166_541901_pracownik_obslugi

Spis tre

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach .................................................................................

1.2. Notka metodologiczna i autorzy .......................................

2. Opis zawodu ................................................................................

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

powania zawodu .............................................................

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia

pracy, zagro

enia, organizacja pracy) ............................

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie .............................................................

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Monitorowanie okre

lonego terenu

Kz1 ......................... 10

3.2. Powiadamianie pracowników ochrony lub słu

b o sytu-

acjach zagra

cych bezpiecze

stwu osób i mienia

Kz2 .................................................................................. 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ........................................................................................ 14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci na potrzeby rynku pracy (KZiS

2010):

541901 Pracownik obsługi monitoringu

Grupa wielka 5 – Pracownicy usług i sprzedawcy (w Mi

dzynaro-

dowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 2).

Grupa elementarna 5419 – Pracownicy usług ochrony gdzie indziej
niesklasyfikowani (w Mi

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Za-

wodów ISCO-08 odpowiada grupie 5419 Protective services workers
not elsewhere classified).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ci (PKD 2007):

Sekcja N. Działalno

ść

w zakresie usług administrowania i działal-

ść

wspieraj

ca, Dział 80. Działalno

ść

detektywistyczna i ochro-

niarska, Grupa 80.2. Działalno

ść

ochroniarska w zakresie obsługi

systemów bezpiecze

stwa.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: ana-
lizy

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

dzynarodowe) oraz

głównie wyników bada

analitycznych na 21 stanowiskach pracy w 7

przedsi

biorstwach (du

e – 5,

rednie – 2 firmy, w tym usługowe – 7),

przeprowadzonych od stycznia do kwietnia 2013.

Zespół Ekspercki:

•

Sławomir Zajdel – konsultant Universal Sp. z o.o. w Szczecinie,

•

Przemysław Nadolski – Nixus Sp. z o.o. w Poznaniu,

•

Bartłomiej Nadolski – SOLID Security w Warszawie,

•

Tomasz Szybowski – Zespół Szkół Nr 4 w Szczecinie.

Ewaluatorzy:

•

Rafał

uk – Vision Group Sp. z o.o. w Warszawie,

•

Małgorzata Gadomska – Stowarzyszenie In

ynierów i Techników

Mechaników Polskich, O

rodek Doskonalenia Kadr

w Szczeci-

nie

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Pracownik obsługi monitoringu obserwuje i rejestruje zdarzenia za

pomoc

urz

dze

monitoruj

cych.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

powania zawodu

Pracownik obsługi monitoringu jest zawodem o charakterze usługo-

wym. Celem jego pracy jest zapobieganie przest

pstwom i wykrocze-

niom, a tak

e doprowadzenie, we współpracy z pracownikami ochrony,

słu

bami (policj

, stra

żą

miejsk

) do uj

cia/zatrzymania ich sprawców

oraz pozyskania materiału dowodowego. Praca pracownika obsługi
monitoringu pozwala tak

e na szybk

reakcj

stra

y po

arnej, pogoto-

wia ratunkowego i słu

b technicznych w przypadku po

arów, nagłych

zasłabni

ęć

, awarii maszyn lub urz

dze

, kolizji, wypadków drogowych

i innych przypadków losowych. Pracownik obsługi monitoringu za po-
moc

systemu kamer i innych elektronicznych systemów ł

czno

(wizyjnej,  radiowej,  telefonicznej,  satelitarnej  i  Internetu)  obserwuje  na
wyznaczonym  terenie  w  czasie  rzeczywistym:  ludzi,  obiekty,  pojazdy,
sytuacje  i  inne  zdarzenia.  Do  jego  obowi

zków nale

y kontrolowanie

sprawno

ci obsługiwanych urz

dze

i powiadamianie techników o za-

uwa

onych usterkach i awariach. Pracownik obsługi monitoringu reje-

struje, rozpoznaje, analizuje, selekcjonuje oraz samodzielnie ocenia
i interpretuje obserwowane zdarzenia i decyduje o podj

ciu działa

zgodnie z ustalonymi procedurami.

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

dzia pracy, zagro

enia, organizacja pracy)

Pracownik obsługi monitoringu obsługuje urz

dzenia i systemy

przesyłaj

ce gromadz

ce oraz przetwarzaj

ce informacje (rejestratory,

serwery, monitory, manipulatory kamer, komputery), tak

e urz

dzenia

czno

ci. Praca wykonywana jest w pomieszczeniu zamkni

tym, na-

zwanym stacj

monitorowania, znajduj

cym si

w: jednostkach stra

miejskiej, policji, lasach pa

stwowych, zakładach karnych, jednostkach

zarz

dzaj

cych drogami, bankach, urz

dach, przedsi

biorstwach,

sklepach wielkopowierzchniowych, agencjach ochrony na osiedlach
mieszkaniowych. Miejsce pracy powinno by

przygotowane zgodnie

z zasadami bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

oraz ergonomii. Zagro

enia zdrowia pracownika obsługi monitoringu

zwi

zane s

z działaniem promieniowania jonizuj

cego i optycznego

oraz z prac

w statycznej pozycji wymuszonej. Choroby zawodowe

dotykaj

ce pracowników obsługi monitoringu to: choroby narz

wzroku, układu ruchu i obwodowego układu nerwowego. Praca wyko-
nywana jest samodzielnie lub w zespole w systemie jedno-, dwu- lub
trzyzmianowym, tak

e w niedziele i

ta. Pracownik zobowi

zany jest

do dochowania tajemnicy zawodowej.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Pracownik obsługi monitoringu powinien by

spostrzegawczy, po-

siada

zdolno

ść

koncentracji, wyobra

i pami

ęć

przestrzenn

a tak

e podzielno

ść

uwagi i dobr

pami

ęć

wzrokow

. W zawodzie tym

trzeba by

dokładnym, rzetelnym, odpornym na monotoni

i stres. Pra-

cownik obsługi monitoringu musi mie

umiej

tno

ść

szybkiego podej-

mowania decyzji i pracy w zespole. W zwi

zku z wykonywanymi zada-

niami trzeba mie

dobry wzrok, słuch i percepcj

gł

bi ostro

ci. Prze-

ciwwskazaniem do wykonywania zawodu s

wady wzroku i słuchu nie

podlegaj

ce korekcji oraz schorzenia układu kostno-stawowego unie-

liwiaj

ce długotrwał

prac

w pozycji siedz

cej. Po spełnieniu wy-

mogów dla stanowiska pracy chronionej dopuszczalne jest zatrudnienie
osób niepełnosprawnych z wykluczeniem niepełnosprawno

ci umysło-

wej.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie

Nie ma formalnych wymaga

zwi

zanych z wykształceniem pra-

cownika obsługi monitoringu, ale pracodawcy poszukuj

pracowników

z wykształceniem minimum gimnazjalnym. Pracodawcy wymagaj

tak-

e, aby zawód wykonywany był przez osoby niekarane za czyny

umy

lne. Prac

na podj

ąć

po zapoznaniu si

z procedurami i od-

byciu szkolenia praktycznego (przyuczenia) na stanowisku pracy. Oso-
by pracuj

ce w tym zawodzie powinny przej

ść

szkolenie z zakresu

ochrony danych (zabezpieczania, kopiowania i udost

pniania danych)

oraz przepisów o ochronie danych osobowych.

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Pracownik obsługi monitoringu w przypadku pracy na stacjach wielo-

stanowiskowych ma mo

liwo

ść

awansu na kierownika zmiany a w dal-

szym etapie na kierownika stacji monitorowania. Po przeszkoleniu na
stanowisku pracy mo

e pracowa

na równorz

dnych stanowiskach

w zawodzie 541306 Portier i 541307 Pracownik ochrony fizycznej bez
licencji. Po zdobyciu niezb

dnych uprawnie

e uzyska

licencj

pracownika zabezpieczenia technicznego stopnia pierwszego lub dru-
giego. Praca w tym zawodzie daje mo

liwo

ść

zatrudnienia mi

dzy innymi

w: słu

bach ochrony bezpiecze

stwa i porz

dku publicznego, w słu

bach komunalnych (pogotowie gazowe, energetyczne) oraz w firmach
zajmuj

cych si

ochron

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Obserwowanie zdarze

na terenie obj

tym monitoringiem (nie-

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z2. Obsługiwanie urz

dze

monitoringu i ł

czno

ci (niezb

dne kom-

petencje: Kz1, KzS).

Z3. Identyfikowanie zdarze

wymagaj

cych interwencji pracowników

ochrony czy słu

b (niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4. Powiadamianie pracowników ochrony, słu

b zewn

trznych o zda-

rzeniach wymagaj

cych ich interwencji (niezb

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z5. Pozyskiwanie materiału dowodowego (niezb

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z6. Prowadzenie dokumentacji – ksi

ąż

ki słu

by/ksi

ąż

ki dy

urów (nie-

dne kompetencje: Kz1,Kz2, KzS).

Z7. Przygotowywanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami BHP,

ochrony ppo

. i ergonomii (niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz2,

KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Monitorowanie okre

lonego terenu (potrzebne do wykonywania

zada

: Z1, Z2, Z3, Z6, Z7).

Kz2 – Powiadamianie pracowników ochrony lub słu

b o sytuacjach

zagra

cych bezpiecze

stwu osób i mienia (potrzebne do wy-

konywania zada

: Z4, Z5, Z6, Z7).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

Z1÷Z7).

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

w za-

wodzie sugeruje si

wykorzysta

do opisu kwalifikacji na poziomie 2

wła

ciwym dla wykształcenia gimnazjalnego w Europejskiej i Polskiej

ramie kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania
zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci (grupa wielka 5 i jej od-

powiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ca zawód pracownika obsługi monitoringu:

1) w zakresie wiedzy: zna fakty, zasady, proste poj

cia w zawodzie

pracownika obsługi monitoringu: zna i rozumie procedury zwi

zane

z wykonywanym zawodem a tak

e zale

ci zwi

zanych z funk-

cjonowaniem pracowników ochrony i słu

b zewn

trznych;

2) w zakresie umiej

tno

ci: potrafi wykonywa

proste zadania zgodnie

z procedurami prowadzenia monitoringu i rejestrowania zdarze

za-

najcz

ęś

ciej w typowych warunkach; rozwi

zuje proste, typowe

problemy najcz

ęś

ciej w typowych warunkach; potrafi uczy

pod

kierunkiem w zorganizowanej formie, odbiera

niezbyt proste wy-

powiedzi, tworzy

proste wypowiedzi oraz formułowa

i odbiera

najprostsze wypowiedzi w j

zyku obcym.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z7 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Monitorowanie okre

lonego terenu Kz1

Wiedza – zna i rozumie posze-
rzony zbiór elementarnych faktów,
prostych poj

ęć

i zale

ci zwi

zanych z monitorowaniem okre-

lonego terenu, w szczególno

zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

. i ergonomii w zakre-

sie monitorowania okre

lonego

terenu;

−

zasady monitorowania obiek-
tów, terenu i osób;

−

przepisy o ochronie danych
osobowych;

−

zasady i instrukcje obsługi urz

dze

monitoruj

cych;

−

procedury i algorytmy zwi

za-

ne z ochron

obiektu;

−

zasady prowadzenia dokumen-
tacji – ksi

ąż

ki słu

by/ksi

ąż

ki dy-

urów.

Umiej

tno

ci – wykonuje proste

zadania zwi

zane z monitorowa-

niem okre

lonego terenu według

ogólnej instrukcji w typowych wa-
runkach, w szczególno

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

. i er-

gonomii w zakresie monitoro-
wania okre

lonego terenu;

−

stosowa

procedury i algoryt-

my dotycz

ce monitorowania

obiektów;

−

stosowa

przepisy o ochronie

danych osobowych;

−

obsługiwa

urz

dzenia monito-

ringu;

−

prowadzi

obserwacje zgodnie

z zasadami monitorowania i ob-
sługi urz

dze

;

−

dokumentowa

zaistniałe zda-

rzenia i wykonane czynno

w ksi

ąż

ce słu

by/ksi

ąż

ce dy

rów.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z2, Z5, Z6, Z7 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Powiadamianie pracowników ochrony lub słu

o sytuacjach zagra

cych bezpiecze

stwu osób

i mienia Kz2

Wiedza – zna i rozumie posze-
rzony zbiór elementarnych faktów,
prostych poj

ęć

i zale

ci zwi

zanych z powiadamianiem o sytu-
acjach

zagra

cych

bezpie-

cze

stwu osób i mienia, w szcze-

gólno

ci zna:

−

zasady BHP, ppo

. i ergonomii

w zakresie powiadamiania pra-
cowników ochrony lub słu

−

zasady i instrukcje obsługi urz

dze

czno

ci;

−

zasady i instrukcje obsługi urz

dze

monitoruj

cych;

−

procedury i algorytmy zwi

za-

ne z interwencj

pracowników

ochrony i/lub słu

−

obsług

przewodowych i bez-

przewodowych

rodków ł

cz-

ci;

−

zasady przetwarzania i ochro-
ny danych z monitorowania;

−

zasady dokumentowania zda-
rze

wymagaj

cych interwencji

pracowników ochrony i słu

Umiej

tno

ci – wykonuje proste

zadania zwi

zane z powiadamia-

niem o sytuacjach zagra

cych

bezpiecze

stwu osób i mienia

według ogólnej instrukcji w typo-
wych warunkach, w szczególno

potrafi:

−

przestrzega

zasad

BHP,

ochrony ppo

. i ergonomii

w zakresie powiadamiania pra-
cowników ochrony lub słu

−

obsługiwa

urz

dzenia ł

czno-

ci;

−

obsługiwa

urz

dzenia monito-

ruj

ce;

−

stosowa

procedury i algoryt-

my dotycz

ce powiadamiania;

−

stosowa

przewodowe i bez-

przewodowe

rodki ł

czno

do komunikowania si

z pra-

cownikami ochrony i słu

bami;

−

przetwarza

dane z monitoro-

wania dla celów dowodowych;

−

dokumentowa

przebieg zda-

rze

wymagaj

cych interwencji

pracowników ochrony, słu

w ksi

ąż

ce słu

by.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ci kompetencji kluczowych dla zawodu pracownika

obsługi monitoringu przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 541901 Pracownik obsługi

monitoringu

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

(zespół czynno

ci) wyodr

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ci o podobnym charakterze (zwi

zanych z wykonywan

funkcj

lub przedmiotem pracy) wymagaj

cych pogł

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

tno

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

nie okre-

lonym pocz

tku i ko

cu, wyodr

bniony ze wzgl

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ci zawodowych powi

zanych jednym

celem, ko

cy si

produktem, usług

lub decyzj

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

, odnosz

cych si

do dziedziny uczenia si

lub działalno-

ci zawodowej.

Umiej

tno

−

zdolno

ść

wykonywania zada

i rozwi

zywania problemów wła

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

lub działalno

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

tno

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

zawodowych wchodz

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

(zasób wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

gni

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

instytucj

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

liwiaj

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

efektów uczenia si

; stanowi

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

) oraz zapewnianiu ich jako

ci.