background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
Jan Lewandowski 

 
 

 
 
 

 
Diagnozowanie uszkodzeń sprzętu optycznego 
i optoelektronicznego 731[04].Z4.01 

 

 
 
 
 
 
 

 
Poradnik dla nauczyciela

 

 

 

 

 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
inż. Teresa Piotrowska 
inż. Zbigniew Łuniewski 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Jan Lewandowski 
 
 
 
Konsultacja: 
dr Anna Kordowicz-Sot 
 
 
 
 
 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  731[04].Z4.01 
„Diagnozowanie  uszkodzeń  sprzętu  optycznego  i  optoelektronicznego”,  zawartego 
w modułowym programie nauczania dla zawodu optyk-mechanik. 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI

 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Diagnozowanie lunet 

11 

5.1.1. 

Ćwiczenia 

11 

5.2.  Diagnozowanie dioptriomierza 

14 

5.2.1. 

Ćwiczenia 

14 

5.3.  Diagnozowanie lornet 

18 

5.3.1. 

Ćwiczenia 

18 

5.4.  Diagnozowanie aparatów fotograficznych 

23 

5.4.1. 

Ćwiczenia 

23 

5.5.  Diagnozowanie mikroskopów 

26 

5.5.1. 

Ćwiczenia 

26 

5.6.  Diagnozowanie sprzętu projekcyjnego 

32 

5.6.1. 

Ćwiczenia 

32 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

34 

7.  Literatura 

51 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.  WPROWADZENIE

 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  optyk-mechanik.  W  poradniku 
zamieszczono: 

 

wymagania  wstępne,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  mieć  już  ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

 

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe  ćwiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi  metodami  nauczania  -
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

 

literaturę uzupełniającą. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla 

ucznia.  Nauczyciel  powinien  ukierunkować  uczniów  na  właściwe  korzystanie  z poradnika do 
nich adresowanego. 
 

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają 

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi 
na następujące elementy: 

 

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie. 
Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  ważnej  umiejętności,  jaką 
uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu  technicznego  ze 
zrozumieniem, 

 

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest 
przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zależności  od  tematu  można  zalecić  uczniom 
samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów,  w formie 
dyskusji  opracowanie  odpowiedzi  na  pytania.  Druga  forma  jest  korzystniejsza,  ponieważ 
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie dyskusji 
usuwać wszelkie wątpliwości, 

 

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 
ćwiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję 
ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,  uwzględniając  różne 
możliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które  z zaproponowanych 
ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły. 
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował, 

 

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie 
odpowiedzi  na  pytania  w  nim  zawarte.  Uczeń  powinien  samodzielnie  czytając 
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego 
zakresu  materiału.  Jeżeli  wystąpią  zaprzeczenia,  nauczyciel  powinien  do  tych  zagadnień 
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia przez 
ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.  W tym 
miejscu  jest  szczególnie  ważna  rola  nauczyciela,  gdyż  od  postawy  nauczyciela,  sposobu 
prowadzenia  zajęć  zależy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń  nie 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

zainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni 
umiejętności  założonych  w  jednostce  modułowej.  Należy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak 
zwaną  „ciekawość  wiedzy”.  Potwierdzenie przez  ucznia  opanowania  materiału  nauczania 
rozdziału  może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności 
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać 
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy 
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

 

testy  zamieszczone  w  rozdziale  Ewaluacja  osiągnięć  ucznia  zawierają  zadania  z  zakresu 
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte 
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela 
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę 
możliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzależniona  jest  od 
ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  może  zastosować  test według  własnego  projektu 
oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  Należy pamiętać,  żeby tak  przeprowadzić  proces 
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.  
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

 

pokaz, 

 

ćwiczenie (laboratoryjne lub inne), 

 

projektów, 

 

przewodniego tekstu. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 
 

731[04].Z4.01 

Diagnozowanie uszkodzeń 

sprzętu optycznego 

i optoelektronicznego 

731[04].Z4.02 

Naprawa sprzętu optycznego 

731[05].Z4 

Technologia napraw sprzętu 

optycznego 

731[04].Z4.03 

Prowadzenie działalności 

usługowej 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

stosować jednostki układu SI, 

– 

przeliczać jednostki, 

– 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu fizyki, optyki, mechanizmów drobnych 
i  precyzyjnych,  mocowania  elementów  optycznych,  montażu  elementów,  zespołów  i 
gotowego sprzętu optycznego i optoelektronicznego. 

– 

określać właściwości materiałów stosowanych w przemyśle optycznym i precyzyjnym, 

– 

czytać rysunki wykonawcze, 

– 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu montażu mechanicznego i optycznego 
zespołów i sprzętu optycznego i optoelektronicznego, 

– 

czytać schematy optyczne, 

– 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

– 

obsługiwać komputer, 

– 

współpracować w grupie. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA

 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

zorganizować 

stanowisko 

do 

przeprowadzania 

diagnozy 

sprzętu 

optycznego 

i optoelektronicznego, 

 

określić nieprawidłowości w działaniu przyrządów optycznych, 

 

określić rodzaj i miejsce uszkodzenia na podstawie obserwacji i objawów, 

 

wyjaśnić  budowę  i  zasadę  działania  optycznych  przyrządów  pomiarowych  i przyrządów 
justerskich, 

 

wykorzystać optyczne przyrządy pomiarowe i przyrządy justerskie, 

 

zastosować optyczne przyrządy pomiarowe, 

 

wyjaśnić zasadę działania kolimatorów, 

 

zastosować kolimatory do diagnozy sprzętu optycznego, 

 

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony 
środowiska podczas diagnozowania uszkodzeń sprzętu optycznego i optoelektronicznego. 

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Optyk-mechanik 731[04] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

Technologia napraw sprzętu optycznego 731[04].Z4 

Jednostka modułowa: 

Diagnozowanie uszkodzeń sprzętu optycznego 
i optoelektronicznego 731[04].Z4.01 

 
 

Temat: Przeprowadzić diagnozę otrzymanej lunetki celowniczej, która ma nieostry obraz  
 

w polu widzenia. 

Cel ogólny: Określić jakość materiałów optycznych. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zdefiniować lunety, 

 

narysować schemat optyczny lunety, 

 

skorzystać z instrukcji stanowiskowej, 

 

przeprowadzić diagnozę lunetki. 
 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:  

− 

współpraca w grupie, 

− 

poszukiwanie specjalistycznych informacji w ogólnodostępnych źródłach informacji. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

pogadanka, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w grupach 2-3 osobowych. 

 
Czas: 

4 godzina dydaktyczna. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

kolimator justiersko-kontrolny, 

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

lunetka dioptryjna, 

 

normy, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

arkusz spostrzeżeń, 

 

instrukcja serwisowa lunetki. 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Wprowadzenie. 
2.  Uświadomienie celów zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  Plan zajęć: 

A. Omówienie zasad przeprowadzania diagnozy dla lunet: 

 

wstęp  –  nauczyciel  omawia  parametry  lunet  ze  szczególnym  uwypukleniem 
parametrów mających wpływ tworzenie nieostrego obrazu,  

 

uczniowie samodzielnego wyszukują informacji w instrukcji serwisowej. 

B. Przeprowadzenie diagnozy lunetki: 

 

wstęp  –  nauczyciel  omawia  kolejność  przeprowadzonych  czynności  w  celu 
postawienia diagnozy,  

 

uczniowie otrzymują lunetkę celowniczą do kontroli, 

 

uczniowie  pracując  w  grupach  sprawdzają  dokładnie  jakość  wszystkich 
powierzchni  optycznych,  sprawdzają  błąd  paralaksy  –  SA  to  te  parametry  które 
mogą powodować takie objawy, 

 

uczniowie  dyskutując  porównują  otrzymane  wyniki  i  sporządzają  arkusz 
diagnostyczny. 

4.  Podsumowanie zajęć: 

 

nauczyciel zwraca uwagę na jakość otrzymanych próbek do pomiarów, 

 

uczniowie podczas dyskusji wypracowują wnioski dotyczące wykonanego zadania. 

 

Zakończenie zajęć 

Uczniowie porządkują stanowiska pracy. 
 

Praca domowa 

Przygotować arkusz kalkulacyjny naprawy lunetki. 
 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

Nauczyciel  na  podstawie  obserwacji  aktywności  uczniów,  poprawności  wykonania 

zadania  oraz  wypowiedzi  uczniów  podczas podsumowania zajęć,  uzyskuje  informacje i  może 
ocenić, czy cele zajęć zostały zrealizowane. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Optyk-mechanik 731[04] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

Technologia napraw sprzętu optycznego 731[04].Z4 

Jednostka modułowa: 

Diagnozowanie uszkodzeń sprzętu optycznego 
i optoelektronicznego 731[04].Z4.01 

 

Temat: Budowa dioptriomierza. 

Cel ogólny: Charakteryzowanie urządzeń optycznych. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować budowę dioptriomierz,, 

 

scharakteryzować zasadę działania dioptriomierza, 

 

sprawdzić odczyt w dioptriomierzu. 
 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:  

− 

współpraca w grupie, 

− 

poszukiwanie specjalistycznych informacji w ogólnodostępnych źródłach informacji. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

miniwykład, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w 2-3 osobowych zespołach. 

 
Czas: 

2 godziny dydaktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

dioptriomierz, 

 

soczewki okularowe o znanej mocy. 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Wprowadzenie. 
2.  Uświadomienie celów zajęć. 
3.  Plan zajęć: 
 

A. Omówienie budowy dioptriomierza: 

 

wstęp – nauczyciel omawia dokładnie budowę dioptriomierza, 

 

uczniowie charakteryzują główne zespoły optyczne i mechaniczne. 

B. Naprawa lunetki: 

 

wstęp  –  nauczyciel  demonstruje  działanie  Dioptriomierz  i  objaśnia  sposób 
sprawdzenia wskazań urządzenia, 

 

uczniowie pracując w grupach uczą się obsługi i sprawdzają wskazania dioptryjne, 

 

uczniowie sporządzają notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

4.  Podsumowanie zajęć: 

 

nauczyciel  zwraca  uwagę  na  konieczność ustawienie  dioptryjności okulara  dla  osoby 
pracującej na urządzeniu, 

 

uczniowie  podczas  dyskusji  wypracowują  wnioski  dotyczące  obsługi  i  sprawdzenia 
wskazań dioptriomierza. 

 
Zakończenie zajęć 

Uczniowie porządkują stanowiska pracy. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

Nauczyciel  na  podstawie  obserwacji  aktywności  uczniów,  poprawności  wykonania 

zadania  oraz  wypowiedzi  uczniów  podczas  podsumowania  zajęć, uzyskuje informacje  i  może 
ocenić, czy cele zajęć zostały zrealizowane. 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

5.  ĆWICZENIA

 

 

5.1.  Diagnozowanie lunet

 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Sprawdź paralaksę w otrzymanej lunecie. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowy  dobór  przyrządów 
kontrolno-justerskich. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lunet celowniczych,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  sprawdzania 

paralaksy w lunetach celowniczych, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania paralaksy, 
4)  przygotować kolimator justerko-kontrolny, 
5)  przeprowadzić sprawdzenie paralaksy otrzymanej lunety celowniczej, 
6)  sporządzić notatkę z wykonanego zadania. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

kolimator justiersko-kontrolny, 

 

płytki ogniskowe z testem do sprawdzania paralaksy, 

 

luneta celownicza do badania, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 2 

Sprawdź regulację dioptryjną okularu w lunetecie celowniczej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  obsługę  lunetki 
dioptryjnej. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lunet celowniczych,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

2)  wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania regulacji 

dioptryjnej okularu lunet celowniczych, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania regulacji dioptryjnej, 
4)  przygotować lunetkę dioptryjną, 
5)  przeprowadzić  sprawdzenie  regulacji  dioptryjnej  w  otrzymanej  lunety  celowniczej  za 

pomocą lunetki dioptryjnej, 

6)  przeprowadzić  sprawdzenie  regulacji  dioptryjnej  w  otrzymanej  lunety  celowniczej  za 

pomocą standardowych szkieł okularowych, 

7)  sporządzić notatkę z wykonanego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lunetka dioptryjna, 

 

standardowe szkła okularowe +5 i -5, 

 

luneta celownicza do badania, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 3 

Przeprowadź sprawdzenie czystości zespołów optycznych lunety. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  oświetlenie  stanowiska 
kontrolnego. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lunet celowniczych,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  czystości  elementów 

optycznych, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania czystości sprzętu optycznego,  
4)  przeprowadzić  sprawdzenie  czystości  powierzchni  optycznych  w  otrzymanej  lunety 

celowniczej, 

5)  sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lupy 3

 x

 i 6

x

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

luneta celownicza do kontroli, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

Ćwiczenie 4 

Przeprowadź diagnozę otrzymanej lunety celowniczej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  kolejność 
przeprowadzanych czynności podczas diagnozy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lunet celowniczych,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  diagnozowania lunet 

celowniczych, 

3)  przygotować stanowisko do przeprowadzenia diagnozy lunety, 
4)  dobrać przyrządy kontrolno-justierskie do sprawdzania jakości lunet, 
5)  przeprowadzić diagnozę otrzymanej lunety celowniczej, 
6)  sporządzić wykaz zaobserwowanych wad i usterek. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

kolimator justiersko-kontrolny, 

 

lunetka dioptryjna, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

standardowe szkła okularowe +5 i -5, 

 

luneta celownicza do diagnozy, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

5.2.  Diagnozowanie dioptriomierzy 

 
5.2.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Przeprowadź sprawdzenie paralaksy w dioptriomierzu. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  ustawienie  oka  przy 
pomiarach. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

dioptriomierzy,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  sprawdzania  jakości 

dioptriomierzy, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przyrządów  kontrolno-

justierskich, 

4)  przygotować stanowisko do sprawdzenia paralaksy w dioptriomierzach, 
5)  przeprowadzić sprawdzenie paralaksy w dioptriomierzu, 
6)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

dioptriomierz do sprawdzenia, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 2 

Przeprowadź sprawdzenie wskazań dioptriomierza. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  wyzerowanie  Dioptriomierz  przed 
przystąpieniem do badań oraz ustawienie ostrości podziałki widzianej w okularze. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

dioptriomierzy,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  sprawdzania  jakości 

dioptriomierzy, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przyrządów  kontrolno-

justierskich, 

4)  przygotować stanowisko do sprawdzenia wskazań dioptriomierzy, 
5)  przygotować soczewki okularowe o mocy +10 dptr i – 6 dptr, 
6)  przeprowadzić sprawdzenie zerowego wskazania dioptriomierza, 
7)  przeprowadzić sprawdzenie wskazania dioptriomierza dla otrzymanych soczewek, 
8)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

standardowe szkła okularowe +10 i -6, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 3 

Przeprowadź sprawdzenie działania zespołów mechanicznych dioptriomierza. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  przeprowadzenie  szczególnie 
dokładnie badania znacznika. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

dioptriomierzy,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  sprawdzania  jakości 

dioptriomierzy, 

3)  przygotować 

stanowisko 

do 

sprawdzenia 

działania 

zespołów 

mechanicznych 

dioptriomierza, 

4)  przeprowadzić sprawdzenie działania zespołów mechanicznych dioptriomierza, 
5)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

dioptriomierz do przeprowadzenia badania, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

Ćwiczenie 4 

Przeprowadź sprawdzenie czystości zespołów optycznych w dioptriomierzu. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  kolejność 
przeprowadzanych czynności podczas diagnozy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

dioptriomierzy,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  sprawdzania  jakości 

dioptriomierzy, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przyrządów  kontrolno-

justierskich, 

4)  przygotować 

stanowisko 

do 

sprawdzenia 

czystości 

zespołów 

optycznych 

w dioptriomierzu, 

5)  przygotować lupy do sprawdzenia czystości powierzchni, 
6)  przeprowadzić sprawdzenie czystości zespołów optycznych w dioptriomierzu, 
7)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

dioptriomierz, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 5 

Przeprowadź diagnozę jakości dioptriomierza. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  kolejność 
przeprowadzanych czynności podczas diagnozy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

dioptriomierzy,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  sprawdzania  jakości 

dioptriomierzy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przyrządów  kontrolno-

justierskich, 

4)  przygotować stanowisko do przeprowadzenia diagnozy otrzymanego dioptriomierza, 
5)  przygotować 

przyrządy 

kontrolno-justierskie 

do 

przeprowadzenia 

diagnozy 

dioptriomierza, 

6)  dobrać sprzęt do przeprowadzenia diagnozy, 
7)  przeprowadzić diagnozę otrzymanego dioptriomierza, 
8)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

kolimator justiersko-kontrolny, 

 

lunetka dioptryjna, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

standardowe szkła okularowe +10 i -6, 

 

dioptriomierz do diagnozy, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

5.3.  Diagnozowanie lornet

 

 
5.3.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Sprawdź paralaksę w otrzymanej lornetce pryzmatycznej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy przebieg czynności przy 
sprawdzaniu paralaksy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lornet,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  sprawdzania 

paralaksy w lornetach, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania paralaksy w lornetach, 
4)  przeprowadzić sprawdzenie paralaksy otrzymanej lornety, 
5)  sporządzić notatkę z wykonanego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lorneta do badania, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 2 

Sprawdź regulację dioptryjną okularu w lornecie. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  obsługę  lunetki 
dioptryjnej i prawidłowe dobranie soczewek wzorcowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lunet celowniczych,  

2)  wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania regulacji 

dioptryjnej okularów lornet, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania regulacji dioptryjnej, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

4)  przygotować lunetkę dioptryjną, 
5)  przeprowadzić sprawdzenie regulacji dioptryjnej w otrzymanej lornecie za pomocą lunetki 

dioptryjnej, 

6)  przeprowadzić  sprawdzenie  regulacji  dioptryjnej  w  otrzymanej  lornecie  za  pomocą 

standardowych szkieł okularowych, 

7)  sporządzić notatkę z wykonanego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lunetka dioptryjna, 

 

standardowe szkła okularowe +5 i -5, 

 

lorneta do badania, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 3 

Przeprowadź sprawdzenie czystości zespołów optycznych lornety. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  oświetlenie  stanowiska 
do kontroli czystości. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lunet celowniczych,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  czystości  elementów 

optycznych, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania czystości sprzętu optycznego,  
4)  przeprowadzić  sprawdzenie  czystości  powierzchni  optycznych  w  otrzymanej  lunety 

celowniczej, 

5)  sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

luneta celownicza do kontroli, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

Ćwiczenie 4 

Przeprowadź sprawdzenie równoległości osi w otrzymanej lornetki pryzmatycznej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  obsługę  lunetek 
równoległych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lornet,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  nierównoległości  osi 

w lornetach, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania nierównoległości osi lornet,  
4)  dobrać przyrządy justierskie, 
5)  przeprowadzić sprawdzenie nierównoległości osi w otrzymanej lornetce pryzmatycznej, 
6)  sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

justerska lunetka równoległa, 

 

lornetka pryzmatyczna do kontroli, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 5 

Przeprowadź sprawdzenie skręcenia obrazu w lornetce pryzmatycznej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  obsługę  lunetek 
równoległych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lornet,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  skręcenia  obrazu 

w lornetach, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania skręcenia obrazu w lornetach,  
4)  dobrać przyrządy justierskie, 
5)  przeprowadzić sprawdzenie skręcenia obrazu w otrzymanej lornetce pryzmatycznej, 
6)  sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

justierska lunetka równoległa 

 

lornetka pryzmatyczna do kontroli, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 6 

Przeprowadź sprawdzenie zdolności rozdzielczej lornety noktowizyjnej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowy  dobór  kolimatora 
z testem. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lunet celowniczych,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  lunet 

noktowizyjnych, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania zdolności rozdzielczej lornety noktowizyjnej,  
4)  przygotować kolimator do sprawdzania

 

zdolności rozdzielczej lornety noktowizyjnej,  

5)  przeprowadzić sprawdzenie zdolności rozdzielczej lornety noktowizyjnej, 
6)  sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

kolimator z testem zdolności rozdzielczej, 

 

stanowisko do zdolności rozdzielczej lornety noktowizyjnej, 

 

lorneta noktowizyjna do kontroli, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 7 

Przeprowadź diagnozę otrzymanej lornetki pryzmatycznej. 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  kolejność 
przeprowadzania diagnozy. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

lornet,  

2)  wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad diagnozowania lornet, 
3)  przygotować stanowisko do przeprowadzenia diagnozy lornet, 
4)  dobrać przyrządy kontrolno-justierskie do sprawdzania jakości lornet, 
5)  przeprowadzić diagnozę otrzymanej lornetki pryzmatycznej, 
6)  sporządzić wykaz zaobserwowanych wad i usterek. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

kolimator justiersko-kontrolny, 

 

lunetka dioptryjna, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

standardowe szkła okularowe +5 i -5, 

 

lornetka pryzmatyczna do diagnozy, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

5.4.  Diagnozowanie aparatów fotograficznych 

 
5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Sprawdź zdolność rozdzielczą otrzymanego aparatu fotograficznego. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  przygotowanie 
stanowiska pomiarowego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

aparatów fotograficznych,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  pomiaru  zdolności 

rozdzielczej obiektywów aparatów fotograficznych, 

3)  przygotować stanowisko do pomiaru zdolności rozdzielczej aparatów fotograficznych, 
4)  dobrać testy do badania zdolności rozdzielczej, 
5)  sprawdzić zdolność rozdzielczą badanego aparatu fotograficznego, 
6)  zanotować wyniki pomiaru. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

test zdolności rozdzielczej, 

 

lupa, 

 

stanowisko do badania zdolności rozdzielczej w obiektywach fotograficznych, 

 

aparat fotograficzny, 

 

instrukcja obsługi stanowiska pomiarowego, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 2 

Sprawdź jakość obrazu uzyskanego przez aparat fotograficzny. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  odczytywanie  obrazów 
dyfrakcyjnych punktów i ich interpretację. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące aparatów fotograficznych, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  sprawdzania  aberracji 

w obiektywach i aparatach fotograficznych, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania aberracji w aparacie fotograficznym, 
4)  dobrać przyrządy kontrolne do sprawdzania aberracji w aparatach fotograficznych, 
5)  dokonać  obserwacji  dyfrakcyjnego  obrazu  punktu  uzyskanego  przez  badany  aparat 

fotograficzny, 

6)  naszkicować uzyskane obrazy, 
7)  na podstawie uzyskanego obrazu określić jakość badanego aparatu fotograficznego, 
8)  zanotować wyniki pomiaru i swoje spostrzeżenia. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lupa, 

 

mikroskop kontrolny, 

 

płytka płaskorównoległa, 

 

stanowisko do badania aberracji w obiektywach fotograficznych, 

 

obiektyw fotograficzny, 

 

ekran z otworkiem, 

 

silne źródło światła, 

 

instrukcja obsługi stanowiska pomiarowego, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 3 

Sprawdź winietowanie w cyfrowym aparacie fotograficznym. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe ustawienie ekranu i jego 
oświetlenie. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące aparatów fotograficznych, 
2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  sprawdzania  winietowania 

w aparatach fotograficznych, 

3)  przygotować stanowisko do sprawdzania winietowania w aparacie fotograficznym, 
4)  dokonać sprawdzenia winietowania w cyfrowych aparatach fotograficznych, 
5)  zanotować wyniki i swoje spostrzeżenia. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

 

badany cyfrowy aparat fotograficzny, 

 

ekran z otworkiem, 

 

silne źródło światła, 

 

instrukcja obsługi stanowiska pomiarowego, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 4 

Przeprowadź diagnozę otrzymanego aparatu fotograficznego. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłową  kolejność 
przeprowadzania diagnozy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące aparatów fotograficznych, 
2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  sprawdzania  gotowych 

aparatów fotograficznych, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przeprowadzania  diagnozy 

aparatów fotograficznych, 

4)  przygotować stanowisko do sprawdzania jakości aparatów fotograficznych, 
5)  dobrać przyrządy kontrolne do sprawdzania jakości aparatów fotograficznych, 
6)  przeprowadzić diagnozę jakości otrzymanego aparatu fotograficznego, 
7)  sporządzić wykaz wad otrzymanego aparatu fotograficznego. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lupa, 

 

mikroskop kontrolny, 

 

płytka płaskorównoległa, 

 

stanowisko do badania aberracji w obiektywach fotograficznych, 

 

cyfrowy aparat fotograficzny, 

 

ekran z otworkiem, 

 

silne źródło światła, 

 

testy zdolności rozdzielczej, 

 

duży biały ekran, 

 

instrukcja obsługi stanowiska pomiarowego, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

5.5. Diagnozowanie mikroskopów 

 
5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przeprowadź  sprawdzenie  jakości  powierzchni  optycznych  w  otrzymanym  mikroskopie 

studenckim. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe ustawienie ekranu i jego 
oświetlenie

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

mikroskopów,  

2)  wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad czyszczenia zespołów 

optycznych, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  materiałów  i  narzędzi 

używanych do mycia elementów optycznych, 

4)  przygotować stanowisko do kontroli jakości powierzchni optycznych mikroskopu, 
5)  dobrać przyrządy kontrolne, 
6)  skontrolować jakość powierzchni optycznych w zespołach mikroskopu, 
7)  sporządzić wykaz wad i usterek dotyczących jakości powierzchni optycznych. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 2 

Przeprowadź sprawdzenie apertury obiektywów w otrzymanym mikroskopie studenckim. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  zastosowanie 
apertometru Abbego.

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

mikroskopów,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  pomiaru  apertury 

obiektywów mikroskopowych, 

3)  przygotować stanowisko do kontroli apertury obiektywów mikroskopowych, 
4)  dobrać przyrządy pomiarowe, 
5)  sprawdzić aperturę obiektywów dwoma sposobami w otrzymanym mikroskopie, 
6)  sporządzić notatkę z pomiarów. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

apertometr Abbego, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

mikroskop studencki do diagnozy, 

 

diafragma z otworkiem, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 3 

Sprawdź zdolność rozdzielczą otrzymanego mikroskopu biologicznego. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór preparatów.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

mikroskopów,  

2)  wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad zdolności rozdzielczej 

mikroskopów,  

3)  przygotować stanowisko do kontroli zdolności rozdzielczej mikroskopów,  
4)  dobrać przyrządy pomiarowe, 
5)  przeprowadzić 

sprawdzenie 

zdolności 

rozdzielczej 

otrzymanego 

mikroskopu 

biologicznego, 

6)  sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

stanowisko do sprawdzania zdolności rozdzielczej, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

 

preparaty do badania zdolności rozdzielczej mikroskopów, 

 

mikroskop biologiczny do sprawdzania, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 4 

Sprawdź pole widzenia otrzymanego mikroskopu metalograficznego. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  ustawienie  mikroskopu 
do pomiaru.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

mikroskopów,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  pomiaru  pola 

widzenia mikroskopu, 

3)  przygotować stanowisko do kontroli pomiaru pola widzenia mikroskopów,  
4)  dobrać przyrządy pomiarowe, 
5)  przeprowadzić pomiar pola widzenia otrzymanego mikroskopu metalograficznego, 
6)  sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

stanowisko do pomiaru pola widzenia, 

 

mikroskop metalograficzny, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 5 

Sprawdź płynność i lekkość działania mechanicznych zespołów mikroskopu szkolnego. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę,  aby  sprawdzić  wszystkie  zespoły 
mechaniczne.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

mikroskopów,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  budowy  zespołów 

mechanicznych mikroskopów, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

3)  przygotować  stanowisko  do  kontroli  płynność  i  lekkość  działania  mechanicznych 

zespołów mikroskopu szkolnego, 

4)  dobrać przyrządy pomiarowe, 
5)  przeprowadzić  sprawdzenie  płynności  i  lekkości  działania  mechanicznych  zespołów 

mikroskopu szkolnego, 

6)  sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

mikroskop szkolny, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 6 

Sprawdź  zakres  rozstawu  nasadki  dwuokularowej  w  otrzymanym  mikroskopie 

studenckim. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę,  aby  sprawdzić  rozstaw  w  pełnym 
zakresie nasadki.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

mikroskopów,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  budowy  nasadek 

mikroskopowych, 

3)  przygotować stanowisko do kontroli rozstawu źrenic nasadki dwuokularowej, 
4)  dobrać przyrządy pomiarowe, 
5)  przeprowadzić  sprawdzenie  zakresu  rozstawu  nasadki  dwuokularowej  w  otrzymanym 

mikroskopie studenckim,  

6)  sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

mikroskop studencki, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

Ćwiczenie 7 

Przeprowadź diagnozę otrzymanego mikroskopu szkolnego. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę,  aby  zachować  prawidłową  kolejność 
wykonywania czynności.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

mikroskopów,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  pomiarów 

podstawowych parametrów mikroskopów, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  przeprowadzenia 

diagnozy mikroskopów, 

4)  przygotować stanowisko do przeprowadzenia diagnozy mikroskopu, 
5)  dobrać przyrządy pomiarowe, 
6)  przeprowadzić diagnozę mikroskopu szkolnego,  
7)  sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

apertometr Abbego, 

 

preparaty do badania zdolności rozdzielczej, 

 

płytka Abbego, 

 

lupy 3

x

 i 6

x

 

stanowisko do kontroli czystości, 

 

mikroskop szkolny do diagnozy, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 8 

Przeprowadź  sprawdzenie  paracentryczności  i  parafokalności  otrzymanego  mikroskopu 

szkolnego. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę,  aby  zachować  prawidłową  kolejność 
wykonywania czynności.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

mikroskopów,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  pomiarów 

podstawowych parametrów mikroskopów, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  przeprowadzenia 

montażu mikroskopów, 

4)  przygotować stanowisko do sprawdzenia paracentryczności i parafokalności, 
5)  dobrać preparaty do sprawdzania, 
6)  sprawdzenie paracentryczności i parafokalności otrzymanego mikroskopu szkolnego

,

 

7)  sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

preparaty do sprawdzania paracentryczności i parafokalności, 

 

mikroskop szkolny do sprawdzenia, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

5.6.  Diagnozowanie sprzętu projekcyjnego 

 
5.6.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Sprawdź w otrzymanym rzutniku pisma jakość uzyskiwanego obrazu. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę,  aby  zachować  prawidłową  kolejność 
wykonywania czynności.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

urządzeń projekcyjnych,  

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  montażu  urządzeń 

projekcyjnych, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zasady  działania 

rzutnika pisma, 

4)  przygotować stanowisko do kontroli rzutnika pisma, 
5)  zapoznać się z instrukcją obsługi i schematem budowy rzutnika, 
6)  przeprowadzić sprawdzenie obrazu uzyskiwanego przez otrzymany rzutnik, 
7)  sporządzić wykaz wad i usterek. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

rzutnik pisma do diagnozy, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 
Ćwiczenie 2 

Przeprowadź diagnozę otrzymanego projektora multimedialnego. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  materiału  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę,  aby  zachować  prawidłową  kolejność 
wykonywania czynności.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zastosowania 

urządzeń projekcyjnych,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

2)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  zasad  montażu  urządzeń 

projekcyjnych, 

3)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  budowy  i  zasady  działania 

projektora multimedialnego, 

4)  przygotować stanowisko do kontroli projektora multimedialnego, 
5)  zapoznać się z instrukcją obsługi i schematem budowy projektora, 
6)  przeprowadzić sprawdzenie otrzymanego projektora, 
7)  sporządzić wykaz wad i usterek. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

projektor multimedialny do diagnozy, 

 

arkusz spostrzeżeń. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

 

 
TEST 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Diagnozowanie  uszkodzeń 
sprzętu optycznego i optoelektronicznego” 

 

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 są z poziomu 
podstawowego, 

− 

zadania 12, 13, 14, 15 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzymuje  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  23  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  d,  2.  b,  3.  a,  4.  b,  5. d, 6. a, 7. c, 8. b, 9. a, 10. a, 11. d, 
12. b, 13. c, 14. b, 15. c, 16. a, 17. b, 18. c, 19. b, 20. c, 21. d, 22. a, 23. a, 24. d, 
25. 
a. 

 

Plan testu 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Scharakteryzować czynności diagnostyczne 

Scharakteryzować przyrządy justerskie 

Scharakteryzować czynności regulacyjne 

Scharakteryzować czynności regulacyjne 

Scharakteryzować zespół urządzeń 

Określić błędy urządzeń 

Określić błędy urządzeń 

Scharakteryzować sposobów regulacji 

Scharakteryzować zastosowania urządzeń 
optycznych  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

10  Scharakteryzować czynności regulacyjnych 

a 

11  Scharakteryzować czynności regulacyjnych 

12  Zdiagnozować uszkodzenia 

PP 

13  Zdiagnozować uszkodzenia 

PP 

14  Zdiagnozować uszkodzenia 

PP 

15  Zdiagnozować uszkodzenia 

PP 

c 

16  Rozróżnić błędy urządzeń optycznych 

17  Określić warunki pomiarów 

18  Rozróżnić przyrządy pomiarowe 

19  Rozróżnić testy diagnostyczne 

20  Rozróżnić parametry diagnostyczne 

21  Rozróżnić przyrządy pomiarowe 

22  Rozróżnić przyrządy pomiarowe 

23  Określić sposobów pomiarów 

24  Ocenić powierzchnie optyczne 

25  Określić warunki pomiarów 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  25  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone są 4  możliwe  odpowiedzi.  Tylko 

jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  na  załączonej karcie odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej  rubryce 

znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego wyniku. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego  rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

 

Powodzenia 

 
 
Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 
 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Diagnoza nie dotyczy 

a)  oceny stanu technicznego. 
b)  prognozy rozwoju. 
c)  przyczyny rozwoju. 
d)  wykonywania zespołów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

2.  Zespołem lunety celowniczej jest 

a)  migawka. 
b)  przysłona pola widzenia. 
c)  oświetlacz. 
d)  kondensor. 

 
3.  W symbolu LC 4 x 30 cyfra 4 oznacza 

a)  powiększenie. 
b)  pole widzenia. 
c)  zdolność rozdzielczą. 
d)  jasność. 

 
4.  Do regulacji zamocowania lunety na broni służy 

a)  kolimator. 
b)  tarcza strzelecka. 
c)  luneta autokolimacyjna. 
d)  lupka z podziałką. 

 
5.  Układ pankratyczny służy do 

a)  ustawienia ostrości. 
b)  wymiany filtrów. 
c)  ustawienia zdolności rozdzielczej. 
d)  zmiany powiększenia. 

 
6.  Błąd paralaksy wykrywamy za pomocą 

a)  przesuwu źrenicy oka w źrenicy wyjściowej lunety. 
b)  przesuwu źrenicy oka w źrenicy wejściowej lunety. 
c)  przesuwu źrenicy oka w polu widzenia. 
d)  przesuwu źrenicy oka w średnicy obiektywu. 

 
7.  Warunkiem do prawidłowego sprawdzania paralaksy jest 

a)  oświetlenie obiektywu kolimatora. 
b)  oświetlenie okulara kolimatora. 
c)  oświetlenie siatki kolimatora. 
d)  oświetlenie okulara lunetki. 

 
8.  Do kontroli regulacji dioptryjnej możemy użyć 

a)  okularów korekcyjnych. 
b)  standartowych soczewek okularowych +5 i -5dptr. 
c)  soczewek kontaktowych. 
d)  soczewek Fresnela. 

 
9.  Dioptriomierz służy do 

a)  pomiaru mocy soczewek okularowych. 
b)  pomiaru ogniskowych. 
c)  pomiaru powiększenia. 
d)  pomiaru pola widzenia. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

10. Kontrolę nierównoległości osi w lornecie pryzmatycznej przeprowadzamy przez 

a)  obserwację dalekiego punktu. 
b)  obserwację bliskiego punktu. 
c)  obserwacje stałego punktu. 
d)  obserwację ruchomego punktu. 

 
11. Kontrolę nierównoległości sprawdzamy za pomocą 

a)  lunetki dioptryjnej. 
b)  lunetki autokolimacyjnej. 
c)  lunetek równoległych. 
d)  lunetki wychylnej. 

 
12. Nieostry obraz płytki ogniskowej lornetki przy ostrym widzeniu oznacza błąd 

a)  widzenia. 
b)  paralaksy. 
c)  pomiaru. 
d)  obserwacji. 

 
13. Dwojenie obrazu na brzegach pola widzenia oznacza 

a)  skręcenie lunet. 
b)  skręcenie okularów. 
c)  skręcenie obrazu. 
d)  skręcenie osi. 

 
14. Mała kontrastowość obrazu może powstać przez 

a)  zadrapanie obudowy. 
b)  obluzowanie elementu optycznego. 
c)  zabrudzenie obudowy. 
d)  wadę wzroku. 

 
15. Winietowanie nie powstaje przez 

a)  nadmierne skręcenie pryzmatu. 
b)  rozklejenie soczewek. 
c)  niedokręcenie obiektywu. 
d)  osadzenie się kurzu na wewnętrznych powierzchniach. 

 

16. Pokazany schemat dotyczy 
 

a)  sprawdzenia paralaksy. 
b)  sprawdzenia winietowania. 
c)  pomiaru zdolności rozdzielczej. 
d)  pomiaru powiększenia. 

 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39 

17. Wzór określa 

λ

2

2

d

L

 warunek 

a)  przedmiotu bliskiego. 
b)  przedmiotu nieskończenie odległego. 
c)  przedmiotu równoległego. 
d)  przedmiotu obserowanego. 
 

18. Przedstawiony na rysunku schemat to schemat 
 

 

 

a)  lunety autokolimacyjnej. 
b)  kolimatora. 
c)  dioptriomierza. 
d)  mikroskopu. 

 
19. Przedstawiony na rysunku test służy do badania służy do badania 
 

 

 

a)  badania zdolności rozdzielczej. 
b)  badania winietowania. 
c)  badania powiększenia. 
d)  badania pola widzenia. 

 
20. Paracentryczność i parafokalność to parametry obiektywów 

a)  fotograficznych. 
b)  lunetowych. 
c)  mikroskopowych. 
d)  projekcyjnych. 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

40 

21. Na rysunku przedstawiono schemat lunetki 

a)  wychylnej. 
b)  podwójnej. 
c)  autokolimacyjnej. 
d)  dioptryjnej. 

 

 

22. Lunetka kontrolna „zimnego celowania” służy do ustawiania 

a)  lunety celowniczej. 
b)  lunetki dioptryjnej. 
c)  lunety astronomicznej. 
d)  noktowizora. 
 

23. Podziałka kątowa TABO służy do ustawienia osi 

a)  cylindra w soczewkach okularowych. 
b)  w układzie pankratycznym. 
c)  w lornecie. 
d)  w teleskopie. 
 

24. Na powierzchniach elementów optycznych podczas użytkowania nie powstają naloty 

a)  chemiczne. 
b)  biologiczne. 
c)  fizyczne. 
d)  mechaniczne. 
 

25. Testowanie aparatów fotograficznych przeprowadzamy głównie w warunkach 

a)  studyjnych. 
b)  polowych. 
c)  laboratoryjnych. 
d)  letnich. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

41 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ............................................................................... 

 

Diagnozowanie uszkodzeń sprzętu optycznego i optoelektronicznego

 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1   

 

2   

 

3   

 

4   

 

5   

 

6   

 

7   

 

8   

 

9   

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

21   

 

22   

 

23   

 

24   

 

25   

 

Razem:

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

42 

TEST 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Diagnozowanie  uszkodzeń 
sprzętu optycznego i optoelektronicznego” 

 

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 są z poziomu 
podstawowego, 

 

zadania 12, 13, 14, 15 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzymuje  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  23  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  a,  2.  c,  3.  b,  4.  c,  5.  c,  6.  b,  7.  a,  8. c, 9. b, 10. c, 11. d, 
12. a, 13. c, 14. c, 15. b, 16. a, 17. b, 18. c, 19. d, 20. c, 21. b, 22. a, 23. b, 24. d, 
25. 
b. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Scharakteryzować czynności diagnostyczne 

Scharakteryzować przyrządy justerskie 

Scharakteryzować czynności regulacyjne 

Scharakteryzować czynności regulacyjne 

Scharakteryzować zespoły urządzeń 

Określić błędy urządzeń 

Określić błędy urządzeń 

Scharakteryzować sposoby regulacji 

Scharakteryzować zastosowanie urządzeń 
optycznych  

10  Scharakteryzować czynności regulacyjne 

c 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

43 

11  Scharakteryzować czynności regulacyjne 

12  Zdiagnozować uszkodzenia 

PP 

13  Zdiagnozować uszkodzenia 

PP 

14  Zdiagnozować uszkodzenia 

PP 

15  Zdiagnozować uszkodzenia 

PP 

b 

16  Rozróżnić błędy urządzeń optycznych 

17  Określić warunki pomiarów 

18  Rozróżnić przyrządy pomiarowe 

19  Rozróżnić testy diagnostyczne 

20  Rozróżnić parametry diagnostyczne 

21  Rozróżnić przyrządy pomiarowe 

22  Rozróżnić przyrządy pomiarowe 

23  Określić sposoby pomiarów 

24  Ocenić powierzchnie optyczne 

25  Określić warunki pomiarów 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

44 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  25  zadań.  Do  każdego  zadania dołączone  są  4  możliwe odpowiedzi.  Tylko 

jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając w odpowiedniej  rubryce 

znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego wyniku. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego  rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

 

Powodzenia 

 
 
Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 
 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Diagnoza nie dotyczy 

a)  wykonywania sprzętu. 
b)  przyczyny rozwoju. 
c)  prognozy rozwoju. 
d)  oceny stanu technicznego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

45 

2.  Zespołem lunety celowniczej jest 

a)  nasadka okularowa. 
b)  kondensor. 
c)  układ odwracający. 
d)  diafragma irysowa. 

 

3.  W symbolu LC 4 x 30 cyfra 4 oznacza 

a)  krotność przybliżenia. 
b)  pole widzenia. 
c)  średnicę soczewki obiektywu. 
d)  rozstaw okularów. 

 

4.  Do regulacji zamocowania lunety na broni służy 

a)  kolimator. 
b)  śrubka z gwintem drobnozwojnym. 
c)  lunetka kontrolna. 
d)  lupka z podziałką. 

 

5.  Układ pankratyczny służy do 

a)  ustawienia ostrości. 
b)  zmiany powiększenia. 
c)  ustawienia zdolności rozdzielczej. 
d)  ustawienia filtrów. 

 

6.  Błąd paralaksy wykrywamy za pomocą 

a)  obserwacji preparatu. 
b)  obserwacji bliskich przedmiotów. 
c)  obserwacji dalekiego przedmiotu. 
d)  obserwacji płytki Abbego. 

 

7.  Warunkiem do prawidłowego sprawdzania paralaksy jest 

a)  aby  średnica  czynna  obiektywu  kolimatora  była  równa  średnicy  czynnej  obiektywu 

lunety. 

b)  aby  średnica  czynna  obiektywu  kolimatora  była  równa  średnicy  czynnej  okularu 

lunety. 

c)  aby średnica zewnętrzna kolimatora była równa średnicy zewnętrznej lunety. 
d)  aby  średnica  płytki  ogniskowej  kolimatora  była  równa  średnicy  płytki  ogniskowej 

lunety. 

 

8.  Do kontroli regulacji dioptryjnej możemy użyć 

a)  lupy. 
b)  mikroskopu warsztatowego. 
c)  lunetki dioptryjnej. 
d)  kolimatora. 

 

9.  Dioptriomierz służy do 

a)  wyznaczania osi optycznej. 
b)  wyznaczania środka optycznego. 
c)  wyznaczania średnicy soczewki. 
d)  pomiaru promienia soczewki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

46 

10. Kontrolę nierównoległości osi w lornecie pryzmatycznej przeprowadzamy przez 

a)  siatki dyfrakcyjnej. 
b)  płytki Abbego. 
c)  siatki kolimatora. 
d)  ustawienie dokładne okularów. 

 
11. Kontrolę nierównoległości sprawdzamy za pomocą 

a)  lunetki dioptryjnej. 
b)  lunetki autokolimacyjnej. 
c)  lunetek równoległych. 
d)  lunetki wychylnej. 

 
12. Dwojenie obrazu w całym polu widzenia w lornetce oznacza 

a)  nierównoległość osi. 
b)  zeza u obserwatora. 
c)  zmęczony wzrok. 
d)  źle wyregulowane okulary. 

 
13. Dwojenie obrazu na brzegach pola widzenia regulujemy przez 

a)  zmianę położenia obiektywu. 
b)  zmianę położenia okularów. 
c)  zmianę położenia pryzmatów. 
d)  zmianę położenia płytki ogniskowej. 

 
14. Mała kontrastowość obrazu może powstać przez 

a)  zadrapanie obudowy. 
b)  zabrudzenie obudowy. 
c)  zabrudzenie elementów optycznych. 
d)  wadę wzroku. 

 
15. Winietowanie nie powstaje przez 

a)  nadmierne skręcenie pryzmatu. 
b)  nadmierne skręcenie okularów. 
c)  rozklejenie soczewki. 
d)  osadzenie się kurzu na wewnętrznych powierzchniach. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

47 

16. Pokazany schemat dotyczy 
 

 

 

a)  sprawdzenia paralaksy. 
b)  sprawdzenia winietowania. 
c)  pomiaru zdolności rozdzielczej. 
d)  pomiaru powiększenia. 

 

17. Wzór określa 

λ

2

2

d

L

 warunek 

a)  przedmiotu bliskiego. 
b)  przedmiotu nieskończenie odległego. 
c)  przedmiotu równoległego. 
d)  przedmiotu obserowanego. 

 

18. Na rysunku przedstawiono schemat urządzenia służącego do pomiaru 
 

 

 

a)  kąta zdolności rozdzielczej. 
b)  mocy zwierciadeł. 
c)  mocy soczewek okularowych. 
d)  kąta pryzmatu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

48 

19. Przedstawiony na rysunku test służy do badania zdolności rozdzielczej 
 

 

 

a)  mikroskopów. 
b)  lunet. 
c)  lornet. 
d)  urządzeń noktowizyjnych. 

 
20. Paracentryczność i parafokalność to parametry obiektywów 

a)  fotograficznych. 
b)  lunetowych. 
c)  mikroskopowych. 
d)  projekcyjnych. 

 

21. Na rysunku przedstawiono schemat lunetki 

a)  wychylnej. 
b)  podwójnej. 
c)  autokolimacyjnej. 
d)  dioptryjnej. 

 

 

 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

49 

22. Lunetka kontrolna „zimnego celowania” służy do ustawiania 

a)  lunety myśliwskiej. 
b)  lunetki autokolimacyjnej. 
c)  teleskopu. 
d)  noktowizora. 

 
23. Podziałka kątowa TABO nie służy do 

a)  wyznaczania osi cylindra w soczewkach okularowych. 
b)  pomiaru mocy soczewek okularowych. 
c)  wyznaczania osi pryzmy w soczewkach okularowych. 
d)  wyznaczania mocy zwierciadeł. 

 

24. Na powierzchniach elementów optycznych podczas użytkowania nie powstają naloty 

a)  chemiczne. 
b)  biologiczne. 
c)  fizyczne. 
d)  mechaniczne. 

 

25. Testowanie aparatów fotograficznych przeprowadzamy za pomocą 

a)  pojedynczego zdjęcia. 
b)  serii zdjęć. 
c)  zdjęć wzorcowych. 
d)  zdjęć trójwymiarowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

50 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ............................................................................... 

 

Diagnozowanie uszkodzeń sprzętu optycznego i optoelektronicznego

 

 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1   

 

2   

 

3   

 

4   

 

5   

 

6   

 

7   

 

8   

 

9   

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

21   

 

22   

 

23   

 

24   

 

25   

 

Razem:

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

51 

7. LITERATURA 

 
1.  Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996 
2.  Chalecki J.: Przyrządy optyczne. WNT, Warszawa 1979 
3.  Hein  A.,  Sidorowicz  A.,  Wagnerowski  T.:  Oko  i  okulary.  Wydawnictwo  Przemysłu 

Lekkiego i Spożywczego, Warszawa 1966 

4.  Jóźwicki R.: Optyka Instrumentalna. WNT, Warszawa 1970 
5.  Krajowy  standard  kwalifikacji  zawodowych  dla  zawodu:  Optyk  mechanik  (731103). 

MPiPS, Warszawa 2006 

6.  Krawcow  J.  A.,  Orłow  J.  I.:  Optyka  geometryczna  ośrodków  jednorodnych.  WNT, 

Warszawa 1993 

7.  Legun Z.: Technologia elementów optycznych. WNT, Warszawa 1982 
8.  Meyer – Arendt J. R.: Wstęp do optyki. PWN, Warszawa 1977 
9.  Pluta M.: Mikroskopia optyczna. PWN, Warszawa 1982 
10.  Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997 
11.  Szymański J.: Budowa i montaż aparatury optycznej. WSiP, Warszawa 1998 
12.  Tryliński  W.  (red.):  Konstrukcja  przyrządów  i  urządzeń  precyzyjnych.  WNT,  Warszawa 

1996