Zakład Budownictwa Ogólnego 

 

        
 
 
 

          

 

 
 
 

Ć

WICZENIE NR 10,11 

 

Drewno – oznaczanie wytrzymało

ś

ci drewna na rozci

ą

ganie 

Ceramika budowlana – oznaczenie wytrzymało

ś

ci na 

ś

ciskanie 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Instrukcja z laboratorium: 
„Materiały budowlane” 
„Budownictwo ogólne i materiałoznawstwo”  

Instrukcja do ćwiczenia nr 10 i 11 

Strona 2 

 

 

2 

10.1. Oznaczanie wytrzymałości na rozciąganie drewna 

 

 
Oznaczenie  przeprowadza  się,  wykorzystując  przygotowane 

próbki  z  badanego  materiału  (bez  wad)  o  wymiarach  według  rys. 
10.1.  Badanie  wytrzymałości  na  rozciąganie  drewna  wykonuje  się 
wzdłuŜ włókien. 
 

Próbka do badania. Na przekroju poprzecznym próbki słoje 

roczne powinny przebiegać prostopadle do szerszego boku zrywanej 
części próbki, a włókna drzewne równolegle do krawędzi podłuŜnych 
próbki.  Odchylenie  włókien  od  kierunku  działania  siły  powoduje 

zmniejszenie 

wytrzymałości 

na 

rozciąganie. 

Przy odchyleniu włókien ok. 15

°

 

wytrzymałość  maleje  poniŜej  50

%

 

w stosunku  do  drewna  o prostolinio-
wym  układzie  włókien.  DuŜe  obniŜenie 
wytrzymałości 

powoduje 

takŜe 

przesuwanie słojów.

 

 

 
Przebieg  badania.  Próbkę  naleŜy  umocować  w  szczękach 

maszyny  wytrzymałościowej  (rys.  10.2)  w  taki  sposób,  aby  części 
uchwytowe próbki pozostały na długości 20 

÷

 25 mm od strony części 

pomiarowej.  Podczas  badania  próbek  z  drewna  miękkiego,  w  celu 
uniknięcia  zniszczenia  (zmiaŜdŜenia)  części  uchwytowych  pod 
naciskiem  szczęk,  nawierca  się  w  części  uchwytowej  otwory. 
W otwory  wprowadza  się  stalowy  sworzeń  o  średnicy  10 mm 
i długości 17 mm, długość sworznia jest o 3 mm mniejsza niŜ grubość 
próbki. 
 

Próbkę poddaje się rozciąganiu, przyrost siły powinien 

wynosić 1,2

÷

1,8 kN/min (1200 

÷

 1800 N/min). 

 

 

 

Wynik pomiaru. Wytrzymałość na rozciąganie oblicza się według zaleŜności: 

 

,

A

P

R

w

=

  [MPa] 

(10.1) 

gdzie: P - siła niszcząca, N; 
 

  A - powierzchnia przekroju zrywanej próbki, mm

2

. 

 

Tab.10.1. Orientacyjne wartości wytrzymałości na rozciąganie poszczególnych gatunków drewna. 

Gatunek drewna 

Wytrzymałość na rozciąganie, 

[MPa] 

Buk 

135 

Dąb 

90 

Jesion 

104 

Modrzew 

107 

Sosna 

104 

Rys. 10.1. Wymiary próbki do 

oznaczanie wytrzymałości na 

rozciąganie drewna. 

 

Rys. 10.2. Widok maszyny 

wytrzymałościowej. 

Instrukcja do ćwiczenia nr 10 i 11 

Strona 3 

 

 

3 

11.1. Oznaczenie wytrzymałości na ściskanie elementów ceramicznych 
 

Próbkę do badania naleŜy ustawić współosiowo ze środkiem przegubu płyty dociskowej, tak 

aby  zapewnione  było  jej  stabilne  połoŜenie.  Nie  naleŜy 
stosować  Ŝadnych  materiałów  przekładkowych.  MoŜna 
połoŜyć  cztery  odcinki  stalowej  taśmy  tej  samej  szerokości 
co  powierzchnia  ścianki  zewnętrznej  i  50  mm  od  niej 
dłuŜsze, dwa na wierzchu i dwa u podstawy, wyrównując je 
na kaŜdym końcu, w przypadku: 
-  elementów  przeznaczonych  do  kładzenia  powierzchnią 
ś

cianki zewnętrznej; 

-  elementów  przeznaczonych  do  układania  na  pasmach 
zaprawy; 
- elementów przygotowanych przez szlifowanie. 

Zalecany przyrost obciąŜenia podaje tabela 1.1. 

Początkowo 

przyłoŜyć 

zwykle 

stosowany 

przyrost 

obciąŜenia,  a  gdy  osiągnie  około  połowę  oczekiwanego 
maksymalnego  obciąŜenia,  wyregulować  przyrost,  tak  aby 
maksymalne  obciąŜenie  zostało  osiągnięte  w  czasie  nie 
krótszym niŜ około 1 min.  

 

Tab. 11.1. Zalecany przyrost obciąŜenia próbki do badania wytrzymałości na ściskanie 

 

Oczekiwana wytrzymałość na ściskanie 

(N/mm

2

) 

Przyrost obciąŜenia 

(N/mm

2

)/s 

<10 

11 do 20 
21 do 40 
41 do 80 

>80 

0,05 
0,15 

0,3 
0,6 
1,0 

 
 

Obliczenie  i  przedstawienie  wyników.      Wytrzymałość  kaŜdej  próbki  naleŜy  obliczyć 

przez  podzielenie  maksymalnego  osiągniętego  obciąŜenia  przez  pole  obciąŜanej  powierzchni. 
Wynik podać z dokładnością do 0,1 N/mm

2

. 

 

Obliczyć  wytrzymałość  na  ściskanie  jako  wartość  średnią  wytrzymałości  poszczególnych 

próbek (dokładność 0,1 N/mm

2

) i obliczyć współczynnik zmienności próbki badawczej. 

 
 

Ceramiczne  elementy  murowe  mogą  być  klasyfikowane  zgodnie  ze  normalizowanymi 

klasami wytrzymałości na ściskanie wg tablicy 1.2. 

 

Tab. 11.2. Klasy wytrzymałości na ściskanie elementów ceramicznych

 

Klasy wytrzymałości na ściskanie 

Znormalizowana wytrzymałość na ściskanie 

w N/mm

2

 nie mniejsza niŜ 

5 

5,0 

7,5 

7,5 

10 

10,0 

12,5 

12,5 

15 

15,0 

20 

20,0 

25 

25,0 

30 

30,0 

35 

35,0 

40 

40,0 

45 

45,0 

50 

50,0 

60 

60,0 

75 

75,0 

 

Rys. 11.1. Prasa hydrauliczna do badania  

wytrzymałości na ściskanie. 

Grupa LP-……/zespół …… 

Data…………… 

1. ………………………… 

2. ………………………… 

3. ………………………… 

4. ………………………… 
 

 

Ć

wiczenie 10 

OZNACZANIE  CECH  WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH  DREWNA 

 

BADANIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ROZCIĄGANIE 

Powierzchnia  

rozciągana 

Wartość siły 

niszczącej 

Wytrzymałość  

na rozciąganie 

Nr  

próbki 

mm

2

 

N 

MPa 

1 

 

 

 

2 

 

 

 

 

 

Średnia:   

 
 

Wnioski: ………………..……………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………………………………… 

 

 

Ć

wiczenie 11 

 

OZNACZENIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ŚCISKANIE ELEMENTÓW MUROWYCH 

 

Nazwa wyrobu:………………………………… 

 

Przyrost 

obci

ąŜ

enia 

Pole 

powierzchni 

ś

ciskanej 

Maksymalne 

obci

ąŜ

enie 

Wytrzyma- 

ło

ść

 na 

ś

ciskanie 

Próbka 

(N/mm

2

)/s 

mm

2

 

kN 

N/mm

2

 

Klasa  

wytrzymało

ś

ci 

na 

ś

ciskanie 

1 

 

 

 

 

 

 

Wnioski: ………………..……………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………………………………… 

…………………………………………………………………………………………………………………