Obieg Sabathe
Opracowanie: Ewa Fudalej - Kostrzewa
1
OBIEG SABATHE
Oznaczenia jak w obiegu Otto
Stopień sprężania:
2
1
s
V
V
Stopień rozprężania:
4
5
r
V
V
Stopień wzrostu objętości (stopień obciążenia):
3
4
V
V
Stopień izochorycznego wzrostu ciśnienia:
2
3
p
p
Zależność pomiędzy stopniem sprężania a stopniem rozprężania:
3
4
2
4
5
4
2
1
4
5
2
1
r
s
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
Obieg Sabathe
Opracowanie: Ewa Fudalej - Kostrzewa
2
Ciepło doprowadzone do obiegu (na wykresie T-S, pole a-2-3-4-c) jest sumą ciepła
doprowadzonego izochorycznie w przemianie 2-3 (na wykresie T-S, pole a-2-3-b) i ciepła
doprowadzonego izobarycznie w przemianie 3-4 (na wykresie T-S, pole b-3-4-c).
dp
dv
d
Q
Q
Q
3
4
p
dp
2
3
v
dv
T
T
c
M
Q
)
T
T
(
c
M
Q
Ciepło odprowadzone (na wykresie T-S, pole a-1-5-c):
5
1
v
o
T
T
c
M
Q
Ciepło obiegu (na wykresie T-S, pole 1-2-3-4-5):
o
d
Q
Q
Q
jest zamieniane na pracę obiegu teoretycznego L
t
, zgodnie z pierwszą zasadą termodynamiki
(przyrost energii wewnętrznej czynnika roboczego po wykonaniu obiegu jest równy zero).
Praca obiegu teoretycznego (praca teoretyczna, na wykresie p-V, pole 1-2-3-4-5):
2
,
1
A
5
,
4
A
4
,
3
A
o
d
t
L
L
L
Q
Q
Q
L
gdzie:
- L
A3,4
– praca absolutna wykonana przez gaz (oddana na zewnątrz) w przemianie izobarycznej
3-4:
3
4
3
4
,
3
V
V
p
L
A
- L
A4,5
– praca absolutna wykonana przez gaz (oddana na zewnątrz) w przemianie izentropowej
4-5:
4
5
5
,
4
1
T
T
k
R
M
L
A
- L
A1,2
– praca absolutna wykonana nad gazem (dostarczona z zewnątrz) w przemianie
izentropowej 1-2:
1
2
2
,
1
1
T
T
k
R
M
L
A
Sprawność obiegu teoretycznego (sprawność teoretyczna):
3
4
2
3
1
5
3
4
p
2
3
v
1
5
v
d
o
d
o
d
t
T
T
k
T
T
T
T
1
T
T
c
M
T
T
c
M
T
T
c
M
1
Q
Q
1
Q
Q
Q
(1)
Temperatury w powyższym równaniu wyznacza się z równań przemian tworzących obieg
Sabathe:
- z równania izentropy 1-2 wyznacza się temperaturę T
2
:
1
k
s
1
1
k
2
1
1
2
1
k
2
2
1
k
1
1
T
V
V
T
T
V
T
V
T
- z równania izochory 2-3 wyznacza się temperaturę T
3
:
Obieg Sabathe
Opracowanie: Ewa Fudalej - Kostrzewa
3
1
1
k
s
2
2
3
2
3
2
3
2
3
T
T
p
p
T
T
T
T
p
p
- z równania izobary 3-4 wyznacza się temperaturę T
4
:
1
1
k
s
3
3
4
3
4
3
4
3
4
T
T
V
V
T
T
T
T
V
V
- z równania izentropy 4-5 wyznacza się temperaturę T
5
:
1
k
1
k
s
1
1
k
1
k
s
4
1
k
r
4
1
k
5
4
4
5
1
k
5
5
1
k
4
4
T
T
T
1
T
V
V
T
T
V
T
V
T
Po uwzględnieniu powyższych zależności we wzorze (1) otrzymuje się:
1
)
1
(
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
k
k
T
T
k
T
T
T
T
k
k
s
k
s
k
k
s
k
s
k
s
k
s
k
t
(2)
1
)
1
(
1
1
1
k
k
k
s
t
Obieg Sabathe może przejść w obieg Otto, jeśli φ = 1 lub w obieg Diesla, jeśli = 1. Stosownie
do tego zależność (2) przyjmie postać:
- dla φ = 1
k
1
s
t
1
- sprawność obiegu teoretycznego Otto,
- dla = 1
1
k
1
1
k
k
1
s
t
- sprawność obiegu teoretycznego Diesla.
ZADANIA
1. Silnik cieplny pracuje według teoretycznego obiegu Sabathe. Czynnikiem roboczym jest gaz
doskonały o następujących parametrach: R=189 J/(kg∙K), c
p
=815 J/(kg∙K). Stopień sprężania
wynosi ε
s
=14, stopień obciążenia φ=2. Temperatura T
min
=280K, T
max
=2100K. Obliczyć
ciepło doprowadzone, ciepło odprowadzone, sprawność teoretyczną obiegu.
Odp.: q
d
= 1126 kJ/kg, q
odp
= -559 kJ/kg, η
t
= 0,503.