Dawki dla opasów INRA Strona 1 z 11
BYDŁO ROSNĄCE I OPASOWE
Układanie dawek w systemie INRA
I.
ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ
EN = EN
B
+ EN
P
EN
B
= 88 kcal /kg MC
0.75
EN
P
(Mcal/dzieo) = 5.48 dB + 9.39 dT
dB – ilośd zatrzymanego dziennie białka (kg)
dT – ilośd zatrzymanego dziennie tłuszczu (kg)
II. ZAPOTRZEBOWANIE NA BIAŁKO
zapotrzebowanie bytowe (dzieo) = 3.25 BTJ /kg MC
0.75
zapotrzebowanie produkcyjne – zależne od ilości białka
zatrzymanego
III
.
ZDOLNOŚD POBRANIA PASZY (ZPP)
ZPP (JWB/dzieo) = a * MC
b
a – współczynnik zależny od wieku, otłuszczenia, rasy (0.197-0.248)
b – współczynnik zależny od poziomu produkcji (szybko rosnące 0.6, wolno rosnące 0.9)
IV
.
MINERALNE, WITAMINY (tabele)
Dawki dla opasów INRA Strona 2 z 11
Definicja
EN
B
+ EN
P
Poziom Produkcji (PP) =
__________________________
EN
B
KLASY BYDŁA OPASOWEGO
a/ szybko rosnące i opasane zwierzęta (przyrosty > 1000 g/d.)
PP
1.4
EN=EM × k
bp
(jednostka JPŻ)
b/ wolno rosnące i opasane zwierzęta (przyrosty < 1000 g/d.)
PP < 1.4
EN=EM × k
l
(jednostka JPM)
DAWKI POKARMOWE
Zapotrzebowanie zwierzęcia jest zależne od masy ciała i dziennych przyrostów
obejmuje:
1. JPM (JPŻ)
2. BTJ (g)
3. Mineralne i Witaminy
4. ZPP (JWB/dzieo)
5. DPSM (kg)
6. GED
Dawki dla opasów INRA Strona 3 z 11
UKŁADANIE DAWEK
Niezbędne pojęcia:
Dowolne pobranie suchej masy DPSM
ZPP (JWB/d)
DPSM (kg) =
______________________________________
WW
O
(JWB/kg sm)
Gęstośd energetyczna dawki GED
zapotrzebowanie na energię JPM lub JPŻ
GED =
______________________________________
=
_______________________
ZPP JWB
Gęstośd energetyczna paszy objętościowej GEO
energia paszy/kg sm JPM lub JPŻ/kg sm
GEO =
______________________________________
=
_______________________
WW
paszy objętościowej
JWB/kg sm
Wartośd energetyczna dawki WED
WED (JPM lub JPŻ) = DPSM (kg sm) * JPM (JPŻ)
p.obj
Dawki dla opasów INRA Strona 4 z 11
UKŁADANIE DAWEK
ZASADA:
Maksymalny udział pasz objętościowych w dawce przy minimalnym,
niezbędnym udziale pasz treściwych
(do zbilansowanie energii i białka w dawce).
Przyrost
Wymagany udział pasz
500 – 600 g/d
wyłącznie pasze objętościowe
600 – 1000 g/d
pasze objętościowe + niewielki udział
pasz treściwych (bilansowanie
niedoboru białka)
> 1000 g/d
pasze objętościowe + pasze treściwe
pozorna wartośd wypełnieniowa pasz
objętościowych
Dawki dla opasów INRA Strona 5 z 11
Przypadek I
GED < GEO
(nadmiar energii w paszy objętościowej
w stosunku do zapotrzebowania)
Żywienie paszami objętościowymi + niezbędna ilośd paszy treściwej
(wyrównującej)
Tok obliczeo
1. Obliczenie DPSM (kg) paszy objętościowej
ZPP
(JWB/d.)
DPSM (kg SM) =
____________________________________________
WW
O
(JWB paszy objętościowej)
2. Obliczenie wartości energetycznej dawki (WED) i możliwych przyrostów
(ilośd energii w dawce)
WED
(JPM lub JPŻ)
= DPSM
(kg, SM)
× JPM (JPŻ)
paszy objętościowej
w oparciu o pobraną energię w Tabelach sprawdzamy możliwe przyrosty
jeżeli są za wysokie – ograniczyd podawana ilośd paszy objętościowej
3. Wyliczenie niezbędnych ilości pasz treściwych (według większego
niedoboru BTJE lub BTJN)
4. Korekta ilości paszy objętościowej
Dawki dla opasów INRA Strona 6 z 11
Przykład obliczania dawki pokarmowej dla jałówki hodowlanej (HF)
Charakterystyka zwierzęcia:
jałówka hodowlana (HF)
masa ciała
400kg
zakładane przyrosty 800g/d
jednostka energii - JPM
Zapotrzebowanie (tabela 23/2)
JPM
BTJ (g)
Ca (g)
P (g)
ZPP (JWB)
GED
(JPM/JWB)
6,1
518
39
28
8,5
0,72
1 pasza objętościowa – kiszonka z kukurydzy 30% sm (nr 427)
sm %
JPM
(/kgsm)
JPŻ
(/kgsm)
BTJN
(g/kgsm)
BTJE
(g/ kgsm)
JWB
/kgsm
GEO
(JPM/JWB)
30
0,90
0,80
52
66
1,13
0,80
Sprawdzenie pokrycia energetycznego
0,72 < 0,80
GED < GEO
czyli przypadek I
kiszonka z kukurydzy może pokryd zapotrzebowanie energetyczne jałówki przy
zakładanym przyroście masy ciała.
Dawki dla opasów INRA Strona 7 z 11
1. Obliczenie DPSM kiszonki z kukurydzy (ile kiszonki może pobrad jałówka)
DPSM=ZPP/JWB
o
= 8,5 : 1,13 = 7,52 kg sm
2. Obliczenie ilości energii pobieranej w kiszonce
7,52 kg sm × 0,90 JPM/kgsm = 6,78 JPM
taka ilośd energii pozwala na większe przyrosty (ok. 900g).
Należy zatem ograniczyd ilośd kiszonki w dawce
1 kg sm kiszonki – 0,9 JPM
x kg sm – 6,1 JPM
(zapotrzebowanie)
6,1 / 0,9 = 6,78 kg sm kiszonki z kukurydzy
Bilans dawki
JPM
BTJN
(g)
BTJE
(g)
zapotrzebowanie
6,1
518
518
dostarczone w 6,78 kg sm
kiszonki z kukurydzy
6,1
353
447
bilans
-
-165
-71
3. Niedobór białka należy pokryd białkową paszą treściwą.
śruta poekstrakcyjna sojowa 48% (nr 676)
sm %
JPM
(w kg)
JPŻ
(w kg)
BTJN
(g/kg)
BTJE
(g/ kg)
88,3
1,03
1,02
328
224
potrzebna ilośd śruty :
1kg – 328 g BTJN
x kg – 165 g BTJN
x = 165/328 = 0,50kg
Dawki dla opasów INRA Strona 8 z 11
ponieważ pasza treściwa wprowadza (0.50kg × 1,03JPM) 0,51 JPM do dawki,
o tyle należy obniżyd ilośd JPM z kiszonki
Obliczenie o ile kg sm należy zmniejszyd ilośd kiszonki z kukurydzy w dawce
1 kg sm kiszonki – 0,9 JPM
x kg sm – 0,51 JPM
x = 0,57 kg sm
Nowy udział kiszonki z kukurydzy 6,78 – 0,57 = 6,21 kg sm
Bilans koocowy dawki
ilośd
JPM
BTJN
(g)
BTJE
(g)
zapotrzebowanie
max 8,5kg sm
6,1
518
518
kiszonka z kukurydzy
6,21 kg sm
5,59
323
410
śruta poekstr. sojowa 48% )
0,50 kg
0,51
167
114
razem
6,10
490
524
bilans
-
-
-28
+6
Sprawdzenie dopuszczalnego nadmiaru BTJE (tabela 39/2)
(BTJE-BTJN) / JPM = (524-490)/6,1 = 5,6
(max dopuszczalny 10-20)
Dawki dla opasów INRA Strona 9 z 11
Przypadek II
GED > GEO
(niedobór energii w paszy ob.)
Żywienie paszami objętościowymi + pasze treściwe
Przykład obliczania dawki pokarmowej dla buhajków opasanych
Charakterystyka zwierzęcia:
b
uhajek opasany (NCB)
masa ciała
450kg
zakładane przyrosty 1200g/d
jednostka energii - JPŻ
Zapotrzebowanie
JPŻ
BTJ (g)
ZPP (JWB)
GED
(JPŻ/JWB)
(tabela 29/2)
7,0
655
8,0
0,88
Pasze w dawce
pasza objętościowa
w kg sm
sm %
JPM
JPŻ
BTJN
g
BTJE
g
JWB
GEO
(JPM/JWB)
kiszonka z kukurydzy
30% sm (nr 427)
30,0
0,90
0,80
52
66
1,13
0,80
pasze treściwe
w 1 kg paszy sm % JPM
JPŻ BTJN BTJE
ziarno jęczmienia
(nr 616)
86,9
1,00
1,00
69
89
śruta poekstr. sojowa
48% (nr 676)
88,3
1,03
1,02
328
224
1. Sprawdzenie pokrycia energetycznego
0,88 > 0,80
GED > GEO
UWAGA Konieczny dodatek paszy treściwej.
Pasza treściwa w dawce powoduje obniżenie DPSM
O
,
Uwzględnid pozorną wartośd wypełnieniową
Dawki dla opasów INRA Strona 10 z 11
2. Odczytanie pozornej wartości wypełnieniowej paszy objętościowej
(Tabele 36/2 lub 37/2 zależnie od koncentracji JP w paszy treściwej)
dane do odczytu
wartośd odczytana
JWB = 1,13 /kg sm p. objęt.
JPŻ = 0,80 /kg sm p. objęt.
GED = 0,88
pasze treściwe > 1 JPM/kg → (tabela 37/2)
WW
O
= 1,24 JWB
JWB/ kg sm obj.
1,10
1,15
GED 0,85
1,17
1,24
GED 0,90
1,23
1,31
3. Obliczanie DPSM kiszonki (na podstawie pozornej wartości wypełnieniowej)
ZPP
(JWB/d.)
8,0
DPSM (kg sm) =
______________________
=
_____
= 6,45kg sm
WW
O
(pozorna)
1,24
4. Wstępny bilans dawki
ilośd
JWB
JPŻ
BTJN
(g)
BTJE
(g)
zapotrzebowanie
8,0
7,0
655
655
kiszonka z kukurydzy
6,45 kg sm 8,0
5,16
335
426
bilans
-
-
-1,84
-320
-229
5. Wyliczenie niezbędnych ilości pasz treściwych w oparciu o niedobór energii
oraz BTJE lub BTJN (według większego niedoboru)
dla energii
aX + bY = niedobór JPŻ
dla białka
cX + dY = niedobór BTJ (N lub E)
X - ilośd kg paszy treściwej energetycznej (zboża)
Y - ilośd kg paszy treściwej białkowej (śruty poekstrakcyjne)
a, b – JPŻ /kg paszy
c, d – BTJ g/kg paszy
Dawki dla opasów INRA Strona 11 z 11
W dawce jest większy niedobór BTJN (-325g)
pasze treściwe
kg
JPŻ
BTJN
ziarno jęczmienia (nr 616)
X
a= 1,00
c= 69
śruta poekstr. sojowa 48% Y
b= 1,02
d= 328
dla energii
1X + 1,02Y = 1,84
dla białka
69X + 328Y = 320
X = 1,84 -1,02Y
69(1,84 -1,02Y) + 328Y = 320
126,96 – 70,38Y + 328Y = 320
257,62Y = 193,04
Y = 0,75 kg (śr. sojowa)
X = 1,84 – 1.02 × 0,75 = 1,08 kg (jęczmieo)
ilośd
JWB
JPŻ
BTJN
(g)
BTJE
(g)
zapotrzebowanie
8,0
7,0
655
655
kiszonka z kukurydzy
6,45 kg sm 8,0
5,16
335
426
ziarno jęczmienia
1,08 kg
-
1,08
75
96
śruta poekstr. sojowa 48%
0,75 kg
-
0,78
252
172
razem
7,02
662
694
bilans
-
-
-
+4
36
Sprawdzenie dopuszczalnego nadmiaru BTJE (tabela 39/2)
(BTJE-BTJN) / JPM = (694-662)/7,02 = 4,6
(max dopuszczalny 10-20)