Badania dokumentów

od pisma ręcznego

po sfałszowane druki urzędowe

dr Michał Gramatyka

Dokument

art. 115 kk: 

“Dokumentem jest każdy przedmiot lub zapis na 

komputerowym nośniku informacji, z którym 

związane jest określone prawo albo który, ze 

względu na zawartą w nim treść stanowi dowód 

prawa, stosunku prawnego lub okoliczności 

mającej znaczenie prawne”

Kodeksowe typy: podrabianie i przerabianie 

dokumentu, posługiwanie się nim jako 

autentycznym

podstawowe definicje:

grafologia – “nauka o piśmie” czyli wszystko, co 
ma związek z historią, techniką, psychologią, 
fizjologią i identyfikacją pisma;

pismoznawstwo – pojęcie obejmujące badania 
identyfikacyjne pisma oraz psychologię pisma;

psychologia pisma – badanie potwierdzonych 
naukowo zależności pomiędzy pismem a cechami 
osobowości;

badania identyfikacyjne pisma – “czy dany 
grafizm pochodzi od danej osoby”

metodologia badań:

materiał kwestionowany – to, co mamy zbadać;

materiał porównawczy – to, w oparciu o co 
przeprowadzamy badanie;

materiał wpływowy – próbki pisma pozyskane w 
obecności biegłego;

materiał bezwpływowy – powstały w sposób 
niezależny (listy, notatki w zeszytach itp.);

specyfika: podpisy i sytuacje odzwierciedlające 
moment powstania materiału kwestionowanego.

kierunki badań pisma ręcznego:

odrębności pisma – różnice pomiędzy grafizmami;

cechy płci w piśmie – inaczej piszą Panie a inaczej 
Panowie...;

fluktuacje pisma – spowodowane zarówno 
warunkami zewnętrznymi jak i wewnętrznymi;

“odchylenia materialne”

czyli odstępstwa od wzorców 

“elementarzowych” wpojonych nam w 

dzieciństwie, w toku przyswajania sobie nawyku 

pisarskiego.

co podlega badaniom?

topografia pisma

struktura dokumentu;
układ tekstu na podłożu;
układ dat; 
układ nagłówków;
układ podpisów;
prawe i lewe marginesy.

właściwości geometryczne

wielkość pisma;
kąt nachylenia;
proporcje w “trzech 
strefach”;
odległości międzyliterowe;
odstępy międzyliniowe

impuls pisma

impuls wyrazowy

impuls literowy

impuls wyrazowy

impuls grammowy

impuls mieszany

sposoby wiązania liter

system wiązań arkadowy

system wiązań girlandowy

system wiązań pętlicowy

system wiązań kątowy

system wiązań supełkowy

system wiązań nitkowy

cieniowanie linii

Sposób nacisku środka pisarskiego na 
podłoże – linie wstępujące i zstępujące

budowa pojedynczych znaków 

punkty rozpoczęcia i zakończenia;
kierunek kreślenia linii

badania wydruków

Dziękuję za uwagę!