ĆWICZENIE NR 1 

 

Kinetyka wydzielania srebra ze zużytych materiałów 

fotograficznych 

I. Cel ćwiczenia: 

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami odzysku srebra z materiałów odpadowych 

pochodzących z przemysłu fotograficznego oraz kinetyką procesu cementacji. 

 

II. Wykonanie ćwiczenia: 

 

UWAGA : Proces cementacji srebra przeprowadzamy pod dygestorium!!! 

 

a)  Za  pomocą  cylindra  miarowego  pobrać  do  zlewki  550  cm

3

  zużytego  utrwalacza 

fotograficznego, a następnie zbadać pH roztworu. 

b)  Do  małej  zlewki  pobrać  próbkę  5  ml  odmierzonego  utrwalacza,  zlewkę  podpisać  i 

odstawić do analizy składu. 

c)  Pod  dygestorium  przygotować  stanowisko  do  cementacji  srebra  z  roztworu  zużytego  

utrwalacza.  Mieszadło  magnetyczne  włączyć  do  zasilania.  Na  mieszadle  ustawić 

zlewkę z utrwalaczem, do roztworu wrzucić mieszadełko.  

d)  Aluminiową  blachę  w  kształcie  pobocznicy  walca  dokładnie  oczyścić  papierem 

ściernym,  dokładnie  umyć  i  odtłuścić  alkoholem  etylowym,  wysuszyć  i  zważyć  z 

dokładnością do 0.001g.  

e)  Tak przygotowaną blachę zanurzyć do zlewki z zużytym utrwalaczem fotograficznym, 

uruchomić  mieszadło  magnetyczne  i  rozpocząć  pomiar  czasu  trwania  procesu 

cementacji. Proces cementacji prowadzić przez okres 120 minut.  

f)  Co 15 minut mierzyć pH roztworu, a wyniki zapisywać na karcie pomiarowej.  

g)  Co 30 minut za pomocą pipety pobierać próbki utrwalacza fotograficznego do kolejno 

numerowanych zlewek, (każda próbka powinna być opisana aby podczas analizy nie 

było problemu z ich identyfikacja) 

Katedra Fizykochemii i Metalurgii Metali 

Nieżelaznych 

Laboratorium, paw. A-2, p. 304. 

 

h)  Po  zakończeniu  procesu  cementacji  należy  wyłączyć  mieszadło  magnetyczne  a 

następnie  za  pomocą  szczypiec  (nie  dotykając  dłońmi  !!!)  blachę  wraz  ze  srebrem 

wyjąć i delikatnie opłukać woda destylowaną z tryskawki nad roztworem po  procesie 

cementacji ( opłukanie blachy nad zlewem grozi utratą srebra).  

i)  Blachę  wysuszyć  w  suszarce  w  temperaturze  110  °C,  do  stałej  masy  (ustalić  z 

prowadzącym co to znaczy do stałej masy) 

j)  Blachę po wysuszeniu ponownie zważyć, i ostrożnie usunąć wydzielone na niej srebro 

na  czystą  i  sucha  kartką  papieru,  a  następnie  DOKŁADNIE  zebrać  do  naczyńka 

wagowego. 

k)   Blachę oczyścić i przygotować do następnego pomiaru. 

l)  Zgłosić  prowadzącemu  gotowość  wykonania  analizy  zawartości  srebra  w  pobranych 

próbkach utrwalacza.  

 

II. Opracowanie sprawozdania: 

1. Karta tytułowa ćwiczenia. 

2. Podpisane przez prowadzących karta wyników pomiarowych. 

3. Wprowadzenie teoretyczne. 

4. Część eksperymentalna. 

4.1. Metodyka pomiaru i schemat stosowanej aparatury. 

4.2. Obserwacje własne. 

5.Obliczenia. 

5.1. Wykreślić zmianę pH roztworu zużytego utrwalacza w funkcji czasu podczas 

procesu cementacji.  

5.2. Wykreślić zmianę zawartości srebra w zużytym utrwalaczu w funkcji czasu oraz 

zaproponować sposób zdefiniowania szybkości tego procesu.  

5.3. W oparciu o zmianę masy blachy aluminiowej przed i po procesie cementacji 

wyznaczyć masę wcementowanego srebra i porównać z wynikami uzyskanymi z analizy 

składu utrwalacza po procesie redukcji.  

6. Przedstawić wnioski określające optymalizację parametrów procesu cementacji srebra 

i przedyskutować otrzymane wyniki .  

7. Stosowana literatura. 

 

 

 

Obowiązująca literatura:  

1.  Wykład. S. Pietrzyk „Recykling metali”. 

2.  A. Staronka, Chemia fizyczna,  

3.  Rudy i Metale,  R10 nr4  (1965) 213-215. 

4.  Rudy i Metale,  R11 nr 2(1966) 102-107. 

 

Główne zagadnienia: 

1. Własności chemiczne i fizyczne srebra oraz jego zastosowanie. 

2. Charakterystyka odpadów zawierające srebro i  metody jego odzysku.  

3. Chemia procesów fotochemicznych. 

4. Sposoby regeneracji oraz wydzielanie srebra z roztworów stosowanych w fotografii.  

5. Metody odzysku srebra z przeterminowanych oraz wywołanych materiałów 

fotograficznych (błony, papiery). 

6. Kinetyka procesów chemicznych, szybkość reakcji chemicznej,  

7. Charakterystyka procesu cementacji metali.  

8. Definicja pH i pOH. 

                                                         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KARTA WYNIKOWA 

 

Numer zespołu: 

 

Zespół: 

 

 

Data wykonania ćwiczenia: 

 

 

 m 

blachy przed cementacją

, g (

±0,001) 

 

m 

blachy po cementacji, 

g (

±0,001) 

 

Kontrola procesu cementacji  

Czas trwania procesu 

cementacji , s 

pH 

Zawartość Ag  

0 

 

 

 

 

---------- 

 

 

 

 

 

----------- 

 

 

 

 

 

----------- 

 

 

 

 

 

------------- 

 

 

 

 

Obserwacje własne z przeprowadzonego eksperymentu