Edytor tekstu – Writer

Tworzenie nowego dokumentu

Uruchamianie programu OpenOfficePL Writer

Aby

uruchomić

program

OpenOfficePL

Writer

,

skorzystaj

z

menu

Start.

Kliknij

i

z

rozwiniętej listy wybierz polecenie Programy (przytrzymaj aby rozwinąć, a kolejną listę). Odszukaj

, a następnie

OpenOfficePL Writer

na kolejnej rozwijanej liście.

Możesz również uruchomić Writera korzystając z ikony umieszczonej na pasku zadań.

Budowa okna programu

Właśnie uruchomiłeś edytor tekstu –

OpenOfficePL Writer

, należący do pakietu OpenOfficePL.

Edytor tekstu jest takim programem komputerowym, który z powodzeniem zastąpi Ci zarówno długopis, jak

i kolorowe flamastry, korektor, gumkę, papier, a nawet słownik. Za jego pomocą stworzysz i poprawisz dokument

tekstowy.

To, co masz przed sobą, to pusty dokument gotowy do pracy.

Widzisz wiele różnych pól i przycisków. Jeżeli jesteś ciekawy ich nazwy, sprawdź, czy w menu Pomoc jest

zaznaczona opcja Porady. Jeśli tak (

), to gdy przytrzymasz wskaźnik myszy na którymś z symboli,

pokaże się jego nazwa.

Możesz również dodatkowo zaznaczyć w menu Pomoc opcję Aktywna pomoc (

). Teraz, jeśli

przytrzymasz wskaźnik myszy na wybranym symbolu, zamiast jego nazwy ukaże się szczegółowy tekst pomocy.

Komputerowa klawiatura przypomina swoim wyglądem klasyczną maszynę do pisania z osadzonymi

w plastikowej obudowie klawiszami. W typowej klawiaturze klawisze ułożone są w następujących blokach:

Klawisze alfanumeryczne służą do pisania liter, cyfr i znaków.

Klawisze specjalne:

służy do przesuwania kursora o określoną liczbę znaków;

[Caps Lock] służy do przełączania klawiatury na stałe pisanie wielkich liter;

Za jego pomocą możesz uzyskać pojedyncze wielkie litery i znaki umieszczone w górnej części

niektórych klawiszy;

i są używane w połączeniu z innymi klawiszami, np. [Alt]+[L] wprowadzi na ekran literę „ł”;

kasuje znaki stojące z lewej strony kursora;

kasuje znaki stojące z prawej strony kursora;

czyli ucieczka; reakcja komputera na wciśnięcie tego klawisza zależy od rodzaju używanego

programu;

[Enter] służy m.in. do zatwierdzania decyzji, a w czasie edytowania tekstu przenosi kursor o jedną

linijkę w dół, tworząc nowy akapit.

Klawisze sterowania kursorem pozwalają zmieniać położenie kursora tekstowego w obrębie napisanego już

tekstu;

Klawisze numeryczne służą do łatwego i szybszego wprowadzania liczb. Klawisz

włącza i wyłącza tę

część klawiatury, zwaną Numeryczną;

Klawisze funkcyjne działają najczęściej jako skróty niektórych czynności, np. F1 wywołuje okno pomocy

programu. Jeżeli program na to zezwala, działanie klawiszy funkcyjnych może czasami zdefiniować sam

użytkownik.

Zasady wprowadzania tekstu – polskie litery

Właściwie możesz już zacząć pisać. Na początku może Ci przeszkadzać okno dialogowe Style akapitu

– wyłącz je więc, klikając przycisk Stylista na pasku funkcji.

Teraz wyraźnie widać, że w oknie do-kumentu są dwa kursory:

• kursor tekstowy, który wyznacza miejsce, do którego będziesz pisać;

• kursor myszy, który umożliwia Ci m.in. wybór różnych opcji z menu. Jest on zawsze na ekranie monitora,

przybierając różny wygląd, w zależności od miejsca położenia i funkcji, jaką pełni.

Jeżeli chcesz napisać coś wielką literą lub uzyskać znak umieszczony w górnej części niektórych klawiszy,

przyciśnij i przytrzymując klawisz [Shift] naciśnij wybrany klawisz.

Gdy potrzebujesz polskich liter, np. ą, ń, ż, naciśnij i przytrzymując prawy klawisz [Alt] i wybierz klawisz

z odpowiednią literą, np. a, n, z. Jedynym wyjątkiem jest litera ź – gdy jest Ci potrzebna, możesz ją uzyskać

dzięki kombinacji klawiszy [Alt]+[x].

Może się zdarzyć, że omyłkowo wciśniesz zły klawisz i musisz skasować niepotrzebną literę. Jeżeli kursor

tekstowy „miga” za literą przeznaczoną do skasowania, naciśnij klawisz [Backspace]. Gdy umieściłeś kursor przed

niepotrzebnym znakiem (literą), użyj klawisza [Delete].

Długi klawisz znajdujący się u dołu klawiatury to [Spacja]. Naciśnięcie go podczas pisania wprowadza znak

odstępu pomiędzy słowami. Gdy między wyrazami znajdują się znaki interpunkcyjne, spację stawiamy zawsze po

znaku, natomiast gdy tekst ujęty jest w nawiasy (lub cudzysłów) po nawiasie (cudzysłowie) otwierającym i przed

zamykającym spacji nie dajemy.

Tworzenie prostego dokumentu

Jesteś gotowy? Przepisz tekst umieszczony w ramce poniżej. Zrób to „jednym ciągiem”, nie dzieląc tekstu na

wiersze –

OpenOfficePL Writer

zrobi to za Ciebie. Klawisza [Enter] użyj tylko wtedy, gdy chcesz zacząć pisać od

nowego akapitu.

Masz już przepisany tekst, ale nie on wygląda dobrze. Trzeba mu nadać ciekawszy optycznie kształt, czyli

sformatować.

Zaznaczanie

Umiejętność zaznaczenia tekstu lub jego fragmentu jest potrzebna przy wielu operacjach na tekście, m.in.

przy formatowaniu.

Istnieje wiele sposobów zaznaczenia tekstu. Najprościej zrobić to przez przeciągnięcie po tekście myszką,

przytrzymując jej lewy przycisk.

Jeśli chcesz zaznaczyć:

• jedno słowo – kliknij na nim dwukrotnie;

• jeden wiersz – kliknij na nim trzykrotnie;

• fragment tekstu – kliknij w miejscu, od którego chcesz rozpocząć zaznaczanie, wciśnij i przytrzymując

klawisz [Shift] kliknij w miejscu, gdzie zaznaczenie ma się skończyć;

• cały tekst – wciśnij i przytrzymując klawisz [Ctrl] przyciśnij klawisz [A];

• wybrane fragmenty tekstu – wciśnij i przytrzymując klawisz [Ctrl] myszką zaznaczaj wybrane fragmenty

dokumentu.

Formatowanie twarde

Ponieważ Twój tekst jest krótki, możesz zastosować tzw. formatowanie twarde. Polega ono na zaznaczeniu

wybranego fragmentu tekstu i nadaniu mu pożądanego wyglądu, np.:

aby zmienić czcionkę (kształt liter), zaznacz cały tekst lub wybrany fragment i z menu Format wybierz opcję

Znak. Otworzy się okno dialogowe Znak.

Tych samych zmian można dokonać wykorzystując przyciski umieszczone na pasku obiektów.

Wiesz już teoretycznie, jak to trzeba zrobić.

Praktycznie może to wyglądać na przykład tak:

• Zaznacz cały tekst listu. Z menu Format wybierz podmenu Znak i na zakładce czcionka wybierz za pomocą

paska przewijania odpowiedni kształt liter, np. Comic Sans MS.

• Zaznacz datę wraz z miejscowością i zastosuj kursywę (kliknij przycisk

z paska obiektów).

• Zaznacz tekst „Drogi Jacku!”, z menu Format wybierz podmenu Znak. Na zakładce Czcionka wybierz

odpowiedni kolor czcionki i kliknij OK. Jeśli tekst jest nadal zaznaczony, możesz go podkreślić, klikając

na

pasku obiektów.

Poruszanie się po dokumencie tekstowym

Aby dokonać formatowania lub poprawek, poruszasz się po tekście klikając myszką. Dużo szybszym

sposobem jest poruszanie się po dokumencie za pomocą klawiatury. Najważniejsze są tutaj klawisze kursora (te

oznaczone strzałkami) – przesuwają one kursor tekstowy o jeden znak w stronę zgodną z rysunkiem na

klawiaturze. Istnieje też kilka innych klawiszy (i ich kombinacji) bardzo do tego przydatnych. Warto wiedzieć, że

naciśnięcie klawisza:

[Home] – przesuwa kursor tekstowy na początek wiersza;

[End] – przesuwa kursor tekstowy na koniec wiersza;

[Page Up] – przesuwa kursor tekstowy o całą stronę w górę, co zwykle oznacza przesunięcie o określoną

liczbę wierszy (12);

[Page Down] – przesuwa kursor tekstowy o całą stronę w dół, co zwykle oznacza przesunięcie o określoną

liczbę wierszy (12);

[Ctrl]+[Home] – przesuwa kursor tekstowy na początek dokumentu;

[Ctrl]+[End] – przesuwa kursor tekstowy na koniec dokumentu.

Cofanie i ponawianie operacji

OpenOfficePL daje możliwość cofnięcia kilku ostatnio wykonanych czynności. Jest to bardzo istotna funkcja,

szczególnie gdy np. przypadkowo skasujesz fragment tekstu. Aby cofnąć ostatnio wykonane czynności, z menu

Edycja kilkakrotnie wybierz polecenie

albo na pasku funkcji klikaj ikonę

.

Jeżeli jednak uznasz, że cofnąłeś zbyt wiele czynności lub że zanim cofnąłeś tekst wyglądał lepiej, masz

szansę ponowienia cofniętej czynności. Aby ponowić cofniętą czynność, z menu Edycja wybierz polecenie

albo na pasku funkcji kliknij ikonę

.

Ważniejsze polecenia menu Widok

Menu Widok jest listą poleceń, za pomocą których możesz dostosować wygląd okna programu i niektórych

jego funkcji do własnych potrzeb i przyzwyczajeń.

Kliknij myszką w menu Widok. Rozwinie się lista dostępnych poleceń:

Formatowanie akapitu

Twój tekst wygląda coraz lepiej, ale to jeszcze nie wszystkie zmiany.

Wiadomo, że datę umieszczamy z prawej strony kartki (jest dosunięta do prawego marginesu strony).

Takich „przesunięć” tekstu dokonujemy formatując akapit.

Akapitem w edytorze tekstu jest fragment tekstu zaczynający się od nowego wiersza i zakończony

naciśnięciem klawisza [Enter].

Aby ustalić parametry formatowania akapitu, należy umieścić kursor tekstowy w tym akapicie, który chcemy

„przesunąć”, i korzystając z odpowiednich przycisków na pasków obiektów wybrać według potrzeb:

• Wyrównanie do lewej

to dosunięcie tekstu akapitu do lewego marginesu strony;

• Wyrównanie do środka

to przesunięcie tekstu na środek strony;

• Wyrównanie do prawej

to dosunięcie tekstu do prawego marginesu strony;

• Wyrównanie do lewej i prawej

to rozciągnięcie tekstu akapitu tak, aby przylegał zarówno do lewego,

jak i prawego marginesu strony.

Gdy chcemy wyrównać więcej niż jeden akapit, musimy zaznaczyć cały tekst przeznaczony do formatowania.

Mając tyle wiadomości, możesz już ostatecznie poprawić wygląd listu.

• Ustaw kursor tekstowy w obrębie pierwszego akapitu, czyli w linijce, w której jest data, i kliknij

na

pasku obiektów.

• Teraz zaznacz (jako blok) całą treść listu, od słowa „Przepraszam” do słowa „funkcji”. Z paska obiektów

wybierz

. Widzisz, jak równo między obydwoma marginesami rozłożył się tekst.

• Zaznacz teraz kolejne dwa akapity tekstu („Pozdrowienia dla całej rodzinki.” i „Ewa”) i kliknij Wyrównaj do

prawej (

) na pasku obiektów.

Jeśli Twój list wygląda tak, jak na przykładzie poniżej, to świetnie.

Kursor bezpośredni

Jak to z komputerami bywa, był to tylko jeden ze sposobów ustalania parametrów formatowania akapitu.

OpenOfficePL Writer

wyposażony jest w bardzo wygodne i przydatne narzędzie służące do wpisywania tekstu

w niemal dowolnym miejscu na stronie. Jest to kursor bezpośredni.

Aby z niego skorzystać, musisz na pasku narzędziowym odnaleźć przycisk

Włącz/Wyłącz kursor

bezpośredni i kliknąć w niego myszką.

Teraz, poruszając kursorem myszki po ekranie monitora, widzisz pojawiające się w różnych miejscach takie

strzałki:

•

– wyrównanie do lewej – zaczynasz pisać od lewego marginesu strony;

•

– wyrównanie do środka – zaczynasz pisać na środku strony;

•

– wyrównanie do prawej – zaczynasz pisać od prawego marginesu strony.

Wystarczy kliknąć myszką, aby zatwierdzić nowe położenie kursora tekstowego, a tym samym parametry

formatowania nowego akapitu tekstu.

Zapisywanie

Zapisywanie dokumentów

Zapisywanie dokumentów to bardzo ważna czynność. Jeżeli tego nie zrobisz, po ponownym włączeniu

komputera po Twojej pracy nie będzie najmniejszego śladu. Dokument możesz zapisać zarówno na dyskietce, jak

i na dysku twardym („w komputerze”).

Pamiętaj – dysk twardy jest bardzo duży i nie można go obejrzeć „gołym okiem”. Aby nie pogubić

dokumentów (plików), musisz zachować na nim porządek. Najwygodniej jest przechowywać pliki (dokumenty)

w odpowiednio przygotowanych teczkach, czyli katalogach (folderach).

Aby zapisać list, musisz wybrać z menu Plik polecenie

lub

na pasku obiektów.

Otworzy się okno dialogowe:

Najpierw wybierasz miejsce (wybrać miejsce to znaczy kliknąć dwa razy w jeden z symboli opisanych

poniżej), w którym ma zostać zapisany plik. Robisz to rozwijając listę Zapisz w:.

Decyzja czy „wkładasz” dokument do istniejącej już teczki (katalogu, folderu) czy potrzebna Ci nowa, na przykład
taka, do której będziesz wkładać listy, należy do Ciebie. W jednym folderze nie może być dwóch plików nazwanych
identycznie.

Wybierz

. Utwórz nowy folder na samą korespondencję. Tworzenie nowego katalogu nie jest

skomplikowane. Wystarczy w tym oknie, które masz cały czas przed sobą, kliknąć na

. Pojawia się wtedy

Nowy folder.

Teraz, na nic już nie klikając, można mu nadać no-wą nazwę – korespondencja, odpowiadającą przyszłej

zawartości.

Wpisuje się ją wprost z klawiatury i zatwierdza naciśnięciem klawisza [Enter].

Efekt końcowy powinien wyglądać tak

Teraz wystarczy „włożyć” dokument (plik) do od-powiedniego katalogu (teczki). To też nie jest trudne.

Kliknij dwa razy lewym przyciskiem myszy, najlepiej w symbol

umieszczony przed nazwą

folderu (teczki), aby go otworzyć.

Folder korespondencja został otwarty. Nic w nim jeszcze nie ma (jest pusty). Zapisz w nim plik z treścią listu

(„włóż dokument z listem do teczki korespondencja”). Aby to zrobić, odszukaj w dolnej części okna Zapisz jako:

miejsce do wpisywania nazw plików, czyli

. Kliknij lewym przyciskiem myszki w białe, puste

miejsce obok słów „Nazwa pliku:”. Powinien się tam pojawić kursor tekstowy. Gdy widzisz, że miga, możesz już

nazwać swój dokument. Pamiętaj, aby nazwa odzwierciedlała treść dokumentu.

Ostatnim etapem zapisywania jest potwierdzenie wykonania czynności poprzez naciśnięcie klawisza [Enter]

lub kliknięcie myszką w przycisk

.

Dokument został zapisany. Możesz to łatwo sprawdzić. Popatrz na pasek tytułu (niebieski pasek znajdujący

się na samej górze ekranu monitora). Jeśli plik został zapisany, widnieje tam nazwa, którą mu nadałeś

.

W czasie tworzenia nowego folderu może się zdarzyć, że klikniesz za dużo razy i nazwa Nowy folder nie będzie już
podświetlona na niebiesko i nie będzie można wpisać nazwy z klawiatury od razu. W takiej sytuacji należy zmienić

nazwę „Nowemu folderowi”, klikając na symbol teczki (

) prawym przyciskiem myszy. Pokaże się

wtedy tzw. menu kontekstowe.
Zawiera ono dużo różnych możliwości wyboru, w zależności od tego, w jakich okolicznościach będziesz chciał go
używać. Na razie chcesz zmienić nazwę swojego katalogu, szukasz więc polecenia Zmień nazwę. Gdy w nie klikniesz
(lewym przyciskiem myszki), nazwa folderu zaznaczy się na niebiesko i będzie można nadać mu nową nazwę.

Typ zapisu danych

Ważnym elementem zapisu może okazać się okienko Zapisz jako typ:. Znaczenia nabiera wtedy, gdy chcesz

przygotowany w OpenOfficePL do-kument otwierać w innym edytorze tekstu, np. Microsoft Office.

Aby to zrobić, wykonaj wszystkie poprzednio omówione kroki postę- powania w czasie zapisu. Nie kli-kając

na

rozwiń listę możliwych typów zapisu, tak jak w przykładzie powyżej. Wybierz poprzez kliknięcie

myszką odpowiedni typ zapisu danych, np.

. W okienku Nazwa pliku musisz dodatkowo zastąpić

występujące po kropce rozszerzenie nazwy pliku .sxw rozszerzeniem .doc. Dopiero po tym kroku zatwierdź

przyciskiem (Zapisz) lub klawiszem [Enter] swoje działania.

Wszystkie opisane kroki wykonujesz tylko przy pierwszym zapisywaniu dokumentu. Gdy poprawiasz zapisany

wcześniej dokument, wystarczy że klikniesz na dyskietkę (

) umieszczoną na pasku funkcji lub z menu

Plik wybierzesz polecenie (

).

Jeżeli zapisałeś dokument i od tego momentu nie dokonałeś w nim żadnych zmian, ikona przedstawiająca

dyskietkę jest nieaktywna – szara

.

Pamiętaj, aby w czasie pracy nad dokumentem często zapisywać wprowadzane treści lub zmiany

– zabezpieczy Cię to przed ich utratą.

Zabezpieczanie hasłem

OpenOfficePL daje możliwość zapisania dokumentu zabezpieczonego hasłem. Jest to szczególnie istotne,

gdy tworzymy ważny dokument, który nie może „wpaść w niepowołane ręce”.

Aby zabezpieczyć w ten sposób dokument, musisz klikając myszką zaznaczyć pole wyboru zapisu z hasłem,

tak aby pojawił się w nim „ptaszek”.

Po kliknięciu przycisku Zapisz, pojawia się okno, do którego musisz wprowadzić wymyślone przez siebie

hasło (napisz je na klawiaturze).

Ważne, abyś zapamiętał hasło, którym zabezpieczyłeś dokument, ponieważ za każdym razem, gdy będziesz

otwierać plik, zostaniesz poproszony o jego podanie. Błędnie wprowadzone hasło nie otworzy Twojego

dokumentu.

Kończenie pracy z programem

Gdy zapisałeś dokument, możesz zakończyć pracę z programem

OpenOfficePL Writer

.

W tym celu wybierz z menu Plik polecenie Zakończ.

Jeżeli po ostatnim zapisaniu dokumentu dokonałeś w nim jakichś zmian, program zapyta Cię, czy chcesz je

zapisać (Zapisz) czy nie (Odrzuć), czy może nie chcesz jeszcze zamykać dokumentu (Anuluj), wyświetlając takie

okienko:

Możesz też zamknąć program klikając w przycisk Zamknij (

), położony w prawym górnym rogu okna

programu.

Otwieranie istniejącego pliku

Otwieranie dokumentu (pliku)

Jeśli chcesz poprawić czy choćby przeczytać dokument zapisany w postaci pliku na dysku twardym („w

komputerze”) lub na dyskietce, musisz go otworzyć.

Dokumenty możesz otwierać na kilka sposobów:

• Pierwszym sposobem jest otwieranie pliku przez otwarcie programu, w którym został on napisany. Jeśli nie

pamiętasz jeszcze, jak to zrobić, przeczytaj ponownie rozdział „Uruchomienie programu

OpenOfficePL Writer

”.

Po poprawnym uruchomieniu programu z menu Plik wybierz polecenie

albo kliknij w ikonkę paska

funkcji przedstawiającą otwierający się katalog (

).

Na ekranie pojawi się okno dialogowe zachęcające Cię do podania lokalizacji pliku, który chcesz otworzyć

(dlatego właśnie powinieneś pamiętać, pod jaką nazwą i gdzie zapisałeś swój plik).

• Kolejnym sposobem na otwieranie dokumentu, nad którym pracowałeś ostatnio, jest wybranie jego nazwy

z dołu rozwijanej listy menu Plik.

Musisz odszukać nazwę dokumentu wśród wyświetlonych tu lokalizacji plików, a następnie kliknąć

w wybraną pozycję myszką. Jeżeli poszukiwanego przez Ciebie dokumentu tu nie ma, oznacza to, że musisz

otworzyć plik korzystając z innego sposobu.

• Następny, równie prosty, sposób (po-dobny do poprzedniego) to wyświetlenie listy ostatnio otwieranych

dokumentów,

znajdującej

się

w

menu

Start

(

)

pod

poleceniem Dokumenty (rysunek obok).

• Trochę więcej kłopotu może sprawić dotarcie do dawno nie otwieranego pliku. Ogromnego znaczenia

nabiera tworzenie katalogów, których nazwy określają ich zawartość. Jeśli pamiętasz, czego dotyczył

poszukiwany dokument, i masz pewność, że umieściłeś go w odpowiednio nazwanym katalogu, najłatwiejszym

sposobem będzie wyświetlenie zawartości komputera przez dwukrotne kliknięcie na ikonie Mój komputer

znajdującej się na pulpicie (Pulpit – z jego widoku zawsze rozpoczynasz pracę w systemie Windows.

Na nim, podobnie jak na biurku, możesz gromadzić najróżniejsze ikony dokumentów, plików i folderów. Tam

znajdziesz podstawowe ikony służące do pracy, takie jak Mój komputer czy Kosz).

Otwiera się okno Mój komputer.

Jeśli Twój komputer ma jeden dysk, sprawa jest oczywista. Klikasz (dwa razy) w ikonkę dysku lokalnego,

jedyną, jaka istnieje. Przy większej liczbie dysków (jak na rysunku) musisz sobie przypomnieć, na którym z nich

zapisałeś plik, i kliknąć w niego (dwa razy).

Teraz widzisz katalogi zapisane na Twoim dysku twardym. Jest kilka sposobów ich wyświetlania.

Jak już wspominałam w rozdziale „Zapisywanie dokumentów”, dobrym sposobem na niegubienie plików jest

zapisywanie

ich

w

specjalnie

do

tego

celu

stworzonym

katalogu

–

. W przeciwnym wypadku poszukiwania są bardziej

skomplikowane.

Kliknij

dwukrotnie

lewym

przyciskiem

myszy

na

ikonie

(

) katalogu Moje dokumenty (lub innego, w którym

zapisałeś swój plik). W otwartym oknie zobaczysz katalogi, które sam utworzyłeś.

Wybierz właściwy, np.

, i kliknij w niego dwa razy lewym przyciskiem myszy. Zobaczysz teraz

swój dokument „Liścik do Jacka” na liście plików gotowych do wyświetlenia. Otworzysz go, klikając na nim dwa

razy lub wskazując go myszką (klikając raz) i przyciskając klawisz [Enter].

Bardzo wygodną właściwością pakietu OpenOfficePL jest to, że zapisany dokument otwiera się dokładnie w tym
miejscu, w którym pozostawiliśmy kursor tekstowy kończąc pracę z dokumentem.

Przeszukiwanie zasobów

Jeżeli nie możesz odnaleźć swojego dokumentu, to być może nie pamiętasz, jak go zapisałeś, a może

przypadkiem znalazł się on w nieodpowiednim katalogu. Na to też jest sposób. Z menu Start (

) wybierz

polecenie Wyszukaj a następnie Pliki lub foldery.

Na ekranie monitora zostanie wyświetlone okno Wyniki wyszukiwania.

W pole Nazwa: wpisujesz nazwę poszukiwanego pliku lub rozszerzenie programu, w jakim został on

stworzony, według podanych poniżej zasad:

Jeżeli dokładnie pamiętasz nazwę poszukiwanego pliku, po prostu wpisz ją tu i kliknij na Wyszukaj.

• Jeżeli nie jesteś pewien nazwy poszukiwanego dokumentu, masz do dyspozycji dwa znaki specjalne.

Pozwalają one na podanie przybliżonej nazwy pliku:

– zastępuje dowolnie długi ciąg znaków;

– zastępuje dowolny pojedynczy znak.

Szukasz na przykład pliku dotyczącego zamówień zrealizowanych w 1997 roku. Zastanów się, jak ten plik

mógł się nazywać: zamówienie czy zamówienia, może było to zam1997 albo zam97 (...). Możliwości do wyboru

jest wiele.

Jeśli wydaje Ci się, że prawdopodobna nazwa to „zamówienie” czy „zamówienia”, możesz zastosować znak

zapytania, gdyż te słowa różnią się tylko jedną literką na końcu wyrazu. W pole Nazwa: wpisujesz zatem

zamówieni?; gdy jesteś pewien jedynie początkowych (lub końcowych) liter, możesz rozpocząć poszukiwania

wpisując zam*.

Największy problem może stanowić szukanie pliku, którego nazwy zupełnie nie pamiętasz. Zagubiony plik

w komputerze można odszukać pamiętając tylko program, w jakim został utworzony. Wtedy zamiast całej nazwy

wpisujesz *, a po kropce trzy literki (rozszerzenie nazwy pliku), oznaczające zamiar wyszukania na dysku

wszystkich plików powstałych za pomocą tego programu, np:

sxw – plik edytora Writer

doc – plik edytora Word

sxc – plik arkusza kalkulacyjnego Calc

xls – plik arkusza kalkulacyjnego Excell

bmp, jpg, pcx, gif – formaty plików graficznych.

Jeśli zatem szukasz dokumentu tekstowego, w pole nazwy możesz wpisać: *.sxw i kliknąć na Wyszukaj.

Rezultatem przeszukiwania zasobów komputera jest lista plików, wyświetlona zgodnie z kryterium

wyszukiwania.

Korekty

Wstawianie tekstu

Do gotowego dokumentu czasem trzeba coś dopisać (niekoniecznie na końcu). Nie musisz w tym celu

kasować napisanego tekstu. Wystarczy, że ustawisz kursor tekstowy (klikniesz) w tym miejscu, w którym masz

coś do dodania, i po prostu wpiszesz tam brakujący fragment. Istniejący tekst zostanie rozsunięty.

Spróbuj dopisać do listu zdanie, o którym zapomniałeś tworząc dokument. Jeśli Twój dokument nie jest

jeszcze otwarty, zrób to teraz.

Może się zdarzyć, że wstawiany tekst nie będzie rozsuwał istniejącego, tylko go kasował. W takim przypadku tryb
kasowania zamień na tryb wstawiania. Możesz to zrobić na dwa sposoby:
• Znajdź na klawiaturze klawisz [Insert], przyciśnij go i sprawdź efekt.
• Na pasku stanu (tym na dole ekranu, pod paskiem przewijania poziomego) jest pole z napisem WSTAW lub
KASUJ (w zależności od ustawionego trybu). Gdy chcesz zmienić tryb, kliknij w pole:

Automatyczna korekta błędów

OpenOfficePL OpenOfficePL Writer

wyposażony jest w funkcję sprawdzania pisowni – automatyczną korektę

błędów . Można ją włączyć (lub wyłączyć), klikając w przycisk

usytuowany na pasku narzędzi.

Włączenie funkcji spowoduje zaznaczanie czerwoną, falistą linią błędnie napisanych słów już podczas

tworzenia dokumentu, np.

Program będzie podkreślał również słowa, które są napisane prawidłowo, ale nie znajdują się w stale uzupełnianym
słowniku pakietu OpenOfficePL.
Podkreślenia słów nie są widoczne na wydruku.

Podczas działania funkcji automatycznej korekty błędów pisowni program zaproponuje ewentualne

poprawne formy. Jeśli chcesz zobaczyć te propozycje, kliknij prawym przyciskiem myszy w podkreślony wyraz.

Zobaczysz menu kontekstowe z listą propozycji poprawek podkreślonego słowa.

Gdybyś np. zamiast słowa „Pliku” napisał „Pilku”, menu z propozycjami będzie wyglądało tak:

Skorzystanie z niego jest bardzo proste. Wystarczy, że przeczytasz propozycje i wybierzesz poprawną,

klikając w nią lewym przyciskiem myszki. Słowo poprawia się automatycznie.

Taka zamiana nie tylko ułatwia korektę błędów w tekście, sprawia również, że OpenOfficePL zapamiętuje tę

zamianę na okres aktualnej pracy w programie (do wyłączenia). Jeśli w czasie pracy nad dokumentem ponownie

zrobisz ten sam błąd, program poprawi go automatycznie (autokorekta).

Gdy jakieś słowo jest napisane poprawnie, a mimo to zostało podkreślone, możesz je dodać do słownika,

wybierając w rozwiniętym menu kontekstowym opcję Dodaj i klikając na dowolny rodzaj słownika, np.

standard.dic (podczas sprawdzania ortografii komputer przeszukuje wszystkie rodzaje słowników).

Jeśli nie chcesz dodawać wyrazu do słownika i nie chcesz również, aby był on podkreślany, kliknij Ignoruj

wszystko, a czerwona linia zniknie.

Włącz automatyczną korektę błędów i sprawdź swój list. W razie potrzeby posłuż się opisanymi powyżej

możliwościami edytora.

Sprawdzanie pisowni

OpenOfficePL daje możliwość automatycznego sprawdzania pisowni w całym dokumencie. Nie musisz

samodzielnie wyszukiwać podkreślonych słów. Program zrobi to za Ciebie. Musisz tylko uruchomić opcję

sprawdzania pisowni.

Dobrze by było, gdybyś najpierw przeniósł kursor tekstowy na początek dokumentu lub w miejsce, od

którego chcesz rozpocząć jego sprawdzanie. Jeśli tego nie zrobisz, sprawdzanie rozpocznie się od miejsca,

w którym kursor tekstowy znajduje się obecnie.

Jeżeli jest on na końcu dokumentu, program wyświetli okno z pytaniem:

Wybierz z menu Narzędzia opcję Pisownia i Sprawdź...:

lub przyciśnij klawisz [F7].

Jeżeli w Twoim tekście znajdują się słowa „do poprawy”, na ekranie monitora ukaże się okno dialogowe

sprawdzania pisowni.

Sprawdzanie pisowni w kilkujęzycznych tekstach

Program

OpenOfficePL Writer

umożliwia sprawdzanie pisowni w dokumencie, w którym użyto kliku języków.

Najłatwiejszym sposobem uruchomienia sprawdzania pisowni w kilku językach jest wybranie z menu

Narzędzia polecenia Opcje i w otwartym oknie wybranie kolejno: Ustawienia językowe, Pisownia, Sprawdź we

wszystkich językach, a na koniec przycisku OK. Ustawienie to będziesz mógł wykorzystać wtedy, gdy nie

wszystkim obcojęzycznym wyrazom chcesz przypisać jakiś język.

W tym przypadku niektóre z błędów zostaną zignorowane przez program (np. wyraz napisany błędnie

w jednym języku jest poprawnie napisany w innym).

Wyszukiwanie słów w tekście

Program OpenOfficePL umożliwia szybkie odnalezienie konkretnego słowa zawartego w tekście. W tym celu

wywołujesz z menu Edycja okno dialogowe

.

Drukowanie

Podgląd wydruku strony

Przed wydrukowaniem warto sprawdzić, jak dokument będzie wyglądał na papierze. Często dokumenty są

dłuższe niż jedna strona, zawierają tabele lub grafikę.

Oglądając podgląd wydruku będziesz mógł ustalić miejsce podziału stron czy szerokość marginesów (patrz

rozdział: „Układ strony i marginesy”).

Aby „podejrzeć” stronę wybierz z menu Plik polecenie

.

Zobaczysz takie okno:

Standardowo wyświetlane są jednocześnie dwie strony podglądu dokumentu.

Paski menu i funkcji nie zawierają żadnych nowych elementów. Najwięcej przydatnych funkcji ma pasek

obiektów:

• Poprzednia strona – po kliknięciu przenosisz się na widok podglądu poprzednich (dwóch) stron.

• Następna strona – po kliknięciu przenosisz się na widok podglądu następnych (dwóch) stron.

• Do początku dokumentu – po kliknięciu przenosisz się na podgląd pierwszej strony dokumentu.

• Do końca dokumentu – po kliknięciu przenosisz się na podgląd ostatniej strony dokumentu.

• Podgląd strony: Dwie strony – po kliknięciu uzyskujesz podgląd wydruku dwóch stron.

• Podgląd strony: Wiele stron – po kliknięciu uzyskujesz podgląd wydruku wielu stron.

• Powiększenie podglądu – pozwala pomniejszyć lub powiększyć podgląd wydruku strony.

• Cały ekran – po kliknięciu tutaj uzyskujesz podgląd wydruku na całym ekranie monitora. Możesz go opuścić

klikając na przycisk

.

• Drukuj podgląd strony – służy do drukowania takiej liczby stron, jaką ustawisz na podglądzie wydruku.

• Opcje drukowania: Widok strony – posłuży Ci do wydrukowania kilku stron dokumentu na jednej kartce

papieru. Funkcja ta została opisana w rozdziale „Drukowanie kilku stron na jednej kartce”.

• Zamknij podgląd – po kliknięciu tutaj możesz opuścić podgląd wydruku.

Drukowanie dokumentu

Tworzony dokument czasem musi zostać wydrukowany. Niezbędnym do tego warunkiem jest istnienie

podłączonej do komputera drukarki.

OpenOfficePL OpenOfficePL Writer

formatuje („układa”) dokumenty zawsze

w taki sposób, aby optymalnie wydrukować je na zainstalowanej (podłączonej) drukarce.

Jeśli chcesz wydrukować otwarty dokument, możesz to zrobić na trzy sposoby:

• Kliknij w ikonkę Drukuj plik bezpośrednio

, znajdującą się na pasku funkcji.

• Z menu Plik wybierz polecenie

.

• Użyj kombinacji klawiszy [Ctrl]+[P] (przycisnąć i przytrzymując klawisz [Ctrl] przycisnąć klawisz [P]).

Po wywołaniu funkcji drukowania na ekranie monitora pojawia się okno dialogowe Drukuj, służące głównie

do ustawienia właściwości wydruku.

Gdy zakończysz ustawianie właściwości wydruku, zatwierdź swój wybór naciśnięciem przycisku OK (

).

Ponieważ o funkcji drukowania decyduje m.in. system operacyjny komputera i model zainstalowanej

drukarki (sterownik – czyli program odpowiedzialny za poprawną pracę urządzenia), zmiana drukarki może

pociągnąć za sobą zmianę formatu (wyglądu, ustawień) drukowanego dokumentu. Drukarka warunkuje m.in.

wysokość i szerokość drukowanych znaków, co może pociągnąć za sobą zmianę podziału wierszy i stron.

Drukowanie kilku stron na jednej kartce

Program OpenOfficePL umożliwia wydrukowanie kilku stron dokumentu na jednej kartce papieru. Gdy chcesz

to zrobić, wybierz z menu Plik opcję

. Następnie musisz zdecydować, ile stron dokumentu

umieścisz na jednej kartce. Możesz to zrobić na kilka sposobów. Najprościej będzie wybrać widok dwóch

lub

wielu

stron na kartce.

• Kliknij w odpowiednią ikon na pasku obiektw i w otwartym w ten sposób oknie dialogowym określ, w ilu

wierszach i kolumnach mają być ułożone strony.

Ostatnią metodą jest wybranie opcji

(Opcje drukowania: Widok strony). Pozwala ona

wyświetlić okno dialogowe, w którym możesz ustawić marginesy i odstęp pomiędzy stronami dokumentu na

kartce oraz sposób ułożenia (orientację) strony.

Układ strony i marginesy

Jeżeli stworzony przez Ciebie dokument nie wygląda w podglądzie wydruku tak, jak się tego spodziewałeś,

być może trzeba zmienić np. orientację (układ) strony lub jej marginesy.

Jeśli chcesz dokonać takich zmian, z menu Format wybierz polecenie Strona i w otwartym oknie dialogowym

przejdź na zakładkę Strona.

Po rozwinięciu listy Format papieru możesz wybrać jeden z kilku standardowych rozmiarów papieru.

• Zaznaczenie jednego z dwóch pól opcji: Orientacja pionowa, Orientacja pozioma spowoduje ustawienie

strony pionowo lub poziomo.

• Za pomocą pól Marginesy ustalisz odległość tekstu od brzegu kartki, czyli wielkość marginesów.

• Jeżeli na stronach nieparzystych powinien być inny układ marginesów niż na stronach parzystych, z listy

Układ strony wybierz opcję Odbicie lustrzane. W obszarze Marginesy pojawią się ustawienia Wewnątrz i Na

zewnątrz, za pomocą których ustawisz szerokość wewnętrznych i zewnętrznych marginesów (prawych na

stronach parzystych, a lewych na stronach nieparzystych).

Operacje na tekście

Wykonywanie operacji w tym samym dokumencie tekstowym

Istnieje prosty sposób na szybkie stworzenie kilku podobnych dokumentów tekstowych. W ich tworzeniu

bardzo ważną rolę odgrywa tzw. Schowek (fragment pamięci komputera przeznaczony do przechowywania

„skopiowanych” lub „wyciętych” dokumentów). Jeśli chcesz skopiować tekst (czy jego fragment), musisz najpierw

ten tekst zaznaczyć (patrz rozdział: „Zaznaczanie”). Następnie z menu Edycja wybierz opcję

. Zamiast

tego możesz skorzystać z ikony Kopiuj

, umieszczonej na pasku funkcji lub rozwijanego przyciśnięciem

prawego przycisku myszki menu kontekstowego. Tekst został skopiowany.

Następny krok to wybranie miejsca, w które chcesz go wkleić. W wybranym miejscu musisz umieścić kursor

tekstowy (musi migać!). Możesz w tym celu skorzystać z funkcji kursora bezpośredniego (patrz rozdział „Kursor

bezpośredni”).

Gdy na Twoim ekranie widać migający kursor tekstowy, możesz wkleić skopiowany tekst. W tym celu z menu

Edycja wybierz opcję

lub skorzystaj z ikony Wklej

(pasek funkcji) albo z rozwijanego

przyciśnięciem prawego przycisku myszki menu kontekstowego. I gotowe!

Jeśli wydaje Ci się to skomplikowane, spróbuj na przykładzie.

Napisałeś list do Jacka, a po niewielkich zmianach możesz go wysłać do Darka.

• Pierwszą rzeczą, jaką musisz zrobić, jest oczywiście otworzenie dokumentu „Liścik do Jacka” (patrz

rozdział: „Otwieranie dokumentu (pliku)”).

• Następnie, ponieważ list do Darka będzie bardzo podobny do istniejącego, zaznacz cały dokument (np.

[Ctrl]+[A]).

• Gdy list jest zaznaczony, skopiuj go wybierając np.

z paska funkcji.

• Następnie, aby pozbyć się zaznaczenia tekstu, kliknij myszką w dowolne miejsce zaznaczonego fragmentu.

• Na pasku narzędziowym odszukaj przycisk Włącz/Wyłącz kursor bezpośredni. Za jego pomocą ustaw kursor

tekstowy około 4 cm pod skopiowanym listem i wklej tam jego treść, klikając np. na

(pasek funkcji).

Widzisz przed sobą dwa identyczne, jeden pod drugim ułożone listy. Na drugim z nich dokonaj niewielkich

poprawek:

• Zaznacz datę („7 XII 2002”) i zmień ją na aktualną, pisząc po prostu na zaznaczonym fragmencie nowy

tekst.

• Zaznacz „Drogi Jacku!” i w ten sam sposób zamień na „Drogi Darku!!!”.

• Zaznacz fragment tekstu: „Ostatni miesiąc był dla mnie pracowity, ale zarazem przyjemny. Mój szef

Władek zainstalował nam nowy pakiet biurowy OpenOfficePL. Słyszałeś kiedyś o takim programie?” i wykasuj go,

przyciskając na klawiaturze klawisz [Delete].

• W kolejnym zdaniu zaznacz „miesiąca” i zamień na „roku”.

• Wykasuj słowa „na nim”.

• Ustaw kursor tekstowy po słowie „pracuję” i dopisz „w nowym pakiecie biurowym OpenOfficePL”.

• Wykasuj: „Ciekawa jestem jak Twoje sprawy. Czy zakupiłeś już licencje tych programów, o których mi

opowiadałeś? Odpisz koniecznie.” i w tym miejscu dopisz: „Przypomniałam sobie, że to właśnie Ty szukałeś dla

swojej firmy jakiegoś taniego i dobrego pakietu biurowego. Radzę, abyś wypróbował ten.”

Sprawdź, czy Twój poprawiony list wygląda podobnie do tego w przykładzie.

Jak zapewne zauważyłeś, poprawianie listu jest bardzo wygodne – nie trzeba go pisać od początku i nie

trzeba ponownie formatować tekstu (rodzaj czcionki, kolor, podkreślenie itp.).

Teraz trzeba zapisać powstały dokument. Możesz to zrobić dwojako:

• Zapisać zmieniony dokument pod nową nazwą (ZALECANE!) – wybierz z menu Plik polecenie Zapisz jako...

i postępuj zgodnie z zaleceniami opisanymi w rozdziale „Zapisywanie dokumentów”. Nadaj dokumentowi nazwę

„Listy do Jacka i Darka”.

• Zapisać jedynie zmiany powstałe w dokumencie) „Liścik do Jacka” poprzez kliknięcie ikony Zapisz

dokument (

).

Istnieje jeszcze jeden bardzo prosty sposób na szybkie stworzenie kilku identycznych dokumentów

tekstowych.

• W tym celu wystarczy otworzyć dokument, który ma zostać powielony, np. „Liścik do Jacka” (patrz rozdział

„Otwieranie dokumentu (pliku)”);

• Następną czynnością jest zapisanie otwartego przed chwilą dokumentu pod inną niż dotychczasowa nazwą,

np. „List do Dominiki” (patrz rozdział „Zapisywanie dokumentów”). Powstaną w ten sposób dwa dokumenty

występujące w komputerze pod różnymi nazwami;

• Na utworzonym w ten sposób dokumencie dokonaj niezbędnych poprawek;

• Zapisz wprowadzone zmiany (Plik – Zapisz).

Wykonywanie operacji między różnymi dokumentami tekstowymi

Wiesz już jak kopiować i wklejać tekst (lub jego fragmenty) w obrębie jednego dokumentu tekstowego

(masz dwa listy na jednej stronie).

Postępując w bardzo podobny sposób możesz wklejać skopiowany tekst (lub jego fragmenty) do innego

dokumentu (nowego lub istniejącego).

Pierwszy sposób postępowania nie różni się wiele od opisanego w poprzednim podrozdziale: „Wykonywanie

operacji w tym samym dokumencie tekstowym”.

Poćwiczmy na przykładzie:

Na podstawie „Liściku do Jacka” utwórz nowy dokument z „Listem do Darka”.

Wykonaj wszystkie opisane w poprzednim podrozdziale czynności, aż do wyboru miejsca wklejenia

skopiowanego tekstu. Teraz kolejno:

• Z menu Plik wybierz polecenie

i z rozwijanej listy wybierz Dokument tekstowy.

• W nowo otwartym dokumencie programu

OpenOfficePL Writer

kursor tekstowy miga z lewej strony

pierwszego wiersza strony.

• Wklej, według wskazówek z poprzedniego pod-rozdziału, skopiowany tekst i dokonaj w nim opisanych

poprzednio zmian.

• Ponieważ utworzyłeś w ten sposób nowy dokument (nie jest on nigdzie zapisany), aby go zachować, zapisz

pracę wykonując kolejno:

• Z menu Plik wybierz polecenie Zapisz jako... lub kliknij na pasku funkcji w ikonę Zapisz dokument.

• Odszukaj w katalogu Moje dokumenty utworzony poprzednio folder Korespondencja.

• Wyświetl jego zawartość (otwórz go).

• W polu Nazwa pliku wpisz odpowiednią dla tekstu nazwę (np. „List do Darka”).

• Zakończ zapisywanie zatwierdzając wykonane czynności kliknięciem w przycisk Zapisz lub przyciśnięciem

klawisza [Enter].

Sposób drugi polega na otworzeniu kilku dokumentów, których fragmenty chcesz wykorzystać do utworzenia

innego, podobnego dokumentu.

Symbole wszystkich otwartych dokumentów zostają automatycznie umieszczone na pasku zadań:

.

Klikając

na

nie

„przełączasz

się”

pomiędzy

symbolizującymi je dokumentami i możesz kopiować i wklejać dowolne fragmenty tekstów.

Jeśli chcesz zobaczyć wszystkie otwarte dokumenty jednocześnie, kliknij prawym przyciskiem myszki w pustą

przestrzeń paska zadań, tak aby rozwinięte zostało menu kontekstowe

i wybierz z niego jakąś opcję dotyczącą ustawienia okien, np. Okna sąsiadujące pionowo.

Korzystając z ustawionych w ten sposób okien dokumentów możesz łatwo kopiować i wklejać niezbędne

fragmenty tekstu.

Wycinanie

Sposób korzystania z tej funkcji nie różni się w zasadzie od kopiowania. Jedyną różnicą jest to, że po

zaznaczeniu właściwego tekstu i wybraniu z menu Edycja opcji

albo z paska funkcji ikony

,

wycięty tekst w całości przenosi się do Schowka (znika). Aby ponownie zobaczyć wycięty tekst, musisz go

„gdzieś” wkleić.

Podczas wklejania postępuj dokładnie tak samo, jak przy operacji wklejania po kopiowaniu.

Podczas wklejania dłuższych tekstów, np. z Internetu (w formacie HTML), dobre efekty daje wybranie z menu Edycja
polecenia Wklej specjalnie i w otwartym tym poleceniem oknie dialogowym kliknięcie polecenia Tekst formatowany
RTF.

Tworzenie tabel

Potrafisz już napisać prosty tekst, sformatować go, zapisać, zamknąć, otworzyć, a nawet skopiować,

poprawić i wydrukować – to całkiem pokaźny zasób wiedzy.

Czas, aby nieco skomplikować sobie życie, czyli nauczyć się tworzyć tabele i wstawiać je do tworzonych

dokumentów.

Prosta tabela

Sporządź tabelę opisującą plan zadaniowo-finansowy na rok 2004.

• Otwórz nowy dokument tekstowy (można wstawić tabelę do istniejącego dokumentu);

• W pierwszym wierszu wpisz tytuł tworzonej tabeli – „Plan zadaniowo-finansowy na rok 2004”. Możesz go

od razu wyśrodkować (klikając na

i przyciskając [Enter]).

• Aby wstawić tabelę, z menu Wstaw wybierz opcję Tabela... Polecenie to wywoła okno dialogowe Wstaw

tabelę.

W okno Nazwa wpisz „Plan_na_2004” (kreseczki pomiędzy słowami to tzw. dolne podkreślenie, tworzone

przez kombinację klawiszy [Shift] i [-] nie z klawiatury numerycznej).

• Ustaw 3 kolumny i 4 wiersze.

• Zaznacz opcję Tytuł.

• Zaznacz opcję Obramowanie.

• Zakończ projektowanie tabeli klikając w OK.

Na ekranie monitora powinieneś zobaczyć:

• Uzupełnij tabelę zgodnie z poniższym przykładem. Pamiętaj, aby w tabeli nie używać klawisza [Enter].

Pomiędzy kolejnymi polami tabeli poruszaj się:

• za pomocą klawiszy kursora w górę lub w dół ;

• klawisza [Tab] w prawo;

• kombinacji klawiszy [Shift] i [Tab] w lewo.

Możesz też używać kursora bezpośredniego. Wygląd tabeli, m.in. szerokość jej kolumn, ustalisz później,

a tekst w obrębie każdego pola ułoży się automatycznie.

Prostą tabelę możesz wstawić za pomocą przycisku Wstaw z paska narzędziowego – kliknij i przytrzymaj

wciśnięty przycisk myszki na ikonie

. Z rozwiniętego w ten sposób menu wybierz Wstaw tabelę

.

Poruszając kursorem myszki zaznacz, z ilu wierszy i kolumn ma składać się tworzona tabela.

Zaznaczenie zatwierdź kliknięciem lewym przyciskiem myszki w wyróżniony obszar.

Dostosowywanie szerokości kolumn

Istnieje wiele sposobów na dostosowanie szerokości kolumny do własnych potrzeb.

• Najprostszą metodą jest jej ręczne poszerzanie lub zwężanie. W tym celu najedź wskaźnikiem myszy na

wybraną pionową linię obramowania wyznaczającą granice kolumny. Kursor powinien przybrać kształt krótkiej

pionowej kreseczki z wystającymi z boków dwoma strzałkami (

).Wciśnij lewy przycisk myszy. Pojawia się

długa pionowa, składająca się z kropeczek linia. Nie puszczając przycisku przesuwaj tę linię w wybraną stronę

(rozciągając lub zwężając kolumnę). Gdy stwierdzisz, że wystarczy, puść przycisk myszki.

W ten sposób możesz poprawić szerokość całej tabeli.

Pamiętaj, że każdą zmianę dokonaną w dokumencie możesz cofnąć, wybierając z menu Edycja polecenie

.

• Innym sposobem jest zaznaczenie całej tabeli i wybranie z menu Format polecenia Kolumna, a z

rozwiniętego podmenu Szerokość optymalna.

Ręczne formatowanie tabeli

Formatowanie tekstu

Tabela już jest prawie gotowa. Teraz czas na kosmetyczne poprawki uatrakcyjniające jej wygląd.

Przeciągnij myszką po wierszu nagłówka (aż cały zostanie zaznaczony). Z menu Format wybierz

.

Zobaczysz okno dialogowe Format tabeli. Przejdź na zakładkę Przepływ tekstu.

• Zaznacz pole opcji Pośrodku;

• Przyciśnij OK.

• Obejrzyj efekty swojej pracy.

• Zaznacz ponownie ten sam nagłówek.

To samo możesz zrobić ustawiając kursor tekstowy w komórce (lub ją zaznaczając) i wybierając z menu

Format polecenie:

Teraz wystarczy wybrać jedną z opcji:

? „U góry”,

? „Do środka”,

? „U dołu”,

aby tekst ze wskazanej komórki (komórek) przesunął się zgodnie z życzeniem.

Dodawanie tła

• Z menu Format wybierz ponownie polecenie Tabela. W otwartym oknie przejdź na zakładkę Tło.

Kliknij OK i zobacz jak zmienił się wygląd tabeli.

Czas zająć się wyglądem liczb. Duże sumy wyglądają lepiej, gdy są pisane z odstępem dziesiętnym. Możesz

poprawić od razu całą tabelę.

Formaty liczb w tabeli

Zaznacz komórki zawierające liczby (kwoty). Z menu Format wybierz

. Otworzy się okno

dialogowe.

• Ustaw w polu kategoria Liczba i w oknie Format ustal wygląd liczby np. „-1 234”.

Jeśli chcesz, możesz jeszcze troszkę ulepszyć wygląd swojej tabeli, nadając jej nowe obramowanie.

Ciekawe obramowanie

• Zaznacz obszar tabeli, który chcesz wyróżnić za pomocą dodatkowego obramowania, czyli np. jej

nagłówek. Z menu Format wybierz polecenie Tabela. W otwartym oknie dialogowym przejdź na zakładkę

Krawędzie.

• Spośród ikonek rozmieszczenia linii wybierz

. Następnie na liście dostępnych linii zaznacz linię

podwójną o rozmiarze 1,10 pt. Wybierz kolor Pomarańczowy 1.

Możesz sprawdzić, jak wygląda tabela, klikając OK.

To jeszcze nie koniec pracy nad obramo-waniem.

• Zaznacz ponownie nagłówek tabeli. Wybierz z menu Format polecenie Tabela i przejdź na zakładkę

Krawędzie.

• Kliknij w okienku podglądu ułożenia linii w miejsce, w którym powinna być linia pionowa. Powinieneś

zobaczyć jej podgląd i dwa czarne trójkąty nad i pod nią. W okienku obok możesz wybrać linię pojedynczą 1,00

pt. Kliknij OK.

• Zaznacz obszar tabeli z danymi (bez nagłówka). W menu Format przejdź do polecenia Tabela i zakładki

Krawędzie.

• Wybierz linię podwójną 1,10 pt. Zobacz, że w oknie podglądu wszystkie linie zmieniły wygląd.

• Klikając na skrzyżowanie linii wewnętrz-nych usuń je, tak aby pozostały trójkąciki wyznaczające ich

przebieg.

• Następnie wybierz linię pojedynczą 0,05 pt.

• Zatwierdź zmiany przyciskiem OK.

Dodawanie cienia

Dodanie cienia do istniejącej tabeli jest proste i może znacznie uatrakcyjnić jej wygląd.

Zaznacz całą tabelę i z menu Format wybierz polecenie Tabela. W otwartym oknie na zakładce Krawędzie

zaznacz pozycję cienia i wybierz jego kolor, np. Pomarańczowy4 z rozwijanej listy dostępnych kolorów.

Twoja tabela powinna teraz wyglądać tak:

Wstawianie kolumn

Zrobiłeś świetną tabelę, ale okazało się, że do tego zestawienia potrzebna Ci jest jeszcze jedna kolumna. Nie

musisz robić nowej tabeli. Możesz w bardzo prosty sposób dodać do istniejącej nową kolumnę.

• Jeśli chcesz do istniejącej tabeli wstawić kolumnę, zaznacz lub kliknij w kolumnę, za którą chcesz ją dodać.

Dodaj do istniejącej tabeli kolumnę pomiędzy kolumnami „Treść” i „Plan”. Kliknij lub zaznacz kolumnę

zawierającą „Treść”. Teraz z menu Format wybierz polecenie Kolumna i z rozwiniętego menu wybierz:

Drugą metodą jest zaznaczenie odpowiedniej kolumny i wybranie odpowiedniego przycisku z paska obiektów

tabeli, który pokazuje się na standardowym pasku obiektów.

Dodatkowa kolumna już jest. Uzupełnij ją według wzoru:

Znak paragrafu (§) uzyskasz wciskając i przytrzymując lewy klawisz [Alt] oraz kolejno klawisze z klawiatury

numerycznej: 0167. Gdy puścisz [Alt], zobaczysz „§”. Można też wstawić znak paragrafu za pomocą menu Wstaw

(patrz rozdział „Znaki specjalne”).

Wstawianie wierszy

Gdy do zestawienia chcesz wstawić dodatkowy wiersz, nie musisz robić nowej tabeli; tak jak w przypadku

kolumn, możesz w bardzo prosty sposób dodać do istniejącej nowy wiersz.

• Najprościej jest dodać wiersz na końcu zestawienia. W takim przypadku ustawiasz kursor tekstowy

w ostatniej komórce tabel (prawy dolny róg) i przyciskasz klawisz [Tab].

• Jeśli chcesz wstawić wiersz pośrodku tabeli, zaznacz lub kliknij w wiersz, za którym chcesz go dodać.

Dodaj do istniejącej tabeli wiersz pomiędzy „1” i „2”. Kliknij lub zaznacz wiersz „1”. Z menu Format wybierz

polecenie i z rozwiniętego menu:

Możesz również skorzystać z opisanych w poprzednim rozdziale przycisków na pasku obiektów tabeli.

Usuwanie kolumn i wierszy

Usuwanie kolumn czy wierszy jest prostsze niż ich wstawianie. Wystarczy zaznaczyć (albo kliknąć myszką)

kolumnę lub wiersz przeznaczony do usunięcia i z opisanych przy „wstawianiu” poleceń wybrać Usuń.

Sumowanie kolumn

Zrobiłeś np. „Plan zadaniowo-fi- nansowy” na przyszły rok. Nie musisz szukać kalkulatora i zliczać

planowanych wydatków. OpenOfficePL zrobi to za Ciebie.

Na końcu przygotowanej tabeli wstaw wiersz. Ustaw kursor tekstowy w komórce pod kolumną, którą chcesz

zsumować, i z paska obiektów tabeli wybierz sumowanie (

).

W górnej części okna pojawia się zupełnie nowy pasek (z podobnym mamy do czynienia podczas pracy

z arkuszem kalkulacyjnym).

Sprawdź i ewentualnie popraw (kliknij myszką w okienko, w którym działanie jest wpisane, i usuń bądź

dopisz poprawne wartości) adresy (nazwy) komórek, które chcesz dodać. Jeśli chcesz już dokonać obliczenia,

kliknij w Zastosuj

lub przyciśnij [Enter].

Łączenie komórek

W poprzednim przykładzie dokonałeś podsumowania planu finansowego. Dobrze by wyglądało, gdybyś

napisał w tabelce, co uzyskana przez Ciebie liczba oznacza.

Zaznacz trzy puste komórki pod kolumnami: „Lp.”, „Treść” i „§”.

Na pasku obiektów tabeli znajdź ikonę Scal komórki (

).

Teraz w połączonych komórkach wpisz „Razem”.

Podział komórki

Może się zdarzyć, że zamiast łączyć kilka komórek w jedną, będziesz musiał je podzielić.

Przyjrzyj się poniższemu przykładowi.

Wykonanie całej tabeli harmonogramu wygląda identycznie, jak opisanej w poprzednich podrozdziałach

(różnica w treści).

Jedyną zauważalną różnicą jest kolumna „Termin”.

Z uwagi na liczbę pracowników chętnych do wzięcia udziału w dwóch szkoleniach podstawowych, będą one

zorganizowane w dwóch terminach, ale faktyczna liczba zorganizowanych kursów nie zmienia się. Aby tabela

była czytelna, musisz podzielić komórkę, w której wpisujesz termin, na dwie.

• Kliknij w pierwszą przeznaczoną do podziału komórkę.

• Odszukaj na pasku obiektów tabeli ikonę Podziel komórki (

) i kliknij w nią.

• Pojawiło się okno dialogowe, w którym ustalasz:

W tym przypadku pozostaw wartości domyślne (zaznaczone opcje ukazujące się podczas każdego otwarcia

tego okna) i zatwierdź decyzję przyciskiem OK.

• W ten sposób podzieliłeś komórkę na dwie poziomo ułożone części.

Autoformatowanie tabeli

Jeżeli nie masz czasu na szczegółowe opracowywanie wyglądu tabeli,

OpenOfficePL Writer

daje Ci możliwość

skorzystania z gotowych wzorów formatowania tabel.

Wystarczy, że w czasie projektowania tabeli (menu Wstaw, polecenie Tabela) klikniesz przycisk

.

Otwiera się okno dialogowe z gotowymi do wykorzystania wzorami.

Wybrany format tabeli możesz zmienić, nawet gdy tabela jest już gotowa, wybierając z menu Format

polecenie

.

Układ tekstu w tabeli

Do niektórych tabel będziesz zapewne musiał zastosować inny (np. pionowy) układ tekstu dla wybranych

komórek.

Spróbuj wykonać opisany poniżej przykład:

• Wstaw do dokumentu prostą tabelę (patrz rozdział „Prosta tabela”), składającą się z 3 kolumn i 4 wierszy.

• Uzupełnij tabelę według wzoru.

• Zaznacz pierwszą kolumnę („Dział”);

• Z menu Format wybierz polecenie Znak i przejdź na zakładkę Pozycja.

• W części Obrót/skalowanie zaznacz pole opcji 90 stopni i zatwierdź polecenie, klikając OK.

• Twoja tabela powinna wyglądać mniej więcej tak:

• Kliknij myszką poza obszar tabeli, aby znikło zaznaczenie kolumny;

• Zmień szerokość pierwszej kolumny (patrz rozdział „Dostosowywanie szerokości kolumn”) według wzoru.

• Zaznacz drugi wiersz w 2 i 3 kolumnie tabeli i podziel go na trzy poziomo ułożone komórki (patrz rozdział

„Podział komórki”);

• Zaznacz trzeci wiersz w 2 i 3 kolumnie tabeli i podziel go na dwie poziomo ułożone komórki;

• Zaznacz czwarty wiersz w 2 i 3 kolumnie tabeli i podziel go na trzy poziomo ułożone komórki;

• Uzupełnij tabelę według wzoru poniżej:

Tak przygotowaną tabelę możesz dalej formatować według własnego uznania (patrz rozdział „Ręczne

formatowanie tabeli”).

Zamiana tekstu w tabelę

OpenOfficePL Writer

daje możliwość zamiany napisanego już tekstu w tabelę. Przy tworzeniu takiego tekstu

dane, które mają znaleźć się w jednym wierszu tabeli, muszą stanowić jeden akapit. Dane, które mają być

umieszczone w osobnych komórkach, muszą być oddzielone od siebie separatorami, tzn. średnikami lub

tabulatorami [Tab].

Przepisz jedno z poniższych zestawień, używając w pierwszym przypadku (a) średnika, w drugim klawisza

(b) [Tab].

(a)

(b)

• Zaznacz przepisany tekst.

• Z menu Narzędzia wybierz polecenie

.

• Otwiera się okno dialogowe.

Zaznacz odpowiedni do użytego rodzaj separatora.

• Sprawdź, czy jest zaznaczenie w polu wyboru Tytuł i Krawędź.

• Kliknij OK. Tabela gotowa.

• Możesz ją oczywiście poprawić zgodnie ze wskazówkami umieszczonymi w poprzednich rozdziałach

dotyczących tabel.

Elementy graficzne

Ozdobne tytuły

W czasie tworzenia różnorodnych dokumentów będziesz zapewne czasami chciał wstawić ciekawy, ozdobny

tytuł:

• Na pasku narzędziowym odszukaj ikonę Pokaż funkcje rysunkowe

.

• Kliknij w nią, przytrzymując przez chwilkę wciśnięty lewy przycisk myszy.

• Rozwinie się lista dostępnych funkcji graficznych.

• Wybierz z niej ikonę Tekst

.

• Pojawia się nowy rodzaj kursora

.

• Ustaw kursor w miejscu, od którego chcesz zacząć pisać tytuł.

• Przyciśnij lewy przycisk myszki i przeciągnij go w prawo w dół rozciągając ramkę.

• Pojawia się ramka tekstowa z migającym kursorem tekstowym.

• Wpisz treść tytułu, np. „Zaproszenie”.

• Zaznacz wpisany tekst i zmień czcionkę (menu Format, podmenu Znak) na bardziej ozdobną.

• Z menu Format wybierz polecenie

. Na ekranie Twojego monitora pojawia się okno:

Efekt końcowy może być np. taki:

Jeśli napis Ci się nie uda lub chcesz się go pozbyć, kliknij w niego myszką i gdy pojawi się ramka (taka jak

przy tworzeniu tytułu), naciśnij klawisz [Delete].

Ramki

Do dokumentu tekstowego możesz wstawić ramkę – prostokąt, wewnątrz którego możesz umieścić uwagi

czy wskazówki.

Najłatwiejszym sposobem wstawienia ramki jest wybranie z paska narzędziowego przycisku Wstaw

przez kliknięcie na niego i przytrzymanie wciśniętego przycisku myszki. Z rozwiniętego w ten sposób menu

wybierz

.

Ramka może się składać z jednej lub kilku kolumn.

• Zaznacz myszką odpowiednią liczbę kolumn, z jakiej ma się składać ramka, np. 1.

• Kursor myszy przybiera kształt dużego plusa

.

• Przytrzymaj wciśnięty lewy przycisk myszki i przeciągnij w prawo, w dół.

• Pojawia się ramka.

• Na jej krawędzi widać zielone kwadraciki – są to zaczepy. Ciągnąc za nie myszką, możesz zmienić wielkość

ramki.

• Gdy ramka jest aktywna – widać zaczepy, możesz ją dowolnie przesuwać po obszarze dokumentu. Najedź

myszką na obszar ramki, kursor myszki przybierze kształt „gwiazdki”

, i przeciągnij ramkę w inne miejsce.

• Do wnętrza ramki możesz wpisać lub wkleić skopiowany tekst. Aby to zrobić, kliknij myszką poza obszar

ramki, tak aby znikły zaczepy, a następnie kliknij myszką w środek ramki, aby pojawił się migający kursor

tekstowy.

• Wpisz do ramki tekst: „Odnośniki dotyczą jedynie piątego i ósmego punktu umowy”. Aby dostosować

wygląd ramki do swoich potrzeb, kliknij kursorem w kształcie „gwiazdki”

w obszar obramowania ramki, aby

wywołać pojawienie się zaczepów.

• Ciągnąc za nie myszką, zmień wielkość ramki, np. tak:

• Z menu Format wybierz polecenie

.

• Przejdź na zakładkę Obieg tekstu.

• Ustal sposób obiegu tekstu zależnie od swoich potrzeb.

• Przejdź na zakładkę Tło i analogicznie jak w rozdziale „Dodawanie tła” wybierz kolor wypełnienia ramki.

• Przejdź na zakładkę Krawędzie i analogicznie jak w rozdziale „Ciekawe obramowanie” wybierz odpowiedni

rodzaj i kolor obramowania oraz – ewentualnie – cień.

• Twoja ramka może wyglądać np. tak:

Obrazki

Rysunki własne

Tworzony dokument możesz zaopatrzyć w odpowiadający treści rysunek.

• Ustaw kursor tekstowy w miejscu, w którym chcesz wstawić grafikę.

• Z menu Wstaw wybierz polecenie

.

• Rozwija się dodatkowa lista, pozwalająca wybrać, czy wstawiany rysunek ma zostać zeskanowany, czy też

jest już gotowy (np. przygotowany w OpenOfficePL Draw) i zapisany na dysku (Z pliku...).

• Gdy wybierasz opcję Z pliku..., otwiera się okno dialogowe, umożliwiające wyszukanie zapisanego na

dysku obrazka.

• Znajdź dowolny obrazek zapisany na Twoim dysku twardym (jeśli nie masz żadnych rysunków, zajrzyj do

rozdziału dotyczącego Draw).

• Z menu Format wybierz polecenie

.

• Przejdź na zakładkę Obieg tekstu.

• Ustal sposób obiegu tekstu, zależnie od swoich potrzeb (patrz rozdział „Ramki”).

Rysunki z galerii

OpenOfficePL dysponuje galerią gotowych do wstawienia grafik. Aby wstawić jedną z nich, odszukaj na

pasku funkcji ikonę

i kliknij w nią. Ukazuje się okno z tematycznie ułożonymi grafikami do wyboru.

• Gdy zaznaczysz wybraną grafikę, kliknij na jej obszarze prawym przyciskiem myszy, aby wywołać menu

kontekstowe.

• Z dostępnej listy poleceń wybierz Wstaw, a następnie Kopiuj.

• Wybrany rysunek zostaje umieszczony w dokumencie.

• Ukryj galerię grafiki.

• Nadaj wstawionemu obrazkowi odpowiedni rozmiar.

• Ustal sposób obiegu tekstu zależnie od swoich potrzeb (patrz rozdział „Ramki”).

Linie

Ozdobne linie

Do licznych ozdobników, jakimi dysponuje

OpenOfficePL Writer

, należą m.in. ozdobne linie.

Jeśli chcesz rozdzielić lub podkreślić fragment dokumentu, ustaw kursor tekstowy w miejscu, w którym ma

się znaleźć linia. Z menu Wstaw wybierz polecenie

.

Otworzy się okno z różnymi rodzajami linii.

Wyboru dokonasz klikając na odpowiedni wzór, a następnie na OK.

Wstawioną linię można skrócić lub rozciągnąć, korzystając z zaczepów, które można wywołać klikając na

grafikę.

Linię można usunąć, gdy jest ona zaznaczona, przyciskając klawisz [Delete].

Podkreślenia akapitów

Nie do każdego typu dokumentów pasują takie ozdobne linie, jak opisane w poprzednim rozdziale. Dobrym

sposobem na uzyskanie odpowiedniej linii jest podkreślenie akapitu.

• Ustaw kursor tekstowy w miejscu, w którym chcesz uzyskać podkreślenie.

• Wybierz z menu Format polecenie Akapit i przejdź na zakładkę Krawędzie.

• W polu Linia wybierz odpowiedni rodzaj linii.

• Z rozwijanej listy poniżej wybierz jej kolor.

• Możesz również dodać cień i wybrać dla niego odpowiedni kolor.

• Na koniec w okienku Rozmieszczenie linii zaznacz dolną krawędź

Linię możesz usunąć wybierając z menu Format polecenie Akapit i na zakładce Krawędzie w okienku

Rozmieszczenie linii odznaczając jej dolną krawędź (podobnie jak przy wykonywaniu obramowania tabel – patrz

rozdział „Ciekawe obramowanie”).

Obramowanie i cieniowanie strony

Obramowanie strony

Ciekawy efekt możesz osiągnąć stosując w niektórych dokumentach obramowanie strony. W tym celu

z menu Format wybierz polecenie

. W otwartym oknie dialogowym przejdź na zakładkę Krawędzie.

Znasz już to okno programu. Wybierz kolejno:

• Linię, np. 7,50 pt;

• Kolor, np. Zielony 5;

• Drugą pozycję cienia;

• Rozmieszczenie linii dookoła strony;

• Zatwierdź OK.

Strona Twojego dokumentu powinna być otoczona ciekawą, kolorową linią.

Tło strony

Jeśli chcesz dodatkowo ozdobić swoją stronę, możesz z menu Format wybrać polecenie Strona. W otwartym

oknie dialogowym przejdź na zakładkę Tło. Masz tu do wyboru dwa rodzaje tła: kolor i grafikę.

Po wyborze polecenia Grafika na ekranie monitora pokazuje się takie okno dialogowe:

Jeśli chcesz wstawić grafikę (musisz mieć gotowy, zapisany na dysku obrazek – możesz go sam stworzyć,

np. w OpenOfficePL Draw), wykonaj następujące czynności:

• Naciśnij przycisk Przeglądaj.

• W otwartym w ten sposób oknie

wyszukaj potrzebny rysunek i zaznacz go kliknięciem.

• Kliknij przycisk Otwórz.

• Powracasz do okna Tło.

• Jeżeli w części Typ pozostawisz zaznaczenie polu opcji Sąsiadująco i klikniesz OK, strona Twojego

dokumentu pokryje się mnóstwem takich samych obrazków.

• W części Typ możesz zaznaczyć opcję Obszar.

Na Twojej stronie pojawi się jeden duży, centralnie umieszczony obrazek.

• Gdy w części Typ zaznaczysz opcję Pozycja, uaktywnisz szare do tej pory okienko, w którym możesz

wybrać położenie obrazka, np. w prawym górnym rogu.

Efekty czcionek

Ciekawe efekty w wyglądzie dokumentu możesz uzyskać stosując tzw. Efekty czcionki. Najprostszą metodą

ich zastosowania jest wykonanie kolejno opisanych poniżej czynności:

• Napisz (i ewentualnie wyśrodkuj) tekst, do którego chcesz zastosować efekt, np. Sprawozdanie.

• Zaznacz napisany tekst.

• Z menu Format wybierz polecenie Znak i w otwartym w ten sposób oknie dialogowym przejdź na zakładkę

Efekty czcionki.

• Zaznaczone słowo(a) możesz podkreślić, wybierając rodzaj linii z rozwiniętej listy Podkreślenie.

• Z listy Efekty możesz wybrać różne opcje dotyczące wielkości liter.

• Rozwijając listę Uwypuklenie wybierzesz między literami wypukłymi

a grawerowanymi

.

• Gdybyś zechciał, możesz napisane słowo nawet przekreślić, rozwijając listę Przekreślenie i wybierając

którąś z podanych możliwości.

• Do wyboru masz jeszcze Kontur

,

• Cień

• oraz Miganie, które jest stosowane wyłącznie w dokumentach przeznaczonych do przeglądania na

komputerze.

Animacja tekstu

Innym ciekawym efektem stosowanym również wyłącznie w dokumentach przeznaczonych do przeglądania

na komputerze jest efekt animacji tekstu.

Aby go wywołać, kliknij i przytrzymaj ikonę Pokaż funkcje rysunkowe

z bocznego paska narzędziowego.

Z rozwiniętego w ten sposób paska narzędzi wybierz ikonę Animacja tekstu

. Kursor przybiera kształt

,

znany Ci już z opisu wstawiania ozdobnych tytułów.

• Ustaw go w miejscu, od którego chcesz zacząć pisać animowany tekst.

• Przyciśnij lewy przycisk myszki i przeciągnij go w prawo w dół, rozciągając ramkę.

• Pojawia się ramka tekstowa z migającym kursorem tekstowym.

• Wpisz treść tekstu, np. „Zaproszenie”.

• Kliknij myszką poza obszar ramki.

Gdy zechcesz usunąć efekt animacji, kliknij myszką w przepływający napis. Pojawią się zaczepy – naciśnij

klawisz [Delete], a napis zniknie.

Znaki specjalne

Podczas tworzenia różnego rodzaju dokumentów spotkasz się na pewno z koniecznością umieszczenia w nich

znaków, które nie się dostępne na klawiaturze. Mogą to być różnego rodzaju symbole (telefon, koperta), litery

należące do innych alfabetów, zwykłe ułamki i wiele, wiele innych.

Gdy chcesz wstawić do dokumentu jakiś symbol, to:

• Ustaw kursor tekstowy w miejscu, w którym symbol ma być umieszczony;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie

;

• Na ekranie monitora zostaje wyświetlone okno dialogowe;

• Z listy dostępnych czcionek wybierz np. Wingdings.

• Odszukaj symbol telefonu.

• Kliknij OK.

• Symbol zostaje wstawiony w miejscu ustawienia kursora.

Wstawiony znak kasujemy tak samo jak literę – za pomocą klawisza [Delete] lub [Backspace].

Tabulatory

Jeśli chcesz w tekście umieścić słowa lub liczby w wyrównanych kolumnach lub utworzyć wcięcie pierwszej

linii akapitu, powinieneś zastosować tabulatory.

Każdy edytor tekstu ma domyślne ustawienie tabulatorów. Widać je na linijce.

To ustawienie wykorzystywane jest najczęściej przy wizualnym wyróżnianiu akapitów, poprzez wcięcie

pierwszego wiersza, dzięki naciśnięciu klawisza [Tab]. Po jego naciśnięciu następuje automatyczne przesunięcie

kursora tekstowego o określoną domyślnie odległość.

Jeżeli chcesz zastosować tabulatory do wyrównania kolumn tekstu, możesz to zrobić na dwa sposoby:

• Najłatwiej jest ustawić tabulatory „ręcznie” na linijce.

Najpierw powinieneś zdecydować, który z dostępnych tabulatorów będzie Ci potrzebny:

– tabulator lewy – ustawia równo, jedną pod drugą, lewe krawędzie tekstu, np.:

– tabulator prawy – ustawia równo, jedną pod drugą, prawe krawędzie tekstu.

– tabulator dziesiętny – ustawia równo, jeden pod drugim, miejsca dziesiętne (przecinki)

wprowadzonych liczb,

– tabulator środkowy – ustawia równo, jeden pod drugim, środki wprowadzonego tekstu.

Na linijce możesz ustawić kilka różnych tabulatorów. Przejście do kolejnego akapitu (naciśnięcie klawisza

[Enter]) powoduje zachowanie ustawień tabulatorów. Klikając w znaczek tabulatora umieszczony przed linijką,

wybierasz jego rodzaj.

Spróbuj!

• Wybierz tabulator lewy i ustaw kursor myszki na tle linijki w pozycji 3 cm – kliknij raz lewym przyciskiem

myszki

• Wybierz tabulator prawy i ustaw go w pozycji 12 cm.

• Wybierz tabulator dziesiętny i ustaw go w pozycji 15 cm.

Uzupełnij przykład według wzoru w następujący sposób:

7 Przyciśnij klawisz [Tab].

Znakiem tabulatora jest strzałka. W zależności od ustawienia Włącz/wyłącz znaki niedrukowalne

,

będziesz w tym miejscu widział strzałkę lub nic.

7 Przepisz pierwszy wyraz – „Sponsorzy”;

7 Przyciśnij klawisz [Tab];

7 Przepisz tekst kolejnej kolumny – „27 projektów”;

7 Przyciśnij klawisz [Tab];

7 Przepisz liczbę (z przecinkiem) – „22634,00”;

7 Przyciśnij [Enter] – jeden raz!;

7 Naciskając klawisz [Tab] ustawisz kursor tekstowy równo pod pierwszym tabulatorem. Przepisuj dalej tekst

zgodnie z powyższą instrukcją.

• Innym (znacznie dokładniejszym) sposobem ustawienia tabulatorów jest wywołanie odpowiedniego okna

dialogowego przez wybranie z menu Format opcji Akapit i przejście na zakładkę Tabulatory.

Opcja ta, poza możliwością bardzo dokładnego ustawienia pozycji każdego tabulatora, daje jeszcze

możliwość zastosowania pomiędzy nimi tzw. wypełniaczy, w postaci ciągu kropek, kresek lub linii ciągłej.

• Wybierz z menu Format polecenie Akapit i przejdź na zakładkę Tabulatory.

• W widocznym oknie wpisz pozycję ustawianego tabulatora, np. 3.

• Pozostaw zaznaczenie przy typie.

• Pozostaw zaznaczenie przy rodzaju wypełniacza.

• Ponieważ teraz będziesz ustawiać kolejny tabulator, musisz kliknąć

.

• Wpisz w oknie Pozycja 12.

• W polu Typ wybierz

.

• W polu Znak-wypełniacz ustaw

.

• Pozostał do ustawienia jeszcze jeden tabulator – klikasz

.

• Wpisz w oknie Pozycja 15.

• W polu Typ wybierz

.

• W polu Znak-wypełniacz ustaw

.

• Ustawianie zakończone. Możesz kliknąć OK.

• Przepisz poniższe zestawienie stosując poznaną metodę wprowadzania tekstu zawierającego tabulatory.

Wypełniacze pojawią się same w momencie naciskania klawisza [Tab].

Listy

Dla większej przejrzystości tekstu w tworzonym dokumencie warto przedstawić pewne informacje w postaci

listy numerowanej lub wypunktowanej .

Numerowanie

Jeśli chcesz rozpocząć tworzenie listy numerowanej, powinieneś ustawić kursor tekstowy w linii, od której

numerowana lista ma się rozpocząć. Następnie z menu Format wybierz opcję

.

W wywołanym w ten sposób oknie dialogowym przejdź na zakładkę Typ numeracji.

Możesz tu wybrać styl (wygląd) punktorów przez kliknięcie myszką w wybrany przykład. Swój wybór

zatwierdź kliknięciem w OK.

Pierwszy numer pojawia się automatycznie, kolejny wywołujesz po wpisaniu treści pierwszego podpunktu

przyciśnięciem klawisza [Enter].

Kończysz listę numerowaną usuwając ostatni, niepotrzebny numer klawiszem [Backspace] lub przyciskając

ponownie [Enter].

Dobrym przykładem listy numerowanej może być to krótkie zestawienie:

• Przepisz pierwszy wiersz tekstu: „Podstawowymi kryteriami oceny wniosku są:”

• Naciśnij [Enter], aby przenieść kursor tekstowy do następnego wiersza i rozpocząć listę numerowaną.

• Z menu Format wybierz polecenie Numeracja/Wypunktowanie.

• Przejdź na zakładkę Typ numeracji.

• Wybierz kliknięciem styl punktorów i kliknij OK.

• Przepisz treść pierwszego punktu.

• Przyciśnij [Enter].

• Przepisz kolejne punkty zestawienia.

• Zakończ listę przyciskając [Enter] dwa razy.

Wypunktowanie

Sposób tworzenia listy wypunktowanej nie różni się wiele od sposobu tworzenia listy numerowanej. Jeśli

chcesz rozpocząć tworzenie takiej listy, ustaw kursor tekstowy w linii, od której chcesz zacząć listę. Następnie

z menu Format wybierz opcję

.

W wywołanym w ten sposób oknie dialogowym przejdź na zakładkę Znaki wypunktowania.

Wybierz styl (wygląd) punktorów przez kliknięcie myszką w wybrany znak. Swój wybór zatwierdź kliknięciem

w OK.

Pierwszy punkt pojawia się automatycznie, kolejny jest wywoływany po wpisaniu treści pierwszego

i przyciśnięciu klawisza [Enter].

Listę kończysz usuwając ostatni, niepotrzebny punkt klawiszem [Backspace] lub ponownym przyciśnięciem

klawisza [Enter].

Wypunktowanie graficzne

Jeśli chcesz, aby Twoja wypunktowana lista miała ładne, kolorowe znaki punktów, ustaw kursor tekstowy

w linii, od której chcesz zacząć listę, i z menu Format wybierz opcję

.

W otwartym oknie dialogowym przejdź na zakładkę Grafika.

Dalej postępuj tak samo, jak przy tworzeniu listy wypunktowanej z poprzedniego rozdziału.

Konspekt

Bardzo często w różnego rodzaju zestawieniach używamy punktów i podpunktów, tworzących tzw. konspekt.

Sposób tworzenia konspektu jest zbliżony do poprzednio omówionych list. Tworzenie takiej listy rozpoczynasz od

ustawienia kursora tekstowego w linii, od której chcesz zacząć konspekt. Z menu Format wybierz opcję

Numeracja/Wypunktowanie i przejdź na zakładkę Konspekt.

Wybierz styl punktorów przez kliknięcie w wybrany znak myszką. Wybór zatwierdź kliknięciem w OK.

Pierwszy punkt pojawia się automatycznie, kolejny (tego samego poziomu, tzn. 1, 2, 3...) jest wywoływany

po wpisaniu treści poprzedniego i przyciśnięciu klawisza [Enter].

Jeżeli zamiast kolejnego punktu chcesz uzyskać podpunkt, to po naciśnięciu klawisza [Enter] przyciśnij

klawisz [Tab] – kolejny punkt zostanie zamieniony w podpunkt.

Powrót do punktów głównych (o poziom wyższych) następuje po naciśnięciu oraz przytrzymaniu klawisza

[Shift] i przyciśnięciu klawisza [Tab].

Listę kończysz usuwając ostatni, niepotrzebny punkt klawiszem [Backspace] lub ponownym przyciśnięciem

klawisza [Enter].

Przykładem zestawienia konspektowego może być ta lista:

Aby stworzyć listę taką, jak w powyższym przykładzie, wykonaj kolejne czynności:

• Z menu Format wybierz polecenie Numeracja/Wypunktowanie.

• Przejdź na zakładkę Konspekt.

• Wybierz kliknięciem styl listy i zatwierdź OK.

• Przepisz treść pierwszego punktu: „Główne obowiązki:”.

• Przyciśnij [Enter].

• Pojawia się automatycznie nr 2, więc aby uzyskać pierwszy podpunkt, przyciśnij klawisz [Tab].

• Przepisz jego treść i naciśnij [Enter].

• Pojawia się automatycznie drugi podpunkt. Wpisz jego treść i postępuj tak, aż wpiszesz wszystkie

niezbędne podpunkty tego punktu i po ostatnim z nich przyciśnij [Enter].

• Aby powrócić do punktów głównych, przyciśnij przytrzymując klawisz [Shift] i naciśnij klawisz [Tab], aby

pojawił się drugi punkt główny i abyś mógł wpisać „Wymagania konieczne:”.

• Powtarzaj te czynności, aby uzupełnić całą listę.

• Zakończ listę przyciskając [Enter] dwa razy.

Konspekt własny

Może się zdarzyć, szczególnie bardziej zaawansowanym użytkownikom, że propozycje dostępnych list

wypunktowanych, numerowanych, a nawet konspektu nie odpowiadają charakterowi tworzonego dokumentu.

W takim przypadku

OpenOfficePL Writer

daje możliwość samodzielnego opracowania wyglądu listy.

Rozpoczynasz ją standardowo, od ustawienia kursora tekstowego w linii, od której zaczynasz listę. Następnie

z menu Format wybierasz opcję Numeracja/Wypunktowanie i przechodzisz na zakładkę Opcje.

Dla lepszego zrozumienia związanych z tym typem listy zawiłości wykonaj przykład umieszczony poniżej:

• W okienku Poziom zaznacz 1;

• Z listy Numeracja wybierz A,B,C,...;

• W okienku Poziom zaznacz 2;

• Z rozwijanej listy Numeracja wybierz a,b,c,...;

• W okienku Poziom zaznacz 3;

• Z rozwijanej listy Numeracja wybierz Znak wypunktowania;

• Kliknij w przycisk Znak;

• Otwiera się okno dialogowe Znaki specjalne;

• Wybierz dowolny symbol, którego chcesz używać jako punktora;

• Kliknij OK;

• Popatrz na okienko podglądu;

• W polu Poziom zaznacz 4;

• Z rozwiniętej listy Numeracja wybierz Grafika;

• Jeśli masz przygotowany własny rysunek, wybierz opcję Z pliku;

• Jeśli nie, skorzystaj z opcji Galeria;

Najedź na nią myszką i zaczekaj, aż pokaże się lista dostępnych punktorów;

• Dwukrotnym kliknięciem wybierz odpowiedni kształt;

• Zakończ ustawianie konspektu kliknięciem w OK;

• Przepisz poniższy konspekt, korzystając z wykonanych ustawień.

Sposób tworzenia konspektu własnego nie różni się od sposobu tworzenia konspektu. Pierwszy punkt

pojawia się automatycznie, kolejny (tego samego poziomu, tzn. A, B, C...) jest wywoływany po wpisaniu treści

poprzedniego i przyciśnięciu klawisza [Enter].

Jeżeli zamiast kolejnego punktu chcesz uzyskać podpunkt, to po naciśnięciu klawisza [Enter] przyciśnij

klawisz [Tab] – kolejny punkt zostanie zamieniony w podpunkt.

Powrót do punktów głównych (o poziom wyższych) następuje po naciśnięciu oraz przytrzymaniu klawisza

[Shift] i przyciśnięciu klawisza [Tab].

Listę kończysz usuwając ostatni, niepotrzebny punkt klawiszem [Backspace] lub ponownym przyciśnięciem

klawisza [Enter].

Szybkie tworzenie list

Poza wszystkimi opisanymi powyżej metodami tworzenia list numerowanych czy punktowanych istnieje kilka

szybkich metod:

• Sposób pierwszy – Po ustawieniu kursora tekstowego w miejscu, od którego chcesz tworzyć listę, z paska

obiektów wybierz przycisk Włącz/Wyłącz numerację

lub Włącz/Wyłącz wypunktowanie

.W miejscu,

w którym ustawiłeś kursor, pojawia się numer lub punkt. Kolejny punkt jest wywoływany po wpisaniu treści

poprzedniego i przyciśnięciu klawisza [Enter]. Listę kończysz usuwając ostatni, niepotrzebny punkt klawiszem

[Backspace] lub ponownym przyciśnięciem klawisza [Enter].

• Sposób drugi – Napisz i zaznacz tekst, któremu chcesz nadać formę listy punktowanej czy numerowanej.

Następnie z paska obiektów wybierz przycisk Włącz/Wyłącz numerację

lub Włącz/Wyłącz wypunktowanie

. W ten sposób utworzysz listę, której każdy akapit (fragment tekstu zakończony [Enterem]) będzie

kolejnym punktem.

• Sposób trzeci – Na początku wiersza wpisz numer, od którego chcesz rozpocząć tworzenie listy

numerowanej. Bezpośrednio po nim postaw kropkę „.” lub okrągły nawias „)”. Następnie przyciśnij jeden raz

klawisz spacji. Wpisz tekst należący do tego punktu. Przyciśnij [Enter]. W następnym wierszu kolejny punkt

wstawiany jest automatycznie.

Indeks górny i dolny

Niezaawansowanym użytkownikom komputerów trudność może sprawić napisanie np. km2, dm3 czy A1,

a przecież jednostki z indeksem występują w języku polskim bardzo często.

Zarówno indeks górny, jak i dolny bardzo łatwo jest utworzyć .

• Przepisz zdanie: „Narada rozpoczyna się dokładnie o 845.”;

• Zaznacz „45”;

• Z menu Format wybierz polecenie Znak i przejdź na zakładkę Pozycja;

• Zaznacz pole opcji Indeks górny;

• Swój wybór zatwierdź kliknięciem w OK lub przyciśnięciem [Enter];

• Efektem tych zabiegów powinno być: „Narada rozpoczyna się dokładnie o 845.”.

Inicjały

Inicjałem zwyczajowo nazywa się ozdobną, powiększoną literę, która rozpoczyna wydzieloną część tekstu

(np. rozdział). Znajdują one zastosowanie przy obszerniejszych dokumentach.

Najprościej jest zastosować inicjał do istniejącego tekstu.

• Otwórz napisany wcześniej list do Darka (patrz rozdział „Wykonywanie operacji w tym samym dokumencie

tekstowym”);

• Zaznacz literę „P” w słowie „przepraszam”;

• Z menu Format wybierz polecenie Akapit i przejdź na zakładkę Inicjały;

• Zaznacz pole wyboru Wyświetl inicjały;

• W polu Liczba znaków ustaw 1;

• W polu Wiersze ustaw 2;

• Zatwierdź ustawienia przyciskając OK;

• Poprawiony list powinien wyglądać tak:

Wcięcia i odstępy między wierszami

Odstępy

Każdy tekst będzie wyglądał przejrzyściej (czytelniej), jeśli zostaną w nim zastosowane odpowiednio

ustawione wcięcia i odstępy między wierszami.

Gdy zaczynasz pisać nowy tekst, odstępy między wierszami domyślnie ustawiane są przez program jako

pojedyncze. Masz dwie możliwości ustawienia innych odstępów.

Pierwsza możliwość – dotyczy tekstu już napisanego:

• Otwórz pisany w poprzednich rozdziałach list do Darka (patrz rozdział „Wykonywanie operacji w tym

samym dokumencie tekstowym”);

• Zaznacz całą treść listu;

• Z menu Format wybierz polecenie Akapit i zakładkę Wcięcia i odstępy;

• Z rozwijanej listy Interlinia wybierz polecenie 1,5-wierszowa i kliknij OK;

• Zaznacz teraz główną część listu: „Przepraszam, że tak długo nie odpisywałam na Twój list. Byłam bardzo

zajęta. Ja od roku pracuję w nowym pakiecie biurowym OpenOfficePL i muszę przyznać, że ma wiele

przydatnych, ułatwiających pracę funkcji.

Przypomniałam sobie, że to właśnie Ty szukałeś dla swojej firmy jakiegoś taniego i dobrego pakietu

biurowego. Radzę, abyś wypróbował ten.”

• Wybierz ponownie z menu Format polecenie Akapit i przejdź na zakładkę Wcięcia i odstępy;

• W części Odstęp w polu Od góry ustaw 0,50 cm;

• Sprawdź, czy Twój list wygląda podobnie:

Druga możliwość – dotyczy tekstu, który dopiero masz zamiar napisać. Z menu Format wybierz polecenie

Akapit i zakładkę Wcięcia i odstępy. Ustaw na niej odpowiadające Ci wartości z listy Interlinia oraz w polu Odstęp

i zatwierdź swój wybór.

Ustalone w ten sposób parametry przenoszone są automatycznie, po naciśnięciu klawisza [Enter], na

następne akapity, aż do ich zmiany.

Wcięcia

Wcięcie to przesunięcie akapitu względem prawego lub lewego marginesu strony. Może też ono dotyczyć

tylko pierwszego wiersza akapitu. Istnieją dwa sposoby ustawienia wcięć w tekście.

Sposób pierwszy – tak jak przy Interlinii ustawień możesz dokonać zarówno dla istniejącego tekstu, jak i dla

takiego, który dopiero masz zamiar napisać.

Z menu Format wybierasz polecenie Akapit i zakładkę Wcięcia i odstępy;

Sposób drugi – polega na ustawieniu wcięć za pomocą linijki.

Na górze każdego dokumentu może być wyświetlana linijka (menu Widok – Linijka). Za jej pomocą

ustawiałeś już tabulatory (patrz rozdział „Tabulatory”), a teraz posłuży Ci do ustawienia wcięć w tekście.

Oto fragment linijki:

• Jeżeli masz już napisany tekst, zaznacz cały dokument lub fragment, którego ma dotyczyć ustawienie;

• Jeżeli tekst dopiero ma powstać, ustalone na linijce parametry przenoszone są automatycznie, po

naciśnięciu klawisza [Enter], na następne akapity, aż do ich zmiany.

Przyjmijmy, że masz już jeden akapit tekstu (np. „Druga możliwość – dotyczy tekstu, który dopiero masz

zamiar napisać. Z menu Format wybierz polecenie Akapit i zakładkę Wcięcia i odstępy. Ustaw na niej

odpowiadające Ci wartości z listy Interlinia oraz w polu Odstęp i zatwierdź swój wybór.”):

• Możesz go zaznaczyć, ale ponieważ to tylko jeden akapit, wystarczy, że ustawisz kursor tekstowy

gdziekolwiek w jego obrębie;

• Ustaw kursor myszy na dolnej części prawego suwaka i trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy

przeciągnij po linijce do długości ok. 3 cm;

• W ten sam sposób przeciągnij prawy suwak do długości ok. 11 cm (patrz przykład wyżej);

• Ponownie ustaw kursor myszy na górnej części prawego suwaka i trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy

przeciągnij po linijce do długości ok. 5 cm.

Nagłówek i stopka

Stopka i nagłówek są stałymi elementami strony. Nagłówkiem nazywa się część tekstu pojawiającą się na

początku (górze) każdej strony. Mogą być w nim umieszczone np. tytuły rozdziałów, logo itp. Stopka to

przeciwieństwo nagłówka, gdyż jest to tekst pojawiający się na końcu (dole) każdej strony. Może ona zawierać

np. numer strony.

Istnieją dwa sposoby wstawienia na stronie nagłówka czy stopki.

Sposób pierwszy – z menu Wstaw wybierz polecenie

i kliknij w rozwinięte podmenu Domyślnie. Pojawi się w nim zaznaczenie („ptaszek”), a w górnej części

strony powstanie dodatkowy obszar (dobrze widoczny, gdy w menu Widok włączone są Granice tekstu),

w którym wpisujesz treść nagłówka, np. „Sprawozdanie”.

W podobny sposób ustawisz stopkę – z menu Wstaw wybierasz polecenie . Po kliknięciu w podmenu

Domyślnie na dole strony pojawia się obszar stopki.

Sposób drugi – pozwala na bardziej szczegółowe określenie pozycji i wielkości nagłówka czy stopki.

• Z menu Format wybierz polecenie Strona i przejdź na zakładkę Nagłówek.

• Zaznacz pole wyboru Włącz nagłówek;

• W polach Lewy margines, Prawy margines, Odstęp, Wysokość ustaw wartości na 2,00 cm;

• Jeśli chcesz na stronach parzystych mieć inne treści nagłówka niż na stronach nieparzystych, usuń

zaznaczenie w polu Taka sama zawartość na stronie parzystej/nieparzystej (wpisując treść nagłówka, jaka ma się

pokazywać na kolejnych stronach dokumentu, definiuj kolejno nagłówek strony nieparzystej, a następnie strony

parzystej);

• Zatwierdź ustawienia klikając OK;

• W polu nagłówka wpisz jego treść, np. „Sprawozdanie”.

Możesz znacznie poprawić wygląd nagłówka zmieniając mu czcionkę: rodzaj, kolor czy wielkość

i wyśrodkowując jego treść.

Konstruowanie stopki jest identyczne jak nagłówka. Odbywa się w analogicznie wyglądającym oknie,

wywoływanym z menu Format poleceniem Strona na zakładce Stopka.

Numeracja stron

W zależności od struktury dokumentu, numer strony możesz umieścić w jego nagłówku lub w stopce. Może

on znajdować się przy prawym lub lewym marginesie albo na środku strony.

Aby wstawić numer strony w tworzonym dokumencie:

• Wstaw stopkę (nagłówek) do dokumentu (patrz rozdział „Nagłówek i stopka”);

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Pole, a z rozwiniętej w ten sposób listy Numery stron.

• Otrzymany w stopce (nagłówku) numer strony ustaw w odpowiednim miejscu, posługując się przyciskami:

Wyrównaj do lewej, Do środka, Wyrównaj do prawej (

).

OpenOfficePL Writer

daje Ci możliwość zmiany stylu numeracji strony z liczb na np. litery:

• Po wykonaniu wszystkich opisanych wyżej czynności z menu Format wybierz polecenie Strona i zakładkę

Strona.

• Z listy Format wybierz inny, odpowiedni do tworzonego dokumentu, styl numeracji;

• Po zatwierdzeniu wyboru (OK) zmiana nastąpi automatycznie.

Najtrudniejszy sposób numerowania stron to nadanie odpowiedniego formatowania numerom, które pojawią

się na parzystych i nieparzystych stronach dokumentu drukowanego dwustronnie:

• Wstaw stopkę (nagłówek) do dokumentu;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Pole, a następnie Numery stron;

• Z menu Format wybierz polecenie Strona i zakładkę Stopka (Nagłówek);

• Usuń zaznaczenie z pola wyboru Taka sama zawartość na stronie parzystej/nieparzystej i kliknij OK;

• Przejdź na pierwszą stronę dokumentu;

• Zaznacz numer strony i zastosuj Wyrównanie do prawej;

• Przejdź na drugą stronę dokumentu;

• Zaznacz numer strony i zastosuj Wyrównanie do lewej;

Po tych zabiegach kolejne numery powinny występować naprzemiennie.

Podziały i sekcje

Podziały

W czasie pracy nad dokumentem

OpenOfficePL Writer

automatycznie ustawia znak końca strony. Kiedy

poprawiasz dokument, program ponownie automatycznie dopasowuje ilość tekstu, tak aby mieściła się na

stronie. Zdarza się, że strona powinna zakończyć się wcześniej (np. zapisana do połowy), a dalszy ciąg pracy

pojawić się na drugiej stronie.

Najczęstszym odruchem jest naciśnięcie klawisza [Enter] tyle razy, aż kursor tekstowy przeniesie się na

następną stronę dokumentu. Jest to błąd, gdyż dopisanie czegokolwiek do dokumentu powoduje zmianę

ustawienia stron i pociąga za sobą konieczność kasowania bądź dodawania [Enterów].

Dobrą metodą jest ręczne wstawianie znaku podziału strony:

• Pierwszy sposób – polega na ustawieniu kursora tekstowego w miejscu, w którym strona ma się skończyć,

oraz przyciśnięciu z przytrzymaniem klawisza [Ctrl] i naciśnięciu [Enter].

• Drugi sposób – polega na ustawieniu kursora tekstowego w miejscu, w którym strona ma się skończyć

i wybraniu z menu Wstaw polecenia Ręczny podział... W otwartym w ten sposób oknie dialogowym trzeba

zaznaczyć pole opcji Podział stron.

Usunięcia podziału strony możesz dokonać za pomocą klawisza [Backspace].

Sekcje

Tworzony dokument można podzielić na sekcje (obszary). Ich wielkość zależy od Ciebie i może to być

zarówno jeden akapit, jak i cały dokument.

Sekcje tworzy się, gdy w jakiejś części dokumentu chcesz zmienić:

• liczbę kolumn (np. z jednej dwie),

• położenie lub zawartość stopek lub nagłówków,

• kolor tła.

Przykładem dokumentu utworzonego z wykorzystaniem sekcji może być to pismo.

Aby utworzyć takie pismo, wykonaj opisane poniżej czynności:

• Otwórz nowy dokument tekstowy;

• Napisz: „Szanowny Panie Sekretarzu, [Enter] W związku z pismem Nr PB5/N-07/00, z dnia 2000-01-06

dotyczącym przedstawienia stosownych informacji do proponowanych w art. 13 i art 27 zwolnień

przedmiotowych, ujętych w projekcie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uprzejmie informuję, iż

podtrzymuję wszystkie dotychczasowe uregulowania zawarte w obowiązującej ustawie z dnia 26 lipca 1991 r.

o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416, z późn. zm.), tj. m.in.” [Enter];

• Napisz poniższy tekst, stosując poznane metody numerowania akapitów. Wpisuj tekst „jednym ciągiem.”

Przyciśnij [Enter] jeden raz, przechodząc do następnego punktu.

1. koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych

w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami stanowią 50 proc. (art. 22. ust.

9, pkt 3),

2. istnieje możliwość odliczenia od podstawy do opodatkowania kwot z tytułu darowizn m.in. na cele

naukowe i naukowo-techniczne, do wysokości nie przekraczającej 15% dochodu (art. 26 ust. 1, pkt 9,a),

3. odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają faktycznie poniesione wydatki, m.in. na: zakup

i montaż maszyn lub urządzeń, praw majątkowych uznawanych za wartości niematerialne i prawne...,

• Zaznacz całą listę numerowaną;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Sekcja...;

• W otwartym oknie dialogowym możesz nadać tworzonemu obszarowi nazwę (zamiast Obszar1 napisz

kolumny_3;

• Przejdź na zakładkę Kolumny;

• W okienku kolumny ustaw ich liczbę na 3;

• Kliknij przycisk Wstaw;

• Zaznaczony tekst ułożył się w trzech kolumnach;

• Kliknij w obszar poniżej sekcji kolumn, aby pojawił się tam kursor tekstowy;

• Napisz: «Ponadto wnioskuję o utrzymanie w proponowanym projekcie ustawy treści pkt 20) art. 21 ust. 1.

z dotychczas obowiązującej ustawy o podatku „część dochodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1(...)”.»

Kolumny

Używając Writera możesz tworzyć dokumenty składające się z kilku kolumn na stronie. Aby podzielić stronę

na kolumny:

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Sekcja..., a następnie zakładkę Kolumny (możesz też wybrać z menu

Format polecenie Kolumny...).

• Ustaw dwie kolumny;

• Usuń zaznaczenie z pola wyboru Szerokość automatyczna;

• Ustaw szerokość pierwszej kolumny na 10,00 cm;

• Ustaw odstęp pomiędzy kolumnami na 0,50 cm;

• Wybierz typ separatora, np. 0,05 pt;

• Po wybraniu typu separatora uaktywniają się opcje: Wysokość i Pozycja;

Wysokość – oznacza długość linii separującej, ustawianą w procentach w stosunku do wysokości kolumn;

Pozycja – oznacza ułożenie linii separującej na górze, pośrodku lub na dole strony.

Przypisy

Przypisy, czyli objaśnienia danego (oznaczonego np. cyferką) fragmentu tekstu, zawierają źródła

bibliograficzne podanych w dokumencie informacji. Umieszcza się je na końcu strony, której fragmentu przypis

dotyczy lub na końcu dokumentu.

Aby wstawić przypis, wykonaj kolejne czynności:

• Napisz tekst, który chcesz opatrzyć przypisem, np. „Przypisy, czyli objaśnienia danego fragmentu tekstu

(oznaczonego np. cyferką), zawierają źródła bibliograficzne podanych w dokumencie informacji. Umieszcza się je

na końcu strony, której fragmentu przypis dotyczy lub na końcu dokumentu.” i pozostaw kursor tekstowy na jego

końcu.

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Przypis dolny...

• W otwartym w ten sposób oknie pozostaw istniejące zaznaczenia i kliknij OK.

• Przypis zostaje oznaczony jedynką, a kursor tekstowy przenosi się na dół strony, w miejsce przeznaczone

do wpisania treści przypisu.

• W miejscu, w którym „miga” kursor, wpisz tytuł i autora tej książki oraz numer bieżącej strony.

• Przypis został utworzony. Aby pisać dalej, kliknij myszką w obszar treści dokumentu za oznaczeniem

przypisu.

Gdy zechcesz usunąć przypis, wystarczy, że usuniesz jego oznaczenie (numer) w treści dokumentu

, a komentarz przypisany temu oznaczeniu na dole strony lub końcu tekstu zniknie.

Zakładki

Zakładek najczęściej używamy do oznaczania w tworzonym dokumencie miejsc, które chcemy szybko

odnaleźć.

Wstawianie i posługiwanie się zakładkami jest bardzo proste:

• Wstaw kursor tekstowy w miejscu, które chcesz oznaczyć zakładką;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie

;

• Gdy tworzymy pierwszą zakładkę, to okno dialogowe jest puste;

• W wąskim okienku wpisz charakterystyczną dla oznaczanego miejsca nazwę zakładki;

• Kliknij OK;

• Aby sprawdzić jak działa zakładka, przewiń (za pomocą paska przewijania pionowego) dokument o kilka

stron;

• Z menu Edycja wybierz polecenie

;

• W otwartym w ten sposób oknie Nawigatora odszukaj polecenie Zakładki;

• Kliknij w plusik

, umieszczony przed poleceniem Zakładki;

• Rozwinie się lista ustawionych zakładek

;

• Kliknij dwa razy szybko w nazwę zakładki, do której chcesz się przenieść – następuje przeniesienie kursora

tekstowego i przewinięcie dokumentu do miejsca ustawienia zakładki;

• Zamknij „krzyżykiem” okno Nawigatora.

Gdy chcesz usunąć zakładkę, z menu Wstaw wybierz polecenie Zakładka i w otwartym oknie zaznacz nazwę

zakładki przeznaczonej do usunięcia. Po jej zaznaczeniu przycisk Usuń staje się aktywny i jego kliknięcie

powoduje usunięcie zakładki z dokumentu.

Za pomocą Nawigatora możesz poruszać się również po innych obiektach umieszczonych w dokumencie.

AutoPilot

Korzystanie z AutoPilota znacznie ułatwia tworzenie niektórych typowych dokumentów, takich jak list, faks

czy memorandum.

Aby skorzystać z AutoPilota i napisać z jego pomocą np. list:

• Z menu Plik wybierz polecenie AutoPilot;

• Z rozwiniętej w ten sposób listy wybierz List...;

• Otwierasz w ten sposób pierwsze okno AutoPilota, w którym ustalasz przeznaczenie listu (np. służbowy)

oraz jego styl – współczesny;

Po zaznaczeniu odpowiednich opcji, kliknij przycisk Dalej;

• W kolejnym oknie ustalasz, czy list będzie zawierał logo i jakie ono będzie:

• po zaznaczeniu pola opcji Bez logo możesz od razu nacisnąć Dalej,

• po pozostawieniu zaznaczenia w polu opcji Grafika naciśnij przycisk Wybór grafiki... i w otwartym oknie

wskaż nazwę i miejsce zapisania grafiki (logo) na dysku Twojego komputera,

• po zaznaczeniu pola opcji Tekst pojawia się w tym samym oknie miejsce na wpisanie tekstu logo,

• po ustaleniu typu logo, w części okna dotyczącej pozycji możesz ustalić dokładne położenie znaku

firmowego na liście,

• po wykonaniu tych operacji kliknij przycisk Dalej.

• w kolejno wyświetlonym oknie podaj adres nadawcy listu oraz rozmiar i położenie pola z tym adresem

i kliknij Dalej;

• Kolejne okno dotyczy danych adresata;

• Adres możesz wpisać w polu Adres lub

• pobrać z bazy danych (adresowej), jeśli ten sam list rozsyłasz do wielu adresatów. W tym celu należy

wybrać bazę danych, z jakiej chcesz pobrać adresy. Pola, które chcesz wykorzystać do zaadresowania listy,

przerzucaj po kolei strzałką.

• Kliknij Dalej;

• Kolejne okno AutoPilota dotyczy elementów, jakie zwyczajowo umieszcza się w korespondencji urzędowej.

Zaznacz odpowiadające Twojemu listowi pola wyboru, ustaw odpowiednią datę i, jeśli chcesz, w pole tematu

wpisz temat listu;

• Kliknij przycisk Dalej, aby przejść do następnego okna;

• Wyświetlone w ten sposób okno pozwoli Ci zdecydować o wyglądzie stopki w liście (zmiany zatwierdź

klikając Dalej);

• Jeśli nie chcesz dokonywać żadnych zmian w ustawieniach domyślnych, kliknij od razu Dalej;

• Kolejne okno AutoPilota dotyczy wyglądu kolejnych stron listu, takich jak położenie nagłówka, logo i pola

z adresem nadawcy oraz położenia stopki;

• Jeżeli redagowana przez Ciebie korespondencja nie przekracza jednej strony, kliknij od razu Dalej;

• W tym oknie możesz zdecydować, jak zapisać dokument utworzony za pomocą tego szablonu;

• Możesz kliknąć Dalej, nie dokonując w tym miejscu żadnych zmian;

• Otwierasz w ten sposób ostatnie okno AutoPilota, w którym decydujesz, w jakich sytuacjach drukować logo

i informacje o nadawcy (zawsze, na pierwszej stronie, na następnych stronach, nie drukować) oraz na jakiej

drukarce, klikając przycisk Konfiguruj;

• Po dokonaniu tych ustawień kliknij przycisk Utwórz;

• W zależności od dokonanych przez Ciebie ustawień, układ utworzonego listu jest zbliżony do

zamieszczonego w przykładzie poniżej;

• Tak skonstruowany „trzon” korespondencji uzupełnij odpowiednią treścią.

• Ponowne otwarcie Listu AutoPilota spowoduje wywołanie tych samych ustawień. Klikając cały czas Dalej

otrzymasz drugi identyczny szablon – tworząc zatem kolejny list, dokonaj tylko niezbędnych zmian, dotyczących

np. adresata.

Formatowanie za pomocą stylów

W edytorze tekstu styl to często używana kombinacja różnych cech formatowania, takich jak rodzaj, kolor,

wielkość czcionki itp., zapisana pod pewną nazwą. Styl można wywołać jednym kliknięciem myszki, bez potrzeby

formatowania każdej cechy osobno.

OpenOfficePL Writer

daje możliwość operowania stylami:

• akapitu,

• znaku,

• ramek,

• stron,

• numeracji.

Najczęściej wykorzystywany jest styl akapitu.

Nazwa aktualnie wykorzystywanego stylu (oraz stylów używanych w tym dokumencie) widnieje w lewym

końcu paska obiektów i w prostym tekście jest to zazwyczaj

.

Aby nadać dostępny w programie styl wybranemu akapitowi, wykonaj kolejne czynności:

• Ustaw kursor tekstowy w akapicie, któremu chcesz nadać wybrany styl,

• Z menu Format wybierz polecenie Stylista,

• W otwartym oknie kliknij ikonę Style akapitu (

),

• Z dostępnej listy stylów akapitu podwójnym kliknięciem wybierz styl,

• Ponieważ nie istnieje podgląd stylu, trzeba go wybierać metodą prób i błędów, a najwygodniej jest

zdefiniować własny styl.

Aby zdefiniować własny styl, wykonaj kolejne czynności:

• Ustaw kursor tekstowy w dowolnym akapicie tekstu, który został przez Ciebie sformatowany tak, jak

najczęściej to robisz,

• Z menu Format wybierz polecenie Stylista,

• W otwartym oknie kliknij ikonę Nowy styl z zaznaczenia (

),

Pojawia się okno dialogowe Utwórz styl;

• W okienku Nazwa stylu wpisz nazwę utworzonego przez Ciebie stylu (np. comic11k oznacza tekst

formatowany za pomocą czcionki Comic Sans MS, rozmiar 11, kursywa);

• Zatwierdź OK. Nazwa zdefiniowanego przez Ciebie stylu pojawia się od tej pory w oknie Stylisty

dokumentu, dla którego styl został zdefiniowany.

Szablony

Pracując w biurze sporządzasz zapewne wiele dokumentów, zawierających identyczne elementy. Proponuję,

abyś stworzył sobie szablony najczęściej używanych dokumentów, aby ułatwić sobie pracę. Takim szablonem

może być po prostu wzór jakiegoś typu dokumentu, np. faksu, życiorysu, zaproszenia itp.

Szablon dokumentu to stałe fragmenty odpowiednio sformatowanego tekstu, tabele, nagłówki, stopki itd. do

wielokrotnego wykorzystania, odpowiednio zapisane w programie.

Pismo prezentowane poniżej posłuży Ci za wzór szablonu do przygotowania. Postaraj się stworzyć je

samodzielnie. W razie problemów dokładna konstrukcja poniższego przykładu została opisana w rozdziale

„

OpenOfficePL Writer

– przykładowe dokumenty”.

Gdy wzór dokumentu masz już gotowy, pozostaje Ci tylko wykonanie kilku czynności, abyś mógł z niego

wielokrotnie korzystać.

Sposób pierwszy:

• Z menu Plik wybierz polecenie Zapisz jako...,

• Pojawia się znajome okno dialogowe;

• Wybierz miejsce na dysku, gdzie będziesz zapisywać swoje szablony. W razie potrzeby lepszego

posegregowania szablonów (gdy stworzysz ich dużo), utwórz nowy folder, np. Wzory pism;

• W oknie listy Zapisz jako typ: odszukaj polecenie OpenOffice.org 1.0 – Szablon dokumentu tekstowego;

• W pole Nazwa pliku: wpisz nazwę stworzonego szablonu, np. zaproszenie na promocje i zmień – wpisz po

kropce rozszerzenie nazwy pliku stw, tak aby cała nazwa wyglądała następująco: zaproszenie na promocje.sxw;

• Kliknij przycisk Zapisz i zamknij zapisany właśnie dokument.

Gdy chcesz utworzyć dokument na podstawie opracowanego szablonu:

• Wybierz z menu Plik plecenie Otwórz,

• Aby wyświetlić szablony dokumentów, w polu listu Pliki typu: wybierz polecenie Wszystkie pliki (*.*),

• Na liście Szukaj w: znajdź katalog, w którym umieściłeś szablon zaproszenia.

• Z listy dostępnych w oknie plików wybierz poszukiwaną nazwę dokumentu,

• Kliknij przycisk Otwórz.

Na ekranie Twojego monitora zostanie wyświetlony nowy dokument:

Zwróć uwagę, że mimo iż otworzyłeś dokument z zapisaną tam treścią, na jego pasku tytułu widnieje napis

Bez tutyłu...

Sposób drugi:

• Z menu Plik wybierz polecenie Zapisz jako...

• Pojawia się znajome okno dialogowe Zapisywanie jako:

• W polu listy Zapisz w: wybierz kolejno dysk

(przy instalacji standardowej).

• W oknie listy Zapisz jako typ: odszukaj polecenie OpenOffice.org 1.0 – Szablon dokumentu tekstowego.

• W pole Nazwa pliku: wpisz nazwę stworzonego szablonu, np. zaproszenie na promocje i po kropce

rozszerzenie nazwy pliku stw, tak aby cała nazwa wyglądała następująco:

.

• Kliknij przycisk Zapisz i zamknij zapisany właśnie dokument.

Gdy chcesz utworzyć dokument na podstawie opracowanego szablonu:

• Wybierz z menu Plik polecenie Nowy i z rozwiniętego podmenu

,

• Otwarte zostanie okno Szablony i dokumenty – Szablony,

• Aby wyświetlić listę dostępnych szablonów, kliknij dwa razy w ikonę Szablony widoczną w środkowej części

okna dialogowego,

• Wyświetlona zostaje lista szablonów, m.in. utworzony właśnie szablon zaproszenia na promocję,

• Otwarcia szablonu można dokonać dwukrotnym kliknięciem na jego nazwę lub przez zaznaczenie myszką

jego nazwy i kliknięcie Otwórz.

Spisy

Spis treści

Aby do dokumentu wstawić spis treści, słowom, które mają tworzyć spis, należy nadać styl Tytuł (patrz

rozdział „Formatowanie za pomocą stylów”). Po ustaleniu struktury hierarchii w dokumencie możesz zacząć

tworzyć spis treści.

W tym celu:

• Ustaw kursor tekstowy w miejscu, gdzie ma powstać spis treści;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Indeksy i spis treści;

• Z rozwiniętej w ten sposób listy

wybierz polecenie Indeksy i spis treści...;

• Otwiera się okno dialogowe Wstaw indeks/spis treści;

• Sprawdź, czy na liście Typ jest wyświetlona pozycja Spis treści;

• Jeśli chcesz, możesz zmienić domyślny nagłówek Spis treści w polu Tytuł na dowolny;

• Możesz wybrać (z rozwijanej listy Dotyczy), co będzie obejmował spis – czy cały dokument, czy tylko

rozdział;

• Aby powstał spis, wystarczy kliknąć OK.

Po wstawieniu spisu treści może się okazać, że do dokumentu dodajesz lub usuwasz z niego całe rozdziały

czy ich fragmenty. Może to prowadzić do dezaktualizacji przygotowanego spisu.

OpenOfficePL Writer

zadbał

o możliwość szybkiej poprawy wstawionego spisu bez konieczności usuwania i wstawiania nowego.

Aby zaktualizować spis treści po wprowadzonych do dokumentu zmianach, kliknij myszką w obszar spisu, tak

aby pojawił się w nim kursor tekstowy. Następnie kliknij prawym przyciskiem myszki (w obszar spisu treści)

wywołując menu kontekstowe.

Z wywołanego w ten sposób menu wybierz polecenie Aktualizuj indeks, które spowoduje wprowadzenie

uaktualniających zmian do spisu.

Usunięcia spisu treści możesz dokonać za pomocą tak samo wywołanego menu (prawym przyciskiem myszy)

i wybrania polecenia Usuń indeks.

Indeks alfabetyczny

Indeks to pomocniczy spis, w którym według określonej kolejności zestawiamy np. terminy naukowe,

nazwiska i za pomocą określonego symbolu odsyłamy czytelnika do właściwego rozdziału, strony czy pozycji

bibliograficznej.

Proces tworzenia skorowidza należy podzielić na dwa etapy:

1. umieszczanie przez użytkownika oznaczeń w treści tworzonej pracy,

2. utworzenie skorowidza na podstawie oznaczeń dokonanych w pierwszym etapie.

Aby umieścić w tekście dokumentu oznaczenia, wykonaj kolejne czynności:

• W menu Widok sprawdź, czy jest „ptaszek” przed poleceniem Zaznaczenia – jeśli go nie ma, kliknij w to

polecenie (nie jest to konieczne do sporządzenia skorowidza, ale zasadniczo ułatwia pracę, gdyż jeśli opcja ta nie

będzie zaznaczona, oznaczane hasła nie będą widoczne i można się łatwo pogubić);

• Zaznacz pierwszy wyraz (lub frazę), który chcesz umieścić w skorowidzu;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Indeksy i spis treści, a następnie Wpis;

• Zaznaczone słowo jest widoczne w oknie Wpis. Tu, korzystając z klawiatury, możesz zmienić formę

gramatyczną, w jakiej występuje wyraz (wyrazy) wstawiany do skorowidza;

• Kliknij przycisk Wstaw – wstawienie wyrazu do skorowidza następuje po jego naciśnięciu;

• Klikając i przytrzymując wciśnięty lewy przycisk myszki na pasku tytułu przesuń okno Wstaw wpis indeksu

w dowolne miejsce ekranu monitora, tak aby było Ci wygodnie zaznaczyć kolejny wyraz do skorowidza;

• Zaznacz kolejny wyraz i kliknij Wstaw;

• Powtarzaj te czynności aż do końca dokumentu;

• Kiedy dodałeś już wszystkie wyrazy, możesz zamknąć okno Wstaw wpis indeksu;

• Nadszedł czas na wstawienie skorowidza do dokumentu – ustaw kursor tekstowy w miejscu, w którym ma

się pojawić skorowidz;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Indeksy i spis treści i z rozwiniętego w ten sposób podmenu ponownie

Indeksy i spis treści;

• W otwartym w ten sposób oknie z listy Typ wybierz polecenie Indeks alfabetyczny i kliknij OK;

• Twój indeks powinien pojawić się w miejscu wstawienia kursora tekstowego i wyglądać podobnie do wzoru

zamieszczonego poniżej.

Po wstawieniu indeksu może się okazać, że do dokumentu dodajesz lub usuwasz z niego fragmenty. Może to

prowadzić do dezaktualizacji przygotowanego indeksu. Aby go zaktualizować, kliknij myszką w jego obszar, tak

aby pojawił się w nim kursor tekstowy. Następnie kliknij prawym przyciskiem myszki, wywołując menu

kontekstowe. Wybierz z niego polecenie Aktualizuj indeks, które spowoduje wprowadzenie uaktualniających

zmian do spisu.

Jeśli chcesz dodać nowe hasła do indeksu, zaznacz odpowiedni wyraz, z menu Wstaw wybierz polecenie

Indeksy i spis treści, a następnie Wpis, kliknij przycisk Wstaw itd. Aktualizacji spisu dokonaj po dodaniu

niezbędnych wyrażeń.

Indeks możesz usunąć za pomocą wywołanego (prawym przyciskiem myszy) menu kontekstowego

i wybrania polecenia Usuń indeks.

Indeks ilustracji

Jeżeli tworzony przez Ciebie dokument będzie zawierał dużą ilość grafiki, być może będziesz chciał wstawić

jej spis. Możesz to zrobić na dwa sposoby:

• Sposób pierwszy – spis ilustracji najłatwiej stworzyć, gdy do dokumentu wstawione są już rysunki. Mimo to

trzeba przygotować ich nazwy do spisu:

• kliknij na wstawionym obrazku, aby pokazały się zaczepy (małe zielone kwadraciki wokół rysunku);

• kliknij w rysunek prawym przyciskiem myszy – pokaże się menu kontekstowe z którego wybierz polecenie

Grafika;

• W efekcie tych czynności wyświetla się okno dialogowe Grafika. Przejdź na zakładkę Opcje;

• w polu Nazwa nadaj (wpisz z klawiatury) nazwę, jaka ma się pokazać w spisie;

• kliknij OK;

• odznacz grafikę, klikając w dowolne miejsce na stronie;

• ustaw kursor tekstowy w miejscu, w którym ma się pokazać spis;

• z menu Wstaw wybierz polecenie Indeksy i spis treści i ponownie Indeksy i spis treści;

• w wyświetlonym oknie Wstaw indeks/spis treści, wybierz jako Typ polecenie Indeks ilustracji i zaznacz pole

opcji Nazwy obiektów, a następnie kliknij OK.

• w miejscu wstawienia kursora tekstowego pokaże się Indeks ilustracji.

• Sposób drugi – polega na dodaniu do umieszczonych w dokumencie grafik legendy w postaci etykiet

z opisem zawartości ilustracji:

• kliknij na wstawionym obrazku, aby pokazały się zaczepy (małe zielone kwadraciki wokół rysunku);

• kliknij w rysunek prawym przyciskiem myszy, aby pokazało się menu kontekstowe;

• wybierz z niego polecenie Podpis...

• Otworzysz w ten sposób okno dialogowe Podpis:

• Do okienka Podpis wpisz nazwę, jaka pojawi się pod rysunkiem i w spisie ilustracji. Wpis poprzedź

przyciśnięciem klawisza spacji;

• Z rozwijanej listy Numeracja wybierz styl numerów, jakimi będziesz oznaczać kolejne ilustracje.

• Kliknij OK;

• Pod zaznaczona grafiką pojawia się podpis – etykieta;

• Odznacz grafikę, klikając w dowolne miejsce na stronie;

• Ustaw kursor tekstowy w miejscu, w którym ma się pokazać spis ;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Indeksy i spis treści i ponownie Indeksy i spis treści;

• W wyświetlonym oknie Wstaw indeks/spis treści,

wybierz jako Typ polecenie Indeks ilustracji, a następnie kliknij OK.

• W miejscu wstawienia kursora tekstowego pokaże się Indeks ilustracji.

Indeks tabel

Jeżeli utworzony dokument będzie zawierał dużą liczbę tabel, być może będziesz chciał wstawić ich spis.

Wykonanie spisu tabel jest bardzo podobne do wstawiania opisanego powyżej spisu ilustracji. Możesz to

zrobić na dwa sposoby:

• Sposób pierwszy – spis tabel najłatwiej zrobić, gdy do dokumentu wstawione są już wszystkie tabelki.

Trzeba przygotować ich nazwy do spisu:

• Kliknij na obszarze tabeli prawym przyciskiem myszy – pokaże się menu kontekstowe;

wybierz z niego polecenie Tabela...;

• w wyświetlonym oknie dialogowym Format tabeli na zakładce Tabela

w polu Nazwa nadaj (wpisz z klawiatury) nazwę, jaka ma się pokazać w spisie (zamiast spacji używaj

dolnego podkreślenia [Shift] i [minus]);

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Indeksy i spis treści i ponownie Indeksy i spis treści;

• W wyświetlonym oknie Wstaw indeks/spis treści

wybierz jako Typ polecenie Indeks tabel i zaznacz pole opcji Nazwy obiektów, a następnie kliknij OK.

• W miejscu wstawienia kursora tekstowego pokaże się spis oznaczonych w ten sposób tabel:

• Sposób drugi – polega na dodaniu do umieszczonych w dokumencie tabel legendy w postaci etykiet

z opisem ich zawartości.

• Kliknij w obszar tabeli prawym przyciskiem myszy, aby pokazało się menu kon-tekstowe.

• Wybierz z niego polecenie Podpis...

• Otworzysz w ten sposób okno dialogowe Podpis.

• Do okienka Podpis wpisz nazwę, jaka pojawi się pod tabelą i w spisie. Wpis poprzedź przyciśnięciem

klawisza spacji.

• Z rozwijanej listy Numeracja wybierz styl numerów, jakimi będziesz oznaczać kolejne tabele;

• Kliknij OK;

• Pod opisywaną tabelą pojawia się podpis – etykieta, jak pod ilustracją;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Indeksy i spis teści i ponownie Indeksy i spis treści.

• W wyświetlonym oknie Wstaw indeks/spis treści

wybierz jako Typ polecenie Indeks tabel, a następnie kliknij OK;

• W miejscu wstawienia kursora tekstowego pokaże się Indeks tabel.

Korespondencja

OpenOfficePL umożliwia łatwą obsługę korespondencji zarówno elektronicznej, jak i tej tworzonej

tradycyjnymi metodami.

Korespondencja seryjna to funkcja pozwalająca na stworzenie wielu dokumentów o podobnej treści,

zaadresowanych do różnych osób. Przygotowany, jednakowy dla wszystkich, tekst zostaje połączony z adresem

i osobistym zwrotem do każdego odbiorcy. Dzięki tej opcji można tworzyć seryjne listy. Zamiast wielokrotnie

ręcznie zmieniać nazwisko i adres, wystarczy jedno kliknięcie myszki, a program, korzystając z odpowiednio

przygotowanej bazy, zmodyfikuje potrzebne informacje.

Podstawą korespondencji seryjnej jest książka adresowa.

Książka adresowa

Książka adresowa to elektroniczny spis kontaktów. OpenOfficePL umożliwia wykorzystywanie baz

adresowych utworzonych i zapisanych w innych programach lub stworzenie własnej bazy.

Tworzenie książki adresowej

Najwygodniej jest korzystać z własnej bazy adresów. Można ją przygotować na kilka sposobów, ale

najłatwiej jest skorzystać z bazy utworzonej w arkuszu kalkulacyjnym Calc.

Tworzymy w nim prostą tabelę (patrz rozdział „Arkusz kalkulacyjny Calc”) przeznaczoną do przechowywania

danych niezbędnych do korespondencji.

• Otwórz nowy plik arkusza kalkulacyjnego i utwórz tabelę, w której będziesz przechowywał dane adresowe.

Może ona wyglądać np. tak:

• Zapisz utworzoną w ten sposób tabelę w pliku o nazwie odpowiadającej treści bazy, np. Adresy domowe

pracowników;

• Zamknij zapisany dokument;

• Z menu Plik wybierz polecenie AutoPilot, a następnie (z rozwiniętej listy podmenu) őródło danych

adresowych... Otworzysz w ten sposób pierwsze okno AutoPilota tworzącego źródło adresowe;

• W oknie tym zaznacz pole opcji Inne zewnętrzne źródło danych i kliknij przycisk Dalej;

• Otwierasz w ten sposób kolejne okno AutoPilota;

• Kliknij przycisk Ustawienia, aby móc pokazać miejsce zapisania źródła danych adresowych. Otwierasz

w ten sposób okno dialogowe;

• W polu Nazwa wpisz nazwę tworzonej bazy adresowej, np. Adresy domowe pracowników;

• Rozwiń listę w polu Typ bazy danych – odszukaj i kliknij w niej na polecenie Arkusz kalkulacyjny;

• Kliknij przycisk

w polu URL źródła danych, aby wybrać plik, w którym zapisałeś tabelę;

• W otwartym oknie dialogowym odszukaj katalog i nazwę utworzonej bazy adresowej;

• Zaznacz myszką nazwę pliku z bazą adresową i kliknij Otwórz;

• Ponownie pojawia się poprzednio wyświetlane okno AutoPilota, uzupełnione automatycznie o ścieżkę

dostępu (adres) do pliku Adresy domowe pracowników;

• Kliknij przycisk OK. Otworzy się okno przygotowujące pola adresowe;

• Kliknij przycisk Przypisanie pól;

• Pojawia się kolejne okno, w którym musisz skojarzyć nazwy pól typowej bazy adresowej z nazwami pól

utworzonej przez Ciebie bazy;

• Skojarzeń dokonujesz poprzez rozwijanie kolejnych list i wybieranie z nich analogicznych danych;

• Skojarzone pola do bazy opracowywanej w przykładzie powinny wyglądać jak w przykładzie poniżej;

• Po kliknięciu OK, ukazuje się kolejne okno AutoPilota;

• W oknie Nazwa pozostaje Ci wpisać nazwę, pod którą źródło danych adresowych zostanie zarejestrowane

w programie (pod taką nazwą będziesz je mógł odszukać do wykorzystania);

• Po wpisaniu odpowiedniej do zawartości nazwy kliknij przycisk Utwórz;

• Pojawienie się tego okna świadczy o utworzeniu źródła danych do korespondencji;

• Kliknij OK.

Import książki adresowej

OpenOfficePL daje Ci możliwość wykorzystywania książek (baz) adresowych utworzonych w innych

programach, a zapisanych w Twoim komputerze. Aby mieć do nich dostęp, musisz za pomocą AutoPilota wybrać

jedną z dostępnych książek adresowych:

• Z menu Plik wybierz polecenie AutoPilot, a następnie na rozwiniętym podmenu odszukaj őródło danych

adresowych...

• Otwierasz w ten sposób pierwsze okno AutoPilota służącego do tworzenia danych adresowych;

• Klikając myszką na pole opcji wybierasz odpowiadający zawartości Twojego komputera typ książki

adresowej;

• W drugim oknie AutoPilota podaj nazwę utworzonego źródła danych i kliknij przycisk Utwórz.

Korespondencja seryjna

Mając przygotowane źródło danych adresowych (patrz rozdział „Książka adresowa”), możesz zabrać się za

tworzenie korespondencji seryjnej. Aby przygotować w krótkim czasie wiele listów o prawie jednakowej treści,

wykonaj kolejno opisane czynności:

• Dobrze jest przed przystąpieniem do tworzenia właściwej korespondencji seryjnej przygotować na dysku

twardym komputera odpowiedni katalog, do którego zapiszesz wszystkie powstałe listy:

1. Zamknij lub zminimalizuj otwarte okna programów;

2. Kliknij dwukrotnie ikonę Mój komputer znajdującą się na pulpicie;

3. Wyświetli się okno pokazujące zasoby Twojego komputera;

4. W tej części okna wyświetlone są zasoby Twojego komputera: napędy CD, dyskietek i dyski twarde (jeden

– C: lub więcej D:, E: itd.). Wybierz ten, z którego korzystasz, np. C:, klikając na nim dwa razy. Wyświetlisz

w ten sposób zawartość dysku C:;

5. Kliknij dwa razy w ikonę Moje dokumenty;

6. W tak otwartym oknie kliknij prawym przyciskiem myszy i z wyświetlonego menu kontekstowego wybierz

kolejno polecenie Nowy, a następnie kliknięciem Folder;

7. Powstaje nowy katalog;

8. Wpisz jego nazwę (na klawiaturze), np. praca, przyciśnij [Enter]. Nowy folder został utworzony

– przygotowany do zapisania w nim listów korespondencji seryjnej.

• Kolejnym krokiem jest przygotowanie dokumentu – trzonu do późniejszego uzupełniania zmiennymi

danymi z bazy adresowej;

• Przygotuj pismo według poniższego przykładu (postaraj się stworzyć je samodzielnie, w razie problemów

dokładna konstrukcja poniższego przykładu została opisana w rozdziale „

OpenOfficePL Writer

– przykładowe

dokumenty”);

• Zapisz dokument wybierając kolejno polecenia: Plik, Zapisz jako... w przygotowanym wcześniej katalogu

(np. praca) w pliku o nazwie np. Odpowiedź na ofertę pracy;

• Z menu Widok wybierz polecenie őródło danych;

• Otworzysz w ten sposób w górnej części programu obszar służący wybraniu odpowiedniej książki

adresowej (gdy jest ich więcej) i określeniu miejsc, w które wstawisz te dane;

• W lewej górnej części okna widać wszystkie dostępne bazy adresowe. Wybierz odpowiednie źródło

adresów kliknięciem na plusik przy jego nazwie (w tym wypadku Adresy domowe) i zaznacz dwukrotnym

kliknięciem miejsce, z którego pochodzą dane (zaznaczenie – na niebiesko – źródło danych wyświetlanych obok);

• W dolnej części okna wyświetlany jest dokument, do którego będziesz przeciągać nagłówki kolumn

z wyświetlonego powyżej źródła danych. Przeciągając nagłówki kolumn (Nazwisko, Imię itd.) w odpowiednie

miejsca przygotowanego dokumentu tworzysz podstawę korespondencji seryjnej.

• Kliknij i przytrzymując wciśnięty lewy przycisk myszki przeciągnij w odpowiednie miejsce dolnego

dokumentu nagłówki odpowiednich kolumn, np. Imię, Nazwisko... itd. (kursor może w tym czasie przybrać jeden

z dwóch kształtów –

, co oznacza, że w tym miejscu nie możesz wstawić pola z nagłówka, lub

,

oznaczający miejsce wstawienia danych nagłówkowych);

• Przeciągnij myszką wszystkie niezbędne nagłówki pól w odpowiednie miejsca w tworzonym dokumencie;

Jeżeli masz kłopot z przeciągnięciem nagłówków od razu w odpowiednie miejsca, przeciągnij je na koniec
dokumentu i później, wycinając i wklejając, poukładaj w odpowiednich akapitach tekstu. Pamiętaj również o tym,
aby pomiędzy przeciągniętymi polami dodać spację. Jej brak spowoduje zlanie się słów wstawionych obok siebie
(patrz pola <Imię><Nazwisko>).

• Gdy wszystkie elementy korespondencji trafiły na wybrane miejsce, nadszedł czas na dokonanie ostatnich

ustawień. W tym celu z menu Narzędzia wybierz polecenie

.

• Otwiera się okno dialogowe Korespondencja seryjna:

• W części okna dotyczącej rekordów określasz, które wiersze bazy będą dołączone do korespondencji

(wszystkie czy wybrane) – zaznacz opcję Wszystkie;

• Zaznacz pole opcji Plik;

• Ustaw kursor w oknie pola Ścieżka. Wykasuj jego zawartość. W pustym miejscu wpisz usytuowanie

swojego katalogu – np. Moje dokumenty/praca.

• W części okna Generuj nazwę pliku z zaznacz pole opcji Ustawienia ręczne i w sąsiadujące pole wpisz

nazwę pliku dla powstającej korespondencji, np. odpowiedź na ofertę pracy – spowoduje to powstanie we

wskazanym katalogu plików z listami.

• Po dokonaniu tych ustawień kliknij OK. Listy będą teraz zapisywane do wybranego katalogu i czas trwania

tego procesu uzależniony jest ściśle od liczby powstających listów.

• Możesz teraz zamknąć używany do tej pory dokument.

• Sprawdzimy jak wygląda utworzona w ten sposób korespondencja.

• Odszukaj katalog, w którym powinny być zapisane listy.

Wszystkie utworzone dokumenty mają taką nazwę, jaką wpisałeś w oknie Korespondencja seryjna. Jedyna

różnica polega na tym, że program automatycznie dodaje do niej kolejne numery, zaczynając od 0 (list

z numerem 0 zawiera dane pierwszego adresata z bazy adresowej).

• Dwukrotne kliknięcie na wybrany plik wyświetli obecny wygląd dokumentu;

• Tak przygotowane dokumenty możesz np. wydrukować.

Adresowanie

Adresowanie wiadomości elektronicznych

Program OpenOfficePL daje użytkownikowi możliwość wysłania utworzonego dokumentu tekstowego

w formie załącznika.

Aby wysłać utworzony dokument w formie załącznika:

• Przygotuj treść tego dokumentu (nie musisz go nawet zapisywać);

• Z menu Plik wybierz polecenie Wyślij, a następnie:

;

• Otworzy się okno programu pocztowego, na przykład:

• W polu Do: wpisz internetowy adres pocztowy adresata korespondencji. Możesz go również dodać klikając

przycisk Do: – wyświetlisz w ten sposób zawartość książki adresowej swojego programu pocztowego i będziesz

mógł wybrać adresata.

• W pole Temat wpisz czego dotyczy wiadomość.

• W największej części okna programu możesz wpisać treść wysyłanej wiadomości.

• Po kliknięciu przycisku Wyślij wiadomość zostaje wysłana automatycznie, a Ty możesz zamknąć (zapisać

i zamknąć) dokument.

Adresowanie kopert

Napisany na komputerze list dobrze jest włożyć do koperty z ładnie wydrukowanym adresem. Istnieje kilka

sposobów adresowania kopert.

Sposób pierwszy – już w czasie tworzenia dokumentu (listu) możesz zadbać o to, aby przygotować

i wydrukować odpowiedni adres na kopercie.

W tym celu:

• W czasie tworzenia dokumentu możesz z menu Wstaw wybrać polecenie Koperta;

• Otwiera się okno dialogowe przygotowujące kopertę do druku;

• W pole Odbiorca wpisz adres odbiorcy listu.

• Adres nadawcy powinien pojawić się automatycznie. Możesz go jednak wpisać lub uzupełnić za pomocą

klawiatury.

• Jeśli chcesz, możesz wydrukować koperty seryjnie, pobierając dane z bazy adresowej wskazanej na

rozwijanej liście Baza danych (nie jest to jednak wygodny sposób).

• Gdy dane dotyczące odbiorcy i nadawcy są wstawione, przejdź na zakładkę Format.

• W tym oknie możesz ustalić pozycję danych adresowych nadawcy i odbiorcy korespondencji oraz rozmiar

posiadanej koperty.

• Po tych ustaleniach przejdź na zakładkę Drukarka;

• Za pomocą przycisków na tej zakładce ustalisz sposób podawania koperty do drukarki.

• Jeżeli teraz wybierzesz przycisk Nowy dokument, na ekranie monitora zobaczysz otwarty dokument,

którego treścią jest zaadresowana koperta – możesz ją wydrukować, możesz też zapisać i w razie potrzeby

drukować ją wielokrotnie.

• Jeżeli zamiast przycisku Nowy dokument wybierzesz przycisk Wstaw, adresowa treść koperty zostanie

dołączona jako pierwsza część do tworzonego dokumentu.

Sposób drugi

Do adresowania kopert możesz użyć opcji korespondencji seryjnej:

• Przygotuj bazę adresową, którą wykorzystasz przy adresowaniu kopert (patrz rozdział „Tworzenie książki

adresowej”);

• Otwórz nowy dokument tekstowy;

• Z menu Format wybierz polecenie Strona;

• Przejdź do zakładki strona;

• Z rozwijanej listy Format wybierz odpowiadający posiadanym kopertom format;

• W polach Szerokość i Wysokość możesz ustawić szerokość i wysokość koperty;

• W części okna Orientacja możesz ustawić położenie koperty;

• Po dokonaniu ustawienień kliknij OK;

• Na ekranie monitora możesz zobaczyć pusty dokument wielkości przyszłej koperty;

• Z menu Widok wybierz polecenie őródła danych;

• Z wybranej bazy adresowej przeciągaj odpowiednie nagłówki kolumn i ustawiaj je w wybranym za pomocą

klawiszy [Enter] i [Tab] miejscu dokumentu (patrz rozdział „Korespondencja seryjna”);

• Z menu Narzędzia wybierz polecenie List seryjny;

• W części okna Rekordy wybierz odpowiednią opcję – czy tworzysz koperty z wszystkich zawartych w bazie

adresowej rekordów, czy z niektórych, wybranych pozycji;

• W otwartym oknie wybierz pole opcji Drukarka, jeśli koperty chcesz wydrukować od razu; jeśli chcesz je

zapisać do wielokrotnego użytku, wybierz pole opcji Plik i postępuj dalej zgodnie z poleceniami rozdziału

„Korespondencja seryjna”.

• Końcowa postać koperty po zapisaniu w pliku powinna wyglądać na przykład tak:

OpenOfficePL Writer

– przykładowe dokumenty

Rozdział ten zawiera przykłady wykonania czterech dokumentów tekstowych krok po kroku. W ten sposób

utrwalisz i zastosujesz praktycznie nabyte wcześniej umiejętności.

1. Odpowiedź na ofertę pracy

• Otwórz nowy dokument tekstowy;

• Wybierz tabulator lewy i ustaw go w pozycji 12 cm;

• Przyciśnij klawisz [Tab];

• Napisz: „Opowittki, dn.” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Caps Lock];

• Z paska obiektów wybierz ikonę Do środka;

• Napisz „Odpowiedź na ofertę pracy” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Caps Lock];

• Z paska obiektów wybierz ikonę Wyrównaj do lewej;

• Napisz „Pan/Pani” i naciśnij [Enter];

• Napisz „zam. ul.” i naciśnij [Enter] trzy razy;

• Napisz „Dziękujemy za przesłanie oferty pracy w naszej firmie.” i naciśnij [Enter];

• Z paska obiektów wybierz ikonę Do lewej i prawej;

• Napisz „Z przykrością musimy Pana/Panią poinformować, że wolne miejsce pracy jest już zajęte i w tej

chwili nie możemy uwzględnić Pana/Pani prośby.” i naciśnij [Enter];

• Napisz „Pana/Pani ofertę zatrzymamy w naszej ewidencji na wypadek zwolnienia się etatu.” i naciśnij

[Enter];

• Wybierz tabulator lewy i ustaw go w pozycji 12 cm;

• Przyciśnij klawisz [Tab];

• Napisz: „Z poważaniem:”;

• Zaznacz cały dokument, np. z menu Edycja wybierz Zaznacz wszystko;

• Z menu Format wybierz polecenie Akapit i na zakładce Wcięcia i odstępy ustaw Odstęp Od dołu na

0,50 cm i kliknij OK;

• Z menu Plik wybierz polecenie Zapisz jako...;

• Odszukaj katalog Moje dokumenty;

• Utwórz Nowy folder o nazwie: korespondencja służbowa;

• Otwórz go;

• Zapisz w nim utworzony właśnie plik nadając mu nazwę Odpowiedź na ofertę pracy;

• Zakończ pracę z programem

OpenOfficePL Writer

.

2. Zaproszenie na promocję

• Otwórz nowy dokument tekstowy;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Nagłówek i Domyślnie;

• Napisz „Roland Spółka z o.o.”;

• Wybierz tabulator lewy i ustaw go w pozycji 12 cm;

• Przyciśnij klawisz [Tab];

• Napisz „Dąbrówka, dn.” i naciśnij [Enter];

• Napisz „ul. Polna 143” i naciśnij [Enter];

• Napisz „00-001 Dąbrówka”;

• Kliknij myszką poza obszar nagłówka, tak aby kursor tekstowy migał w obszarze dokumentu;

• Z paska obiektów wybierz ikonę Do środka;

• Napisz „Zaproszenie”;

• Zaznacz napisane słowo i z paska obiektów wybierz ikonę Pogrubienie;

• Naciśnij [Enter];

• Z paska obiektów wybierz ponownie ikonę Pogrubienie oraz Wyrównaj do lewej;

• Napisz „Serdecznie zapraszamy na uroczystą promocję naszej nowej kolekcji.” i wstaw ręczny podział

wierszy ([Shift] + [Enter]);

• Napisz „Oczekujemy Państwa przy wejściu do” i wstaw ręczny podział wierszy ([Shift] + [Enter]);

• Napisz „dnia” i naciśnij [Enter];

• Napisz „Rozpoczęcie nastąpi o godz. i trwać będzie do godz.” i naciśnij [Enter];

• Napisz „Zapewniamy gratisowy bufet i wiele innych atrakcji.” i naciśnij [Enter];

• Z paska obiektów wybierz ikonę Wyrównaj do prawej;

• Napisz „Z poważaniem”;

• Zaznacz cały dokument;

• Z menu Format wybierz polecenie Akapit i na zakładce Wcięcia i odstępy ustaw Odstęp Od dołu na

0,50 cm i kliknij OK;

• Z menu Plik wybierz polecenie Zapisz jako...;

• Odszukaj katalog Moje dokumenty;

• Utwórz Nowy folder o nazwie: zaproszenia;

• Otwórz go;

• Zapisz w nim utworzony właśnie plik nadając mu nazwę zaproszenie na promocję;

• Zakończ pracę z programem

OpenOfficePL Writer

.

3. śyciorys

• Otwórz nowy dokument tekstowy;

• Wybierz tabulator lewy i ustaw go w pozycji 12 cm;

• Przyciśnij klawisz [Tab];

• Napisz: „Jan Kowalski.” i naciśnij [Enter];

• Przyciśnij klawisz [Tab];

• Napisz: „ul. Kowalika 3.” i naciśnij [Enter];

• Przyciśnij klawisz [Tab];

• Napisz: „00-666 Zamieńczyk” i naciśnij trzy razy [Enter];

• Naciśnij klawisz [Caps Lock];

• Z paska obiektów wybierz ikonę Do środka oraz Pogrubienie;

• Napisz „śyciorys” i naciśnij [Enter];

• Zaznacz napisane słowo i zmień rozmiar czcionki na 14;

• Naciśnij klawisz [Caps Lock];

• Z paska obiektów wybierz ikonę Wyrównaj do lewej;

• Napisz „wykształcenie:” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „1973-77 - Liceum Ogólnokształcące” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „1977-82 - Studia na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu

Warszawskiego” i naciśnij [Enter];

• Napisz „zatrudnienie:” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „1982-84 - własna działalność gospodarcza” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „1985-95 – ankieter Instytutu Badania Rynku i Opinii Publicznej (IBRiOP)”

i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „1995-2003 - hurtownia artykułów spożywczych - dział promocji i reklamy”

i naciśnij [Enter];

• Napisz „umiejętności:” i naciśnij [Enter];

• Z menu Format wybierz polecenie Numeracja/Wypunktowanie, przejdź na zakładkę Konspekt, wybierz

pierwszą opcję w pierwszym rzędzie i kliknij OK;

• Napisz „Bardzo dobra znajomość obsługi komputera:” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „

OpenOfficePL Writer

” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „Calc” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „Draw” i naciśnij [Enter];

• Naciśnij klawisz [Tab], napisz „Impress” i naciśnij [Enter];

• Przytrzymując wciśnięty klawisz [Shift] naciśnij klawisz [Tab];

• Napisz „Znajomość j. angielskiego” i naciśnij [Enter];

• Napisz „prawo jazdy B” i naciśnij [Enter];

• Napisz „charakterystyka osobowości:” i naciśnij [Enter];

• Napisz: „Jestem: ambitny, pracowity, niepalący, dyspozycyjny, komunikatywny, mam łatwość

nawiązywania kontaktów”;

• Zaznacz słowo „jestem” i zastosuj podkreślenie;

• Kiedy kursor tekstowy znajduje się w obrębie ostatniego akapitu, ustaw na linijce wcięcie drugiego

wiersza:

• Przytrzymując wciśnięty klawisz [Ctrl] zaznacz: charakterystyka osobowości:, umiejętności:, zatrudnienie:,

wykształcenie:;

• Pogrub zaznaczone fragmenty tekstu;

• Zaznacz cały dokument (w dół), rozpoczynając od słowa wykształcenie:;

• Z menu Format wybierz polecenie Akapit i na zakładce Wcięcia i odstępy ustaw Interlinia 1,5-wierszowa

i kliknij OK;

• Z menu Plik wybierz polecenie Zapisz jako...;

• Odszukaj katalog Moje dokumenty;

• Utwórz Nowy folder o nazwie: dokumenty własne;

• Otwórz go;

• Zapisz w nim utworzony właśnie plik, nadając mu nazwę życiorys;

• Zakończ pracę z programem

OpenOfficePL Writer

.

4. Harmonogram wydatków

• Otwórz nowy dokument tekstowy;

• Napisz „Harmonogram wydatków” i naciśnij [Enter];

• Napisz „na IV kwartał 2003 r.”;

• Zaznacz oba wiersze tekstu;

• Z paska obiektów wybierz ikonę Do środka;

• Z menu Format wybierz polecenie Znak i przejdź na zakładkę Efekty czcionek;

• Zaznacz pole wyboru Kontur i kliknij OK;

• Zaznacz pierwszy wiersz tekstu („Harmonogram wydatków”) i zmień rozmiar czcionki na 16;

• Włącz kursor bezpośredni i ustaw go poniżej napisanego tekstu przy lewym marginesie strony;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Linia pozioma...;

• W otwartym oknie dialogowym zaznacz

i kliknij OK;

• Z menu Wstaw wybierz polecenie Tabela;

• W otwartym oknie dialogowym ustaw 3 kolumny i 3 wiersze;

• Usuń zaznaczenie z pola wyboru Tytuł oraz Obramowanie i kliknij OK;

• W pierwszej komórce tabeli napisz „2003.10.11”;

• Naciśnij klawisz kursora ze strzałką w dół;

• Napisz „Udz. 33/02” i naciśnij [Tab];

• Napisz „Materiały pomocnicze” i naciśnij [Tab];

• Napisz „5000” i naciśnij [Tab];

• Napisz „Uzl. 15/03” i naciśnij [Tab];

• Napisz „Projekty badawcze” i naciśnij [Tab];

• Napisz „15000” i naciśnij [Tab];

• Zaznacz ostatnią kolumnę tabeli (tę z liczbami);

• Z menu Format wybierz polecenie Format liczb...;

• W otwartym oknie dialogowym w polu Kategoria zaznacz Waluta;

• W polu Format zaznacz drugą pozycję od góry i kliknij OK;

• Ustaw kursor poniżej tabeli i wstaw drugą linię;

• Wstawiając kolejną tabelę zwróć uwagę, że ma ona cztery wiersze;

• Uzupełnij tabelę według wzoru, powtarzając opisane wyżej czynności;

• Wstaw kolejną linię, a pod nią następną tabelę, uzupełniając ją według wzoru;

• Z menu Plik wybierz polecenie Zapisz jako...;

• Odszukaj katalog Moje dokumenty;

• Utwórz Nowy folder o nazwie Harmonogramy;

• Otwórz go;

• Zapisz w nim utworzony właśnie plik nadając mu nazwę 04_2003_wydatki;

• Zakończ pracę z programem

OpenOfficePL Writer

.

Top7.pl - Sklep internetowy

Wspierają nas:

© 2007
OpenZone.pl
Powered by

Joomla