1_Glowny_ksiegowy

Spis tre

1. Dane identyfikacyjne zawodu .............................................................

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach ..

1.2. Notka metodologiczna i autorzy ................................................

2. Opis zawodu .........................................................................................

2.1. Synteza zawodu .......................................................................

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

powania

zawodu ....................................................................................

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia pracy,

zagro

enia, organizacja pracy) ................................................

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwska-

zania do wykonywania zawodu ................................................

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia pracy

w zawodzie ...............................................................................

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/walidacji

kompetencji...............................................................................

2.7. Zadania zawodowe ...................................................................

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych..............................................

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi a poziomem

kwalifikacji w ERK/PRK.............................................................

3. Opis kompetencji zawodowych ..........................................................

3.1. Planowanie, analizowanie i kontrolowanie sytuacji finansowej

jednostki Kz1 ...........................................................................

3.2. Kierowanie pracami działów finansowo-ksi

gowych Kz2 ......... 10

3.3. Monitorowanie prawidłowo

ci rozlicze

finansowych z orga-

nami podatkowymi, ZUS, instytucjami finansowymi i kontra-
hentami Kz3.............................................................................. 12

3.4. Opracowywanie sprawozda

finansowych i raportów Kz4........ 13

3.5. Kompetencje społeczne KzS ................................................... 14

4. Profil kompetencji kluczowych .......................................................... 14

5. Słownik ................................................................................................. 15

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci na potrzeby rynku pracy (KZiS

2010):

121101 Główny ksi

gowy

Grupa wielka 1 – Przedstawiciele władz publicznych, wy

si urz

dnicy

i kierownicy (w Mi

dzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych

ISCED 2011 – poziom 7).

Grupa elementarna 1211 – Kierownicy do spraw finansowych (w Mi

dzy-

narodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie
1211 Finance managers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ci (PKD 2007):

Sekcja N. Działalno

ść

w zakresie usług administrowania i działalno

ść

wspieraj

ca, Dział 82. Działalno

ść

zwi

zana z administracyjn

obsług

biura i pozostała działalno

ść

wspomagaj

ca prowadzenie działalno

gospodarczej, Grupa 82.1. Działalno

ść

zwi

zana z administracyjn

obsłu-

biura, wł

czaj

c działalno

ść

wspomagaj

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

dzynarodowe) oraz głównie wyni-

ków bada

analitycznych na 16 stanowiskach pracy w 14 przedsi

biorstwach

(du

e – 1,

rednie – 6, małe − 5, mikro − 2, w tym produkcyjne − 5, produkcyj-

no-usługowe − 1, usługowe − 6, administracyjne − 2), przeprowadzonych w lu-
tym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Lucyna Szczeci

ska – Szpital Kliniczny WAM-CSW w Łodzi,

•

Marianna Biernacik-Bartkiewicz – Studium Nowoczesnych Technologii

Szkoleniowo-Wdro

eniowych w Łodzi,

•

Renata Zaj

c – Urz

d Miejski w Radomiu,

•

Halina Zwolska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB w Radomiu.

Ewaluatorzy:

•

Magdalena Dec – Komandor S.A. w Radomiu,

•

Barbara Kruczek – ekspert niezale

ny, były pracownik Urz

du Skarbo-

wego w Łodzi.

Recenzenci:

•

Agnieszka G

sior – Urz

d Skarbowy w Mi

sku Mazowieckim,

•

Jan Przydatek – ekspert niezale

ny, były pracownik Zespołu Szkół Eko-

nomicznych w Radomiu.

Komisja Bran

owa (zatwierdzaj

ca):

•

Anna Mozalewska (przewodnicz

ca) – Stowarzyszenie Ksi

gowych

w Polsce, Oddział Okr

gowy w Łodzi,

•

Bogdan Grzybowski – Ogólnopolskie Porozumienie Zwi

zków Zawodo-

wych w Warszawie,

•

Magdalena Sta

czyk – Business Centre Club, Lo

a Radomska w Ra-

domiu.

Data zatwierdzenia:

•

19.09.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Główny ksi

gowy planuje, koordynuje i nadzoruje prowadzenie rachunko-

ci organizacji.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

powania zawodu

Główny ksi

gowy nadzoruje cało

ść

zagadnie

finansowych w przedsi

bior-

stwach produkcyjnych, handlowych, usługowych, w jednostkach sektora finan-
sów publicznych, w bankach, w jednostkach nieprowadz

cych działalno

gospodarczej, w jednostkach zajmuj

cych si

ubezpieczeniami. Organizuje,

koordynuje i kontroluje prace komórek finansowo-ksi

gowych. Odpowiada za

zgodno

ść

dokumentacji ksi

gowej, procedur ksi

gowych, ksi

g rachunkowych,

sprawozda

finansowych i raportów o sytuacji finansowej z ustaw

o rachun-

kowo

ci, przepisami podatkowymi. Sporz

dza bilans, rachunek zysków i strat

oraz inne sprawozdania zewn

trzne i wewn

trzne. Zarz

dza zobowi

zaniami

i nale

ciami w jednostce.

Dokonuje oceny sytuacji finansowej. Współpracu-

je z kierownictwem, wykonuj

c czynno

ci wspomagaj

ce zarz

dzanie jednost-

. Współpracuje z organami podatkowymi, instytucjami finansowymi i innymi

interesariuszami.

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia

pracy, zagro

enia, organizacja pracy)

Główny ksi

gowy wykonuje prac

w pomieszczeniach biurowych wyposa-

onych w komputer ze specjalistycznym oprogramowaniem finansowo-ksi

go-

wym, dost

pem do baz danych, Internetu, telefon i faks. Główny ksi

gowy

przebywa równie

w innych pomieszczeniach biurowych, gdzie pracuj

podlegli

mu pracownicy lub osoby kieruj

ce innymi działami firmy. Odpowiedzialny jest

za prac

całego działu, któr

musi dobrze zorganizowa

i nadzorowa

. Zacho-

wuje tajemnic

zawodow

i podejmuje działania zapobiegaj

ce jej ujawnianiu.

Praca głównego ksi

gowego na bie

żą

co wymaga kontaktów nie tylko z pod-

władnymi, ale tak

e z przeło

onym i kierownikami innych działów. W zale

od potrzeb przemieszcza si

do instytucji i urz

dów zewn

trznych, z którymi

współpracuje w zakresie wykonywanych obowi

zków. Główny ksi

gowy musi

sprawnie posługiwa

komputerem w zakresie obsługi pakietu biurowego,

szczególnie arkusza kalkulacyjnego oraz baz danych. Główny ksi

gowy pracu-

je przeci

tnie w wymiarze o

miu godzin dziennie.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Główny ksi

gowy powinien mie

umiej

tno

ść

zarz

dzania lud

mi i moty-

wowania podwładnych do pracy, zdolno

ść

koncentracji uwagi, dobr

pami

ęć

wysoko rozwini

te umiej

tno

ci analityczne i planistyczne. Głównego ksi

go-

wego powinna charakteryzowa

dokładno

ść

, skrupulatno

ść

, samodzielno

ść

spostrzegawczo

ść

, odpowiedzialno

ść

, uczciwo

ść

, umiej

tno

ść

pracy pod pre-

czasu i przeło

onych. Ze wzgl

du na du

żą

skal

odpowiedzialno

ci od

osoby pełni

cej t

funkcj

wymagana jest odporno

ść

na stres i umiej

tno

ść

radzenia sobie z nim. Do oceny i analiz dotycz

cych sytuacji finansowej jed-

nostki potrzebne jest logiczne my

lenie i umiej

tno

ść

trafnego, niezale

nego

du i szybkiego podejmowania decyzji. Główny ksi

gowy powinien posiada

zdolno

ci organizacyjne niezb

dne do prawidłowej organizacji pracy działu

i prowadzenia nadzoru nad sprawnym jego funkcjonowaniem. Osoba pracuj

w tym zawodzie powinna by

gotowa do systematycznej aktualizacji wiedzy,

mie

wypracowany nawyk poszukiwania informacji, studiowania i interpretowa-

nia przepisów. Powinna charakteryzowa

dobrym stanem zdrowia. Prac

w zawodzie głównego ksi

gowego wykluczaj

choroby psychiczne, zaburzenia

osobowo

ci i wyst

puj

ce socjopatie, niewyra

na wymowa, problemy w poro-

zumiewaniu si

z otoczeniem oraz znaczne wady wzroku, które nie mog

skorygowane.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie

Do pracy w zawodzie głównego ksi

gowego wymagane jest wykształcenie

sze ekonomiczne o kierunku finanse, rachunkowo

ść

lub wy

sze zawodowe

pierwszego stopnia, uzupełniaj

ce ekonomiczne studia magisterskie lub pody-

plomowe studia w zakresie administracji i zarz

dzania, a tak

e bran

owe

uprawnienia i licencje. Wymagana jest bardzo dobra znajomo

ść

polskich prze-

pisów, m.in. Ustawy o rachunkowo

ci,

prawa podatkowego. Główny ksi

gowy

powinien biegle posługiwa

zintegrowanymi pakietami oprogramowania

ksi

gowo-finansowego. Od ubiegaj

cego si

o stanowisko głównego ksi

go-

wego pracodawcy najcz

ęś

ciej wymagaj

co najmniej pi

cioletniego do

wiad-

czenia w pracy w finansach i ksi

gowo

ci, w tym dwu-, trzyletniego do

wiad-

czenia na stanowisku kierowniczym

Ze wzgl

du na charakter i zło

ono

ść

pra-

cy, dodatkowym atutem s

polskie lub mi

dzynarodowe kwalifikacje zawodowe

z dziedziny finansów oraz posiadanie uprawnie

do usługowego prowadzenia

ksi

g rachunkowych.

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Główny ksi

gowy to zawód wymagaj

cy ci

głego aktualizowania wiedzy

i podnoszenia kwalifikacji zawodowych poprzez uczestnictwo w specjalistycz-
nych szkoleniach z dziedziny finansów, podatków, zarz

dzania, rachunkowo-

ci, a w szczególno

ci rachunkowo

ci zarz

dczej. Ksi

gowy, który spełnia

warunki okre

lone w ustawie o biegłych rewidentach, mo

e uzyska

tytuł bie-

głego rewidenta lub stopie

dyplomowanego ksi

gowego po spełnieniu wymo-

gów okre

lonych przez stowarzyszenia bran

owe. Mo

e awansowa

na stano-

wisko 112006 Dyrektor finansowy lub kierownika jednostki, w której jest zatrud-
niony.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Organizowanie własnego stanowiska pracy oraz podległych pracowni-
ków zgodnie z przepisami i zasadami BHP, ochrony ppo

., ergonomii

oraz ochrony

rodowiska (niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz2, Kz3, Kz4,

KzS).

Z2.

Prowadzenie rachunkowo

ci organizacji zgodnie z obowi

zuj

cymi

przepisami (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z3.

Organizowanie i kontrolowanie rachunkowo

ci (niezb

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z4.

Ocenianie sytuacji finansowej (niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z5.

Opracowywanie strategii i procedur pozyskiwania

rodków finansowych

dla działalno

ci jednostki (niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z6.

Koordynowanie i nadzorowanie działa

zwi

zanych z obsług

finanso-

wo-ksi

gow

(niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z7.

Kontrolowanie wydatków i zapewnianie efektywnego wykorzystywania
zasobów finansowych (niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z8.

Kontrolowanie i weryfikowanie prawidłowej kwalifikacji operacji gospo-
darczych (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z9.

Nadzorowanie prawidłowo

ci rozlicze

z bud

etem i ZUS (niezb

dne

kompetencje: Kz3, KzS).

Z10. Nadzorowanie terminowo

ci płatno

ci zobowi

i wpływu nale

(niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz3, KzS).

Z11. Sporz

dzanie i analizowanie sprawozda

finansowych oraz ustalanie

wyniku finansowego (niezb

dne kompetencje: Kz4, KzS).

Z12. Sporz

dzanie raportów na potrzeby organizacji i instytucji zewn

trznych

(m.in. US, ZUS, GUS, banki) (niezb

dne kompetencje: Kz3, Kz4, KzS).

Z13. Nadzorowanie prawidłowego obiegu dokumentów finansowych i ich

archiwizowania (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Planowanie, analizowanie i kontrolowanie sytuacji finansowej organiza-

cji (potrzebne do wykonywania zada

: Z1, Z4, Z5, Z7, Z10).

Kz2 – Kierowanie pracami działów finansowo-ksi

gowych (potrzebne do wy-

konywania zada

: Z1, Z2, Z3, Z6, Z8, Z13).

Kz3 – Monitorowanie prawidłowo

ci rozlicze

finansowych z organami podat-

kowymi, ZUS, instytucjami finansowymi i kontrahentami (potrzebne do
wykonywania zada

: Z1, Z9, Z10, Z12).

Kz4 – Opracowywanie sprawozda

finansowych i raportów (potrzebne do

wykonywania zada

: Z1, Z11, Z12).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

: Z1÷Z13).

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

w zawodzie su-

geruje si

wykorzysta

do opisu

kwalifikacji na poziomie 7 wła

ciwym dla wy-

kształcenia wy

szego drugiego stopnia w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifi-

kacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfika-
cji zawodów i specjalno

ci (grupa wielka 1 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ca zawód głównego ksi

gowego:

1) w zakresie wiedzy: zna w pogł

biony sposób zagadnienia finansowo-

ksi

gowe, teorie, metody oraz zło

one zale

ci mi

dzy nimi, tak

e w po-

zaniu z sytuacj

ekonomiczn

i społeczn

, rozumie ró

norodne zło

one

uwarunkowania wykonywanej pracy na stanowisku głównego ksi

gowego;

2) w zakresie umiej

tno

ci: umie wykonywa

zadania oraz formułowa

i roz-

zywa

problemy finansowo-ksi

gowe z wykorzystaniem nowej wiedzy,

tak

e z innych dziedzin, samodzielnie planowa

własne uczenie si

przez

całe

ycie i ukierunkowywa

innych w tym zakresie, potrafi komunikowa

ze zró

nicowanymi kr

gami odbiorców i odpowiednio uzasadnia

swoje

stanowisko.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych

w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z4, Z5, Z7, Z10 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Planowanie, analizowanie i kontrolowanie sytuacji

finansowej jednostki Kz1

Wiedza – zna i rozumie zagadnienia
finansowo-ksi

gowe i zło

one zale

ci mi

dzy nimi, zwi

zane z proce-

durami pozyskiwania i efektywnego
wykorzystywania

rodków finanso-

wych oraz z dokonywaniem oceny
sytuacji finansowej jednostki, w szcze-
gólno

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochrony

ppo

., ergonomii, ochrony

rodo-

wiska w zakresie planowania,
kontrolowania i analizowania sy-
tuacji finansowej jednostki;

−

przepisy podatkowe, celne i dewi-

zowe;

−

przepisy ordynacji podatkowej;

−

ustaw

o finansach publicznych;

−

narz

dzia rachunkowo

ci zarz

czej;

−

elementy prawa handlowego i cy-

wilnego;

−

ustaw

o swobodzie działalno

gospodarczej;

−

zasady współpracy z bankami

obsługuj

cym podmiot;

−

obrót

pieni

ęż

ny,

materiałowy,

towarowy, wyrobami gotowymi;

−

ewidencj

aktywów trwałych i obro-

towych;

−

ewidencj

i rozliczanie kosztów

działalno

ci;

−

zasady inwentaryzacji i rozlicza-

nia ró

nic inwentaryzacyjnych;

Umiej

tno

ci – wykonuje zadania

oraz formułuje i rozwi

zuje problemy

finansowo-ksi

gowe z wykorzystaniem

nowej wiedzy, tak

e z innych dziedzin,

w szczególno

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

., ergonomii,

ochrony

rodowiska w zakresie

planowania,  kontrolowania  i  anali-
zowania  sytuacji  finansowej  jed-
nostki;

−

weryfikowa

poprawno

ść

klasyfi-

kowania,

rozliczania

kosztów

i przychodów, tworzenia i rozwi

zywania rezerw;

−

kontrolowa

poprawno

ść

wyceny

aktywów i pasywów;

−

przygotowywa

inwentaryzacj

nadzorowa

przebieg i rozlicza

jej

wynik;

−

analizowa

tre

ść

ekonomiczn

kont

ksi

gowych;

−

ksi

gowa

i analizowa

przychody

i koszty działalno

ci;

−

planowa

i podejmowa

decyzje na

podstawie

informacji

zawartych

w sprawozdaniach finansowych;

−

oblicza

, analizowa

i wykorzysty-

wska

niki finansowe;

−

sprawowa

nadzór i ocenia

pozy-

skiwanie i wykorzystanie

rodków

finansowych oraz zdolno

ść

płatni-

;

−

zasady tworzenia i rozwi

zywania

rezerw;

−

zasady wyceny składników bilan-

sowych;

−

procedury tworzenia i podziału

wyniku finansowego;

−

metody

dokonywania

analizy

finansowej;

−

rachunek kosztów;

−

koszty i wyniki w rachunku decy-

zyjnym;

−

zagadnienia decyzji inwestycyjnych;

−

planowanie strategiczne.

−

opracowywa

analizy finansowe;

−

analizowa

i ocenia

decyzje inwe-

stycyjne.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z6, Z8, Z13 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Kierowanie pracami działów finansowo-ksi

gowych Kz2

Wiedza – zna i rozumie zagadnienia
zwi

zane z organizowaniem, prowa-

dzeniem, nadzorowaniem i kontrolo-
waniem rachunkowo

ci w jednostce,

w szczególno

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochrony

ppo

., ergonomii, ochrony

rodo-

wiska w zakresie kierowania pra-
cami działów finansowo-ksi

go-

wych;

−

kodeks etyki zawodowej w ra-

chunkowo

ci;

−

style kierowania prac

zespołu;

−

standardy rachunkowo

ci;

−

przepisy Ustawy o rachunkowo-

ci;

−

procedury dokumentowania sys-

temu przetwarzania danych;

−

zasady dokumentowania polityki

rachunkowo

ci;

−

budow

zakładowego planu kont;

−

formy i techniki rachunkowo

ci;

−

procedury otwierania, prowadze-

nia i zamykania ksi

g rachunko-

wych;

Umiej

tno

ci – planuje własn

prac

oraz organizuje, nadzoruje i kontroluje
prac

podległych

pracowników,

w szczególno

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

., ergonomii,

ochrony

rodowiska w zakresie

kierowania pracami działów finan-
sowo-ksi

gowych;

−

przestrzega

zasad

etycznego

wykonywania zawodu;

−

ustala

wymagania w zakresie

kompetencji na dane stanowisko
w działach finansowo-ksi

gowych;

−

planowa

i przydziela

zadania

zgodnie z kompetencjami i predys-
pozycjami pracowników;

−

koordynowa

prace zespołu;

−

stosowa

metody motywowania

pracowników;

−

ocenia

prac

podległych pracow-

ników;

−

organizowa

i doskonali

system

wewn

trznej

informacji

ekono-

micznej;

−

stosowa

krajowe i mi

dzynaro-

dowe standardy rachunkowo

ci;

−

zasady dokonywania i uzgadnia-

nia zapisów w ksi

gach rachun-

kowych;

−

zasady i metody poprawiania bł

dów w ksi

gach rachunkowych;

−

zasady funkcjonowania kont ksi

gowych;

−

warianty rachunku zysków i strat;

−

zasady kontroli i obiegu dokumen-

tów ksi

gowych;

−

zasady archiwizowania dokumen-

tów i ksi

g rachunkowych.

−

opracowywa

i modyfikowa

za-

kładowy plan kont;

−

opracowywa

dokumentacj

sys-

temu przetwarzania i ochrony da-
nych;

−

weryfikowa

poprawno

ść

prowa-

dzenia ksi

g rachunkowych tech-

nik

czn

oraz z wykorzystaniem

programów finansowo-ksi

gowych;

−

ocenia

zgodno

ść

stosowanych

procedur z przyj

polityk

ra-

chunkowo

ci w jednostce;

−

kontrolowa

poprawno

ść

zakwalifi-

kowania operacji gospodarczych,
ich dekretacji i ksi

gowania na

kontach;

−

korygowa

bł

dy w ksi

gach ra-

chunkowych;

−

opracowywa

instrukcj

obiegu

dokumentów ksi

gowych;

−

opracowywa

procedury kontroli

dokumentów;

−

sprawdza

procedury

obiegu,

nadzoru i archiwizowania doku-
mentów ksi

gowych;

−

klasyfikowa

i kontrolowa

doku-

menty ksi

gowe;

−

nadzorowa

prawidłowo

ść

archiwi-

zowania dokumentów ksi

gowych

i ksi

g rachunkowych;

−

przygotowywa

oraz udost

pnia

dokumentacj

ksi

gow

i ksi

rachunkowe organom kontroli ze-
wn

trznej;

−

udziela

wyja

nie

organom kon-

troluj

cym;

−

analizowa

protokoły i zalecenia

pokontrolne.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z9, Z10, Z12 wymaga posiadania kom-

petencji zawodowej Kz3.

3.3. Monitorowanie prawidłowo

ci rozlicze

finansowych

z organami podatkowymi, ZUS, instytucjami
finansowymi i kontrahentami Kz3

Wiedza – zna zagadnienia zwi

zane

z prawidłowym rozliczaniem si

jed-

nostki z bud

etem i kontrahentami

oraz komunikowaniem si

ze zró

ni-

cowanymi

gami

odbiorców,

w szczególno

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochrony

ppo

., ergonomii, ochrony

rodo-

wiska w zakresie współpracy
z organami podatkowymi, instytu-
cjami finansowymi oraz kontrahen-
tami zewn

trznymi;

−

klasyfikacj

i ewidencj

rozra-

chunków;

−

przepisy

podatkowe

dotycz

ubezpiecze

społecznych i maj

kowych;

−

zasady sporz

dzania deklaracji

podatkowych i ZUS;

−

zasady dokonywania innych rozli-

cze

publiczno-prawnych.

Umiej

tno

ci – wykonuje zadania ma-

ce na celu prawidłowe oraz termino-

we rozliczenie jednostki z bud

etem

i kontrahentami, w szczególno

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

., ergonomii,

ochrony

rodowiska w zakresie

współpracy z organami podatko-
wymi, instytucjami finansowymi
oraz kontrahentami zewn

trznymi;

−

ustala

stan nale

ci, zobowi

i roszcze

spornych;

−

przestrzega

terminów płatno

na rzecz kontrahentów, instytucji
i osób fizycznych;

−

sprawdza

procedury zarz

dzania

płatno

ciami;

−

weryfikowa

zapisy w urz

dze-

niach ksi

gowych i rejestrach sta-

nowi

cych

podstaw

rozlicze

z kontrahentami, bud

etem, ZUS

oraz innymi instytucjami publicz-
noprawnymi;

−

sporz

dza

deklaracje podatkowe

i ZUS;

−

przestrzega

terminowych rozli-

cze

z tytułu podatków i ubezpie-

cze

społecznych;

−

stosowa

techniki informatyczne

w rozliczeniach z ZUS;

−

wycenia

i ksi

gowa

transakcje

w walutach obcych zgodnie z obo-
wi

zuj

cymi przepisami.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z11, Z12 wymaga posiadania kompe-

tencji zawodowej Kz4.

3.4. Opracowywanie sprawozda

finansowych i raportów Kz4

Wiedza – zna zagadnienia zwi

zanie

z ustalaniem i podziałem wyniku
finansowego oraz prezentacj

da-

nych w sprawozdaniach finansowych,
w szczególno

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochrony

ppo

., ergonomii, ochrony

rodo-

wiska w zakresie opracowywania
sprawozda

finansowych i rapor-

tów;

−

zasady wyceny maj

tku i kapita-

łów;

−

warianty rachunku zysków i strat;

−

zasady sporz

dzania sprawozda

finansowych.

Umiej

tno

ci – wykonuje zadania

zwi

zane z ustalaniem wyniku finan-

sowego oraz sporz

dzaniem sprawoz-

finansowych i raportów, w szcze-

gólno

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

., ergonomii,

ochrony

rodowiska w zakresie

opracowywania sprawozda

finan-

sowych i raportów;

−

kwalifikowa

przychody i koszty ich

uzyskania;

−

wycenia

poszczególne składniki

aktywów i pasywów na dzie

bilan-

sowy;

−

wyodr

bnia

koszty niestanowi

kosztów uzyskania przychodów
i ustala

podstaw

opodatkowania;

−

oblicza

wynik w wariancie porów-

nawczym i kalkulacyjnym;

−

oblicza

obci

ąż

enia z tytułu podat-

ku dochodowego;

−

sporz

dza

bilans, rachunek zysków

i strat, rachunek przepływów pie-
ni

ęż

nych, zestawienie zmian w kapi-

tale własnym, informacj

dodatkow

;

−

sporz

dza

raporty dla urz

dów po-

datkowych, ZUS, GUS, banków zgo-
dnie z obowi

zuj

cymi wymogami;

−

tworzy

rezerwy z tytułu podatku

odroczonego;

−

dokonywa

odpisów z tytułu po-

działu wyniku finansowego;

−

wykonywa

prace zwi

zane z we-

trznym systemem raportowa-

nia i innymi działaniami z zakresu
rachunkowo

ci zarz

dczej;

−

przygotowywa

raporty

oraz

współpracowa

z biegłymi rewiden-

tami podczas badania sprawozda-
nia finansowego.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

zawodo-

wych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.5. Kompetencje społeczne KzS:

−

tworzy i rozwija wzorce wła

ciwego post

powania w

rodowisku pracy,

kieruj

c si

zasadami etyki zawodu ksi

gowego oraz kodeksu zawodowej

etyki w rachunkowo

ci,

−

podejmuje inicjatywy w zakresie działa

zwi

zanych z obsług

finansowo-

ksi

gow

−

kieruje grup

i ponosi odpowiedzialno

ść

za jej działania,

−

potrafi obiektywnie ocenia

swoj

prac

oraz zespołów i organizacji,

w których uczestniczy i którymi kieruje w

rodowisku zawodowym ksi

go-

wego.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ci kompetencji kluczowych dla zawodu głównego ksi

gowe-

go przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stoso-

wanego w Mi

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt

PIAAC (OECD).

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 121101 Główny ksi

gowy

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

(zespół czynno

ci) wyodr

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ci o podobnym charakterze (zwi

zanych z wykonywan

funkcj

lub przedmiotem pracy) wymagaj

cych pogł

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

tno

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

nie okre-

lonym pocz

tku i ko

cu, wyodr

bniony ze wzgl

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ci zawodowych powi

zanych jednym

celem, ko

cy si

produktem, usług

lub decyzj

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

, odnosz

cych si

do dziedziny uczenia si

lub działalno-

ci zawodowej.

Umiej

tno

−

zdolno

ść

wykonywania zada

i rozwi

zywania problemów wła

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

lub działalno

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

tno

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

zawodowych wchodz

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

(zasób wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

gni

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

instytucj

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

liwiaj

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

efektów uczenia si

; stanowi

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

) oraz zapewnianiu ich jako

ci.