„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Alina Jaksa
Posługiwanie się dokumentacją techniczną 311[31].Z2.02
Poradnik
dla
nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom
2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Jacek Malec
mgr Barbara Przedlacka
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Urbanowicz
Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[31].Z2.02:
,,Posługiwanie się dokumentacją techniczną”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik technologii chemicznej 311[31].
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1. Rysunek techniczny – podstawowe pojęcia
11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Rzut prostokątny równoległy
12
5.2.1.
Ćwiczenia
12
5.3. Rzut aksonometryczny – rzut ukośny równoległy
14
5.3.1. Ćwiczenia
14
5.4. Przekroje
16
5.4.1. Ćwiczenia
16
5.5. Wymiarowanie. Czytanie rysunków
18
5.5.1. Ćwiczenia
18
5.6. Uproszczenia rysunkowe. Programy komputerowe do wykonywania
rysunków
20
5.6.1. Ćwiczenia
20
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
22
7. Literatura
34
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik technologii chemicznej
w module posługiwanie się dokumentacją techniczną.
W poradniku zamieszczono:
− wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
− aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
− cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania – uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,
− ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone różnymi metodami. Może to być np.
pokaz, dyskusja w grupie, ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów: praca samodzielna lub w małych zespołach.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
311[31].Z2.01
Stosowanie aparatów
i urządzeń przemysłu
chemicznego
311[31].Z2
Techniczne podstawy procesów
wytwarzania półproduktów
i produktów przemysłu
chemicznego
311[31].Z2.02
Posługiwanie się
dokumentacja techniczną
311[31].Z2.04
Pomiary parametrów
procesowych
311[31].Z2.03
Stosowanie typowych
powiązań podstawowych
procesów w instalacjach
przemysłu chemicznego
311[31].Z2.06
Eksploatacja maszyn i
urządzeń przemysłu
chemicznego
311[31].Z2.05
Stosowanie układów
automatyki i sterowania
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu nauczania, uczeń powinien umieć:
− posługiwać się podstawowymi przyborami do rysowania,
− korzystać z różnych źródeł informacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku procesu kształcenia, uczeń powinien umieć:
− określić znaczenie rysunku technicznego,
− posłużyć się przyborami kreślarskimi i materiałami rysunkowymi,
− skorzystać z norm technicznych,
− wykonać szkice i rysunki brył geometrycznych w rzutach prostokątnych,
− wykonać szkice i rysunki brył geometrycznych w rzucie aksonometrycznym,
− wykonać szkice i rysunki części aparatury chemicznej,
− odczytać szkice i rysunki aparatury chemicznej,
− zwymiarować rysunki,
− sporządzić przekroje przedmiotów,
− rozróżnić różne rodzaje połączeń aparatury chemicznej,
− rozpoznać oznaczenia na schematach technologicznych,
− posłużyć się programem komputerowym do wykonania rysunków technicznych,
− posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu rysunku technicznego,
− rozróżnić rodzaje i przeznaczenie dokumentacji instalacji przemysłu chemicznego,
− rozpoznać na schematach urządzenia do automatyki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca...........................................................................................................
Modułowy program nauczania: Technik technologii chemicznej 311[31]
Moduł: Techniczne podstawy procesów wytwarzania półproduktów i produktów przemysłu
chemicznego 311[ 31].Z2
Jednostka modułowa: Posługiwanie się dokumentacją techniczną 311[31].Z2.02.
Temat: Przedstawianie płaskich przedmiotów w różnych podziałkach.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności posługiwania się przyborami do rysowania.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
− zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp.
− dobrać materiały i przybory rysunkowe,
− korzystać z przyborów rysunkowych,
− obrać podziałkę,
− korzystać z norm technicznych.
Metody uczenia–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
− praca indywidualna
Czas: 45 minut
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− przykładnica,
− trójkąty,
− arkusz rysunkowy formatu A4,
− ołówek H lub HB,
− temperówka, gumka, pineski,
− norma techniczna PN-EN ISO 5455:1998 (podziałki).
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp.
4. Realizacja tematu:
− każdy uczeń zapoznaje się z normą techniczną dotyczącą podziałek stosowanych
w rysunku technicznym,
− po przerysowaniu przedstawionego przedmiotu w podziałce 1:1, uczeń wykonuje
samodzielnie jego rysunek w dwóch innych podziałkach,
− nauczyciel nadzoruje pracę uczniów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
5. Po wykonaniu rysunków uczeń analizuje swoją pracę, szukając słabych i mocnych stron.
6. Uczniowie prezentują swoje prace.
7. Nauczyciel dokonuje analizy pracy ucznia – poprawności i staranności wykonania.
8. Ocena prac.
Zakończenie zajęć:
Praca domowa
Popraw swoją pracę, uwzględniając uwagi nauczyciela.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
− anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca zdobytych umiejętności i sposobu
prowadzenia zajęć.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca......................................................................................................
Modułowy program nauczania: Technik technologii chemicznej 311[31]
Moduł: Techniczne podstawy procesów wytwarzania półproduktów i produktów przemysłu
chemicznego 311[31].Z2
Jednostka modułowa: Posługiwanie się dokumentacją techniczną 311[31].Z2.02
Temat: Przedstawienie budowy wewnętrznej bryły za pomocą przekroju.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania przekrojów.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
− zorganizować stanowisko pracy,
− dokonać wyboru właściwego przekroju,
− oznaczyć płaszczyznę przekroju,
− wykonać przekrój bryły.
Metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
− praca indywidualna i w małych zespołach.
Czas: 45 minut
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− przykładnica,
− trójkąty,
− arkusz rysunkowy formatu A4,
− modele brył,
− ołówki H i 2H,
− temperówka, gumka, pineski,
− norma techniczna dot. wykonywania przekrojów.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Omówienie celu zajęć.
3. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia..
4. Realizacja tematu:
− każdy z uczniów otrzymuje jeden model bryły,
− co czwarty uczeń ma taki sam model bryły,
− uczeń zapoznaje się z odpowiednią normą techniczną,
− po przeprowadzonej analizie budowy modelu uczeń ustala rodzaj niezbędnego
przekroju,
− uczeń rysuje główny rzut prostokątny bryły i zaznacza na nim płaszczyznę
przekroju,
− następnie uczeń wykonuje odpowiedni przekrój bryły i kreskuje płaszczyznę
przekroju,
− nauczyciel nadzorujący prace uczniów udziela im pomocy w przypadku trudności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
5. Po wykonaniu przekroju uczeń analizuje wykonaną pracę.
6. Uczniowie wykonujący przekrój tej samej bryły, porównują swoje prace, analizują, jakie
popełnili błędy.
7. Zespoły uczniów prezentują nauczycielowi swoje prace.
8. Nauczyciel dokonuje analizy przedstawionych prac, ocenia postępy uczniów.
9. Uczniowie z nauczycielem oceniają prace.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Przemyśl, czy możliwe było wykonanie innego rodzaju przekroju.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych ćwiczeniach:
− anonimowe ankiety dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. Ćwiczenia
5.1. Rysunek techniczny – podstawowe pojęcia
Ćwiczenie 1
Określ i zapisz czego dotyczy norma PN-EN ISO-3098-0:2002.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) wybrać i zapoznać się z podaną normą,
2) zanotować oznaczenie, temat i podstawowe wiadomości umieszczone w normie.
Środki dydaktyczne:
− komplet norm dotyczących rysunku technicznego.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 2
Wykreśl prostokąt o wymiarach 48 x 30 stosując podziałki: 1:1, 2:1, 1:5.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) przygotować swoje stanowisko pracy (materiały i przybory rysunkowe),
2) wykreślić proste prostopadłe i równoległe,
3) odmierzyć odpowiednią długość odcinków,
4) wykreślić prostokąty.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− trójkąty,
− przykładnica,
− cyrkiel,
− materiały kreślarskie,
− arkusz rysunkowy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5.2. Rzut prostokątny równoległy
Ćwiczenie 1
Wykonaj rzut prostokątny na trzy rzutnie rombu o długości boku 40 mm Romb
ustawiony jest równolegle do rzutni poziomej .
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) wykreślić romb,
2) wykonać rzuty na trzy rzutnie.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− trójkąty,
− cyrkiel,
− arkusz rysunkowy,
− materiały rysunkowe.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 2
Na podstawie przedstawionego szkicu odwzoruj bryłę w rzucie prostokątnym
równoległym
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) ustalić rzut główny,
2) wykonać niezbędne rzuty.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− trójkąty,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
− cyrkiel,
− arkusz rysunkowy,
− materiały rysunkowe.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 3
Dorysuj brakujące rzuty i uzupełnij już istniejące zgodnie z zasadą rzutowania na trzy
rzutnie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) uzupełnić rzuty,
2) dorysować brakujące rzuty.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− trójkąty,
− cyrkiel,
− przybory rysunkowe,
− arkusz rysunkowy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
5.3. Rzut aksonometryczny – rzut ukośny równoległy
Ćwiczenie 1
Wykreśl rzut ukośny graniastosłupa o podstawie trójkąta równoramiennego. Długość
boków trójkąta 3 i 4 cm, wysokość graniastosłupa 8 cm.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) wykreślić trójkąt równoramienny,
2) wyznaczyć w trójkącie odcinek równoległy do osi y,
3) wykreślić rzut ukośny trójkąta,
4) wykreślić graniastosłup.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− arkusz rysunkowy,
− przybory rysunkowe.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 2
Na podstawie przedstawionych rzutów prostokątnych bryły naszkicuj jej rzut ukośny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres i
technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) znać sposób wykonywania rzutu ukośnego,
2) zachować staranność wykonania,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− arkusz rysunkowy,
− przybory rysunkowe.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
5.4. Przekroje
Ćwiczenie 1
Zaznacz i wykonaj odpowiedni przekrój przedstawionego przedmiotu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) wybrać rodzaj przekroju,
2) zaznaczyć płaszczyznę przekroju,
3) wykonać przekrój,
4) prawidłowo zakreskować płaszczyznę przekroju.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− przybory rysunkowe,
− arkusz rysunkowy,
− rysunek bryły.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 2
Jakie błędy popełniono na rysunkach? Usuń je i narysuj poprawnie przedmioty
przedstawione w przekroju.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) określić w jakim przekroju przedstawiono przedmioty,
2) narysować je w tym przekroju poprawnie,
3) uzasadnić przyczynę popełnionych błędów.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− przybory rysunkowe,
− arkusz rysunkowy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
5.5. Wymiarowanie. Czytanie rysunków
Ćwiczenie 1
Zwymiaruj przedstawiony na rysunku przedmiot.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) zanalizować przedstawiony rysunek,
2) zwymiarować przedmiot,
3) prawidłowo wykreślić linie wymiarowe, linie pomocnicze,
4) prawidłowo nanieść liczby i znaki wymiarowe.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− przybory kreślarskie,
− arkusz rysunkowy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 2
Uzupełnij brakujące wymiary:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) prawidłowo wymiarować promienie i średnice,
2) wykorzystać znajomość zasad wymiarowania.
Środki dydaktyczne:
− rysownica,
− przybory kreślarskie,
− arkusz rysunkowy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
5.6. Uproszczenia rysunkowe. Programy komputerowe do
wykonywania rysunków
Ćwiczenie 1
Na podstawie przedstawionego schematu opisz pokazany proces technologiczny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) dokładnie zapoznać się z przedstawionym schematem technologicznym,
2) rozpoznać poszczególne aparaty.
Środki dydaktyczne:
− plansza ze schematem technologicznym,
− normy dotyczące oznaczeń na schematach: PN-89/M-42007/04,
− PN-EN-ISO 10628:2005
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Ćwiczenie 2
Mając uproszczony rysunek instalacji rurowej wykorzystaj odpowiednią normę, aby
określić poszczególne elementy instalacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:
1) zapoznać się z oznaczeniami elementów instalacji rurowej,
2) zapoznać się z normą,
3) określić elementy instalacji.
Środki dydaktyczne:
− plansza ze schematem technologicznym,
− zestaw norm.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
− ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Posługiwanie się
dokumentacja techniczną”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
− zadania 1, 2, 3, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego.
− zadania 4, 5, 8,12,14 są poziomu ponadpodstawowego
Punktacja zadań: 0 lub 1 punktów.
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej
brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny
szkolne:
− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za rozwiązanie 11 zadań z poziomu podstawowego,
− dobry za rozwiązanie – 14 zadań z poziomu podstawowego i 2 zadań z poziomu
ponadpodstawowego,
− bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań z poziomu podstawowego i 3 zadań z poziomu
ponadpodstawowego,
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. a, 4. b, 5. d, 6. c, 7. d. 8. b, 9. c, 10. a, 11. b,
12. c, 13. c, 14. c, 15. a, 16. d, 17. a, 18. c, 19. d, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzalne osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Wskazać podstawowy arkusz rysunkowy
A
P
d
2
Określić wymiary podstawowego arkusza
rysunkowego
A P d
3
Wskazać zastosowanie linii rysunkowych
A
P
a
4
Zidentyfikować rodzaje rzutów
C
PP
b
5
Dokonać analizy wpływu kąta nachylenia figury na
obraz rzutu
C PP d
6
Wskazać rzut główny A
P
c
7
Odczytać podziałki
B
P
d
8
Wyszukać brakujący rzut
C
PP
b
9
Ustalić liczbę rzutów
B
P
c
10 Odwzorować krawędzie w przekroju
B
P
a
11 Ustalić długość krawędzi w rzucie ukośnym B
P
b
12 Zanalizować wymiarowanie przedmiotów
C
PP
c
13 Zwymiarować proste przedmioty
B
P
c
14 Zanalizować odwzorowanie przedmiotów w postaci
rzutu ukośnego
C PP c
15 Zidentyfikować urwania
B
P
a
16 Oznaczyć linię gwintu
B
P
d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
17 Odczytać oznakowanie norm technicznych
B
P
a
18 Porównać rodzaje rysunków
B
P
c
19 Zastosować zasady kreskowania powierzchni
przekroju
C P d
20 Odczytać oznakowania ołówków B
P
b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią ilość testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Stwórz atmosferę życzliwości i spokoju podczas wykonywania testu.
5. Kilka minut przed końcem testu przypomnij uczniom o kończącym się czasie wykonania
testu.
6. Przeprowadź analizę wyników testu, wybierz zadania, które sprawiły uczniom najwięcej
trudności.
7. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, aby uniknąć niepowodzeń dydaktycznych.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań.
5. Każde zadanie ma 4 możliwe odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
1) rubryce znak X.
8. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia
− instrukcja,
− zestaw zadań,
− karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Podstawowy arkusz rysunkowy oznaczamy symbolem
a) A2.
b) A1.
c) A0.
d) A4.
2. Wymiary podstawowego arkusza rysunkowego wynoszą
a) 210 x 320.
b) 297 x 420.
c) 219 x 210.
d) 210 x 297.
3. Niewidoczne krawędzie przedmiotu na rysunku zaznacza się linią
a) linią kreskową cienką.
b) linią ciągłą grubą.
c) linią punktową.
d) linią ciągłą cienką.
4. Rzutami prostokątnymi na trzy rzutnie równoległościanu o podstawie kwadratowej,
ustawionego równolegle do rzutni poziomej są
a) kwadrat, prostokąt, prostokąt.
b) prostokąt, kwadrat, prostokąt.
c) kwadrat, kwadrat, prostokąt.
d) prostokąt, prostokąt, kwadrat .
5. Rzuty pokazane na rysunku powstają przy ustawieniu trójkąta
a) równolegle do rzutni poziomej.
b) pod kątem 30° do rzutni pionowej.
c) równolegle do płaszczyzny pionowej.
d) pod kątem 45° do rzutni poziomej.
6. Rzut główny przedmiotu to:
a) widok z prawego boku
b) widok z góry
c) widok z przodu
d) widok z dołu
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
7. Największe rozmiary ma przedmiot narysowany w podziałce
a) 2 : 1.
b) 1 : 3.
c) 1 : 1.
d) 3 : 1.
8. Przedmiot przedstawiono za pomocą dwóch rzutów. Właściwy trzeci rzut to:
9. Odcinek można przedstawić maksymalnie w
a) 2 rzutach.
b) 1 rzucie.
c) 3 rzutach.
d) 4 rzutach.
10. Krawędzie leżące poza płaszczyzną przekroju zaznacza się linią
a) ciągłą grubą.
b) nie zaznacza się.
c) kreskową cienką.
d) ciągłą cienką.
11. W rzucie ukośnym ulegają skróceniu krawędzie równoległe do osi
a) x.
b) y.
c) z i y .
d) x i y.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
12. Prawidłowo zwymiarowany przedmiot przedstawia rysunek:
13. Na rysunku brakuje linii wymiarowych
a) czterech.
b) dwóch.
c) trzech.
d) jednej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
14. Bryłę przedstawiono w postaci szkicu rzutu prostokątnego. Jej rzutem ukośnym jest
rysunek:
15. Urwania wykonuje się dla przedmiotów
a) długich o stałym przekroju poprzecznym.
b) krótkich o stałym przekroju poprzecznym.
c) długich o zmiennym przekroju poprzecznym.
d) krótkich o zmiennym przekroju poprzecznym.
16. Linię gwintu zaznacza się linią
a) kreskową cienką.
b) punktową.
c) dwupunktową.
d) ciągłą cienką.
17. Norma techniczna o symbolu EN jest normą
a) europejską.
b) angielską.
c) polską.
d) ISO.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
18. Wymiarów nie podaje się na:
a) szkicu.
b) rysunku wykonawczym.
c) schemacie.
d) rysunku złożeniowym.
19. Kreskowanie przekroju dwóch połączonych części
a) jest takie samo.
b) różni się kątem pochylenia linii.
c) różni się podziałką.
d) różni się kierunkiem.
20. Grafit w ołówku oznaczonym symbolem. 6H jest:
a) twardy.
b) bardzo twardy.
c) miękki.
d) średniej twardości.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Posługiwanie się dokumentacją techniczną
Zakreśl poprawną odpowiedź
.
Nr
zadania
Odpowiedź Punktacja
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Test praktyczny próba pracy
Zadanie: Znając sposób rzutowania prostokątnego brył geometrycznych, wybierz
i wykonaj te rzuty, które najdokładniej zobrazują bryłę złożoną wskazaną przez
nauczyciela.
Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną
czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Propozycje normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:
1) dopuszczający – za prawidłowo wykonane czynności: 1, 2, 5, 7, 8, 9 i uzyskanie 6
punktów,
2) dostateczny – 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9 i uzyskanie 8 punktów,
3) dobry – 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9,10 i uzyskanie 9 punktów,
4) bardzo dobry – za wykonanie wszystkich czynności i uzyskanie 10 punktów.
Kryteria oceny
Obszar
czynności
Numer
czynności
Sprawdzana
czynność
Kryterium
wykonania
czynności
Punktacja
0 – 1
1 Uczeń określa
ustawienie bryły do
rzutowania i ustala
rzut główny
Uczeń ustalił
ustawienie bryły do
rzutowania
0 –1
2 Uczeń rysuje rzut
główny
Uczeń narysował
rzut główny
0 –1
3 Uczeń wykonuje
rysunek rzutu
z góry
Uczeń wykonał
rysunek rzutu
z góry
0 –1
4 Uczeń wykonuje
rysunek rzutu z boku
Uczeń wykonał
rysunek rzutu z boku
0 –1
5
Uczeń podczas
wykonywania
ćwiczenia utrzymuje
porządek na
stanowisku pracy
Uczeń podczas
wykonywania
ćwiczenia
utrzymywał
porządek na
stanowisku pracy
0 –1
6 Uczeń dokładnie
i starannie wykonuje
rysunki rzutów
Uczeń dokładnie i
starannie wykonał
rysunki rzutów
0 –1
Wykonywanie zadania
z zachowaniem
przepisów bhp
7 Uczeń zachowuje
odpowiedni dobór
linii
Uczeń zachował
odpowiedni dobór
linii
0 – 1
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
8
Uczeń zachowuje
odpowiedni układ
rzutów
Uczeń zachował
odpowiedni układ
rzutów
0 – 1
9
Uczeń porządkuje
stanowisko pracy
Uczeń uporządkował
stanowisko pracy
0 – 1
Prezentowanie i ocena
wykonanego ćwiczenia
10 Uczeń prezentuje i
ocenia wykonane
ćwiczenie
Uczeń zaprezentował
i ocenił jakość
swojej pracy
0 – 1
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
KARTA OBSERWACJI
Imię i nazwisko:.......................................................................................
Zadanie: Znając sposób rzutowania prostokątnego brył geometrycznych, wybierz i wykonaj
te rzuty, które najdokładniej zobrazują przedstawioną bryłę złożoną – część aparatury
chemicznej.
Obszar
wymagań
Czynności oceniane i kryteria wykonania
Liczba
punktów
1 czynność: Określenie ustawienia bryły do rzutowania
i ustalenie rzutu głównego bryły
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń wybrał prawidłowe
ustawienie bryły do rzutowania i ustalił rzut główny
2 czynność: Narysowanie rzutu głównego
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń narysował poprawnie rzut
główny
3 czynność: Wykonanie rysunku rzutu z góry
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń poprawnie narysował rzut z
góry
4 czynność: Wykonanie rysunku rzutu z boku
Kryterium wykonania: Wykonanie rysunku rzutu z boku
5 czynność: Zachowanie porządku na stanowisku pracy
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń zachowywał
porządek na stanowisku pracy
6 czynność: Staranność i dokładność wykonania rysunków rzutów
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń starannie i dokładnie
wykonał rysunki rzutów
7 czynność: Zachowanie odpowiedniego doboru linii
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń dobrał odpowiedni rodzaj
linii
8 czynność: Zachowanie odpowiedniego doboru układu rzutów
Wykonywanie
zadania z
zachowaniem
przepisów bhp
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń zachował odpowiedni układ
rzutów
9 czynność: Porządkowanie stanowiska pracy
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń uporządkował stanowisko
pracy
10 czynność: Prezentacja i ocena własnej pracy
Prezentowanie
i ocena
wykonanego
zadania
Kryterium wykonania: Jeżeli uczeń zaprezentował i ocenił swoją
pracę
Łączna liczba punktów
Uzyskana ilość
punktów i
ocena
Uzyskana ocena szkolna
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania próba pracy i zasadami punktowania.
3. Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu próba pracy.
4. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
5. Rozdaj uczniom Instrukcje do wykonana zadania, podaj czas przeznaczony na
wykonanie zadania.
6. Rozdaj uczniom modele do rzutowania.
7. Stwórz atmosferę życzliwości i spokoju podczas wykonywania testu.
8. Kilka minut przed końcem testu przypomnij uczniom o kończącym się czasie wykonania
testu.
9. Wpisz wyniki testowania do karty obserwacji.
10. Przeprowadź analizę wyników testu, wybierz czynności, które sprawiły uczniom
najwięcej trudności.
13. Ustal przyczyny trudności w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, aby uniknąć niepowodzeń dydaktycznych.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. W teście próba pracy oceniany jesteś za czynności wykonywane oraz za ich
prawidłowość.
3. Pracuj samodzielnie, gdyż tylko wtedy będziesz mógł sprawdzić, co potrafisz.
4. Po przeprowadzonej analizie dokonaj wyboru rzutów.
5. Postaraj się rysunki wykonywać starannie.
6. Utrzymuj porządek na stanowisku pracy.
7. Jeśli skończyłeś zadanie, uporządkuj stanowisko pracy.
8. Zaprezentuj nauczycielowi wykonane zadanie, wskaż trudności i ewentualne
niedociągnięcia.
9. Czas na wykonanie zadania wynosi 45 minut.
Materiały dla ucznia:
− instrukcja,
− modele do rzutowania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
7. LITERATURA
1. Białecki W.: Rysunek techniczny. Zbiór testów. Wydawnictwo Szkolne PWN.
Warszawa 1999
2. Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
Warszawa 2004
3. Gutowski A.: Zadania z rysunku technicznego. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Warszawa 1992.
4. Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. Wydawnictwa Szkolne
i Pedagogiczne. Warszawa 1995
5. Normy techniczne:
PN-ISO 10209:1994
PN-EN ISO 5457:2002
PN-86/N-01603
PN-EN ISO 5457:2002
PN-EN ISO 5455:1998
PN-EN ISO 128-24:2003
PN-EN ISO-3098-0:2002
PN-EN ISO 5456 -1:2002
PN-EN ISO 10628:2005
PN-89/M-42007/04.