background image

Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: akaszik@interia.pl, GG: 3891955 

1

Procesy poznawcze – wykład 13 (Pani dr Maria Zając, 30 maj 2005r.) 

 

 

Dygresje 

• 

Uczenie się poznawcze angaŜuje myślenie. 

• 

Procesy dyskursywne – za ich pomocą mówiący i słuchający koordynują wzajemne 
procesy rozumienia i mówienia, przetwarzają mentalnie wypowiedzi w celu ustalenia 
wspólnych ram interpretacji. (Shugar G.) 

• 

W 3 fazie cyklu rozwiązywania problemu Stenberga jest miejsce strategii. 

• 

W człowieku jest cały komputer, w komputerze niecały człowiek. (Szumakowicz) 

• 

Gibsonizm jest alternatywą twardego kognitywizmu. 

• 

Reprezentacja – odzwierciedlenie. 

• 

Prototypy – poznawcze punkty odniesienia, redukujące róŜnorodność otoczenia. 

 

 

Wy
kła

wła
ś

ci

wy 
 
Uw
aga (W V.A. rozdział 16 autorstwa Nęcki) 
Funkcje 

• 

Selekcja  bodźców;  moŜliwość  ignorowania  informacji  niezwiązanych  z celem; wiąŜą 
się z nią takie cechy procesu jak zakres i selektywność; 

• 

Zdolność  rozwijania  aktywności  poznawczej  przez  dłuŜszy  czas;  wytrzymałość, 
koncentracja; 

• 

Mechanizm  sprawowania  kontroli  poznawczej  nad  jednocześnie  wykonywanymi 
czynnościami; 

• 

Funkcja energetyczna – pobudzenie intelektu. 

 
Ograniczona  pula  zasobów  uwagi  zmusza  do  ich  rozdzielania  ze  względu  na  waŜność  i 
pilność  zadań.  (patrz  teoria  Kahnemana).  PodwyŜszone  pobudzenie  emocjonalne  równieŜ 
modyfikuje podział. 
 
Pobudzenie 

• 

Mobilizujące; walka lub ucieczka; 

• 

Lękotwórcze; część zasobów i pamięć jest przeznaczana na analizę leku. 

 
Poglądy na budowę (funkcję) pojęć 

• 

Klasyczny (Pojęcia matrycowe, arystotelesowskie – teoria zbiorów, naukowe) 

Wiedza 

Deklaratywna 

Proceduralna 

Metawiedza; Wiem, Ŝe wiem, wynik refleksji nad 

background image

Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: akaszik@interia.pl, GG: 3891955 

2

Zasada sprzeczności 

Zasada środka 

być i nie być 

albo być albo nie 

być 

posiadać jakąś 

cechę i jej nie 

posiadać 

Posiadać jakąś cechę 

lub jej nie posiadać 

N

ie

 m

o

Ŝn

za

w

n

o

 

NaleŜeć do 

kategorii i do niej 

nie naleŜeć 

T

rz

eb

NaleŜeć do kategorii 

lub do niej nie 

naleŜeć 

 

• 

Probabilistyczne  (poniewaŜ  cechy  charakteryzują  egzemplarz  tylko  z  pewnym 
prawdopodobieństwem),  prototypowe  (istnieją  najczęstsze  wypadki  przynaleŜności 
albo  idealna  reprezentacja);  nie  ma  zbioru  cech  koniecznych  i  wystarczających; 
granice pojęć są nieostre; Rosh; pojęcia naturalne; Realiści: świat nie stanowi magmy 
– zmusza do odkrywania bytów. 

• 

Egzemplarzowy 

• 

Naiwnych  teorii  wyjaśniających,  pojęcia  traktowane  są  jako  ukryte  fundamentalne 
zasady wyja
śniające. 

 
Poziomy  ogólności  –  trójwymiarowa  struktura  hierarchii  pojęciowej.  Poziomy:  nadrzędny, 
podstawowy  (na  nim  atrybuty  jednego  pojęcia  nie  są  dzielone  z  innymi  pojęciami  na  tym 
samym  piętrze;  mają  miejsce  interakcje  z  ośrodkiem  motorycznym,  są  najwcześniej 
przyswajane i najszybciej przetwarzane, na tym poziomie funkcjonują prototypy), podrzędny. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Fragment modelu Quilliana 1968 

Kręgowce 

Ptak 

Kanarek 

Struś 

Ma skrzydła 

MoŜe latać 

Ma pióra 

Ma długie cienkie 
nogi 

Jest duŜy 

Nie lata 

Ś

piewa 

Jest Ŝółty