PowerPoint Presentation



Chód jest sposobem przemieszczania się w przestrzeni.

Jest on osobniczo różny. Jest ruchem cyklicznym.



Składa się z dwóch faz:

–

podporu (obciążenia)

–

60%

cyklu

–

wykroku (przenoszenia)

– 4

cyklu

Chód



W przypadku normalnego chodu stosunek

ruchów w

zamkniętych łańcuchach

kinematycznych do ruchów w

otwartych

łańcuchach

wynosi

65%

35%.



W miarę wzrostu prędkości poruszania

procentowy udział ruchów w zamkniętym

łańcuchu kinematycznym znacząco maleje

Chód



Odległość, która oddziela dwa

punkty podporu na tej samej

nodze.



Mierzy się go od pięty do pięty

tej samej nogi.



Istnieje prawy i lewy krok.



Szerokość kroku – rozstęp

między piętami.



Kąt kroku – stopy ustawiają się

podczas chodu pod kątem 15

zewnątrz.

Krok



Podczas chodu oceniamy

prędkość

chodu i

rytm

chodu.



Rytm

zależy od długości

kończyn dolnych

i od wzrostu.



Osoby niskie na ogół robią

mniejsze kroki w szybszym

rytmie. Osoby wysokie chodzą

w wolniejszym rytmie,

większym krokami.

Prędkość i rytm



Initial contact

– moment zetknięcia pięty z podłożem; początek fazy

dwunożnego podparcia

– faza hamowania nadanego przyspieszenia.



Zakresy ruchu i aktywność mięśniowa

–

Staw biodrowy

– 30

°,

mm. kulszowo – goleniowe i prostowniki stawu

biodrowego;

–

Staw kolanowy

– 0

°,

m. czworogłowy stabilizuje staw kolanowy

–

Staw skokowy

– 0

°,

aktywne zginacze grzbietowe

Okres 1



Loading response

–

przyparcie całej stopy do podłoża zwiększa współczynnik

podparcia, zwiększa współczynnik tarcia, umożliwia proces

ekscentrycznego hamowania przesuwającego się nad stawem

skokowym górnym środka ciężkości ku przodowi



Zakresy ruchu i aktywność mięśniowa

–

Staw biodrowy

– 30

°,

mm. kulszowo – goleniowe, m. pośladkowy wielki,

m. przywodziciel wielki pracują ekscentrycznie przeciw zgięciu w stawie

biodrowym; m. naprężacz powięzi szerokiej, m.pośladkowy średni i

mniejszy stabilizują miednicę w płaszczyźnie czołowej

–

Staw kolanowy

– od 0

do 15

° ,

m. czworogłowy praca ekscentryczna

(funkcja amortyzacyjna)

–

Staw skokowy

– od 0

do 15

zgięcia podeszwowego, praca ekscentryczna

zginaczy grzbietowych

Okres 2



W chwili przechodzenia środka

ciężkości nad stawem skokowym następuje

lekkie ugięcie stawu kolanowego

celem zmniejszenia wychyleń środka ciężkości ku górze co zmniejsza

wydatek energetyczny.



Mid stance

–

zgięcie grzbietowe w stawie skokowym górnym; jest to zarazem faza

jednonożnego podparcia kończyny

–

cała stopa spoczywa na podłożu



Zakresy ruchu i aktywność mięśniowa

–

Staw biodrowy

– od 30

zgięcia do 0, pozycja jest osiągnięta przez

dynamiczny zamach kończyny przeciwnej, mm. odwodzące stabilizują

miednicę

–

Staw kolanowy

– od 15

zgięcia do 0

° ,

m. czworogłowy praca

koncentryczna

–

Staw skokowy

– od 15

zgięcia podeszwowego do 15

zgięcia

grzbietowego, praca ekscentryczna mm. łydki

Okres 3



Terminal stance

–

ciężar ciała przeniesiony na przodostopie

–

koniec fazy jednonożnego podparcia kończyny



Zakresy ruchu i aktywność mięśniowa

–

Staw biodrowy

– do 10-20

w wyproście, aktywność m. napinacza

powięzi szerokiej

–

Staw kolanowy

– 0

–

Staw skokowy

– 10

zgięcia grzbietowego, praca izometryczna

mm. łydki

– podudzie nie zostaje przesunięte w przód, a pięta może

oderwać się od podłoża

Okres 4



Pre swing

–

przygotowanie do odbicia

–

koniec fazy jednonożnego podporu i początek drugiej

fazy podwójnego podporu



Zakresy ruchu i aktywność mięśniowa

–

Staw biodrowy

– 0

, m. przywodziciel wielki pracuje

jako zginacz

–

Staw kolanowy

– od 0 do 35

°,

szybkie, pasywne zgięcie

–

Staw skokowy

– do 20

pasywnego zgięcia

podeszwowego

Okres 5



Initial swing

–

odbicie

–

początek fazy przenoszenia

–

uniesienie palców stopy

–

przyspieszenie do przenoszenia



Zakresy ruchu i aktywność mięśniowa

–

Staw biodrowy

– do 20

stopni zgięcia, koncentryczna praca m.

biodrowego, prostego uda, krawieckiego, smukłego

–

Staw kolanowy

– szybkie zgięcie do 60

°,

aktywne mm. kulszowo –

goleniowe

–

Staw skokowy

– od 20

zgięcia podeszwowego do 0, praca

koncentryczna zginaczy grzbietowych

Okres 6



Mid swing

–

przenoszenie właściwe

–

faza przyspieszenia

–

cel – nie zahaczenie stopą o podłoże



Zakresy ruchu i aktywność mięśniowa

–

Staw biodrowy

– 30

stopni zgięcia, m. biodrowy, krawiecki i

smukły kończą swoją pracę

–

Staw kolanowy

– ruch pasywnego wyprostu od 60 do 30

zgięcia,

ktywne mm. kulszowo – goleniowe

–

Staw skokowy

– pozycja 0, praca izometryczna zginaczy

grzbietowych (aktywna)

Okres 7



Terminal swing

–

hamowanie

–

faza przed przygotowaniem do obciążenia



Zakresy ruchu i aktywność mięśniowa

–

Staw biodrowy

– 30

stopni zgięcia, mm. kulszowo – goleniowe

hamują zgięcie stawu biodrowego

–

Staw kolanowy

– do pełnego wyprostu, m. czworogłowy – praca

koncentryczna, mm. kulszowo – goleniowe – praca ekscentryczna

–

Staw skokowy

– pozycja 0, praca aktywna zginaczy grzbietowych

Okres 8

Cechy chodu fizjologicznego



Dwunożny



Naprzemienny



Przedsiębieżny



Symetryczny



Harmonijny

–

Izometryczny

(jednakowa długość

kroku )

–

Izochroniczny

(czas podporu taki sam

po obu stronach)

–

Izotoniczny

(stałe napięcie mięśni)

Analiza chodu - biomechaniczna

1 Wyznacznik chodu wed ug Nowotnego

Skręt miednicy w płaszczyźnie poziomej.



W chwili wysunięcia nogi wykrocznej do przodu

miednica podąża za tym ruchem i wysuwa wykroczna

stronę nieco do przodu.



Wykonuje w płaszczyźnie poziomej – skręt ok.

4°

przodu i skręt ok.

4°

do tyłu



Ruch odbywa się w obu stawach biodrowych, w skutek

ruchu miednicy udo nogi wykrocznej ustawia się na

zewnątrz , a udo nogi podpierającej ustawia się w rotacji

do wewnątrz.

Skręcenie się

miednicy wydłuża krok.

Analiza chodu - biomechaniczna

2 Wyznacznik chodu wed ug Nowotnego

Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej.



Równocześnie z uniesieniem kończyny dolnej w chwili

rozpoczęcia wykroku , miednica po stronie wykrocznej

obniża się , na skutek czego po stronie podporowej

powstaje przywiedzenie, a po stronie wykroku

odwiedzenie uda.



Opadanie miednicy po stronie wykrocznej wymusza

zgięcie stawu kolanowego

aby uchronić stopę przed

zaczepieniem palcami o podłogę

Dzięki pochyleniu miednicy , unoszenie środka

ciężkosci zostaje zredukowane o połowę.

Analiza chodu - biomechaniczna

3 Wyznacznik chodu wed ug Nowotnego

Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporu.



W fazie podporu gdy stopa styka się

z podłożem, staw

kolanowy jest wyprostowany.



Zaraz potem zgina się

do kąta 15

, a

stopa styka się

podeszwą z podłożem.



Po okresie pełnego obciążenia stopy następuje znów

całkowity wyprost.



Zgięcie stawu kolanowego, w chwili gdy masa ciała

przenosi się

do przodu ponad nogę

podpierająca

redukuje wysokość unoszenia środka ciężkości.

Analiza chodu - biomechaniczna

4 Wyznacznik chodu wed ug Nowotnego

Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego.



Gdy pięta nogi wykrocznej styka się

z podłożem, stopa

jest uniesiona grzbietowo.



Potem zgina się

podeszwowo, przykłada do podłoża i

ustala.



Goleń

wraz z kostkami zataczają

łuk ponad piętą.

Następuje moment pełnego obciążenia stopy , pod koniec

którego zaczyna unosić

się

pięta. Ruch odbywa się

wokół osi obrotu, mieszczącej się

w przodostopiu

( głowa kości

śródstopia

i stawy

ródstopno-

paliczkowe).

Analiza chodu - biomechaniczna

5 Wyznacznik chodu wed ug Nowotnego

Ruch stawu kolanowego.



Staw kolanowy zgina się w momencie styku pięty z

podłożem, kostki unoszą

się

zakreślając łuk ponad

pem, oraz po raz drugi gdy pięta zaczyna uno

sić

się

stopa przygotowuje się

do odbicia.



Staw kolanowy zgina się

zawsze wtedy gdy długość

kończyny zwiększa się

wskutek unoszenia kostek. Ruchy

kolana i stopy są

spr

ęż

yste.



Zgięcie stawu kolanowego

amortyzuje wydłużenie

kończyny.

Analiza chodu - biomechaniczna

6 Wyznacznik chodu wed ug Nowotnego

Ruchy boczne miednicy.



Naprzemienne przek adanie masy cia a z jednej

ko czyny dolnej na drug

, powoduje naprzemienne

przesuwanie miednicy na boki w p aszczy nie

poziomej.



Boczne ruchy miednicy czy si

łą

Boczne ruchy miednicy czy si

łą

z wyznacznikiem I i

II.



Gdyby ko czyny dolne nie zmienia y swego

po o enia wzgl dem miednicy , ruch jej

ł ż

po o enia wzgl dem miednicy , ruch jej

ł ż

wprowadza by o

poprzeczn

kolana oraz o

stawu

skokowo-goleniowego wraz ze stop

z po o enia,

ł ż

z po o enia,

ł ż

które sprzyja ich funkcji propulsji

Analiza chodu - biomechaniczna

„

Fizjologiczna przesada w normalnym chodzie”



Chód kołyszący

– mięsień pośladkowy wielki i napinacz

powięzi szerokiej po stronie podporu oraz m. prostownik

grzbietu po strnie wykroku włączają się w mechanizm chodu

ze zwolnieniem. Zwiększa się zakres unoszenia i obniżania

miednicy oraz jej stopień pochylania ku dołowi po stronie

wykroku z równoczesnym obniżaniem barku po stronie

podporu.



Chód marynarski

– mechanizm podobny do powyższego, ale o

większym nasileniu. Środek ciężkości jest przesadnie

wychylony w bok. Może być to skutkiem pracy na chwiejnym,

niestabilnym podłożu z częstym przemieszczaniem środka

ciężkości.

Warianty chodu (Steindler)



Chód majestatyczny

– kończyna

dolna wykroczna otrzymuje

nadmierne przyspieszenie i prostuje

się nim pięta osiąga podłoże.

Przedłuża to czas trwania kroku.

Tułów cofa się.



Chód sztywny

– Oscylacje

miednicy i barków są sztucznie

zmniejszone.



Chód drobnym krokiem

– Wykrok

jest nienaturalnie zmniejszony.

Długość kroku jest mała, a liczba

kroków w jednostce czasu zwiększa

się.

Warianty chodu (Steindler)



Chód patologiczny jest pozornie normalny

w zwolnionym tempie. Patologia często ujawnia się

gdy badany przyspiesza tempo.



Przed badaniem chodu

– ocena budowy ciała

i odchyleń w statyce pacjenta.



Śledzimy chód poprzez oglądanie z przodu, z tyłu,

z lewej i prawej strony.

Obserwacja

Zwracamy uwagę na:



Sposób ustawiania kończyn

(w osi chodu, w obrocie na

zewnątrz/do wewnątrz, w odwodzeniu/przywodzeniu)



Długość kroku

– różnice w długości kroku prawego i lewego



Szerokość kroku



Kąt kroku

(ewentualna asymetria)



Sposób obciążania kończyn

(równomierne, skrócenie fazy

obciążenia, sposób unikania obciążenia, przenoszenie masy

ciała)



Wymach kończyn górnych

(zmniejszenie, brak, asymetrie)



Sposób przenoszenia środka ciężkości



Rodzaj utykania

(pochylenie do przodu, na boki)



Udział komponenty bólu

Obserwacja

Ocena poszczególnych elementów funkcjonalnych:



Stopa

– sposób odbicia pięty, obciążenia i

ustawiania się stopy, sposób przebiegu fazy podporu



Staw kolanowy

– sposób współdziałania ze stopą

i stawem biodrowym



Miednica

– ruchy obrotowe boczne, pochylanie ku

dołowi, opadanie przedniego brzegu (zakres ruchów

i symetria), współdziałanie ze stopami i barkami



Barki

– sposób obrotów do przodu i na boki (zakres,

symetria, synchronizacja ze skrętami miednicy)



Kończyny górne

– synchronizacja wymachów

z kroczeniem kończyn dolnych zakres i harmonia

wymachów, symetria, wymachy boczne dla

chwytania równowagi

Obserwacja

Częste zaburzenia dotyczące osłabienia siły

mięśniowej



Mięsień pośladkowy wielki.

Tułów

przesuwa się do tyłu przy odbiciu

stopy. Gdy stopa ma kontakt z podłożem,

w fazie podporu staw biodrowy jest utrzymywany

w wyproście.



Mięsień pośladkowy średni

Tułów przesuwa się na stronę

osłabienia podczas fazy podporu. Przy słabym mięśniu po

stronie lewej, miednica opada po stronie prawej, gdy

kończyna prawa rozpoczyna fazę przenoszenia.



Mm. kulszowo – goleniowe.

Zaburzenie w fazie podporu –

staw kolanowy w przeproście. Zaburzenie w fazie

przenoszenia – brak hamowania przenoszenia podudzia.

Zaburzenia chodu

Częste zaburzenia dotyczące osłabienia siły

mięśniowej



Piszczelowy przedni (zginacze grzbietowe

stopy)

Opadająca stopa – zgięcie podeszwowe stopy w fazie

przenoszenia. Staw kolanowy musi być uniesiony wyżej, by

nie zahaczyć stopą o podłoże.



Brzuchaty łydki.

Skrócenie długości kroku po stronie

przeciwnej do zaburzenia. Nie ma uniesienia pięty w fazie

odepchnięcia od podłoża. Najlepiej widoczne przy

wchodzeniu w górę po pochyłości.



Chód kaczkowaty.

Przy dystrofiach mięśniowych. Barki

cofnięte do tyłu. Niewielka lub brak rotacji obustronnej

miednicy i tułowia. By przenieść lewą kończynę dolną

w przód cała lewa strona ciała musi przesunąć się do przodu.

Często zwiększona jest lordoza lędźwiowa.

Zaburzenia chodu

Częste zaburzenia dotyczące zakresu ruchu



Przykurcz zgięciowy w stawie biodrowym.

Nie dochodzi do

wyprostu w stawie biodrowym. Dla kompensacji dochodzi

do wzrostu przodopochylenia miednicy i zwiększenia

lordozy lędźwiowej. Może dojść także do kompensacyjnego

zgięcia w stawie kolanowym.



Przykurcz zgięciowy w stawie kolanowym

Efektem będzie

zwiększone zgięcie grzbietowe w fazie podporu i

wcześniejsze podniesienie pięty podczas wybicia stopy.

Dochodzi także do skrócenia długości kroku po stronie

przeciwnej do zaburzenia.

Zaburzenia chodu

Częste zaburzenia neurologiczne

Chód hemiplegiczny.

Różni się w zależności od

tego czy występuje spastyczność czy wiotkość.

Pacjent przechyla ciało na stronę zdrowszą,

wykonuje ruch obwodzenia kończyną chorą

w fazie przenoszenia, stopa jest stawiana płasko

lub od palców. Kończyna górna po stronie

chorej – może być w przykurczu zgięciowym.

Brak ruchu obręczy barkowej po stronie chorej

w trakcie chodu.

Chód ataktyczny

Przy uszkodzeniach móżdżku.

Zwiększony czworobok podparcia, nierówne, szarpane

ruchy. Trudności przy przejściu wzdłuż linii prostej.

Zataczanie się.

Zaburzenia chodu

Częste zaburzenia neurologiczne



Chód parkinsonowski.

Kończyny dolne i tułów

w zgięciu. Środek ciężkości przemieszcza się w przód.

Brak ruchu obręczy barkowej w trakcie chodu.

Trudności z rozpoczęciem ruchu. Czasem widoczne

są krótkie, szybkie kroki, aby utrzymać równowagę.



Chód scyzorykowy

Przy spastyczności przywodzicieli stawu

biodrowego.Najbardziej widoczny w fazie przenoszenia.

Zaburzenia chodu

Zaburzenia chodu spowodowane bólem:



Ból stawów kończyny dolnej prowadzi do skrócenia fazy podporu.



Skrócona faza podporu po stronie bólu powoduje skrócenie kroku po

stronie przeciwnej.



Ruchy obręczy barkowej w trakcie chodu są mniejsze.

Zaburzenia chodu



Trening chodu powinien uwzględniać

także trening równowagi.



Trening chodu powinien odbywać się

w bezpiecznym środowisku, które nie

rozprasza pacjenta. Pacjent powinien być

zaopatrzony w odpowiednie obuwie.



Stosuje się także bieżnie z systemem

pasów, które umożliwiają pacjentowi

bezpieczny trening.

Trening chodu



Oceniając gotowość do treningu bierze się

pod uwagę:

–

Możliwości fizyczne pacjenta:

możliwość obciążania kończyny, siłę

stabilność, koordynację, równowagę

–

Możliwości psychiczne

i emocjonalne.

Ocena pacjenta



Zaawansowana ocena kinetyki chodu wymaga laboratorium chodu

z systemem komputerowym.



Rozpoczyna się u osób leżących – pionizacja.



Zapobieganie przykurczom.



Wzmocnienie mięśni zapewniających pozycję

pionową oraz przemieszczanie kończyn dolnych,

a także mięśni obręczy kończyn górnych.



Wyrównanie długości kończyn dolnych.

Przygotowanie



Wyrabianie reakcji ochronnych – umiejętność padania

i podnoszenia się.



Upadek – z obniżeniem środka ciężkości ciała, raczej

w bok i z przejęciem ciężaru ciała (z podporem) przez kkg – nie w pełni

wyprostowane. Istotna jest ochrona głowy – by nie uderzyła o podłoże.



Nauka padania – rozpoczynana od prostych zadań np. opad tułowia na ścianę,

upadki z małej wysokości na materace.



Ćwiczenia trudniejsze – upadki na jeden materac, na twarde podłoże – ćwiczący

wybiera kierunek i moment upadku.



Najtrudniejsze – upadki po wytrąceniu z równowagi przez instruktora.



Podnoszenie się z podłoża – zależy czy pacjent wykonuje klęk jednonóż czy nie

(usztywnione stawy kolanowe).



Klęk jednonóż + wspięcie po kulach = pozycja stojąca



Leżenie przodem + uniesienie miednicy w górę + podparcie na kkg przy

wyprostowanych stawach kolanowych + przemieszczenie się w kierunku

ściany/krawężnika (aby zablokować stopy) = z pozycji czworaczej do stojącej ze

wsparciem na kulach.

Reedukacja właściwa



Likwidacja ułatwień, wprowadzenie utrudnień

– tory przeszkód, schody, pochylnie, różna nawierzchnia.



W chodzeniu po schodach – najbezpieczniejsze jest chodzenie bokiem –

dzięki oburęcznemu chwytowi nie dochodzi do zaburzeń równowagi,

zwłaszcza w płaszczyźnie strzałkowej.



Osoba asekurująca znajduje się niżej niż pacjent.

„

Kończyna zdrowa idzie w górę,

kończyna chora schodzi w dół.

Kule towarzyszą kończynom.”



Poprawa wydolności ogólnej pacjenta.



Przywracanie prawidłowego stereotypu chodu przez likwidację drobnych

błędów.

Doskonalenie chodu

Document Outline