyokr glonymi promieniem

≥

50+2

a) przy równych długo ciach blach

1,2

1,4

b) przy mniejszej grubo ci blachy w złowej

1,4

1,8

Stal w miejscu poł czenia spoin czołow
blachy w złowej bez wyokr glenia przej cia

2,7

3,4

Zł cze krzy owe spoinami czołowymi
podpawanymi

a) przy zachowaniu warunków jak w lp. 3a)

1,4

1,8

b) ze spoinami nieobrobionymi

2,3

2,9

Zł cze spoin czołow nieobrobion z
podkładk stalow

2,3

2,9

Zł cze dwóch le cych na sobie nakładek
wspóln spoin czołow podpawan (brzegi
ka dej pary blachy uprzednio zespawane)

2,3

2,9

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 55

Zł cze spawane spoinami równoległymi do
kierunku działania siły, obrobionymi
mechanicznie, przy zastosowaniu spawania:

a) automatycznego

1,0

b) r cznego

1,2

1,4

Stal w przekroju na ko cu przyspawanej
nakładki spoinami pachwinowymi, czołow i
bocznymi

a) obrobionymi wg p. 9.2.2.2

1,4

1,8

b) nieobrobionymi, jednak bez wyra nych
nierówno ci

1,7

2,2

Stal w pobli u eber i przepon przyspawanych
do pasów spoinami pachwinowymi poprzecznie
do kierunku działaj cej siły

a) przy obrobionym przej ciu spoiny do stali,

1,4

1,8

b) przy przej ciu nieobrobionym

1,7

2,2

Zł cze krzy owe ze spoinami pachwinowymi
nieobrobionymi

a) stal w pobli u spoin

2,7

3,4

b) spoiny

3,3

4,2

Stal w miejscu przymocowania spoinami
pachwinowymi nało onej blachy w złowej

2,7

3,4

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 56

Poł czenie spoinami pachwinowymi podłu nymi
nakładki lub elementu pr ta kratownicy:

a) stal w zako czeniu spoin pachwinowych
podłu nych

2,7

3,4

b) spoiny pachwinowe pracuj ce na cinanie w
poł czeniu przenosz cym sił osiow

3,3

4,2

Stal pasa rozci ganego, belki pełno ciennej w
pobli u spoiny pachwinowej poprzecznej

a) obrobionej

1,2

1,4

b) nieobrobionej

1,7

2,2

a) Stal pasa rozci ganego belki pełno ciennej z
opartymi na nim ebrami za po rednictwem
podkładek klinowych nieprzyspawanych do
niego

1,0

b) Stal rodnika belki pełno ciennej w miejscu
zako czenia poprzecznych lub podłu nych

eber przymocowanych spoinami

pachwinowymi przeprowadzonymi wokół eber

1,2

1,4

Stal pasa ciskanego w pobli u nieobrobionych
spoin pachwinowych poprzecznych lub
podłu nych ł cz cych z pasem ebro lub
k townik dla przymocowania uło onej na pasie
mostownicy

1,2

1,4

Stal  eber podłu nych płyty pomostowej lub
pasa dolnego d wigara skrzynkowego w
miejscach poł czenia ich spoinami
pachwinowymi z  ebrem poprzecznym, je li:
a)  ebra podłu ne s  przeprowadzone przez
wykroje w  ebrach poprzecznych i spoiny
przeprowadzone s  przez te wykroje

1,4

1,8

b) ebra podłu ne doprowadzone s do cianek

eber poprzecznych bez wykrojów

1,7

2,2

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 57

Stal pr ta kratownicy z przyspawanymi
poprzecznymi ebrami lub przeponami z
wykrojami w naro ach, przez które
przeprowadzone s spoiny pachwinowe, je li
pr t jest:

a) rozci gany

1,7

2,2

b) ciskany

1,4

1,8

Stal pr ta kratownicy z przeponami bez wyci
w naro ach, przyspawanymi do cian pr ta
spoinami pachwinowymi, je li pr t jest

a) rozci gany

2,3

2,9

b) ciskany

1,4

1,8

Stal w miejscu przyspawanych uchwytów
monta owych, po usuni ciu których miejsca po
spoinach zostały obrobione bez uszkodzenia
powierzchni

1,4

1,8

Zł cze na nity lub ruby

a) stal w poł czeniu ciernym na ruby wysokiej
wytrzymało ci

1,2

1,4

b) stal w przekroju osłabionym otworami na nity
lub ruby pasowane

1,4

1,5

c) nity i ruby pasowane pracuj ce na cinanie i
stal cz ci ł czonych pracuj cych na docisk

1,4

1,8

Rdze gwintowanej cz ci ci gu w miejscu
zako czenia gwintu

2,3

2,9

Warto współczynnika zm czeniowego

przy

= 1,00 dla stali St3M, St3WD

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 58

Współczynnik szeroko ci współpracuj cej płyty

Obci enie

Siła skupiona przyło ona w

Obci enie rozło one na odcinku

≥

Przekrój

0 i

0,0

1,0

0,0

1,0

0,0

1,0

0,0

1,0

0,00
0,05
0,10
0,20
0,30
0,40
0,50
0,60
0,70
0,80
0,90
1,00

1,00
0,80
0,67
0,49
0,38
0,30
0,24
0,19
0,16
0,14
0,13
0,12

1,00
0,75
0,60
0,40
0,30
0,23
0,18
0,14
0,11
0,10
0,09
0,08

1,00
1,00
1,00
0,98
0,82
0,63
0,47
0,36
0,29
0,23
0,20
0,19

1,00
1,00
0,99
0,84
0,61
0,44
0,33
0,26
0,21
0,18
0,16
0,14

1,00
0,98
0,95
0,81
0,65
0,50
0,38
0,29
0,24
0,20
0,17
0,16

1,00
0,98
0,89
0,67
0,48
0,35
0,27
0,22
0,18
0,16
0,14
0,12

1,00
0,84
0,70
0,52
0,40
0,32
0,27
0,22
0,19
0,16
0,14
0,12

1,00
0,77
0,60
0,38
0,29
0,22
0,18
0,15
0,12
0,11
0,10
0,09

2. Szeroko ci zast pcze pasów zakrzywionych.

Szeroko zast pcz pasów zakrzywionych wyznacza si korzystaj c z tabl. Z2-2. Zawiera ona warto ci
współczynników jakie nale y wstawi do wzoru

przy czym:
dla przekrojów teowych i dwuteowych (rys. 15b, c)

;

dla przekrojów skrzynkowych otwartych (rys. 15d)

;

dla przekrojów skrzynkowych zamkni tych (rys. 15e) warto współczynnika

nale y wyznaczy przez interpolacj w

zale no ci od stosunku

przyjmuj c

dla

= 0 oraz

dla

≥

100

Tablica Z2-2

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 61

Współczynnik zast pczej szeroko ci pr ta zakrzywionego

0,0
0,1
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0

1,00
0,99
0,98
0,92
0,85
0,78
0,71

1,00
0,99
0,95
0,82
0,68
0,57
0,48

1,5
2,0
3,0
4,0
6,0
8,0

10,0

0,58
0,51
0,42
0,37
0,31
0,27
0,25

0,35
0,28
0,22
0,19
0,16
0,14
0,12

ZAŁ CZNIK 3

WSPÓŁCZYNNIK ZWICHRZENIA BELEK ZGINANYCH

1. Postanowienia ogólne. Warto ci współczynnika zwichrzenia

mo na przyjmowa wg tabl. 20 (równe

)

analogicznie jak w 7.2 w funkcji

, przy czym:

(Z3-1)

gdzie:

- długo obliczeniowa belki lub swobodny wysi g wspornika,

- wysoko belki,

- współczynnik zale ny od sposobu obci enia oraz kształtu przekroju poprzecznego belki.

W przypadku gdy na belk działa moment zginaj cy zmienny jak na rys. 11, to mo na stosowa postanowienia wg
5.7.1.1.
2. Przekrój dwuteowy z dwiema osiami symetrii. Dla belki wolnopodpartej oraz wspornika warto ci współczynnika

podane s w tabl. Z3-1, w zale no ci od sposobu obci enia, oraz

(Z3-2)

3. Przekrój teowy i dwuteowy z jedn osi symetrii. Współczynnik

oblicza si wg wzoru

(Z3-3)

Współczynniki

podano w tabl. Z3-2 w zale no ci od sposobu obci enia belki, przy czym

(Z3-4)

- momenty bezwładno ci pasów o odpowiednio wi kszym i mniejszym przekroju wzgl dem osi symetrii całego

przekroju (

≈

- odległo pasa ciskanego od rodka ci ko ci przekroju (

albo

)

pozostałe oznaczenia - wg przykładu przedstawionego na rys. Z3.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 62

Rys. Z3

Tablica Z3-1

Obci enie belki lub wspornika

)

siła skupiona

) przyło ona do pasa

równomiernie rozło one na całej

długo ci, przyło one do pasa

Stały moment

(czyste zginanie)

górnego

dolnego

górnego

dolnego

0,25
0,50
0,75
1,00
1,50
2,00

2,50
3,00

3,50
4,00

4,50
5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

10,00
11,00
12,00
13,00
14,00
15,00
16,00

660
670
690
700

(600)

790

(710)
(810)

900

(910)
(990)
1200

(1060)
(1140)

1130

(1200)

1250

(1310)

1320

(1410)

1450

(1500)

1540
1630
1720
1800
1880
1950
2030
2100

1130
1130
1140
1150

(1270)

1140

(1300)
(1330)

1280

(1360)
(1390)

1370

(1430)
(1470)

1450

(1500)

1540

(1580)

1630

(1660)

1710

(1730)

1790
1870
1940
2010
2090
2150
2220
2280

630
640
650
660

(810)

740

(950)

(1060)

850

(1160)
(1250)

950

(1340)
(1420)

1060

(1500)

1160

(1640)

1250

(1770)

1340

(1890)

1420
1500
1580
1660
1730
1800
1860
1920

980
990

1000
1010

1050

1130

1220

1300

1380

1460

1540

1610
1680
1750
1820
1890
1950
2010
2070

740
750
760
770

830

920

1010

1100

1180

1270

1340

1420
1490
1560
1630
1690
1750
1810
1870

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 63

17,00
18,00

2160
2230

2350
2410

1990
2050

2120
2180

1930
1980

) Warto ci

podane w nawiasach odnosz si do wspornika.

) Siła działaj ca w rodku rozpi to ci belki wolnopodpartej albo na ko cu wspornika.

Tablica Z3-2

Obci enie belki

Siła skupiona
w rodku
rozpi to ci

Równomiernie
rozło one na
całej długo ci

Stały moment
zginaj cy

Warto ci

koryguje si mno c je przez współczynnik

w przypadku gdy n > 0,7, a

≥

5, przy czym nale y projektowa

≤

25,

w przypadku gdy >

0,9 a

< ;5.

4. Przekrój ceowy. Współczynnik

ustala si jak dla belek o przekroju dwuteowym, a otrzymane warto ci mno y si

przez:
0,7 - przy obci eniu w płaszczy nie równoległej do  rodnika, przrechodz cej przez  rodek ci ko ci ceownika,
0,8 - przy obci eniu w płaszczy nie  rodnika.
Oprócz tego stosuje si  redukcj  wytrzymało ci obliczeniowej

wg 3.4.1.7.

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 64

ZAŁ CZNIK 4

SIŁY NAPINAJ CE I MOMENTY DOKR CENIA RUB W POŁ CZENIACH CIERNYCH

Tablica Z4-1

Siły napinaj ce

, kN

Oznaczenie ruby

, cm

Klasa własno ci mechanicznych

8.8

10.9

12.9

M 12
M 14
M 16
M 18
M 20
M 22
M 24
M 27
M 30

0,803
1,107
1,511
1,859
2,374
2,957
3,415
4,460
5,459

43,8
60,3
82,3

101,3
129,3
161,1
186,1
243,0
297,5

56,6
78,0

106,5
131,6
167,3
208,4
240,7
314,4
384,8

67,9
93,6

127,8
157,2
200,8
250,1
288,9
377,3
464,8

Tablica Z4-2

Momenty dokr cania

, Nm

Oznaczenie ruby

Klasa własno ci mechanicznych

8.8

10.9

12.9

M 12
M 14
M 16
M 18
M 20
M 22
M 24
M 27
M 30

100
160
250
364
491
673
848

1246
1696

129
208
323
450
636
871

1098
1612
2194

155
249
370
538
763

1045
1317
1935
2650

INFORMACJE DODATKOWE

1. Instytucja opracowuj ca norm : Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa.

2. Normy i dokumenty zwi zane

PN-69/B-03000 Projekty budowlane: Obliczenia statyczne

PN-76/B-03001

Konstrukcje i podło a budowli. Ogólne zasady oblicze

PN-80/H-04310 Próba statyczna rozci gania metali
PN-85/H-83152 Staliwo w glowe konstrukcyjne. Gatunki
PN-72/H-84018 Stal niskostopowa o podwy szonej wytrzymało ci. Gatunki
PN-75/H-84019 Stal w glowa konstrukcyjna wy szej jako ci ogólnego przeznaczenia. Gatunki
PN-72/H-84020 Stal w glowa konstrukcyjna zwykłej jako ci ogólnego przeznaczenia. Gatunki
PN-81/H-84023 Stal okre lonego zastosowania. Gatunki
PN-79/H-92146 Blachy grube i uniwersalne ze stali St 3M do budowy mostów

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 65

PN-75/M-02046  rednice otworów przej ciowych dla  rub i wkr tów
PN-69/M-65015 Gniazda pod klucz. Wymiary
PN-74/M-69772 Spawalnictwo. Klasyfikacja wadliwo ci zł czy doczołowych na podstawie radiogramów
PN-77/M-82002 Podkładki. Wymagania i badania
PN-77/M-82003 Podkładki. Dopuszczalne odchyłki wymiarów oraz kształtu i poło enia
PN-78/M-82005 Podkładki okr głe zgrubne
PN-78/M-82006 Podkładki okr głe dokładne
PN-77/M-82008 Podkładki spr yste
PN-79/M-82009 Podkładki klinowe do dwuteowników
PN-79/M-82018 Podkładki klinowe do ceowników
PN-64/M-82035 Podkładki klinowe do dwuteowników ekonomicznych
PN-79/M-82036 Podkładki klinowe do ceowników ekonomicznych
PN-82/M-82054/00  ruby, wkr ty i nakr tki. Podział i oznaczenia
PN-82/M-82054/03  ruby, wkr ty i nakr tki. Własno ci mechaniczne  rub i wkr tów
PN-82/M-82054/09  ruby, wkr ty i nakr tki. Własno ci mechaniczne. Własno ci mechaniczne nakr tek
PN-85/M-82101  ruby ze łbem sze ciok tnym
PN-86/M-82144 Nakr tki sze ciok tne
PN-86/M-82153 Nakr tki sze ciok tne niskie
PN-66/M-82342  ruby pasowane ze łbem sze ciok tnym z gwintem długim
PN-79/M-82903 Nity. Wymagania i badania
PN-70/M-82952 Nity ze łbem kulistym
PN-70/M-82954 Nity ze łbem płaskim

PN-85/S-10030

Obiekty mostowe. Obci enia

PN-77/S-10050 Stalowe konstrukcje mostowe. Wymagania i badania
BN-75/0644-07 Walcówka i pr ty stalowe okr głe walcowane do wyrobu  rub, nitów i nakr tek na gor co
BN-69/8935-03 Ło yska mostowe. Obliczenia statyczne i projektowanie
WP-D, DP-30 Wytyczne projektowania obiektów i urz dze  budownictwa specjalnego w zakresie komunikacji.
Projektowanie stalowych mostów kolejowych i kolejowo-drogowych. Ministerstwo Komunikacji 1967.
WP-DP-7 Wytyczne projektowania stalowych mostów drogowych. Ministerstwo Komunikacji 1963 r.
Zarz dzenie nr 16 Ministerstwa Komunikacji z dnia 27.01.1972 r. zmieniaj ce wytyczne projektowania stalowych mostów
kolejowych i kolejowo-drogowych.
Zarz dzenie Ministra Komunikacji nr 99 z dnia 23.04.1975 r. zmieniaj ce "Wytyczne projektowania obiektów i urz dze
budownictwa specjalnego w zakresie komunikacji - stalowe mosty kolejowe i kolejowo-drogowe WP-D, DP 30"
3. Dokumenty mi dzynarodowe i normy zagraniczne

CSRS SN 73 6205 Navrhovani ocelovych mostnich konstrukci
NRD TGL 13460 Bl. 1 Stahlbau. Stählerne Strassenbrücken Berechnungsgrundlagen
Bl. 2 Stahlbau. Stählerne Strassenbrücken. Bauliche Durchbildung
Dv 848 Vorschriften fur geschweisste Eisenbahnbrücken Ausgabe 1962
RFN DIN 1073 Stählerne Strassenbrücken. Berechnungsgrundlagen (Juli 1974)
DV 804 Berechnungsgrundlagen für stahlerne Eisenbahnbrücken (BE) Ausgabe 1951
DV 805 Grundsätze für die bauliche Durchbildung stählerner Eisenbahnbrücken (GE) Ausgabe 1955

# $

(

)*+ ,-

4. Autorzy projektu normy: doc. dr. in . Leon Danielski - Politechnika Wrocławska;

współpraca: prof. dr hab. in . Jan Langer - Politechnika Wrocławska, dr in . Józef Szulc - Centralny O rodek
Badawczo-Projektowy Konstrukcji Metalowych - MOSTOSTAL, prof. dr hab. in . Kazimierz Wysiatycki - Politechnika
Gda ska.
5. Wydanie 2 - stan aktualny: lipiec 1987 - uaktualniono normy zwi zane oraz wprowadzono zmiany:

poprawka 1 - Biuletyn PKNMiJ nr 10/1985,
zmiana 1 - Biuletyn PKNMiJ nr 1/1986.

poprawka 1

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe. Konstrukcje stalowe. Projektowanie

0782

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 66

1. W punkcie 1.4.2, po ostatnim zdaniu, wprowadza si wyra enie nast puj cej tre ci:

0,2

- umowna granica

plastyczno ci wg PN-80/H-04310.
2. W punkcie 2.1.1, zamiast:

= 206000 MPa, powinno by :

= 205000 MPa.

3. W punkcie 2.4.1, zamiast: PN-82/M-82054, powinno by : PN-82/M-82054/00.

4. W punkcie 2.4.2, wykre la si : oraz PN-82/M-82054/00.

5. W punkcie 2.4.3, zamiast: PN-82/M-82054, powinno by : PN-82/M-82054/03.

6. W punkcie 2.4.4, zamiast: PN-82/M-82054/00, powinno by : PN-82/M-82054/09.

7. W punkcie 2.6, zamiast: 196000 MPa, powinno by : 195000 MPa.

8. W punkcie 3.4.1.4, tablica 10, ostatni wiersz zmienia si nast puj co:

spoiny pachwinowe

cinanie

0,65

9. W punkcie 3.4.2, w wierszach 1 i 2, zamiast: Elementy konstrukcji pomostów mostów kolejowych, powinno by :

Elementy konstrukcji mostów drogowych, kolejowych.
10. W punkcie 3.4.2, w wierszach 3, 4 i 5, wykre la si : oraz d wigary główne mostów kolejowych i kolejowo-drogowych.

11. W punkcie 3.5.4, po wyra eniu: oraz 25% przemieszcze od obci enia ruchomego, dodaje si : dla mostów

drogowych i 50% tych przemieszcze dla mostów kolejowych, kolejowo-drogowych i drogowo-tramwajowych.
12. W punkcie 5.5, tab. 17, w trzech kolumnach

, skre la si ostatnie zero we wszystkich liczbach.

13. W punkcie 5.6.2.2, w wierszach 6 i 8, zamiast:

,powinno by :

⋅γ

14. W punkcie 5.6.2.2, w wierszu 3 nad tablic 18, zamiast:

oraz

,powinno by :

⋅γ

oraz

⋅γ

15. W punkcie 6.4.2, w wierszach 4 i 5, zamiast: Napr enia w rodniku belki o przekroju dwuteowym z dwiema osiami

symetrii, powinno by : Napr enia na bezpo rednie cinanie;
- w wierszach 9 i 10, zamiast: napr enia styczne ze wzorów (31) i (32), powinno by : napr enie na bezpo rednie

cinanie ze wzoru (32).

16. W punkcie 7.3, w wierszu 11, zamiast: (rys. 18), powinno by : (rys. 16).

17. W punkcie 8.2.2.3d), w wierszu 6, zamiast:

powinno by :

;

- w punkcie 8.2.3.3b), w wierszu 8, zamiast:

powinno by :

18. W punkcie 8.3.4.4, w wierszu 3, zamiast: (rys. 28b), powinno by : (rys. 30b).

19. W punkcie 8.4.4, tablic 23, zmienia si nast puj co:

Gatunek stali

Współczynnik tarcia µ przy powierzchniach styku przygotowanych przez

piaskowanie lub rutowanie

opalanie

dla wszystkich

gatunków stali

0,45

0,40

20. W punkcie 8.5, w wierszu 8, zamiast: poł czenie nie jest zabezpieczone, powinno by : poł czenie jest

zabezpieczone.
21. W zał czniku 1, tablica Z1-2, kolumna 3, lp. 3, wiersz 5, zamiast: spoina klasy co najmniej 3, powinno by : spoina
specjalnej jako ci klasy co najmniej 2.
2. W INFORMACJACH DODATKOWYCH zamiast:
PN-82/M-82054  ruby, wkr ty i nakr tki. Podział i oznaczenia, powinno by :
PN-82/M-82054/00  ruby, wkr ty i nakr tki. Podział i oznaczenia
PN-82/M-82054/03  ruby, wkr ty i nakr tki. Własno ci mechaniczne  rub i wkr tów
PN-82/M-82054/09  ruby, wkr ty i nakr tki. Własno ci mechaniczne nakr tek.

(Biuletyn PKNMiJ nr 10/85 poz. 89)

PN-82/S-10052 Obiekty mostowe Konstrukcje stalowe Projektowanie

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 67