plik

Planowanie sieci transportowych

3. Sieć i terminale transportowe

dr inż. Lech Michalski

Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Katedra Inżynierii Drogowej

Plan wykładu

• 

Sieć transportowa

• 

Topologia i typologia

• 

Terminale

1. Składniki sieci

• 

Sieć = węzły i połączenia

• 

połączenia: drogi samochodowe, linie

kolejowe, korytarze powietrzne, szlaki wodne

w jedno lub dwu kierunkowe,

• 

węzły: miejsca ﬁzyczne jak dworce, porty

parkingi

2. Topologia i typologia sieci

transportowych

• 

Topologiczne rodzaje sieci:

– 

Oczka (każdy węzeł ma co najmniej dwa połączenia

– 

Hub (peryferyjne węzły są połączone z węzłem

centralnym)

– 

Sieć liniowa (tylko jedno połączenie pomiędzy dwoma

węzłami)

– 

Sieć „drzewo”

• 

Typologia : wiele kryteriów klasyﬁkujących sieć

pod względem kształtu, obciążenia, rangi, rodzaju

użytkowników itp

4. Topologia sieci

Poł. jednokierunkowe

Węzeł

połączenie

dwukierunkowe

wejście i wyjście

wyjście

wejście

3. Struktura sieci

zcentralizowana

zdecentralizowana

rozdzielająca

Typologia sieci transportowych (1)

Liczba krawędzi i węzłów

Orientacja i rozszerzenie

Poziom realności i abstracji

Położenie relatywne

Typologia sieci transportowych (2)

Odległość, typ drogi i
sterowanie pojazdami

Ekspresowa

Lokalna

125 km

90 km

Środki transportu i terminale

Droga

Droga
wodna

Kierunek i natężenie

3500 t/hr

8000 t/hr

Typ ruchu

Ciągły

podzielony

Port

Bocznica
spedycja

Kolej

Magazyn

100

Typologia sieci transportowych (3)

Typ połączeń

hierarchiczny

Nie hierarchiczny

Kształt

przypadkowy

rusztowy

liniowy

Zmiany (przekształcanie)

Obciążenie/przepustowość

0.3

0.7

0.5

0.9

0.7

8. Terminale

• 

Funkcje i typy

• 

Drogowe, kolejowe, morskie

• 

Pasażerskie i towarowe

9. Funkcje terminali

• 

Terminal: Miejsce, gdzie towary i pasażerowie

rozpoczynają lub kończą swój udział w

procesie transportowym. Może być punktem

węzłowym w ramach tego samego rodzaju

transportu (np. nowoczesne porty lotnicze)

lub punktem transferowym pomiędzy

rodzajami transportu

• 

Terminale intermodalne i transmodalne

• 

Status dużych terminali: hub, gateway

10. Gateway i Hub

Gateway

Intermodalny

Hub

Transmodalny

Funkcja GATEWAY

• 

Miejsce promujące ciągłość

ruchu w systemie

transportowym, obsługujące

łańcuchy dostaw, stanowiące

interfejs pomiędzy różnymi

systemami ruchu,

obejmujące urządzenia

terminalowe. a także

aktywności powiązane jak

centra dystrybucyjne,
ﬁnansowe

ubezpieczeniowe

Gateway

Terminal intermodalny

Funkcja HUB

• 

Centralny punkt zbierania,

sortowania, przeładunku,

dystrybucji towarów dla

określonego obszaru. W

transporcie lotniczym

oznacza zbieranie i

dystrybucję pasażerów i

towarów poprzez jeden

punkt (topologia gwieździsta

Hub & Spoke)

Hub

Terminal transmodalny

11. Znaczenie i możliwości terminali

• 

lokalizacja (miejsce) – obsługa dużych

koncentracji ludności i działalności

przemysłowej, ograniczenia lokalizacyjne

• 

dostępność – powiązania z systemem

transportowym, innymi terminalami

lokalnymi, regionalnymi, globalnymi

• 

infrastruktura – dostosowana do do obecnych

i przyszłych potrzeb przesiadkowych,

przeładunkowych

12. Typy terminali intermodalnych

Morski terminal kontenerowyl

Hub pośredni

Terminal barkowy

w doku lub pobliżu

Terminal

satelitarny

Terminal

transmodalny

Zmiana środka

transportu

Przeładunek

magazynowy

Magazynowanie

Centrum

załadunku

13. Porty morskie

• 

Porty są punktem konwergencji (zbliżenia)

pomiędzy transportem lądowym i morskim

• 

Lokalizacja portu jest uwarunkowana

geograﬁcznie, a jego rozwój i funkcjonowanie

uzależnione od:

– 

dostępności od strony morza (poziom wody, głębokość

kanałów, zamarzania itp)

– 

interfejsu morskiego (przestrzeń na operacje portowe)

– 

infrastruktury i wyposażenia (pirsy, baseny, magazyny)

– 

dostępności od strony lądu.

6. Porty morskie -‐ funkcje

• 

Funkcja podstawowa – obsługa statków

(cumowanie, zaopatrzenie w paliwa, naprawy)

i towarów (przeładunek, magazynowanie

• 

Porty monofunkcyjne i polifukcyjne

• 

Standardowe elementy portu: nabrzeża,

żurawie kontenerowe, obszar załadunku/

wyładunku, magazyn kontenerowy, brama,

administracja, naprawa

14. Porty lotnicze -‐ deﬁnicja

• 

lotniskiem jest wydzielony obszar na lądzie,

wodzie lub innej powierzchni w całości lub w

części przeznaczony do wykonywania startów,

lądowań i naziemnego lub nawodnego ruchu

statków powietrznych, wraz ze znajdującymi się w

jego granicach obiektami i urządzeniami

budowlanymi o charakterze trwałym

• 

portem lotniczym jest lotnisko użytku

publicznego wykorzystywane do lotów

handlowych

• 

port lokalny, regionalny, krajowy,

miedzynarodowy

15. Porty lotnicze -‐ elementy

• 

Pole naziemnego ruchu lotniczego, w tym pole

manewrowe z polem wzlotów; w polu

wzlotów znajduje się droga startowa, płyty

lotniskowe i drogi kołowania

• 

Zabudowa lotniskowa, w tym dworzec lotniczy

do obsługi pasażerów i cargo, hangary, wieża

kontroli lotniska

• 

Przestrzeń powietrzna rejonu lotniska

16. Funkcja terminala transportowego

Lokalny

Regionalny

Globalny

17. Podstawowe charakterystyki

intermodalnych terminali

transportowych

Infrastruktura

Dostępność modalna (basen, nabrzeże, droga),
obszar rozładunku

Wyposażenie

Intermodalne wyposażenie dźwigowe,
wyposażenie magazynowo-‐składowe

Składowanie

Plac dla pustych i załadowanych kontenerów

Zarządzanie

Administracja, utrzymanie, dostęp (bramy),
system informacji

Udogodniena

Strefa wolnego handlu, obsługa logistyczna

Centra dystrybucji

Przeładunek, magazynowanie, lekki przemysł,
urządzenia sterowania temperaturą (zimny

łańcuch)

Magazyny

Składowanie kontenerów i drobnicy

Obsługa
kontenerów

czyszczenie, przygotowanie, naprawa, certyﬁkacja