Ćwiczenie: Wybrane choroby skóry koni.
Dr
hab.
Jarosław
Popiel
Dermatofiloza
●
wysiękowa choroba skóry o ostrym lub przewlekłym przebiegu,
●
występuje głównie w krajach o ciepłym klimacie. Na terenie Polski -
pojedyncze przypadki u bydła i koni.
●
Czynnikiem etiologicznym jest -Dermatophilus congolensis.
●
Dermatophilus congolensis jest Gram-dodatnią bakterią tlenową lub względnie
beztlenową z rzędu promieniowców (Actinomycetales).
● Bakteria w sprzyjających dla siebie warunkach temperatury 28-35°C i
wilgotności 70-85% wytwarza inwazyjne zoospory obdarzone zdolnością
ruchu, które przenikają do warstwy kolczystej skóry, czego efektem jest
wysiękowe zapalenie i tworzenie się na skórze charakterystycznych strupów.
●
Choroba rozpoznawana jest na podstawie cech klinicznych i badań
dodatkowych - badania cytologicznego, hodowlanego i histopatologicznego.
●
W leczeniu stosuje się ogólnie penicylinę ze streptomycyną
miejscowo- przemywanie zmian wodnym roztworem chlorheksydyny.
Choroby skóry u koni o podłożu immunologicznym.
1. Reakcja immunologiczna typu 1: reakcja natychmiastowa:
a) pokrzywka
b) letnie zapalenie skóry (nadwrażliwość na ślinę komarów)
c) zapalenie skóry o innym podłożu na tle nadwrażliwości alergicznej
2.Reakcje typu 2: reakcja cytotoksyczna uzależniona od przeciwciał
a) Pemphigus foliaceus - pęcherzyca liściasta (złuszczająca)
Pokrzywka urticaria
●
Pod pojęciem pokrzywki rozumiemy nagłe tworzenie się u koni pojedynczych lub
licznych obrzęków podskórnych, które mogą samoistnie zanikać.
●
Przyjmuje się, że najczęstszą przyczyną pokrzywki jest reakcja alergiczna
przebiegająca za pośrednictwem IgE, która następuje w około 20-40 minut po
kontakcie z alergenem.
●
Możliwe jest jednak również, że pokrzywka występuje w wyniku innych czynników,
np. reakcji alergicznej typu 1.
Ø
Typ I nadwrazliwości - degranulacja IgE zależnych mastocytów -
przepuszczalności naczyń - tworzenie się pęcherzy
Ø
Etiologia:
●
Tło immunologiczne :
–
Leki (Penicylina!),
–
Pokarmy uczulające
–
Alergeny wziewne (kurz,pyłki)
●
Czynniki fizykalne: stres, zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura,
wysiłek fizyczny
●
W przypadku klasycznej pokrzywki można zauważyć jej spontaniczną remisję po
podaniu ogólnym glikokortykosterydów np. prednizolonu lub deksametazonu.
●
Jeśli niemożliwe jest wyizolowanie w testach laboratoryjnych jednego lub więcej
alergenów (szczególnie poleca się tutaj test degranulacji), należy podjąć leczenie
polegające na zmianie warunków, w jakich trzymany jest koń lub na włączeniu diety
eliminującej alergen.
●
Pokrzywka jest najczęściej mało szkodliwą chorobą skóry, o krótkim czasie trwania.
Egzema letnia Nadwrażliwość na ukąszenia owadów- tzw.wyprysk letni
etiologia:
• prawdopodobnie meszki i komary z rodzaju Culicoides, Simulidiae.
● ślina owadów wywołuje alergie typu I, przy kolejnym kontakcie z alergenem
dochodzi do uwalniania mediatorów zapalnych.
● powszechny i trudny problem.
● sezonowo maj – październik
● dotyczy wszystkich ras (ale np. kuc islandzki – 20%), predyspozycja
genetyczna ras cięższych
objawy:
●
grudki swędzące, wysięk, strupy, wypadania włosów, silny świąd (uszkodzenia
mechaniczne skóry), w końcowym stadium zgrubienie skóry (fałdy)
● lokalizacja: głównie grzywa, ogon, grzbiet oraz linia biała brzucha
diagnoza: wywiad, badania kliniczne, testy alergiczne (swoiste IgE przeciwciała)
leczenie: objawowe,
● kortyzon ogólnie. (prednisolon 2,2 mg/kg, dexamethason 0,22 mg/kg)
„rany letnie”
●
Osobnym problemem są tzw. rany letnie.
●
Często błahe ranki nie goją się tygodniami i przechodzą w duże obszary ślimaczącej się
ziarniny.
●
Za powstawanie tych ran odpowiada pasożyt Habronema muscae lub Draschia megastoma.
inwazyjne larwy są składane do ran przez muchy. Larwy penetrując ranę, przyczyniają się do
rozrostu ziarniny.
●
W leczeniu tego typu ran musimy uwzględnić odpowiednio dobrane leki przeciwpasożytnicze
Grzybice
koni
–
Dermatofitozy
+małe znaczenie / ++średnie znaczenie / +++ duże znaczenie
Dermatofity – drogi zakażania
M.canis / T.equinum
● kontakt bezpośredni lub przez wektory (środki do pielęgnacji, uprząż, siodła,
derki etc.)
M.gypseum
● grzyb geofilny – zakażenia poprzez kontakt z glebą
● regionalne znaczenia
T.mentagrophytes
● zakażenie od bydła, gryzoni,
T. verrucosum
● zakażenie od bydła
Patogeneza dermatomykoz
● zakażenie przez kontakt
● nitki (hyphae) grzybni produkują enzymy keratolityczne
● zasiedlenie i zniszczenie włosów
● produkcja toksyn - stan zapalny skóry (stratum corneum)
● odpowiedź immunologiczna organizmu
Dermatomikozy – immunologia
● mikrokonidia są odpowiedzialne za immunogenność dermatofitów
● pierwotna reakcja obronna – odporność typu komórkowego. Specyficzna,
lokalna (skóra – makrofagi, granulocyty, limfocyty)
● odporność humoralna – przeciwciała są stwierdzane ale nie mają funkcji
ochronnej
++
M.canis
(M.equinum)
T.verrucosum
+
+
T.mentagrophytes
+++
T.equinum
kot
pies
koń
Występowanie
● znaczna liczba koni jest zakażonych (zarodniki na sierści)
● do wystąpienia objawów dochodzi w przypadku osłabienia odporności, stresu
● enzoocje - duże populacje (stajnie wyścigowe, kluby jeździeckie, stadniny);
chorują głównie nowoprzybyłe konie.
Objawy kliniczne
● okres inkubacji: 4 - 30 dni; okres kliniczny: 2 – 6 mies.
● w dalaszym przebiegu grzybicy wtórne zakażenia (bakterie)
● zmiany chorobowe mogą wystąpić we wszystkich regonach ciała. Miejsca
predylekcyjne:
– głowa, okolice siodła, popręgu,
– ok. łopatki,
– szyja,
– zad.
– brak zmian na kończynach
Trichophyton equinum (2/3 przypadków)
● obrzęk skóry (wielkości ziarna owsa do grochu), uniesione włosy
● wysięk, zestrupienia, wypadanie włosów
● ostro odgraniczone, koliste lub pierścieniowe obszary wyłysienia o Æ do 5 cm.
● świąd pojawia się tylko w przypadku zakażeń wtórnych
● b. rzadko zmiany ropne
● ZOONOZA!
Microsporum canis (equinum) (1/3 przypadków)
● na początku gruzełkowaty obrzek skóry o Æ do 1 cm.
● może występować przejściowy świąd
● włosy łamią się i wypadają
● przebieg kliniczny bardzo podobny jak T.equinum – praktycznie nie można
klinicznie zróżnicować.
Rozpoznanie
● badanie kliniczne
● lampa Wood’a
● bad.mikroskopowe włosów (świetlny / fluore-scencyjny)
● szybkie testy (7 dni) ryzyko fałszywych wyników
● hodowla dermatofitów z próbek włosów/skóry – najpewniejsze wyniki,
długotrwały test: 2-4 tyg.
● bad. histopatologiczne biopsji skóry
leczenie
● preparaty grzybobójcze do stosowania zewnętrznego:
– enilkonazol (Imaverol
®
100 ml / 1000 ml)
– pierwszy zabieg: zmywania całego konia, później miejsca zmienione
– wg. ulotki zmyć 3 x co 3-4 dni – w praktyce co najmniej 5 razy,
codziennie!
– roztwór 0,2% (1:50) o temp. 40°C,
– również do prania sprzętu
● preparaty grzybobójcze do stosowania zewnętrznego:
– chlorheksydyna 1% roztwór do mycia, powtarzać wielokrotnie
– maści dla ludzi (clotrimazol, mikonazol, ciclopiroxolamin, bifonazol) – u
koni ograniczone zastosowanie
● antybiotyki grzybobójcze do stosowania zewnętrznego:
– natamycyna (Mycophyt)
– gryzeofulwina – zabroniona.
Szczepionka przeciwgrzybicza - Insol Dermatophyton
®
- charakterystyka
Wskazania
● Immunoprofilaktyka dermatomykoz koni, psów, kotów, królików wywołanych
przez Trichophyton spp. i Microsporum spp.
● Leczenie dermatomykozy u zwierząt z objawami klinicznymi
Stosowanie i dawkowanie:
● profilaktyka / leczenie: 2 x w odstępie 14 dni, (lewa/ prawa strona).
Bezwzględnie i.m.
● KONIE: 0,3-0,5 ml / konia
● Po 6 mies. zaleca się powtorzyć szczepienie