I.

 

POSTANOWIENIA OGÓLNE 

1.

 

Niniejszą instrukcję opracowano w oparciu o: 

a)

 

Rozporządzenia  Ministra  Gospodarki  z  dnia  28  czerwca  2002  roku  w  sprawie 
bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  prowadzenia  ruchu  oraz  specjalistycznego 
zabezpieczenia przeciwpoŜarowego w podziemnych zakładach górniczych. 

b)

 

Rozporządzenia  Ministra  Gospodarki  z  dnia  9  czerwca  2006  roku  zmieniające 
rozporządzenie  w  sprawie  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  prowadzenia  ruchu  oraz 
specjalistycznego  zabezpieczenia  przeciwpoŜarowego  w  podziemnych  zakładach 
górniczych. 

c)

 

Ustawę o dozorze technicznym Dz.U. z dnia 31 grudnia 2000 roku. 

d)

 

Rozporządzenie  Ministra  Gospodarki,  Pracy  i  Polityki  Społecznej  Dz.  U.  z  dnia  18 
listopada 2003 roku w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie 
eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego. 

II.

 

PRZEDMIOT INSTRUKCJI 

1.

 

Niniejsza  instrukcja  przeznaczona  jest  dla  pracowników  zatrudnionych  przy  obsłudze 
wciągarek  elektrycznych,  elektryczno-ręcznych  i  obejmuje  zasady  prawidłowego 
i bezpiecznego wykonywania prac. 

2.

 

Przy obsłudze wciągarki zatrudnieni mogą być pracownicy, którzy: 

a)

 

ukończyli kurs obsługi wciągników i wciągarek, uzyskali zaświadczenie kwalifikacyjne 
uprawniające  do  ich  obsługi  oraz  posiadają  właściwe  upowaŜnienia  Kierownika  Ruchu 
Zakładu Górniczego, 

b)

 

w/w zaświadczenie posiadają przy sobie w miejscu wykonywanej pracy, 

c)

 

zostali zapoznani z dokumentacją techniczno-ruchową oraz zostali zapoznani z niniejszą 
instrukcją za podpisem w ksiąŜce instrukcji BHP. 

III.

 

OPIS WARUNKÓW PRACY 

1.

 

Załączenie wciągarki: 

•

 

załączyć wyłącznik główny, 

•

 

przekręcić kluczyk w kasecie sterującej w pozycję załącz („zał” lub „1”) Rys. 1a i 1b 

•

 

wcisnąć przycisk na kasecie sterującej załącz („zał” lub „1”) Rys. 1a 

 

 

 

2 

2.

 

Opis sterowania 

a)

 

wciągarki z napędem elektrycznym - ruch 
w pionie i poziomie odbywa się przy uŜyciu 
silników elektrycznych. Ruch wciągarki 
zadawany jest z kasety sterowniczej 
przedstawionej na Rys. 1a, 

b)

 

wciągarki z napędem elektryczno-ręcznym 
- ruch w pionie odbywa się przy uŜyciu silnika 
elektrycznego i zadawany jest z kasety 
sterowniczej przedstawionej na Rys. 1b, 
natomiast ruch w poziomie odbywa się 
poprzez ręczne ciągnięcie łańcucha napędu 
poziomego. 

 
 

3.

 

Czynności przed przystąpieniem do wykonywania pracy 

Przed przystąpieniem do pracy wciągarką obsługujący ma obowiązek sprawdzić: 

•

 

działanie wyłączników krańcowych, 

•

 

stan krąŜków linowych, 

•

 

stan zblocza, a w szczególności haka i jego zabezpieczenia (hak powinien swobodnie 
obracać się w gnieździe trawersy), 

•

 

prawidłowość układania się liny na bębnie, 

•

 

stan liny i jej nasmarowanie, 

•

 

działanie hamulca.  

Informacje  na  wciągarce  podające  jej  udźwig  dopuszczalny  powinny  być  widoczne  i czytelne 

z poziomu roboczego. 

4.

 

Zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy 

a)

 

w  czasie  wykonywania  robót  obsługa  zobowiązana  jest  stosować  ochrony  osobiste 
w zakresie wymaganym do bezpiecznego prowadzenia prac (okulary ochronne, pomosty 
robocze, szelki bezpieczeństwa przy prowadzeniu prac na wysokości itp.), 

b)

 

do  obowiązków  obsługi  naleŜy  ścisłe  przestrzeganie  instrukcji  a  w  szczególności 
respektowanie 

rygoru, 

aby 

masa 

podnoszonego 

ładunku 

nie 

przekroczyła 

dopuszczalnego udźwigu wciągarki, 

c)

 

zawiesia  łańcuchowe,  linowe  oraz  inne  uŜywane  do  zaczepienia  na  haku  ładunkowym 
wciągarki  powinny  mieć  sprawdzoną  wytrzymałość  oraz  powinny  być  ocechowane 
wartością dopuszczalnego obciąŜenia roboczego DOR. Przy doborze naleŜy uwzględnić: 

•

 

rodzaj i wartość dopuszczalnych obciąŜeń, 

•

 

miejsce uchwytu, sposób podnoszenia ładunku oraz warunków środowiskowych. 

d)

 

wciągarka  nie  moŜe  być  wykorzystywana  do  innych  celów  niŜ  transport  ładunku 
w zakresie pracy góra, dół oraz przemieszczanie w poziomie, 

Zabrania  się  uŜywania  wciągarki  do  odrywania,  przyciągania  elementów  na  stałe 

przytwierdzonych do podłoŜa. 

e)

 

miejsce pracy wciągarki powinno być oświetlone, 

f)

 

niedozwolone  jest  przebywanie  osób  postronnych  w  obszarze  prac  transportowych 
wciągarki, 

 

3 

g)

 

wzdłuŜ  toru  jezdnego  powinno  być  zapewnione  stałe  wolne  przejście  dla  osób 
obsługujących, 

h)

 

przed  podniesieniem  ładunku  naleŜy  sprawdzić  czy  jest  on  umocowany  na  haku 
w sposób pewny i jego ruch nie grozi zaczepieniem o inne elementy, 

i)

 

w  przypadku  zastosowania  więcej  niŜ  jednego  cięgna  ładunek  naleŜy  nieznacznie 
podnieść, sprawdzając czy są jednakowo napięte, 

j)

 

cięgna  nośne  w  czasie  pracy  wciągarki  powinny  być  w  układzie  jak  najbardziej 
zbliŜonym do pionowego, 

k)

 

przy podnoszeniu ładunku naleŜy unikać gwałtownych szarpnięć, 

l)

 

w czasie podnoszenia ładunku przemieszczanie wciągarki jest niedozwolone, 

m)

 

obsługujący  powinien  obserwować  ładunek  w  czasie  jego  całej  drogi  przemieszczania. 
W przypadku  przemieszczania  ładunku  z  innych  poziomów  aniŜeli  poziom  sterowania 
i ładunek  jest  niewidoczny  dla  obsługującego  wciągarkę,  przemieszczenie  powinno 
odbywać  się  przy  współudziale  pomocnika.  Pomiędzy  obsługującym  i  pomocnikiem 
naleŜy  ustalić  sygnały  porozumiewawcze.  Obserwację  ładunku  prowadzi  wówczas 
pomocnik. 

5.  Czynności do wykonania po zakończeniu pracy 

a)

 

po zakończeniu robót naleŜy uporządkować teren prac, 

b)

 

po skończonej pracy linę i zblocze z hakiem oczyścić i ewentualnie zakonserwować, 

c)

 

odstawić wciągarkę na wyznaczone miejsce postoju, 

d)

 

wyłączyć  dopływ  napięcia  przez  naciśnięcie  przycisku  „wył”  lub  „0”  (Rys.  1b) 
następnie  przekręcić  kluczyk  w  kasecie  sterującej  w pozycję  „wył”  lub  „0”  (Rys.  1a  i 
1b) i wyłączyć napięcie wyłącznikiem głównym. 

 

IV.

 

ZASADY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH AWARYJNYCH 

a)

 

w  sytuacji  zagraŜającej  Ŝyciu,  zdrowiu  lub  bezpieczeństwu  ludzi  naleŜy  natychmiast 
przerwać  pracę  wciągarki.  Ponowne  jej  uruchomienie  moŜe  nastąpić  po  usunięciu 
przyczyny zagroŜenia, 

b)

 

w  razie  zauwaŜenia  niesprawności  uniemoŜliwiającej  dalszą  bezpieczną  eksploatację 
obsługujący  zobowiązany  jest  przerwać  pracę,  opuścić  cięŜar  i  powiadomić 
bezpośredniego przełoŜonego, 

c)

 

operatorowi wciągarki zabrania się: 

•

 

opuszczania stanowiska pracy, 

•

 

stosowania nieodpowiednich cięgien (zawiesi) nośnych i zaczepów, 

•

 

wykonywania  w  czasie  pracy  wciągarki  takich  czynności  jak:  smarowanie, 
czyszczenie, regulowanie elementów będących w ruchu, 

•

 

pozostawiania  bez  kontroli  zawieszonego  cięŜaru  w  czasie  przerw  lub  po 
zakończeniu pracy. W przypadku braku moŜliwości opuszczenia ładunku obsługujący 
zobowiązany jest do zabezpieczenia terenu wokół wciągarki i zawieszonego ładunku. 

d)

 

w  przypadku  wystąpienia  sytuacji  nietypowych  i  nieujętych  w  instrukcji  naleŜy 
niezwłocznie zatrzymać prowadzone roboty i powiadomić osobę dozoru ruchu oddziału 
nadzorującego prace i postępować zgodnie z jej poleceniami. 

ROZDZIELNIK:  

NS; MS; BHP