166.Wlasciwosci optyczne rodopsyny
Rodopsyna, inaczej purpura wzrokowa b
ą
d
ź
czerwie
ń
wzrokowa, to zwi
ą
zek chemiczny
znajduj
ą
cy
si
ę
w siatkówce kr
ę
gowców, w tym te
ż
i
człowieka. Znajduje si
ę
ona w pr
ę
cikach, składa
si
ę
z
białka – opsyny - i retyniny. Rodopsyna
pod wpływem
ś
wiatła (czyli absorpcji
fotonu, która dodatkowo uwalnia pó
ź
niej z
błony fotoreceptora jony wapniowa, zmieniaj
ą
c
elektryczny potencjał komórki) rozdziela si
ę
na
swoje dwa podstawowe składniki. Retynina
zmienia swoj
ą
konformacj
ę
ze stanu 11-cis na
11-tran. W ten sposób rodopsyna rozpada
si
ę
w nast
ę
puj
ą
cym ci
ą
gu reakcyjnym:
rodopsyna > batorodopsyna >
luminodopsyna > metadopsyna >
metadopsyna II.
Batorodopsyna jest prekursorem dalszych
postaci, powstałych ju
ż
bez udziału
ś
wiatła – s
ą
to reakcje
chemiczne i reakcje cieplne. Metadopsyna II
wywołuje specyficzn
ą
reakcj
ę
komórek
pr
ę
cikowych
na
ś
wiatło (Pr
ę
ciki s
ą
odpowiedzialne za
widzenie w nocy, z uwagi na ich wi
ę
ksz
ą
wra
ż
liwo
ść
na
ś
wiatło od czopków, które natomiast
odpowiadaj
ą
za widzenie w dzie
ń
,
ostro
ść
widzenia oraz widzenie kolorów) –
dodatkowo, pod wpływem witaminy A,
metadopsyna II przechodzi spowrotem do
retyniny i opsyny, z t
ą
ró
ż
nic
ą
, i
ż
retynina
powraca do formy 11-cis. Oba składniki ł
ą
cz
ą
si
ę
na powrót w cz
ą
steczk
ę
rodopsyny, która na
nowo jest gotowa do rozpadu. Ten specyficzny
przebieg zmian, polegaj
ą
cy na zamianie
bod
ź
ca
ś
wietlnego w elektryczny, zachodz
ą
cy
w komórce nazywa
si
ę
cyklem widzenia.