1

SPIS TREŚCI

I Wstęp ................................................................................................................1

II Definicja choroby alkoholowej i pojęcie uzależnienia alkoholowego. ...........................2

III Życie w rodzinie alkoholowej ..............................................................................2

IV Sytuacja dziecka w rodzinie alkoholowej. ...............................................................3

V Wpływ nadużywania alkoholu przez rodziców na rozwój dziecka od chwili poczęcia do

okresu dojrzewania ................................................................................................4

Dzieci poddane działaniu alkoholu w życiu płodowym ...............................................4

Wiek niemowlęcy ................................................................................................4

Okres stawiania pierwszych kroków .......................................................................4

Dziecko małe......................................................................................................4

Wiek przedszkolny ..............................................................................................5

Późne dzieciństwo ...............................................................................................5

Okres dojrzewania ..............................................................................................5

VI Role pozwalające przetrwać w rodzinie alkoholowej ................................................6

Bohater rodziny ..................................................................................................6

Kozioł ofiarny .....................................................................................................6

Dziecko zagubione ..............................................................................................7

Maskotka ...........................................................................................................7

VII Zakończenie ....................................................................................................8

Bibliografia ............................................................................................................9

I Wstęp

Rodzinę stanowi grupa ludzi zależna od siebie w zaspokajaniu potrzeb uczuciowych,

duchowych i społecznych. Podstawową funkcją rodziny jest zapewnienie bezpieczeństwa i

wsparcia swoim członkom poprzez budowanie stabilizacji emocjonalnej i materialnej.

Rodzina jest pierwszą szkołą uczuć, w której dzieci nabywają umiejętności poszanowania

drugiego człowieka, otwarcia na potrzeby innych, życia w miłości. Prawidłowa rodzina

powinna funkcjonować w sposób umożliwiający stały rozwój wszystkim swoim członkom.

Relacje między jej członkami powinny opierać się na szczerości i wzajemności, a role i

normy winny być wyraźnie określone i zaakceptowane przez poszczególnych jej

przedstawicieli. Od rodziny zależy prawidłowy rozwój osobowości dziecka.

Kiedy w rodzinie dzieje się inaczej – staje się ona dysfunkcyjna.

2

II Definicja choroby alkoholowej i pojęcie uzależnienia alkoholowego.

Alkoholizm jest to choroba polegająca na systematycznym i nadmiernym

spożywaniu napojów alkoholowych. Jest chorobą chroniczną, która ciągnie się przez wiele

lat i nie leczona prowadzi do zgonu chorego. Osoba uzależniona jest alkoholikiem.

Uzależnienie od alkoholu to choroba, która polega na utracie lub upośledzeniu

zdolności kontrolowania picia alkoholu. Jest to jedna z najcięższych chorób, jaka może

dotknąć człowieka.

III Życie w rodzinie alkoholowej

Alkoholizm w naszym społeczeństwie stanowi jeden z najgroźniejszych problemów

natury społecznej i medycznej. Rodzina z problemem alkoholowym to taka rodzina, w

której choćby jeden z jej członków jest uzależnionyod alkoholu. Jest to rodzina

dysfunkcyjna. Często spotykamy się z opinią,że alkoholizm jest chorobą całej rodziny. Aby

zrozumieć tę opinię, trzeba przyjrzeć się bliżej temu problemowi. Mówiąc, że alkoholizm

jest chorobą rodzinną, mamy na myśli to, że alkoholizm jednego z członków rodziny

oddziałuje na całą rodzinę i chorują wszyscy, a nie tylko osoba pijąca. Dzieje się tak,

ponieważ alkoholizm egzystuje nie tylko wewnątrz ciała. Jest to również choroba relacji

między członkami rodziny. Członkowie rodziny alkoholika żyją w ciągłym stresie, starają

się przystosować do sytuacji panującej w ich domu. Taka rodzina nie zapewnia

bezpieczeństwa i wsparcia swoim członkom, głównie ze względu na nieprzewidywalne i nie

liczące się z innymi zachowania jednej osoby. Ludzie związani z osobą chorą reagują na jej

zachowania.

W konsekwencji ich własne emocje ulegają zaburzeniu. Problemem i celem rodziny jest

próba wywarcia wpływu na alkoholika by przestał pić. Energia rodziny koncentruje się

głównie na osobie uzależnionej. Alkoholik pozostając w centrum uwagi ustala reguły,

których wszyscy muszą przestrzegać. Członkowie rodziny zmuszeni są funkcjonować w

klimacie reguł i oczekiwań obracających się wokół sztywnego systemu rodziny usiłującej

zachowaćw tajemnicy to, co widoczne jest na pierwszy rzut oka. Wszystkim zależy na tym,

aby uniknąć konfrontacji z rzeczywistością. Wszyscy biorą odpowiedzialnośćza sytuację

jaka jest w rodzinie, tylko nie osoba pijąca. Próba osiągnięcia poczucia stabilizacji wobec

ustawicznego braku pewności i chaosu kończy się tym, że wszyscy żyją w stałym napięciu.

Tym samym zaniedbywane są inne, ważne sfery życia rodzinnego. Najbardziej w tej

sytuacji pokrzywdzone są dzieci. Prawidłowe wychowanie staje się praktycznie niemożliwe.

Dzieciństwo spędzone w domu, w którym jedno z rodziców było alkoholikiem, pozostawia

trwały ślad w psychice i w znacznym stopniu determinuje późniejsze funkcjonowanie w

dorosłym życiu. Dzieci te w ciągu całego swojego trudnego dzieciństwa podlegają

wpływowi patogennych i stresogennych czynników. W takiej rodzinie dziecko po prostu

„nie istnieje”, nikt nie bierze pod uwagę jego interesów i potrzeb, jest niepotrzebne.

Rozwój dziecka w rodzinie alkoholowej jest obciążony brzemieniem wielu traumatycznych

3

doświadczeń. Najbliżsi osoby uzależnionej albo rozpaczliwie próbują powstrzymać jej picie

albo rezygnują z nadziei na lepsze życie.

IV Sytuacja dziecka w rodzinie alkoholowej.

W Polsce żyje około 1,5 – 2,0 mln dzieci wychowujących się w rodzinach z

problemem alkoholowym. W dramatycznej sytuacji zagrażającej ich zdrowiu

i życiu żyje około 500 tysięcy dzieci. Często mają one problemy

z konstruktywnym radzeniem sobie w trudnych sytuacjach min. z przeżywaniem

i odreagowywaniem emocji. Postrzegane są jako dzieci nadpobudliwe, bez motywacji do

podejmowania społecznych wyzwań. Na pierwszy rzut oka nie różnią się od pozostałych

rówieśników. Często są najlepszymi uczniami, są grzeczne, nie sprawiają kłopotu. Patrząc

na nie nikt nie podejrzewa, że w ich rodzinach rozgrywa się dramat.

Dziecko wychowywane w zdrowej rodzinie jest otwarte i ufne. Natomiast dziecko, które

wykształciło w sobie postawę obronną, zamyka się w sobie.

Nie podejmuje ryzyka, paraliżuje go lęk przed zmianami. Taka postawa wynika

z tego, że dziecko doświadcza bólu, przemocy, upokorzenia czy nawet nadużycia seksualnego.

Nadużycia seksualne najczęściej nie mają charakteru gwałtu. Są to przeważnie uwiedzenia,

pieszczoty i zbliżenia dziejące się bez protestu dziecka. W takich sytuacjach dzieci czują się

winne i utrudnia to jakąkolwiek ingerencję w tym kierunku. Postawa obronna wynika także z

poczucia niepokoju, braku oparcia, chaosu, wrażenia nieprzewidywalności. Nigdy nie wie, co

za chwilę się wydarzy. Nie ma pewności, czego może się po rodzicach spodziewać. Wszystko

zależy od chwilowego nastroju. Obietnice są czasem spełniane, a czasem niei niewiadomo od

czego to zależy. Tego rodzaju chaos sprawia, że dziecko jest oderwane od rzeczywistości.

Zatraca poczucie przyczyny i skutku. Aby przetrwać, uczy się trzech rzeczy: nie ufać, nie

mówić, nie odczuwać. „Nie ufać", bo zawiedzione nadzieje i niedotrzymane obietnice

sprawiają zbyt duży ból. Oznacza to często ucieczkę w fantazję i wewnętrzny świat przeżyć.

O takim dziecku mówi się jako o „dziecku zagubionym, niewidocznym, we mgle”. Jest to

dziecko nie sprawiające większych kłopotów, dziecko nieobecne. „Nie mówić”, bo w domu nie

można mówić źle o rodzicu alkoholiku, nie można mówić o tym, co boli, smuci czy złości.

Panuje zmowa milczenia, a dziecko - z konieczności - staje się jej uczestnikiem. Nie można

też poskarżyć się obcym, poprosić kogoś o pomoc, bo to przecież wstyd. To nauka, która

prowadzi do izolacji, zamknięcia się i samotności. Wstyd i nadzieja nakazują kłamać. Dziecko

uczy się nie odczuwać emocji, bo tak jest najbezpieczniej. Nie odczuwać bólu, strachu,

smutku, złości, nienawiści, by łatwiej było to wszystko znieść. „Nie odczuwać”, by nie zranić

swoimi negatywnymi emocjami któregoś z rodziców. Niektóre uczucia są zbyt wielkie i trudne,

by im sprostać. Bezpieczniej jest tłumić jew zarodku, gdy tylko się pojawią. Efektem takiego

zachowania może być ogólne „zamrożenie”. To wszystko sprawia, że w umyśle dziecka jest

totalny chaos myśli i uczuć, olbrzymie zagubienie i napięcie wewnętrzne. Takie przeżycia nie

pozostają bez wpływu na przyszłe życie dziecka. Jeśli całe jego dzieciństwo upłynie w

dysfunkcyjnym systemie, gdzie nikt nie zadba o jego zdrowie emocjonalne, dziecko może

wyrosnąć na człowieka niezdolnego do osiągnięcia szczęścia i pełnej realizacji.

4

V Wpływ nadużywania alkoholu przez rodziców na rozwój dziecka
od chwili poczęcia do okresu dojrzewania

Dzieci poddane działaniu alkoholu w życiu płodowym

Badania wskazują, że znacznie poważniejsze konsekwencje zdrowotne pojawiają się u

dziecka, gdy osobą uzależnioną od alkoholu była matka. Jeżeli podczas ciąży piła dużo

alkoholu, mogła doprowadzić do nieodwracalnych zaburzeń intelektualnych i emocjonalnych

spowodowanych trwałym uszkodzeniem układu nerwowego. Do poważnego uszkodzenia

mózgu płodu może dojść nawet wtedy, gdy matka w czasie ciąży tylko raz upiła się wypijając

dużą ilość alkoholu. Dziecko z Alkoholowym Syndromem Płodowym (FAS) ma poważne

problemy min. z zaburzeniami koncentracji, samoświadomości, zdolności poznawczych, mowy

abstrakcyjnego myślenia, pamięci i procesów wyobraźni. Może mieć zniekształconą twarz

i małą wagę ciała. Często zapada na choroby serca i defekty nerek. Zdarzają się problemy z

oczami i ze słuchem, a także ataki padaczki.

Nie u wszystkich dzieci poddanych działaniu alkoholu w życiu płodowym rozwija się

pełny FAS. U niektórych z nich rozwija się FAF (Płodowe Skutki Alkoholowe). Polega to na

tym, że u dziecka z FAF nie widać zewnętrznych nieprawidłowości. Ponieważ dziecko

wygląda normalnie, otoczenie oczekuje od niego takiego samego zachowania jak u dziecka

zdrowego. Prowadzi to do wtórnych uszkodzeń psychicznych, które są rezultatem

nieprawidłowego radzenia sobie z podstawowymi zaburzeniami.

Między 12 a 15 rokiem życia osoby z FAE mają problemy ze zdrowiem psychicznym.

Popadają w konflikty z prawem, nie potrafią samodzielnie żyć (gotować, prać, robić zakupy itp.).

Dzieci z FAS i FAE nigdy nie zdrowieją. Jednak wczesna interwencja medyczna może im pomóc.

Leczenie należy rozpocząć przed upływem 12 roku życia dziecka.

Wiek niemowlęcy

Niemowlęta są zależne od rodziców i ich konsekwentnego zaspokajania takich

potrzeb jak: potrzeba żywności, bezpieczeństwa, miłości czy bliskości.

W rodzinach czynnych alkoholików ufność niemowląt wystawiona jest na próbę od

pierwszych chwil życia dziecka. Ma to związek z tym, iż rodzice są zbyt zajęci alkoholem,

aby interesować się niemowlakiem. Maluchy z rodzin alkoholowych bardzo wcześnie uczą

się, że nie można na nikogo liczyć.

Okres stawiania pierwszych kroków

Jest to okres, który obejmuje dzieci od roku do trzech lat. Na tym etapie dziecko

zdobywa umiejętność manipulowania i kontrolowania swego ciałai swego świata. Często

decyzje te są sprzeczne z życzeniami rodziców. Wstyd i zwątpienie pojawiają się u dziecka

z rodzin alkoholowych, ponieważ maluch często jest świadkiem utraty samokontroli

rodziców. Rodzice alkoholicy ograniczają niezależność dziecka uniemożliwiając mu

podejmowanie jakichkolwiek samodzielnych decyzji.

Dziecko małe

Nagłe zmiany u małych dzieci mogą wskazywać na alkoholizm w ich rodzinach.

Przykładem może być dziecko śmiałe, które nagle wycofuje sięz kontaktu albo dziecko

5

zalęknione nagle zaczyna odgrywać znaczącą rolę w grupie. Dziecko w większości

przypadków pozostaje niezauważone, chyba że narozrabia. Jednak nawet wtedy dorośli

przeważnie koncentrują się na objawach, a nie na problemach leżących u ich podłoża i

dlatego nie udzielają właściwej pomocy. Warto pamiętać, że lata przedszkolne są

fundamentem dorosłego życia.

Wiek przedszkolny

Kolejny etap to wczesne dzieciństwo, które obejmuje swym zasięgiem cztero i

pięciolatki. Już w wieku przedszkolnym u dziecka z rodziny alkoholowej występują objawy,

po których można rozpoznać, że w rodzinie dzieje się źle. Dziecko zazwyczaj bawi się w

izolacji. W zabawie powtarza to, co widziałow domu rodzinnym: tematy alkoholowe,

brutalne sceny agresji, bijatyki rodziców. Daje to przedszkolakowi poczucie kontroli nad

własnym lękiem. Głównym objawem alkoholizmu rodziców i częstym objawem syndromu

płodu alkoholowego jest nadmierna aktywność wśród przedszkolaków. Dziecko ma

problem z koncentracją na jednej czynności. Nie może usiedzieć podczas opowiadania

krótkiej historyjki. Jest nerwowe, wybuchowe, ma częste napady złego humoru i może

nagle zmieniać zachowanie na nietypowe. Z jednej strony boi się nieznanych osób i

nowych sytuacji, z drugiej strony nadmiernie lgniedo innych. Na tym etapie życia rozwija

się egocentryzm, wywołujący przekonanie, że wszystko, co się przytrafia jest wynikiem

jego postępowania. Czuje się winne, uważa, że rodzice piją z jego powodu np. że nie zjadł

grzecznie śniadania. Dziecko, które ma kłopoty na tym etapie, nie będzie w stanie w wieku

dorosłym określić tego, co normalne.

Późne dzieciństwo

Kolejny etap to późne dzieciństwo. Obejmuje dzieci od szóstego

do jedenastego roku życia czyli dzieci w wieku szkolnym. Okres ten charakteryzuje się

walką między pracowitością a poczuciem niższości. Poczucie własnej wartości rodzi się

wówczas, gdy wysiłek i osiągnięcia dziecka spotkają się z aprobatą ze strony innych. W

przypadku, gdy dezaprobata składa się na codzienność, jak to ma miejsce w większości

rodzin alkoholowych, dziecko może dojść do wniosku, że rezultaty jego pracy są nic nie

warte. Konsekwencją tego jest słabo wykształcony nawyk pracy oraz uczucie daremnych

wysiłków.

W wieku dorosłym taki człowiek będzie miał trudności z doprowadzeniem jakiegoś planu

do końca.

Okres dojrzewania

Okres dojrzewania to konflikt pomiędzy uczuciem tożsamości a niepewności. Jest to

czas, kiedy trzeba walczyć o poglądy na życie akceptowane przez nastolatka i

społeczeństwo. Dziecko z rodziny alkoholowej ma wielkie trudności w okresie dojrzewania.

Alkoholik wpływa destrukcyjnie na emocje i umysły wszystkich członków rodziny. Jeżeli

dziecko zostanie zranione przez rodzica którego kocha, sądzi, że jest złe, niegodne

szacunku i miłości. W ten sposób uczy się nie ufać sobie i innym. Rozpoczyna życie

samotne. Uczy się udawać i kłamać nawet wtedy, gdy może mówić prawdę.

W rodzinie alkoholowej dorasta się z poczuciem winy, wstydu i strachu.

6

VI Role pozwalające przetrwać w rodzinie alkoholowej

W większości rodzin z problemem alkoholowym można zidentyfikować podobne

wzorce zachowań – ról „odgrywanych” przez poszczególnych jej członków. Role, z których

każda jest inna od pozostałych, służą do tego samego celu: do ukrycia choroby, której na

imię alkoholizm. Role te pełnią funkcję obronną po to, by rodzina mogła funkcjonować, by

mogła mieć chociaż niewielkie poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji. Życie zgodne z rolami

pozwala czasem zachować chwiejną równowagę rodzinną, ale nie jest w stanie

spowodować żadnej zmiany w życiu domowników, ani uczynić go bezpiecznym

i szczęśliwym. Nie ma wątpliwości, że w takiej rodzinie najbardziej poszkodowane są

dzieci. Sytuacja panująca w dysfunkcyjnej rodzinie zmusza je do odgrywania ról: bohatera

, kozła ofiarnego, dziecka zagubionego, maskotki.

Role te często prezentowane są w taki sposób, jakby miały związek z kolejnością

narodzin. Jest to jednak pojęcie mylące, ponieważ istnieją także inne czynniki decydujące

o podziale ról w rodzinach z problemem alkoholowym

.

Bohater rodziny

Bohater rodziny nazywany bywa superdzieckiem. To osoba, która pełni

w rodzinie rolę dorosłego. Jego zadaniem jest dostarczanie poczucia wartości, dumy i

sukcesu. Pełni ją zwykle najstarsze dziecko. Bierze na siebie różne obowiązki i dobrze

sobie z nimi radzi. To ktoś, kto rezygnuje z realizacji swoich celów życiowych np. nie

podejmuje interesującej go pracy w większej odległości od rodzinnego domu, ponieważ

uważa, że „musi” być blisko, aby kontrolować sytuację rodzinną. Bohater rodzinny nigdy

nie powie: nie mogę więcej. Dalsza rodzina i sąsiedzi często zazdroszczą takiego dziecka.

Tylko niektórzy zauważają, że jest to dziecko bardzo skryte, wiecznie niezadowolone z

siebie i z tego, co osiągnęło. Na zewnątrz pragnie za wszelką cenę pokazać, że jest silny.

Nigdy nie przysparza innym zmartwień, zawsze daje sobie radę. Rodzinny bohater

napotyka ogromne trudności w odgrywaniu swojej roli, gdy dorośnie i wchodzi

w świat ludzi pracujących. Często staje się pracoholikiem. Przeważnie wybiera zawód

polegający na pomaganiu innym.

Kozioł ofiarny

Kozłem ofiarnym jest na ogół dziecko nieco młodsze od bohatera. Nie potrafi ono

konkurować z bohaterem. Czuje się odsunięte i szuka wsparcia poza domem. Na nim

skupiają się problemy i frustracje całej rodziny. Na nim można wyładować negatywne

uczucia. Jest z pozoru przeciwieństwem bohatera rodzinnego. Takie dziecko postrzegane

jest jako nieodpowiedzialne i trudne, sprawiające swoim zachowaniem kłopoty i problemy.

To uczeń trudny wychowawczo, zajmujący się kradzieżami i oszustwami, uciekający

z domu. Zazwyczaj silnie identyfikuje się z pijącym rodzicem, co wcale nie oznacza,

że ma z nim dobre relacje. Strategia kozła ofiarnego polega na odciąganiu uwagi wszystkich

od alkoholizmu rodzica i na jednoczeniu rodziny poprzez własne nieudacznictwo. Takie

dziecko zapewnia dobre samopoczucie rodzinie, która może zrzucić na niego

odpowiedzialność za wszystko. Kozioł ofiarny wcześnie ucieka z domu i kończy w zbyt

wcześnie założonej rodzinie lub poprawczaku.Na ogół źle radzi sobie z problemami.

7

Wcześnie popada w konflikt z prawem, uzależnia się od narkotyków, alkoholu i papierosów.

W dorosłym życiu odnosi niepowodzenia, jest nieprzystosowany do życia w społeczeństwie.

Dziecko zagubione

Dziecko zagubione, to osoba wycofana z życia rodzinnego, ktoś kogo nie ma. Jest

samotne i zamknięte w sobie. Jego rola sprowadza się do bycia niewidzialnym. Dziecko to

na zewnątrz jest nieśmiałe. Trzyma się na uboczu zarówno w szkole, jak i w domu. Czuje

się bezwartościowe, osamotnione, niegodne uwagi innych. Zwykle jest niedostrzegane,

ponieważ nie wyróżnia się w niczym i nie zwraca na siebie uwagi. Przed awanturami w

domu ucieka w świat marzeń, świat, w którym wszystko jest znane i przewidywalne. Świat

realny spostrzega jako chaos, coś, w czym nie potrafi poruszać się sprawnie. Często mówi

się o takim dziecku, że jest nieprzytomne, buja w obłokach lub, że jest w życiu zagubione.

Może godzinami oglądać telewizję lub czytać.

W życiu takiego dziecka brak jest ciepła i miłości, co sprawia, że czuje się ono

wyobcowane. Nie potrafi przyjmować, ani okazywać uczuć. Dziecko pełniące taką rolę jest

nieśmiałe i trudne do zauważenia i zapamiętania. Nigdy nie zgłasza się na ochotnika, ale

też nigdy nie buntuje się. W życiu dorosłym najczęściej wycofuje się z aktywnego życia

społecznego i zawodowego. Nie potrafi nawiązać bliskich relacji, co sprawia, że ma małe

szanse na udany związek. Nie ujawnia swoich potrzeb i problemów, niewiele oczekuje też

od innych.

Maskotka

Za poprawienie nastroju i humoru rodziny odpowiada dziecko maskotka. To

najczęściej rola dziecka najmłodszego, którego zadaniem jest odwracanie uwagi od

rodzinnego problemu. Traktowane jest jak ktoś delikatny, niedojrzały i wymagający

troski. Dzieci te, wyczulone na najsłabsze nawet sygnały zbliżających się konfliktów,

starają się je rozładować. Ich zadaniem jest rozśmieszanie i zagadywanie innych. Rodzice

lubią popisywać się maskotką przed innymi. Bez względu na wiek, traktują ją jako osobę

niedojrzałą, niewiele rozumiejącą z tego, co się wokół niej dzieje. Maskotka ma często

poczucie, że jeśli nie może poprawić komuś nastroju, to stanie się niepotrzebna jak

porzucona przytulanka. W szkole nie stanowi poważnego problemu, chociaż czasami jest

nieznośne – śmieje się i błaznuje bez powodu. Maskotka ma zazwyczaj trudności z

koncentracją i źle radzi sobie w sytuacjach stresowych. Dziecko długo pozostaje

niedojrzałe emocjonalnie, a gdy czuje się mało bezpieczne, ucieka w zachowania

agresywne. W dorosłym życiu w pracy jest lubiany, lecz nikt nie traktuje go poważnie,

często sięga po alkohol i narkotyki.

Przyjmując określoną rolę, młody człowiek uczy się jakie uczucia ma wyrażać, a

jakie nie. Uczy się rozwijać cechy w jakiś sposób potrzebne rodzinie, a ukryć, które są w

niej niepożądane np. bohater może skrywać wewnątrz strach i osamotnienie. W ten

sposób przyjęta przez dziecko rola staje się jego zewnętrznym „ja”. Jest to sposób na

przetrwanie w dysfunkcyjnym systemie rodziny.

Omówione role odgrywane przez dzieci celem przetrwania w rodzinie alkoholowej

przynoszą tylko chwilową ulgę. W miarę jak dziecko rośnie coraz bardziej ujawnia się

dysfunkcyjność. Dorośli bohaterowie zatracają się w pracy, a ich relacje międzyludzkie są

8

odległe od przeciętnej. Kozioł ofiarny staje się często społecznym wyrzutkiem, unikanym

przez innych ludzi. Dziecko zagubione staje się samotnikiem, a maskotki nikt nie traktuje

poważnie.

VII Zakończenie

Bliskim alkoholika wcale nie jest łatwo przyznać się do tego, że w rodzinie mają

kogoś, kto stale pije i stwarza problemy. Wstydzą się i obawiają reakcji otoczenia. Często

czują się współwinni. Po latach stopniowo pogrążają się w coraz większy koszmar

zapominając, że mogą mieć własne plany.

Dzieci alkoholików to temat bolesny i wstydliwy. O tych dzieciach mówi się

najczęściej przy okazji dyskusji o ich rodzicach, traktując doświadczenia dzieci jako jeden

z ubocznych skutków nałogu, a nie jak samoistny problem. Przez lata starano się leczyć

tylko rodzica alkoholika i jego współmałżonka. Obecnie dostrzega się już fakt, iż choroba

ta dotyka całą rodzinę i że wszyscy jej członkowie powinni być leczeni. Mimo to, jeżeli

chodzi o rozpoznanie i terapię, dzieci nadal są najbardziej zaniedbanymi członkami

rodziny.

Problem dzieci alkoholików w Polsce wymaga zmiany mentalności społecznej

konkretnych działań. Chodzi o dostarczenie dzieciom doświadczeń społecznych

stanowiących przeciwwagę dla ich urazowych przeżyć. W całym kraju działają grupy

wsparcia dla dzieci alkoholików. Jednak nadal za mało jest osób odpowiednio

przygotowanych do podejmowania działań pomocnych dzieciom alkoholików, ponieważ

często osoby leczące rodziców na ogół słabo rozumieją perspektywę życiową dziecka.

Takim dzieciom należy się w pierwszym rzędzie edukacja, pomoc duchowa i pomoc

specjalistów. Tylko wówczas, gdy będą w stanie zrozumieć specyfikę choroby alkoholowej

rodziców, będą potrafiły podejść pozytywnie do tego problemu, w odniesieniu do własnej

rodziny, rodziców i własnego życia.

Opracowała: mgr Wiesława Gadomska

nauczyciel Szkoły Podstawowej

w Ciciborze Dużym

9

Bibliografia

Mellibruda J.,

Tajemnice Etoh, 1993

Miesięcznik

Problemy alkoholowe, 2/1999

Pacewicz A.,

Dzieci alkoholików, 1979

Pacewicz A.,

Dzieci alkoholików, 1994

Robinson B. E.,

Pomoc psychologiczna dla dzieci alkoholików 1998

Sztander W.,

Pułapka współuzależnienia

Sztander W.,

Poza kontrolą, 1993

Sztander W.,

Rodzina z problemem alkoholowym, 1999

Woronowicz B. T., Alkoholizm jest chorobą, 1998

Zespół redakcyjny Dzieci alkoholików, 2006

Żak P.,

Gdzie się podziało moje dzieciństwo, 2003