http://www.sggw.waw.pl/~stepniak/
e-mail:
CHROMATOGRAFIA
Chromatografia jest nie tylko metodą rozdzielania substancji chemicznych, ale również wykorzystywana jest do celów analitycznych.
Jakie znamy rodzaje chromatografii?
I. Chromatografię podziałową
II. Chromatografię adsorpcyjną
Jakie zjawisko fizyczne wykorzystuje się w procesie chromatografii?
W chromatografii podziałowej wykorzystuje się zjawisko podziału
substancji między dwie niemieszające się ciecze.
W chromatografii adsorpcyjnej wykorzystuje się zjawisko gromadzenia się
substancji na granicy faz: ciało stałe – ciecz lub ciało stałe – gaz.
Jakie znamy rodzaje chromatografii adsorpcyjnej?
1.
Chromatografia gazowa (GC)
2.
Chromatografia cienkowarstwowa (TLC)
3. Chromatografia
wysokociśnieniowa (HPLC)
CH
Co to jest współczynnik R
f
– współczynnik opóźniania?
y
x
R
i
i
f
=
,
y – wysokość na jaką podniesie się na płytce rozpuszczalnik (podsiąkanie)
x
i
– wysokość na jaką podniesie się na płytce analizowana substancja.
Jaki jest przedział wartości współczynnika R
f
?
0 ≤ R
f
,
i
≤ 1
Od czego zależy wartość współczynnika R
f
?
Współczynnik R
f
charakteryzuje zarówno substancje rozdzielane, jak też
substancję, na której zachodzi zjawisko adsorpcji oraz zależy
też od rodzaju eluenta.
Współczynnik R
f
jest tym większy im:
1. Większa jest polarność rozpuszczalnika rozwijającego.
2.
Mniejsza jest polarność substancji rozdzielanej.
Co to jest polarność?
Miarą polarność substancji jest moment dipolowy cząsteczek tej substancji.
Moment dipolowy (µ) oblicza się ze wzoru:
q
e
– elementarny ładunek elektryczny
l – średnica cząsteczki
Moment dipolowy cząsteczki jest tym większy im:
1. Większa jest cząsteczka
KMnO
4
0h
1h
3h
Detektor
Spektrometr UV
2.
Im bardziej rozsunięte są grupy funkcyjne
w cząsteczce.
CHROMATOGRAFIA JAKO METODA IDENTYFIKACJI SUBSTANCJI CHEMICZNYCH
Identyfikacja izomerów nitroaniliny metodą TLC
Aby wykorzystać metody TLC do celów identyfikacji związku chemicznego
należy przygotować wzorzec.
Wzorzec
orto- meta- para- Chromatogram badanej mieszaniny
dr S.A. Stępniak
Katedra Chemii, Wydział Technologii Żywności, SGGW
TLC JAKO METODA ŚLEDZENIA POSTĘPU REAKCJI CHEMICZNEJ
s p
Wzorzec
s
p
m
m
m
y
x
1
x
2
Linia startu
Rozpuszczalnik rozwijający
(Eluent)
NO
2
NH
2
NO
2
NH
2
NH
2
NO
2
orto- meta- para-
Wzrost polarności
Rozdzielanie chlorofili metodą TLC
1. Utrzeć w moździerzu wraz z odrobiną
piasku zieloną część rośliny
2. Dodać kilka cm
3
acetonu
3. Nanieść na płytkę chromatograficzną
otrzymany acetonowy roztwór
4. Chromatogram
rozwijać eluentem:
Aceton – toluen = 1:2
Chlorofil A
Chlorofil B
Karoten
Ksantofil
CHROMATOGRAFIA W ANALIZIE ILOŚCIOWEJ
Chromatografia kolumnowa
Kolektor frakcji
orto-Nitroanilina
meta-Nitroanilina
para-Nitroanilina
Uluent
C
O
HO
∆
3
]
[
10
02
,
6
96500
23
C
N
F
q
A
e
⋅
=
=
µ = l · q
e
1
