1
DYNAMIKA
– PD1
Ćwiczenie nr 8 – Doświadczalne rozwiązanie zagadnienia dynamiki PM
Na montażowej taśmie produkcyjnej spoczywa urządzenie o masie m[kg], które okresowo jest
przesuwane przez serwomechanizm z siłą P[N] – zmienną w czasie cyklu. Należy określić dynamikę tego
procesu
oraz nakłady energetyczne potrzebne do wykonania tej operacji produkcyjnej.
ł
ł
Rys. 7.1 Schemat pracy serwomechanizmu
1. Przygotowanie eksperymentu
Aby rozwiązać to zadanie musimy uciec się do eksperymentu, polegającego na pomiarze przebiegu siły
czynnej P=f(t) za pomocą układu pomiarowego jak na rys. 7.2.
Czujnik siły
P.[N]=f(t)
Wzmacniacz sygnału
Q[C]=f(t)
Rejestrator
U[V]
U[V]=f(t)
Analiza
wyników
pomiaru
x(t)
v(t)
p(t)
R(t)
L(t)
N(t)
S(t)
Rys. 7.2.
Schemat układu pomiarowego do wyznaczenia przebiegów czasowych siły czynnej generowanej przez
serwomechanizm wykonawczy
2. Opracowanie wyników pomiarów
Wynikiem pomiaru jest przebieg wartości siły P[N] w funkcji czasu przedstawiony na rys 7.3. Wykres ten
stanowi podstawę do uzyskania szeregu charakterystyk określających dynamikę badanego procesu
technologicznego.
P.[N]= f(t)
P.(N)
0
t[s]
t
k
Rys. 7.3.
Pomierzona wartość siły czynnej podczas jednego cyklu pracy serwomechanizmu wykonawczego
Jak wy
korzystać rezultat eksperymentu do rozwiązania postawionego na wstępie zadania?
2
1[s]
jest;
miarą
którego
czas,
ch
rozważania
tych
w
jest
)
niezależną
(zmienną
funkcji
Argumentem
)
(
]
[
)
(
:
gdzie
.
)
(
)
(
;
ie
analogiczn
otrzymamy
tu
eksperymen
czasie
w
zmiennych
wielkości
dla
to
.
]
/
[
]
[
]
[
:
dynamiki
zasadą
z
zgodnie
Ponieważ
masy
zanej
przemieszc
enia
przyspiesz
wartość
chwilowa
t
p
urządzenia
go
przesuwane
całkowita
masa
kg
m
czynnej
siły
przebieg
pomierzony
t
P
2
7
t
p
m
t
P
1
7
s
m
p
kg
m
N
P
2
2.1. Przebieg przyspieszenia w funkcji czasu
varius
:
gdy
ogólnego,
przypadku
rozważanie
ą
umożliwiaj
numeryczne
analizy
dalej
prowadzone
chociaż
pracy
yklu
podczas
urządzenia
masy
stałość
Założymy
.
]
[
]
)[
(
)
(
:
czyli
7.2,
funkcji
postaci
w
zapisaną
ch
dynamiczny
styk
charaktery
czasową
zmienność
jąc
uwzględnia
7.1
równania
z
wyznaczymy
enie
Przyspiesz
m
również
c
a
2
7
kg
m
N
t
P
t
p
Mamy
więc do rozwiązania tzw. – g zadanie proste dynamiki: polegające na szukaniu pozostałych równań dynamicznych
na podstawie wyznaczonego eksperymentalnie (pomierzonego) przebiegu
siły czynnej.
Wykres p(t) [m/s
2
]
stanowiący drugie z czterech szukanych równań dynamicznych, otrzymamy z zależności 7.2a dokonując
przeskalowania
osi odciętych.
2.3. Przebieg pr
ędkości w funkcji czasu
n
i
1
;
całkowania
kroku
tym
i
na
prędkości
przyrost
]
/
[
.n
1,2,3.....
i
czym;
przy
całkowania
kroku
tego
i
upływie
po
PM
prędkości
wartość
bieżąca
]
/
[
:
gdzie
v
wzoru
wg.
ch,
przedziała
nych
poszczegól
w
prędkośc
przyrosty
kolejne
sumując
znajdziemy
m
dynamiczny
równaniem
szukanym
trzecim
będącą
PM
prędkości
zmiany
funkcję
Szukaną
.
]
[
urządzenia
pracy
cykl
cały
śmy
podzielili
jakie
na
wielkości
o
w
przedziałó
ilość
n
:
gdzie
.
)
(
v(t)
:
zależność
dostaniemy
h
skończonyc
przyrostów
do
c
Przechodzą
.
)
(
v(t)
:
równania
ego
następujac
postaci
w
go,
materialne
punktu
do
ej
sprowadzon
masy,
się
zającej
przemieszc
prędkości
zmianę
ą
poszukiwan
więc
Otrzymamy
o
pomiaroweg
cyklu
końca
czas
]
[
t
cyklu
początek
:
gdzie
.
)
(
:
otrzymamy
e
obustronni
równanie
całkując
to
.
)
(
otrzymamy
zmienne
ąc
rozdzielaj
czyli
)
(
:
Ponieważ
n
k
tk
0
s
m
v
s
m
v
v
7
7
t
s
t
n
[s]
t
6
7
t
t
p
5
7
dt
t
p
s
0
t
4
7
dv
dt
t
p
3
7
dv
dt
t
p
dt
dv
t
p
i
k
n
1
i
i
k
n
1
i
i
tk
0
0
tk
0
Δ
Δ
Δ
Δ
Δ
3
2.4. Przebieg drogi w funkcji czasu
Kolejny parametr dynamiczny- czyli przemieszczenie PM (
właściwie środka
masy urządzenia, gdzie umieszczono
PM)
– otrzymamy z
następującej
zależności:
urządzenia
badanego
pracy
cykl
całkowity
czyli
t
śmy
podzielili
jakie
na
ch
przedziała
nych
poszczegól
w
drogi
przyrostów
n"
"
z
jednym
jest
natomiast
czym
przy
.
)
(
.
)
(
:
otrzymamy
stronami
całkując
oraz
)
(
zmienne;
ąc
Rozdzielaj
.
)
(
k
tk
0
i
n
1
i
i
n
n
1
i
i
i
tk
0
x
x
x
10
7
t
t
v
x
9
7
dx
dt
t
v
dt
t
v
dx
8
7
dt
dx
t
v
Δ
Δ
Δ
Komentarz
Graficzne
szukanie całek sprowadza się do wyznaczenia „pola pod krzywą” obliczanego według następującej
zależności:
a
V
t
v
PM
dz
s
k
dz
s
m
k
t
p
dz
dz
F
V
gdzie
k
k
dz
dz
F
V
n
i
t
p
x
y
i
i
t
p
x
y
i
i
6
7
czasowych
ch
przedziała
n"
"
w
prędkości
przyrosty
kolejne
sumując
czyli
6
7
zależności
nieco
conej
przekształ
z
c
korzystają
obliczyć
można
prędkości
wartość
Bieżącą
rzędnych
osi
na
działki
jednej
wartość
(
:
czasu
osi
ik
współczynn
)
odciętych
osi
na
działki
jednej
wartość
enia
przyspiesz
osi
ik
współczynn
enia
przyspiesz
krzywą
pod
,
(kratkach)
ch
kwadratowy
działkach
w
pole
czasu
przedziale
tym
i
w
prędkości
przyrost
11
7
1
2
.
)
(
.
)
]
[
(
]
/
[
:
)
(
]
[
:
.
]
[
Podobny sposób
wyznaczenia przemieszczenia PM, metod
ą graficzną przedstawiono poniżej:
a
X
t
x
PM
dz
s
k
dz
s
m
rędkości
k
t
p
i
narysowaną
dz
dz
F
X
gdzie
k
k
dz
dz
F
X
n
i
t
v
x
y
i
i
t
v
x
y
i
i
10
7
czasowych
ch
przedziała
n"
"
w
drogi
przyrosty
kolejne
sumując
czyli
10
7
zależności
nieco
conej
przekształ
z
c
korzystają
obliczyć
można
drogi
wartość
Bieżącą
rzędnych
osi
na
działki
jednej
wartość
(
:
czasu
osi
ik
współczynn
)
odciętych
osi
na
działki
jednej
wartość
p
osi
ik
współczynn
prędkośc
krzywą
pod
,
(kratkach)
ch
kwadratowy
działkach
w
pole
czasu
przedziale
tym
i
w
drogi
przyrost
11
7
1
.
)
(
.
)
]
[
(
]
/
[
:
)
(
]
[
:
.
]
[
4
2.5.
Poszukiwanie pozostałych charakterystyk dynamicznych
Powyżej przedstawiono sposób na wyznaczenie metodą graficzną (przybliżoną) podstawowych
charakterystyk dynamicznych; przyspieszenia
, prędkości oraz drogi w zależności od czasu. Przejdziemy teraz do
wyznaczenia innych parametrów dynamiki określających pracę serwomechanizmu wykonawczego.
4. Chwilowa energia PM: T [J],
5. Zmiana pędu PM:
R [kg
·
m/s]=f
5
(t),
6.
Impuls siły zewnętrznej (popęd): S [N·s]=f
6
(t),
7. Praca siły zewnętrznej L [J]=f
7
(t),
8.
Moc chwilową siły zewnętrznej N [W]=f
8
(t).
2.6. Zmiana energii kinetycznej PM
Energia kinetyczna przemieszczanej masy wynosi:
masy.
taśmie
na
j
przesuwane
j
kinetyczne
energii
zmian
wykres
y
otrzymujem
v
0
czasowym;
kroku
danym
(na
wartości
bieżące
11
7
do
Wstawijąc
jak
j
traktowane
masy
prędkości
wartość
chwilowa
masy
nizm
serwomecha
przez
ej
prszesuwan
wartość
11
7
2
i
2
)
)
.
]
/
[
]
[
;
.
])
/
[
(
]
[
]
[
n
i
PM
s
m
v
kg
m
czym
przy
s
m
v
kg
m
J
T
i
i
2.7. Zmiana
ilości ruchu (pędu) PM
Pęd obliczymy z zależności 7.12
PM
prędkości
wartość
chwilowa
s
m
v
s
t
hwili
Ns
Q
12
7
s
m
v
kg
m
Q
i
i
i
i
i
]
/
[
]
[
c
w
PM
pędu
wartość
chwilowa
]
[
:
gdzie
.
]
/
[
]
[
2.8. Zmiana
impulsu czyli popęd siły czynnej działającej na PM
Przyrost
impulsu siły zewnętrznej w skończonym przedziale czasy zgodnie z definicją wynosi:
poprzednio
jak
samo
tak
określona
w
przedziałó
liczba
-
n
t
przedziale
danym
w
czynnej
siły
wartość
średnia
gdzie
17
7
czasowych
w
przedziałó
ilości
skończonej
dla
16
7
wzoru
ze
wyliczyć
można
wartość
bieżącą
jego
więc
tak
15
7
1
0
]
[
:
.
)
]
[
(
)
(
:
lub
.
)
(
.
N
P
t
N
P
t
S
dt
t
P
S
dt
P
dS
i
n
i
i
tk
Ad 7.
Pracę siły zmiennej w czasie można obliczyć korzystając z twierdzenia o przyroście energii kinetycznej, które mówi:
Def. Przyrost energii kinetycznej PM w skończonym przedziale czasu równy jest sumie prac wykonanych tym czasie przez
wszystkie siły zewnętrzne działające na ten punkt. Ponieważ jedyną siłą zewnętrzną jest pomierzona siła działania
serwomechanizmu to:
5
19
7
h
skończonyc
przyrostów
dla
czyli
L
czasu;
od
zależnej
zmiennej
siły
pracę
ej
określajac
zależności
inej
z
również
orzystać
Możemy sk
czasowych
ch
przedziała
kolejnych
w
PM
prędkości
wartości
18
7
2
2
inaczej
lub
1
2
1
1
1
2
1
2
1
1
.
)
(
)
)
(
(
;
:
.
)
(
)
(
]
[
t
v
P
L
dt
v
t
P
v
v
gdzie
v
m
v
m
L
T
T
J
L
n
i
i
i
t
t
i
i
i
i
i
i
Ad 8.
Chwilową wartość mocy serwomechanizmu możemy obliczyć korzystając z jej definicji:
przedziale
tym
w
prędkosci
i
siły
wartości
średnie
czasu
przedziale
w
mocy
wartość
średnia
gdzie
21
7
:
otrzymamy
czasowych,
ch
przedziała
danych
w
wartości
do
c
przechodzą
20
7
]
/
[
;
]
[
]
[
:
.
.
)
(
)
(
]
[
s
m
v
N
P
tym
i
W
N
v
P
N
v
t
P
dt
dx
t
P
dt
dL
W
N
i
i
i
i
i
i
Opracował: Robert Piekarski