background image

1.

  Przyjęte dane 

Lp. 

Pełna nazwa 

Skrót 

Przyjęta wielkość 

Jednostka 

1. 

Współczynnik pełnoty wykresu  

0,97 

2. 

Ciśnienie przy końcu suwu dolotu 

p

100 

kPa 

3. 

Średnie ciśnienie dolotu 

p

d

=p

90 

kPa 

4. 

Wykładnik politropowy sprężania 

m

1.35 

5. 

Wykładnik politropowy rozprężania 

m

1.30 

6. 

Średni wykładnik adiabaty w czasie 

ϰ 

1.27 

7. 

Współczynnik przejścia ciepła w czasie 
spalania 

ζ 

0.90 

8. 

Średnia różnica ciśnienia dolotu i wylot  ∆p 

25 

kPa 

9. 

Stała gazowa powietrza 

287 

 ∙ 

 ∙ 

 

10. 

Temperatura powietrza otaczającego  

T

298 

11. 

Ciśnienie powietrza otaczającego 

p

100 

hPa 

12. 

Teoretyczna ilość powietrza (w kg) 
niezbędna do spalenia 1 kg ciekłego 
paliwa 

M

14 

 

13 

Współczynnik składu mieszanki 

λ 

0,90 

14. 

Stopień sprężania 

ε 

15. 

Wartość opałowa paliwa 

w

43,55 
2440 

MJ/kg 
Kcal/kg 

16. 

Ciśnienie w końcu wydechu 

p

r

 

0,11 

MPa 

17. 

Sprawność mechaniczna 

η

0,82 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

DANE 

OBLICZENIA 

WYNIKI 

 = 0,9 

=  0,512 

/  

 
 
 
 
T

o

 =298 K 

∆T = 20 K 
 
 
T

s

 = 318 K 

γ =  0,09 
T

r

 = 950 K 

 
p

o

=0,1 MPa 

 
 
ε = 8 
p

a

 = 0,09 MPa 

p

o

 = 0,1 MPa 

T

o

 = 298 K 

T

s

 = 318 K 

T

r

 = 950 K 

γ = 0,09 
 
 
p

a

 = 0,09 MPa 

ε = 8 
m

1

 = 1,35 

 
T

a

 = 360 K 

m

1

 = 1,35 

ε = 8 
 
 
 
 
 
 
 
 
c = 0,855 
h = 0,145 
 
 
 
 
 
 

 
 





= 



∙ 0,90 = 0,1 ∙ 0,9 = 0,09  





=  ∗ 

= 0,9 ∗ 0,512 = 0,461 /  

1. Obliczenia cieplne silnika. 
 
1.1 Proces ładowania 
Temperatura świeżego ładunku 
 
T

s

 = T

o

 + 

∆T = 298 + 20 = 318 K 

 
Temperatura ładunku w końcu ładowania 
 

K

T

T

T

r

s

a

18

,

371

09

,

0

1

950

09

,

0

308

1

=

+

+

=

+

+

=

γ

γ

 

Ciśnienie otaczającego powietrza 
 

Współczynnik napełnienia 
 

76

,

0

950

09

,

0

318

298

1

,

0

09

,

0

1

8

8

1

=

+

=

=

+

=

r

s

o

o

a

v

T

T

T

p

p

γ

ε

ε

η

 

 
 
1.2. Proces sprężania 
Ciśnienie w końcu sprężania 
 
p

2

 = p

a

⋅ε

m1

 = 0,09 

⋅8

1,35

 = 1,49MPa 

 
Temperatura w końcu sprężania 
 
T

c

 = T

a

⋅ε

m1 - 1

 = 360 

⋅8

1,35 - 1

 = 745,39 K 

 
 
 
1.3. Proces spalania 
Ilość powietrza teoretycznie potrzebną do spalenia 1kg paliwa 
ciekłego przy udziale masowym węgla c = 0,855, wodoru h = 
0,145, można obliczyć ze wzoru: 
 

paliwa

kg

kg

L

L

paliwa

kg

kmol

h

c

L

t

t

t

85

,

14

512

,

0

95

,

28

95

,

28

'

/

512

,

0

)

4

145

,

0

12

855

,

0

(

21

,

0

1

)

4

12

(

21

,

0

1

=

=

=

=

+

=

+

=

 
 
Ilość mieszanki palnej przed spalaniem: 
 

 
 
Ilość spalin: 





= 0,461 

/  

 
 
 
 
 
T

s

 = 318 K 

 
 
 
 
T

a

 = 371,18 K 

 
 
 
p

a

=0,09MPa 

 
 
 
 
η

v

 = 0,76 

 
 
 
 
 
 
p

2

 = 1,49MPa 

 
 
 
T

c

 = 745,39K 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
L’

t

=14,85 

kg/kg

paliwa 

 
 
 

 
 
 

background image

=  0,512 

/  

 = 0,9 

ℎ = 0,145 





= 0,461 

/  



"

=  0,508 

/  

$

= 1,1 

% = 0,09 

&

'

= 745,39  

 
 
 
 

 
 

 
 

R=287 [

*∙+

,-∙.

T

a

=298 [K] 

p

a

=90 [kPa] 

 
λ =0,90 
M

t

=14 

V

a

=0,95 

Ƞ

n

=0,76 

 
λ =0,90 
M

t

=14 

V

a

=0,95 

Ƞ

n

=0,76 

ε =8 
 
 
 
 
ζ=0,9 
W

u

=43550 kJ/kg 

 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 



"

=  ∗ 

+ 0,21 ∗ 

∗ 01 − 2 +

4

= 0,9 ∗ 0,512 + 0,21 ∗ 0,512 ∗ 01 − 0,92 +

0,145

4

= 0,508



 

 

$

=



"





=

0,508

0,461 = 1,1

 

$

3

=

$

+ %

1 + % =

1,1 + 0,09

1,09

= 1,09 

4



=

5&







=

287 ∙ 298

90 ∙ 10

6

= 0,95 

4

7

=

 ∙ 

∙ 4



ƞ

9

=

0,90 ∙ 14 ∙ 0,95

0,76

= 15,75 

4

'

=

 ∙ 

∙ 4



0: − 12 ∙ ;

9

=

0,90 ∙ 14 ∙ 0,95

08 − 12 ∙ 0,76 = 2,25

 

< = = ∙ >

?

= 0,09 ∙ 43550 = 39195 

@

A

B

= 4,6 + 0,0006 ∗ &

'

= 4,6 + 0,0006 ∗ 745,39

= 5,0472 C/ ∗ 1° 

 
 
Teoretyczny współczynnik przemiany molekularnej: 
 

 
 
 
Rzeczywisty współczynnik przemiany molekularnej: 
 

 
Objętość właściwa otaczającego powietrza. 

 

Objętość skokowa dla spalenia 1 kg paliwa 

 

 

Objętość komory sprężania. 
 

 
Ilość ciepła zużytego w silniku na podwyższenie energii 
wewnętrznej czynnika roboczego. 

 
Średnie molowe ciepło właściwe powietrza przy stałej objętości 
dla temperatury końca sprężania: 
 

 
 
 
 
 
 
 



"

=  0,508 

/  

$

= 1,1 

$

3

= 1,09 

@

A

B

= 5,0472 C

/ ∗ 1° 

 
 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 

 
 
 
V

a

=0,95 

 
 
 
V

s

=15,75 

 
 
 
 
 
 
V

c

=2,25 

 
 
 
 
Q=39195kJ/kg 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 = 0,9 

@

A

B

= 5,0472 C

/ ∗ 1° 

&

'

= 745,39  

=  0,512 

/  

% = 0,09 

$

3

= 1,09 

@

A

BB

= 4,518

+ 0,00063&

E

C

/ ∗ 1° 

$

3

= 1,09 



"

= 1,49  

&

E

= 3422,164 

&

'

= 745,39  



"

= 1,49  



F

= 7,456  

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wu=2440 
kcal/kg 
λ =0,90 
L’

t

=14,85 

 
 
 
 
 

ξ=0,09 
λ=0,9 
∆W=1463,85 
kcal/kg 
W

u

= 2440 

kcal/kg 

 
 

 
 

 
 
 
 
 

@

A

BB

= 04,4 + 0,62 ∗ 2 + 03,7 + 3,3 ∗ 2 ∗ 10

GH

∗ &

E

= 04,4 + 0,62 ∗ 0,92 + 03,7 + 3,3 ∗ 0,92 ∗ 10

GH

∗ &

E

= 4,518 + 6,3 ∗ 10

GH

∗ &

E

= 4,518 + 0,00063&

E

C/ ∗ 1° 

∆> = 0,404 ∗ >J ∗ 

B

K ∗ 01 − 2

= 0,404 ∗ 2440 ∗ 14,85 ∗ 01 − 0,92

= 1463,85L/  

@

A

B

∗ &

'

+

M ∗ 0>

?

− Δ>2

 ∗ 

∗ 01 + %2 = $

3

∗ @

A

BB

∗ &

E

 

5,0656 ∗ 745,39 +

0,9 ∗ 02440 + 1463,852

0,9 ∗ 0,512 ∗ 1,09

= 1,09 ∗ 04,518 + 0,00063&

E

2 ∗ &

E

 

24854,99 = 4,925&

E

+ 0,0006867&

E

"

 

0,0006867&

E

"

+ 4,92&

E

− 24854,99 = 0 

Δ = 4,92

"

+ 4 ∗ 0,0006867 ∗ 24854,99 = 92,53 

√Δ = P92,532 = 9,62 

&

E

=

−4,92 + 9,62

0,00133 = 3422,164 

 



F

= $

3

∗ 

"

&

E

&

'

= 1,09 ∗ 1,49 ∗

3422,164

745,39 = 7,456 

 

Q =



E



"

=

7,456

1,49 = 5,004

 

Średnie molowe ciepło właściwe spalin przy stałej objętości: 
 

 
 
 
Ilość ciepła straconego wskutek niedomiaru powietrza: 
 

 
 
 
 
 
Temperatura końca spalania: 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
Ciśnienie w punkcie Z: 
 

 
 
Stopień przyrostu ciśnienia: 
 

 
 
 
 

@

A

BB

= 4,518

+ 0,00063&

E

C

/ ∗ 1° 

∆>

= 1463,85C

/  



F

= 7,456 

Q = 5,004 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

T

z

=3422,164K 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 

background image



"

= 1,49  

4

'

= 2,25  

< = 39,195  

R

ś3

= 1,27  



H

= 6,19  

T = 0,85  

&

E

= 3422,164 

: = 8 



"

= 1,3 

 
 
 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
p

z

 = 7,456 MPa 

ε = 8 
m

2

 = 1,3 

 
 

 
 
 
 
 
p

c

 = 1,49 MPa 

ε = 8 
ϕ = 5,004 
m

2

 = 1,3 

m

1

 = 1,35 

 
 
 
 
 
ν = 0,97 
p

i

 =2,32  MPa 

p

r

 = 0,11 MPa 

p

1

 = 0,09 MPa 

 
 
 
 
η

m

 = 0,82 

p

i

 = 2,23 MPa 

 
 

 



H

= 

"

+

<

4

'

∙ 0R

ś3

− 12 



H

= 1,49 +

39195

2,25 ∙ 01,27 − 12 = 6,19 

 



+U

= T ∙ 

H

= 0,85 ∗ 6,19 = 5,26 

 

&

V

=

&

E

:

+

W

G

=

3422,164

1,86 = 1839,87 

 

 
Najwyższe teoretyczne ciśnieniespalania przy stałej objętości 

 
 
 
 
Najwyższe ciśnienie spalania: 
 

 
 
1.4. Proces rozprężania 
Ciśnienie w końcu rozprężania 
 

MPa

p

p

m

z

b

499

,

0

8

456

,

7

3

,

1

2

=

=

=

ε

 

Temperatura w końcu rozprężania 
 

 
 
 
 
 
1.5.Wskaźniki pracy silnika 
Teoretyczne średnie ciśnienie indykowane 

MPa

m

m

p

p

m

m

c

i

32

,

2

]

8

1

1

1

35

,

1

1

8

1

1

1

3

,

1

8

1

8

49

,

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

35

,

1

1

3

,

1

1

1

1

1

2

2

'

=

=

=

=

=

ε

ε

ϕ

ε

 

 
Średnie ciśnienie indykowane 
 
p

i

 = 

ν⋅p’

i

- (p

r

– p

1

) = 0,97 

⋅2,32 - (0,11-0,09) = 2,23 MPa 

 
 
 
 
 
Średnie ciśnienie użyteczne 
 
p

e

 = 

η

m

⋅p

i

 = 0,82 

⋅2,23 = 1,83  MPa 

 
 
 



H

= 6,19  



+U

= 5,26 

&

V

= 1839,87  

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
p

b

 = 0,499MPa 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
p

i

 = 2,32 MPa 

 
 
 
 
 
 
 
p

i

 =2,23 MPa 

 
 
 
 
 
 
p

e

 = 1,83MPa 

 
 
 

background image



X

= 1,83  

&



= 298  

Y = 2 



X

= 102  



X

= 1,83 

= 18,66 Z

/C

"

 

4

7

= 304,02 C

6

 

 = 1,07 

 = 1,07 

[ = 7,13 C 

[ = 7,13 C 

\ = 7,63 C 

 = 4 

4

7

= 304,64 C

6

 

 
 
M

1

=0,461 

kmol/kg paliwa 

W=10300 kJ/kg 
η

v

 = 0,76 

p

o

 = 0,1 MPa 

 
 
 
 
η

n

=0,32 

W=10300 kJ/kg 
 
 
 
 
 
 
 

i=4 
n=5500 obr/min 
 
 
 

 
 
 
 

 
 
 
 

 
 
 
 

 

;



= 1,985 ∗





∗ 

X

∗ &

]

> ∗ ;

A

∗ 

]

= 1,985 ∗

0,461 ∗ 1,83 ∗ 298

10300 ∗ 0,76 ∗ 0,1 =

251,4

782,8

= 0,32 

4

7

=

60000 ∗ Y ∗ 

X



X

∗ ^ ∗ 

=

60000 ∗ 2 ∗ 102

1,83 ∗ 5500 ∗ 4 = 304,02C

6

 

[ =  _

4 ∗ 4

7

 ∗ `

a

= _

4 ∗ 304,02

1,07 ∗ 3,14

a

= P361,77

a

= 7,13 C 

\ =  ∗ [ = 1,07 ∗ 7,13 = 7,63 C 

4

7

=

` ∗ [

"

4 ∗ \ =

` ∗ 7,13

"

4

∗ 7,63 = 304,64 C

6

 

4

7'

=  ∗ 4

7

= 4 ∗ 304,64 = 1218,56C

6

 

Sprawność ogólna 
 
 

 
 
 
 
 
Jednostkowe zużycie paliwa 
 

kWh

g

o

e

w

g

/

22

,

109

10300

32

,

0

3600

1000

3600

1000

=

=

=

η

 

 
 
 
 
GŁÓWNE WYMIARY SILNIKA 
 
Objętość skokowa jednego cylindra: 
 

 
 
 
 
Średnica jednego cylindra: 
 

 
 
 
Skok tłoka: 
 

 
 
Ostateczna objętość skokowa cylindra: 
 

 
 
 
Objętość skokowa całkowita: 
 

 
 

;



= 0,32 

4

7

= 304,02 C

6

 

[ = 7,13 C 

\ = 7,63 C 

4

7

= 304,64 C

6

 

4

7'

= 1218,56 C

6

 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
g

e

=109,22 

g/kWh 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 

 
 
 
 

 
 
 
 

 
 

background image

4

7'

= 1218,56 C

6

 

: = 8 

\ = 0,0763  

Y = 2 



X

= 102  

4

7

= 304,02 C

6

 

 = 4 



= 14 / 

b

7

= 15,75

6

 

 
 

 
 
 

n=5500 obr/min 
 
 
 
 

n=5500 obr/min 
 
 
 
 
 
 
 
T

o

 = 288 K 

p

a

 = 0,09 MPa 

R=

287 Nm/

kgK 
 
 
V

a

=0,9502 

m

3

/kg 

n

v

=0,76 

λ=0,9 

 
 
 
ε=8 

 
 
 
 
p

1

 = 90 kPa 

ε=8 

m

1

=1,35

 

 
 
 
 

4

]

=

4

7'

: − 1 =

1218,56

8 − 1 = 74,08 C

6

 

C

ś3

=

\ ∗ ^

30 =

0,0763 ∗ 5500

30

= 13,99 /hi 



X

=

60000 ∗ Y ∗ 

X

4

7

∗ ^ ∗ 

=

60000 ∗ 2 ∗ 102

304,02 ∗ 5500 ∗ 4 = 1,83 

 

b



=

5 ∗ &







=

287 ∗ 298

0,09 ∗ 10

j

= 0,9502 

b

7

=

 ∗ 

∗ b



;

A

=

0,9 ∗ 14 ∗ 0,9502

0,76

= 15,75 

b

'

=

b

7

: − 1 =

15,75

7 = 2,25

 



"

= 



∗ :

+

k

= 90 ∗ 8

,6l

= 1490,78  

 
Objętość komory spalania: 
 

 
 
Średnia prędkość tłoka: 
 

 
 
Średnie ciśnienie użyteczne(sprawdzenie odchylenia 



X

): 

 

 
Więc nieznacznie różni się od założonego na wstępie, które 
wynosiło 1,828 MPa 
 
 
 
OBLICZENIA DO WYKRESU INDYKATOROWEGO 
METOD
Ą BRAUERA. 
 
Objętość właściwa otaczającego powietrza: 
 

 
 
 
Objętość skokowa dla spalenia 1kg paliwa 

b

7

 

 
 
Objętość komory sprężania: 
 

 
 
 
Ciśnienie w końcu suwu sprężania: 
 

 
 
 
 
Dla celów obliczeniowych przyjmuję α=1,1 
 

4

]

= 74,08 C

6

 

C

ś3

=

13,99 /hi 

b



= 0,9502

6

/ 

b

7

= 15,75

6

 

b

'

= 2,25

6

 



"

= 1490,78 

 
 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
p

e

=1,830 MPa 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

background image

m

ś

3

= 1,27 

Ϛ = 0,9 

o = 1,1 

> =

43,55L



 



"

= 1490,78  

b

'

= 2,25

6

 



"

= 1,49  

4

'

= 2,25  

< = 39,195  

R

ś3

= 1,27  

: = 8 



H

= 1639,86 

 

 
 

β=3,19 
 
 

 
 



"

=1,3 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
m

1

=1,35 

 
 
 
 
 
 
 
 
m

2

=1,30 

 
 
 
 
 
 
 

p = 1 +

1

m

ś

3

o q

>Ϛ0m

ś

3

− 12



"

∗ 4

'

− 0o − 12r = 

1 +

1

1,27 ∗ 1,1 q

43,55 ∗ 10

j

∗ 0,901,27 − 12

1490,78 ∗ 10

6

∗ 2,25

− 01,1 − 12r = 3,19 

b

H

= b

'

∗  p = 2,25 ∗ 3,19 = 7,18

6

 



H

= 

"

+

<

4

'

∙ 0R

ś3

− 12 



H

= 1,49 +

39195

2,25 ∙ 01,27 − 12 = 6,19 

 



l

= 

H

s

1

:

t

+

W

= 6190 s

1

8

t

,6

= 414,64

 

Kp

7

= 01 +

tan

%2

+

k

− 1 = 01 +

tan

142

,6l

 

p

7

= 19° 

Kp

3

= 01 +

tan

%2

+

W

− 1 = 01 +

tan

142

,6

− 1

p

3

= 18°

 

Współczynnik wzrostu objętości przy stałym ciśnieniu: 
 

 
 
Objętość odpowiadająca teoretycznemu końcowi spalania 
 

 
Maksymalne ciśnienie spalania: 
 

 
Ciśnienie w końcu suwu rozprężania 

 

 

Przyjęta skala: 

V

s

=70 mm 

V

c

=10 mm 

b=0,025 

tj. 100kPa= 2.5 mm 

 

Kąty kierownicy wykresu indykatorowego: 

Przyjmuję: 

% = 14° 

 

Dla krzywej sprężania: 

 

Dla krzywej rozprężania: 

 

 
 
 
 
 

p = 3,19 

b

H

= 7,02 

6

 



H

= 6,19 



l

= 414.64 

p

7

= 19° 

p

3

= 18°

 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

background image

 
 
 
D= 7,13 cm 
 
 
 
F=39,93 cm

2

 

c

śr

= 13,99m/s 

w

śrd

=50 m/s 

 
 
F=39,93 cm

2

 

c

śr

= 13,99m/s 

w

śrw

=70 m/s 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
f

gD

=11,17 cm

2

 

d

tD

=10 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
f

gW

=7,98 cm

2

 

d

tW

=9 mm 

 
 
 
 
 
d

tW

=9 mm 

d

gW

=33,1 mm 

 
 
 
 
 

y =

` ∙ [

"

4 =

` ∙ 7,13

"

4

= 39,93 C

"

 

z

-{

=

y ∙ @

ś3



ś3{

=

39,93 ∙ 13,99

50

= 11,17 C

"

 

z

-|

=

y ∙ @

ś3



ś3}

=

39,93 ∙ 13,99

70

= 7,98 C

"

 

~

-

= _

4 ∙ z

-

` + ~



"

= _

4 ∙ 11,17

`

+ 1

"

= 3,90 C = 39  

~



~

-

=

10

39 = 25,6%

 

~

-|

= _

4 ∙ z

-|

` + ~

|

"

= _

4 ∙ 7,98

`

+ 0,9

"

= 33,1 

~

|

~

-|

=

9

33,1 = 27,19%

 

Obliczenia wału rozrządów i zaworów. 

1.

 

Obliczenia zaworów 

1.1

 powierzchnia tłoka 

1.2

 Powierzchnia czynna zaworu 

a)

  Dolotowego 

b)

  Wylotowego 

 

 

1.3

 Średnica trzonka 

Średnicę trzonka dobiera się spośród podanych w 

normie PN-62/S-36506 (6,7,8,9,10,11,12,14mm) 

tak aby stanowiła 25-30% średnicy czynnej zaworu 

d

g

 

Dobrano średnicę trzonka d

tD

=10 mm 

1.3.1

  Średnica kanału dolotowego 

1.3.2

  Sprawdzenie warunku średnicy trzonka 

%

30

%

25

gD

tD

d

d

Warunek został spełniony

 

 

1.3.3

  Średnica kanału wylotowego 

Dobrano średnicę trzonka:  d

tW

=0,9 cm 

 
 

1.3.4

  Sprawdzenie warunku średnicy trzonka 

 

%

30

%

25

gW

tW

d

d

 Warunek został spełniony

 

 
 
 
 
 
F= 39,93 cm

2

 

 
 
 
f

gd

=11,17 cm

2

 

 
 
 
 
f

gd

=7,98 cm

2

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
d

gD

=39,00 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
d

gW

=33,10 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 
 
H

k

=4,50mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
d

tD

=10 mm 

 
 
d

tW

=9 mm 

 
 
 
 
 
d

gD

=39,00 mm 

p

max

=5,26 MPa 

kg=120 MPa 
 
 
 
 
 
d

gW

=33,1mm 

p

max

=5,26 MPa 

kg=90 MPa 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
d

pD

=30 mm 

d

tD

=10 mm 

 
 
 
 
 



E



,

= 1,0 − 1,7 



E

= 01,0 − 1,72

,

 



E

= 01,0 − 1,72 ∙ 4,50 = 4,50 − 7,65 

~

-3E

= 5 ∙ ~



= 5 ∙ 10 = 50  

~

-3E|

= 5 ∙ ~

|

= 5 ∙ 9 = 45 





=

~

-

2 ∙

‚

+U

 =

39

2 ∙

_5,26

120 = 4,08 

 



|

=

~

-|

2 ∙ _



+U

 =

33,1

2 ∙

_5,26

90 = 4,00

 

y

7

=

`

4 ƒ[

„

"

− ~



"

… =

`

4 030

"

− 10

"

2

= 628,3 

"

 

1.4

 Skok zaworu 

 

 

Przyjmuję: 

dla zaworu dolotowego H

zd

=7,00 mm 

dla zaworu wylotowego H

zw

=5,50 mm  

1.5

 Średnica grzybka  

1.5.1

  Zawór dolotowy 

1.5.2

  Zaworu wylotowego  

1.6

 Grubość grzybka 

1.6.1

  Dolotowego 

Materiał grzybka dolotowego przyjęto 

stal    40HN (41Cr4) kg= 120MPa 

1.6.2

  Wylotowego 

Materiał grzybka wylotowego przyjęto stal 

H9S2 (X45CrSi8)  kg= 90MPa 

Przyjęto dla obu zaworów: dolotowego i wylotowego grubość 
grzybka g = 4,10 
 

1.7

  Zakładam średnice wewnętrznych przylgni 

zaworów 

1.7.1 Dolotowego 

D

pD

= 30 mm 

1.7.2

  Wylotowego 

D

pW

=28 mm 

1.8

  Pole swobodnego przepływu między trzonkiem, a 

gniazdem: 

1.8.1 Dolotowy 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
d

grzD

=50 mm 

 
d

grzW

=45 mm 

 
 
 
 
 
 
 
g

D

=4,08 mm 

 
 
 
 
 
 
g

W

=4,00 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
F

sD

=628,3 

mm

 
 
F

sW

=552,13 

background image

 
d

pW

=28 mm 

d

tW

=9 mm 

 
 
 
d

pD

=30 mm 

 
 
d

pW

=28 mm 

 
 
 
d

pD

=30 mm 

D

zD

=32,1 mm 

 
 
d

pW

=28 mm 

D

zW

=29,96 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
D

pD

=30 mm 

 
D

pW

=28 mm 

 
 
F

sD

=628,3 mm

2

 

D

pD

=30 mm 

D

zD

=31,5 mm 

 
 
 
F

sW

=552,13 

mm

2

 

D

pW

=28mm 

D

zW

=29,5 mm 

 
 
 
D

pD

=30 mm 

D

zD

=31,5 mm 

l

D

=6,50 mm 

 
 
 
 
 

y

7|

=

`

4 0[

„|

"

− ~

|

"

2 =

`

4 028

"

− 9

"

2

= 552,13

"

 

[

E

= 1,07 ∙ [

„

= 1,07 ∙ 30 = 32,10  

[

E|

= 1,07 ∙ [

„|

= 1,07 ∙ 28 = 29,96  

\

{

=

ƒ[

E

− [

„

…

sin 45°

=

032,10 − 30,02

sin 45°

= 2,97  

\

{|

=

ƒ[

E|

− [

„|

…

sin 45°

=

029,96 − 282

sin 45°

= 2,77  

[

E

= [

„

+ 1,5 = 30 + 1,5 = 31,5 

[

E|

= [

„|

+ 1,5 = 28 + 1,5 = 29,5 





=

2 ∙ y

7

` ∙ 0[

„

+ [

E

2 =

2 ∙ 628,3

` ∙ 030 + 31,52

= 6,50 



|

=

2 ∙ y

7|

` ∙ 0[

„|

+ [

E|

2 =

2 ∙ 552,13

` ∙ 028 + 29,502

= 6,11  

E

=

[

E

− [

„

2

+ _



"

− s

[

E

− [

„

2

t

"

=

31,5 − 30

2

+ _6,5

"

− s

31,5 − 30

2

t

"

= 7,20 

1.8.2

  Wylotowy  

1.9

  Średnica zewnętrzna przylgni gniazda 

1.9.1 Dolotowego 

1.9.2

  Dolotowego 

1.10

  Czynna szerokość przylgni dla α=45

° 

1.10.1 Dolotowej 

1.10.2

  Wylotowego 

 

1.11

  Wewnętrzna średnica stożka na grzybku: 

1.11.1 Dolotowego 

D

sD

=D

pD 

1.11.2

  Wylotowego 

D

sW

=D

pW 

1.12

  Średnica zewnętrzna zaworu  

1.12.1 Dolotowego 

1.12.2

  Wylotowego 

1.13

  Tworząca stożka swobodnego przepływu 

1.13.1 Dolotowego 

1.13.2

  Wylotowego 

1.14

  Sprawdzenie warunku na minimalny skok zaworu 

1.14.1 Dolotowego 

mm

 
 
 
D

zD

=32,1 mm 

 
 
D

zW

=29,96 

mm 
 
 
S

dD

=2,97 mm 

 
 
 
S

dW

=2,77 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
D

zD

=31,5 mm 

 
 
D

zW

=29,5 mm 

 
 
 
l

D

=6,50 mm 

 
 
 
 
l

W

=6,11 mm 

 
 
 
 
 
 
 
h

zD

=7,20 

 
 
 
 
 
 
 
h

zW

=6,81 

background image

 
D

pW

=28mm 

D

zW

=29,5 mm 

l

W

=6,11 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
a=15 ̊ 
b=50 ̊ 
 
 
 
 
c=50 ̊ 
d=15 ̊ 
 
 
 
 
a=15 ̊ 
e=245 ̊ 
 
 
 
 
d=15 ̊ 
i=245 ̊ 
 
 
 
 
 
 
k=107,5 ̊ 
f=107,5 ̊ 
 
 
 
 
 
D=7,13 cm= 
71,3mm 
 
 
 
 

E|

=

[

E|

− [

„|

2

+ _



"

− s

[

E|

+ [

„|

2

t

"

29,5 − 28

2

+ _6,11

"

− s

29,5 − 28

2

t

"

= 6,81 

i = 180° +  + ˆ = 180° + 15° + 50° = 245° 

 = 180° + C + ~ = 180° + 15° + 50° = 245° 

z =

i

2 −  =

245°

2 − 15° = 107,5°

 

 =



2 − ~ =

245°

2 − 15° = 107,5°

 

 =

z + 

2 =

107,5° + 107,5°

2

= 107,5° 

~ = 00,25 − 0,302[ 

~ = 00,25 − 0,302 ∗ 71,3 = 17,83 − 21,39 

1.14.1 Wylotowego 

 

1.15

  Kąty otwarcia zaworów. 

 

W rozpatrywanym silniku przyjmuję, że krzywki dla obu 

zaworów są jednakowe i symetrycznie ustawione 

względem GMP, a kąty charakterystyczne wynoszą: 

                a=d=15  ̊                       b=c=50  ̊ 

1.1

 Całkowity kąt otwarcia zaworu dolotowego 

 

 

1.7

 Całkowity kąt otwarcia zaworu wylotowego 

 

1.8

 Maksymalny wznios zaworu dolotowego 

 

 

1.9

 Maksymalny wznios zaworu wylotowego 

 

 

1.10

 

Kąt obrotu wału rozrządu między 

maksymalnymi wzniosami odpowiednich 

popychaczy (kąt między krzywkami na wale 

rozrządu) 

 

 

2.

 

Promień podstawy i skok krzywki 

2.1 Średnica wału rozrządu 

 

Przyjmuje wartość średnicy d=20 mm 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
e=245 ̊ 
 
 
 
 
i=245 ̊ 
 
 
 
 
 
 
f=107,5 ̊ 
 
 
 
 
k=107,5 ̊ 
 
 
 
 
 
 
 
 
m=107,5 ̊ 
 
 
 
 
 
 
 
d=20 mm 
 
 
 
 
 
 

background image

0

i

E

i

„

2

{

= 1,56 

0

i

E

i

„

2

}

= 1,22 

 
 
d= 20 mm 
 
 
 
 
 
 
 
D=71,3 mm 
 
 
 
 
 
 
 
H

zd

=7,00 mm 

H

k

=4,50 mm 

 
 
H

k

=4,50 mm 

H

zw

=5,50 mm 

 
 

 
 
 

 
 
H

k

=4,50 mm 

r=12 mm 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

‰ =

~

2 + 01,5 − 32

 

‰ =

20

2 + 01,5 − 32 = 11,50 − 13,00 

 



,

[ = 0,055 − 0,085

 



,

= 00,055 − 0,0852[ 



,

= 00,055 − 0,0852 ∙ 71,3 = 3,92 − 6,06 



E{



,

=

7,00

4,50 = 1,56

 



E}



,

=

5,50

4,50 = 1,22

 

0

i

E

i

„

2

{

=

48,5

31 = 1,56

 

0

i

E

i

„

2

}

=

62,2

51 = 1,22

 

[

}

> 20‰ + 

,

[

}

> 2012 + 4,502 

[

}

> 33  

2.1

 Promień podstawowy krzywki 

Przyjmuję r=12 mm 

2.2

 Skok krzywki 

Przyjmuję H

r

=4,50 mm 

 

2.3

 Stosunek skoku zaworu dolotowego do skoku 

krzywki 

 

2.4

 Stosunek skoku zaworu wylotowego do skoku 

krzywki 

2.5

 Długość ramion dźwigni zaworu dolotowego 

2.6

 Długość ramion dźwigni zaworu wylotowego 

 

2.7

 Średnica czopa wału 

przyjmujęD

w

=35 mm 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



E{



,

= 1,56 



E}



,

= 1,22 

r=12 mm 
 
 
 
 
 
 
 
H

k

=4,50 mm 

 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

 
e

zd

=48,5 mm 

e

pd

=31 mm 

 
 
 
e

zw

=62,2 mm 

e

pw

=51 mm 

 
 
 
 
D

w

=35 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
e=  245

° 

 
 
 
D= 73,1 mm 
 
 
 
 
 
 
 
ϱ= 5,7 mm 
r= 12 mm 
H

k

=4,5 mm 

 
ϱ= 5,7mm 
r= 12 mm 
A=10,8 mm 
α= 28,75 ̊ 
 
 
 
 
 
H

k

=4,5 mm 

 
 
 
 

o = 90° −

i

4 = 90° −

245°

4 = 28,75 ̊

 

Œ

[ = 00,02 − 0,082

 

Œ = 00,02 − 0,082[ 

Œ = 00,02 − 0,08273,1 = 01,46 − 5,852 

 = ‰ + 

,

− Œ = 12 + 4,5 − 5,7 = 10,8  

5 =

‰

"

− Œ

"

+ 

"

− 2‰ sin o

20‰ − Œ − 2 sin o2

5 =

12

"

− 5,7

"

+ 10,8

"

− 2 ∙ 10,8 ∙ 12 sin 28,75

2012 − 5,7 − 10,8 sin 28,752

= 46,81  

5 = 010 − 182

,

= 010 − 182 ∙ 4,5 = 45 − 81 

3.

 

Krzywka łukowa 

 

 

 

3.1

 Kąt początku otwarcia zaworu 

3.2

 Promień łuku wierzchołkowego 

 

Przyjmuję ϱ= 5,7 mm 

 

3.3

 Położenie środka C łuku wierzchołkowego 

 

3.4

 Promień boczny 

 

3.5

 Sprawdzenie promienia bocznego 

Warunek został spełniony ponieważ R=46,81mm 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
α= 28,75 ̊ 
 
 
 
 
 
 
 
 
ϱ= 5,7 mm 
 
 
A= 10,8 mm 
 
 
 
 
 
 
R=46,81 mm 
 
 
 
 
 
R=46,81mm 
 
 
 
 

background image

0

i

E

i

„

2

}

= 1,22 

 
α= 28,75 ̊ 
r= 12 mm 
 
R=46,81 mm 
α= 28,75 ̊ 
r= 12 mm 
 
 
 
 
 
X

B

=30,52 

R=46,81 mm 
ϱ= 5,7mm 
 
 
ϱ= 5,7mm 
β=42,27 ̊ 
A=10,8 mm 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
D

zW

=29,5 mm 

p

w

=250 kPa 

 
 
 
D

zW

=29,5 mm 

∆p=60 
 
 
e

zw

=62,2 mm 

e

pw

=51 mm 

S

1

=122 N 

 
 
 
 
 
 
 
 

Ž



= ‰ ∙ cos o = 12 ∙ cos 28,75 = 10,52  

’



=  ‰ ∙ sin o = 12 ∙  sin 28,75 = 5,77  

cos p =

Ž

“

5 − Œ =

30,52

46,81 − 5,7 = 0,74

 

p = cos

G

00,742 = 42,27° 

Ž

”

= Œ ∙ cos p = 5,7 ∙ cos 42,27 = 4,21  

’

”

=  +  Œ ∙ sin p = 10,8 + 5,7 ∙  sin 42,27

= 14,63  



}

B

= 200 − 400  



-

=

`

4 ∙ [

E|

"

∙ 

|

B

∙ 0

i

E

i

„

2

}

=

`

4 ∙ 029,5 ∙ 10

G6

2

"

∙ 250 ∙ 1,22

= 0,2083 = 208,3 

\

+•9

=

`

4 ∙ [

E|

"

∙ ∆

=

`

4 ∙ 029,5 ∙ 10

G6

2

"

∙ 60 ∙ 10

6

= 41,3  



7

= \



i

E

i

„

= 100 ∙

62,2

51 = 122 

 

3.6

 Współrzędne punktu granicznego E 

3.7

 Współrzędne środka B promienia R łuku roboczego 

Ž

“

= 05 − ‰2 ∙ cos o = 046,81 − 122 ∙

cos 28,75 = 30,52mm 

’

“

= 05 −  ‰2 ∙ sin o = 046,81 − 122 ∙

sin 28,75 = 16,74mm 

3.8

 Pochylenie promienia R przechodzącego przez 

punkt graniczny F 

3.9

 Współrzędne punktu F 

 

 

4.

 

Strzałka ugięcia wałka rozrządu 

4.1

 Nadciśnienie gazów w cylindrze w chwili 

otwierania zaworu wylotowego może osiągnąć 

wartość  

Dla celów obliczeniowych przyjmuję 

wartośćp

w

=250 kPa 

 

4.2

 Siły działające na krzywkę zaworu wylotowego w 

początkowej chwili jego otwierania 

 

4.3

 Siła nacisku sprężyny przy zamkniętym zaworze 

Przyjmuję S

1

=100 N 

4.4

 Siła bezwładności 

a)

  Dla celów obliczeniowych przyjmuje wartość 

masy zaworu wylotowego m

z

=0,240 kg,i 

 
X

E

=10,52mm 

Y

E

=5,77mm 

 
 
 
X

B

=30,52mm 

Y

B

=16,74mm 

 
 
 
 
cosβ=0,74 
β=42,27 ̊ 
 
 
 
X

F

=4,21mm 

Y

F

=14,63mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
p

w

=250 kPa 

 
 
 
 
 
 
 
P

g

=208,3N 

 
 
 
 
S

1min

=41,3 N 

S

1

=100 N 

 
 
P

s

=122 N 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

0

i

E

i

„

2

}

= 1,22 

 
 
 
 
m

p

=0,492 kg 

m

z

=0,240 kg 

e

p

=51 mm 

θ=415,06 cm

 

 

n=25s

-1 

 

 

 

 

ω

r

=78,57 s

-1 

R=46,81 mm 
r=12 mm 
α=Ψ=28,75 ̊ 
 
 
 
M

pW

=0,98 kg 

a

E

=214,89 m/s 

 
 
 
P

m

=210,59 N 

P

g

=208,3N 

P

s

=122 N 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
d=20 mm 
 
 
 
P=540,89 N 
J=7853,98 mm

4

 

E=210 000 MPa 
a= 130 mm 
b= 50 mm 
 
 
 
 

– = — ‰

•

"

∙ ∆4

•

∙ Œ = 415,06 C

l

 



„|

= 

„

+ 

E

∙ 0

i

E

i

„

2

}

"

+

–

i

„"

= 0,492 + 0,240 ∙ 1,22

"

+

3,26

05,12

"

= 0,98  

˜

3

=

2 ∙ ` ∙ ^

2

=

2 ∙ ` ∙ 25

2

= 78,57 h

G

 





= ˜

3

"

05 − ‰2 ∙ cos0o − T2 = 078,572

"

046,81 − 122

1000

∙ cos028,75 − 28,72 =

214,89 /h 



+

= 

„|

∙ 



= 0,98 ∙ 214,89 = 210,59  

 = 

-

+ 

7

+ 

+

= 208,3 + 122 + 210,59

= 540,89  

L =

` ∙ ~

H

64 =

` ∙ 20

H

64 = 7853,98 

H

 

z =



™L ∙



"

ˆ

"

3 ∙ 0 + ˆ2 =

540,89

210000 ∙ 7853,98 ∙

130

"

∙ 50

"

3 ∙ 0130 + 502 = 0,026 

masepopychacza m

p

=0,492 kg oraz moment 

bezwładności liczony według wzoru  

b)

  Masy zastępcze zredukowane na oś 

popychacza i zaworu wylotowego 

c)

  Prędkość kątowa wału rozrządu 

 

d)

  Przyśpieszenie popychacza w chwili otwierania 

zaworu 

 

e)

  Siła bezwładności 

 

4.5

 Całkowita siła działająca na krzywkę 

4.6

 Strzałka ugięcia  

a)

  Wymiary a i b zostały ustalone przy 

konstruowaniu i wynoszą  

a= 130 mm 

b= 50 mm 

b)

  Współczynnik sprężystości wzdłużnej stali 

przyjęto E=210 000 MPa 

c)

  Równikowy moment bezwładności przekroju 

wału 

d)

  Strzałka ugięcia 

 

 

 
 
θ=415,06 cm

5

 

 
 
 
 
 
M

pW

=0,98 kg 

 
 
 
ω

r

=78,57 s

-1

 

 
 
 
 
 
 
a

E

=214,89 m/s 

 
 
 
 
P

m

=210,59 N 

 
 
 
 
P=540,89 N 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
J=7853,98 
mm

4

 

 
 
 
f=0,026 mm 
 
 
 

 
 
 

background image

 
 
 
 
 
 
ɳ

0

=0,32 

N

e

=102 KM= 75 

kW 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
∆T

w

=5 K 

Q

ch

=58,6 kW 

c

w

=4,19 

kJ/(kg*K) 
 
 
 
 
H= 6m 
g=9,81 m/s

2

 

ρ=1000kg/m

3

 

 
 
 
 
 
 
 
 
M

w

= 2,8 kg/s 

∆p=59 kPa

 

Œ =971,8kg/m

3

 

ɳ

w

=0,5 

 
 
 

<

=

00,25 − 0,352

;

]

∙ 

X

 

<

=

00,252

0,32 ∙ 75 = 58,6 >

 



}

=

<

C

}

∙ ∆&

}

=

58,6

4,19 ∙ 6 = 2,8/h

 

Δ =  ∙ › ∙  = 6  ∙ 1000 ∙ 9,81 = 59  



„}

=



}

∙ Δ

Œ ∙ ;

}

=

2,8 ∙ 59

971,8 ∙ 0,5 = 0,33>

 

Układ chłodzenia 

1.

  Założenia wstępne 

2.

  Pompa wody 

2.1

 Ilość ciepła odprowadzanego przez wodę 

 

2.2

 Zakres temperatur 

Obieg wody wymuszony pompą z chłodnicą 
otwartą (pod ciśnieniem atmosferycznym) 
przy zastosowaniu termostatu- temperatura  
wody wypływającej z silnika wynosi: 
T

w2

=343- 363 K 

a najczęściej utrzymuję się w granicach  
T

w2

=348-358 K 

przy czym spadek temperatury wody w 
chłodnicy wynosi zwykle 

ΔT

w

=5-8 K 

dla obliczeń przyjmuję  

ΔT

w

=5 K 

 

2.3

 Wydajność pompy 

c

w

 można przyjąć jako stałą dla wody 

c

w

=4,19 kJ/(kg*K) 

 
 

2.4

 Spiętrzenie ciśnienia pompowania 

H- wysokość pompowania dla 
rozpatrywanego silnika wynosi 6 m  

 

2.5

 

Moc pompy wody 
Sprawność ogólna pompy w silnikach 
mieści się w przedziale 0,4-0,7 dla obliczeń 
przyjmuję ɳ

w

=0,5, przy założeniu 

temperatury wody w pompie 

t

w1

=86

°gęstość wody wynosi ok.971,8 

kg/m

3

 

 

3.

  Przewody wody 

3.1

 Przyjmujemy prędkość przepływu wody 

przez przewody ssane 

 
 
 
 
 
 
 
 

Q

ch

=58,6 kW 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
M

w

= 2,8 kg/s 

 
 
 
 
 
 
 
 
∆p=59 kPa 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
N

pw

=0,33 kW 

 
 
 
 

background image

 

 
 
 

M

w

= 2,8 kg/s 

w

p

=1,5 m/s 

Œ =971,8kg/m

3

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
T

w1

=363 K 

T

w2

=358 K 

 
 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 



„

= 1,5 /h 

y =



Œ ∙  =

2,8

971,8 ∙ 1,5 = 1,921 ∙ 10

G6



"

= 1921 

"

 

&

}ś3

=

&

}

+ &

}"

2

=

363 + 358

2

= 360,5 ° 

3.2

 Swobodne pole przekroju poprzecznego 

przewodów wody zakładając w

s

=1,5 m/s 

 

co odpowiada średnicy zewnętrznej 
przewodu 49,56 mm 
Zastosuję rurkę stalową ciągliwą  o średnicy 
zewnętrznej 55 mm grubości ścianek 2,5 
mm.  

4.

  Chłodnica                 

4.1

 Dobór temperatur w chłodnicy 

a)

  Spadek temperatury w chłodnicy 

ΔT

w

= 5° K 

b)

  Temperatura wody wpływającej do 

chłodnicy  

T

w2

=363 °K 

c)

  Temperatura wody dopływająca do 

silnika 

T

w1

= 358°K 

d)

  Średnia temperatura wody w chłodnicy 

e)

  Wzrost temperatury powietrza przy 

przepływie przez chłodnicę 

ΔT

p

= 11° K 

f)

  Średnia temperatura powietrza przed 

chłodnicą 

T

p1

=300 °K 

g)

  Średnia temperatura powietrza za 

chłodnicą 

T

p2

=311°K 

h)

  Średnia temperatura powietrza  

T

pśr

=305,5 °K 

 

4.2

 Powierzchnia czołowa chłodnicy 

a)

  Współczynnik wymiany ciepła między 

powietrzem i wodą 

w

p

 mieści się w granicach 10-20 m/s dla 

mojego silnika przyjmuję wartość 

prędkości powietrza przed chłodnicą 

równa 15 m/s 

 

 
 
 
 
 
F=1921 mm

2

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
T

wśr

=360,5 K 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

 
 
 

background image

 ∙ 

 ∙ 

 

w

p

=15 m/s 

 
 
 
Q

ch

=58,6 kW 

k=0,07394 
kW/m

2

T

wśr

=360,5 K 

T

pśr

=305,5 °K 

 
 
F=14,4 m

2

 

N

e

=75 kW 

 
 
 
 
 
 
F=14,4 m

2

 

 
 
 
Q

ch

=58,6 kW 

c

p

=1,005 kJ/kgK 

∆T

p

=11 K 

 
 
M

p

=5,3 kg/s 

N

e

=75 kW 

 
 
p

a

=90000 Pa 

T

p1

=300 K 

R=287 

 

 
 v

p1

=0,957 

m

3

/kg 

M

p

=5,3 kg/s 

w

p

=15 m/s 

 
F

cz

=0,34 m

V=28,8 dm

3

 

 
 
 

F =

Q

£¤

k(T

¦ś

§

− T

¨ś§

)

=

58,6

0,07394 ∙ (360,5 − 305,5)

= 14,4

m

"

 

y



X

=

14,4

75 = 0,192



"

>

©

 

4 =

y

0,5 =

14,4

0,5 = 28,8 ~

6

 



„

=

<

∆&

„

∙ C

„

=

58,6

11 ∙ 1,005 = 5,3 /h

 



„



X

=

5,3

75 = 0,071 /L

 

b

„

=

5 ∙ &

„





=

287 ∙ 300

90000

= 0,957 

6

/ 

y

'E

=



„

∙ 4

„



„

=

5,3 ∙ 0,957

15

= 0,34 

"

 

ª =

4

y

'E

=

28,8

34 = 0,847 ~

 

k=0,0017(w

p

)

0,8 

k=0,0017 *(15)

0,8

=0,07394 kW/m

2

 

b)

  Pole czynnej powierzchni chłodnicy 

c)

  Czynne pole powierzchni chłodnicy w 

odniesieniu do jednego kW 

4.3

 Objętość czynnej części rdzenia chłodnicy 

a)

  Przyjmuję stosunek F/N

e

=0,5 

b)

  Objętość czynnej części rdzenia 

chłodnicy 

 

4.4

 Strumień masy powietrza przepływający 

przez chłodnicę w jednostce czasu 

 

4.5

 Ilość powietrza przypadająca na jeden kJ 

4.6

 Pole powierzchni czołowej chłodnicy 

a)

  Objętość właściwa powietrza przed 

chłodnicą 

 

b)

  Pole powierzchni czołowej chłodnicy 

 

 

4.7

 Głębokość czynnej części rdzenia chłodnicy 

 

 

 

y



X

=

0,192 

"

>

©

 

 
k=0,07394 
kW/m

2

 
 
F=14,4 m

2

 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
V=28,8 dm

3

 

 
 
 

 
M

p

=5,3 kg/s 

 
 
M

p

/N

e

=0,071k

g/kJ 
 
 
 
 
v

p1

=0,957 

m

3

/kg 

 
 
F

cz

=0,34 m

 
 
 
 
 
δ=0,847 dm 
 
 
 
 
 

background image

 ∙ 

 ∙ 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
p

a

=90000 Pa 

T

p1

=311 K 

R=287 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
D

z

= 345 mm 

n

w

= 55 obr/s 

 
 
 
 
ɳ

w

=0,32 

M

p

=5,3 kg/s 

v

p2

=0,992 

∆p=580 Pa 
 
 
N

w

=9,53 kW 

N

pw

=0,33 kW 

 
 
 
 
n

w

= 55 obr/s 

D

w

=125 mm 

b

„"

=

5 ∙ &

„"





=

287 ∙ 311

90000

= 0,992 

6

/ 

J

E

= ` ∙ [

E

∙ ^

}

= ` ∙ 0,345 ∙ 55 =

59,61 /h 



}

=



„

∙ b

„"

∙ ∆

;

}

=

5,3 ∙ 0,992 ∙ 580

0,32

= 9,53 > 



9

= 

}

+ 

„}

= 9,53 + 0,33 = 9,86 > 

J = ` ∙ [

}

∙ ^

}

= ` ∙ 0,125 ∙ 55

= 21,6 /h 

5.

  Wentylator 

5.1

 W celu umożliwienia zaprojektowania 

wentylatora należy określić następujące 

parametry: 

a)

  M

p

=5,3 kg/s -strumień powietrza 

przepływającego przez chłodnicę w 

jednostce czasu 

b)

  Δp=580 Pa -spadek ciśnienia przy 

przepływie przez chłodnicę 

c)

  v

p2

 -objętość właściwa powietrza po 

przejściu przez chłodnicę 

 

d)

  D

z

=345 mm - pożądana średnica 

zewnętrzna wiatraka 

5.2

 Prędkość obwodowa wentylatora 

a)

  Dobór wentylatora 

W rozpatrywanym silniku zastosujemy 

wentylator blaszany 

 

HANS PRIES 

107 705, o średnicy D

z

= 345 mm z 

siedmioma łopatkami o stałej szerokości 

i stałym pochyleniu względem 

płaszczyzny  prostopadłej do osi obrotu, 

pracującym przy  n

w

= 55 obr/s 

b)

  Prędkość obwodowa 

5.3

 Moc pobierana przez wentylator 

a)

  Przyjmuję wartość współczynnika 

sprawności ogólnej ɳ

w

=0,32 

b)

  Moc pobierana przez wentylator 

5.4

 Moc potrzebna do napędu wentylatora i 

pompy wodnej 

 

5.5

 Prędkość pasa klinowego 

a)

  Zakładam średnicę skuteczną koła pasa 

wentylatora D

w

=125 mm 

b)

  Prędkość pasa klinowego 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
v

p2

=0,992 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
u

z

=59,61 m/s 

 
 
 
 
 
 
 
N

w

=9,53 kW 

 
 
 
 
N

n

=9,86 kW 

 
 
 
 
 
 
 
u=21,6 m/s 

background image

 
 
 
 
 
n

w

= 55 obr/s 

n= 25 obr/s 
ψ=1,01 
D

w

=125 mm 

 
 
 
 
D

w

=125 mm 

D

n

=277,75 mm 

A= 335 mm 
 
 
 
 
D

w

=125 mm 

D

n

=277,75 mm 

A= 335 mm 
β=13,17 ° 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
β=13,17 ° 
 
 
ϕ=153,66° 
 
 
 

[

9

= T ∙

^

}

^ ∙ [

}

= 1,01 ∙

55

25 ∙ 125

= 277,75  

sin p =

[

9

− [

}

=

277,75 − 125

2 ∙ 335

= 0,2279 

β = sin

G

0,2279 = 13,17° = 0,23 ‰~ 

 = ` ∙ [

9

180° + p°

360° ∙ ` ∙ [

}

+

180° − p°

360° + 2Chp = ` ∙ 277,75 ∙

180° + 13,17°

360°

+ ` ∙ 125 ∙

180° − 13,17°

360°

¬ = 180° − 2p = 180° − 2 ∙ 13,17°

= 153,66° 



­

= 0,46 + 0,003 ∙ 153,66 = 0,921 

5.6

 Średnica skuteczna koła pasowego 

osadzonego na wale korbowym 

a)

  Do celów obliczeniowych przyjmuję 

współczynnik poślizgu pasa ψ=1,01 

b)

  Średnica skuteczna koła pasowego 

5.7

 Długość pasa 

a)

  Odległość między osiami wiatraka a 

wału korbowego wynika z konstrukcji i 

wynosi A= 335 mm 

b)

  Kąt β 

c)

  Długość pasa 

+2 ∙ 335Ch13,17 = 1302,57 mm 

d)

  Najbliższa znormalizowana długość pasa 

wynosi L=1320 mm 

Wynik ten możemy uznać za poprawny, 

gdyż odchyłki wykonawcze nowych 

pasów wynoszą około ± 0,5% i należy się 

liczyć z wyciągnięciem się pasa o około 

1,5%. 

5.8

 Przekrój pasa 

a)

  Współczynnik k

r

 uwzględnia charakter 

obciążeń przekładni. Przy napędzie 

wentylatorów dla silników pracujących 

przy stałej liczbie obrotów przyjmuję się 

k

r

=1,3-1,7  

Dla obliczeń przyjmuję 1,5 

b)

  Kąt opasania mniejszego koła  

c)

  Współczynnik k

ϕ

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
D

n

=277,75 mm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
β=13,17 ° 
 
 
 
 
 
 
 
L=1302,57 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ϕ=153,66° 
 
 
k

φ

=0,921  

 
 
 
 

background image

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
k

φ

=0,921 

k

r

=1,5 

N

n

=9,86 kW 

 
 
 
 
 
D=335 mm 
b=8,1 mm 
 
 
D

n

=277,75 mm 

b=8,1 mm 
 
 
 
 
 
 
 
D

n

=277,75 mm 

h=19,9 mm 





=



3



­

∙ 

9

=

1,5

0,921 ∙ 9,86

= 16,06 > 

[

E

= [ + 2ˆ = 335 + 2 ∙ 8,1

= 351,2  

[

*E

= [

9

+ 2ˆ = 277,75 + 2 ∙ 8,1

= 293,95  

[

9} +U

= [

9

− 2ℎ

= 277,75 − 2 ∙ 19,9

= 237,95  

d)

  Moc obliczeniowa 

Stwierdzam, że dla prędkości prasa 20-

25 m/s wystarczy w moim przypadku 

jeden pas wielkości D (27x19 mm, 

N

0

=19-19,8 kW) 

e)

  Średnica zewnętrzna koła pasowego 

f)

  Średnica zewnętrzna koła pasowego 

osadzonego na wale korbowym 

g)

  Wymiary rowka określam na podstawie 

tabeli nr 43 „Obliczania tłokowego 

silnika spalinowego” J. Jędrzejowski 

- szerokość skuteczna rowka l

p

=11 mm 

- kąt zarysu rowka α=36° 

- średnica maksymalna dna rowka 

 
N

o

=16,06 kW 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
D

z

=351,2 

 
 
 
D

Nz

=293,95 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
D

Nz max

=237,95