Microsoft PowerPoint - GW

Europejski system

odniesienia wysoko

(

EVRS

–

uropean

ertical

eference

rame

)

(wi

cej na stornie

http://crs.bkg.bund.de/evrs/

)

Janusz Walo

ver

. 1.0 (04.2008)

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(1)

(Geneza powstania

EULN

)

W 1994 roku podkomisja IAG dla Europy EUREF rozpoczęła prace
nad budową europejskiego systemu wysokości.

Od roku 1994 po 10 letniej przerwie podjęto prowadzone wcześniej
prace nad Jednolitą Europejską Siecią Niwelacyjną
(EULN – European Unified Levelling Network) w ramach projektu
pod nazwą EULN-95.

Zgodnie z rezolucją nr 3 sympozjum EUREF, które odbyło się w
Warszawie w 1994 roku, głównym celem projektu EULN było (jest)
załoŜenie jednolitego układu odniesienia dla Europy (włączając w to
nowe kraje) z decymetrową dokładnością. Wyniki wspólnego
wyrównania pod koniec 1998 roku zostały przekazane
uczestniczącym w projekcie krajom pod nazwą EULN-95/98.

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(2)

(Geneza powstania

EUVN i VRS

)

Europejska wysokościowa sieć odniesienia (EUVN – EUropean
Vertical Reference Network) została zaprojektowana równolegle z
jednolitą siecią EULN jako statyczna zintegrowana sieć odniesienia
obejmująca niwelację, pomiary GPS oraz obserwacje w stacjach
mareograficznych.

W oparciu o projekty EULN i EUVN dla celów praktycznych
definiowany jest statyczny Europejski Wysokościowy System
Odniesienia 2000 (EVRS – European Vertical Reference System)
oraz związane z jego realizacją parametry.

Następnym etapem będzie kinematyczna sieć wysokościowa
(EVS2000 – European Vertical System 2000)

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(3)

(EVRS

definicja)

Europejski system odniesienia wysokości (EVRS) to system
związany z polem siły cięŜkości Ziemi (przyspieszeniem)
definiowany poprzez następujące konwencje:

• poziom odniesienia wysokości („zero wysokości”) stanowi powierzchnia

ekwipotencjalna o wartości potencjału rzeczywistego W

równej

wartości potencjału normalnego średniej elipsoidy ziemskiej U

• wysokości to róŜnice potencjału

∆

pomiędzy potencjałem W

powierzchni zawierającej punkt P oraz potencjałem poziomu zerowego
systemu EVRS W

. Ujemna wartość róŜnicy potencjału –

∆

jest

nazywana liczbą geopotencjalną C

. Wysokości normalne są

równowaŜne liczbom geopotencjalnym.

• EVRS jest systemem, w którym zostały uwzględnione efekty pływowe

(ang. zero tidal system)

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(3)

(EULN

wst

Punktem wyjściowym załoŜenia projektu EULN-95 było ponowne
wyrównanie danych projektu EULN-73 z lat 70-tych, w którym
wydzielono dla sieci krajowych niezaleŜne grupy w macierzy
wariancyjno-kowariancyjnej. Sieć uzupełniono o nowe obserwacje

(włączonych do projektu nowe państwa oraz nowe obserwacje z państw
uczestniczących w poprzedniej realizacji projektu)

Baza danych i wyrównanie zostały wykonane w Bundesamt für
Kartographie und Geodäsie - BKG (Leipzig, Niemcy). Dane obserwacyjne
wyrównano w geopetencjalnym systemie wysokości (liczb
geopotencjalnych) w nawiązaniu do mareografu w Amsterdamie
(wyrównanie quasi-swobodne z jednym punktem odniesienia)

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(2)

(EULN

. krajowe systemy wysoko

ci)

Sie

niwelacyjna w

łą

czona do

wyr

wnania UELN

95/98.

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(2)

(EULN

. krajowe systemy wysoko

ci)

Propagacja b

łę

rednich po

wyr

wnaniu w wersji

wyr

wnania EULN

95/13 ze

stycznia 1999 roku. Ta wersja

wyr

wnania zosta

a przekazana

krajom uczestnicz

cym jako

rozwi

zanie oznaczone

symbolem EULN

95/98.

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(2)

(EULN

. krajowe systemy wysoko

ci)

Po 1998 roku projekt EULN

zosta

rozszerzony na nowe

stwa: Estonia i

otwa

(1999), Rumunia (2000) i Litwa

(2001) oraz nowe pomiary w

Szwajcarii (EULN

95/16).

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(2)

(EULN

. krajowe systemy wysoko

ci)

W Europie stosowanych jest

kilkana

cie poziom

odniesienia:

Kronstadt

Amsterdam,

Newlyn

, Helsinki,

Triest, etc. R

nice pomi

dzy

nimi si

gaj

nawet

kilkudziesi

ciu centymetr

w!!

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(2)

(EULN

. krajowe systemy wysoko

ci)

W Europie stosowanych jest

trzy systemy wysoko

ci:

normalne, ortometryczne i tzw.

normalne ortometryczne. W

kszo

ci kraj

w u

ywane s

wysoko

ci normalne!!

Janusz Walo

Europejski system wysoko

(2)

(EULN

. krajowe systemy wysoko

ci)

Rysunek prezentuje parametry

transformacji pomi

dzy

adami krajowymi i realizacj

EULN95/98. W Polsce

rednia

nica wynosi +16 cm (od +14

do +18 cm)

–

117 punkt

wzi

tych do wyr

wnania

…