FINANSE_przedsiebiorstw

Wyróżniamy następujące formy dokumentów

finansowo-księgowych w przedsiębiorstwach:

BILANS

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNO –

GOTÓWKOWYCH CASH FLOW

To podstawowe sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa,
umożliwiające ocenę jego sytuacji majątkowej i finansowej

Jest dokumentem księgowym, stanowiącym podstawę dla
rachunkowego zamknięcia roku obrotowego (bilans zamknięcia)
oraz dla otwarcia kolejnego roku obrotowego (bilans otwarcia).

Stanowi fotografię przedsiębiorstwa w określonym dniu,

Stanowi fotografię przedsiębiorstwa w określonym dniu,
zwanym dniem bilansowym.

Bilans dzieli się na dwie części:

aktywa - będące wykazem posiadanego przez dane
przedsiębiorstwo majątku,

pasywa - zawierające informacje na temat źródeł finansowania
majątku.

Konstrukcja bilansu warunkuje równość aktywów i pasywów.

Analiza bilansu jest bardzo istotna, pomaga
ocenić sposób zarządzania oraz ustalić źródła
powstawania strat i zysków przedsiębiorstwa w
danym okresie.

Bilans, w odróżnieniu od rachunku wyników, ma

Bilans, w odróżnieniu od rachunku wyników, ma
charakter statyczny: pokazuje informacje o
przedsiębiorstwie według stanu na dzień
sporządzenia sprawozdania (podczas gdy
rachunek wyników obejmuje cały okres, np.
kwartał czy rok).

Analiza pozioma bilansu

polega na zestawieniu poszczególnych pozycji bilansu
na dany dzień z analogicznymi danymi, wynikającymi z
bilansu, sporządzonego na wcześniejszy dzień
bilansowy. Przy zestawieniu zmian poszczególnych
składników bilansu wszystkie wartości bilansu należy

składników bilansu wszystkie wartości bilansu należy
skorygować o współczynnik inflacji.

Analiza pionowa bilansu polega na badaniu struktury

jego podstawowych składników: zarówno
majątkowych, jak i kapitałowych. Zwraca się przy tym
uwagę na strukturę aktywów i pasywów, które opisują
wskaźniki: struktury majątku i struktury kapitału.

A K TY W A

P A S Y W A

MAJĄTEK TRWAŁY

Budynki i budowle

Środki transportowe

Maszyny i urządzenia

Wartości niematerialne i prawne
(marka firmy, patenty)

KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY

Udziały lub akcje

Wartość netto

(marka firmy, patenty)

Należności długoterminowe

MAJĄTEK OBROTOWY

Materiały i towary

Zapasy

Należności krótkoterminowe

Gotówka

ZOBOWIĄZANIA

Kredyt w banku

Zobowiązani wobec dostawców,
kontrahentów, pracowników

BILANS sporządzony na dzień ………….. roku.

to ogół składników majątkowych przedsiębiorstwa,
wykorzystywanych przy realizacji operacji
gospodarczych związanych z jego działalnością.

są sumą majątku, którego część występuje w formie
rzeczowej np. środki trwałe, zapasy materiałów i

rzeczowej np. środki trwałe, zapasy materiałów i
wyrobów gotowych, część natomiast można wyrazić
tylko wartościowo np. środki pieniężne, papiery
dłużne, należności.

w bilansie aktywa wykazywane są według zasady
wzrastającej płynności

Podział aktywów na trzy zasadnicze grupy:

Aktywa trwałe (majątek trwały) - wartości
niematerialne i prawne, rzeczowy majątek trwały,
finansowe składniki majątku trwałego oraz należności
długoterminowe,

Aktywa obrotowe (majątek obrotowy) - zapasy

Aktywa obrotowe (majątek obrotowy) - zapasy
(materiałów, produkcji nie zakończonej, produktów
gotowych, towarów, itp., )

Pozostałe aktywa - rozliczenia międzyokresowe kosztów
- czynne (wydatki lub zużycie składników majątkowych
dotyczące miesięcy następujących po miesiącu, w
którym je poniesiono).

to ogół źródeł finansowania składników majątkowych,
wyrażony w formie wartościowej,

bilans przedsiębiorstwa wymienia dwa źródła
finansowania majątku:

kapitały własne i kapitały obce (zobowiązania długo- i

kapitały własne i kapitały obce (zobowiązania długo- i
krótkoterminowe),

uporządkowane według kryterium wymagalności
(terminowości spłaty) - od najmniej wymagalnych to
jest kapitałów własnych, do najbardziej wymagalnych,
tzn. zobowiązań krótkoterminowych.

Kapitał (fundusz) własny - kapitał podstawowy, zapasowy,
rezerwowy, nie podzielony WF z lat ubiegłych, wynik
finansowy netto roku obrotowego,

Rezerwy - m.in. na podatek dochodowy od osób prawnych,

Zobowiązania długoterminowe - kredyty bankowe, pożyczki,
papiery wartościowe o terminie wykupu dłuższym niż rok,

papiery wartościowe o terminie wykupu dłuższym niż rok,

Zobowiązania krótkoterminowe i fundusze specjalne -
pożyczki i kredyty bankowe, papiery wartościowe oraz
zobowiązania o terminie zapłaty krótszym niż rok,

Rozliczenia międzyokresowe bierne i przychody przyszłych
okresów - dotyczą biernych rozliczeń międzyokresowych
kosztów za wykonane świadczenia, które jeszcze nie stanowią
zobowiązania.

Wyszczególnienie

Wartość (w PLN)

Przychody ze sprzedaży towaru X
Przychody ze sprzedaży towaru Y

KOSZTY

400 000
200 000

480 000

Rachunek zysków i strat

przedstawia wszystkie

najwa

niejsze zdarzenia finansowe w firmie wpływaj

na zwi

kszanie przychodów lub kosztów, ma charakter

dynamiczny

RACUNEK ZYSKÓW I STRAT sporządzony na dzień ………….. roku.

KOSZTY
W tym:
Amortyzacja maszyn i urządzeń
Zużycie materiałów i energii
Wynagrodzenia
Ubezpieczenia społeczne
Usługi obce
ZYSK (STRATA) BRUTTO
PODATEK DOCHODOWY
ZYSK NETTO

480 000

80 000

100 000

200 000

50 000
50 000

120 000

22 800
97 200

Analiza bilansu i rachunku wyników nie wystarcza do

sporządzenia rzetelnej oceny sytuacji firmy. Nie
zawsze wskazują zgodny z rzeczywistą chwilą stan
środków pieniężnych w firmie.

Należności lub zobowiązania księgowane są w momencie

ich powstania i mogą się różnić od faktycznego czasu
ich uregulowania. Rachunki mogą przedsiębiorstwa

ich uregulowania. Rachunki mogą przedsiębiorstwa
uregulować z opóźnieniem.

Dlatego też w celu uzyskania informacji o aktualnym

stanie płynności finansowej firmy tworzony jest
Rachunek przepływów pieniężnych i gotówkowych -
CASH FLOW.

Każda jednostka sporządzająca sprawozdanie finansowe,
wypracowuje własne metody oceny zdarzeń
gospodarczych, a obowiązujące przepisy sprawiają, że
część z nich może być przedstawiana w sposób bardziej lub
mniej korzystny.

Bilans i rachunek wyników informują jedynie o wielkości
zadłużenia, nie zawierają natomiast danych na temat

zadłużenia, nie zawierają natomiast danych na temat
terminów spłat zobowiązań.

Niejednokrotnie analiza bilansu i rachunku zysków i strat
wskazuje na wysoką rentowność przedsiębiorstwa
natomiast rachunek przepływów finansowych informuje
np. o problemach z utrzymaniem płynności.

CASH

CASH FLOW

FLOW przedsiębiorstwa

przedsiębiorstwa

Wyszczególnienie

Wartość (w PLN)

Gotówka w kasie i na rachunkach firmy z poprzednich
miesięcy

Przychód ze sprzedaży:

- zapłata za fakturę z maja za sprzedaż towaru X

1000

- zapłata za fakturę z maja za sprzedaż towaru X

- zapłata za fakturę z czerwca za sprzedaż towaru Y

Zapłata za czynsz w czerwcu

Zapłata za rachunki za energię w maju

Gotówka końcowa

400

600

- 300

- 650

1050

CF sporządzony na dzień 10.06.2012 roku

Podstawowym zało

eniem w konstrukcji CF jest

rozró

nienie trzech sfer działania przedsi

biorstwa:

operacyjnej - w sferze operacyjnej firma generuje
strumienie pieni

ęż

ne pochodz

ce z jej podstawowej

działalno

CASH FLOW

inwestycyjnej - w sferze działalno

ci inwestycyjnej

ujmuje si

strumienie pieni

ęż

ne, zwi

zane ze

zmianami stanu składników maj

tkowych firmy.

finansowej - w sferze działalno

ci finansowej,

dokładnie okre

la si

zmiany struktury kapitałów,

posiadanych przez przedsi

biorstwo.

Przepływy

rodków pieni

ęż

nych z działalno

ci operacyjnej

Wpisuje si

tu WF netto firmy (zysk lub strat

), który nast

pnie

jest korygowany o szereg pozycji: amortyzacj

, saldo

wynikaj

ce z ró

nic kursowych, odsetki i dywidendy

(otrzymane, jak i zapłacone), utworzone rezerwy, podatek
dochodowy, wynik ze sprzeda

y i likwidacji składników

Konstrukcja rachunku CF

działalno

ci inwestycyjnej, zmian

stanu zapasów, zobowi

rozlicze

dzyokresowych i przychodów przyszłych okresów.

W ten sposób uzyskujemy wielko

ść

rodków pieni

ęż

nych netto,

pochodz

cych z działalno

ci operacyjnej przedsi

biorstwa.

CF na tym poziomie powstaje poprzez odj

cie od wpływów

pieni

ęż

nych z działalno

ci operacyjnej (wielko

ść

ta jest zwykle

zbli

ona do zysku operacyjnego) wydatków pieni

ęż

nych z tego

tytułu.

Przepływy

rodków pieni

ęż

nych z działalno

inwestycyjnej

Wielko

ść

rodków pieni

ęż

nych netto z działalno

inwestycyjnej uzyskuje si

, sumuj

c nast

puj

ce pozycje:

nabycie lub sprzeda

warto

ci niematerialnych i prawnych,

składników rzeczowego maj

tku trwałego, akcji, udziałów lub

Konstrukcja rachunku CF

innych papierów warto

ciowych, udzielone lub zwrócone

yczki, otrzymane lub zwrócone dywidendy i odsetki.

W zale

ci od kierunku operacji (kupno-sprzeda

) pozycje te

przyjmuj

warto

ci dodatnie lub ujemne.

CF z tytułu inwestycji jest saldem przeprowadzanych przez
firm

w danym okresie operacji, zwi

zanych z jej składnikami

maj

tkowymi.

Przepływy

rodków pieni

ęż

nych z działalno

ci finansowej

Tu uwzgl

dnia si

szereg operacji finansowych,

przeprowadzanych przez przedsi

biorstwo w danym okresie

obrachunkowym. Chodzi tu m. in. o zaci

gni

cie lub spłat

kredytów i po

yczek, emisj

lub wykup obligacji czy innych

papierów warto

ciowych, wypłat

dywidendy, płatno

ci,

Konstrukcja rachunku CF

papierów warto

ciowych, wypłat

dywidendy, płatno

ci,

wynikaj

ce z umów leasingu finansowego, wpływy z emisji

akcji. Sumuj

c te pozycje otrzymujemy wielko

ść

rodków

pieni

ęż

nych netto z działalno

ci finansowej.

CF z działalno

ci finansowej jest saldem operacji finansowych

firmy w danym okresie obrachunkowym.

Zmiana stanu

rodków pieni

ęż

nych netto - wielko

ść

powstaje poprzez zsumowanie pozycji okresów poprzednich:
przepływów

rodków z działalno

ci operacyjnej, inwestycyjnej i

finansowej.

rodki pieni

ęż

ne na pocz

tek roku obrotowego

Tu wpisuje si

wielko

ść

, wynikaj

z rachunku przepływów

Konstrukcja rachunku CF

Tu wpisuje si

wielko

ść

, wynikaj

z rachunku przepływów

finansowych sporz

dzonego w roku poprzednim.

rodki pieni

ęż

ne na koniec roku obrotowego

Zmian

stanu

rodków pieni

ęż

nych netto w danym roku

obrachunkowym powi

ksza si

o wielko

ść

tych

rodków na

pocz

tek roku. W ten sposób otrzymujemy ostateczn

pozycj

wynikow

- stan

rodków pieni

ęż

nych na koniec roku

obrotowego.

WST

PNA ANALIZA CASH FLOW

Analiza taka dokonywana jest w celu rozpoznania pozycji
finansowej firmy. Bazuje na podziale przepływów pieni

ęż

nych

według rodzaju działalno

ci na przepływy z działalno

ci:

operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.

Konstrukcja rachunku CF

operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.

Bior

c pod uwag

trzy rodzaje strumieni pieni

ęż

nych oraz

uwzgl

dniaj

c ich dwojaki charakter (dodatni i ujemny),

wyró

nia si

osiem wariantów sytuacji, w której mo

e znale

źć

przedsi

biorstwo.

ANALIZA CASH FLOW

RODZAJE

STRUMIENI

PRZYPADKI

OPERACYJNY

INWESTYCYJNY

FINANSOWY

"+" - dodatnia warto

ść

przepływów netto z działalno

"-" - ujemna warto

ść

przepływów netto z działalno

RODZAJE STRUMIENI

PRZYPADKI

OPERACYJNY

INWESTYCYJNY

FINANSOWY

Przypadek 1 - rzadko spotykany w praktyce. Przedsiębiorstwo o

wysokiej płynności finansowej

Przypadek 2 - przedsiębiorstwo rentowne, przechodzące chwilowy

kryzys w obszarze płynności i wypłacalności. Niebezpieczna

kryzys w obszarze płynności i wypłacalności. Niebezpieczna
jest sytuacja gdy ujemna wartość przepływów z działalności
inwestycyjnej i finansowej przewyższa dodatnią wartość
przepływów z działalności operacyjnej.

Przypadek 3 - oznacza procesy restrukturyzacyjne w podmiocie,

bądź informuje o zagrożeniu wypłacalności firmy.

Przypadek 4 - określający firmę rozwijającą się, która swój rozwój

finansuje kapitałami, uzyskanymi z zewnętrz.

RODZAJE STRUMIENI

PRZYPADKI

OPERACYJNY

INWESTYCYJNY

FINANSOWY

Przypadek 5 - przedsi

biorstwo, które ma przej

ciowe trudno

ci w

obszarze rentowno

ci działalno

ci operacyjnej. Przej

ciowy

charakter tych trudno

ci podkre

la dodatni strumie

netto z

działalno

ci finansowej, oznaczaj

cy utrzymuj

skłonno

ść

inwestorów do anga

owania kapitałów w firm

Przypadek 6 - typowy dla młodych, rozwijaj

cych si

przedsi

biorstw,

Przypadek 6 - typowy dla młodych, rozwijaj

cych si

przedsi

biorstw,

które ujemne strumienie z działalno

ci operacyjnej i inwestycyjnej

pokrywaj

rodkami uzyskanymi ze

ródeł zewn

trznych.

Przypadek 7 - charakterystyczny dla przedsi

biorstwa, przechodz

cego

powa

ne trudno

ci finansowe.

Przypadek 8 - wskazuje,

e firma pokrywa wydatki zwi

zanie z

działalno

operacyjn

, i inwestycyjn

z zasobów

rodków

pieni

ęż

nych zgromadzonych wcze

niej. Utrzymywanie si

takiej

sytuacji przez dłu

szy czas zwi

ksza w istotny sposób

prawdopodobie

stwo bankructwa jednostki.

Wiązka celów - zbiór celów realizowanych przez

przedsiębiorstwa (wzrost poziomu technicznego, ilościowy i
jakościowy wzrost produkcji, eksportu, poprawa
efektywności gospodarowania, wzrost kwalifikacji załogi,
poprawa warunków pracy)

Analiza wskaźnikowa jest częścią analizy finansowej, będącą

rozwinięciem analizy wstępnej sprawozdań finansowych.
Zadaniem analizy wskaźnikowej jest dostarczenie informacji

Zadaniem analizy wskaźnikowej jest dostarczenie informacji
o operacjach gospodarczych, funkcjonowaniu
przedsiębiorstwa, a przede wszystkim o jego kondycji
finansowej.

Informacje te są wykorzystywane przez kierownictwo w

procesie zarządzania, a także przez otoczenie
przedsiębiorstwa: kredytodawców,
kontrahentów, inwestorów, audytorów, itp.

Wskaźnik aktywności - informuje jak sprawnie i efektywnie

przedsiębiorstwo używa swoich zasobów.

Wskaźnik płynności - charakteryzuje zdolność

przedsiębiorstwa do regulowania krótkookresowych
zobowiązań, oraz zdolność firmy do pokrycia bieżących
zobowiązań.

Wskaźnik rentowności - najważniejszy miernik oceny

działalności kierownictwa przedsiębiorstwa, na jego poziom

Wskaźnik rentowności - najważniejszy miernik oceny

działalności kierownictwa przedsiębiorstwa, na jego poziom
wpływa całokształt zjawisk zachodzących w
przedsiębiorstwie. Składa się ze stopy rentowności netto,
zwrotu z inwestycji, zwrotu z kapitału.

Wskaźnik stopnia wspomagania finansowego - pokazuje

relację kapitału obcego do kapitału własnego oraz zdolność
firmy do obsługi stałych obciążeń.

Wskaźnik aktywności - informuje jak sprawnie i efektywnie

przedsiębiorstwo używa swoich zasobów.

Rotacja majątku obrotowego

(majątek obrotowy / przychody netto ze sprzedaży)*360

Rotacja majątku trwałego

(majątek trwały / przychody netto ze sprzedaży)*360

Wskaźniki te określają czas "odnowienia" odpowiedniego składnika
majątku w dniach. Im jest on niższy, tym sprawniej przedsiębiorstwo

Wybrane wska

niki aktywno

Wybrane wska

niki aktywno

majątku w dniach. Im jest on niższy, tym sprawniej przedsiębiorstwo
funkcjonuje i większe ma szanse na utrzymanie dobrej kondycji
finansowej.
Rotacja należności

(należności

(należności krótkoterm

krótkoterm. / przychody netto ze sprzedaży)*360

. / przychody netto ze sprzedaży)*360

Wartość tego wskaźnika powinna zawierać się w przedziale od 30 do 50
dni. Wartość wskaźnika na poziomie 30 oznacza, że należności
krótkoterminowe odpowiadają miesięcznemu obrotowi
przedsiębiorstwa - w takim stopniu firma kredytuje swoich klientów.
Zbyt długie kredytowanie może być źródłem nadmiernych kosztów.

Wskaźnik płynności - charakteryzuje zdolność przedsiębiorstwa do
regulowania krótkookresowych zobowiązań, oraz zdolność firmy do
pokrycia bieżących zobowiązań.

Płynność finansowa ma fundamentalne znaczenie dla bieżącego
funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz jego kondycji finansowej. Jej
niski poziom jest często skutkiem błędnych decyzji kierownictwa firmy.

Wybrane wska

niki płynno

Wybrane wska

niki płynno

Przyczyny niskiej płynności:

•

błędne zaplanowanie przychodów i rozchodów,

•

opóźnienie produkcji,

•

osłabienie popytu na produkty,

•

nierzetelność odbiorców w zakresie płatności,

•

zaniechanie przez banki finansowania przedsiębiorstwa,

•

wzrost stóp procentowych,

•

zmiany kursów walutowych.

Wskaźnik bieżącej płynności (III):

(majątek

(majątek obr

obr. + zobowiązania międzyokresowe)/ (

. + zobowiązania międzyokresowe)/ (zobowiąz

zobowiąz. bieżące)

. bieżące)

Wskaźnik bieżącej płynności jest istotny ze względu na
porównanie zobowiązań bieżących z odpowiadającymi im ze
względu na źródło zabezpieczenia aktywami obrotowymi. Jako
wartości optymalne podaje się przedział od 1,5 do 2,2
(bezpieczne funkcjonowane firmy).

Wybrane wska

niki płynno

Wybrane wska

niki płynno

(bezpieczne funkcjonowane firmy).
Wskaźnik płynności szybkiej (II)

(płynne środki obrotowe)/( zobowiązania bieżące)

Płynne środki obrotowe oznaczają aktywa bieżące pomniejszone
o zapasy, rozliczenia międzyokresowe czynne. Wskaźnik ten
obrazuje stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych
aktywami o wysokim stopniu płynności. Przyjmuje się, że jego
wartość powinna kształtować się na poziomie 1,0.

Wskaźnik płynności gotówkowej (I)

(środki pieniężne + akcje przeznaczone do obrotu) / (

(środki pieniężne + akcje przeznaczone do obrotu) / (zobow

zobow.

bieżące)

Wskaźnik ten jest najczęściej używanym do poznania
krótkoterminowej płynności przedsiębiorstwa. Określa, jaka część
zobowiązań bieżących ma pokrycie w najbardziej płynnych aktywach.
Jako minimalną wartość bezpieczną tego wskaźnika podaje się 0,2.
Wskaźnik płynności gotówkowej

Wybrane wska

niki płynno

Wybrane wska

niki płynno

Wskaźnik płynności gotówkowej

(środki pieniężne) / (zobowiązania bieżące)

Jest to najbardziej rygorystyczny miernik, jaki daje się policzyć na
podstawie oficjalnych sprawozdań finansowych. Brak jest w
literaturze informacji o minimalnym bezpiecznym poziomie tego
wskaźnika. Obecnie można w zasadzie postawić znak równości
między środkami pieniężnymi w kasie, a ulokowanymi na rachunku
bankowym. Aktualne systemy bankowe umożliwiają transfer środków
w ciągu kilku godzin, a niekiedy wręcz on-line.

Kapitał pracujący

(majątek obrotowy)

(majątek obrotowy) -- (zobowiązania bieżące)

(zobowiązania bieżące)

Wskaźnik ten obrazuje w jednostkach pieniężnych nadwyżkę (lub
niedobór) płynnych aktywów nad zobowiązaniami
krótkoterminowymi.
Kapitał pracujący / aktywa
Podobnie jak w przypadku poprzedniego, może przybierać wartości

Wybrane wska

niki płynno

Wybrane wska

niki płynno

Podobnie jak w przypadku poprzedniego, może przybierać wartości
ujemne. Brak jest wskazań co do jego bezpiecznych wartości.
Płynność finansowa jest pojęciem bardzo złożonym i wnioskowanie
na jej temat na podstawie poziomu przedstawionych wyżej
wskaźników, może często okazać się niewystarczające. Płynność wielu
towarów jest uzależniona od sezonu. Czasami na możliwości
upłynniania majątku nałożone są ograniczenia ustawowe, np.
istniejące w Polsce zakazy obniżania cen cukru przez producentów
poniżej wartości granicznych.

Wskaźnik rentowności - najważniejszy miernik oceny działalności

kierownictwa przedsiębiorstwa, na jego poziom wpływa
całokształt zjawisk zachodzących w przedsiębiorstwie. Składa się
ze stopy rentowności netto, zwrotu z inwestycji, zwrotu z kapitału.

Rentowność przedsiębiorstwa jest uważana za fundamentalny
miernik efektywności działania przedsiębiorstwa. Rentowność
możemy rozpatrywać w wartościach bezwzględnych, jako dodatni lub
ujemny wynik finansowy, lub też w porównaniu do innych wartości

Wybrane wska

niki rentowno

Wybrane wska

niki rentowno

ujemny wynik finansowy, lub też w porównaniu do innych wartości
bilansowych.
Podstawowe rodzaje zysków, jakie są wykorzystywane przy badaniu
rentowności:
zysk brutto na sprzedaży,
zysk na sprzedaży,
zysk na działalności gospodarczej (zysk operacyjny),
zysk brutto,
zysk netto.

Marża zysku brutto ze sprzedaży

(zysk brutto ze sprzedaży) / (przychód ze sprzedaży netto)

Wskaźnik ten oddaje stopień rentowności sprzedaży towarów i usług
w zakresie podstawowej działalności przedsiębiorstwa.
Marża zysku operacyjnego

(zysk na działalności operacyjnej) / (przychód ze sprzedaży netto)

Ten wskaźnik, w porównaniu z poprzednim, uwzględnia koszt
sprzedaży, koszty ogólnego zarządu oraz pozostałe koszty i przychody

Wybrane wska

niki rentowno

Wybrane wska

niki rentowno

sprzedaży, koszty ogólnego zarządu oraz pozostałe koszty i przychody
operacyjne. Wskaźnik ten jest bardzo ważny, gdyż daje informację o
rzeczywistych możliwościach osiągania zysku na podstawowej,
prowadzonej przez firmę działalności.
Marża zysku brutto

(zysk brutto) / (przychód ze sprzedaży netto)

Powyższy wskaźnik obejmuje całość zysku przed opodatkowaniem
Główną cechą tego wskaźnika jest uwzględnianie całości osiągniętych
zysków oraz niezależność od stopy podatkowej.

Marża zysku netto

(zysk netto) / (przychód netto ze sprzedaży)

Wysoka wartość tego wskaźnika wskazuje na dużą możliwość
generowania zysku przez przedsiębiorstwo i pośrednio na dobrą
kondycję finansową. Wartość tego wskaźnika w przeważającym
stopniu decyduje o rentowności przedsiębiorstwa.
Stopa zwrotu z kapitału własnego

(zysk netto) / (kapitał własny)

Wybrane wska

niki rentowno

Wybrane wska

niki rentowno

(zysk netto) / (kapitał własny)

Jego niska wartość może być spowodowana słabą rentownością ale
również niewielkim zadłużeniem firmy. Jego wartości należy
interpretować w porównaniu ze stopniem zadłużenia firmy.
Stopa zwrotu z aktywów

(zysk netto) / (aktywa)

Opisuje dochodowość wszystkich aktywów przedsiębiorstwa.
Oznacza to, że na jego wysokość ma wpływ, obok zysku, wielkość
majątku trwałego i obrotowego oraz rozliczenia międzyokresowe.

Wskaźnik stopnia wspomagania finansowego - pokazuje relację

kapitału obcego do kapitału własnego oraz zdolność firmy do
obsługi stałych obciążeń.

Stopa zadłużenia

(zobowiązania) / (aktywa)

Zobowiązania oznaczają całość długów przedsiębiorstwa. Mogą to
być pożyczki bankowe o każdym horyzoncie czasowym, kredyty

Wybrane wska

niki zadłu

enia

Wybrane wska

niki zadłu

enia

być pożyczki bankowe o każdym horyzoncie czasowym, kredyty
kupieckie czy wyemitowane obligacje. Wskaźnik ten w najprostszy
sposób obrazuje stopień finansowania przedsiębiorstwa ze źródeł
obcych, bez rozróżniania ich pochodzenia. Właściwy poziom tego
wskaźnika powinien oscylować między 0,57 a 0,67.

Wskaźnik struktury pasywów

(zobowiązania) / (kapitał własny)

Powyższy wskaźnik jest najczęściej używany jako miara stanu
zadłużenia firmy, głównie z powodu jego czytelności. Przyjmowało
się, że jego wartość nie powinna przekraczać relacji 1:1, ale w
warunkach stabilnej gospodarki wiele przedsiębiorstw funkcjonuje
przy znacznie większym udziale kapitału obcego. Wysoki stopień

Wybrane wska

niki zadłu

enia

Wybrane wska

niki zadłu

enia

przy znacznie większym udziale kapitału obcego. Wysoki stopień
finansowania obcego może wpływać pozytywnie na poziom zysku,
ale dla stabilności finansowej skutek jest niekorzystny.
Wskaźnik dźwigni finansowej

(aktywa) / (kapitał własny)

Im wyższa wartość tego wskaźnika tym większy jest stopień
posiłkowania się kapitałem obcym i tym większym ryzykiem
obciążona jest działalność.

Podobnie jak w ocenie płynności finansowej, przy analizie
stopnia zadłużenia nie zawsze wystarczające jest pobranie
odpowiednich danych z bilansu firmy.
Problem tkwi głównie w wycenie oraz spełnianiu funkcji
zabezpieczającej przez konkretne rzeczowe składniki
majątku.
Aktywa w postaci samochodów mogą zostać względnie

Analiza wska

nikowa

Analiza wska

nikowa

Aktywa w postaci samochodów mogą zostać względnie
skutecznie upłynnione, natomiast np. skomplikowana linia
technologiczna, mimo swojej dużej wartości, stanowi słabe
zabezpieczenie, gdyż w razie potrzeby ograniczenia
działalności lub bankructwa, zbycie jej będzie bardzo
trudne lub wręcz niemożliwe. Praktycznie więc, pokrycie
długu będzie musiało odbyć się z innych składników
majątku.

Rodzaje kosztów i przychodów przedsiębiorstwa:

Koszt całkowity (total cost – TC) – to suma kosztów stałych i zmiennych
Koszty stałe (fixed cost- FC) – koszt ponoszony przez przedsiębiorstwo niezależnie
od wielkości produkcji
Koszty zmienne(variable cost – VC) – koszt, który zmienia się wraz ze zmianą ilości
produkcji, a więc wraz ze zmianą nakładu zmiennych czynników produkcji.
Koszt marginalny (krańcowy) (marginal cost –MC) – przyrost kosztu całkowitego
spowodowany zwiekszeniem produkcji o jednostkę. MC=ΔTC / ΔQ

Przeciętny koszt stały (averadge fixed cost – AFC)- koszt stały przypadający na
jednostkę produktu.  AFC= FC / Q
Przeciętne koszty zmienne(average variable cost – AVC) – koszt przeciętny
przypadający na jednostkę produkcji .  AVC = VC / Q
Przeciętny koszt całkowity (average total cost – AC) – koszt całkowity przypadający
na jednostkę produktu  ATC = TC/ Q

Utarg całkowity (przychód) – wpływy firmy ze sprzedaży towarów i usług
Utarg krańcowy – przyrost utargu całkowitego uzyskany w skutek zwiększenia
produkcji(lub sprzedaży) o jednostkę.
Zysk całkowity = utarg całkowity – koszty całkowite

Zasada podejmowania decyzji produkcyjnych przez
przedsiębiorstwa odbywa się poprzez wyznaczenie
następujących wskaźników:

1. Próg rentowności, umożliwiający osiąganie zysku:

utarg całkowity > kosztu całkowitego

2. Optimum techniczne, kiedy produkcja wytwarzana jest

Decyzja produkcyjna

2. Optimum techniczne, kiedy produkcja wytwarzana jest

po najniższych kosztach:

koszt marginalny = koszt przeciętny całkowity

3. Optimum ekonomiczne, kiedy wielkość produkcji

zapewnia przedsiębiorstwu osiąganie maksymalnego
zysku :

utarg marginalny = koszt marginalny

Prawo nieproporcjonalnej wydajności

odnosi się do krótkiego okresu, dysponujemy wówczas ograniczoną
ilość danego czynnika wytwórczego, którego nie możemy powiększyć,
a zwiększanie rozmiarów produkcji dokonuje się poprzez stopniowe
dodawanie pozostałych czynników produkcji.

Prawo proporcjonalnej wydajności

zmiany poziomu kosztów są proporcjonalne do zmian rozmiarów
produkcji, każdą następną jednostkę wyrobu otrzymujemy ponosząc
takie same nakłady, koszty krańcowy i przeciętny są równe.

takie same nakłady, koszty krańcowy i przeciętny są równe.

Przeciętna produkcyjność pracy

jest wielkością produkcji na jednego zatrudnionego.

Płaca realna

jest to płaca nominalna podzielona przez przeciętny poziom cen
nabywanych dóbr i usług konsumpcyjnych.

Techniczne optimum produkcji

punkt, w którym krzywa kosztów krańcowych przecina krzywą
przeciętnych kosztów całkowitych, polega na minimalizacji
przeciętnych kosztów wytwarzania.

Krańcowa produkcyjność pracy

jest przyrostem produkcji w stosunku do przyrostu zatrudnionych.

Krzywa jednakowego produktu (izokwanta)

jest to krzywa, która pokazuje obszar możliwych kombinacji ilości
pracowników i maszyn pozwalających wyprodukować tą samą ilość
produktu.

Krzywa możliwości produkcyjnych

jest graficznym przedstawieniem różnych kombinacji dóbr, które
mogą być wytwarzane gdy wszystkie zasoby są w pełni efektywnie

mogą być wytwarzane gdy wszystkie zasoby są w pełni efektywnie
wykorzystane.

Krzywa popytu na pracę

jest malejącą funkcją płacy realnej ze względu na malejącą
produkcyjność krańcową, pokazuje,że dla każdego poziomu płacy
realnej przedsiębiorstwo wybierze taki poziom zatrudnienia, przy
którym krańcowy produkt pracy będzie się równał płacy realnej.

Prawo malejącej produktywności pracy

w miarę wzrostu zatrudnienia rośnie suma wytworzonego produktu,
ale przyrosty produkcji stopniowo są coraz mniejsze.