6. Polityka imigracyjna

Imigracja w prawie UE

Poj

cie dotyczy WYŁ

CZNIE obywateli P3

<->Obywatele UE korzystaj

z prawa swobodnego

przemieszczenia i pobytu w innych pa

stwach

członkowskich [art. 21 TFUE, dyr. 2004/38/WE]

Polityka UE dotyczy zarówno legalnej imigracji, jak i
zwalczania imigracji nielegalnej

„szczególny charakter WPI”

WPI zwi

zana jest z ochron

granic zewn

trznych UE

oraz polityk

zatrudnienia w UE

Rozró

nienie poj

ęć

UCHOD

CA/IMIGRANT

Geneza polityki imigracyjnej. Program Tampere
1999 r. – zasady wspólnotowej polityki imigracyjnej

Utworzenie wspólnotowego systemu azylu i imigracji

Integracja obywateli P3 przebywaj

cych legalnie w UE i zbli

enie ich

statusu prawnego do obywateli UE

Zbli

enie przepisów w zakresie przyjmowania obywateli P3,

które

uwzgl

dni

potrzeby gospodarcze i demograficzne PCZ oraz ich

historyczne uwarunkowania

Zwalczanie nielegalnej imigracji; a) grup organizuj

cych przejazd do

UE, przedsi

biorców wykorzystuj

cych nielegalnych imigrantów b)

zagwarantowanie praw ofiar handlu lud

Wsparcie dla PCZ na granicy zew. UE

Współpraca PCZ w zakresie polityki wizowej

Współpraca (gospodarcza, społeczna, kulturalna) z pa

stwami

pochodzenia i tranzytu imigrantów

Zawieranie umów o readmisj

Europejski pakt o imigracji i azylu
2008 r. – priorytet prezydencji
Francji

ęć

najwa

niejszych zobowi

politycznych

przyj

tych przez PCZ:

organizacja legalnej imigracji przy uwzgl

dnieniu

priorytetów, potrzeb i zdolno

ci przyjmowania

imigrantów okre

lonych przez poszczególne PCZ

zwalczanie nielegalnej imigracji, zwłaszcza poprzez
readmisj

zwi

kszenie skuteczno

ci kontroli granicznych,

utworzenie Europy, b

cej obszarem azylu,

utworzenie partnerstwa globalnego z pa

stwami

pochodzenia i tranzytu, sprzyjaj

c powstawaniu synergii

dzy migracjami a rozwojem

Asymilacja

imigrantów

Relacje z

krajem

pochodzenia

imigrantów

Sytuacja

dzynarod

owa

Stosunek

społecze

twa do

„obcych”

Mniejszo

narodowe w

PCZ

Sytuacja

ekonomiczna

PCZ

Determinanty

polityki

imigracyjnej

PCZ

Podstawa prawna dla polityki imigracyjnej –
art.79 TFUE

1. Unia rozwija wspóln

polityk

imigracyjn

maj

na celu zapewnienie, na

dym etapie,

skutecznego zarz

dzania przepływami migracyjnymi

sprawiedliwego traktowania obywateli pa

stw trzecich przebywaj

cych

legalnie w Pa

stwach Członkowskich

, a tak

e zapobieganie

nielegalnej

imigracji i handlowi lud

mi oraz wzmocnione ich zwalczanie

2. Do celów ust

pu 1 Parlament Europejski i Rada, stanowi

c zgodnie ze

zwykł

procedur

prawodawcz

, przyjmuj

ą ś

rodki w nast

puj

cych

dziedzinach:

a) warunki wjazdu i pobytu, jak równie

normy dotycz

ce procedur wydawania

przez Pa

stwa Członkowskie długoterminowych wiz i dokumentów

pobytowych, w tym do celów ł

czenia rodzin;

b) okre

lenie praw obywateli pa

stw trzecich przebywaj

cych legalnie w

stwie Członkowskim, w tym warunków dotycz

cych swobody

przemieszczania si

i pobytu w innych Pa

stwach Członkowskich;

c) nielegalna imigracja i nielegalny pobyt, w tym wydalanie i odsyłanie osób

przebywaj

cych nielegalnie;

d) zwalczanie handlu lud

mi, w szczególno

ci kobietami i dzie

mi.

3. Unia mo

e zawrze

z pa

stwami trzecimi umowy o readmisji obywateli

stw trzecich, którzy nie spełniaj

warunków wjazdu, obecno

ci lub

pobytu na terytorium jednego z Pa

stw Członkowskich lub przestali je

spełnia

, do pa

stw pochodzenia lub pa

stw, z których oni przybywaj

Art. 80 TfUE

Polityki Unii, o których mowa w niniejszym

rozdziale, oraz ich wprowadzanie w

ycie

podlegaj

zasadzie solidarno

ci i

sprawiedliwego podziału odpowiedzialno

dzy Pa

stwami Członkowskimi, w tym

równie

na płaszczy

nie finansowej. Akty Unii

przyj

te na podstawie niniejszego rozdziału

zawieraj

, w ka

dym niezb

dnym przypadku,

odpowiednie

rodki w celu zastosowania tej

zasady.

rodki podejmowane w zakresie

reglamentacji imigracji

Rozp. 1030/2003/WE - jednolity format
dokumentów pobytowych, zawieraj

cych

dane biometryczne

Wytyczne dla pa

stw członkowskich w

zakresie ograniczania prawa pobytu dla:
osób pracuj

cych na własny rachunek,

pracowników uczniów i studentów

zobowi

zanie do przekazywania danych

dotycz

cych legalnych i nielegalnych

imigrantów EUROSTATOWI

Rezydent długoterminowy

Dyr. 2003/109/WE

Cel dyrektywy; zapewnienie podobnego statusu prawnego we wszystkich
PCZ, przybli

enie statusu rezydenta do statusu obywatela UE

Warunki otrzymania statusu rezydenta:

Nieprzerwany i legalny

przez

5 lat

pobyt na terytorium PCZ, stałe i regularne dochody, ubezpieczenie
zdrowotne, spełnienie warunków integracji

Decyzja negatywna: osoba stanowi zagro

enie dla bezpiecze

stwa i

porz

dku publicznego, jedynymi powodami odmowy nie mog

wzgl

ekonomiczne

Decyzja pozytywna; zezwolenie na pobyt wa

ne co najmniej przez okres 5

lat [automatyzm decyzji]

GWARANCJA RÓWNEGO TRAKTOWANIA; rezydenci powinni by

równouprawnieni z obywatelami PCZ w zakresie dost

pu do edukacji,

zatrudnienia, działalno

ci gospodarczej, ubezpieczenia społecznego i

pomocy socjalnej

SZCZEGÓLNA OCHRONA PRZED WYDALENIEM

Prawo do przemieszczania si

po terytorium UE

liwo

ść

zamieszkania na terytorium innego PCZ (ograniczenia w celu

eliminacji wtórnych ruchów migracyjnych, konieczno

ść

otrzymania nowego

zezwolenia)

Prawo do ł

czenia rodzin

Prawo zawarte w art. 8 ust. 1 EKPrCz

dy ma

prawo do poszanowania swojego

ycia prywatnego i

rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.

Dyr. 2003/86/WE w sprawie ł

czenia rodzin

Osoba z P3 posiadaj

ca prawo pobytu na co

najmniej 1 rok i perspektywy na jego przedłu

enie,

e wnioskowa

o udzielenie takiego prawa:

mał

onkowi, małoletnim dzieciom, które przebywaj

poza UE

PCZ mo

e uzale

udzielenie prawa od:

posiadanie mieszkania,

rodków na utrzymanie,

ubezpieczenia zdrowotnego, znajomo

ci j

zyka,

uczestniczenie w kursach integracyjnych

Dyrektywa w sprawie niebieskiej
karty

Cel: ułatwienie realizacji Strategii Lizbo

skiej,

zapobieganie „drena

owi mózgów”

ustanowienie wspólnej przyspieszonej i
elastycznej procedury przyjmowania wysoko
wykwalifikowanych imigrantów oraz zapewnienie
atrakcyjnych warunków pobytu i mobilno

„niebieska karta” daje prawo wysoko
wykwalifikowanym imigrantom oraz członkom
ich rodzin do wjazdu do PCZ i pobytu w tym
pa

stwie, a tak

e dost

p do rynku pracy w

danym sektorze

liwo

ść

przeniesienia si

do innego PCZ

Wybrane dane dotycz

ce liczby

cudzoziemców w Polsce

na podstawie danych GUS za rok 2007

W ko

cu 2007 r. prawie 43 tys. cudzoziemców z

prawem pobytu powy

ej 3 miesi

cy - najwi

cej

jest obywateli Ukrainy (w 2007 r. - 10,9 tys.)

W ko

cu 2007 r. zameldowanych na stałe było

57,5 tys., najwi

cej Niemców, Rosjan i

Ukrainców

Wg. Sonda

u CBOS z 2008 r. ponad 50%

badanych akceptowała podejmowanie pracy
przez cudzoziemców na terenie Polski

Art. 65. 1. Zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE udziela

cudzoziemcowi przebywaj

cemu na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej,

bezpo

rednio

przed

zło

eniem

wniosku,

legalnie

nieprzerwanie, co najmniej przez 5 lat, który posiada:

stabilne i regularne

ródło dochodu wystarczaj

cego do pokrycia

kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostaj

cych na jego

utrzymaniu;

ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu przepisów o powszechnym

ubezpieczeniu

zdrowotnym

lub

potwierdzenie

pokrycia

przez

ubezpieczyciela

kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej.

Dochód, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, po odliczeniu kosztów

zamieszkania, przypadaj

cy na ka

dego członka rodziny pozostaj

cego

na utrzymaniu cudzoziemca lub na cudzoziemca, gdy jest osob

samotn

, musi by

szy ni

wysoko

ść

dochodu, od której przyznaje

ę ś

wiadczenia pieni

ęż

ne z pomocy społecznej na podstawie ustawy z

dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

7. Zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE udziela si

czas nieoznaczony.

Nielegalna imigracja - poj

cie

Przebywanie czasowo lub
stale na terytorium danego
PCZ

niezgodnie z prawem

W odniesieniu do

obywateli

, którzy;

Nielegalnie przekroczyli
granic

UE i nie otrzymali

pozwolenia na pobyt

Wjechali na teren UE legalnie,
ale nielegalnie przedłu

yli swój

pobyt

Nie otrzymali ochrony
mi

dzynarodowej, ale dalej

pozostaj

na terytorium PCZ

rodki przyj

te w celu zwalczania

nielegalnej imigracji

Dyr. 2002/90/WE ustalenie na poziomie unijnym
definicji dla „ułatwienia nielegalnej imigracji” oraz
ustalenie w decyzji ramowej 2002/946/WSiSW
sankcji karnych za ten czyn zabroniony – karanie
przemytników

Obowi

zki przewo

ników – art. 26 KWUSCH; 1.

zapewnienie,

e cudzoziemiec posiada dokumenty

konieczne dla wjazdu do UE 2. przej

cie osoby,

której odmówiono prawa wjazdu

Ustalenie kar dla przewo

ników, którzy nie

wykonuj

obowi

zków kontrolnych w stosunku do

pasa

erów

Stworzenie sieci urz

dników w konsulatach w P3

odpowiedzialnych za sprawy imigracji ds. imigracji

Definicja handlu ludźmi w świetle

Protok

Protokoooo

uuuu o zapobieganiu,

o zapobieganiu,

zwalczaniu oraz karaniu handlu lud

zwalczaniu oraz karaniu handlu ludźmi, w szczeg

mi, w szczeg

mi, w szczegóóóólno

lno

lności kobietami i

ci kobietami i

dzie

dziećmi, uzupe

mi, uzupe

niaj

niający

cy konwenj

konwenj

konwenję Narod

Narod

Narodóóóów Zjednoczonych przeciwko

w Zjednoczonych przeciwko

międzynarodowej przest

dzynarodowej przest

dzynarodowej przestępczo

pczo

pczości zorganizowanej

ci zorganizowanej

Artykuł 3

"Handel lud

mi" oznacza werbowanie, transport, przekazywanie,

przechowywanie lub przyjmowanie osób, z zastosowaniem gró

b lub

yciem siły, lub te

z wykorzystaniem innej formy przymusu,

uprowadzenia, oszustwa, wprowadzenia w bł

d, nadu

ycia władzy lub

wykorzystania słabo

ci, wr

czenia lub przyj

cia płatno

ci lub korzy

dla uzyskania zgody osoby maj

cej kontrol

nad inn

osob

, w celu

wykorzystania. Wykorzystanie obejmuje, jako minimum,
wykorzystywanie prostytucji innych osób, lub inne formy wykorzystania
seksualnego, prac

lub usługi o charakterze przymusowym,

niewolnictwo lub praktyki podobne do niewolnictwa, zniewolenie, albo
usuni

cie organów;

zgoda ofiary handlu lud

mi na zamierzone wykorzystanie okre

lone w

punkcie (a) niniejszego artykułu nie ma znaczenia, je

eli posłu

ono si

któr

kolwiek z metod wymienionych w punkcie (a);

Dyrektywa dotycz

ca prawa pobytu

dla ofiar handlu lud

współpracuj

cymi z organami

cigania

Dyr. 2004/81/WE

Ograniczone czasowo prawo pobytu dla
osób, które zdecyduj

na współprac

wymiarem sprawiedliwo

Dost

p do edukacji i rynku pracy

Szczególne obowi

zki PCZ w stosunku do

ofiar gwałtu, przemocy, kobiet i dzieci

Udział w programach integracyjnych

wspólne normy i procedury
wydalania obywateli P3

Dyr. 2008/115/WE

Osoby podlegaj

ce wydaleniu:

przebywaj

ce nielegalnie na terytorium PCZ

zatrzymane w zwi

zku z nielegalnym przekroczeniem

granicy, które nie otrzymały pozwolenia na pobyt

na podstawie orzeczenia s

dowego lub podlegaj

ekstradycji

Decyzja o zobowi

zaniu do powrotu -> powrót

dobrowolny; -> powrót przymusowy [mo

liwo

ść

umieszczenia w areszcie nawet do 18 m-cy]

Wzajemne uznawanie decyzji o wydaleniu

Mechanizm wyrównywania kosztów wydalania

Wspólne przeloty w celu deportacji

Sytuacja na granicach
zewn

trznych UE w 2008 r.

na podstawie raportu Frontex

Wykrycie około 175 000 prób nielegalnego przekraczania granic UE

50% zanotowanych przypadków miało miejsce na granicach l

dowych i

morskich Grecji

Najwi

cej przypadków na granicach morskich zanotowały Włochy (37 tys.) w

rejonie Sycylii, Sardynii i Lampedusy

Do granic zagro

onych nielegaln

imigracj

nale

żą

ponadto: Wyspy

Kanaryjskie (9200) oraz hiszp. enklawa w Maroku Melilla i Ceuta (7500)

Na granicach wschodnich zanotowano około 6200 przypadków nielegalnego
przekraczania granicy zew. UE, z czego ok. 3300 w Polsce

Na granicach zew. odnotowano 140 000 przypadków odmowy prawa wjazdu
do UE, z tego 30 tys. na granicy wsch.

Hiszpania odmówiła 400 tys. osób prawa przekroczenia granicy w Ceucie i
Melilli

Przypadki nielegalnego pobytu: Francja ok. 80 tys, Hiszpania 77 tys., Włochy
i Grecja ok. 50 tys., Portugalia, Belgia, Szwecja (20-30 tys.)

Handel lud

mi obj

ł około 10 tys. Osób [przypadki wykryte]

Umowy o readmisji

Zawierane przez WE (wi

ążą

wszystkie PCZ) oraz P3

Zobowi

zuj

strony do przyj

cia na swoje terytorium

swoich obywateli, którzy przebywaj

nielegalnie na

terytorium innego pa

stwa-strony

Obywateli innych pa

stw, którzy przedostali si

danego terytorium do pa

stwa-stron umowy

Przewiduj

tranzyt osób deportowanych

Pozwalaj

na ustalenia to

samo

ci osób i wystawienie

im dokumentów podró

Klauzule readmisyjne wł

czane s

równie

do umów

o partnerstwie i współpracy oraz umów
stowarzyszeniowych

Wspólna koncepcja imigracji
(obejmuj

ca równie

ochron

dzynarodow

)

Koordynacja polityki wewn

trznej i zewn

trznej

Ochrona praw podstawowych w P3; zwłaszcza
kobiet, dzieci, mniejszo

Pomoc dla pa

stw pochodzenia i tranzytu osób

przybywaj

cych do UE; zwalczanie ubóstwa,

poprawa warunków

ycia i pracy, zapobieganie

konfliktom, wsparcie procesów
demokratyzacyjnych

Ustanowienie stosunków partnerskich z P3