background image

101. Metody uzyskiwania ultrad

ź

wi

ę

ków  

 
Ultrad

ź

wi

ę

ki to fale mechaniczne, których 

dolna granica cz

ę

stotliwo

ś

ci drga

ń

 wynosi  

ok. 16 – 20 kHz dla człowieka.  
 
Ultrad

ź

wi

ę

ki mozna otrzyma

ć

 dwiema 

metodami:  

 Odwrotny efekt piezoelektryczny  

Zjawisko  piezoelektryczne  polega  na  
powstawaniu  pola  elektrycznego  pod  
wpływem  napr

ę

ze

ń

  mechanicznych,  przy  

poddawaniu  kryształu,  np.  kwarcu   
działaniu  sił  

ś

ciskaj

ą

cych  lub  

rozci

ą

gaj

ą

cych.  Gdy  kryształ  poddany  

zostanie  
odpowiednio  skierowanej  sile  na  
powierzchni  tych  kryształów  pojawiaj

ą

  si

ę

 

ładunki elektryczne.  
Odwrotny  efekt  piezoelektryczny  polega  na  
powstawaniu  napr

ę

ze

ń

  kryształu  w  

takt  przyłozonego  zmiennego  napi

ę

cia  o  

cz

ę

stotliwo

ś

ci  f.  Przy  cz

ę

stotliwo

ś

ciach  

rezonansowych drgania charakteryzuj

ą

ce si

ę

 

wysok

ą

 amplitud

ą

 przekazywane s

ą

 

na cz

ą

steczki powietrza i staj

ą

 si

ę

 

ź

ródłem fal 

ultrad

ź

wi

ę

kowych.  

 Zjawisko magnetostrykcji 

Zjawisko  magnetostrykcji  polega  na  
odkształceniu  (skróceniu  lub  wydłuzeniu)  
ferromagnetyka umieszczonego w zmiennym 
polu magnetycznym.  
Ferromagnetyk,  w  kształcie  pr

ę

ta  

składaj

ą

cy  si

ę

  z  rdzenia  z  nawini

ę

t

ą

  

cewk

ą

,  

przez  któr

ą

  płynie  pr

ą

d  pod  wpływem  

zmiennego  pola  magnetycznego  
zwi

ą

zanego  z  przepływem  pr

ą

dy  

sinusoidalnego  wykonuje  drgania  podłuzne  
z  
cz

ę

sto

ś

ci

ą

  dwukrotnie  wi

ę

ksz

ą

  od  cz

ę

sto

ś

ci  

płyn

ą

cego  pr

ą

du.  Drgania  

przenoszone  s

ą

  na  cz

ą

steczki  powietrza  i  

przyczyniaj

ą

  si

ę

  do  powstania  

ultrad

ź

wi

ę

ków.