background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
           NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 
Ewa Superczyńska 
 
 
 
 
 

Sporządzanie podstawowego asortymentu napojów  
oraz wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast  
512[05].Z1.06 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

1

Recenzenci: 
mgr inŜ. Halina  Maras-Pawliszyn 
mgr inŜ. Barbara Zielonka 
 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Ewa Superczyńska 
 
 
 
 
Konsultacja: 
dr Justyna Bluszcz 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  512[05].Z1.06 
Sporządzanie podstawowego asortymentu napojów oraz wyrobów ciastkarskich i kulinarnych 
z  ciast,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla  zawodu  kucharz  małej 
gastronomii. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

2

SPIS TREŚCI  

 
1.  Wprowadzenie 

3 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1. Sporządzanie i podawanie napojów gorących i zimnych bezalkoholowych 

12 

5.1.1.  Ćwiczenia 

12 

5.2. Asortyment wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast, pólprodukty 

i koncentraty. Sporządzanie i przechowywanie wyrobów ciastkarskich.  
Maszyny i urządzenia stosowane w produkcji ciast 

18 

5.2.1.  Ćwiczenia 

18 

5.3. Sporządzanie i zastosowanie wyrobów z ciasta kruchego i półkruchego.  

Lukry i masy do ciast 

22 

5.3.1.  Ćwiczenia 

22 

5.4. Sporządzanie i zastosowanie wyrobów z ciasta droŜdŜowego. Nadzienia 

do wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast 

25 

5.4.1.  Ćwiczenia 

25 

5.5. Sporządzanie i zastosowanie wyrobów z ciasta biszkoptowego i biszkoptowo 

-tłuszczowego. Sporządzanie kremów 

29 

5.5.1.  Ćwiczenia 

29 

5.6. Sporządzanie i zastosowanie wyrobów z ciasta francuskiego  

i półfrancuskiego 

33 

5.6.1.  Ćwiczenia 

33 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

35 

7.  Literatura 

49 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

3

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  realizacji 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  kucharz  małej  gastronomii.  Niniejszy 
poradnik  został  opracowany  dla  jednostki  modułowej  Sporządzanie  podstawowego 
asortymentu napojów oraz wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, 

− 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

− 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami 

ze szczególnym uwzględnieniem: 

− 

pokazu z objaśnieniem, 

− 

instruktaŜu, 

− 

ć

wiczeń praktycznych, 

− 

tekstu przewodniego. 
Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  nauczyciel 

moŜe  posłuŜyć  się  zamieszczonym  w  rozdziale  6  zestawem  zadań  testowych  wielokrotnego 
wyboru. 

W tym rozdziale podano równieŜ: 

− 

plan testu w formie tabelarycznej, 

− 

punktacje zadań, 

− 

propozycje norm wymagań, 

− 

instrukcję dla nauczyciela, 

− 

instrukcję dla ucznia, 

− 

kartę odpowiedzi, 

− 

zestaw zadań testowych. 
 

Bezpieczeństwo i higiena pracy 

W  czasie  pobytu  w  pracowni  naleŜy  bezwzględnie  zwrócić  uwagę  na  przestrzeganie 

regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska oraz instrukcji 
przeciwpoŜarowych,  wynikających  z rodzaju  wykonywanych  prac.  Z  przepisami  tymi  naleŜy 
zapoznawać uczniów od początku  trwania nauki i naleŜy je bezwzględnie stosować.  

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

4

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

 

512[05].Z1.01 

Stosowanie zasad higieny podczas produkcji  

i sprzedaŜy wyrobów kulinarnych 

 

512[05].Z1.02 

Przygotowanie surowców do sporządzania potraw 

 

512[05].Z1.03 

Sporządzanie

 

półproduktów i podstawowego 

asortymentu potraw z owoców, warzyw, 

ziemniaków i grzybów 

 
 

512[05].Z1.04 

Sporządzanie półproduktów 

i podstawowego asortymentu 

potraw z mąki i kasz 

 

 

512[05].Z1.06 

Sporządzanie podstawowego 

asortymentu napojów  

oraz wyrobów ciastkarskich 

i kulinarnych z ciast 

 
 

512[05].Z1.05 

Sporządzanie podstawowego 

asortymentu potraw z jaj, mleka 

i przetworów mlecznych 

 

512[05].Z1.07 

Sporządzanie podstawowego 

asortymentu potraw i półproduktów  

z mięsa zwierząt rzeźnych 

 

512[05].Z1.08 

Sporządzanie podstawowego 

asortymentu potraw i półproduktów  

z drobiu i ryb 

 

512[05].Z1.09 

Stosowanie Ŝywności wygodnej 

w produkcji kulinarnej 

 

512[05].Z1 

Technologia sporządzania potraw 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

5

2. 

WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

− 

posługiwać się technologią informacyjną, 

− 

organizować stanowisko pracy z zachowaniem zasad ergonomii, 

− 

prowadzić proste obliczenia matematyczne, 

− 

przeliczać jednostki masy, 

− 

scharakteryzować wartość odŜywczą mąki,  

− 

scharakteryzować wartość technologiczną mąki, 

− 

przeprowadzać obróbkę wstępną jaj, 

− 

scharakteryzować wartość odŜywczą jaj, 

− 

stosować  zasady  higieny  procesu  produkcyjnego,  przepisy  sanitarno-epidemiologiczne 
i  ochrony środowiska, 

− 

stosować zasady bezpieczeństwa zdrowotnego Ŝywności HACCP.    

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

6

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,  

− 

zastosować zasady higieny w procesie produkcyjnym, 

− 

dobrać maszyny i urządzenia do rodzaju i wielkości produkcji, 

− 

posłuŜyć się sprzętem, maszynami i urządzeniami podczas sporządzania potraw, 

− 

zastosować techniki parzenia oraz podawania kawy i herbaty, 

− 

sporządzić i podać kakao oraz czekoladę, 

− 

sporządzić i podać podstawowy asortyment zimnych napojów bezalkoholowych,  

− 

dokonać klasyfikacji ciast pod względem uŜytych surowców i sposobu wykonania, 

− 

sporządzić zapotrzebowanie na surowce i półprodukty niezbędne do produkcji wyrobów 
ciastkarskich i kulinarnych z ciast, 

− 

rozróŜnić asortyment wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast, 

− 

dobrać  surowce  do  sporządzania  podstawowego  asortymentu  wyrobów  ciastkarskich 
i kulinarnych z ciast, 

− 

zastosować półprodukty i koncentraty w produkcji wyrobów ciastkarskich i kulinarnych, 

− 

uformować wyroby ciastkarskie i kulinarne ze sporządzonych ciast, 

− 

przeprowadzić obróbkę cieplną sporządzonych ciast, 

− 

sporządzić i zastosować podstawowe kremy i masy, 

− 

sporządzić nadzienia słone do ciast,  

− 

sporządzić  ciasta  kruche,  półkruche,  droŜdŜowe,  biszkoptowe,  biszkoptowo-tłuszczowe 
i półfrancuskie, 

− 

zastosować techniki dekorowania ciast, 

− 

zastosować  techniki  porcjowania  i  podawania  wyrobów  ciastkarskich  i  kulinarnych 
z ciast, 

− 

przygotować napoje i ciasta charakterystyczne dla kuchni staropolskiej i regionalnej,  

− 

dokonać  oceny  organoleptycznej  sporządzonych  wyrobów  ciastkarskich  i  kulinarnych 
z ciast,  

− 

zastosować wyroby ciastkarskie w Ŝywieniu dietetycznym, 

− 

określić  warunki  i  zastosować  zasady  przechowywania  gotowych  wyrobów 
i półproduktów, 

− 

zorganizować i wykonywać prace porządkowe, 

− 

zastosować  przepisy  sanitarno-epidemiologiczne,  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy, 
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, 

− 

skorzystać z róŜnych źródeł informacji. 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

7

4.  PRZYKŁADOWE  SCENARIUSZE  ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 

Osoba prowadząca  

  ………………..……………………….…………. 

Modułowy program nauczania:     Kucharz małej gastronomii 512[05]  
Moduł: 

  Technologia sporządzania potraw 512[05].Z1 

Jednostka modułowa: 

 

Sporządzanie podstawowego asortymentu napojów 
oraz wyrobów ciastkarskich z kulinarnych z ciast 
512[02].Z1.06 

Temat: Asortyment wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast. 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności klasyfikowania ciast. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

dokonać klasyfikacji ciast pod względem uŜytych surowców i sposobu wykonania, 

− 

sporządzić zapotrzebowanie na surowce. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz  z objaśnieniem  sposobu obliczania, 

− 

praca z tekstem drukowanym, 

− 

pogadanka. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

praca w parach. 
 

Czas: 3 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

plansze klasyfikacji ciast, 

− 

arkusze papieru formatu A1, 

− 

pisaki kolorowe lub kredki, farby, 

− 

kolorowe kartki formatu A4, 

− 

stanowiska komputerowe z oprogramowaniem, przyłączem internetowym i drukarką. 
 

Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Omówienie schematu klasyfikacji ciast w zaleŜności od sposobu obróbki cieplnej i smaku 

ciasta. 

4.  Realizacja tematu:  

Nauczyciel  podaje  treść  ćwiczenia,  którego  celem  jest  nabycie  umiejętności 
klasyfikowania ciast i analizowania receptur. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

8

Ćwiczenie 1 

Uczniowie  powinni  zapoznać  się  z  materiałem  i  podanymi  recepturami,  a następnie 

przeanalizować receptury pod kątem róŜnic w składzie ciast i technice wykonania. Na tej 
podstawie  wskazać  do  jakiej  grupy  naleŜą  wymienione  ciasta.  Konieczne  jest  dobranie 
narzędzi,  sprzętu  i  urządzeń  do  wyrobu  wymienionych  ciast.  Wyniki  pracy  naleŜy 
zestawić np. w formie tabeli i zaprezentować na forum grupy. 
  
Uwaga!  

–   MoŜna  zaproponować  uczniom  wyszukanie  w  Internecie  innych  receptur  ciast: 

piaskowego, francuskiego, półfrancuskiego, półkruchego lub podać im do analizy gotowe 
receptury. 

– 

We wszystkich ćwiczeniach wymagających wykorzystania jaj naleŜy przypomnieć o  zasadach 
obróbki wstępnej jaj, z którymi uczniowie zapoznali się w module 512[05].Z1.05 
 
Przykładowe receptury na ciasta: 
 

Alberty 

mąka    
margaryna  
cukier puder  
jaja     
proszek do 
pieczenia 
białko  
tłuszcz do blachy 

250 g 
70 g  
100 g 
200 g 
 
5 g  
l szt. 
10 g 

− 

mąkę z proszkiem do pieczenia przesiać,  

− 

jaja  utrzeć  z  cukrem  i  wraz  z  tłuszczem  dodać  do  mąki, 
posiekać, zarobić ciasto,  

− 

rozwałkować i wykrawać szklanką okrągłe ciasteczka, 

− 

smarować białkiem i posypać cukrem kryształem,  

− 

układać na blasze wysmarowanej tłuszczem,  

− 

piec w nagrzanym piekarniku w temp. ok. 200

º

C na złoty 

kolor. 

Rolada biszkoptowa 

jaja 
mąka 
cukier 
tłuszcz do formy 
marmolada 
cukier puder 

400 g 
200 g  
300 g 
30 g 
200 g 
50 g 

− 

jaja wybijać oddzielając Ŝółtka od białek,  

− 

białka ubić na sztywną pianę, dodając pod koniec ubijania 
cukier, a następnie po jednym Ŝółtku 

− 

na otrzymaną masę przesiewać mąkę delikatnie mieszając, 

− 

masę wylać na wysmarowaną blachę na grubość 2 cm,  

− 

włoŜyć do nagrzanego piekarnika,  

− 

piec w temp.200–220

º

C na złoty kolor 

− 

 po  wyjęciu  natychmiast  wyłoŜyć  na  lnianą  serwetkę  lub  
ś

ciereczkę,  zwinąć w rulon i pozostawić do wystygnięcia, 

− 

zimną roladę odwinąć, posmarować wewnątrz marmoladą 
lub kremem, zwinąć ponownie,  

− 

posypać cukrem pudrem i pokrajać ukośnie w plastry. 

Babka droŜdŜowa 

mąka pszenna 
droŜdŜe  
masło  
cukier  
Ŝ

ółtka  

mleko  
rodzynki 
skórka otarta  
z pomarańczy 

500 g 
50 g 
100 g 
100 g 
5 szt. 
200 cm

3

 

50 g 

− 

rodzynki umyć i moczyć 30 min w ciepłej wodzie, 

− 

do  mleka  dodać  łyŜeczkę  cukru,  wymieszać,  wsypać 
pokruszone  droŜdŜe,  odstawić  na  15  min  w  ciepłe 
miejsce, 

− 

do  miski  wsypać  1/3  mąki,  wlać  mleko  z  droŜdŜami, 
wymieszać,  pozostawić  w  ciepłym  miejscu,  aŜ  rozczyn 
zacznie rosnąć, 

− 

Ŝ

ółtka  utrzeć  do  białości  z  cukrem  i  szczyptą  soli,  dodać 

do rozczynu, wsypać resztę mąki, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

9

szczypta soli  

− 

wyrabiać  ciasto  tak  długo,  aŜ  stanie  się  gładkie,  lśniące 
i będzie odchodzić od ręki, 

− 

pod  koniec  wlać  roztopione  masło,  wyrabiać  dalej, 
aŜ ciasto wchłonie tłuszcz, 

− 

miskę  z  ciastem  nakryć  lnianą  ściereczką,  odstawić 
w ciepłe miejsce do wyrośnięcia, 

− 

gdy  ciasto  podwoi  swą  objętość,  włoŜyć  je  do  formy 
wysmarowanej  tłuszczem  (formę  zapełnić  ciastem  do 
połowy), nakryć i ponownie odstawić w ciepłe miejsce, 

− 

gdy  ciasto  wypełni  całą  formę,  wstawić  do  piekarnika 
o temp. 180

°

C i piec ok. 50 min., 

− 

po ostudzeniu wyjąć babę z formy i polukrować. 

 
Ćwiczenie 2  

Nauczyciel  powinien  omówić  sposób  realizacji  ćwiczenia,  a  szczególnie  zwrócić 

uwagę  na dokładne  przeanalizowanie  receptur  i  dokonanie  odpowiednich  obliczeń. 
Powinien  pokazać  przykładowe  obliczenie,  ale  w  zasadzie  sposób  obliczania  powinien 
być  uczniom  juŜ  znany  z dotychczasowej  nauki.  Obliczenia  powinny  być  wykonywane 
indywidualnie. Na podstawie  receptur  z ćwiczenia 1 powinni obliczyć zapotrzebowanie 
na surowce do sporządzania następujących ciast: 

a)  Albertów z 2 kg mąki, 
b)  rolady biszkoptowej z 1000 g jaj, 
c)  4 babek droŜdŜowych. 

Wyniki kaŜdy powinien przedstawić na forum grupy. W tym ćwiczeniu moŜna skorzystać 
takŜe z innych receptur lub posłuŜyć się recepturami wyszukanymi w Internecie. 

 

 

Zakończenie zajęć 
Nauczyciel  podsumowuje  przebieg  zajęć,  wskazując  na  zaangaŜowanie  uczniów  w  ich 
realizację i uzyskane efekty, a szczególnie przydatność wykonanych  ćwiczeń do opanowania 
nowej wiedzy i dalszej pracy w jednostce modułowej. 
 
Praca domowa 
Wyszukaj przynajmniej dwa przepisy na wyroby kulinarne z kuchni staropolskiej i regionalnej. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

uczniowie naklejają kolorowe karteczki na specjalnym arkuszu ze swoja oceną przebiegu 
zajęć, organizacji zajęć, zdobytej na zajęciach wiedzy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

10

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca    

 

 

 

………………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:      

Kucharz małej gastronomii 512[05]  

Moduł: 

   

Technologia sporządzania potraw 512[05].Z1 

Jednostka modułowa: 

Sporządzanie podstawowego asortymentu napojów 
oraz wyrobów ciastkarskich z kulinarnych z ciast 
512[02].Z1.06 

Temat: Sporządzanie wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciasta kruchego.  

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności sporządzania ciasta kruchego. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,  

− 

zastosować zasady higieny w procesie produkcyjnym, 

− 

sporządzić zapotrzebowanie na surowce i półprodukty niezbędne do produkcji wyrobów 
ciastkarskich i kulinarnych z ciast, 

− 

dobrać surowce do sporządzania ciast, 

− 

dobrać maszyny i urządzenia do rodzaju i wielkości produkcji, 

− 

sporządzić ciasto kruche, 

− 

przeprowadzić obróbkę cieplną sporządzonych ciast, 

− 

dokonać oceny organoleptycznej wyrobu. 

 

Metody nauczania–uczenia się:  

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

praca z tekstem. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

praca indywidualna, 

− 

praca w parach. 

 

Czas: 4 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

maszyny, urządzenia, sprzęt i narzędzia do sporządzania ciasta kruchego, 

− 

surowce do sporządzania ciasta i nadzienia wg receptury, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta. 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie  do  tematu,  omówienie  celów  zajęć  ze  szczególnym  zwróceniem  uwagi 

na zachowanie higieny w produkcji. 

3.  Zorganizowanie  stanowiska  pracy  do  wykonania  ćwiczenia  –  sporządzanie  wyrobów 

drobnych ciastkarskich i kulinarnych z ciasta kruchego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

11

4.  Realizacja tematu: 

− 

uczniowie indywidualnie zapoznają się z materiałem z Poradnika, 

− 

uczniowie  w  parach  wyszukują  recepturę  do  sporządzenia  drobnych  wyrobów 
z ciasta kruchego słodkich i słonych i  opracowują plan pracy, 

− 

uczniowie dokonują obliczenia ilości potrzebnych surowców i odwaŜają je, 

− 

sporządzają  ciasto  wg  receptury,  formują  wyroby  o  3  róŜnych  kształtach  z  kaŜdego 
rodzaju ciasta i przeprowadzają odpowiedni rodzaj obróbki cieplnej, 

− 

nauczyciel  nadzoruje  pracę  uczniów,  pomaga  w  realizacji  zadań,  zwraca  uwagę 
na zachowanie higieny i zasad bhp, 

− 

uczniowie  prezentują  wyroby  na    forum  grupy,  dokonują  oceny  organoleptycznej, 
wyjaśniają przyczyny ewentualnych wad wyrobów, 

− 

uczniowie porządkują stanowiska pracy. 

 
Zakończenie zajęć 
Nauczyciel  podsumowuje  przebieg  zajęć  wskazując  na  zaangaŜowanie  uczniów 
w ich realizację  i uzyskane  efekty,  a  szczególnie  przydatność  realizowanych  zadań 
w planowaniu  i  ocenie  posiłków,  wypowiedzi  uczniów  nt.  stopnia  trudności  wykonanych 
zadań. 

 

Praca domowa 
Utrwalenie  opanowanego  materiału  i  wyszukanie  przepisu  na  regionalny  wyrób  kulinarny 
z ciasta kruchego. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

wypowiedzi  uczniów  nt.  stopnia  trudności  zadań.  MoŜna  wykorzystać  walizkę 
ewaluacyjną – uczniowie wpisują odpowiednio co zabierają ze sobą z zajęć. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wiem……
…….…… 
……….… 
…………. 

Umiem 

…………
…………
………… 

………… 

Podobało 
mi się
  
……………
……………
……..…...... 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

12

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1.  Sporządzanie  i  podawanie  napojów  gorących  i  zimnych 

bezalkoholowych 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1  

Wyszukaj  w  literaturze  receptury  napojów  gorących  kawy,  herbaty,  kakao  i  czekolady. 

Dobierz wyposaŜenie do ich sporządzania. Opisz sposób ich  podawania. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. NaleŜy udostępnić im literaturę 
lub Internet,  w  których  mogą  wyszukać  receptury  na  wymienione  napoje  gorące.  Efektem 
pracy  powinno  być  zestawienie  zawierające    receptury  na  te  napoje,  narzędzia,  sprzęt, 
urządzenia do wykonania i opis sposobów ich podawania.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wyszukać w literaturze receptury na napoje gorące, 
3)  dobrać narzędzia, sprzęt i urządzenia, naczynia do zaparzania wybranych napojów, 
4)  ustalić sposoby podawania poszczególnych napojów i opisać je, 
5)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem.  

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

foliogram: podział zimnych i gorących napojów bezalkoholowych, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1. 

 

Ćwiczenie 2 

Sporządź  napar  kawy  trzema  wybranymi  technikami  zgodnie  z  wybranymi  recepturami, 

przy czym przynajmniej w jednym ze sposobów wykorzystaj ekspres do kawy. 

 
Wskazówki do realizacji   
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. NaleŜy udostępnić im literaturę 
lub Internet, w których mogą wyszukać receptury parzenia kawy. Efektem pracy powinno być 
zestawienie  zawierające  3  receptury  parzenia  kawy,  w  tym  jedną  za  pomocą  ekspresu. 
Do poszczególnych  receptur  powinni  teŜ  dobrać  narzędzia,  sprzęt,  urządzenia  i naczynia 
do podawania napoju. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

13

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  przeczytać instrukcję obsługi ekspresu, 
3)  wypisać zasady bhp konieczne do stosowania, 
4)  wyszukać w literaturze receptury na napoje gorące z kawy, 
5)  przeanalizować wybrane receptury pod kątem róŜnic w technice parzenia,   
6)  dobrać narzędzia, sprzęt, urządzenia do sporządzenia i zastawę do podania naparu kawy, 
7)  przygotować ekspres do parzenia kawy, 
8)  zaparzyć kawę w ekspresie i podać, 
9)  sporządzić dwa napary kawy innymi metodami, 
10)  podać kawę w odpowiednich naczyniach, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną napoju, 
12)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy, 
13)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz, 

− 

instruktaŜ, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

sporządzenie notatki. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

ilustracje: sposoby podawania kawy, 

− 

instrukcja obsługi ekspresu, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

ekspres do kawy, tygielek, filiŜanki, talerzyki, łyŜeczki, dzbanek, cukiernica, dzbanuszek 
do śmietanki, 

− 

kawa naturalna, kawa rozpuszczalna, cukier, dodatki odpowiednio do wybranej receptury. 
 

Ćwiczenie 3 

Wybierz  trzy  techniki  podawania  herbaty,  sporządź  napar  herbaty  i  podaj  zgodnie 

z wybranymi technikami.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. NaleŜy udostępnić im literaturę 
lub Internet,  w  których  mogą  wyszukać  receptury  parzenia  herbaty.  Efektem  pracy  powinno 
być  zestawienie  zawierające  3  receptury  parzenia  herbaty.  Do  poszczególnych  receptur 
powinni teŜ dobrać narzędzia, sprzęt, urządzenia i naczynia do podawania napoju. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

14

2)  wyszukać w literaturze techniki podawania herbaty, 
3)  przeanalizować  wybrane  techniki  i  dobrać  odpowiedni  sprzęt,  urządzenia  do 

sporządzania, naczynia  i dodatki do podawania, 

4)  wypisać zasady bhp konieczne do przestrzegania, 
5)  sporządzić i podać  herbatę trzema wybranymi technikami, 
6)  zaprezentować na forum grupy sposoby podawania herbaty, 
7)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną napoju, 
8)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

instruktaŜ, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

praca z tekstem. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

ilustracje: sposoby podawania herbaty, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

herbata, cukier, konfitura, mleko, śmietanka, cytryna, 

− 

samowar, czajnik, czajniczek do parzenia herbaty, łyŜeczki, filiŜanki, szklanki, talerzyki, 
cukiernica.  
 

Ćwiczenie 4 

Sporządź kakao i czekoladę wg wybranej receptury i podaj.   
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. NaleŜy udostępnić im literaturę 
w pracowni lub Internet, w których mogą wyszukać receptury sporządzania kakao i czekolady. 
Efektem  pracy  powinno  być  sporządzenie  przez  kaŜdą  parę  po  dwie  porcje  napojów. 
Uczniowie powinni teŜ dobrać narzędzia, sprzęt, urządzenia i naczynia do podawania napoju. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać w literaturze receptury na kakao i czekoladę, 
3)  wybrać recepturę,   
4)  dobrać  narzędzia,  sprzęt,  urządzenia  do  sporządzenia  napojów  i  zastawę  stołową 

do podania, 

5)  sporządzić i podać napoje, 
6)  zaprezentować napoje na forum grupy, 
7)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną napoju, 
8)  uporządkować stanowisko pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

praca z tekstem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

ilustracje: podawanie kakao i czekolady, 

− 

garnek  do  gotowania  mleka,  filiŜanki,  spodeczki,  łyŜeczki,  cukiernica,  garnuszek, 
mątewka, miska do rozpuszczenia czekolady, 

− 

kakao, czekolada, mleko, cukier i inne wskazane w recepturze dodatki. 

 

Ćwiczenie 5 

Sporządź koktajl mleczny wg wybranej receptury i podaj.  

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  indywidualnie.  NaleŜy  udostępnić  im 
literaturę lub Internet, w których mogą wyszukać recepturę na koktajl mleczny. Zaleca się, aby 
nauczyciel  zatwierdził  recepturę  do  realizacji.  Efektem  pracy powinno być podanie napoju 
i  zaprezentowanie go na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać w literaturze receptury na koktajl mleczny, 
3)  wybrać recepturę,   
4)  dobrać  narzędzia,  sprzęt,  urządzenia  do  sporządzenia  wybranego  koktajlu  i  zastawę 

stołową do podania, 

5)  sporządzić i podać koktajl, 
6)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy, 
7)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną koktajlu, 
8)  uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

praca z tekstem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

surowce wskazane w recepturze,  

− 

wyposaŜenie do sporządzenia i naczynia do podawania koktajlu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

16

Ćwiczenie 6 

Sporządź sok owocowy, warzywny lub owocowo-warzywny i podaj. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania,  a  szczególnie  zwrócić  uwagę  na  zachowanie  czystości  w  sporządzaniu  soku 
i właściwą  obróbkę  wstępną  owoców  i  warzyw.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali 
indywidualnie.  NaleŜy  udostępnić  im  literaturę  lub  Internet,  w  których  mogą  wyszukać 
recepturę  soku.  Nauczyciel  powinien  zatwierdzić  recepturę  do  realizacji.  Efektem  pracy 
powinno być podanie napoju i zaprezentowanie go na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać w literaturze receptury na soki, 
3)  wybrać recepturę  soku, 
4)  przygotować narzędzia, sprzęt, urządzenia do sporządzania i zastawę do podawania, 
5)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
6)  sporządzić i podać sok,  
7)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy, 
8)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną napoju, 
9)  uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

instruktaŜ, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

praca z tekstem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

instrukcja wyciskarki do soków, 

− 

surowce do sporządzania soku wg wybranej receptury, 

− 

narzędzia do obróbki wstępnej warzyw lub owoców, miska, sokowirówka, nóŜ, szklanki 
do podawania soków, podstawki pod szklanki. 

 

Ćwiczenie 7  

Sporządź napój z kuchni staropolskiej lub regionalnej i podaj. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania,  a  szczególnie  zwrócić  uwagę  na  wybór  napoju.  Proponuje  się,  aby  uczniowie 
pracowali  w  parach  i  kaŜda  para  wyszukała  dwie  receptury.  NaleŜy  udostępnić  im  literaturę 
lub Internet,  w  których  mogą  wyszukać  receptury  napoju.  Nauczyciel  powinien  zatwierdzić 
receptury  do  realizacji.  Efektem  pracy  powinno  być  podanie  napojów  i zaprezentowanie  ich 
na forum grupy. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

17

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać w literaturze receptury napojów staropolskich lub regionalnych, 
3)  wybrać recepturę do wykonania, 
4)  przygotować narzędzia, sprzęt, urządzenia do sporządzania soku i zastawę do podawania, 
5)  przygotować składniki do sporządzenia napoju, 
6)  sporządzić i podać napój, 
7)  wyporcjować napój do odpowiednich naczyń, 
8)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy, 
9)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

praca z tekstem. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

surowce do sporządzania napoju wg wybranej receptury, 

− 

narzędzia, sprzęt, naczynia  do sporządzenia i podania napoju.  
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

18

5.2.  Asortyment  wyrobów  ciastkarskich  i  kulinarnych  z  ciast, 

półprodukty  i  koncentraty.  Sporządzanie  i  przechowywanie 
wyrobów  ciastkarskich.    Maszyny  i  urządzenia  stosowane 
w produkcji ciast 

 

5.2.1. Ćwiczenia  

 

UWAGA: we wszystkich ćwiczeniach wymagających wykorzystania jaj naleŜy pamiętać 
o  zasadach  obróbki  wstępnej  jaj,  z  którymi  uczniowie  zapoznali  się  w  module 
512[05].Z1.05
 

 

Ćwiczenie 1 

Porównaj  poniŜsze  receptury  ciast,  ich  składy  surowcowe,  techniki  wykonania  i  dobierz 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do ich wyrobu i zastawę stołowa do ich podawania. 

 

Alberty 

mąka    
margaryna  
cukier puder  
jaja     
proszek do 
pieczenia 
białko  
tłuszcz do blachy 

250 g 
70 g  
100 g 
4 szt. 
 
5 g  
l szt. 
10 g 

− 

mąkę z proszkiem do pieczenia przesiać,  

− 

jaja  utrzeć  z  cukrem  i  wraz  z  tłuszczem  dodać  do  mąki, 
posiekać, zarobić ciasto,  

− 

rozwałkować i wykrawać szklanką okrągłe ciasteczka, 

− 

smarować białkiem i posypać cukrem kryształem,  

− 

układać na blasze wysmarowanej tłuszczem,  

− 

piec  w  nagrzanym  piekarniku  w  temp.  ok.  200

0

C  na  złoty 

kolor. 

Rolada biszkoptowa 

jaja 
mąka 
cukier 
tłuszcz do formy 
marmolada 
cukier puder 

8 szt. 
200 g  
300 g 
30 g 
200 g 
50 g 

− 

jaja umyć, wybijać oddzielając Ŝółtka od białek,  

− 

białka ubić na sztywną pianę, dodając pod koniec ubijania 
cukier, a następnie po jednym Ŝółtku 

− 

na otrzymaną masę przesiewać mąkę delikatnie mieszając, 

− 

masę wylać na wysmarowaną blachę na grubość 2 cm,  

− 

włoŜyć do nagrzanego piekarnika,  

− 

piec w temp.200–220

0

C na złoty kolor 

− 

 po  wyjęciu  natychmiast  wyłoŜyć  na  lnianą  serwetkę  lub  
ś

ciereczkę,  zwinąć w rulon i pozostawić do wystygnięcia, 

− 

zimną roladę odwinąć, posmarować wewnątrz marmoladą 
lub kremem, zwinąć ponownie,  

− 

posypać cukrem pudrem i pokrajać ukośnie w plastry. 

Babka droŜdŜowa 

mąka pszenna 
droŜdŜe  
masło  
cukier  
Ŝ

ółtka  

mleko  
rodzynki 
skórka otarta  
z pomarańczy 

500 g 
50 g 
100 g 
100 g 
5 szt. 
200 cm

3

 

50 g 

− 

rodzynki umyć i moczyć 30 min w ciepłej wodzie, 

− 

do  mleka  dodać  łyŜeczkę  cukru,  wymieszać,  wsypać 
pokruszone droŜdŜe, odstawić na 15 min w ciepłe miejsce, 

− 

do  miski  wsypać  1/3  mąki,  wlać  mleko  z  droŜdŜami, 
wymieszać,  pozostawić  w  ciepłym  miejscu,  aŜ  rozczyn 
zacznie rosnąć, 

− 

Ŝ

ółtka  utrzeć  do  białości  z  cukrem  i  szczyptą  soli,  dodać 

do rozczynu, wsypać resztę mąki, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

19

szczypta soli  

− 

wyrabiać  ciasto  tak  długo,  aŜ  stanie  się  gładkie,  lśniące 
i będzie odchodzić od ręki, 

− 

pod  koniec  wlać  roztopione  masło,  wyrabiać  dalej,  aŜ 
ciasto wchłonie tłuszcz, 

− 

miskę  z  ciastem  nakryć  lnianą  ściereczką,  odstawić 
w ciepłe miejsce do wyrośnięcia, 

− 

gdy  ciasto  podwoi  swą  objętość,  włoŜyć  je  do  formy 
wysmarowanej 

tłuszczem 

(formę 

zapełnić 

ciastem 

do połowy), nakryć i ponownie odstawić w ciepłe miejsce, 

− 

gdy  ciasto  wypełni  całą  formę,  wstawić  do  piekarnika 
o temp. 180

°

C i piec ok. 50 min., 

− 

po ostudzeniu wyjąć babę z formy i polukrować. 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania,  a  szczególnie  zwrócić  uwagę  na  dokładne  przeanalizowanie  receptur 
i wyciagnięcie  wniosków  zgodnie  z  poleceniem.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali 
w parach. Efektem pracy powinno być zestawienie i zaprezentowanie go na forum grupy. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia  i receptury, 
2)  przeanalizować receptury pod kątem róŜnic w składzie ciast i technice wykonania, 
3)  dobrać narzędzia, sprzęt i urządzenia do wyrobu wymienionych ciast, 
4)  sporządzić zestawienie prezentujące wyniki pracy, 
5)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

receptury, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, 

− 

pisaki kolorowe, 

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 

Ćwiczenie 2 

Do  wymienionych  w  poprzednim  ćwiczeniu  ciast  zaproponuj  sposoby  przechowywania 

półproduktów i gotowych wyrobów. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania,  a  szczególnie  zwrócić  uwagę  na  dokładne  przeanalizowanie  receptur,  wypisanie 
moŜliwych 

półproduktów 

gotowych 

wyrobów 

zaproponowanie 

sposobów 

przechowywania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Efektem pracy powinno 
być zestawienie i zaprezentowanie go na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

20

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  przeanalizować 

skład 

surowcowy 

wybranych 

ciast 

pod 

kątem 

moŜliwości 

przechowywania poszczególnych półproduktów oraz gotowych wyrobów, 

3)  zapisać wnioski w  tabeli, 
4)  zaprezentować wnioski na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

materiały piśmiennicze. 
 

Ćwiczenie 3  

Na podstawie receptur z ćwiczenia 1 oblicz zapotrzebowanie na surowce do sporządzania 

następujących ciast: 

a)  Albertów z 2 kg mąki, 
b)  rolady biszkoptowej z 1000 g jaj, 
c)  4 babek droŜdŜowych. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania, a szczególnie zwrócić uwagę na dokładne przeanalizowanie receptur i dokonanie 
odpowiednich obliczeń. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Wyniki kaŜdy 
powinien  przedstawić  na  forum  grupy.  W  tym  ćwiczeniu  moŜna  skorzystać  takŜe  z  innych 
receptur. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia  i receptury z ćwiczenia 1,  
2)  przeanalizować skład surowcowy ciast, 
3)  obliczyć  zapotrzebowanie na surowce,  
4)  zaprezentować wyniki obliczeń na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
WyposaŜenie stanowiska pracy: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

kalkulator, 

− 

materiały piśmiennicze. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

21

Ćwiczenie 4  

Na stanowisku znajduje się gotowy koncentrat ciasta wraz z opisem wykonania. Sporządź 

ciasto  wg  podanej  instrukcji.  Oblicz  zapotrzebowanie  na  koncentrat  ciasta  i  pozostałe 
składniki, jeŜeli konieczne będzie sporządzenie  14-krotnie więcej wyrobów. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania,  a  szczególnie  zwrócić  uwagę  na  dokładne  przeanalizowanie  receptur 
na opakowaniach i ustalenie etapów pracy. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. 
Efektem pracy powinno być gotowe ciasto i zaprezentowanie go na forum grupy. 

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  przeanalizować recepturę ciasta zapisaną na opakowaniu, 
3)  przygotować potrzebne narzędzia, sprzęt i urządzenia, 
4)  przygotować i odwaŜyć odpowiednie dodatkowe składniki ciasta, 
5)  sporządzić ciasto wg receptury na opakowaniu, 
6)  upiec ciasto, 
7)  wykończyć wyrób zgodnie z opisem na opakowaniu, 
8)  dokonać oceny organoleptycznej wyrobu, 
9)  zaprezentować na forum grupy wyrób i  jego ocenę, 
10)  uporządkować stanowisko pracy,  
11)  obliczyć  zapotrzebowanie  na  koncentrat  ciasta  i  pozostałe  składniki  dla  14-krotnie 

większego zamówienia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

instruktaŜ, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

receptura, 

− 

koncentrat ciasta, 

− 

narzędzia, urządzenia, sprzęty potrzebne do sporządzenia ciasta. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

22

5.3.  Sporządzanie  i  zastosowanie  wyrobów  z  ciasta  kruchego 

i półkruchego. Lukry i masy do ciast 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź  ciasto  kruche  słodkie  i  słone  wg  wybranych  z  literatury  receptur  i  uformuj 

z kaŜdego z nich po 3 róŜne wyroby. 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Głównym  celem  ćwiczenia  jest  nabycie  umiejętności  sporządzania  ciasta 
kruchego i formowania drobnych wyrobów. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na zachowanie 
higieny produkcji. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Efektem pracy powinny 
być  gotowe  wyroby  słodkie  i  słone  i  zaprezentowanie  ich    we  właściwy  sposób  na  forum 
grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia  i receptury,  
2)  przygotować stanowisko pracy, 
3)  wypisać niezbędne w pracy zasady bhp, 
4)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia,  
5)  odwaŜyć surowce, 
6)  sporządzić ciasto kruche, 
7)  uformować wybrane wyroby z ciasta kruchego,  
8)  upiec wyroby, 
9)  wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
10)  podać gotowe wyroby i zaprezentować na forum grupy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
12)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptury, 

− 

schemat sporządzania ciasta kruchego, 

− 

receptura na ciasta kruche słodkie i słone, 

− 

surowce zgodnie z recepturą, 

− 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania i wypieku ciasta kruchego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

23

Ćwiczenie 2  

Sporządź  wyroby  duŜe  z  ciasta  półkruchego:  jeden  słodki  i  jeden  słony  wg  wybranej 

z literatury receptury. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Głównym  celem  ćwiczenia  jest  nabycie  umiejętności  sporządzania  ciasta 
półkruchego  i  formowania  duŜych  wyrobów.  Szczególną  uwagę  naleŜy  zwrócić  na 
zachowanie  higieny  produkcji.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  w  parach.  Efektem 
pracy  powinny  być  gotowe  wyroby  i  zaprezentowanie  ich  we  właściwy  sposób  na  forum 
grupy.   

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia  i receptury,  
2)  wypisać przepisy bhp do stosowania w czasie produkcji i ekspedycji wyrobów, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiedni sprzęt,  maszyny i urządzenia, 
5)  odwaŜyć surowce, 
6)  sporządzić ciasto półkruche, 
7)  uformować wybrane wyroby z ciasta półkruchego,  
8)  upiec wyroby, 
9)  wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
10)  wyporcjować wyrób i zaprezentować na forum grupy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
12)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

receptura ciasta półkruchego, 

− 

schemat sporządzania ciasta półkruchego, 

− 

surowce zgodnie z recepturą, 

− 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania i wypieku ciasta półkruchego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  
 

Ćwiczenie 3  

Sporządź mazurek z odpowiednio dobraną dekoracją. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Głównym  celem  ćwiczenia  jest  nabycie  umiejętności  sporządzania  ciasta 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

24

kruchego,  formowania  mazurków,  sporządzania  mas  i  polewy.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na 
zachowanie  higieny  produkcji  oraz  estetykę  dekoracji.  Proponuje  się,  aby  uczniowie 
pracowali  w  parach.  Efektem  pracy  powinien  być  gotowy  wyrób  i  zaprezentowanie  go  we 
właściwy sposób na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wyszukać recepturę mazurka, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  zgromadzić surowce, narzędzia, sprzęt, 
5)  sporządzić ciasto na mazurek zgodnie z recepturą, 
6)  upiec mazurek, 
7)  sporządzić masę i  polewę do mazurka, 
8)  przygotować elementy dekoracyjne do mazurka, 
9)  mazurek dekorować odpowiednio masą i elementami dekoracyjnymi, 
10)  wyporcjować wyrób i zaprezentować na forum grupy, 
11)  dokonać oceny organoleptycznej wyrobu, 
12)  zaproponować  sposób  przechowywania  mazurka  i  wskazać  zmiany  jakie  mogą  nastąpić 

w  trakcie przechowywania gotowego wyrobu, 

13)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptura, 

− 

tablica poglądowa lub zdjęcia: sposoby dekorowania mazurków, 

− 

receptura, 

− 

surowce do sporządzenia mazurka, mas i lukru, 

− 

elementy dekoracyjne do mazurka, 

− 

narzędzia, urządzenia, sprzęt do sporządzenia mazurka i dekorowania. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

25

5.4.  Sporządzanie i zastosowanie wyrobów z ciasta droŜdŜowego. 

Nadzienia do wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast 

 

5.4.1. Ćwiczenia  

 

Ćwiczenie 1  

Sporządź  drobne  wyroby  ciastkarskie,  pieczone  z  ciasta  droŜdŜowego  według  wybranej 

receptury. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Głównym  celem  ćwiczenia  jest  nabycie  umiejętności  sporządzania  ciasta 
droŜdŜowego, formowanie wyrobów drobnych. NaleŜy zwrócić uwagę na zachowanie higieny 
produkcji  oraz  wyrównanie  wielkości  wyrobów.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali 
w parach.  Efektem  pracy  powinien  być  gotowy  wyrób  i  zaprezentowanie  go  we  właściwy 
sposób na forum grupy. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia, literaturę i recepturę, 
2)  wypisać zasady bhp przydatne w trakcie wyrobu i wypieku ciasta, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować narzędzia, sprzęt, odpowiednie maszyny i urządzenia, 
5)  odwaŜyć i odmierzyć surowce, 
6)  sporządzić ciasto droŜdŜowe,  
7)  uformować wybrane wyroby z ciasta droŜdŜowego,  
8)  upiec wyroby, 
9)  wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
10)  podać gotowe wyroby i zaprezentować na forum grupy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
12)  uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

receptura, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta droŜdŜowego, 

− 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania i wypieku ciasta droŜdŜowego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

26

Ćwiczenie 2 

Sporządź duŜe wyroby ciastkarskie pieczone z ciasta droŜdŜowego według receptury. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Głównym  celem  ćwiczenia  jest  nabycie  umiejętności  sporządzania  ciasta 
droŜdŜowego,  formowania  wyrobów  duŜych  nadziewanych  i  nie  nadziewanych.  NaleŜy 
zwrócić  uwagę  na  zachowanie  higieny  produkcji  .  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali 
w parach.  Efektem  pracy  powinien  być  gotowy  wyrób  i  zaprezentowanie  go  we  właściwy 
sposób na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia  i recepturę,  
2)  przygotować stanowisko pracy, 
3)  odwaŜyć i odmierzyć surowce, 
4)  przygotować odpowiedni sprzęt, maszyny i urządzenia, 
5)  sporządzić ciasto droŜdŜowe,  
6)  uformować półprodukt z ciasta droŜdŜowego i upiec go,  
7)  wykończyć upieczony wyrób zgodnie z recepturą, 
8)  wyporcjować wyrób i zaprezentować na forum grupy, 
9)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanego wyrobu, 
10)  uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptura, 

− 

schemat organizacji sporządzania ciasta droŜdŜowego, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta droŜdŜowego, 

− 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania i wypieku ciasta droŜdŜowego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  

 

Ćwiczenie 3 

Sporządź  2  rodzaje  wyrobów  smaŜonych  z  ciasta  droŜdŜowego  wg  wybranej  receptury, 

w tym jeden z kuchni staropolskiej lub regionalnej.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Głównym  celem  ćwiczenia  jest  nabycie  umiejętności  sporządzania  ciasta 
droŜdŜowego  i  wykonania  wyrobów  smaŜonych.  Uczniowie  będą  mieli  teŜ  moŜliwość 
porównania  współczesnych  receptur  i  receptur  z  kuchni  staropolskiej  i  regionalnej.  NaleŜy 
zwrócić  uwagę  na  zachowanie  bezpieczeństwa  pracy  w  czasie  smaŜenia  i  higieny  produkcji. 
Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  w  parach.  Efektem  pracy  powinny  być  dwa  gotowe 
wyroby i zaprezentowanie ich we właściwy sposób na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

27

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i recepturę,  
2)  wypisać zasady bhp konieczne do stosowania podczas smaŜenia, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia, 
5)  odwaŜyć surowce, 
6)  sporządzić ciasto droŜdŜowe,  
7)  uformować wybrane wyroby z ciasta droŜdŜowego,  
8)  usmaŜyć wyroby, 
9)  wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
10)  podać gotowe wyroby i zaprezentować na forum grupy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
12)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

instruktaŜ, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptura, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta droŜdŜowego, 

− 

narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  sporządzania,  wypieku  i  wykończenia  ciasta 
droŜdŜowego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  
 

Ćwiczenie 4 

Sporządź wyroby kulinarne z ciasta droŜdŜowego według receptury. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Głównym  celem  ćwiczenia  jest  nabycie  umiejętności  sporządzania  wyrobów 
kulinarnych  z  ciasta  droŜdŜowego.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  zachowanie  bezpieczeństwa 
i higieny  pracy.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  w  parach.  Efektem  pracy  powinien 
być gotowy wyrób i zaprezentowanie go we właściwy sposób na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i recepturę, 
2)  przygotować stanowisko pracy, 
3)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia, 
4)  odwaŜyć i odmierzyć surowce, 
5)  sporządzić ciasto droŜdŜowe,  
6)  sporządzić nadzienie zgodnie z recepturą, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

28

7)  uformować wybrane wyroby z ciasta droŜdŜowego,  
8)  przeprowadzić obróbkę termiczną wyrobów, 
9)  wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
10)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
11)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

instruktaŜ, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, receptura, 

− 

foliogram  ilustrujący  etapy  sporządzania  ciasta  droŜdŜowego,  temperaturę  i  czas 
pieczenia, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta droŜdŜowego i nadzienia, 

− 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania i wypieku ciasta droŜdŜowego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

29

5.5.  Sporządzanie 

zastosowanie 

wyrobów 

ciasta 

biszkoptowego  i  biszkoptowo-tłuszczowego.  Sporządzanie 
kremów 

 

5.5.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1  

Sporządź  wyroby  drobne  z  ciasta  biszkoptowego  zgodnie  z  wybraną  recepturą.  Oblicz 

zapotrzebowanie na surowce jeŜeli  trzeba będzie sporządzić ciasto z 1 i 48 kg mąki. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali  recepturę wyrobów drobnych 
biszkoptowych,  przygotowali  stanowisko  pracy  i  wykonali  wyrób  zgodnie  z recepturą. 
Powinni  takŜe  dokonać  obliczeń  zapotrzebowania  na  surowce,  jeŜeli  wyroby  będą 
wykonywane  z  1  i  48 kg mąki. Gotowe wyroby powinni zaprezentować na forum i dokonać 
ich  oceny  organoleptycznej.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  bhp  w  sporządzaniu 
wyrobów z ciasta biszkoptowego. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i recepturę,  
2)  wypisać zasady ppoŜ., na które naleŜy zwrócić uwagę podczas produkcji, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia, 
5)  obliczyć zapotrzebowanie na surowce do wypieku wyrobów z 1 kg i z 48 kg mąki, 
6)  odwaŜyć surowce zgodnie z recepturą, 
7)  sporządzić ciasto biszkoptowe wybraną techniką,  
8)  uformować i upiec ciastka biszkoptowe,  
9)  wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
10)  podać gotowe wyroby i zaprezentować na forum grupy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
12)  uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

receptura na ciasto biszkoptowe, 

− 

prezentacja multimedialna. Wykonanie ciasta biszkoptowego, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta biszkoptowego, 

− 

narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  sporządzania,  wypieku  i  wykończenia  ciasta 
biszkoptowego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

30

Ćwiczenie 2  

Sporządź  wyroby  z  ciasta  biszkoptowego  przewidziane  do  Ŝywienia  dietetycznego 

zgodnie z wybraną recepturą.  

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  w  parach  wyszukali  recepturę  wyrobów 
biszkoptowych  przeznaczonych  do  Ŝywienia  dietetycznego  (np.  na  samych  białkach), 
przygotowali  stanowisko  pracy  i  wykonali  wyrób  zgodnie  z recepturą.  Gotowe  wyroby 
powinni  zaprezentować  na  forum  i dokonać  ich  oceny  organoleptycznej.  NaleŜy  zwrócić 
uwagę na przestrzeganie zasad bhp w sporządzaniu wyrobów z ciasta biszkoptowego. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i recepturę,  
2)  przygotować stanowisko pracy, 
3)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia, 
4)  odwaŜyć surowce, 
5)  sporządzić ciasto biszkoptowe wybraną techniką,  
6)  uformować wybrane wyroby z ciasta biszkoptowego,  
7)  upiec wyroby, 
8)  wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
9)  podać wyroby i zaprezentować na forum grupy, 
10)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
11)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

receptura na ciasto biszkoptowe, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta biszkoptowego, 

− 

narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  sporządzania,  wypieku  i  wykończenia  ciasta 
biszkoptowego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  
 

Ćwiczenie 3  

Sporządź  wyroby  duŜe  z  ciasta  biszkoptowego  wykończonego  kremem  zgodnie 

z wybraną recepturą.   

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali  recepturę wyrobów drobnych 
biszkoptowych, przygotowali stanowisko pracy i wykonali wyrób zgodnie z recepturą. Krem 
powinni  sporządzić  z  gotowego  półproduktu  i  wykończyć  nim  upieczony  wyrób.  Gotowe 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

31

wyroby  naleŜy  zaprezentować  na  forum    i  dokonać  ich  oceny  organoleptycznej.  NaleŜy 
zwrócić uwagę na przestrzeganie zasad bhp w sporządzaniu wyrobów z ciasta biszkoptowego. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i recepturę, 
2)  przygotować stanowisko pracy, 
3)  przestrzegać zasad bhp, 
4)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia, 
5)  odwaŜyć surowce, 
6)  sporządzić ciasto biszkoptowe wybraną techniką,  
7)  uformować półprodukt z ciasta biszkoptowego i upiec go,  
8)  sporządzić krem z półproduktu, 
9)  udekorować upieczony wyrób zgodnie z recepturą, 
10)  zaprezentować gotowy wyrób na forum grupy. 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanego wyrobu, 
12)  uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

metoda przewodniego tekstu, 

− 

pokaz, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

pogadanka. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

ilustracje dekoracji  wyrobów z ciasta biszkoptowego, 

− 

receptura na ciasto biszkoptowe, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta biszkoptowego, 

− 

mieszanka do sporządzania kremu, mleko, tłuszcz, 

− 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania, wypieku i dekoracji ciasta biszkoptowego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  

 

Ćwiczenie 4  

Sporządź wybrane wyroby z ciasta biszkoptowo-tłuszczowego według receptury. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  w  parach  wyszukali    recepturę  wyrobów  z ciasta 
biszkoptowo-tłuszczowego,  przygotowali  stanowisko  pracy  i  wykonali  wyrób  zgodnie 
z recepturą.  Gotowe  wyroby  powinni  zaprezentować  na  forum  i  dokonać  ich  oceny 
organoleptycznej.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  bhp  w  sporządzaniu 
wyrobów. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i recepturę, 
2)  przygotować stanowisko pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

32

3)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia, 
4)  odwaŜyć surowce, 
5)  sporządzić ciasto biszkoptowo-tłuszczowe wybraną techniką,  
6)  uformować wybrane wyroby z ciasta biszkoptowo-tłuszczowego,  
7)  upiec wyroby, 
8)  wykończyć i zaprezentować na forum upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
9)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
10)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

metoda przewodniego tekstu, 

− 

instruktaŜ, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

pogadanka. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

receptura na ciasto biszkoptowo-tłuszczowe, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta biszkoptowo-tłuszczowego, 

− 

narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  sporządzania,  wypieku  i  wykończenia  ciasta 
biszkoptowo-tłuszczowego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

33

5.6.  Sporządzanie  i  zastosowanie  wyrobów  z  ciasta  francuskiego 

i półfrancuskiego  

 

5.6.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1  

Sporządź wybrane wyroby z ciasta francuskiego wg wybranej receptury. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  sporządzili  wybrane  wyroby  z  ciasta  francuskiego 
w parach,  formując  róŜne  charakterystyczne  kształty  wyrobów,  wyporcjowali  je  i dokonali 
oceny  organoleptycznej.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  higienę  sporządzania  wyrobów 
i przestrzeganie przepisów bhp. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i recepturę, 
2)  przygotować stanowisko pracy, 
3)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia, 
4)  uformować wybrane wyroby z mroŜonego ciasta francuskiego,  
5)  upiec wyroby, przestrzegając zasad bhp, 
6)  udekorować upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
7)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
8)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

praca z tekstem. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

plansza lub folia – Wyroby z ciasta francuskiego, 

− 

receptura na ciasto francuskie, 

− 

mroŜone ciasto francuskiego, 

− 

narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  formowania,  wypieku  i  dekoracji  wyrobów  z  ciasta 
francuskiego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  
 

Ćwiczenie 2  

Sporządź wyroby z wybranego rodzaju ciasta półfrancuskiego wg wybranej receptury. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  sporządzili  wybrane  wyroby  z  ciasta 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

34

półfrancuskiego  ćwicząc  formowanie  róŜnych  kształtów,  upiekli,  wyporcjowali  i  dokonali 
oceny  organoleptycznej  na  forum  grupy.  JeŜeli  wystąpią  wady  wyrobów  moŜna  omówić  
ich przyczyny. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia  i recepturę, 
2)  przygotować stanowisko pracy, 
3)  przygotować odpowiednie maszyny i urządzenia, 
4)  obliczyć zapotrzebowanie na surowce, 
5)  odwaŜyć surowce, 
6)  sporządzić ciasto półfrancuskie wybranego rodzaju,  
7)  uformować z ciasta półfrancuskiego wybrane kształty,  
8)  upiec półprodukty, 
9)  wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
10)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
11)  uporządkować stanowisko pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się. 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

pogadanka. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

plansza lub foliogram – Wyroby z ciasta półfrancuskiego, 

− 

receptura ciasta półfrancuskiego, 

− 

surowce do sporządzenia ciasta półfrancuskiego, 

− 

narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  sporządzania,  wypieku  i  wykończenia  ciasta 
półfrancuskiego, 

− 

zastawa stołowa do podawania ciasta.  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

35

6.  EWALUACJA  OSIĄGNIĘĆ  UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego    

 

Test 1 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Sporządzanie podstawowego 
asortymentu napojów oraz wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast” 

Test składa się z  24  zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

– 

zadania nr 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 21, 22, 23, 24 są z poziomu 
podstawowego, 

– 

zadania nr 4, 13, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań: 0  lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów  moŜliwych do uzyskania wynosi 24. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11  zadań, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14  zadań,  

− 

dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym 1 z poziomu ponadpodstawowego,  

− 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  23  zadań,  w  tym  2  z  poziomu 
ponadpodstawowego.  

 

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. b, 4. a, 5. a, 6. d, 7. a, 8. b, 9. b, 10. d, 11. c, 
12. 
d, 13. b, 14. c, 15. d, 16. a, 17. d, 18. c, 19. a, 20. c, 21. d, 22. c, 23. a, 24. d. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1  Zastosować  techniki  parzenia  oraz  podawania  kawy 

i herbaty 

2  Dokonać  klasyfikacji  podstawowego  asortymentu 

zimnych napojów bezalkoholowych  

3  Scharakteryzować cechy ciast 

4  Sporządzić zapotrzebowanie na surowce 

PP 

5  Dobrać  surowce  do  sporządzania  podstawowego 

asortymentu  wyrobów  ciastkarskich  i  kulinarnych 
z ciast 

6  Zastosować techniki podawania wyrobów ciastkarskich 

i kulinarnych z ciast 

7  RozróŜnić asortyment wyrobów ciastkarskich  

8  Dobrać surowce do sporządzania ciast 

9  Sporządzić ciasto biszkoptowe 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

36

10  Dobrać surowce do sporządzania wyrobów kulinarnych 

z ciast 

11  RozróŜnić asortyment wyrobów ciastkarskich 

12  RozróŜnić asortyment wyrobów ciastkarskich 

smaŜonych 

13  Uformować wyroby ciastkarskie 

PP 

14  Dobrać maszyny i urządzenia podczas sporządzania 

potraw 

15  Przeprowadzić obróbkę cieplną ciast 

16  Dobrać surowce do sporządzania ciast 

17  Sporządzić ciasta droŜdŜowe 

18  Zastosować wyroby ciastkarskie w Ŝywieniu 

dietetycznym 

19  Sporządzić róŜne wyroby ciastkarskie 

PP 

20  Przeprowadzić obróbkę cieplną ciast 

PP 

21  Zastosować wyroby ciastkarskie w Ŝywieniu 

dietetycznym 

22  RozróŜnić asortyment wyrobów ciastkarskich 

23  RozróŜnić asortyment wyrobów kulinarnych 

24  Sporządzić lukry 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  poprawę  wyników 

sprawdzianu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

37

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  24  zadania  dotyczące  Sporządzania  podstawowego  asortymentu  napojów 

oraz  wyrobów  ciastkarskich  i  kulinarnych  z  ciast.  Wszystkie

 

zadania  są  zadaniami 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w zadaniach wielokrotnego 

wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną 
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 
 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

   

 

1.  Kawa po turecku jest parzona w 

a)  tygielku. 
b)  ekspresie. 
c)  filiŜance. 
d)  termosie. 
 

2.  Nektary są to soki 

a)  owocowe lub warzywne.  
b)  pitne z zawiesiną rozdrobnionego miąŜszu owoców. 
c)  owocowe otrzymane z koncentratu. 
d)  warzywne o pikantnym smaku. 
 

3.  Kruchość ciasta kruchego wynika między innymi z dodania 

a)  środka spulchniającego. 
b)  tłuszczu. 
c)  kwaśnej śmietany. 
d)  piany z białek. 
 

4.  Stosunek mąki do tłuszczu w cieście kruchym wynosi 1,5 : 1. Do sporządzenia ciasta 

z  750 g mąki potrzeba tłuszczu  
a)  500 g. 
b)  400 g. 
c)  600 g. 
d)  900 g. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

38

5.  W składzie ciasta półkruchego 

a)  występuje śmietana. 
b)  nie ma cukru. 
c)  nie ma środków spulchniających. 
d)  są zawsze orzechy. 
 

6.  Wyroby z ciasta kruchego podaje się 

a)  praktycznie przy kaŜdym posiłku.  
b)  zawsze z dodatkami owocowymi. 
c)  natychmiast po upieczeniu. 
d)  np. na szklanych talerzach. 
 

7.  Mazurki są to wyroby szczególnie podawane 

a)  na Wielkanoc. 
b)  na BoŜe Narodzenie. 
c)  w czasie wakacji. 
d)  na święta regionalne. 
 

8.  Podstawowe surowce do sporządzenia ciasta biszkoptowego to: 

a)  mąka pszenna, jaja, cukier, masło. 
b)  mąka pszenna, jaja, cukier. 
c)  cukier, jaja, mąka, proszek do pieczenia. 
d)  masło, Ŝółtka, mąka pszenna. 
 

9.  Ciasto biszkoptowe sporządza się z  

a)  Ŝółtek gotowanych na twardo. 
b)  jaj zaparzanych. 
c)   mąki razowej. 
d)  masy  kajmakowej. 
 

10.  Nadzienie do ciasta biszkoptowego sporządza się 

a)  z warzyw gotowanych. 
b)  natychmiast po upieczeniu ciasta. 
c)  bardzo rzadko. 
d)  np. z kremu russel. 
 

11.  Keksy sporządzane są z ciasta 

a)  półkruchego i francuskiego. 
b)  piernikowego i piaskowego. 
c)  biszkoptowego i piaskowego. 
d)  droŜdŜowego i biszkoptowego. 
 

12.  Do wyrobów smaŜonych z ciast naleŜą 

a)  ptysie. 
b)  rogaliki. 
c)  vol-au-vent. 
d)  faworki. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

39

13.  Po  wlaniu  ciasta  biszkoptowo-tłuszczowego  do  formy  powierzchnię  ciasta  nacina  się 

natłuszczonym noŜem, aby 
a)  nie tworzyła się skórka na powierzchni. 
b)  ciasto pękało po równej linii. 
c)  nie tworzył się zakalec. 
d)  ciasto miało ładny wygląd. 
 

14.  Do ubijania masy jajeczno-cukrowej słuŜy 

a)  blender. 
b)  kula. 
c)  rózga. 
d)  wilk. 
 

15.  Z ciasta biszkoptowo-tłuszczowego piecze się  

a)  krawaty. 
b)  groszek. 
c)  vol-au-venty. 
d)  keksiki. 
 

16.  DroŜdŜe dodaje się do ciasta 

a)  w celu spulchnienia. 
b)  aby uzyskać odpowiednią barwę. 
c)  jako fizyczny środek konserwujący. 
d)  aby uzyskać poŜądany smak. 
 

17.  Do ciasta droŜdŜowego dodaje się tłuszcz 

a)  na początku zarabiania. 
b)  w trakcie zarabiania. 
c)  na początku wyrabiania. 
d)  pod koniec wyrabiania. 
 

18.  Babkę droŜdŜową moŜna 

a)  piec natychmiast po wlaniu ciasta do formy. 
b)  podawać natychmiast po upieczeniu. 
c)  stosować w Ŝywieniu dietetycznym. 
d)  nadziewać nadzieniem słonym. 
 

19.  Grunt jest to 

a)  ciasto sporządzone z mąki, jaj i wody o konsystencji pierogowego. 
b)  masa potrzebna do sporządzenia kremu russel.  
c)  jest to podstawowa masa do sporządzania kajmaku.  
d)  mieszanina mąki i tłuszczu stosowania w produkcji ciasta francuskiego. 
 

20.  Temperatura pieczenia ciasta francuskiego wynosi 

a)  200

°

C. 

b)  225

°

C. 

c)  250

°

C. 

d)  260

°

C. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

40

21.  Ciasto francuskie jest 

a)  zalecane w diecie lekkostrawnej. 
b)  podawane tylko na słodko. 
c)  zalecane z Ŝywieniu dzieci i osób starszych. 
d)  cięŜkostrawne i kaloryczne.

 

 

22.  Napoleonki są to ciastka wykonane z ciasta 

a)  półfrancuskiego droŜdŜowego. 
b)  kruchego. 
c)  francuskiego. 
d)  półfrancuskiego śmietanowego. 
 

23.  Wyroby kulinarne z ciasta droŜdŜowego to 

a)  kulebiak. 
b)  rogaliki z wiśniami. 
c)  placek ze śliwkami. 
d)  języki. 
 

24.  Ucieranie białek jaj z cukrem pudrem jest metodą sporządzenia 

a)  syropu. 
b)  pomady mlecznej. 
c)  glazury pomadowej. 
d)  glazury cukrowo-białkowej.   
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

41

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ……..............................……………………………………………….. 

 

Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  napojów  oraz  wyrobów 
ciastkarskich i kulinarnych z ciast 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

21 

 

22 

 

23 

 

24 

 

Razem:

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

42

Test 2  
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Sporządzanie podstawowego 
asortymentu napojów oraz wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast” 

Test składa się z  24 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

– 

zadania nr 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 23, 24 są z poziomu 
podstawowego, 

– 

zadania nr 5, 6, 12, 15, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0  lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów  moŜliwych do uzyskania wynosi 24. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11  zadań, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14  zadań,  

− 

dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego,  

− 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  23  zadań,  w  tym  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego.  

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. a, 5. c, 6. c, 7. c, 8. b, 9. d, 10. b, 11. c, 
12. 
a, 13. b, 14. c, 15. b, 16. a, 17. d, 18. a, 19. a, 20. b, 21. d, 22. c, 23. d, 24. b. 
 
Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1  Podać podstawowy asortyment zimnych napojów 

bezalkoholowych 

2  Zastosować techniki podawania herbaty 

3  PosłuŜyć się urządzeniami podczas sporządzania 

potraw 

4  Dobrać surowce do sporządzania podstawowego 

asortymentu ciast 

5  Dobrać surowce do sporządzania podstawowego 

asortymentu ciast 

PP 

6  Sporządzić zapotrzebowanie na surowce niezbędne do 

produkcji  ciast 

PP 

7  Przeprowadzić obróbkę cieplną ciast 

8  RozróŜnić asortyment wyrobów kulinarnych 

9  Dokonać klasyfikacji ciast pod względem sposobu 

wykonania 

10  Dobrać surowce do sporządzania ciast 

11  RozróŜnić nadzienia do ciast 

12  Dobrać surowce do sporządzania ciast 

PP 

13  Zastosować techniki podawania napojów 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

43

14  Dobrać  maszyny  i  urządzenia  podczas  sporządzania 

potraw 

15  Przeprowadzić obróbkę cieplną ciast 

PP 

16  Sporządzić ciasta droŜdŜowe 

17  Przeprowadzić obróbkę cieplną ciast 

18  Sporządzić ciasta droŜdŜowe 

PP 

19  Sporządzić ciasta droŜdŜowe smaŜone 

20  RozróŜnić asortyment wyrobów ciastkarskich 

21  RozróŜnić asortyment wyrobów ciastkarskich 

22  Sporządzić kremy 

23  RozróŜnić asortyment wyrobów ciastkarskich 

24  Sporządzić lukry 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  poprawę  wyników 

sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  24  zadania  dotyczące  Sporządzania  podstawowego  asortymentu  napojów 

oraz  wyrobów  ciastkarskich  i  kulinarnych  z  ciast.  Wszystkie

 

zadania  są  zadaniami 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w zadaniach wielokrotnego 

wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną 
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

44

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

   

 

1.  Zimne napoje gazowane podaje się 

a)  w literatkach. 
b)  w wysokich szklankach. 
c)  w kuflach. 
d)  w pucharkach. 
 

2.  Do herbaty po rosyjsku podaje się 

a)  sok. 
b)  koniak. 
c)  konfitury. 
d)  mleko. 
 

3.  Urządzenie słuŜące do mieszania i wyrabiania ciast, ubijania  piany nazywa się 

a)  mikserem. 
b)  grillem 
c)  mieszarką. 
d)  ekspresem. 
 

4.  W skład  ciasta kruchego wchodzą między innymi 

a)  Ŝółtka. 
b)  środek spulchniający. 
c)  kwaśna śmietana. 
d)  piana z białek. 

 

5.  Zawartość tłuszczu w cieście półkruchym wynosi 

a)  3–10%. 
b)  8–20%. 
c)  13–35%. 
d)  25–50%. 

 

6.  Do wyrobu biszkopcików na 50 g masy jajecznej odwaŜa się 10 g mąki. Do sporządzenia 

ciasta ze 150 g mąki potrzebnych jest 
a)  500 g masy jajecznej. 
b)  250 g masy jajecznej. 
c)  750 g masy jajecznej. 
d)  1000 g masy jajecznej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

45

7.  Wyroby z ciasta biszkoptowego piecze się w temperaturze 

a)  150–180

°

C.  

b)  160–190

°

C. 

c)  180–200

°

C. 

d)  190–220

°

C. 

 

8.  Paszteciki z kapustą i grzybami sporządza się z ciasta 

a)  kruchego. 
b)  półfrancuskiego droŜdŜowego. 
c)  francuskiego. 
d)  biszkoptowego. 
 

9.  Głównym czynnikiem spulchniającym  ciasta biszkoptowe jest 

a)  piana z białek. 
b)  masa jajeczno-cukrowa. 
c)  proszek do pieczenia. 
d)  powietrze wtłoczone do ciasta. 
 

10.  Przyprawy do wyrobów ciastkarskich, to między innymi 

a)  pieprz, cynamon, ziele angielskie. 
b)  wanilia, goździki, imbir. 
c)  saletra, amoniak, droŜdŜe. 
d)  cukier, sól, papryka, majeranek. 
 

11.  Nadzieniem do pasztecików moŜe być 

a)  marchewka z groszkiem. 
b)  masło z siekaną pietruszką. 
c)  mięso mielone gotowane. 
d)  krem russel. 
 

12.  Stosunek mąki pszennej do ziemniaczanej w cieście piaskowym wynosi 

a)  1 : 1. 
b)  1 : 2. 
c)  2 : 1. 
d)  1,5 : 1. 
 

13.  Nakrycie na zdjęciu przygotowane jest do podania 

a)  kawy. 
b)  herbaty. 
c)  kakao. 
d)  czekolady. 
 

14.  Do ubijania jaj na pianę słuŜy 

a)  firlejka. 
b)  kula. 
c)  rózga. 
d)  wilk. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

46

15.  Babki poznańskie z ciasta biszkoptowo-tłuszczowego piecze się w temperaturze 

a)  180

°

C. 

b)  190

°

C. 

c)  200

°

C. 

d)  210

°

C. 

 

16.  Ciasto droŜdŜowe po wyrobieniu naleŜy 

a)  odstawić do wyrośnięcia. 
b)  natychmiast formować i pozostawić do wyrośnięcia. 
c)  schłodzić. 
d)  posmarować płynnym tłuszczem i formować. 
 

17.  „Obrączka” powstająca przy smaŜeniu pączków świadczy o 

a)  niedosmaŜeniu. 
b)  dodatku mąki tortowej. 
c)  zbyt małej ilości tłuszczu do smaŜenia. 
d)  prawidłowym usmaŜeniu. 
 

18.  Zaparzanie mąki 

a)  poprawia strukturę ciasta i opóźnia czerstwienie. 
b)  przyspiesza wyrastanie ciasta w czasie pieczenia. 
c)  stosuje się do ciast piaskowych. 
d)  ma znaczenie w Ŝywieniu dietetycznym. 
 

19.  Do ciast smaŜonych dodaje się octu lub spirytusu, aby 

a)  zapobiec wchłanianiu tłuszczu. 
b)  ciasto miało właściwą konsystencję.  
c)  ciasto miało właściwy smak.  
d)  skrócić czas smaŜenia.   
 

20.  Diablotka jest to 

a)  wyrób z ciasta  kruchego. 
b)  paluszek z ciasta francuskiego. 
c)  ciastko przyprawione papryką. 
d)  dodatek z ciasta do drugiego dania. 
 

21.  Cechą charakterystyczną ciasta francuskiego jest 

a)  pulchność. 
b)  porowatość. 
c)  lepkość. 
d)  listkowanie. 
 

22.  Krem russel 

a)  podaje się jako deser. 
b)  poprawia smak owoców. 
c)  jest emulsją. 
d)  jest dodatkiem do ciast w diecie lekkostrawnej. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

47

23.  Napoleonki  

a)  sporządza się z ciasta droŜdŜowego nadziewanego. 
b)  stanowią wyrób kuchni regionalnej. 
c)  podaje się polane syropem owocowym. 
d)  to ciastka francuskie przekładane. 
 

24.  Z cukru, mleka i syropu ziemniaczanego sporządza się 

a)  krem waniliowy. 
b)  pomadę mleczną. 
c)  glazurę pomadową. 
d)  glazurę cukrowo-białkową.   
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

48

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ……..............................……………………………………………….. 
 

Sporządzanie podstawowego asortymentu napojów oraz wyrobów 
ciastkarskich i kulinarnych z ciast 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

21 

 

22 

 

23 

 

24 

 

Razem:

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

49

7.  LITERATURA 

 
1.  Arens-Azêvedo  U.,  Grimpe  E.  i  inni:  Technologia  gastronomiczna.  Część  1–3.  Rea, 

Warszawa 2002 

2.  Chuchlowa J.: Materiały pomocnicze i dodatki do Ŝywności. WSiP, Warszawa 1996 
3.  Czarniecka-Skubina E., Rosiak E.: Poradnik Gastronoma. ProMedia, Warszawa 2004 
4.  Gawęcki J., Gertig H.: Słownik terminów Ŝywieniowych. PWN, Warszawa 2001 
5.  Górecka  D.,  Limanówka  H.,  Superczyńska  E.,  śylinska-Kaczmarek  M.,  –  Technologia 

gastronomiczna z obsługą konsumenta cz. 2 i 3, Format AB, Warszawa 2006 

6.  Jastrzębski W.: WyposaŜenie techniczne zakładów gastronomicznych. WSiP, Warszawa 2005 
7.  Konarzewska M., Zielonka B., Konarzewska-Sokołowska M.: Technologia gastronomiczna 

z towaroznawstwem. Część 1 i 2. Rea, Warszawa 2003 

8.  Konarzewska  M.,  Lada  E.H.,  Zielonka  B.:  WyposaŜenie  techniczne  zakładów 

gastronomicznych, Rea, Warszawa  2004 

9.  KrzyŜanowska  W.:  Technologia  gastronomiczna.  Zeszyt  ćwiczeń.  Część  1–3,  Rea, 

Warszawa 2000 

10.  KołoŜyn-Krajewska D., Sikora T.: Towaroznawstwo Ŝywności. WSiP, Warszawa 2004 
11.  Lemnis  M.,VitryH.:  W  staropolskiej  kuchni  I  przy  polskim  stole.  Wyd.  Interpress, 

Warszawa 1983  

12.  Mikuta B.: Technologia gastronomiczna z obsługą konsumenta. Format AB, Warszawa 1998 
13.  Ostrowski  E.,  Snaglewska  B.,  Tarnowska  K.:  Organizacja  produkcji  gastronomicznej. 

WSiP, Warszawa 1996 

14.  Superczyńska E., śylińska-Karczmarek M.: Zasady Ŝywienia. Rea, Warszawa 2004 
15.  Szewczyński J., Skrodzka Z.: Higiena Ŝywienia. PZWL, Warszawa 1995 
16.  Rawdanowicz H.: Ogólne wiadomości z towaroznawstwa. WSiP, Warszawa 2003 
17.  Zalewski S.: Podstawy technologii gastronomicznej. WNT, Warszawa 1997 
18.  Zajączkowska A. (red.): Podstawy przetwórstwa spoŜywczego. Format AB, Warszawa 1998 
19.  Praca zbiorowa: Kucharz & Gastronom, Vademecum. Rea, Warszawa 2001 
20.  Praca zbiorowa: Wielka encyklopedia kulinarna. Muza, Warszawa 2001 
 
Czasopisma:  

− 

Przegląd gastronomiczny 

− 

Hotelarz 

− 

Kuchnia – magazyn dla smakoszy 

− 

Food service 

 
Literatura metodyczna 
1.  Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym, 

Wyd. ITEE, Radom 2001 

2.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia, WSiP S.A., Warszawa 1999 
3.  Okoń W.:  Wprowadzenie  do  dydaktyki  ogólnej,  Wydawnictwo  Akademickie  „śak”, 

Warszawa 2003 

4.  Plewka Cz.:  Metodyka  nauczania  teoretycznych  przedmiotów  zawodowych,  cz.  I  i  II, 

Wyd. ITEE, Radom 1999