Ćwiczenia kontroli

oddychania

Prof. AM Krzysztof

Szydzisz

Tor oddechowy



Twoje parzyste dwa dolne żebra rozszerzą się na

boki, jeśli westchniesz głęboko. Przećwicz to

kilkakrotnie, a potem, bez westchnienia,
rozszerz żebra wdechem

. /

B.Toczyska,

Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 2004, s.

23/



Spróbuj nabrać nosem niedużo powietrza, tak by

powłoka brzucha lekko uwypukliła się,

a następnie powoli wydmuchaj powietrze.

/

B.Toczyska, Elementarne ćwiczenia dykcji,

Gdańsk 2004, s. 23/

Tor oddechowy, wdech



Rozchyl lekko usta i bezszmerowo wciągnij

powietrze tak, jakbyś wąchał duży bukiet bzu.

Klatka piersiowa przy wdechu lekko unosi się

i wysuwa do przodu, nie unoś przy tym ramion,

dolne żebra rozszerzają się, a brzuch odrobinę się

uwypukla. Wydychaj powietrze spokojnie i powoli,

po wydechu odczekaj moment, zanim nabierzesz
nowego powietrza.

/

B.Toczyska, Elementarne

ćwiczenia dykcji, Gdańsk 2004, s. 23/

Tor oddechowy, wdech



Na wybranym tekście oznacz różne

rodzaje czynności oddechowych np.

„x” – ilość powietrza potrzebna do

wypowiedzenia jednego wyrazu; „//”

–wdech głębszy (tor brzuszno –

żebrowy); „/” ilość powietrza

potrzebna do wypowiedzenia

jednego wyrazu etc.

Wydech



Wdech. Dłonią lekko naciskaj mięśnie brzucha

i wydychaj powietrze, stawiając jednocześnie

opór naciskającej dłoni. Wymawiaj przy tym

długie: fff... Przedłużaj fazę wydechu.

/

B.Toczyska, Elementarne ćwiczenia dykcji,

Gdańsk 2004, s. 23/



Szybki wdech nosem i ustami: zatrzymaj

powietrze w płucach, kręcąc przy tym lekko
głową - szybki wydech.

/

B.Toczyska,

Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 2004, s.

23/

Wydech



Całkowity, pełny wdech, wydech w 2-3-4-5

gwałtownych dmuchnięciach.

Powtórz 10 razy. Odpocznij.



Szybki wdech nosem i ustami na 1 (raz), wydech

na: 2-3-4-5, przy stulonych ustach (dmuchanie).
Powtórz to 10 razy. W następnych ćwiczeniach

przedłużaj wydech do 6-7-8-12-15 s. Nie wypychaj

powietrza do końca. W wydychaniu czynny udział

biorą mięśnie powłoki brzusznej, mięśnie

rozszerzające żebra i mięśnie pleców. /B.Toczyska,
Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 2004, s. 23/

Dynamika wydechu



Po szybkim, pełnym wdechu wydmuchaj

powietrze na dłoń, poczynając od

maksymalnego natężenia i zmniejszając je

niedostrzegalnie do minimum. Różnica

powinna być duża.



Wybrany tekst mówimy z różną siłą nasilenia

dźwięku (p, mf, f)



Każde słowo w wybranym tekście mówimy z inną

dynamiką (trzeba to oznaczyć)



Wybrany tekst mówimy na przemian staccato -

legato

Ćwiczenia na szepcie



Szept, czyli mówienie bez głosu, wymaga

większej ilości powietrza, wolniejszego tempa

mówienia, wyrazistszego artykułowania

spółgłosek, dłuższego wymawiania samogłosek,

bardzo wyraźnej, mocnej końcówki.



W zaznaczonych miejscach zatrzymaj wydech na

1 s, robiąc pauzę. Tekst wyszepcz na jednym

wydechu



Pauzuj - bez pobierania powietrza –

w zaznaczonych miejscach

Wydłużanie wydechu



„Licz wrony" na jednym oddechu: Jedna wrona

bez ogona, druga wrona bez ogona, trzecia

wrona..., itd., od jednej do 10-15 i więcej.

/B.Toczyska, Elementarne ćwiczenia dykcji,

Gdańsk 2004, s. 24/



Każdy wers wybranego tekstu wypowiadamy

wolno, starannie artykułując końcówki

(odpoczynek po każdym wersie)



Tempo szybkie (artykulacja nie zamazana) – na

jednej frazie wydechowej np. jedna zwrotka etc.

Bajka o koguciku i kurce przytoczona za

Marianem Mikutą

Był sobie raz kogucik i kurka i poszli ze sobą na spacer. /
Kogucikowi strasznie zachciało się pić, / tak że wyciągnął nóżki i zemdlał. /
Kurka bardzo się tym zmartwiła, biegnie do morza i mówi: /
- Morze, morze daj wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło
drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od panien wieniec. /
- Panny, panny dajcie wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało
wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od wieprza kieł. /
- Wieprzu, wieprzu, daj kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec,
komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi
wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od dębu żołądź. /
- Dębie, dębie daj żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł,
komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec, morzu
wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży
koło drogi i ani tchnie. /

Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od lipy łyka. /
- Lipo, lipo daj łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu
żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby
panny dały wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu
wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od krowy mleka. /
- Krowo, krowo, daj mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała łyka, komu
łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby
wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu
wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody,
bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pana siana. /
- Panie, panie daj siana, komu siana, krowie siana, żeby krowa dała mleka,
komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb
dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł,
pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby
morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i
ani tchnie. /

- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pani chleba. /
- Pani, pani daj chleba, komu chleba, panu chleba, żeby pan dał siana, komu
siana, krowie siana, żeby krowa dała mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby lipa
dała łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi
żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec,
komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi
wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie./
- Nie dam ci, / bo mi się kluczyki gdzieś zapodziały. /
Kurka zmartwiła się jeszcze bardziej, / biegnie do ogródka, patrzy jednym
okiem: /
„ko ko ko ko ko ko ko... nie ma. / Patrzy drugim okiem: / „ko ko ko ko ko ko
ko... są". / Złapała kluczyki w dziobek i dyń dyń dyń dyń dyń... pobiegła prędko
do pani. Pani dała panu chleba, pan dał siana krowie, krowa dała mleka lipie, lipa
dała łyka dębowi, dąb dał żołądź wieprzowi, wieprz dał kieł pannom, panny dały
wieniec morzu, morze dało wody kogucikowi, kogucik napił się, zapiał:
„kukurykuuuu - ooo" / i poleciał.