background image

Prof. UEK dr hab. Czesław Mesjasz 
Katedra Procesu Zarządzania, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW 
INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA  

background image

SYSTEM INFORMACYJNY

A SYSTEM INFORMATYCZNY?

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW   

INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA  

background image

Zintegrowany System Zarządzania 

(ZSZ)

(Integrated Management System - IMS)

to taki system informatyczny, który umożliwia 

całościowe i zintegrowane zarządzanie

Przedsiębiorstwem (organizacją).

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW 

INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA  

background image

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW 

INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA

Definicje:

Informacja

komunikacja

system informacyjny

system informatyczny

background image

INFORMACJA I DANE 

Jako 

dane

traktuje się nie przetworzone liczby i fakty 

odzwierciedlające jakieś aspekty rzeczywistości. 

Informacje

są to natomiast dane przedstawione w sposób posiadający 
jakieś znaczenie. Interpretacja danych stanowi informację. 

W rozważaniach dotyczących systemów informatycznych 

wprowadza się również rozróżnienie pomiędzy danymi a 
wiadomościami: 

Dane są taką postacią informacji, którą możemy 

przetworzyć z użyciem sprzętu komputerowego. 

Wiadomości

są to natomiast uporządkowane zbiory 

danych, które zawierają informacje dla zarządzania

background image

DEFINICJA C. SHANNONA 

Załóżmy, że mamy n zdarzeń. Prawdopodobieństwo 
wystąpienia  zdarzenia oznaczonego numerem i wynosi p

i

Całkowita 

entropia informacyjna (miara nieuporządkowania 

zbioru zdarzeń) 

wynosi wówczas:

Jako miarę ilości informacji traktujemy powyższą miarę 

nieuporządkowania (entropii) ze znakiem ujemnym, czyli 
negentropię

. W najbardziej uproszczonym ujęciu miara ta 

określa o ile zmniejsza się stopień nieuporządkowania 
układu, jeżeli wprowadzona zostaje do niego określona ilość 
informacji 

i

n

i

i

p

p

H

2

lg

background image

ASPEKTY INFORMACJI

Informacja posiada cztery aspekty: 

ilościowy, znaczeniowy, 

syntaktyczny i wartościowy

aspekt ilościowy

informacji wyraża się w ilości symboli lub 

sygnałów koniecznych do jej przekazania. 

aspekt znaczeniowy

(semantyczny) wyraża się w interpretacji 

treści informacji za pomocą symboli przez przypisywanie im 
określonego znaczenia.

aspekt syntaktyczny

dotyczy związków logicznych pomiędzy 

znaczeniem poszczególnych symboli   oraz ich ciągów (słów).

aspekt wartościowy

(pragmatyczny) informacji związany jest 

z jej użytecznością dla danego podmiotu 

background image

HIERARCHIA ZMIAN STANÓW INFORMACJI I WIEDZY

MĄDROŚĆ 

WIEDZA 

INFORMACJA

DANE

SYMBOLE 

ZNA

CZENIE

background image

Sygnały

Dane

Informacje

Wiedza

Mądrość

Wykorzystane zasoby

Złożoność 
semantyczna

PIRAMIDA INFORMACYJNA

background image

FORMY INFORMACJI MENEDŻERSKIEJ 

-

akty prawne i przepisy wewnętrzne

-

dokumenty zewnętrzne i wewnętrzne

-

korespondencja wewnętrzna i zewnętrzna

-

bazy danych

-

projekcje (prognozy, programy i plany)

-

rozwiązania zadań decyzyjnych

-

arkusze analityczne i kontrolne

background image

FORMY INFORMACJI MENEDŻERSKIEJ, C.D.  

-

sprawozdania, analizy, raporty, meldunki

-

komentarze, recenzje, teksty naukowe

-

instrukcje

-

notatki

background image

gdzie:

SI 

– system informacyjny organizacji

P

– zbiór podmiotów, które są użytkownikami systemu

I

– zbiór informacji o sferze realnej czyli o jej stanie i zachodzących w niej 

zmianach a więc tzw. zasoby informacyjne

T

– zbiór narzędzi technicznych stosowanych w procesie pobierania, 

przesyłania, przetwarzania, przechowywania i wydawania informacji

O

– zbiór rozwiązań systemowych stosowanych w danej organizacji, a 

więc stosowana formuła zarządzania (podsystem zarządzania)

M

– zbiór metainformacji, czyli opis systemu informacyjnego i jego 

zasobów informacyjnych

R

– relacje między poszczególnymi zbiorami

SYSTEM INFORMACYJNY

Elementy systemu informacyjnego (SI)

[1]

:

SI

= {

P, I, T, O, M ,R

}

[1]

J. Kisielnicki, H. Sroka, Systemy informacyjne biznesu. Informatyka dla zarządzania, Placet, Warszawa 1999,  s. 19.

background image

EWOLUCJA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH 

WSPOMAGANIA ZARZĄDZANIA

SET - Systemy 

ewidencyjno-transakcyjne

SID - Systemy 

informacyjno-decyzyjne

SWD  (DSS) - Systemy 

wspomagania decyzji

ZSI- Zintegrowane systemy 

informatyczne

SIK - Systemy 

informowania kierownictwa

SE - Systemy eksperckie

SSI - Systemy sztucznej 

inteligencji

ZSI

SE

SSI

background image

SYSTEMY EWIDENCYJNO-TRANSAKCYJNE 

SET

(TPS- TRANSACTION PROCESSING SYSTEMS

Są to systemy zorientowane na bieżącą ewidencję 
działalności gospodarczej obiektu oraz na obsługę 
transakcji. 

Przykładami mogą być systemy: ewidencji sprzedaży, 
rachunkowości i kosztów, gospodarki środkami 
trwałymi, gospodarki materiałowej, ewidencji środków 
finansowych, ewidencji zatrudnienia, ewidencji płac itp. 
Ze względu na to, że informacje dostarczane są przez 
tego typu systemy z dużym opóźnieniem mają one 

małą 

przydatność dla potrzeb zarządzania

background image

SYSTEMY INFORMACYJNO-DECYZYJNE 

SID

(MIS 

– MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS

Są to systemy zapewniające organizacji efektywne 
gromadzenie danych, organizacją ich przepływu 
i sprawnego dostępu do danych z wykorzystaniem dużych 
systemów komputerowych. 

Działają one z wykorzystaniem baz danych, które w prosty 
sposób przetwarzają a wyniki prezentują w postaci 
raportów. Przykłady - systemy: finansowo-księgowe, kadry-
płace, gospodarka magazynowa.

background image

SYSTEMY WSPOMAGANIA DECYZJI 

SWD

(DSS - DECISION SUPPORT SYSTEMS)

Są to systemy, których głównym zadaniem jest 
wspomaganie podejmowania decyzji strategicznych             
i taktycznych. W systemach tych zastosowano bazy 
metod, które ukierunkowane są na podejmowanie decyzji   
z częściowo lub słabo ustrukturalizowanymi problemami. 
Mogą posiadać możliwości symulacji. 

Do podstawowych obszarów wspomaganych przez te 
systemy zalicza się: planowanie działalności 
gospodarczej, inwestycje, zaopatrzenie, sprzedaż wyrobów 
i usług, gospodarka finansowa.

background image

ZINTEGROWANE SYSTEMY INFORMATYCZNE 

ZSI

(IMIS- INTEGRATED MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS)

W systemach tych wymagana jest realizacja kilku 

poziomów integracji:

Integracja systemu informacyjnego

– czyli integracja funkcji, wyników
przedsiębiorstwa, struktury organizacyjnej,

Integracja

zastosowań

- w tym integracja

oprogramowania

użytkowego, środków komunikacji

z

użytkownikami,

Integracja danych

– rozumiana jako integracja

z

bazą danych, słowników danych,

Integracja

systemów

– chodzi o systemy sieci,

oprogramowanie komunikacyjne, oprogramowanie
systemowe.

background image

OBECNIE NAJPOWSZECHNIEJ UŻYWANE SĄ ZSI 

KLASY 

ERP

Do Zintegrowanych Systemów Informatycznych 

cieszących się ogromnym powodzeniem zalicza się systemy 
klasy 

ERP (Enterprise Resource Planning - Planowanie 

Zasobów Przedsiębiorstwa). 

Definiuje się je, jako systemy optymalizujące procesy 

biznesowe zarówno wewnętrzne w organizacji jak                         
i zachodzące w najbliższym jej otoczeniu, dzięki 
zastosowaniu narzędzi pozwalających automatyzować 
wymianę danych z kooperantami w całym łańcuchu 
logistycznym.

background image

SYSTEMY INFORMOWANIA KIEROWNICTWA 

SIK

(EIS 

– EXECUTIVE INFORMATION SYSTEMS)

Są to systemy pozwalające skupić uwagę raczej na 

ogólnym, sprawnym działaniu firmy, niż na optymalizacji 
decyzji. Służą temu rozbudowane systemy zapytań oraz 
indywidualizacja przedstawionych raportów i narzędzi 
komunikacji z systemem. 

Dostarczają informacji głównie kierownictwu 

najwyższego szczebla.

background image

SYSTEMY EKSPERCKIE 

SE

(ES- EXPERT SYSTEMS

Określane są często jako komputerowe systemy 

rozwiązujące problemy z wykorzystaniem opisu 
(reprezentacji) wiedzy i procesu rozumowania 

Systemy te generują swoje decyzje w oparciu o bazy 

wiedzy i mechanizmy sztucznej inteligencji. Dzięki temu 
mogą tworzyć różnorodne modele sytuacji decyzyjnej, 
uwidaczniać otrzymane rozwiązania  

Do rozstrzygania problemu posługują się programami 

zawierającymi tzw. 

reguły heurystyczne

, które 

odzwierciedlają wiedzę ekspertów dziedzinowych 

background image

SYSTEMY SZTUCZNEJ INTELIGENCJI 

SSI

(AIS 

– ARTIFICAL INTELLIGENCE SYSTEMS

Są to systemy uczące się na podstawie własnego 

doświadczenia. Podstawowymi narzędziami SSI są sieci 
neuronowe, które składają się ze sztucznych neuronów 
przetwarzających sygnały wejściowe w pojedynczy sygnał 
wyjścia. Zbiory połączonych neuronów tworzą sieć, której 
struktura i organizacja jest rezultatem uczenia się oraz 
gromadzenia doświadczeń. 

Mogą wspomagać podejmowanie decyzji w wielu 

dziedzinach: analiza ryzyka, usługi finansowe, marketing, 
analiza procesu produkcji itp.

background image

SYSTEM INFORMACYJNY A INFORMATYCZNY 

 

System informacyjny

 częściowo 

skomputeryzowany

System informatyczny

System informacyjny 

całkowicie

skomputeryzowany

System informacyjny to 

skomputeryzowana część systemu 

informatycznego

background image

SYSTEM INFORMACYJNY A INFORMATYCZNY?

SYSTEM INFORMATYCZNY ZARZĄDZANIA (SIZ)

Ta część systemu informacyjnego 

przedsiębiorstwa, w której ramach generowanie    

i gromadzenie danych źródłowych, ich 

przetwarzanie, analiza oraz prezentowanie 

danych/informacji odbywa się przy wykorzystaniu 

metod, technik, technologii i narzędzi 

informatycznych

[

background image

W ramach 

zintegrowanego systemu zarządzania 

przedsiębiorstwem 

wyróżniamy modułowo zorganizowany 

zintegrowany system 

informatyczny

(ZSI), obsługujący wszystkie sfery funkcjonalne jego 

działalności:

marketing, planowania oraz zaopatrzenie 

techniczne przygotowanie produkcji i jej sterowanie, 

dystrybucja, sprzedaż, gospodarka remontowa

prace finansowo 

– księgowe i gospodarka zasobami ludzkimi. 

PODSUMOWANIE

background image

ISTOTĄ METOD PROJEKTOWANIA 

STRUKTURALNEGO

JEST UPRASZCZANIE ZŁOŻONEGO SYSTEMU POPRZEZ 
SYSTEMATYCZNE ROZKŁADANIE GO NA PROSTSZE 
ELEMENTY SKŁADOWE.

W TEN SPOSÓB DROGOWSKAZEM DLA PROJEKTANTA 
JEST 

STRUKTURA

ROZWAŻANEGO PROBLEMU.

PROJEKTOWANIE STRUKTURALNE 

background image
background image

METODY STRUKTURALNE SPIRALNE 

BYWAJĄ 

CZASEM NADMIERNIE SFORMALIZOWANE, DLATEGO 

W OSTATNICH LATACH ZACZĘTO LANSOWAĆ 

BARDZIEJ SWOBODNĄ METODYKĘ PROJEKTOWANIA 

SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH, NAZYWANĄ

„AGILE SOFTWARE DEVELOPMENT METHODS”

W POLSKIEJ LITERATURZE ODPOWIEDNIE METODY 

ZWYKŁO SIĘ OKREŚLAĆ JAKO „

ZWINNE

”.

background image

METODYKI „AGILE” (ZWINNE)

background image

PODSTAWOWE SKŁADNIKI „MANIFESTU” 

ZWOLENNIKÓW „ZWINNYCH” METOD 

PROJEKTOWANIA SĄ DOSYĆ OCZYWISTE

I ŁATWE DO ZAAKCEPTOWANIA

ludzie, ich kontakty, zdolność do rozwiązywania 

problemów są ważniejsze niż sztywne procedury 

i narzędzia zarządzania 

wynikiem projektu jest pracujące 
oprogramowanie a nie dokumentacja, 

z użytkownikiem się współpracuje a nie 
negocjuje kontrakt

ważniejsza jest umiejętność reagowania na 

zmieniające się warunki otoczenia niż podążanie 

za opracowanym na wstępie planem

background image

W MYŚL MANIFESTOWANYCH ZASAD 
METODY „AGILE” NIE SĄ W ISTOCIE NOWYMI 
PRAKTYKAMI POSTĘPOWANIA W PROJEKCIE, 
BO TE SĄ TRADYCYJNE.

NOWOŚCIĄ JEST TRAKTOWANIE CZŁOWIEKA 
JAKO NADRZĘDNEGO CZYNNIKA SUKCESU.

background image

SKALA DOJRZAŁOŚCI MODELI TWORZENIA 

SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH POKAZUJE, ŻE 

METODY „ZWINNE” MOŻNA STOSOWAĆ GŁÓWNIE 

DLA NIEZBYT DUŻYCH SYSTEMÓW

Działania 

ad-hoc

(bez planu)

XP

Modele z 

punktami 

kontrolnymi 

sterowane 

ryzykiem 

Sztywne 

działania

kontraktowe

Adaptacyjny

rozwój 

oprogramowania

Metody agile

Standard modelu dojrzałości procesu tworzenia 

oprogramowania (Standard CMM)

Modele z 

punktami 

kontrolnymi 

sterowane 

planem 

background image

PRZYKŁADY METOD ZWINNYCH

Metodyka Crystal (Crystal family), 

Projektowanie zorientowane na właściwości (Feature Driven 
Development), 

Modelowanie zwinne (Agile Modeling), 

Programowanie ekstremalne (Extreme Programming),

Adaptacyjny rozwój oprogramowania (Adaptive Software 
Development), 

Metodyka scrum (Scrum development), 

Prototypowanie (Prototyping methodology), 

Szybkie programowanie internetowe (Internet Speed 
Development), 

Pragmatyczne programowanie (Pragmatic Programming).

background image

BARIERY WDRAŻANIA PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH 

OGÓLNE

Bezwzględne 

Względne

Pozorne

background image

BARIERY WDRAŻANIA PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH 

RODZAJOWE 

Techniczne

Ekonomiczne

Organizacyjne

Socjo-psychologiczne

background image

WARUNKI POWODZENIA REALIZACJI PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH

właściwe uzasadnienie wprowadzenie systemu

wizja i odpowiedni biznes plan 

restrukturyzacja procesów (ew. reengineering)

kultura organizacji sprzyjająca zmianom

background image

WARUNKI POWODZENIA REALIZACJI PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH

komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna

dobór zespołów projektowych

nadzór i kontrola wdrożenia

background image

WARUNKI POWODZENIA REALIZACJI PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH

kierownik (przywódca?) zespołu projektowego

kompetentne przygotowanie oprogramowania

testowanie i usuwanie problemów

wsparcie ze strony naczelnego kierownictwa