SK 6. MOTYWACJA I STYLE KIEROWANIA. 

 

 

 
 

Motywowanie - pr

oces świadomego i celowego oddziaływania na motywy postępowania ludzi 

poprzez  stwarzanie  środków  i  możliwości  realizacji  ich  systemów  wartości  i  oczekiwań  dla 

osiągnięcia celu motywującego (A. Kozdrój, 1990). 

 

Motyw  -  przeżycie  pobudzające  człowieka  do  działania  lub  powstrzymujące  go  

i przeszkadzające w jego wykonaniu. 

 

Motywacja  - definicje: 

 

Motywacja to stan gotowości do podjęcia działań, które z pewnych względów są istotne dla 

danej jednostki.  

 

Motywacja  to  proces  wewnętrzny,  wyznaczający  kierunek  działania  nastawiony  na 

osiągnięcie określonego celu. 

 

Motywacja to wszystkie mechanizmy odpowiedzialne za podjęcie, ukierunkowanie, 

podtrzymanie i zakończenie działań. 

 

Motywacja to inaczej układ motywów ludzkiego postępowania – przedmiot badań wielu nauk 

/psychologii,  socjologii,  nauki  o  moralności  i  ogólnie  biorąc  nauk  zajmujących  się 

interpretacją  ludzkich  zachowań/.  Odróżnia  się  trwałą  strukturę  motywacyjną,  która  nadaje 

ogólny  kierunek  ludzkiego  postępowania,  od  aktualnej  motywacji,  wywołującej  określone 

zachowania  w danym kontekście sytuacyjnym.  Motywacja  rozumiana jest  jako wewnętrzny 

mechanizm,  który  uruchamia  i  organizuje  ludzkie  zachowania  oraz  kieruje  na  osiągniecie 

celu. Rodzaje motywacji są klasyfikowane wg potrzeb i pragnień ludzkich.  

 

 

 

Motywowanie pracowników: narzędzia i metody. 

W  zależności  od  czynników,  które  zachęcają  do  działania,  motywację  możemy 

podzielić na motywację wewnętrzną, zewnętrzną oraz pozytywną i negatywną.  

Motywacji  wewnętrznej  nie  można  w  pracowniku  zbudować,  ale  można  stworzyć 

odpowiednie warunki dla jej rozwoju. 

Rozwój motywatorów wewnętrznych: 

 

Promowanie zasad współpracy  

 

Więcej samodzielności i decyzyjności 

  Zaufanie  

 

Motywacja  finansowa  -  to  motywacja  pieniężna  oraz  inne  rodzaje  motywacji 

materialnej, czyli różnego rodzaju dodatkowe świadczenia dla pracowników 

Motywacja  pozafinansowa  -  to  nagradzanie  pracowników  poprzez  zapewnienie  im 

poczucia  pewności,  że  są  częścią  całej  firmy  i  nie  można  się  bez  nich  obejść,  oraz 

zagwarantowanie  stabilności  zatrudnienia  i  dobrej  atmosfery  pracy.  Narzędzie  motywacji 

pozafinansowej jest nieprzeliczalne na pieniądze.  

Motywacja  negatywna  -  opierającą  się  na  lęku,  wzbudzanym  przez  stwarzanie 

poczucia  zagrożenia  (np.  w  razie  gorszego  wykonania  zadań  groźba  utraty  części 

wynagrodzenia, obniżenia uznania czy nawet zwolnienia z pracy, itd.). 

Motywacja pozytywna - polegającą na stworzeniu pracownikowi możliwości rozwoju 

i  samorealizacji  np.  lepsze  stanowisko  ale  większa  samodzielność  pracy,  wyższe 

wynagrodzenie lub miejsce pracy o lepszym standardzie itp. 

 

Napięcie motywacyjne. 

Napięcie  motywacyjne  jest  to  specyficzną  reakcją  systemu  regulacji  psychicznej, 

powstająca  wtedy,  gdy  zostaje  naruszony  istniejący  stan  równowagi.  Typową  przyczyną 

napięcia  motywacyjnego  jest  deprywacja  potrzeby.  Im  napięcie  motywacyjne  jest  wyższe, 

tym wyższa atrakcyjność bodźca i siła związanej z nim motywacji (J. Reykowski). 

 

Style kierowania a problemy organizatorskie. 

 

Style kierowania - sposoby postępowania przełożonego w stosunku do swoich podwładnych. 

Zazwyczaj  odzwierciedlają  one  cechy  jego  osobowości  i  przekonania  o  poprawnym 

zarządzaniu personelem. Wybór odpowiedniego stylu kierowania zależy tylko i wyłącznie od 

kierownika oraz jego preferencji.  

 

Rodzaje stylów kierowania wg Lewina-Lipitta-White’a: 
 
Styl  autokratyczny - kierownik sam ustala cele oraz zadania grupy a następnie dokonuje ich 

podziału  między  pracowników.  Wszystkie  czynności  oraz  decyzje  podejmowane  są  bez 

wiedzy oraz ingerencji podwładnych*. 

Styl demokratyczny - kierownik zachęca swoich podwładnych do uczestnictwa we wspólnym 

podejmowaniu decyzji. Pracownicy mają wpływ na ustalanie celów oraz zadań prowadzących 

do ich osiągnięcia. Kierownik bierze czynny udział w pracy wykonywanej przez grupę**. 

Styl  nieingerujący  (liberalny)  -  kierownik  daje  swoim  podwładnym  maksymalną  swobodę  

w  realizacji  zadań.  Osobiście  nie  podejmuje  żadnych  decyzji  oraz  nie  uczestniczy  

w pracach wykonywanych przez grupę***. 

 
 
 

*Styl autokratyczny. 

Skuteczność. Autokratyczny styl kierowania prowadzi do bardzo wysokiej efektywności pracy 

w danej grupie  roboczej. Niska jest jednak jakość, oryginalność wykonywanych zadań, oraz 

motywacja  podwładnych  do  pracy.  Pracownicy  są  efektywni  jedynie  w  sytuacji,  gdy 

podlegają bezpośredniemu nadzorowi. 

Stosunki  wewnątrzgrupowe.  Jeśli  kierownik  autokratycznie  zarządza  grupą  pracowniczą, 

prowadzi to często do wyzwolenia w niej zachowań agresywnych. Są one skierowane na inne 

zespoły pracownicze lub na współpracowników (np. szukanie „kozłów ofiarnych”, na których 

zrzuci się odpowiedzialność za niepowodzenia bądź kary).  

Zadowolenie  z  pracy  w  grupie  jest  bardzo  małe,  a  pracownicy  często  przeżywają  frustracje, 

gdyż nie mają możliwości zaspokajania własnych potrzeb. 

 

Styl autokratyczny daje najlepsze rezultaty w sytuacjach zagrożenia i presji czasowej 

oraz  gdy  pracownicy  nie  potrafią  podejmować  indywidualnych  działań  (np.  ze  względu  na 

niskie kwalifikacje zawodowe). 

** Styl demokratyczny. 

Skuteczność.  Styl  ten  sprzyja  lepszej  jakości  pracy,  wzmacnia  motywację  do  pracy. 

Efektywność  wykonywania  zadań  jest  mniejsza  niż  w  przypadku  zarządzania 

autokratycznego.  

Stosunki wewnątrzgrupowe. Relacje między pracownikami z przełożonym często oparte są na 

życzliwości  i  przyjaźni.  Stosowanie  demokratycznego  stylu  kierowania  jest  właściwe  w 

odniesieniu do pracowników wysoko wykwalifikowanych. 

***Styl nieingerujący (liberalny)

 

Skuteczność. Liberalny styl kierowania prowadzi zazwyczaj do nieefektywnej pracy zespołu. 

Styl ten zbliża się do autokratycznego, gdyż podczas pracy grupowej wyłania się przywódca 

narzucający swoje zdanie.  

Stosunki  wewnątrzgrupowe.  W  sytuacji  liberalnego  stylu  kierowania  grupą  bardzo  często 

tworzy  się  w  niej  nieformalną  strukturę  władzy  ze  swoim  przywódcą.  Większość 

pracowników czuje niechęć do takiego sposobu kierowania ich pracą. 

Rodzaje stylów kierowania wg

 

G. Sergiego

: 

 
Styl  osobisty  -  kierownik  samodzielnie  podejmuje  decyzje  w  przeświadczeniu  o  swojej 

nieomylności, jest wymagający i zwiększa kontrolę w grupie. 

 

Styl  osobisty  impulsywny  -  kierownik  jest  entuzjastą,  człowiekiem  o  impulsywnej  naturze, 

niezwykle kreatywny, nie potrafi jednak konsekwentnie realizować swoich pomysłów. Często 

nie kończy przedsięwziętych działań.  

 

Styl bezosobowy - kierownik nie angażuje się emocjonalnie, reprezentuje postawę racjonalną 

o określonej skali powściągliwości, obojętności i dystansu. 

 

Styl zbiorowy- jest odpowiednikiem stylu demokratycznego. Kierownik jest członkiem grupy 

pełnym życzliwości, decyzje podejmowane są kolektywnie w wyniku dyskusji. 

 

Styl spokojny- cechami tego stylu są ład i spokój. Decyzje podejmowane przez kierownika są 

ze spokojem i rozwagą. 

 

Literatura: 

1.   Borkowska S., System motywowania w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1985 
2.  Kozdrój  A.,  Motywacja  –  mobilizująco–integrująca  dziedzina  zarządzania,  

w:  Podstawy  zarządzania  organizacjami,  pod  red.  B.  Glińskiego,  PWE,  Warszawa 
1990. 

3.  Reykowski J., Z zagadnień psychologii motywacji, PWE, Warszawa 1970