Technik_arch_kraj_321[07].Z4.01

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie budowy

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Organizacja terenu robót

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Zabezpieczanie elementów zieleni istniejącej na terenie budowy

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Roboty ziemne

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Metody zabezpieczania gruntu

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Zasady transportowania i składowania materiałów budowlanych

oraz przechowywania zieleni

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

4.7. Dokumentacja robót

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające

4.7.3. Ćwiczenia

4.7.4. Sprawdzian postępów

4.8. Prowadzenie działalności gospodarczej związanej z architekturą krajobrazu

4.8.1. Materiał nauczania

4.8.2. Pytania sprawdzające

4.8.3. Ćwiczenia

4.8.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o organizowaniu procesu

inwestycji, a także ułatwi Ci zorganizowanie terenu robót oraz ich odbiór.

W poradniku zamieszczono:

−

Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

−

Cele kształcenia tej jednostki modułowej.

−

Materiał  nauczania  (rozdział  4),  który  umożliwia  samodzielne  przygotowanie  się
do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które
zawierają  wykaz  materiałów,  narzędzi  i  sprzętu  potrzebnych  do  realizacji  ćwiczeń.
Przed ćwiczeniami  zamieszczono  pytania  sprawdzające  wiedzę  potrzebną  do  ich
wykonania.  Po  ćwiczeniach  zamieszczony  został  sprawdzian  postępów.  Wykonując
sprawdzian  postępów,  powinieneś  odpowiadać  na  pytania  tak  lub  nie,  co  oznacza,
że opanowałeś materiał albo nie.

−

Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań
testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.

−

Zamieszczona została także karta odpowiedzi.

−

Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej tej jednostki modułowej,
która umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.

Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela

lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną
czynność

Jednostka modułowa: Organizowanie procesu inwestycji, której treści teraz poznasz,

zawarta jest w module 321[07].Z4 ,,Urządzanie i pielęgnacja terenów zieleni’’ i jest
oznaczona na schemacie na stronie 4.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,

−

dobierać materiały i sprzęt do pracy,

−

posługiwać się dokumentacją projektową,

−

prowadzić w terenie pomiary liniowe, niwelację geometryczną i pomiary realizacyjne,

−

interpretować wyniki pomiarów,

−

sporządzać dokumentację inwentaryzacyjną,

−

zbierać informację do analiz przyrodniczych, historycznych, funkcjonalno –
przestrzennych i kompozycyjnych,

−

stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

posłużyć się dokumentacją projektową dla poszczególnych etapów realizacji obiektów
architektury krajobrazu,

−

zaplanować prace związane z urządzaniem, pielęgnacją i konserwacją terenów zieleni,

−

zorganizować miejsca realizacji robót zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

zastosować odpowiednie zabezpieczenie terenu robót,

−

zabezpieczyć elementy roślinne na terenie budowy,

−

scharakteryzować wpływ czynników przyrodniczych i organizacyjno – ekonomicznych
na przebieg prac,

−

określić właściwości gruntów,

−

dobrać sposoby odspajania, ładowania, transportu i stabilizacji gruntu,

−

dobrać sposoby zabezpieczania warstwy urodzajnej gleby,

−

dobrać metody zabezpieczania gleby przed erozją,

−

obliczyć objętość mas ziemnych przy pracach związanych z kształtowaniem terenu,

−

zaplanować miejsce składowania materiałów budowlanych i przechowywania roślin,

−

określić zasady transportu materiałów budowlanych oraz mas ziemnych,

−

zorganizować pracę i kierować zespołem pracowników,

−

udokumentować przebieg robót,

−

zastosować przepisy prawa budowlanego, ochronny środowiska, bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

−

przygotować dokumenty niezbędne do podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej
związanej z architekturą krajobrazu,

−

założyć i prowadzić firmę związaną z architekturą krajobrazu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie budowy

4.1.1. Materiał nauczania

W pracy na budowie występują liczne i różnorodne zagrożenia zdrowia i życia ludzkiego.

Szkolenie  wszystkich  pracowników  i  młodocianych  (do  18  lat,  np.  uczniów)  w  zakresie
przestrzegania  zasad  i  przepisów  bhp  informuje  i  uświadamia,  jak  wystrzegać  się
poszczególnych  rodzajów  zagrożeń  i  jak  im przeciwdziałać. Nieznajomość  przepisów  prawa
nie  zabezpiecza  pracownika  przed  odpowiedzialnością.  Przepisy  są  tak  opracowane,  aby
można było uniknąć wypadków i awarii, jeżeli będą one przestrzegane.

Szkolenie pracowników, a także uczniów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

na budowie, obejmuje:

−

ogólne przeszkolenie wstępne, przed rozpoczęciem pracy,

−

przeszkolenie na określonym stanowisku pracy,

−

każdorazowe przeszkolenie przy zmianie stanowiska pracy lub usprawnieniu technologii
i organizacji robót budowlanych,

−

przeszkolenie przy wprowadzeniu nowych maszyn i urządzeń budowlanych.
Szkolenie pracowników odbywa się głównie w aspekcie technicznym i technologiczno –

organizacyjnym,  ale  także  (na  etapie  szkolenia  wstępnego)  w  aspekcie socjalnym,  prawnym
i finansowym.  W  większych  przedsiębiorstwach  szkolenie  odbywa  się  w  pomieszczeniu
odpowiednio  wyposażonym  w  plansze,  modele  i  inne  pomoce  dydaktyczne.  Zwykle
po wstępnym  etapie  przeszkolenia  pozostaje  poświadczenie  o  jego  odbyciu  w  aktach
personalnych  pracownika.  Pracownik  przeszkolony  w  zakresie  ogólnym,  właściwym
dla specyfiki  danego  przedsiębiorstwa  i  jego  kwalifikacji  zawodowych,  jest  ponownie
instruowany przez bezpośredniego przełożonego (brygadzistę, majstra).

Oprócz wymienionych szkoleń, przy zatrudnianiu pracowników do obsługi urządzeń

elektrycznych i innych oraz pojazdów i ciężkich maszyn budowlanych, muszą oni
udokumentować odpowiednią wiedzę i praktykę zawodową oraz odpowiednie wiadomość
z dziedziny bhp związanej z kwalifikacjami.

Obowiązki i prawa osób młodocianych na budowie są takie same jak innych

pracowników  odpowiednich  zawodów. Jednak  prawodawstwo otacza tę  grupę  pracowników
dodatkową  ochroną  w  zakresie  bhp.  Dotyczy  to  w  szczególności  wykonywania  ciężkich
i szkodliwych robót. Na przykład, młodociani (16  –  18 lat) mogą podnosić dorywczo ciężar
do 10 kg – dziewczęta i do 16 kg – chłopcy. Młodocianym zabrania się też obsługi urządzeń
o działaniu drgającym, stawianiu i rozbieraniu rusztowań, itp.
Ochrona przeciwpożarowa
       Ochrona przeciwpożarowa na budowie obejmuje:

−

przeszkolenie wszystkich pracowników w zakresie ochrony przeciwpożarowej (odbywa
się łącznie z przeszkoleniem bhp),

−

przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych oraz przepisów organizacji placu budowy
i wznoszonych obiektów,

−

umieszczenie w odpowiednich miejscach instrukcji przeciwpożarowej,

−

zaopatrzenie budowy w sprawny sprzęt gaśniczy,

−

zorganizowanie odpowiednich dróg ewakuacji,

−

zapewnienie możliwości zaalarmowania Straży Pożarnej,

−

zorganizowanie punktu udzielenia pierwszej pomocy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Każda budowa musi być wyposażona we właściwy, sprawny i racjonalnie rozmieszczony

sprzęt ochrony przeciwpożarowej. Sprzęt ten obejmuje: zbiorniki i beczki z wodą, skrzynie
z piaskiem, wiadra, siekiery i topory, bosaki, drabiny, hydronetki, koce, gaśnice (śniegowe,
proszkowe, pianowe i halonowe).

Gaśnice powinny być umieszczone na budowie w pobliżu składowisk (magazynów)

materiałów

palnych,

warsztatach

pomocniczych

(np.

ciesielnie,

spawalnie),

w pomieszczeniach użytkowanych przez pracowników (np. szatnie, biura), w kabinach
wszystkich ciężkich samojezdnych maszyn budowlanych.

Do gaszenia pożarów na placu budowy wykorzystuje się także wewnętrzne i zewnętrzne

sieci wodociągowe. Sieci wodociągowe przeznaczone do celów przeciwpożarowych powinny
być wyposażone w hydranty. W żadnym wypadku dostęp do hydrantów nie może być
utrudniony przez cały czas prowadzenia budowy.

Jednym z elementów zabezpieczenia przeciwpożarowego na placu budowy jest

zachowanie bezpiecznej odległości między budynkami tymczasowymi i innymi budynkami
w zależności od stopnia palności dachów, – co jest określone odpowiednimi przepisami.
Ochrona środowiska

Na placu budowy musi być zapewniona ochrona: ziemi, wody, powietrza

atmosferycznego, świata roślinnego i zwierzęcego, a także ochrona przed hałasem,
wibracjami, promieniotwórczością i promieniowaniem elektromagnetycznym. Tę ochronę
powinni zapewnić: inwestor, projektant i wykonawcy robót.

Inwestor i projektant mają wpływ na warunki ochrony środowiska poprzez

ukierunkowanie działalności uczestników procesu inwestycyjnego; dotyczy to m.in.:

−

oszczędnego korzystania z terenu potrzebnego na plac budowy,

−

stosowania procesów technologicznych najmniej uciążliwych dla środowiska,

−

stosowanie materiałów i elementów budowlanych oraz maszyn i urządzeń
nie zagrażających środowisku przyrody,

−

racjonalnego rozwiązywania problemów z odpadami.
Ziemia na placu budowy nie może być poddana erozji, niszczeniu mechanicznemu

i zanieczyszczeniu  szkodliwymi  substancjami.  Przed  zagospodarowaniem  placu  budowy
może  zaistnieć  konieczność  zdjęcia  wierzchniej  warstwy  gleby  o  zawartości  próchnicy
powyżej  1,5%  i  zmagazynowania  jej  na  czas  budowy  lub  przetransportowania  na  inne
miejsce.

Roboty ziemne oraz inne prace w pobliżu drzew i krzewów wykonywane sprzętem

mechanicznym lub za pomocą urządzeń technicznych nie mogą doprowadzić do:

−

mechanicznego uszkodzenia pnia lub systemu korzeniowego,

−

długotrwałego obniżenia poziomu wód podskórnych,

−

pogarszania właściwości fizyko – chemicznych gruntu.

Na czas budowy pnie drzew należy ochronić deskami połączonymi za pomocą drutu.

Za zniszczenie lub usunięcie drzewa lub krzewów bez zezwolenia grozi grzywna.
W trakcie budowy powstają nieprzydatne odpady, zanieczyszczone powietrze oraz hałas,
które są uciążliwe dla środowiska przyrodniczego. Dlatego należy stosować technologie
bezodpadowe

lub

małoodpadowe

uwzględnieniem

możliwości

gospodarczego

wykorzystania  odpadów,  np.  gruzu  budowlanego.  W  przypadku,  gdzie  taki  proces  jest
niemożliwy,  należy  segregować  odpady  w  odpowiednich  miejscach,  a  następnie
przetransportować  je  do  miejsc  utylizacji  lub  na  wysypiska.  Spalanie  odpadów  na  placu
budowy jest niedozwolone.

Ścieki w postaci zanieczyszczonych, zużytych wód powinny być odprowadzone

do ogólnodostępnej kanalizacji lub gromadzone w odpowiednich zbiornikach, a następnie
odtransportowane beczkowozami do oczyszczalni. Ścieki bezpośrednio odprowadzone

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

do ziemi mogą zmienić jej stan fizyczny, chemiczny i biologiczny (zniszczyć świat roślinny,
zwierzęcy).

Należy

unikać

zanieczyszczenia

powietrza

atmosferycznego

substancjami

stałymi(pyłami), ciekłymi lub gazowymi w takich ilościach, które mogą ujemnie wpływać
na zdrowie człowieka lub spowodować inne szkody w środowisku.

Hałas dochodzący z placu budowy nie może przekraczać dopuszczalnych norm natężenia

dla danego terenu (np. osiedla mieszkaniowego).

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie obowiązki nakłada Kodeks Pracy na pracodawcę pod względem bezpieczeństwa

i higieny pracy?

2.  W jakim celu przeprowadza się szkolenie okresowe pracowników?
3.  Jakie obowiązki nakłada na pracodawcę ochrona przeciwpożarowa na placu budowy?
4.  Jaki sprzęt zaliczamy do sprzętu gaśniczego?
5.  Jakie gaśnice umieszcza się na placu budowy?
6.  Gdzie umieszcza się gaśnice?
7.  Od jakich czynników zależy ochrona środowiska na placu budowy?
8.  Jak chronimy ziemię na placu budowy?
9.  Jak chronimy pnie drzew na placu budowy?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj zabezpieczenie określonego placu robót.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować przepisy dotyczące zabezpieczania terenu robót,
3)  wypisać na kartce odpowiednie zabezpieczenie wybranego terenu robót,
4)  zaprezentować swoją pracę,
5)  zapisać w notatniku spostrzeżenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

określony teren,

–

zbiór przepisów dotyczących metod zabezpieczania terenu robót,

–

przybory do pisania,

–

kartka papieru,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Dla grupy pracowników, zatrudnionych na określonym terenie budowy, zaproponuj

rodzaj szkoleń dotyczących przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,
3)  zaproponować dla wszystkich pracowników ogólne szkolenia bhp,
4)  przeanalizować prace przewidziane na wybranym terenie,
5)  wypisać na kartce prace, jakie będą wykonane na wybranym terenie,
6)  wypisać  na  kartkach  samoprzylepnych  pracowników,  którzy  będą  zatrudnieni

na wybranym terenie,

7) dopasować pracowników do rodzaju prac wykonywanych na wybranym terenie budowy,
8) wypisać obok robotników, jakie szkolenia bhp należy przeprowadzić dla każdego

z nich,

9)  zaprezentować swoją pracę,
10)  zapisać w notatniku spostrzeżenia.

       Wyposażenie stanowiska pracy:
–

określony teren budowy,

–

zbiór przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

przybory do pisania,

–

kartka papieru,

–

kartki samoprzylepne,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 3

Dla grupy pracowników, zatrudnionych na określonym terenie budowy, zaproponuj

rodzaj szkoleń dotyczących przepisów przeciwpożarowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować przepisy przeciwpożarowe,
3)  zaproponować dla wszystkich pracowników ogólne szkolenia przeciwpożarowe,
4)  przeanalizować rodzaje prac wykonywanych na wybranym terenie,
5)  wypisać na kartce prace, jakie będą wykonane na wybranym terenie,
6)  wypisać  na  kartkach  samoprzylepnych pracowników,  którzy  będą  zatrudnieni  na  danym

terenie,

7) dopasować pracowników do rodzaju prac wykonywanych na wybranym terenie budowy,
8) wypisać obok robotników, jakie szkolenia przeciwpożarowe należy przeprowadzić

dla każdego z nich,

9)  zaprezentować swoją pracę,
10)  zapisać w notatniku spostrzeżenia.

      Wyposażenie stanowiska pracy:
–  określony teren budowy,
–  zbiór przepisów przeciwpożarowych,
–  przybory do pisania,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–  kartka papieru,
–  kartki samoprzylepne,
–  notatnik,
–  literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) dobrać metody zabezpieczenia na terenie budowy poszczególnych drzew

i krzewów?

2)  określić przepisy przeciwpożarowe na budowie?
3)  opisać przepisy ochrony środowiska dla terenu budowy?
4)  dobrać metody zabezpieczania gleby przed erozją?
5)  opisać sprzęt gaśniczy?

¨
¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Organizacja terenu robót

4.2.1. Materiał nauczania

Placem budowy nazywa się wydzielony teren wraz z odpowiednimi urządzeniami,
stanowiącymi prowizoryczny warsztat przeznaczony do wykonania jednej lub kilku budowli.

Zagospodarowanie placu budowy rozpoczyna się od uporządkowania i czasem

wyrównania terenu, następnie ustawienia toalet, ogrodzenia i tablicy informacyjnej. W dalszej
kolejności wykonuje się:

−

tymczasowe drogi dojazdowe, sieci energetyczne, wodociągowe i inne,

−

tymczasowe budynki związane z produkcją, administracyjne, socjalne i sanitarne,

−

składowiska i magazyny na materiały budowlane,

−

instalacje maszyn i urządzeń.

W tym samym czasie powinny być wykonane następujące roboty podstawowe:

−

przeprowadzone odwodnienie terenu budowy,

−

wykonane ujęcie wody lub połączenie z siecią miejską,

−

ułożone i podłączone podziemne sieci kanalizacyjne lub ewentualnie wykonany osadnik
gnilny,

−

wykonane stałe drogi kołowe i ewentualnie kolejowe,

−

wyposażone w odpowiedni sprzęt punkty przeciwpożarowe.

Po wykonaniu tych robót można przystąpić do prac budowlano – montażowych.

Po zasypaniu wykopów można ułożyć torowiska szynowe dla żurawi wieżowych
albo odpowiednie jezdnie dla żurawi samochodowych lub samojezdnych.

Ogrodzenie placu budowy jest konieczne ze względu na ochronę urządzeń, składowanych

materiałów, maszyn, itp. oraz w celu zapobieżenia możliwym niebezpieczeństwom grożącym
osobom  nieupoważnionym  przebywającym  na  terenie  robót.  Ogrodzenie  powinno  być
wykonane  tak,  aby  nie  stwarzało  zagrożenia  dla  ludzi,  o  wysokości  minimum  1,50  m.
W ogrodzeniu  powinny  być  wykonane  oddzielne  wejścia  dla  pracowników  i  bramy  dla
pojazdów  drogowych  i  szynowych.  Bramy  powinny  mieć  zabezpieczenie  przed
samoczynnym zamykaniem się. Jeżeli teren budowy jest rozległy i całkowite jego ogrodzenie
jest nieuzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia,  należy ogrodzić miejsca składowania
materiałów  i  elementów,  miejsca  wykonania  robót  pomocniczych,  naprawy  sprzętu
czy składowiska roślin i inne powierzchnie wymagające ochrony.

Tablica informacyjna powinna zawierać:

−

określenie rodzaju budowy wraz z adresem i numerem telefonu,

−

numer pozwolenia na budowę oraz nazwę, adres i numer telefonu właściwego organu
nadzoru budowlanego,

−

nazwę lub imię i nazwisko, adres oraz numer telefonu inwestora,

−

nazwę, adres i numer telefonu wykonawcy lub wykonawców robót,

−

imiona, nazwiska, adresy i numery telefonów: kierownika budowy i inspektora nadzoru
oraz projektanta,

−

numery telefonów alarmowych oraz okręgowego inspektora pracy.

Napisy na tablicy informacyjnej powinny być wykonane w sposób czytelny i trwały,

na sztywnej płycie koloru żółtego, literami i cyframi koloru czarnego. Kierownik budowy jest
zobowiązany do wywieszenia tablicy informacyjnej w widocznym miejscu od strony drogi
publicznej, przy wjeździe na budowę, na wysokości nie mniejszej niż 2 m.

Na terenie budowy należy wykorzystać istniejącą sieć dróg stałych, a ponieważ są one

zwykle niewystarczające, trzeba je uzupełnić drogami tymczasowymi, wykonanymi na czas

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

trwania  budowy.  Drogi  dojazdowe  do  placu  budowy  oraz  drogi  w  obrębie  placu  budowy
powinny  mieć  nawierzchnię  utwardzoną,  dostosowaną  do  przewidywanych  środków
transportu  –  ich  obciążeń  i  intensywności  ruchu.  Do  utwardzania  nawierzchni  można
stosować  masy  bitumiczne  układane  na  odpowiednio  przygotowanym  podłożu  ze  żwiru  lub
tłucznia  kamiennego.  Przy  średnim  ruchu  pojazdów  i  gruntach  gliniasto  –  piaszczystych
można stosować nawierzchnie z uwałowanego żużla.

Szerokość dróg powinna być następująca:

−

przy ruchu jednokierunkowym – 3,00 m, a przy placach wyładunkowych do 5,50 m,

−

przy ruchu dwukierunkowym – 5,50 m, a przy placach wyładunkowych do 8,00 m.
Spadki poprzeczne dróg tymczasowych powinny wynosić 2 – 3%. Największe spadki

podłużne nie powinny być większe niż:

−

8% dla dróg o nawierzchni lekkiej,

−

4% dla dróg o nawierzchni ulepszonej,

−

5% dla dróg gruntowych o nawierzchni nieulepszonej.
Wszystkie drogi powinny mieć rowy do odprowadzania wód opadowych.
Drogi dojazdowe i drogi na placu budowy należy oznakować zgodnie z wymogami

przepisów drogowych oraz ustalić i podać na tablicach informacyjnych dopuszczalne
maksymalne prędkości ruchu pojazdów na poszczególnych odcinkach dróg, miejsca mijania
i inne dane, ważne dla bezpieczeństwa ruchu.

4.2.2. Pytania sprawdzające

      Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1.  Od jakich elementów rozpoczynamy zagospodarowanie placu budowy?
2.  W jakim celu wykonujemy ogrodzenie terenu?
3.  Kiedy nie ogradzamy całego placu budowy?
4.  Jakie dane zawiera tablica informacyjna?
5.  Jakiego koloru jest tablica informacyjna?
6.  Gdzie umieszcza się tablicę informacyjną?
7.  Jaką nawierzchnię powinny mieć drogi dojazdowe na plac budowy?
8.  Jakie materiały stosuje się do utwardzania nawierzchni?
9.  Jaka jest szerokość dróg dla ruchu jednokierunkowego?
10.  Jaka jest szerokość dróg dla ruch dwukierunkowego?
11.  Jakie  znasz  spadki  poprzeczne  dróg  tymczasowych  w  zależności  od  ułożonej

nawierzchni?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z przygotowanych 5 kolorowych arkuszy papieru wybierz ten, z którego można wykonać

tablicę informacyjną i uzupełnij ją odpowiednimi informacjami.

Sposób wykonania ćwiczenia

       Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  wybrać arkusz papieru odpowiedniego koloru do wykonania zadania,
3)  wypisać na arkuszu dane potrzebne do wykorzystania jej jako tablicy informacyjnej placu

budowy,

4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5)  zapisać w notatniku, gdzie taką tablicę należy umieścić,
6)  dokonać oceny ćwiczenia.

     Wyposażenie stanowiska pracy:
–  pięć kolorowych arkuszy papieru,
–  notatnik,
–  przybory do pisania,
–  literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Po obejrzeniu filmu dydaktycznego na temat organizacji terenu budowy, wypisz

na kartce zasady zagospodarowania placu budowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  obejrzeć uważnie film dydaktyczny – „Organizacja terenu budowy”,
2)  wypisać zasady zagospodarowania placu budowy na arkuszu szarego papieru,
3)  zaprezentować efekty swojej pracy,
4)  zapisać spostrzeżenia w notatniku.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

film dydaktyczny – „Organizacja terenu budowy”,

–

kartka papieru szarego,

–

ołówek i gumka,

–

długopis,

–

notatnik.

4.2.3. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić podstawowe czynności, które należy wykonać podczas

zagospodarowywania placu budowy?

2)  wymienić elementy składowe tablicy informacyjnej?
3)  określić kolor tablicy informacyjnej?
4)  określić kolor i wielkość liter na tablicy informacyjnej?
5)  opisać zasady poruszania się po terenie budowy?

6) określić szerokości dróg dla ruchu jednokierunkowego?

7) określić szerokości dróg dla ruchu dwukierunkowego?

8) wymienić spadki poprzeczne dróg tymczasowych dla poszczególnych

nawierzchni?

¨
¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Zabezpieczanie elementów zieleni istniejącej na terenie

budowy

4.3.1. Materiał nauczania

Między uzbrojeniem terenu zieleni a jego roślinnością istnieją związki bardzo istotne

dla praktyki  zawodowej.  Oddziaływanie  jest dwukierunkowe.  Od  dawna  są  znane  przykłady
agresji  korzeni  niektórych  gatunków  drzew  wobec  wielu  urządzeń  i  instalacji  podziemnych.
Znane  jest  też  niekorzystne  oddziaływanie  niektórych  instalacji,  zwłaszcza  ciepłowniczych,
na znajdującą się w sąsiedztwie roślinność.
        Do  największych  uszkodzeń  i  zniszczenia  roślinności  drzewiastej  dochodzi  wówczas,
gdy w bliskim sąsiedztwie drzew układa się przewody lub buduje kanały. W takich sytuacjach
dochodzi  do  przecięcia  20

40 % korzeni. Następuje wówczas zachwianie procesów

fizjologicznych  drzewa,  wywołane  ograniczeniem  pobierania  wody  i  składników
pokarmowych.  W  przypadku  wykonywania  wykopów  w  lecie,  gdy  istnieją  trudności
w zdobywaniu  dostatecznej  ilości  wody  przez  drzewo,  wpływ  na  rozwój  drzew  jest
negatywny.  Pogorszenie  sytuacji  powoduje  znaczne  osuszenie  gruntu  przez  zwiększenie
powierzchni  parowania.  Długotrwałe  prowadzenie  tego  rodzaju  robót  może  doprowadzić
do szybkiego  zamierania  drzew.  Największe  straty  w drzewostanie  miast  i osiedli obserwuje
się  po  przeprowadzeniu  magistrali  ciepłowniczych,  zwykle  wzdłuż  zadrzewionych  arterii
komunikacyjnych.
      Tym niekorzystnym następstwom można zapobiec przez:
–  zachowanie odległości prowadzenia przewodów nie mniejszej od zasięgu korony drzewa;

przykłady podano w tabeli nr 1,

– zapewnienie drzewu nawodnienia i nawożenia w czasie trwania robót, w części

nie naruszonej wykopem,

– prawidłowe wykonanie cięcia korzeni i właściwą pielęgnację ran,
– wprowadzenie do podłoża od strony wykopu substratu glebowego, ułatwiającego

regenerację korzeni po zasypaniu wykopu,

– zapewnienie drzewu odpowiedniej pielęgnacji w okresie 3

5 lat po zakończeniu robót.

Miejsca występowania przewodów i instalacji powinny być odpowiednio zabezpieczone

i oznakowane.

Występująca na danym terenie roślinność drzewiasta, która ma być zachowana, powinna

być  również  zabezpieczona  przed  uszkodzeniami  mechanicznymi.  Pnie  drzew  powinny  być
obłożone słomą lub miękką tkaniną, a następnie deskami i obwiązane drutem. Owijanie drzew
tylko  matami  słomianymi  nie  chroni  ich  przed  uszkodzeniami  mechanicznymi.  Zwisające
gałęzie  poniżej  wysokości  poruszającego  się  sprzętu  i  pojazdów,  powinny  być  w  miarę
możliwości  uniesione  przez  podwiązanie  lub  podparcie.  Usuwanie  takich  gałęzi  powoduje
często zniekształcenie korony drzewa i nie powinno być stosowane.

W miejscach przeznaczonych do uprawy roślin, pod warstwą nasypanej ziemi

nie powinny się znajdować materiały, które utrudniałyby normalny wzrost roślin. Na przykład
pozostawienie na niewielkiej głębokości starej, nieprzepuszczalnej nawierzchni w miejscu,
gdzie przewiduje się założenie trawnika, odbija się zawsze niekorzystnie na jego wyglądzie.

Po nasypach o płaskich powierzchniach nie powinno się pozostawiać nadmiernie ubitych

(nieprzepuszczalnych)  powierzchni  gruntu,  ponieważ  w  miejscach  tych  może  dochodzić
do długotrwałego  utrzymywania  się  wód  opadowych,  a  to  z  kolei  może  utrudniać  normalny
rozwój  roślinności.  Nadmiernie  zagęszczone  grunty  i  różne  nieprzepuszczalne  warstwy
w  podłożu mogą uniemożliwiać podsiąkanie kapilarne wody gruntowej.

W miejscach prowadzenia wykopów jest konieczne usunięcie zanieczyszczeń,

znajdujących się w warstwie ziemi urodzajnej podlegającej ochronie i zabezpieczeniu

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

oraz wszystkich przeszkód, jak np. stare fundamenty, pozostawione słupy, pnie po usuniętych
drzewach, które mogą utrudniać poruszanie się pojazdów i pracę sprzętu lub grozić
ich uszkodzeniem.

Tabela 1. Dopuszczalne minimalne odległości sadzenia drzew i krzewów od różnych obiektów i urządzeń w terenie.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie znasz największe uszkodzenia i zniszczenia roślin drzewiastych?
2.  W jakiej porze roku dochodzi do szybkiego zamierania drzew?
3.  W jaki sposób zapobiegamy uszkodzeniom i zniszczeniom roślin?
4.  Jakie znasz sposoby zabezpieczenia drzew przed uszkodzeniami?
5.  Jakie roboty należy wykonać w celu zabezpieczenia wykopów?
6.  Jakie znasz sposoby zabezpieczania nasypów?
7.  W jakiej odległości od drzewa powinno się wykonać 2 m ogrodzenie?
8.  W jakiej odległości od krzewu można poprowadzić linie kabli elektrycznych?
9.  W jakiej odległości od drzewa można poprowadzić linie przewodów kanalizacyjnych?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaproponuj zabezpieczenie elementów roślinnych na określonym terenie budowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2) wypisać na arkuszu papieru szarego nazwy elementów roślinnych występujących

na wybranym terenie,

3)  wypisać na kartkach samoprzylepnych, metody zabezpieczania roślinności na budowie,
4)  przyporządkować metody zabezpieczania roślin do poszczególnych ich rodzajów,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  zapisać wnioski w notatniku,
7)  dokonać oceny ćwiczenia.

Odległość

minimalna

(m)

Nazwa obiektu lub urządzenia

drzew

krzewów

Obiekty budowlane o wysokości ponad 7 m

1,5

Obiekty budowlane o wysokości mniejszej niż 7 m

1,5

Stopy ścian oporowych, strome skarpy i tarasy

0,5

Ogrodzenia o wysokości 2 m i wyższe

Słupy sieci oświetleniowej, tradycyjnej, itp.

Krawędzie ścieżek ogrodowych i parkowych

0,75

0,4

Krawężniki jezdniowe

0,5

Linie przewodów gazowych

Krawędzie kanałów sieci cieplnej

Linie przewodów kanalizacyjnych i wodociągowych

Linie kabli elektrycznych

1,5

0,8

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  arkusze papieru szarego,
–  kartki samoprzylepne,
–  ołówek lub długopis,
–  notatnik,
–  literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Zabezpiecz drzewa i krzewy występujące na określonym terenie budowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2) wypisać na arkuszu papieru nazwy drzew i krzewów występujących na wybranym

terenie,

3)  wypisać na kartkach samoprzylepnych sposoby zabezpieczenia drzew i krzewów,
4)  przyporządkować metody zabezpieczenia poszczególnym krzewom i drzewom,
5)  skonsultować z nauczycielem poszczególne metody zabezpieczenia drzew i krzewów,
6)  zapisać wnioski w notatniku,
7)  przygotować  zestaw  narzędzi  i  materiałów  do  wykonania  zabezpieczenia  drzew

i krzewów na wybranym terenie,

8) wykonać zabezpieczenia drzew i krzewów, stosując przepisy bhp,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

określony teren

–

arkusz papieru,

–

kartki samoprzylepne,

–

ołówek lub długopis,

–

notatnik,

–

narzędzia i materiały do wykonania zabezpieczenia drzew i krzewów,

–

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)  wymienić sposoby zabezpieczania drzew i krzewów?
2)  sklasyfikować drzewa ze względu na sposób ich zabezpieczenia?
3)  sklasyfikować krzewy ze względu na sposób ich zabezpieczenia?
4)  zabezpieczyć drzewa na terenie budowy?
5)  zabezpieczyć krzewy na terenie budowy?
6)  Określić,  w  jakiej  odległości  od  krzewów  można  poprowadzić  linie

przewodów gazowych?

7) Określić, w jakiej odległości od drzew można poprowadzić linie

przewodów wodociągowych?

¨
¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Roboty ziemne

4.4.1. Materiał nauczania

      Robotami ziemnymi nazywa się wszelkie roboty polegające na odspajaniu, wydobywaniu,
przemieszczaniu  i  układaniu  gruntu  budowlanego  według  charakterystycznych  dla  danej
budowli kształtów geometrycznych.
      Celem  robót  ziemnych  jest  trwałe  ukształtowanie  powierzchni  terenu,  np.  pod  drogę,
wznoszenie  trwałych  budowli  ziemnych,  np.  nasypów,  a  także  wykonanie  tymczasowych
budowli ziemnych, np. wykopów do ułożenia instalacji.
      W robotach ziemnych rozróżnia się następujące procesy robocze:
–  roboty przygotowawcze,
–  odspajanie gruntu,
–  wydobywanie gruntu z wykopu,
–  przemieszczanie urobku,
–  formowanie nasypu,
–  zagęszczanie mas ziemnych,
–  zabezpieczanie skarp.
      Roboty  przygotowawcze  polegają  na  oczyszczeniu  terenu  i  wytyczeniu  na  nim
projektowanych robót.
     Odspajanie gruntu  można wykonywać różnymi sposobami, które dostosowuje się do  jego
kategorii i innych warunków. Odspajanie może być ręczne i mechaniczne.
     Wydobywanie  gruntu  z  wykopu  powinno  odbywać  się  zgodnie  z  zasadami  bhp
i o odpowiednim  pochyleniu  skarp.  Gdy  podczas  robót  przypadkowo  zostaną  napotkane
niewypały, należy:
–  nie dotykać ich,
–  przerwać roboty i oddalić pracowników z bezpośredniego sąsiedztwa,
–  uniemożliwić dostęp do miejsca zagrożenia osobom postronnym,
–  zawiadomić policję lub najbliższą grupę rozminowywania.

Przemieszczanie urobku może odbywać się przy zastosowaniu spycharek lub zgarniarek

w przypadku małych odległości i samochodów – wywrotek, gdy mamy do pokonania duże
odległości.

Nasypy można wykonać metodami:

–  warstwową,
–  czołową,
–  boczną.

Zagęszczanie odspojonych gruntów układanych w nasypie może następować pod

wpływem masy własnej lub sposobami sztucznymi (statyczną lub dynamiczną).

Zabezpieczanie skarp może polegać na odpowiednim zagęszczeniu lub stabilizacji gruntu,

wprowadzeniu  i  zasiedleniu  różnych  roślin,  a  także  przykryciu  powierzchni  różnymi
materiałami.
      Ze  względu  na  kształt  i  rozmiary  pasa  terenu  przeznaczonego  do  robót  ziemnych,
rozróżnia się:
–  roboty  ziemne  liniowe  –  wykonywane  na  wąskim,  lecz  długim  pasie  terenu,  np.  roboty

ziemne przy budowie drogi,

– roboty ziemne powierzchniowe – wykonywane w celu dostosowania powierzchni terenu

do potrzeb przyszłej zabudowy, np. pod lotnisko,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– wykopy budowlane – niezbędne do wykonania podziemnych części budynków lub innych

obiektów inżynierskich oraz posadowienia ich fundamentów; w zależności od wymiarów
w planie rozróżnia się wykopy: szerokoprzestrzenne, wąskoprzestrzenne i jamiste.
Przed rozpoczęciem robót ziemnych na danym terenie jest konieczne odpowiednie

oznaczenie

powierzchni

przyszłych

wykopów

nasypów, oznaczenie

punktów

charakterystycznych  i podanie projektowanych rzędnych. Miejsca charakterystyczne oznacza
się  przez  wbicie  palików  określających  sytuację,  projektowaną  wysokość,  itp.  Ze  względu
na wymaganą  widoczność  wszelkich  oznaczeń  w  terenie,  maluje  się  paliki  na  biało.
Oznaczenia dotyczące robót mogą być zmieniane wraz z postępem prac.

Grunty stanowią zewnętrzną warstwę skorupy ziemskiej i są produktem fizycznego,

chemicznego i organicznego wietrzenia skał oraz ich mechanicznego rozdrobnienia,
spowodowanego przemieszczeniami okruchów skalnych. Te z nich, które znajdują się
w zasięgu oddziaływania obciążeń od obiektów inżynierskich lub mogą być zastosowane jako
materiał na budowle ziemne, w technice noszą nazwę gruntów budowlanych.

Grunty mogą być klasyfikowane ze względu na pochodzenie, wytrzymałość, uziarnienie,

charakterystykę  geologiczną,  spoistość,  zagęszczenie,  wilgotność,  plastyczność,  zawartość
części  organicznych,  itd.  Niezależnie  od  przyjętych  kryteriów,  głównym  celem  każdej
klasyfikacji  jest  takie  usystematyzowanie,  które  po  ustaleniu  nazwy  i  stanu  gruntu,
pozwoliłoby  określić  jego  właściwości,  informujące  o  przydatności  dla  danej  dziedziny
budownictwa.

Ze względu na skład, rozróżnia się grunty mineralne i organiczne, a w zależności

od pochodzenia grunty miejscowe i naniesione.
       Rodzaj,  stan,  barwę,  wilgotność  gruntu  można  ustalić  za  pomocą  tzw.  badań
makroskopowych.  Prowadzi  się  je  w  terenie  bezpośrednio  po  pobraniu  próbki  gruntu  tak,
aby przed zbadaniem nie uległa ona wysuszeniu i nie zmieniła zabarwienia.
       Do  projektowania,  obliczania  i  wykonywania  prac  z  zakresu  kształtowania  powierzchni
i robót ziemnych, konieczna jest znajomość podstawowych właściwości gruntów.
       Do  właściwości  fizycznych  zalicza  się:  gęstość  pozorną,  uziarnienie,  porowatość
i wilgotność.
       Do  ważniejszych  właściwości  mechanicznych  gruntów  zalicza  się:  nośność,  tarcie
wewnętrzne i spójność.
       Grunty w stanie rodzimym wykazują określoną spoistość, która zależy od wielu różnych
czynników, a przede wszystkim od uziarnienia, wilgotności i zawartości próchnicy.
       Do  rozluźniania,  czyli  odspajania  gruntów  o  różnej  spoistości,  są  potrzebne  różne  siły.
Na podstawie  stopnia trudności odspajania wszystkie grunty podzielono na siedem kategorii.
W urządzaniu terenów zieleni uwzględnia się cztery kategorie.
       Dokładne  określenie  objętości  wykopów  i  nasypów  jest  konieczne  do  opracowania
właściwej  organizacji  robót,  ustalenia  potrzebnego  sprzętu  i  środków  transportowych
oraz do obliczenia kosztu i opracowania harmonogramu robót.
       Obliczenia  dokonuje  się  w  tabeli  na  podstawie  projektów  techniczno  –  roboczych,
w których  projektowane  wysokości  terenu  są  oznaczone  za  pomocą  rzędnych,  warstwic
i innych  stosowanych  znaków.  Objętości  wykopów  i  nasypów  oblicza  się  oddzielnie
po wyznaczeniu  na  planie  położenia:  linii  zasięgu  wykopów  i  nasypów,  które  określają
wielkości  powierzchni  objętej  robotami  ziemnymi,  oraz  linii  rozgraniczającej  powierzchnie
wykopów  i  nasypów.  Linia  ta,  zwana  linią  zerową,  powstaje  z  przecięcia  się  powierzchni
projektowanego wykopu i nasypu z powierzchnią istniejącą.
       Obliczenia  objętości  mas  ziemnych  mogą  być  przybliżone  lub  dokładne.  Zależy
to od wymaganej  dokładności,  zgodności  pomiarów  przedstawionych  na  planie  ze  stanem
istniejącym, przyjętej metody obliczania, itp.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

       Obliczanie  objętości  projektowanych  wykopów  i  nasypów  można  prowadzić  różnymi
metodami.  Do  najczęściej  stosowanych  należą  metody:  przekrojów,  siatki  kwadratów
oraz  metoda warstwicowa. Wyniki obliczeń wpisuje się do tabel, których przykładową formę
podano poniżej.

Tabela 2. Obliczanie objętości wykopów i nasypów wzór 1

Powierzchnia

Średnia

powierzchnia

Objętość

NUM

OJU

Y
K
O
P
+

A
S
Y
P
-

Y
K
O
P
+

A
S
Y
P
-

LEG

ŚĆ

Y
K
O
P
+

A
S
Y
P
-

Tabela 3. Obliczanie objętości wykopów i nasypów wzór 2

Objętość mas

)

Nr kwadratu

Różnica

rzędnych

wierzchołków

(m)

Średnia

różnica

rzędnych

(m)

Powierzchnia

figury

)

Bilans

4.4.2. Pytania sprawdzające

       Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1.  Co oznacza pojęcie – roboty ziemne?
2.  Jakie procesy robocze składają się na roboty ziemne?
3.  W jaki sposób wykonujemy nasypy?
4.  Jak  należy  się  zachować  w  przypadku  napotkania  niewypałów  w  czasie  wykonywania

wykopów?

5.  Jakie czynności wykonujemy przed rozpoczęciem robót ziemnych na danym terenie?
6.  Co oznacza pojęcie – grunty?
7.  Jak możemy sklasyfikować grunty?
8.  Jakie badania nazywamy makroskopowymi?
9.  Jakie znasz metody obliczania objętości wykopów i nasypów?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie obejrzanego filmu dydaktycznego na temat robót ziemnych, wypisz

na kartce sposoby odspajania, ładowania, transportu i stabilizacji gruntu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować treść filmu dydaktycznego pt. ,,Roboty ziemne na placu budowy”,
3)  wypisać na kartce sposoby odspajania i ładowania gruntu,
4)  wypisać różne rodzaje transportu gruntu,
5)  wypisać na kartce metody stabilizacji gruntu,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  zapisać spostrzeżenia w notatniku,
8)   dokonać oceny pracy.

      Wyposażenie stanowiska pracy:
–  film dydaktyczny pt. ,,Roboty ziemne na placu budowy”,
–  kartki papieru,
–  notatnik,
–  przybory do pisania,
–  literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Oblicz objętość wykopów i nasypów dowolną metodą, z wykorzystaniem tabeli.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować dokumentację wybranego przez nauczyciela terenu,
3)  zaproponować metodę obliczenia objętości wykopów i nasypów,
4)  skonsultować z nauczycielem wybór metody,
5)  obliczyć objętości wykopów i nasypów,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  zapisać spostrzeżenia w notatniku,
8)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  dokumentacja wybranego przez nauczyciela terenu,
–  kalkulator,
–  przybory potrzebne do obliczenia objętości wykopów i nasypów różnymi metodami,
–  notatnik,
–  literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Metody zabezpieczania gruntu

4.5.1. Materiał nauczania

       Powierzchnia  gleby  i  gruntu  może  ulegać  niszczącemu  działaniu  czynników
atmosferycznych, czyli erozji. Czynnikami tymi są przede wszystkim wiatr i wody opadowe.
       Niszczące  działanie  wiatru  polega  na  wydmuchiwaniu  mało  spoistego  gruntu  lub gleby.
Erozji takiej najłatwiej ulegają grunty i gleby piaszczyste w stanie przesuszonym.
       Niszczące  działanie  wody  powierzchniowej  występuje  wtedy, gdy  ilość wody  opadowej
jest w danym czasie większa od ilości wody wsiąkającej w grunt. Dlatego najintensywniejsza
erozja wodna  występuje  podczas  gwałtownych  opadów. Erozyjne  działanie wód  opadowych
polega  na upłynnianiu powierzchni gleby  lub gruntu. Na pochyłości prowadzi do spławiania
drobniejszych cząstek gruntu. Powstają w ten sposób typowe bruzdy i wyżłobienia.
       Sposoby  zapobiegania  erozji  wietrznej  i  wodnej  są  bardzo  różne.  Mogą  one  polegać
na odpowiednim  zagęszczeniu  lub  ustabilizowaniu  gruntu,  wprowadzeniu  i  zasiedlaniu
różnych roślin, a także przykryciu powierzchni różnymi materiałami.
       Sposób  zapobiegania  erozji  wietrznej  gleb  i  gruntów  piaszczystych  zależy
od przeznaczenia  i  sposobu  użytkowania  danego  miejsca.  Grunt  piaszczysty  wykorzystany
jako  nawierzchnia,  można  stabilizować  różnymi  spoiwami  (cementem,  wapnem,  masami
bitumicznymi)  lub  dodatkami  gruntów  o  większej  spoistości.  Natomiast  grunty  i  gleby
piaszczyste,  przeznaczone  pod  uprawę  różnych  roślin,  powinny  być  stabilizowane  przez
dodawanie w określonych ilościach gleb dostatecznie spoistych.
       Warstwa ściółki jest również bardzo skuteczną ochroną powierzchni gruntu. Materiałami
tworzącymi ściółkę mogą być: igliwie, torf, rozdrobniona kora, rozdrobnione gałęzie, pocięta
słoma, itp. Grubość warstwy, zależnie od użytego materiału, może wynosić 5

10 cm.

       W  celu  zabezpieczenia  ściółki  przed  zsunięciem  się  konieczne  jest  wykonanie
na powierzchni skarpy bruzdek lub dołków za pomocą różnych narzędzi. W powstałych w ten
sposób nierównościach lepiej zatrzymuje się woda i lepiej opiera się warstwa ściółki. W celu
zabezpieczenia przed zdmuchnięciem przez wiatr, ściółkę przykrywa się 2  –  5 cm warstwą
ziemi, z którą mogą być zmieszane nasiona różnych roślin, np. traw.
       Bardzo  dobrym  sposobem  zabezpieczenia  pochyłości  gruntu  przed  erozją  jest
wytworzenie  i  utrzymanie  na  niej  zwartej  pokrywy  roślinnej.  Najbardziej  skuteczne
w ochronie  powierzchni  gruntu  jest  stosowanie  roślinności  trawiastej.  Trawy  tworzą  bardzo
gęste  i  silnie  rozgałęzione  korzenie  na  głębokość  10    –    15  cm  i  przez  to  mogą  skutecznie
utrzymywać  najdrobniejsze  cząstki  gleby,  nawet  na  pochyłościach.  Dlatego  też  od  dawna
jednym  z  najskuteczniejszych  sposobów  umacniania  powierzchni  gruntu  jest  pokrycie  jej
darniną. Darń użyta do darniowania może pochodzić z tego samego miejsca, jeżeli była zdjęta
i zabezpieczona przed rozpoczęciem robót ziemnych. Jest to nawet korzystniejsze, ponieważ
skład  gatunkowy  roślin  jest  już  dostosowany  do  miejscowych  warunków.  Oczywiście  może
być  darń  przygotowana  również  na  specjalnych  plantacjach.  Sposób  ten  umożliwia
przygotowanie  dowolnej  jej  ilości  na  określoną  porę,  bez  potrzeby  szkodliwego  dla  darni
składowania.  Darń  pochodzącą  z  takich  upraw  można  zdejmować  sposobami
zmechanizowanymi  i  dostarczać  na  miejsce  w  zwiniętych  płatach.  Darniowanie  najlepiej
przeprowadzić w okresie wczesnojesiennym, kiedy temperatury uniemożliwiają przesuszenie
darni, a dość częste opady w tym okresie ułatwiają jej przyrośnięcie do podłoża.
       Innym ze sposobów zabezpieczania przed erozją jest przykrywanie skarp warstwą słomy
i przytrzymywanie jej za pomocą siatki przybijanej do wbitych kołków.
       Najbardziej  złożonym  sposobem  zabezpieczenia  przed  erozją  jest  wykonanie
na powierzchni  skarpy  progów  z  wbitych  kołków  i  opartych  o  nie  wiązek  faszynowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przestrzeń  między  progami  wypełnia  się  ziemią  urodzajną,  a  po  jej  wyrównaniu  całą
powierzchnię pokrywa się warstwą ściółki.
       Powierzchnie  skarp  o  znacznej  pochyłości  pokrywa  się  często  specjalnymi
sześciokątnymi  płytami  betonowymi  z  otworami  umożliwiającymi  wprowadzenie
i utrzymanie roślinności.
       Powierzchnie  skarp  można  również  obsadzać  różnymi  gatunkami  roślin  ogrodowych,
tworzącymi ciekawe kompozycje o dużej wartości dekoracyjnej.

Innym problemem jest zabezpieczanie urodzajnej warstwy gleby. Jej wartość dla uprawy

roślin  jest  zawsze  duża,  choć  niejednolita.  Zależy  to  od  jej  grubości,  zawartości  materiału
organicznego  i  ogólnej  żyzności.  Odtworzenie  warstwy  urodzajnej  w  sposób  sztuczny  jest
niemożliwe.  Dlatego  też  obowiązuje  ochrona  i  konieczność  zabezpieczania  tej  warstwy
na terenie  prowadzonych  robót  ziemnych  i  budowlanych.  Istnieją  w  tym  zakresie  specjalne
zarządzenia,  zobowiązujące  do  zabezpieczenia  ziemi  urodzajnej  przez  zbieranie
i magazynowanie.

Zabezpieczenie warstwy urodzajnej w miejscach robót ziemnych polega między innymi

na  niedopuszczeniu  do  jej  zanieczyszczenia  innymi  materiałami,  ziemią  pochodzącą
z głębszych  warstw  oraz  nadmiernemu  ubiciu  powodującemu  niszczenie  jej  struktury.
Dlatego w miejscach nie objętych robotami ziemnymi zachodzi często konieczność zdjęcia tej
warstwy  na  pewien  okres.  Po  zdjęciu  ziemię  magazynuje  się  w  pryzmach  o  odpowiednim
kształcie i w niewielkiej odległości od terenu robót.

Nie powinno się dopuszczać do wjeżdżania pojazdów na górne powierzchnie pryzmy i jej

zachwaszczania.
Jeżeli na terenie prowadzonych robót ziemnych występują powierzchnie trawiaste
o dobrej jakości darni, to w razie możliwości jej wykorzystania, powinno się ją zdjąć. Trawa
przed zdjęciem darni powinna być skoszona. Darń nie można zdejmować i przechowywać
w wysokich temperaturach i dużej wilgotności.

4.5.2. Pytania sprawdzające

       Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1.  Jak wyjaśnisz pojęcie erozji?
2.  Jak wyjaśnisz niszczące działanie wody na nasypy?
3.  W jaki sposób zapobiegamy erozji wietrznej i wodnej?
4.  Gdzie wykorzystujemy ściółkę?
5.  Jakie materiały tworzą ściółkę?
6.  W jaki sposób zabezpieczamy warstwę urodzajną?
7.  W jaki sposób magazynuje się warstwę urodzajną?
8.  W jaki sposób zabezpieczamy powierzchnie trawiaste?
9.  W jakich warunkach nie można zdejmować i przechowywać darni?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Po obejrzeniu filmu dydaktycznego pt. ,,Sposoby zabezpieczania gruntu i gleby”,

wypisać w notatniku sposoby zabezpieczania warstwy urodzajnej gruntu, gleby oraz metody
przeciwdziałania erozji gleby.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2) przeanalizować treść filmu dydaktycznego pt. ,,Sposoby zabezpieczania gruntu i gleby

na terenie budowy’’,

3)  wypisać na kartce sposoby zabezpieczania gruntu na terenie budowy,
4)  wypisać na kartce sposoby zabezpieczania warstwy urodzajnej gleby,
5)  wypisać na kartce metody zabezpieczania gleby przed erozją,
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7)  wpisać wnioski do notatnika.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film dydaktyczny pt. ,,Sposoby zabezpieczania gruntu i gleby na terenie budowy”,

−

kartka papieru,

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Omów sposób zabezpieczenia powierzchni gruntu z wykorzystaniem ściółki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  wypisać na kartce, jakie materiały mogą tworzyć ściółkę,
3)  określić grubość warstwy ściółki,
4)  wypisać sposoby zabezpieczania ściółki przed zsunięciem z powierzchni skarpy,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  wpisać wnioski do notatnika.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartka papieru,

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)   scharakteryzować pojęcie erozji?
2)   określić niszczące działanie wody?
3)   wymienić sposoby zapobiegania erozji wietrznej?
4)   wymienić sposoby zapobiegania erozji wodnej?
5)  opisać, z jakich materiałów tworzy się ściółkę?
6)  wymienić sposoby zabezpieczania warstwy urodzajnej?
7)  określić kształt magazynowanej gleby?

¨
¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Zasady transportu i składowania materiałów budowlanych

oraz przechowywania zieleni

4.6.1. Materiał nauczania

       Sposoby  magazynowania  poszczególnych  materiałów  i  wyrobów  budowlanych  zależą
przede  wszystkim  od  ich  wrażliwości  na  wpływy  atmosferyczne.  Dlatego  na  placu  budowy
urządza  się  składowiska  otwarte,  magazyny  półzamknięte  i  magazyny  zamknięte. Wielkości
tych składowisk i magazynów, ich liczba i rozmieszczenie wynikają z rzeczywistych potrzeb
wykonawców  poszczególnych  robót,  warunków  składowania  i  minimalnych  potrzebnych
zapasów,  zabezpieczenia  przed  pożarem  i  kradzieżą,  harmonogramu  realizacji  budowy
i harmonogramu dostaw materiałowych.
       Powierzchnia  składowania  brutto,  obejmuje  również  powierzchnię  potrzebną  na  odbiór,
przejścia, przejazdy, powierzchnię zajmowaną przez słupy, przegrody, itp.
       Przy  rozmieszczaniu  magazynów  na  placu  budowy  należy  kierować  się  następującymi
zasadami:

−

powinny one znajdować się przy drogach kołowych,

−

materiały i wyroby budowlane, szczególnie ciężkie, należy w miarę możliwości
magazynować bezpośrednio obok miejsca wbudowania,

−

składowiska elementów prefabrykowanych należy organizować bezpośrednio w zasięgu
maszyn montażowych,

−

wszystkie powierzchnie magazynowania należy obliczać na podstawie wskaźników
składowania materiałów.
Rozmieszczenie składowisk i magazynów oraz ich charakterystyki powinny być podane

w projekcie zagospodarowania placu budowy.

Materiały i wyroby budowlane powinny być odpowiednio oznakowane, by mogły być

według  przyjętego  porządku  rozmieszczone  na  składowiskach  i  w  magazynach  według
rodzaju,  gatunku,  jednego  kształtu  i  wymiaru,  jednej  barwy,  jednego  opakowania,  terminu
zużycia, itp.
       Na składowiskach otwartych przechowuje się materiały:

−

występujące luzem, np. kruszywa,

−

wyroby ceramiczne i kamionkowe pełne, dobrze wypalone,

−

prefabrykaty żelbetowe,

−

stal zbrojeniową.

W pomieszczeniach zamkniętych przechowuje się materiały wrażliwe na działanie
wilgoci i innych czynników atmosferycznych:

−

spoiwa: cement, wapno niegaszone i sproszkowane,

−

drewniane materiały posadzkarskie i okładzinowe,

−

materiały ceramiczne,

−

farby suche i puszkowane,

−

kleje, itp.

Pod zadaszeniem należy przechowywać
materiały łatwonasiąkliwe:

−

wyroby ceramiczne, betonowe i gipsowe,

−

pustaki i bloki gazobetonowe,

materiały wrażliwe na wpływ opadów atmosferycznych:

−

drewniane, np. stolarkę budowlaną,

−

ciepłochronne, np. wełnę mineralną,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

szkło i wyroby ze szkła budowlanego.
Przesadzanie drzew średniej wielkości z bryłą korzeniową prawie zawsze wymaga

zastosowania specjalnego sprzętu lub  maszyn. Drzewa o  masie ponad 3000 kg stwarzają  już
znaczne  trudności.  Do  ich  przesuwania  mogą  wystarczyć  ciągniki  lub  nawet  samochody
ciężarowe,  natomiast  przewożenie  takich  drzew  na  większe  odległości  wymaga  ciężkich
i specjalnie  przygotowanych  pojazdów.  Na  niewielką  odległość  drzewa  można  przesuwać
lub przenosić w pozycji pionowej,  natomiast na większe odległości drzewa trzeba przewozić
w  pozycji  leżącej  ze  względu  na  różne  krzyżujące  się  z  drogami  przewody.  Poruszanie  się
po drogach  wymaga  również  zmniejszenia  średnicy  korony  przez  związanie  lub  przycięcie
gałęzi.

Podczas sadzenia wszelkich roślin powinno się przestrzegać zasady możliwie

najkrótszego przetrzymywania ich od czasu wykopania ze szkółki do momentu posadzenia
w miejscu przeznaczenia.

W celu ograniczenia strat wody rośliny należy wykopywać, transportować i sadzić, jeżeli

jest to możliwe, tylko w chłodne, pochmurne dni. Nie należy jednak dopuszczać
do przemrożenia obnażonych korzeni. Na czas transportu rośliny powinny być okryte,
co chroni je przed osuszającym działaniem wiatru i osłania przed promieniami słonecznymi.

Podczas transportu roślin z bryłą korzeniową należy unikać wstrząsów, które mogą

powodować  jej  rozkruszenie.  Do  przewożenia  roślin,  zwłaszcza  drzew,  konieczne  jest
zabezpieczenie  ich  również  przed  uszkodzeniami  mechanicznymi,  takimi  jak  skaleczenia
kory,  złamania  gałęzi,  korzeni,  itp.  Rośliny  przeznaczone  do  przewożenia  na  większe
odległości powinny być odpowiednio pakowane i zabezpieczone w szkółce.

Jeżeli rośliny po dostarczeniu ich na miejsce przeznaczenia nie mogą być natychmiast

posadzone,  należy  je  odpowiednio  przechowywać,  żeby  nie  dopuścić  do  ich  wysychania,
pobudzenia  wegetacji,  przemrożenia,  itp.  Kilkudniowe  przechowywanie  jest  najmniej
niebezpieczne dla roślin w chłodne dni  jesienne. Na ten okres należy  jednak rośliny  układać
w miejscach  osłoniętych  od  wiatru  i  ocienionych,  najlepiej  w  szopach,  pod  ścianami
budynków  lub  ogrodzeń  od  strony  północnej  lub  też  pod  koronami  drzew.  Korzenie  należy
obłożyć torfem, słomą lub liśćmi i dość obficie spryskać wodą.

W razie konieczności dłuższego przechowywania roślin, zwłaszcza w miejscach

niedostatecznie  osłoniętych,  stosuje  się  dołowanie.  W  tym  celu  należy  w  najbardziej
odpowiednim  miejscu  wykopać  rowek  umożliwiający  swobodne  umieszczenie  korzeni
i ustawić  w  nim  rośliny.  W  miejscach  nie  ocienionych  rośliny  ustawia  się  w  pozycji
pochylonej  w  kierunku  południowym, dzięki  czemu zmniejsza  się  nagrzewanie  powierzchni
pni  i  pędów.  W  miejscach  ocienionych  rośliny  ustawia  się  zgodnie  z  kierunkiem  wiejących
wiatrów;  takie  ustawienie  zmniejsza  ich  działanie  osuszające.  Następnie  należy  zasypać
korzenie sypką ziemią lub kompostem torfowym i podlać.

W odniesieniu do każdego sposobu przechowywania roślin, nawet krótkotrwałego,

konieczne  jest  zachowanie  określonego  porządku  roślin.  Najwygodniej  jest  dołować  rośliny
w porządku  alfabetycznym  nazw  rodzajowych  i  gatunkowych,  według  posiadanego  spisu.
Wszystkie  rośliny  powinny  mieć  etykiety  z  podaną  na  nich  nazwą  gatunku  lub  odmiany,
lub przynajmniej liczbę porządkową według wykazu.

4.6.2. Pytania sprawdzające

       Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1.  Jakie materiały budowlane przechowuje się w pomieszczeniach zamkniętych?
2.  Jakie materiały budowlane przechowuje się pod zadaszeniem?
3.  Jakimi  zasadami  należy  się  kierować  podczas  rozmieszczania  składowisk  materiałów

budowlanych?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.  Jakie środki transportowe przygotujesz w celu przewiezienia lub przesunięcia drzew?
5.  W jakie dni transportujemy drzewa?
6.  Jakie znasz sposoby przechowywania roślin na budowie?
7.  Jak powinny być oznaczone rośliny przeznaczone do przechowywania przez dołowanie?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na budowę dostarczono: deski na podłogę, cement w workach, piasek i żwir. Ustal

miejsce przechowywania dostarczonych materiałów.

      Sposób wykonania ćwiczenia

      Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  wypisać na kartce nazwy przywiezionych materiałów,
3)  zapisać na kartkach samoprzylepnych miejsca składowania materiałów na budowie,
4)  przyporządkować do materiałów miejsca ich składowania,
5)  określić, dlaczego dokonano takiego przyporządkowania,
6)  zapisać wnioski w notatniku,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy,
8)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartka papieru,

−

samoprzylepne kartki,

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Na określonym przez nauczyciela placu budowy, mają być wykonane dwa kwietniki

betonowe,  trzy  kamienne  ławki  oraz  ozdobny  karmnik  dla  małych  ptaków.  Zaproponuj
miejsce  składowania  materiałów  budowlanych  do  wykonania  tych  elementów  małej
architektury.

       Sposób wykonania ćwiczenia

       Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować dokumentację poszczególnych elementów małej architektury,
3)  wyliczyć  na  podstawie  dokumentacji  ilość  materiałów  potrzebnych  do  wykonania  tych

elementów,

4)  zaproponować dla poszczególnych materiałów rodzaje magazynów,
5)  przeanalizować teren budowy,
6)  zaproponować lokalizację poszczególnych składowisk materiałów,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy,
8)  zapisać spostrzeżenia w notatniku,
9)  dokonać samooceny.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dokumentacja określonego terenu budowy,

−

dokumentacja poszczególnych elementów małej architektury,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 3

Na określonym przez nauczyciela terenie ma być posadzonych 5 dużych drzew.

Zaproponuj  dla  nich  zasady  transportu  ze  szkółki  i  miejsce  przechowywania  do  czasu
posadzenia.

       Sposób wykonania ćwiczenia

       Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować wielkość, gatunki i rodzaje drzew,
3)  przeanalizować pogodę na najbliższe dni,
4)  zaproponować najdogodniejszy dzień do transportu,
5)  zaproponować zasady transportu drzew ze szkółki na miejsce przechowywania,
6)  wybrać miejsce dołowania drzew po analizie wybranego terenu,
7)  zapisać wnioski w notatniku,
8)  zaprezentować efekty swojej pracy,
9)  dokonać samooceny.

       Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcje dotyczące gatunku, wielkości i rodzaju drzew,

−

opisy środków transportu,

−

prognozy pogody z gazet lub Internetu czy telewizji,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)   wymienić zasady transportu materiałów i wyrobów budowlanych?
2)   określić zasady przechowywania materiałów i wyrobów budowlanych?
3)   wymienić zasady przechowywania drzew?
4)   opisać zasady przechowywania i transportu krzewów?
5)   zastosować poznane wiadomości w praktyce?

¨
¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7. Dokumentacja robót

4.7.1. Materiał nauczania

Dokumentacja budowlana stanowi komplet materiałów umożliwiających wykonanie

bądź remont określonego obiektu. Składa się z dwóch zasadniczych części:

−

prawnej,

−

technicznej.
Dokumentacja prawna zawiera wszelkiego rodzaju dokumenty, przede wszystkim:

−

dowód stwierdzający prawo do dysponowania działką budowlaną,

−

decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,

−

opinie,

−

uzgodnienia,

−

pozwolenia, w tym pozwolenie na budowę.
Zgodnie z ustawą Prawo budowlane do wniosku o pozwolenie na budowę należy

dołączyć tzw. Projekt budowlany, zawierający: projekt zagospodarowania działki  lub terenu,
projekt  architektoniczno  –  budowlany,  oświadczenia  właściwych  jednostek  organizacyjnych
o zapewnieniu  dostaw  odpowiednich  mediów,  np.  wody  oraz  o  warunkach  przyłączenia
do odpowiednich sieci uzbrojenia i dróg lądowych.

W dokumentacji technicznej znajdują się projekty wykonawcze dotyczące:

−

terenu, tzn. szczegółowy plan zagospodarowania terenu, uściślający projekt
zagospodarowania terenu, zawierający m.in. projekty dróg, ukształtowania terenu, sieci
uzbrojenia, zieleni i krajobrazu, drobnych form architektury,

−

obiektów realizowanych na tym terenie,

−

zagospodarowania placu budowy i organizacji robót.
Oczywiście nie wszystkie wyżej wymienione elementy dokumentacji technicznej

występują w dokumentacji każdego przedsięwzięcia.

Dokumentacja techniczna zawsze składa się z następujących elementów:

−

karty tytułowej,

−

opisu technicznego,

−

obliczeń,

−

planu orientacyjnego,

−

planu sytuacyjnego,

−

kosztorysów,

−

rysunków,

−

zestawienia materiałów.
Karta tytułowa zawiera podstawowe dane o dokumentacji technicznej, np. czego dotyczy,

kto ją wykonał i zatwierdził.

Opis techniczny to tekstowe informacje dotyczące projektu. Przykładowy opis

do projektu ulicy osiedlowej zawiera:

−

materiały do opracowania projektu, czyli plan szczegółowy zagospodarowania terenu,
dokumentację badań podłoża gruntowego, mapę sytuacyjno - wysokościową,

−

lokalizację, czyli miejsce usytuowania drogi, np. teren osiedla znajdujący się między
ulicami X, Y, Z,

−

opis warunków gruntowo – wodnych, np. w części południowej występują piaski drobne,

−

rozwiązanie wysokościowe, np. niweleta projektowanej ulicy jest w osi jezdni,

−

rodzaj nawierzchni, np. z betonu na podbudowie z piasku.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obliczenia, wykonane na podstawie obowiązujących norm, są podstawą bezpiecznej

i ekonomicznej eksploatacji danego obiektu.

Plan orientacyjny, wykonany w odpowiedniej skali podanej w tabeli na końcu rozdziału,

określa  położenie  działki  względem  stron  świata  (wymagane  jest  oznaczenie  kierunku
północnego)  oraz  planszę  podstawową,  przedstawiającą  istniejące  i  projektowane  elementy
w skali  1:250  lub  1:500.  Na  planszy  podstawowej  są  podane  niezbędne  oznaczenia  różnych
elementów, rzędne wysokościowe, itp. Dla lepszej czytelności różnych elementów sporządza
się  w  skali  podstawowej  plansze  dodatkowe,  dotyczące,  np.  tylko  ukształtowania  terenu  lub
elementów roślinnych.

Na planach sytuacyjnych (podziałka 1:500), zaznacza się dokładnie miejsce, w którym

ma być usytuowany budynek.

Rysunki są niezbędne do wykonania poszczególnych elementów budynku oraz instalacji.

Składają się na nie rzuty poszczególnych kondygnacji, schematy i rozwinięcia instalacji,
rysunki szczegółowe. Podstawową podziałką rysunków wykonawczych jest 1:50.

Kosztorys zawiera szczegółowe wyliczenie kosztu wykonania robót inwestycji

z podziałem na koszty robocizny, materiałów i sprzętu. Podstawą wyceny są obowiązujące
cenniki.

Harmonogram robót to dokładny plan przebiegu realizacji inwestycji w czasie.
Na dokumentację budowy składają się: pozwolenie na budowę, projekt budowlany,

dziennik budowy, księga obmiarów, dziennik szkolenia bhp, dziennik bhp, dziennik kontroli,
mapy geodezyjne, atesty i świadectwa jakości materiałów, tablica informacyjna, protokoły
odbiorów.

Projekt organizacji robót powinien zawierać:

−

zestawienie poszczególnych robót wraz z ich charakterystyką i parametrami,

−

szczegółowe metody wykonania poszczególnych rodzajów robót,

−

zestawienie roboczych projektów organizacji głównych rodzajów robót,

−

harmonogram wykonania poszczególnych robót budowlanych,

−

harmonogram zatrudnienia,

−

harmonogram pracy maszyn, sprzętu i środków transportowych,

−

harmonogram dostaw, zużycia oraz zapasów materiałów i wyrobów budowlanych.
Po

zakończeniu

każdego

rodzaju

robót

ogólnobudowlanych

powinna

być

przeprowadzona  kontrola  jakości.  Może  ona  być  obowiązkowa  i  wynikać  z  aktualnych
przepisów  o  bezpieczeństwie  konstrukcji  lub  o  bezpiecznym  wykonaniu  robót  albo  może
wynikać  z  żądania  nadzoru  technicznego  (inwestorskiego,  autorskiego)  lub  organu
państwowego  nadzoru  budowlanego.  Taka  kontrola,  zwana  odbiorem  robót,  ma  sprawdzić
zgodność  wykonania  z  warunkami  określającymi  jakość  i  prawidłowość  wykonania  robót
oraz  stwierdzić  możliwość  kontynuacji  dalszych  robót.  Z  każdego  odbioru  robót  jest
sporządzany  protokół,  zakończony  wnioskami  oraz  wpis  do  dziennika  budowy  o  dokonaniu
odbioru.

Odbiór końcowy stanowi ostateczną ocenę techniczną wykonania obiektu. Celem jego

jest sprawdzenie, czy obiekt został wykonany zgodnie z dokumentacją budowlaną,
aktualnymi normami państwowymi, warunkami technicznymi wykonania, zasadami ogólnie
przyjętej wiedzy budowlanej oraz umową.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela nr 4. Skale podstawowe i ich zastosowanie

Skala

Rodzaje opracowań

1 : 100 000

plany regionalne ogólne

1 : 50 000
1 : 25 000

plany regionalne szczegółowe

1 : 10 000
1 : 5000

miejscowe plany ogólne,
plany orientacyjne

1 : 2000
1 : 1000

miejscowe plany szczegółowe,
plany realizacyjne

1 : 500

plany realizacyjne,
plany sytuacyjne

1 : 200

projekty w I stopniu dokładności na etapie założeń techniczno –
ekonomicznych

1 : 100
1 : 50

projekty w II stopniu dokładności na etapie projektu technicznego,
rysunki robocze w II stopniu dokładności

1 : 20

rysunki robocze skomplikowanych konstrukcji w III stopniu dokładności

1 : 1

szczegóły architektoniczne,
szczegóły konstrukcyjne

4.7.2. Pytania sprawdzające

       Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1.  Jakie informacje zawiera dokumentacja budowlana?
2.  Jakie dokumenty składają się na dokumentację prawną?
3.  Jakie są elementy dokumentacji technicznej?
4.  Jakie informacje zawiera harmonogram?
5.  Jakie elementy zawiera projekt realizacji robót?
6.  Co to jest kontrola robót?
7.  W jakim celu wykonuje się końcowy odbiór robót?

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie przygotowanej przez nauczyciela dokumentacji budowlanej, sporządź

harmonogramy prac zespołów wykonawczych do prowadzenia robót, zgodnie z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować dokumentacją budowy przygotowaną przez nauczyciela,
3)  przeanalizować normy i przepisy dotyczące organizacji pracy zespołów pracowniczych,
4)  sporządzić  harmonogramy  prac  zespołów  wykonawczych  do  prowadzenia  prac

na wybranej budowie,

5)  sprawdzić sporządzone harmonogramy, czy są zgodne z poleceniem w ćwiczeniu,
6)  zapisać spostrzeżenia w notatniku,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dokumentacja budowy,

−

normy i przepisy dotyczące organizacji i pracy zespołów pracowniczych,

−

harmonogramy i sieci powiązań prowadzonych robót,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Po obejrzeniu filmu dydaktycznego na temat prowadzonych robót na budowie, wybierz

wspólnie z nauczycielem fragment robót inwestycyjnych i wykonaj dla nich dokumentację.

       Sposób wykonania ćwiczenia

       Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)  przeanalizować film dydaktyczny – ,,Budowa elementów małej architektury”,
2)  przeanalizować przygotowane dokumenty dotyczące budowy na filmie,
3)  wybrać fragment robót inwestycyjnych,
4)  przygotować dokumenty potrzebne do wykonania ćwiczenia,
5)  uzupełnić wybrane dokumenty, jeżeli zachodzi taka potrzeba,
6)  przeanalizować wspólnie z nauczycielem wykonanie ćwiczenia,
7)  poprawić dokumentację, jeżeli zachodzi taka potrzeba,
8)  zaprezentować efekty swojej pracy,
9)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film dydaktyczny – „Budowa elementów małej architektury”,

−

dokumentacja budowy przedstawiona na filmie typu: dziennik budowy, dokumenty
materiałowe, druki rozliczeń kosztów materiałów, sprzętu i czasu na stanowisku pracy,
projekty organizacji budowy i robót,

−

druki do uzupełnienia,

−

kartki papieru,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Sporządź protokół odbioru inwestycji na podstawie przygotowanej dokumentacji.

      Sposób wykonania ćwiczenia

       Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)  przeanalizować przygotowaną dokumentację budowy,
2)  wybrać fragment robót inwestycyjnych,
3)  sporządzić dla tego fragmentu protokół odbioru inwestycji,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy,
5)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dokumentacja budowy,

−

przybory do pisania,

−

kartki papieru.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8. Prowadzenie

działalności

gospodarczej

związanej

z architekturą krajobrazu

4.8.1. Materiał nauczania

Przed podjęciem działalności gospodarczej należy:

–

określić rodzaj działalności,

–

zapoznać się z przepisami prawa gospodarczego, cywilnego prawa administracyjnego
i finansowego,

–

przeprowadzić badanie rynku, czyli wstępnie określić, ilu klientów może być
zainteresowanych towarem lub usługą,

–

dokonać rachunku ekonomicznego,

–

ustalić warunki rzeczowe i finansowe, potrzebne do prowadzenia działalności i sprawdzić
możliwości ich pozyskania,

–

ocenić szansę i ryzyko przedsięwzięcia rozważając wszystkie pozytywy, zagrożenia
i bariery.
Najprostszą formą organizacyjną jest indywidualna działalność gospodarcza osób

fizycznych. Osoba fizyczna chcąc rozpocząć działalność gospodarczą, powinna:
–

sprawdzić, czy działalność, którą pragnie rozpocząć, nie podlega koncesjonowaniu,

–

uzyskać wpis do rejestru przedsiębiorców,

–

oznaczyć podmiot gospodarczy,

–

złożyć wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki
narodowej (REGON),

–

założyć rachunek bankowy,

–

złożyć wniosek o przyznanie numeru identyfikacji podatkowej (NIP),

–

złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT,

–

wybrać formę opodatkowania,

–

zgłosić siebie do ubezpieczenia,

–

zgłosić działalność do organów kontroli.

Gospodarka rynkowa wymusza na przedsiębiorcach konieczność samodzielnego

działania nastawionego na zysk. Aby zmniejszyć ryzyko, przedsiębiorca powinien
na początku swojej działalności stworzyć biznesplan. Jest to dokument sporządzany w formie
pisemnej, który:
–

określa i wytycza działalność przedsiębiorstwa w przyszłości,

–

pozwala obliczyć potrzebne zasoby, przewidywane koszty i ocenić, czy opłaci się
ponosić ryzyko związane z inwestowaniem,

–

stanowi podstawę do kontrolowania, czy w praktyce działania zmierzają do wytyczonego
celu,

–

pozwala

podjąć

właściwe

decyzje,

dotyczące

teraźniejszości

przyszłości

przedsiębiorstwa.
Typowy biznesplan składa się z następujących części:

–

streszczenia planu,

–

charakterystyki firmy,

–

analizy rynku,

–

strategii marketingowej,

–

profilu produkcji,

–

zarządzania,

–

planu finansowego,

–

załączników.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

       Zarządzanie  to  działanie  zmierzające  do  sprawnego  funkcjonowania  przedsiębiorstwa,
zgodnie  z  założonymi  celami.  Organizując  pracę  przedsiębiorstwa,  należy  kierować  się
następującymi zasadami:
–

zasadą optymalnego wykorzystania maszyn i urządzeń oraz nakładów pracy
dla osiągnięcia jak najlepszego wyniku finansowego firmy,

–

zasadą podziału pracy,

–

zasadą koncentracji pracy – powtarzalności czynności jednej osoby,

–

zasadą harmonii pracy – koordynacja pracy w miejscu i czasie, odpowiedni dobór ludzi,
narzędzi i materiałów,

–

zasadą ciągłości pracy i równomiernego tempa pracy,

–

zasadą kompleksowego działania,

–

zasadą indywidualizacji – przydział pracy według predyspozycji pracowników.

Dobierając pracowników, należy brać pod uwagę:
–

wykształcenie,

–

kwalifikacje,

–

referencje z poprzedniego miejsca pracy,

–

dodatkowe uprawnienia i kwalifikacje,

–

staż pracy na podobnym stanowisku w innej firmie,

–

ewentualnie znajomość języka obcego, umiejętność samodzielnego myślenia
i podejmowania decyzji.

Ważnymi elementami zarządzania firmą są zarządzanie dokumentacją oraz przepływ
informacji. W związku z tym konieczne jest podjęcie następujących działań:
–

utworzenie katalogu dokumentów, które w świetle obowiązujących przepisów powinny
znajdować się w firmie,

–

wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za prowadzenie dokumentacji,

–

wydanie wewnętrznej instrukcji o sporządzaniu i przechowywaniu dokumentów oraz
o prowadzeniu i kontroli ich obiegu,

–

ustalenie zasad oznakowania, przechowywania i archiwizowania akt,

–

sporządzenie wykazu stanowisk pracy.
Księgowość to ewidencjonowanie transakcji finansowych składających się na procesy

gospodarcze  będące  przedmiotem  działalności  firmy.  Każda  firma  powinna  prowadzić
księgowość  według  przepisów  ustawy  o  rachunkowości.  Rachunkowość  w  firmie  polega
na ewidencjonowaniu  transakcji  gospodarczych  w  sposób  chronologiczny  i  systematyczny,
pozwalający ustalić okresowo wyniki gospodarcze firmy. Podstawowe zasady rachunkowości
w firmie to:
–

prowadzenie ewidencji księgowej,

–

chronologiczne zapisywanie wszystkich operacji gospodarczych,

–

sprawdzanie prawidłowości zapisów księgowych, które powinny być oparte
na prawidłowo wystawionych dowodach księgowych,

–

dokonywanie w odpowiednich terminach prawidłowych zapisów w księgach
i uzgadnianie ksiąg.

4.8.2. Pytania sprawdzające

       Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1.  W jaki sposób należy się przygotować przed podjęciem działalności gospodarczej?
2.  Jakie są formy organizacyjne działalności gospodarczej?
3.  Jakie  czynności  powinna  wykonać  osoba  fizyczna  chcąc  rozpocząć  działalność

gospodarczą?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Jakie mogą być formy opodatkowania podatkiem dochodowym działalności

gospodarczej?

5.  Z jakich części składa się biznesplan?
6.  Co należy brać pod uwagę  dobierając pracowników?
7.  Na czym polega rachunkowość w firmie?

4.8.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Załóż działalność gospodarczą związaną z architekturą krajobrazu.

Sposób wykonania ćwiczenia

       Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  przeanalizować przepisy związane z zakładaniem działalności gospodarczej,
3)  przeanalizować wzory dokumentów związanych z działalnością gospodarczą,
4)  przygotować dokumenty do założenia własnej działalności gospodarczej,
5)  przygotować biznesplan dla własnej firmy,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  dokonać oceny ćwiczenia.

      Wyposażenie stanowiska pracy:
–  przepisy i wzory dokumentów związanych z zakładaniem działalności gospodarczej,
–  dokumenty do uzupełnienia, potrzebne do założenia własnej działalności gospodarczej,
–  przybory do pisania,
–  literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Poprowadź założoną w poprzednim ćwiczeniu działalność gospodarczą.

Sposób wykonania ćwiczenia

       Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)  przeanalizować materiał nauczania z rozdziału 6 dotyczący ćwiczenia,
2)  wybrać formy prowadzenia rachunkowości w firmie,
3)  przygotować dokumenty dla urzędów,
4)  przygotować materiały reklamowe dla klientów firmy,
5)  zaproponować formę wykonania prostego zlecenia,
6)  zaproponować formę rozliczenia tego zlecenia,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy,
8)  dokonać oceny ćwiczenia.

       Wyposażenie stanowiska pracy:
–

dokumenty potrzebne do prowadzenia rachunkowości w firmie,

–

dokumenty potrzebne do rozliczania firmy w urzędach,

–

materiały do przygotowania reklamy firmy,

–

przybory do pisania,

–

literatura rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Przyjmij do własnej jednoosobowej firmy trzech pracowników i zorganizuj dla nich

pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować przepisy związane z przyjęciem pracowników,
2)  określić, jakich pracowników potrzebujesz,
3)  przeanalizować podaż siły roboczej w najbliższym otoczeniu,
4)  przeczytać przygotowane listy motywacyjne od kandydatów,
5)  przeprowadzić  rozmowy  indywidualne  z  kandydatami,  których  listy  motywacyjne  były

interesujące,

6)  wybrać kandydatów i umotywować w notatniku swój wybór,
7)  przygotować plan organizacji pracy dla wybranych pracowników,
8)  rozliczyć pracowników po miesiącu pracy,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:
–

przepisy związane z przyjęciem pracowników,

–

przygotowanych 10 listów motywacyjnych,

–

10 autorów listów motywacyjnych,

–

przybory pisania,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 6 dotycząca ćwiczenia.

4.8.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić dokumenty, które trzeba przygotować w celu założenia

działalności gospodarczej?

2)  scharakteryzować poszczególne części biznesplanu?
3)  określić zasady przyjmowania pracowników?
4)  określić sposoby prowadzenia dokumentacji firmy?
5)  napisać list motywacyjny?

¨
¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 25 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5.  Za każdą poprawną odpowiedź  możesz uzyskać 1 punkt.
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; zaznacz
ją znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 20 do 25).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Każdy pracownik przed rozpoczęciem pracy powinien być przeszkolony w zakresie

przepisów
a)  bhp.
b)  urlopowych.
c)  zdrowotnych.
d)  ubezpieczeniowych.

2. Ochrona przeciwpożarowa na budowie nie obejmuje

a)  umieszczenia w odpowiednim miejscu instrukcji przeciwpożarowej.
b)  przeszkolenia przy wprowadzaniu nowych maszyn i urządzeń.
c)  przestrzegania przepisów organizacji placu budowy.
d)  organizacji dróg ewakuacji.

3. Do elementów konstrukcyjnych budynku zaliczamy

a)  podłogi.
b)  okładziny.
c)  ściany nośne.
d)  ściany osłonowe.

4. Zagospodarowanie placu budowy rozpoczyna się od:

a)  ogrodzenia terenu i założenia telefonu.
b)  ogrodzenia terenu i ustawienia tablicy informacyjnej.
c)  uporządkowania terenu, ustawienia toalety i tablicy informacyjnej.
d)  uporządkowania  terenu,  ustawienia  toalety,  tablicy  informacyjnej  i  założenia

telefonu.

5. Tablica informacyjna ma kolor

a)    biały.
b)  żółty.
c)  czarny.
d)  czerwony.

6. Tablicę informacyjną ustawiamy

b)    za barakiem socjalnym.
c)    w miejscu widocznym obok wejścia.
d)  w miejscu niewidocznym obok wejścia.
e)  w miejscu niewidocznym za barakiem socjalnym.

7. Worki z cementem można składować

a)  pod wiatą.
b)  na wolnym powietrzu.
c)  w magazynie zamkniętym na podłodze betonowej.
d)  w magazynie zamkniętym na paletach powyżej posadzki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Największe uszkodzenia drzew i krzewów następują, gdy na placu budowy

a)  jeździmy walcem.
b)  jeździmy wywrotkami.
c)  prowadzimy magistralę ciepłowniczą.
d)  prowadzimy głośne rozmowy i krzyczymy.

9. W miejscach przeznaczonych do uprawy roślin pod warstwą usypanej ziemi powinny

znajdować się
a)  Stara, nieprzepuszczalna nawierzchnia.
b)  warstwa nadmiernie ubitego gruntu.
c)  warstwa spulchnionej ziemi.
d)  stare fundamenty.

10. W miejscach prowadzenia wykopów należy zostawić

a)  słupy.
b)  fundamenty.
c)  urodzajną ziemię.
d)  pnie po usuniętych drzewach.

11. Przed uszkodzeniami mechanicznymi ochroni się pień drzewa przez obłożenie

a)  słomą.
b)  miękką tkaniną.
c)  folią aluminiową.
d)  deskami i obwiązanie drutem.

12. Po placu budowy należy się poruszać po

a)  alejkach.
b)  wyznaczonych drogach.
c)  wyznaczonych drogach obok dźwigu.
d)  wyznaczonych drogach przeciwpożarowych.

13. Na rysunku budowlanym obrys elementu został narysowany kreską

a)  grubą.
b)  cienką.
c)  przerywaną.
d)  kropkowaną.

14. Do zapraw jako wodę zarobową do betonów, jeżeli nie ma możliwości przeprowadzenia

badań, stosujemy wodę
a)  mineralną.
b)  wodociągową.
c)  z najbliższej rzeki.
d)  z najbliższego stawu rybnego.

15. Podstawą odbioru robót budowlanych są:

a)  harmonogramy robót i projekt budynku.
b)  kontrolki pracowników i dziennik budowy.
c)  protokoły materiałów, dziennik budowy i harmonogram prac.
d)  protokoły materiałów, dziennik budowy i projekt techniczny.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. W razie zauważenia źródła pożaru należy zaalarmować:

a)  straż i majstra budowy.
b)  innych pracowników, straż, kierownictwo budowy.
c)  majstra budowy, straż, inspektora nadzoru, projektanta.
d)  innych pracowników, straż, inspektora nadzoru, straż miejską.

17. Podczas pracy z materiałami szkodliwymi, pracownik musi

a)  palić papierosy.
b)  mieć otwarte okna.
c)  mieć włączony piecyk gazowy.
d)  mieć włączone wszystkie urządzenia elektryczne.

18. Miejsce zerowe niwelety to przecięcie się linii

a)  wykopu i terenu.
b)  wykopu i nasypu.
c)  terenu z istniejącą powierzchnią terenu.
d)  nasypu z niweletą nawierzchni drogi gruntowej.

19. Dziennik budowy zobowiązany jest prowadzić

a)  majster.
b)  kierownik budowy.
c)  operator zgarniarki.
d)  przeszkolony pracownik.

20. Jaka jest rzeczywista wysokość murku, jeśli na rysunku budowlanym wykonanym

w skali 1:50 wysokość tego murku wynosi 4 cm?
a)  2 m.
b)  3 m.
c)  4 m.
d)  5 m.

21. Na wykonanie 100 m

muru według KNR 2 – 02/1111/03 norma czasu wynosi 90,28

roboczo – godziny  (r-g). Oblicz, ile czasu potrzeba na wykonanie muru o długości 8  m
i wysokości 2,5 m?
a)  8,06 r – g.
b)  18,06 r – g.
c)  28,06 r – g.
d)  38,06 r – g.

22. Ile potrzebujesz kleju na zagruntowanie ściany o wymiarach 4 x 2,5 m, jeśli warstwa

kleju wynosi 0,5 cm?
a) 0,5 m

b) 0,05 m

c) 0,005 m

d) 0,0005 m

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23. Ile kg suchej zaprawy klejowej należy użyć do przygotowania masy klejowej

do wykonania 20 m

okładziny z materiałów powlekanych, jeśli zużycie suchej

mieszanki wynosi 3 kg/m

a)  50 kg.
b)  60 kg.
c)  70 kg.
d)  80 kg.

Tabelka dotyczy zadania 24 i 25

Powierzchnia

Średnia

powierzchnia

Objętość

Y
K
O
P
+

A
S
Y
P
-

Y
K
O
P
+

A
S
Y
P
-

LEG

ŚĆ

Y
K
O
P
+

A
S
Y
P
-

20 100 5,62 0,62

123 ------ 3,04

143 3,04 ----

24. W miejsce 1 wstawisz

a)  0,62.
b)  2,81.
c)  3,04.
d)  5,62.

25. W miejsce 2 wstawisz

a)  0,62.
b)  1,52.
c)  1,83.
d)  3,04.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Organizowanie procesu inwestycji

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem: