background image

1

Orzekanie 
o  niepełnosprawności

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji 

zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób 
niepełnosprawnych (Dz. U. nr 123, poz 776) 

Rozp. Min. Pracy i Polityki Społecznej z dn. 1 lutego 

2002 w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności 
u osób w wieku do 16 r. ż. (dz. U. nr 17 poz 162)

Rozp. Z 23 sierpnia 2003  roku w sprawie orzekania 

o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności

Orzeczenia 
o  niepełnosprawności (dla osób  
do 16-go roku życia) 
i o stopniu niepełnosprawności 
(dla osób które ukończyły 16 lat) 
orzekają:

Powiatowe zespoły 
orzekające

Wojewódzkie zespoły
orzekające 

Powiatowe zespoły oraz 
wojewódzkie zespoły wydają 
odpowiednio orzeczenia o:

1.

niepełnosprawności osób, które 
nie ukończyły 16 roku życia;

2.

stopniu niepełnosprawności osób, 
które ukończyły 16 rok życia;

3.

wskazaniach do ulg i uprawnień 
osób posiadających orzeczenia   
o inwalidztwie lub niezdolności 
do pracy (kiedy niezdolność             
ta traktowana jest na równi             
z odpowiednim stopniem  
niepełnosprawności lub zgodnie 
ze starymi przepisami przyznano 
takiej osobie grupę inwalidzką)

Powiatowy zespół       

opiniuje o:

1.

Zakwalifikowaniu do jednego            
z trzech stopni niepełnosprawności,

2.

O całkowitej lub częściowej 
niezdolności  do pracy,

3.

O rodzaju i stopniu 
niepełnosprawności osoby, która nie 
ukończyła 16 roku życia                   
i przyznaniu zasiłku,

4.

Skierowaniu do domu pomocy 
społecznej

Przy orzekaniu                              

o stopniu niepełnosprawności 

bierze się pod uwagę:

1.

Orzeczenie lekarza o stanie zdrowia, 
uwzględniające stałe lub okresowe 
naruszenie sprawności organizmu

2.

Wiek, płeć, wykształcenie, zawód       
i posiadane kwalifikacje,

3.

Wykonywany zawód i warunki pracy,

4.

Możliwość całkowitego lub 
częściowego przywrócenia zdolności 
do wykonywania dotychczasowej lub 
innej pracy przez leczenie, 
rehabilitację lub reorientację 
zawodową

5.

Możliwość poprawy w zakresie 
funkcjonowania w życiu codziennym, 
pełnienia ról społecznych przez 
leczenie, rehabilitację, szkolenie, 
zaopatrzenie w przedmioty 
ortopedyczne i środki pomocnicze, 
usługi i inne działania dostosowane             
do potrzeb osoby niepełnosprawnej 

Wniosek o wydanie orzeczenia         

o stopniu niepełnosprawności 

składany do powiatowego zespołu 

orzekającego zawiera:

1.

Imię i nazwisko, datę urodzenia, 
PESEL i adres zamieszkania,

2.

Cel, dla którego niezbędne jest 
uzyskanie orzeczenia

3.

Dane dotyczące sytuacji społecznej   
i zawodowej,

4.

Oświadczenie osoby zainteresowanej 
lub jej opiekuna o prawdziwości 
danych zawartych w wniosku,

background image

2

Do wniosku o orzeczenie 
niepełnosprawności lub 
stopnia niepełnosprawności 
załącza się:

dokumentację medyczną

zaświadczenie lekarskie 
określone wydane nie 
wcześniej niż na 30 dni 
przed dniem złożenia 
wniosku

inne dokumenty mogące 
mieć wpływ na ustalenie 
niepełnosprawności lub 
stopnia niepełnosprawności

Do wniosku o wydanie 
orzeczenia o wskazaniach     
do ulg i uprawnień załącza się:

dokumentację medyczną

orzeczenie o inwalidztwie 
lub niezdolności do pracy 

oraz inne posiadane 
dokumenty, mogące mieć 
wpływ na ustalenie wskazań 
do ulg i uprawnień.

Wniosek o wydanie orzeczenia o 
niepełnosprawności lub stopniu 
niepełnosprawności rozpatruje co najmniej 
dwuosobowy skład orzekający.

Wniosek o wydanie orzeczenia o wskazaniach 
do ulg i uprawnień osób posiadających 
orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności  
do pracy rozpatruje jednoosobowo lekarz -
członek zespołu powiatowego

Cel orzeczenia:

Szkolenie

Odpowiednie zatrudnienie

Korzystanie z rehabilitacji (z wyjątkiem 
turnsów rehabilitacyjnych)

Zasiłku stałego

Konieczności zaopatrzenia w przedmioty 
ortopedyczne i środki pomocnicze

Uczestnictwa w warsztatach terapii 
zajęciowej

Korzystania z systemu środowiskowego 
wsparcia w samodzielnej egzystencji 
(korzystanie z usług socjalnych, 
opiekuńczych, terapeutycznych                                 
i rehabilitacyjnych)

Zasiłku pielęgnacyjnego

Korzystania z karty parkingowej

Innych (określa składający wniosek)

Orzeczenie ustalające stopień 

niepełnosprawności zawiera:

1.

Oznaczenie zespołu który je wydał,

2.

Datę wydania orzeczenia,

3.

Podstawę prawną,

4.

Nazwisko i imię osoby zainteresowanej,

5.

Datę i miejsce urodzenia tej osoby oraz adres 
jej zamieszkania lub pobytu,

6.

Numer PESEL,

7.

Zaliczenie lub odmowę zaliczenia do stopnia 
niepełnosprawności,

8.

Przyczynę niepełnosprawności,

9.

Stwierdzenie, czy stopień niepełnosprawności 
orzeczono na stałe lub na czas określony,

10.

Datę lub okres zaistnienia ustalonego stopnia 
niepełnosprawności,

11.

Okres, na jaki go orzeczono,

12.

Uzasadnienie,

13.

Pouczenie o przysługującym odwołaniu,

14.

Podpis z podaniem imienia i nazwiska 
przewodniczącego składu orzekającego oraz 
podpisy członków tego składu

Skład Zespołu 

Powiatowego

Przewodniczący (lekarz),

Sekretarz,

Lekarze,

Psycholodzy i pedagodzy,

Doradcy zawodowi,

Pracownicy socjalni.

o

Przewodniczącego powiatowego 
zespołu powołuje i odwołuje starosta 
(prezydent miasta),                           
a przewodniczącego wojewódzkiego 
zespołu - wojewoda

Naruszenie sprawności 

organizmu

1.

Trwałe

- gdy według wiedzy 

medycznej nie ma rokowań 

odzyskania zdolności do pracy

2.

Okresowe 

- gdy według wiedzy 

medycznej istnieją rokowania 

odzyskania zdolności do pracy

Stopień niepełnosprawności może być 

orzeczony:

na stałe 

lub na czas określony

NIEZDOLNOŚĆ DO SAMODZIELNEJ 

EGZYSTENCJI

W przypadku stwierdzenia naruszenia 

sprawności organizmu   w stopniu 

powodującym konieczność stałej lub 

długotrwałej opieki i pomocy innej 

osoby w zaspokojeniu podstawowych 

potrzeb życiowych

background image

3

Niepełnosprawnego można 

zatrudnić na stanowisku które:

1.

Spełnia warunki w zakresie 
dostępności, funkcjonalności, 
organizacji i bezpieczeństwa pracy,

2.

Jest przystosowane i oprzyrządowane 
odpowiednio do potrzeb wynikających        
z rodzaju naruszenia sprawności 
organizmu i stopnia 
niepełnosprawności,

3.

Umożliwia prowadzenie rehabilitacji.

STOPNIE 

NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

1.

ZNACZNY

Osoba wymaga stałej lub długotrwałej 
opieki lub pomocy innej osoby,

Zdolna do zatrudnienia w zakładzie pracy 
chronionej,

2.

UMIARKOWANY

Osoba zdolna do wykonania zatrudnienia  
na stanowisku pracy przystosowanym 
odpowiednio do potrzeb i możliwości 
wynikających z niepełnosprawności,

Wymaga częściowej lub okresowej pomocy 
innej osoby

3.

LEKKI

Osoba zdolna do wykonywania zatrudnienia

Przy opinii dla osób 
ubiegających się                     
o skierowanie do domu 
pomocy społecznej należy 
brać pod uwagę czy osoba ta:

1.

jest leżąca,

2.

ma znacznie ograniczone możliwości 
poruszania się, przyjmowania pokarmów       
oraz wykonywania innych czynności 
fizjologicznych,

3.

wymaga częstych zabiegów pielęgnacyjnych, 
leczniczo rehabilitacyjnych i wizyt lekarskich 
w domu i poza domem,

4.

ma znacznie ograniczone możliwości 
samodzielnego zaspokajania codziennych 
potrzeb życiowych takich jak: przygotowanie 
posiłku, przyjmowanie pokarmu, 
przyjmowanie leków, sprzątanie, pranie,

5.

ma znacznie ograniczone możliwości 
samodzielnego wykonywania czynności           
w zakresie higieny osobistej,

6.

przejawia znaczne zaburzenia sfery 
emocjonalnej oraz wolicjonalnej,

Orzekanie                                            

o niepełnosprawności osoby, 

która nie ukończyła 16 lat 

bierze szczególnie pod uwagę:

1.

Możliwość poruszania się oraz stopień ograniczenia 
w poruszaniu się, przyjmowanie pokarmów i 
wykonywanie innych czynności fizjologicznych 
przez dziecko,

2.

Wymóg i częstotliwość poddawania dziecka 
zabiegom pielęgnacyjnym, konieczność wizyt 
lekarskich oraz zabiegów leczniczo-
rehabilitacyjnych wykonywanych w domu                         
i poza nim,

3.

Możliwość samodzielnego uczęszczania                           
do szkoły ogólnodostępnej, integracyjnej             
lub specjalnej, przebywania w świetlicy                         
i korzystania ze stołówki szkolnej oraz konieczność 
indywidualnego nauczania,

4.

Możliwość samodzielnego uczęszczania                         
do szkoły wyższej,

5.

Możliwość uczęszczania przez dziecko                           
do przedszkola ogólnodostępnego, integracyjnego 
lub specjalnego.

Orzeka się na czas określony , nie dłuższy niż 
do ukończenia przez dziecko 16 lat
Cel: -

zasiłek pielęgnacyjny,  - zasiłek stały

-

Inne (określa składający wniosek)

Symbole przyczyn 
niepełnosprawności

Jest zawarty w orzeczeniu, które 
może zawierać więcej niż 1, ale nie 
więcej niż 3 symbole przyczyn 
niepełnosprawności

01 –U – upośledzenie umysłowe

02 – P – choroby psychiczne

03 – L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu

04 – O – choroby narządu wzroku

05 – R – upośledzenie narządu ruchu

06 – E – epilepsja

07 – S – choroby układu oddechowego i krążenia

08 – T – choroby układu pokarmowego

09 – M – choroby układu moczowo-płciowego

10- N – choroby neurologiczne

11-I – inne, w tym schorzenia 
endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia 
enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, 
zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego

LEGITYMACJA OSOBY 

NIEPEŁNOSPRAWNEJ

(wydana przez starostę) 

zawiera:

1.

Oznaczenie powiatowego zespołu,

2.

Imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz 
własnoręczny podpis osoby 
niepełnosprawnej,

3.

Zdjęcie osoby niepełnosprawnej 
ostemplowane okrągłą pieczęcią 
powiatowego zespołu,

4.

Określenie stopnia niepełnosprawności,

5.

Okres ważności legitymacji, równoznaczny 
z okresem, na jaki orzeczono stopień 
niepełnosprawności,

6.

Pieczęć okrągła organu wystawiającego 
legitymację,

7.

Data wystawienia, pieczęć starosty i podpis