3. POJĘCIE MNIEJSZOŚCI W SOCJOLOGII 

21.03.2010 ♣ zjazd III 

Opracowanie na podstawie: wykład dr. Jana Burzyńskiego 
 

 

MAKROSTRUKTURY ♣  WYKŁADY

 
 

dr Jan Burzyński

 

 

 

Stron

a

1 

G R U P A   M N I E J S Z O Ś C I O W A  

 
Kategoria społeczna obejmująca pewną populację wyróżnioną w obrębie szerszej zbiorowości na podstawie 

pewnych  cech,  które  są  negatywnie  oceniane  przez  dominującą  większość  społeczeństwa.  Cechami,  które 
mogą  być odbierane  jako  ważne  są:  wygląd zewnętrzny,  wzory  zachowań, styl  życia,  język,  cechy  kultury, 

religia, przynależność organizacyjna, dziedzictwo historyczne, itp. 

 
 

T Y P O L O G I E  

 

P O D Z I A Ł  

L .  

W I R T H A  

Z E  

W Z G L Ę D U  

N A  

S T O S U N K I  

M I Ę D Z Y   W I Ę K S Z O Ś C I Ą   A   M N I E J S Z O Ś C I Ą  

Luis Wirth wyróżnił 4 typy mniejszości: 
 

mniejszości  pluralistyczne  –  charakterystyczne  dla  społeczeństw  współczesnych,  demokratycznych, 

typowe dla społeczeństw wielonarodowych, wieloetnicznych; 

 

mniejszości  asymilacjonistyczne  –  wykazują  chęć  asymilacji  do  większości,  nie  dążą  do  zachowania 

odrębności (np. emigracja z pobudek ekonomicznych); 

 

mniejszości  secesjonistyczne  –  w  sposób  wyraźny  demonstrują  swoją  odrębność,  nie  podlegają 

wpływom (np. kultura judaistyczna); 

 

mniejszości bojownicze – domagają się swoich praw na drodze walki, przemocy. 

 

P O D Z I A Ł   Z E   W Z G L Ę D U   N A   G E N E Z Ę  

Na podstawie kryterium genezy wyróżnia się typy mniejszości: 
 

mniejszości anaksacyjne – powstają w wyniku przyłączenia określonego terytorium wraz z ludnością 
do innego państwa (np. struktura państwa rosyjskiego); 

 

mniejszości kolonialne – pojawiają się w związku z napływem obcej kulturowo ludności; 

 

mniejszości niewolnicze – związane z niewolnictwem; 

 

mniejszości imigracyjne albo przymusowe (azylanci) albo dobrowolne (imigranci).   

 
 

M N I E J S Z O Ś Ć   N A R O D O W A   i   E T N I C Z N A  

 

Mniejszości  narodowe  –  zbiorowości  o  pewnych  wspólnych,  wyróżniających  się  cechach  kulturowych, 

takich  jak język, zwyczaje, tradycje,  historia,  kultura,  silne poczucie własnej  odrębności, które z powodów 
historycznych lub wymuszonych zajmują określoną przestrzeń geograficzną i deklarują inną niż większość 

opcję narodową.  
 

Grupy  etniczne  –  zbiorowości,  które  wykształtowały  własną  odrębność,  nie  tworzą  jednak  odrębnego 
narodu.  Mniejszość etniczna kojarząc swoją ojczyznę prywatną z terytorium, jednocześnie wyraża się o niej 

jako o ideologicznej. 
 

Mniejszości w Polsce zaczęły się odradzać w 1989r., ostatni spis robiony był w 2002 roku.