Drukarz_825[01].Z4.01

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Magdalena Fijałkowska

Eksploatowanie maszyn do drukowania sitowego
825[01].Z4.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Charakteryzowanie maszyn sitodrukowych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2.

Eksploatowanie maszyn i urządzeń do drukowania sitowego

5.2.1. Ćwiczenia

5.3.

Organizowanie stanowiska pracy przy maszynach sitodrukowych zgodnie
z przepisami bhp, ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska

5.3.1. Ćwiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  drukarz,  w  obrębie  jednostki
modułowej  825[01].Z4.01  „Eksploatowanie  maszyn  do  drukowania  sitowego”.  Jednostka
modułowa  zawarta  jest  w  module  „Technologia  drukowania  sitowego”  (schemat  układu
jednostek modułowych przedstawiony jest na stronie 4 tego poradnika).

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazaniami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

–

wykaz literatury.

Treść programu jednostki modułowej zawiera podstawowe zagadnienia związane

z eksploatowaniem maszyn do drukowania sitowego.

Ze względu na fakt, Ŝe drukowanie sitowe przeprowadza się na maszynach, naleŜy

zdobyć wiedzę i umiejętności o właściwej ich eksploatacji, poznać budowę, mechanizmy
maszyn, a takŜe zastosować przepisy bhp podczas ich uŜytkowania.

Z racji tego, Ŝe przekazywane w bieŜącej jednostce zagadnienia mogą stanowić dla ucznia

nowość  ze  względu  na  szczególny  charakter  drukowania  sitowego,  waŜna  jest  aktywna  rola
nauczyciela,  szczególnie  w  zakresie  ćwiczeń.  Części  materiału  nauczania  nie  moŜna
zaprezentować  w  postaci  zadań  praktycznych.  W  celu  jak  najlepszego  zapoznania  ucznia
z techniką  sitową  drukowania,  naleŜy  zgromadzić  duŜą  ilość  materiałów  dydaktycznych,
takich jak: gotowe formy drukowe wykonane róŜnymi metodami, siatki, katalogi materiałów,
przykładowe podłoŜa drukowe, schematy maszyn.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania–uczenia się, np. metody
projektów, ćwiczeń praktycznych, pokazu z objaśnieniami. Zaleca się, aby odbywały się takŜe
wycieczki dydaktyczne do zakładów pracy.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej w grupach 3–5-osobowych.

Po zakończeniu realizacji programu, zaleca się zastosowanie testu dydaktycznego

wielostopniowego. W tym celu, w poradniku zamieszczono przykładowy test wielokrotnego
wyboru, sprawdzający wiedzę oraz test typu „próba pracy”. Testy przygotowane są razem
z obudową metodyczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

charakteryzować główne grupy materiałów poligraficznych,

–

klasyfikować i charakteryzować podłoŜa drukowe,

–

klasyfikować farby drukarskie i lakiery,

–

charakteryzować właściwości drukowe i uŜytkowe farb,

–

klasyfikować materiały pomocnicze stosowane podczas drukowania,

–

klasyfikować kleje,

–

charakteryzować materiały stosowane do konstrukcji maszyn poligraficznych,

–

określać przeznaczenie materiałów poligraficznych,

–

określać właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i technologiczne materiałów
stosowanych w poligrafii,

–

kwalifikować materiały poligraficzne do produkcji,

–

dobierać materiały do wykonaniu określonego wyrobu poligraficznego,

–

korzystać z PN, literatury technicznej i innych źródeł informacji,

–

określać metody utylizacji odpadów poligraficznych,

–

analizować schematy blokowe automatycznego sterowania i automatycznej regulacji,

–

rozpoznawać na podstawie oznaczenia rodzaj materiału konstrukcyjnego części maszyn,

–

rozpoznawać i charakteryzować połączenia rozłączne i nierozłączne stosowane
w maszynach i urządzeniach,

–

określać rolę zabezpieczeń stosowanych w maszynach i urządzeniach,

–

określać zasady uŜytkowania oraz bieŜącej konserwacji maszyn i urządzeń,

–

określać wymagania jakie muszą spełniać formy sitodrukowe,

–

wykonywać sitodrukową formę drukową,

–

zamontować formę sitodrukową w maszynie,

–

oceniać jakość sitodrukowych form drukowych,

–

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej,

–

współpracować w grupie,

–

analizować i wyciągać wnioski,

–

oceniać swoje umiejętności,

–

uczestniczyć w dyskusji,

–

prezentować siebie i grupę w której pracujesz,

–

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posłuŜyć się terminologią dotyczącą drukowania w technice sitodrukowej,

−

scharakteryzować zasady drukowania w technice sitodrukowej,

−

rozróŜnić podstawowe typy maszyn sitodrukowych,

−

rozpoznać główne zespoły i mechanizmy maszyn do drukowania sitowego,

−

określić parametry techniczne i moŜliwości technologiczne maszyn sitodrukowych,

−

dobrać maszynę do drukowania sitowego w zaleŜności od rodzaju i wielkości produkcji,

−

obliczyć czas wykonania określonej produkcji,

−

obsłuŜyć maszyny sitodrukowe zgodnie z instrukcją obsługi,

−

zaplanować czynności obsługowe na stanowisku pracy maszyn sitodrukowych,

−

rozpoznać zabezpieczenia stosowane w maszynach sitodrukowych,

−

przygotować maszynę do drukowania,

−

zastosować zasady eksploatacji maszyn sitodrukowych,

−

przewidzieć zagroŜenia dla Ŝycia i zdrowia podczas obsługi maszyn sitodrukowych,

−

dobrać środki ochrony indywidualnej podczas obsługi maszyn sitodrukowych,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01]
Moduł:

Technologia drukowania sitowego 825[01].Z4

Jednostka modułowa:

Eksploatowanie maszyn do drukowania sitowego
825[01].Z4.01

Temat: „Klasyfikacja maszyn sitodrukowych”.

Cel ogólny: RozróŜnianie podstawowych typów maszyn sitodrukowych

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

sklasyfikować maszyny sitodrukowe,

−

rozpoznać maszyny sitodrukowe na rysunkach,

−

wymienić elementy charakterystyczne dla maszyn sitodrukowych,

−

scharakteryzować zasadę działania maszyn sitodrukowych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład wprowadzający,

−

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja konferencyjna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

w grupach 3–4-osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki maszyn sitodrukowych,

−

poradnik dla ucznia.

Przebieg zajęć:

Powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności.

Nawiązanie do tematu, przedstawienie celów zajęć.

Zapis tematu zajęć.

Wykład wprowadzający na temat poznanych maszyn sitodrukowych.

Rozdanie uczniom rysunków do wykonania ćwiczenia i udzielenie odpowiedzi na pytania
dotyczące realizacji ćwiczenia.

Wykonanie ćwiczenia przez uczniów.

Prezentowanie wyników pracy.

Dyskusja na temat trudności w realizacji ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć

Podsumowanie zajęć.

Wykonanie notatki z wykonanego ćwiczenia.

Praca domowa

Narysuj poznane maszyny sitodrukowe w zeszycie i opisz zasadę działania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

–

Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

Ankieta:

Odpowiedz na poniŜsze pytania. Udzielone odpowiedzi pozwolą ocenić skuteczność

zajęć i dokonać ewentualnych zmian.

Czy potrafisz rozróŜnić na rysunkach rodzaje maszyn sitodrukowych?

Czy potrafisz wymienić podstawowe elementy maszyn sitodrukowych?

Czy potrafisz omówić zasadę działania maszyn sitodrukowych?

Czy potrafisz sklasyfikować maszyny sitodrukowe?

Czy któraś część zajęć była dla ciebie niezrozumiała? JeŜeli TAK, to która.

TAK NIE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01]
Moduł:

Technologia drukowania sitowego 825[01].Z4

Jednostka modułowa:

Eksploatowanie maszyn do drukowania sitowego
825[01].Z4.01

Temat: Organizowanie stanowiska pracy przy maszynie sitodrukowej zgodnie

z przepisami bhp.

Cel ogólny: Zastosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciw

poŜarowej podczas pracy przy maszynach sitodrukowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

skorzystać z instrukcji bhp,

−

dobrać odpowiednie środki ochrony indywidualnej,

−

wymienić zagroŜenia wynikające z pracy przy maszynie sitodrukowej,

−

zorganizować bezpieczne stanowisko pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

w grupach 4–5-osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje bhp,

−

rodki ochrony indywidualnej,

−

poradnik dla ucznia.

Przebieg zajęć:

Powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności.

Nawiązanie do tematu, przedstawienie celów zajęć.

Zapis tematu zajęć.

Pogadanka na temat drukowania sitowego, jego charakterystyka.

Dyskusja na temat podstawowych zasad bezpieczeństwa przy maszynie sitodrukowej.

Rozdanie uczniom instrukcji bhp i środków ochrony indywidualnej.

Organizowanie bezpiecznego stanowiska pracy.

Prezentowanie wyników pracy.

Dyskusja na temat zagroŜeń występujących podczas drukowania sitowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć

Podsumowanie zajęć.

Wykonanie notatki z wykonanego ćwiczenia.

Praca domowa

Wypisać

rodki

ochrony

indywidualnej

niezbędne

drukowania

farbami

rozpuszczalnikowymi.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

Ankieta:

Odpowiedz na poniŜsze pytania. Udzielone odpowiedzi pozwolą ocenić skuteczność

zajęć i dokonać ewentualnych zmian.

Czy potrafisz korzystać z instrukcji bhp?

Czy znasz podstawowe środki ochrony indywidualnej?

Czy potrafisz bezpiecznie zorganizować stanowisko pracy przy maszynie
sitodrukowej ?

Czy potrafisz wymienić zagroŜenia występujące podczas drukowania sitowego?

Czy któraś część zajęć była dla ciebie niezrozumiała? JeŜeli TAK, to która.

TAK NIE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1.

Charakteryzowanie maszyn sitodrukowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie rysunku omów budowę i zasadę działania drukowania sitowego na

maszynie cylindrycznej.

Wskazówki do realizacji
Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczenia wymaga od nauczyciela wcześniejszego

przygotowania pomocy dydaktycznych. Przed przystąpieniem do zajęć naleŜy przypomnieć
charakterystykę drukowania sitowego. Nauczyciel omawia z uczniami rysunek maszyny
sitodrukowej cylindrycznej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

uwaŜnie prześledzić jakie elementy posiada maszyna sitodrukowa,

prawidłowo nazwać wyszczególnione elementy maszyn sitodrukowych,

prześledzić drogę podłoŜa drukowego przez maszynę sitodrukową,

na podstawie własnej analizy omówić budowę i zasadę drukowania na maszynie
sitodrukowej cylindrycznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja konferencyjna.

rodki dydaktyczne:

−

schemat maszyny sitodrukowej cylindrycznej bez objaśnień części maszyny,

−

schemat maszyny sitodrukowej cylindrycznej z objaśnieniami części maszyny,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Nazwij prawidłowo elementy maszyny sitodrukowej płaskiej wskazane na rysunku.

Wskazówki do realizacji
Wymagane jest wcześniejsze przygotowanie rysunku maszyny sitodrukowej płaskiej

z objaśnieniami oraz bez objaśnień. Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na zasadę działania
maszyny. Ćwiczenie powinno odbyć się w grupach 4–5-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien:

uwaŜnie prześledzić jakie elementy posiada maszyna sitodrukowa,

rozróŜnić schematycznie przedstawione elementy maszyny sitodrukowej,

poznać zasadę drukowania sitowego,

podać nazwy wskazanych elementów maszyny sitodrukowej płaskiej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład wprowadzający,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja konferencyjna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

schemat maszyny sitodrukowej płaskiej bez objaśnień części maszyny,

−

schemat maszyny sitodrukowej płaskiej z objaśnieniami części maszyny,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Podaj róŜnice w budowie i zasadzie działania pomiędzy maszyną sitodrukową ręczną

a półautomatyczną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować przykładowe

rysunki maszyn ręcznych i półautomatycznych, omówić z uczniami zasady ich działania.
NaleŜy szczególnie zwróć uwagę na elementy róŜniące obie maszyny. Ćwiczenie powinno
odbyć się w grupach 2–3-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przypomnieć sobie sposób drukowania na maszynie ręcznej,

przypomnieć sobie sposób drukowania na maszynie półautomatycznej,

porównać schematy maszyn,

zastanowić się nad elementami wspólnymi i róŜniącymi obu maszyn,

sporządzić tabelę, w której zamieścisz róŜnice w budowie i zasadzie działania pomiędzy
maszyną sitodrukową ręczną a półautomatyczną.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja konferencyjna.

Ś

rodki dydaktyczne

−

schemat maszyny sitodrukowej ręcznej,

−

schemat maszyny sitodrukowej półautomatycznej,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń do drukowania sitowego

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Maksymalna wydajność rotacyjnej maszyny sitodrukowej wynosi 100 m/min. Oblicz czas

potrzebny do zadrukowania 10 000 m podłoŜa.

Wskazówki do realizacji:
Do przeprowadzenia ćwiczenia nauczyciel powinien przedstawić przykładowe obliczenia

wydajności maszyn. Ćwiczenie powinno się odbyć w grupach 2-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zastanowić się nad prawidłowym przeliczeniem czasu do wykonania zadanej ilości

odbitek,

pamiętać o zachowaniu jednakowych jednostek miary i czasu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

sytuacyjna,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kalkulator,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj proces smarowania maszyny przedstawionej na rysunku.

Wskazówki do realizacji
Warunkiem koniecznym do realizacji ćwiczenia jest przygotowanie przez nauczyciela

instrukcji smarowniczych i przykładowych rysunków oraz pytań prowadzących do wykonania
ć

wiczenia metodą tekstu przewodniego. Nauczyciel powinien wyjaśnić zasadę pracy

z tekstem przewodnim. Ćwiczenie powinno odbyć się w grupach 4–5-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować pytania prowadzące do ćwiczenia praktycznego,

zapoznać się z budową maszyny sitodrukowej przedstawionej na rysunku,

zapoznać się z instrukcją smarowniczą danej maszyny,

wyznaczyć właściwy rodzaj smarowania poszczególnych części maszyny,

zaznaczyć na rysunku pojemniki i miejsca, które przed uruchomieniem maszyny naleŜy
dopełnić olejem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zestaw pytań prowadzących do wykonania ćwiczenia praktycznego,

−

rysunek maszyny sitodrukowej,

−

instrukcja smarownicza,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Określ etap eksploatacji maszyny na podstawie kontroli zapotrzebowania na czynniki

smarujące.

Wskazówki do realizacji
Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczenia wymaga objaśnienia pojęcia eksploatacji

urządzeń scharakteryzowanie oraz etapów pracy maszyny. Nauczyciel powinien zwrócić
uwagę na czas trwania poszczególnych etapów eksploatacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

scharakteryzować eksploatację maszyn sitodrukowych,

rozpoznać zadany etap eksploatacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Organizowanie stanowiska pracy przy maszynach

sitodrukowych zgodnie z przepisami bhp, ochrony
przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz środki do ochrony indywidualnej podczas mycia maszyny sitodrukowej po

drukowaniu farbami UV.

Wskazówki do realizacji

Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczenia wymaga przygotowania instrukcji bhp.

Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na właściwości farb UV oraz sposób mycia maszyny
sitodrukowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z właściwościami farb UV,

zaplanować kolejność mycia elementów maszyny,

dobrać środki ochrony indywidualnej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

zestaw instrukcji bhp,

−

ubrania ochronne, rękawice ochronne, okulary ochronne,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Określ, jakie szkolenie powinien odbyć pracownik przed dopuszczeniem do pracy na

półautomatycznej maszynie sitodrukowej.

Wskazania do realizacji
Warunkiem koniecznym do wykonania zadania jest przedstawienie przez nauczyciela

moŜliwości szkolenia pracownika przed przystąpieniem do pracy, a takŜe charakterystyki
róŜnych rodzajów szkoleń bhp.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami bhp,

sprawdzić zagroŜenia występujące na danym stanowisku pracy,

sklasyfikować rodzaje szkoleń bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład wprowadzający,

−

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

zestaw instrukcji bhp,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Zorganizuj stanowisko pracy przy stole do sitodruku ręcznego zgodnie z zasadami

ergonomii.

Wskazówki do realizacji
W celu prawidłowego wykonania zadania nauczyciel powinien przygotować odpowiednie

materiały umoŜliwiające proces drukowania sitowego, a takŜe sprzęt, narzędzia. Nauczyciel
powinien zwrócić uwagę, aby przygotowywane stanowisko pracy było bezpieczne i zgodne
z zasadami ergonomii. Ćwiczenie powinno odbyć się w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

przygotować materiały, sprzęt i narzędzia potrzebne do wykonania drukowania zgodnie
z zasadami ergonomii,

pamiętać o przepisach bhp,

dobrać odpowiednie środki do ochrony indywidualnej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

zestaw przepisów bhp i ochrony przeciwpoŜarowej,

−

arkusz do sporządzenia notatek,

−

materiały, sprzęt i narzędzia potrzebne do wykonania zadania,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„

Eksploatowanie maszyn do

drukowania sitowego”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 12, 17, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. d, 5. c, 6. b, 7. a, 8. d, 9. d, 10. c, 11. c,
12. a, 13. b, 14. c, 15. a, 16. c, 17. d, 18. a, 19. b, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Scharakteryzować zasady drukowania
w technice sitodrukowej

Zastosować terminologię dotyczącą
drukowania sitowego

Rozpoznać główne mechanizmy
maszyn do drukowania sitowego

Scharakteryzować zasadę działania
maszyn sitodrukowych

Zorganizować stanowisko pracy

Rozpoznać instrukcję smarowania
maszyny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić skutki zagroŜeń dla zdrowia
podczas drukowania sitowego

Wskazać zabezpieczenia stosowane
w maszynach sitodrukowych

Dobrać maszynę sitodrukową do
rodzaju produkcji

Rozpoznać maszyny do drukowania
sitowego

Obliczyć czas wykonania określonej
produkcji

Dobrać maszynę sitodrukową do druku
na róŜnych podłoŜach

Wskazać zagroŜenia podczas obsługi
maszyn sitodrukowych

14 Obliczyć czas wydrukowania nakładu

Rozpoznać metody eksploatacji
maszyn

Dobrać środki ochrony indywidualnej
podczas obsługi maszyn sitodrukowych

Zastosować urządzenia do smarowania
maszyn

18 Zastosować przepisy bhp

Rozpoznać główne mechanizmy
i zespoły maszyn sitodrukowych

Określić moŜliwości technologiczne
maszyn sitodrukowych

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.

Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązywania zadań testowych.

Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,
kartę odpowiedzi).

Udziel odpowiedzi na pytania formalne uczniów.

Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed zakończeniem sprawdzianu.

JeŜeli uczeń zakończy test przed czasem to podnosi rękę i czeka aŜ nauczyciel odbierze od
niego pracę.

Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłoŜenie przyborów do pisania.

Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję, masz na tę czynność 5 minut.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

MoŜesz uzyskać maksymalnie 20 punktów.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aŜ nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Rysunek przedstawia zasadę drukowania sitowego
a)

bezkontaktowego.

bez odskoku.

z odskokiem.

kontaktowego.

Twardość listwy raklowej podaje się w stopniach
a)

niemieckich.

Shorea A.

francuskich.

Schoppera.

Elementy charakterystyczne dla maszyny sitodrukowej to
a)

mechanizm unoszenia ramy, mocowania rakla.

duktor farbowy, rakiel zgarniający.

zespół zwilŜający, walec rastrowy.

rakiel zgarniający, samonakładak.

Na schemacie przedstawiono zasadę działania maszyny sitodrukowej
a)

rotacyjnej.

płaskiej.

dociskowej.

cylindrycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WyposaŜenie stanowiska pracy do sitodruku ręcznego to

stół sitodrukowy, podłoŜe w zwoju, rakiel, rama sitodrukowa.

półautomat sitodrukowy, podłoŜe w arkuszach, sito cylindryczne.

stół sitodrukowy, podłoŜe w arkuszach, rakiel, rama sitodrukowa.

półautomat sitodrukowy, karuzela, podłoŜe w arkuszach.

Informację na temat olejów i smarów uŜywanych do smarowania centralnego i ręcznego
podawane są w instrukcji

technologicznej.

smarowniczej.

bhp i ppoŜ.

elektrycznej.

NiepoŜądanym skutkiem gromadzenia się elektryczności statycznej mogą być

wyładowania iskrowe i wybuch.

zatrucie oparami rozpuszczalników.

jonizacja powietrza.

obciąŜenia statyczne.

urządzeniach

elektrycznych

napięciu

powyŜej

jako

ochronę

przeciwporaŜeniową stosuje się

odgrodzenie się.

odzerowanie.

jonizowanie.

uziemienie.

Zadrukowywanie tapet umoŜliwiają

stoły do sitodruku ręcznego.

półautomaty sitodrukowe.

automaty sitodrukowe.

maszyna rotacyjna.

10.

Schemat przedstawia zasadę działania maszyny sitodrukowej

cylindrycznej do drukowania plakatów.

półautomatycznej do drukowania stoŜków.

płaskiej do drukowania tkanin.

uniwersalnej do drukowania sferycznego.

11.

Szybkość drukowania na cylindrycznej maszynie sitodrukowej wynosi 5000
odbitek/godzinę. Czas potrzebny do wykonania 100 000 odbitek wynosi

5 godzin.

10 godzin.

20 godzin

50 godzin.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12.

Maszyna sitodrukowa do drukowania na przedmiotach z tworzyw sztucznych to maszyna:

automatyczna z sekcją aktywacji powierzchni.

rotacyjna z proszkowaniem.

cylindryczna z sekcją aktywacji powierzchni.

płaska z proszkowaniem.

13.

ZagroŜenia występujące podczas obsługi maszyn sitodrukowych to:

zapylenie.

opary rozpuszczalników.

wibracje.

promieniowanie IR.

14.

Czas potrzebny do 2-kolorowego zadrukowania 500 koszulek: na 1 kolorowej maszynie
o wydajności 100 odbitek/godzinę, wynosi

2 godziny.

5 godzin.

10 godzin.

20 godzin.

15.

Konserwacja maszyn obejmuje:

oczyszczenie, smarowanie codzienny przegląd.

mycie, przyrządzanie, smarowanie.

naprawę, smarowanie, oczyszczanie.

regenerację, smarowanie, mycie.

16.

rodki ochrony indywidualnej przy pracy z farbami i zmywaczami rozpuszczalnikowymi to

okulary, fartuch.

rękawice, kask.

ubranie ochronne, rękawice.

okulary, ubranie ochronne.

17.

Towotnica słuŜy do smarowania

olejowego centralnego.

olejowego ręcznego.

w kąpieli olejowej.

ręcznie smarem stałym.

18.

W przypadku zatrucia oparami rozpuszczalników naleŜy

zapewnić dopływ świeŜego powietrza.

wykonać masaŜ serca.

wykonać sztuczne oddychanie.

ułoŜyć na prawym boku.

19.

Perforowany blat w maszynie do sitodruku płaskiego umoŜliwia umocowanie podłoŜa za
pomocą

listew.

podciśnienia.

przyklejenia.

haczyków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Eksploatowanie maszyn do drukowania sitowego

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST II

Test „próba pracy” do jednostki modułowej „Eksploatowanie maszyn do drukowania
sitowego”

Próba pracy ma w zamierzeniu spełniać dwa zadania:

sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie
powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,

przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie drukarz.
W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie

spotkają się na egzaminie. Próbę pracy naleŜy przeprowadzić w części organizowanie. Próbę
pracy przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę.
Po pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.

Ocenianie:

niedostateczny

do 2 pkt.

dopuszczający

2 pkt.

dostateczny

3 pkt.

dobry

4 pkt.

bardzo dobry

5 pkt.

Uwaga: nie przewiduje się oceny celującej.

WyposaŜenie stanowiska do przeprowadzania próby pracy:

WyposaŜenie na stanowisku

Liczba

Półautomatyczna maszyna sitodrukowa

1 szt.

Sitodrukowe formy

2 szt.

Narzędzia do regulacji maszyny, mocowania formy i rakla

1 kpl.

Farby sitodrukowe

2 szt.

Tkanina - koszulki

21 szt.

Przyrządy kontrolno-pomiarowe

1 kpl.

Zmywacze

1 kpl.

rodki ochrony indywidualnej

1 kpl.

Informacja dla ucznia

Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki
stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia
i numer stanowiska.

Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem
roboczym i jego wyposaŜeniem. Masz na to 10 minut.

Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie
miejscu (czas wykonania zadania wynosi 30 minut).

Pamiętaj, Ŝe podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje  wykonywane  przez  Ciebie  czynności  i  nie  będzie  udzielać  Ci  Ŝadnych
wskazówek.  Nauczyciel  interweniuje  tylko  w  przypadku  naruszenia  przez  Ciebie
przepisów  bhp,  ochrony  przeciwpoŜarowej  i  moŜe  w  takim  przypadku  przerwać
wykonywanie zadania.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne:
Zorganizuj stanowisko do drukowania techniką sitodruku w dwóch kolorach na 20

koszulkach farbami rozpuszczalnikowymi, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy. Dobierz środki ochrony indywidualnej niezbędne na tym stanowisku.

Instrukcja wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:

Przeanalizuj dokładnie treść zadania.

Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:

wykaz niezbędnych maszyn i urządzeń,

wykaz niezbędnych materiałów,

wykaz środków ochrony indywidualnej.

Zorganizuj stanowisko pracy.

Wykonaj zadanie zgodnie z przepisami bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód: Drukarz
Symbol cyfrowy zawodu 825[01]
Oznaczenie tematu ...................
Oznaczenie zadania ..................
PESEL

Data urodzenia

dzień miesiąc rok

Nr stanowiska

PLAN DZIAŁANIA

Wykaz materiałów niezbędnych do wykonania zadania.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2.

Wykaz urządzeń, narzędzi niezbędnych do wykonania zadania:

Wykaz środków ochrony indywidualnej niezbędnych do wykonania zadania:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne:
Zorganizuj stanowisko do drukowania techniką sitodruku w dwóch kolorach na 20

koszulkach farbami rozpuszczalnikowymi, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy. Dobierz środki ochrony indywidualnej niezbędne na tym stanowisku.

Czas wykonania zadania wynosi 180 minut.

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba

pkt.
0–1

Czynność 1: Sporządzenie wykazu maszyn i urządzeń niezbędnych do
wykonania zadania

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zapisał:

półautomatyczna maszyna sitodrukowa,
narzędzia do regulacji poszczególnych zespołów maszyny

sitodrukowej

Czynność 2: Zapisanie wykazu materiałów potrzebnych do wykonania
zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zapisał:

2 sitodrukowe formy,
2 farby,
podłoŜe do zadrukowania – koszulki,

zmywacze

Czynność 3: Zapisanie wykazu środków ochrony indywidualnej
niezbędnych do wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zapisał:

ubranie ochronne,
rękawice ochronne.

Suma punktów w obszarze – I. Planowanie

Czynność 4: Zgromadzenie niezbędnych urządzeń, narzędzi w do
wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zgromadził: wokół
sitodrukowej maszyny:

2 sitodrukowe formy,
2 sitodrukowe farby,
narzędzia do regulacji zespołów maszyny,
podłoŜe drukowe – koszulki,
zmywacz.

Czynność 5: Zgromadzenie środków ochrony indywidualnej

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zgromadził na stanowisku:

ubranie ochronne,

rękawice ochronne

Suma punktów w obszarze – II. Organizowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Arends R.I.: Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa 1994

BranŜowe Normy

BHP na stanowiskach pracy w przemyśle poligraficznym z uwzględnieniem oceny ryzyka
zawodowego, COBRPP, Warszawa 2006

Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba
Druku, Warszawa 1999

Jakucewicz S, Magdzik S.: Podstawy poligrafii, WSiP, Warszawa 1997

Kochaniak R.: Sitodrukowe farby UV a ochrona pracy i środowiska. „Świat Druku”
Nr 1/2004

Poligrafia a ochrona środowiska. Najlepsze dostępne techniki (BAT) w przemyśle
poligraficznym. Polska Izba Druku. COBRPP, Warszawa 2001

Polskie Normy

Stankiewicz B., Czech G.: Sitodruk. COBRPP, Warszawa 2001

10.

Moos  J.,  Koludo  A.  (red.):  Metody  aktywizujące  z  uwzględnieniem  technologii
informacyjnej  w  kształceniu  dorosłych.  Stowarzyszenie  Dyrektorów  i  Nauczycieli
Centrów  Kształcenia  Praktycznego  –  Łódzkie  Centrum  Doskonalenia  Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego, Łódź 2006

11.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997