background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 

Janusz Wojtkiewicz-Lazman 

 
 
 
 
 
 
 
 

Wykonywanie  prostych  prac  z  zakresu  obróbki  ręcznej

 

725[01].O2.01 

 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
dr inż. Jan Diaczuk 
mgr inż. Zbigniew Miszczak 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Danuta Pawełczyk 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Gabriela Poloczek 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  725[01].O2.01 
„Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej”, zawartego w modułowym programie 
nauczania dla zawodu monter elektronik. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia  

12 

5.1. Podstawy rysunku technicznego 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2. Materiały konstrukcyjne, pomiary warsztatowe 

14 

5.2.1. Ćwiczenia 

14 

5.3. Obróbka ręczna i ręczno–maszynowa 

17 

5.3.1. Ćwiczenia 

17 

5.4. Połączenia mechaniczne 

20 

5.4.1. Ćwiczenia 

20 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia  

22 

7.  Literatura 

37 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 
 

 

Przekazuję  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter elektronik 725[01]. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  ukształtowanie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

 

wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

 

pokazu z objaśnieniem, 

 

tekstu przewodniego, 

 

metody projektów, 

 

ćwiczeń praktycznych. 
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych. 

W tym rozdziale podano również: 

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

 

punktacje zadań, 

 

propozycje norm wymagań, 

 

instrukcję dla nauczyciela, 

 

instrukcję dla ucznia, 

 

kartę odpowiedzi, 

 

zestaw zadań testowych. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

725[01].O2 

Proste prace montażowe

 

725[01].O2.01 

Wykonanie prostych prac z zakresu 

obróbki ręcznej 

725[01].O2.02 

Wykonywanie montażu mechanicznego  

w urządzeniach elektronicznych 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

posługiwać się podstawowymi przyrządami kreślarskimi, 

 

obsługiwać komputer, 

 

rozróżniać symbole chemiczne pierwiastków i związków, 

 

stosować jednostki układu SI, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

odczytać schematy montażowe i rysunki warsztatowe, 

– 

wykonać proste rysunki maszynowe, 

– 

dobrać przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych, 

– 

rozróżnić połączenia rozłączne i nierozłączne stosowane w konstrukcjach mechanicznych,  

– 

rozróżnić i sklasyfikować podstawowe materiały konstrukcyjne,  

– 

rozróżnić elementy maszyn i urządzeń stosowanych przy obróbce ręcznej, 

– 

rozróżnić metody łączenia elementów maszyn i urządzeń, 

– 

rozróżnić metody obróbki elementów, 

– 

obsłużyć wiertarkę ręczną i elektryczną,  

– 

wykonać pomiary warsztatowe, 

– 

dobrać sposoby ochrony metali przed korozją, 

– 

zaplanować proste działania w zakresie obróbki ręcznej, 

– 

przygotować bezpieczne stanowisko pracy, 

– 

wykonać bruzdy, otwory w różnego typu podłożach, 

– 

wykonać proste operacje obróbki ręcznej, 

– 

utrzymać porządek na stanowisku pracy, 

– 

zademonstrować poprawność wykonywania zadań, 

– 

ocenić jakość i estetykę wykonanej pracy, 

– 

skorzystać z katalogów i norm, 

– 

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony 
środowiska. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca  

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Monter elektronik 725[01] 

Moduł: 

Proste prace montażowe 725[01].O2 

Jednostka modułowa:  

Wykonywanie  prostych  prac  z  zakresu  obróbki  ręcznej

 

725[01].O2.01 

Temat: Gwintowanie ręczne.  

Cel ogólny: Wykonać ręcznie gwint wewnętrzny. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać rodzaje gwintów, 

 

przygotować  stanowisko  pracy  z  uwzględnieniem  zasad  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy 
oraz ergonomii, 

 

dobrać narzędzia do wiercenia i gwintowania, 

 

dobrać narzędzia i przyrządy pomiarowe, 

 

zaplanować kolejność czynności podczas gwintowania, 

 

wiercić otwory przelotowe, 

 

wykonać gwintowanie ręczne, 

 

ocenić jakość wykonanej pracy, 

 

pozyskać informacje z różnych źródeł. 
 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 

Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów

 

uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych. 

 
Czas
: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego, 

 

stanowisko robocze do obróbki ręcznej metali, 

 

narzędzia do wiercenia i gwintowania, 

 

narzędzia i przyrządy pomiarowe, 

 

zestaw pytań prowadzących, 

 

poradnik mechanika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Uczestnicy: uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie monter 

elektronik. 
 
Zadanie dla ucznia

Za  pomocą  wzornika  określ  rodzaj  gwintu  na  śrubie  otrzymanej  od  nauczyciela, 

a następnie wykonaj w płytce metalowej otwór przelotowy gwintowany pod tę śrubę. Podczas 
wiercenia i gwintowania stosuj zasady bezpiecznej pracy. 
 
Przebieg zajęć: 

 

Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego. 
4.  Podział grupy uczniów na zespoły. 

 

Faza właściwa 
Praca metodą tekstu przewodniego. 
 
Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Jak dzielimy gwinty wg zarysów? 
2.  Jak dzielimy gwinty wg systemów? 
3.  Jak oznaczamy gwinty? 
4.  W jaki sposób sprawdzamy gwinty? 
5.  Jak dobieramy średnicę otworu do wykonywanego gwintu? 
6.  Jakie stosujemy rodzaje wiertarek? 
7.  W jaki sposób dobieramy wiertła? 
8.  W jaki sposób dobieramy gwintowniki? 
9.  Jak przebiega proces wykonywania gwintu wewnętrznego? 
10.  Jakie są przyczyny wadliwego wykonywania gwintów? 

 

Faza II. Planowanie 
1.  Jak określimy rodzaj gwintu na śrubie? 
2.  Jak  zidentyfikujemy  rodzaj  materiału,  w  którym  będziemy  wykonywać  otwór 

gwintowany?  

3.  Jakiej wiertarki użyjemy do wykonania otworu? 
4.  Jak będzie zamocowane wiertło? 
5.  W jaki sposób zamocujemy materiał, w którym będzie wykonywany gwint? 
6.  Jak dobierzemy wiertło do wykonania otworu pod gwint? 
7.  Jakich gwintowników użyjemy? 
8.  Jak sprawdzimy poprawność wykonanej pracy? 

 

Faza III. Ustalenie 
Uczniowie: 
1.  określają metodę sprawdzenia gwintu na śrubie, 
2.  określają rodzaj materiału w którym wykonają gwint, 
3.  pracując w zespołach proponują rozwiązania szczegółowe procesu wiercenia i gwintowania, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  konsultują  wypracowane  w  grupie  rozwiązanie  z  nauczycielem  i  wnoszą  ewentualne 

poprawki. 
 

Faza IV. Wykonanie 
Uczniowie:

 

1.  samodzielnie identyfikują materiał w którym będzie wykonany gwint bądź uzyskują 

informację na jego temat od nauczyciela, 

2.  dokonują sprawdzenia gwintu na otrzymanej śrubie, 
3.  dobierają niezbędne narzędzia i przyrządy, 
4.  wiercą w otrzymanym materiale otwór przelotowy, 
5.  wykonują ręcznie gwint wewnętrzny.  
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  wykonania  otworu  gwintowanego  przez 

wkręcenie  śruby.   

2.  Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych prac. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były 
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca  

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Monter elektronik 725[01] 

Moduł: 

Proste prace montażowe 725[01].O2 

Jednostka modułowa:  

Wykonywanie  prostych  prac  z  zakresu  obróbki  ręcznej

 

725[01].O2.01 

Temat: Trasowanie na płaszczyźnie. 

Cel ogólny: Wykonać trasowanie na płaszczyźnie. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zdefiniować pojęcie trasowania, 

 

wymienić rodzaje przyrządów traserskich, 

 

wymienić czynności przygotowawcze do trasowania, 

 

zorganizować stanowisko pracy, 

 

dobrać przyrządy traserskie, 

 

przygotować detal do trasowania, 

 

odczytać rysunek techniczny, 

 

dobrać bazy traserskie, 

 

nanieść linie i punkty za pomocą dobranych narzędzi,  

 

sformułować wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia, 

 

scharakteryzować wymagania bezpieczeństwa pracy. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

 

organizowania i planowania pracy, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu, 

 

prezentacji uzyskanych wyników. 

 

Metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów 

 

dwuosobowe zespoły. 

 
Czas
: 120 minut. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

stanowisko do trasowania, 

 

komplet narzędzi traserskich, 

 

narzędzia pomiarowe, 

 

rysunki wykonawcze, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Uczestnicy:  

 

uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie monter elektronik. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

Przebieg zajęć: 
 
1.  Wprowadzenie. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Wykonywanie ćwiczenia. 

 
Zadanie dla ucznia: 
Na  materiale  otrzymanym  od  nauczyciela  wykonaj  trasowanie  płaskie  zgodnie 

z otrzymanym  rysunkiem.  Podczas  wykonywania  ćwiczenia  zwróć  uwagę  na  dokładność 
i staranność wykonywanych prac. 

 
Instrukcja do wykonania ćwiczenia: 

 

zapoznaj się dokładnie z treścią zadania, 

 

przeanalizuj rysunek, który otrzymałeś od nauczyciela, 

 

przygotuj stanowisko do trasowania, 

 

dobierz narzędzia i przyrządy pomiarowe, 

 

przygotuj przedmiot do trasowania, 

 

nanieś odpowiednie linie i punkty na przedmiot, 

 

dokonaj bieżącej kontroli wykonywanych zabiegów, 

 

przeanalizuj jakość wykonanej pracy, 

 

ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności, 

 

uczniowie prezentują swoje prace, 

 

nauczyciel analizuje pracę ucznia i omawia mocne i słabe strony, 

 

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac. 

 
Praca domowa: 
Na  podstawie  przeprowadzonego  ćwiczenia  przygotuj  sprawozdanie  w  formie  pisemnej 
zawierające: 

 

opis wykonywanych czynności traserskich, 

 

analizę popełnionych błędów, 

 

wnioski. 

 
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach: 

 

Anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5.  ĆWICZENIA 

 
5.1.  Podstawy rysunku technicznego  

 
5.1.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przedstaw w rzutowaniu prostokątnym przedmiot pokazany w rzucie ukośnokątnym. 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Nauczyciel  powinien  zwrócić  uwagę  na  przygotowanie  przez  ucznia  stanowiska  pracy. 

Należy  sprawdzić,  czy  uczeń  posiada przybory niezbędne do wykonania ćwiczenia. W trakcie 
wykonywania  zadania  należy  kontrolować  powstawanie  kolejnych  rzutów  przedmiotu  (uczeń 
powinien pamiętać o zasadzie minimalnej ilości rzutów). Czas wykonania ćwiczenia wynosi 20 
minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia: 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 
2)  dokonać  wyboru  odpowiedniego  układu  rzutni  i  odpowiedniego  ustawienia  przedmiotu 

względem rzutni głównej, 

3)  wykonać rzuty przedmiotu z uwzględnieniem linii niewidocznych. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

materiały i przybory rysunkowe, 

– 

zestaw przyrządów kreślarskich. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Ćwiczenie 2 
 

Na  rysunku  pokazana  jest  figura  w  rzucie  ukośnym  w  przekroju  wzdłużnym.  Wykonaj 

rzuty prostokątne  tej  figury  (w odpowiedniej ilości). Za pomocą zaproponowanego przekroju 
pokaż budowę wewnętrzną oraz zwymiaruj tą figurę. 
 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Prowadzący  zajęcia  powinien  zwrócić  uwagę  na  układ  rzutów  wybrany  przez  ucznia. 

Istotnym  jest  wybór  rzutu  głównego,  gdyż  będzie  to  miało  duży  wpływ  na  czytelność 
dokonanego  w  drugiej  części  ćwiczenia  przekroju.  Należy  też  zwrócić  uwagę  na  sposób 
wymiarowania średnic otworów pokazanych na rysunku. Czas wykonania ćwiczenia wynosi 25 
minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zanalizować przekrój zaproponowany na podanym rysunku, 
2)  dokonać prawidłowego ustawienia przedmiotu względem rzutni pionowej, 
3)  wykonać rzut główny zarysu przedmiotu oraz zaznaczyć ślady płaszczyzny przekroju, 
4)  za  pomocą  odpowiedniego  przekroju  ukazać  wszystkie  istotne  elementy  budowy 

wewnętrznej przedmiotu, 

5)  nanieść wszystkie wymiary niezbędne do wykonania przedmiotu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

zestaw przyrządów kreślarskich,  

– 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

5.2.  Materiały konstrukcyjne, pomiary warsztatowe 

 
5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dobierz materiał na obudowę, do wybranego przez Ciebie układu do samodzielnego 

montażu. 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracując  w  dwuosobowych  zespołach  lub  indywidualnie.  W  dobrze  materiału 

kierują  się  wskazówkami  podanymi  w  Sposobie  wykonania  ćwiczenia.  W  przypadku  braku 
dostępu  do  Internetu  uczniowie  powinni  korzystać  z  katalogów  materiałowych,  poradników. 
Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoją pracę. Czas wykonania 60 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić  gabaryty  urządzenia  uwzględniając  wielkość  i  rozmieszczenie  poszczególnych 

elementów układu, 

2)  ocenić dopuszczalną wagę urządzenia biorąc pod uwagę czy urządzenie będzie przenośne 

czy stacjonarne, 

3)  określić  warunki  w  jakich  będzie  eksploatowane  urządzenie  (temperatura,  wilgotność, 

wpływ czynników chemicznych itp.), 

4)  określić  rodzaj  niezbędnych  powłok  dekoracyjnych  i  ochronnych  oraz  sposób  ich 

nanoszenia, 

5)  wybrać rodzaj materiału odpowiadający powyższym warunkom,   
6)  określić ilość i postać materiał (np. płyta, blacha), 
7)  znaleźć w Internecie sprzedawców wybranego materiału, 
8)  wyselekcjonować ofertę najlepszą pod względem ceny i jakości, 
9)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
10)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

treść ćwiczenia, 

– 

komputer PC z dostępem do Internetu, 

– 

oprogramowanie umożliwiające przeglądanie plików w wersji pdf, 

– 

materiały i przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj nakładaną powłokę ochronno-dekoracyjną z użyciem wybranych przez Ciebie 

farb na powierzchni metalowej wskazanej przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  dwuosobowych  zespołach.  Wybór  powierzchni  do  nakładania 

powłoki  powinien  wynikać  z  potrzeb  warsztatu  lub  pracowni,  a  więc  mieć  uzasadnienie 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

praktyczne.  Podczas  ćwiczenia  uczniowie  nie  tylko  uczą  się  nakładać  powłoki,  ale  również 
planować przebieg prac, dobierać narzędzia, czytać ze zrozumieniem instrukcje. Ze względu na 
toksyczność  niektórych  farb,  lakierów  i  rozpuszczalników  należy  uczniom  uświadomić  te 
zagrożenia  i  zapewnić  właściwe  warunki  pracy.  Po  zakończeniu  ćwiczenia  uczniowie 
prezentują  swoją  pracę  i  dokonują  samooceny  staranności  i  precyzji  jej  wykonania.  Czas 
wykonania 120 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  ze  stanowiskiem  pracy  i  jego  wyposażeniem  oraz  instrukcjami  obsługi 

maszyn i urządzeń stosowanych podczas wykonywania ćwiczenia (pistolet do malowania, 
kompresor itp.), 

2)  zapoznać  się  z  zaleceniami  producentów  farb  ochronnych  i  dekoracyjnych  dotyczącymi 

BHP,  ochrony  przeciwpożarowej  i  ochrony  środowiska  (informacje  te  znajdziesz  na 
opakowaniach farb i lakierów), 

3)  zaplanować etapy pracy i zapisać je w postaci tabeli: 
 

Lp. 

Nazwa i opis czynności 

Narzędzia i materiały 

Przewidywany czas 

wykonania 

 

 

 

 

 
4)  przedstawić do zatwierdzenia powyższy plan nauczycielowi, 
5)  wykonać kolejno zaplanowane czynności, 
6)  porównać rzeczywisty czas wykonania kolejnych czynności z planowanym, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia,  

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń zastosowanych podczas ćwiczenia,  

 

ulotki  informacyjne  producentów  farb  i  lakierów  dotyczące  właściwości,  zakresu 
zastosowania i sposobu nanoszenia różnych wyrobów malarskich,  

 

farby, 

 

pędzle, 

 

rozpuszczalniki, 

 

narzędzia i środki do przygotowania powierzchni pod powłokę ochronno-dekoracyjną, 

 

materiały i przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj  szkic  przedmiotu  płaskiego  otrzymanego  od  nauczyciela,  a  następnie  wykonaj 

pomiary  pozwalające  na  zwymiarowanie  przedmiotu.  Wyniki  pomiarów  nanieś  na  linie 
wymiarowe szkicu zgodnie z zasadami rysunku technicznego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie  lub  w  zespołach  dwuosobowych.  Po  wykonaniu szkicu 

konsultują  się  z  nauczycielem  w  celu  oceny  prawidłowości  jego  wykonania.  Podczas wyboru 
narzędzi  pomiarowych,  a  także  w  trakcie  procesu  mierzenia  uczniowie  powinni  mieć 
możliwość konsultacji z nauczycielem. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują efekty 
swojej pracy. Czas wykonania 120 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  powtórzyć  wiadomości  z  rozdziału  „Podstawy  rysunku  technicznego”  ze  szczególnym 

uwzględnieniem szkicowania oraz wymiarowania, 

2)  wykonać szkic przedmiotu, 
3)  określić rodzaje wymiarów koniecznych do zmierzenia, 
4)  dobrać przyrządy pomiarowe, 
5)  określić dokładność z jaką będą wykonywane pomiary, 
6)  przeprowadzić pomiary, 
7)  nanieś wyniki pomiarów na wcześniej przygotowany szkic, 
8)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

stanowisko pomiarowe,  

– 

zestaw przyrządów pomiarowych,  

– 

przedmioty przeznaczone do szkicowania i mierzenia, 

– 

materiały i przybory rysunkowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.3.  Obróbka ręczna i ręczno-maszynowa 

 
5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj  szkic  rozwinięcia  obudowy  urządzenia  elektronicznego  w  kształcie 

prostopadłościanu,  którą  możesz  wykorzystać  do  umieszczenia  w  niej  układu  do 
samodzielnego  montażu.  Na  podstawie  szkicu  wykonaj  na  arkuszu  blachy  trasowanie 
rozwinięcia obudowy. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Uczniowie  pracują  w  dwuosobowych  zespołach.  W  pierwszej  fazie  ćwiczenia  uczniowie 

projektują  konstrukcje  obudowy.  Na  tym  etapie  konieczne  są  częste  konsultacje 
z nauczycielem,  które  powinny  wyeliminować  ewentualne  błędy,  których  korekta  na dalszych 
etapach  tworzenia  obudowy  może  być  trudna.  Podczas  wykonywania  trasowania  przez 
uczniów  należy  zwrócić  uwagę  na  BHP  oraz  na  staranność  wykonywania  prac.  Po 
zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoją pracę. Czas wykonania 120 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zaprojektować  szczegółowe  rozwiązanie  konstrukcji  obudowy  z  uwzględnieniem 

właściwości  użytego  materiału,  sposobu  łączenia  elementów  obudowy,  chłodzenia 
wnętrza itp.,  

2)  sporządzić  szkic  rozwinięcia  obudowy  z  zaznaczonymi  wymiarami  zewnętrznymi 

obudowy,  otworami  na  montaż  wyłączników,  lampek  sygnalizacyjnych,  potencjometrów, 
kabli zasilających, wskaźników, bezpieczników itp.,   

3)  zaplanować kolejność czynności trasowania, 
4)  dobrać narzędzia traserskie, 
5)  przygotować powierzchnię materiału do trasowania, 
6)  nanieś  na  powierzchnię  blachy  odpowiednie  linie,  punkty,  okręgi  zgodnie  z  wykonanym 

wcześniej szkicem przy zachowaniu zasad bezpiecznej pracy, 

7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
8)  dokonać oceny jakości wykonanej pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne.  
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

stanowisko traserskie, 

 

materiały i przybory rysunkowe do wykonania szkicu, 

 

zestaw narzędzi traserskich. 

 
Ćwiczenie 2 

 

Wykonaj  na  elemencie  z  ćwiczenia  1  operację  cięcia  blachy  zgodnie  z  wyznaczonymi 

liniami traserskimi. W celu uniknięcia pomyłki przeanalizuj, które linie stanowią linie cięcia, a 
które gięcia.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Wskazówki do realizacji 

Bieżące  ćwiczenie  jest  kontynuacją  ćwiczenia  nr  1  zatem  uczniowie  powinni  pracować  

w  grupach  dwuosobowych  takich  samych  jak  w  ćwiczeniu  poprzednim.  Podczas  cięcia  blach 
należy  zwrócić  szczególną  uwagę  na  BHP  i  na  precyzję  wykonywania  tej  operacji.  
Po zakończeniu ćwiczenia prezentują swoją pracę. Czas wykonania 60 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dobrać narzędzia do cięcia (piłka, nożyce ręczne, elektryczne, dźwigniowe, piła taśmowa). 

Wybór należy uzależnić od rodzaju użytego materiału i jego grubości, 

2)  zapoznać się z instrukcjami obsługi wybranych narzędzi i urządzeń, 
3)  wykonać  precyzyjnie  cięcia  wzdłuż  linii  traserskich  z  zachowaniem  zasad  bezpiecznej 

pracy, 

4)  spiłować zadziory powstałe podczas cięcia, 
5)  ocenić jakość wykonanej pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

element z ćwiczenia 1, 

– 

narzędzia do cięcia, 

– 

instrukcje obsługi narzędzi i urządzeń używanych na stanowisku do cięcia. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj gięcia elementów blaszanej obudowy z ćwiczenia 2. 
 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracując  w  dwuosobowych  zespołach  tak  jak  w  ćwiczeniu  nr  2.  Należy 

zwrócić  uwagę  na  właściwy  dobór  narzędzi,  staranność  wykonywania  gięcia  oraz  zasady 
bezpiecznej  pracy.  Po  zakończeniu  ćwiczenia  uczniowie  prezentują  swoją  pracę.  Czas 
wykonania 60 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dobrać  narzędzia  i  urządzenia  do  gięcia  biorąc  pod  uwagę  rodzaj  materiału  oraz  jego 

grubość (młotki, imadła, nakładki na szczęki itp.), 

2)  umocować  przedmiot  zginany  w  szczękach  imadła  zaopatrzonego  w  odpowiednie 

nakładki, 

3)  giąć materiał wzdłuż wytrasowanych linii,  
4)  ocenić  jakość  wykonanej  pracy  zwracając  uwagę  na  precyzję  dopasowania  elementów 

obudowy do siebie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

ćwiczenie praktyczne. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Środki dydaktyczne: 

– 

stanowisko robocze ze stołem i imadłem, 

– 

zestaw nakładek na szczęki imadła, 

– 

zestaw młotków, 

– 

elementy obudowy z ćwiczenia 2. 

 
Ćwiczenie 4 

Za  pomocą  wzornika  określ  rodzaj  gwintu  na  śrubie  otrzymanej  od  nauczyciela, 

a następnie  wykonaj  w  płytce  metalowej  i  z  tworzywa  sztucznego  otwór  przelotowy 
gwintowany pod tą śrubę. 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  dwuosobowych  zespołach.  Realizują  kolejne  polecenia,  a  po 

zakończeniu ćwiczenia prezentują swoją pracę. Czas wykonania 90 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić za pomocą wzornika rodzaj gwintu na śrubie, 
2)  dobrać  na  podstawie  poradnika  mechanika  średnicę  otworu  pod  gwint  wewnętrzny  

w  zależności  od  rodzaju  gwintu,  średnicy  oraz  rodzaju  materiału,  w  którym  będzie 
wykonany, 

3)  dobrać odpowiednie wiertło, 
4)  zapoznać się z instrukcją użytkowania wiertarki, 
5)  wykonać otwór przelotowy w otrzymanej płytce, 
6)  dobrać komplet gwintowników, 
7)  wykonać operację gwintowania kolejnymi gwintownikami, 
8)  ocenić jakość wykonanej pracy przez wkręcenie w nagwintowany otwór śruby, 
9)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

wzornik do gwintów, 

– 

wiertarka elektryczna na stojaku, 

– 

instrukcja użytkowania wiertarki, 

– 

komplet gwintowników, 

– 

poradnik mechanika, 

– 

płytka metalowa do wykonania w niej otworu gwintowanego, 

– 

stół ślusarski z imadłem. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

5.4.  Połączenia mechaniczne 

 
5.4.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj,  zgodnie  z  przyjętą  wcześniej  koncepcją,  połączenia  stałe  i  rozłączne  

w obudowie którą wykonałeś w ramach ćwiczeń nr 1, 2, 3 w poprzednim rozdziale. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Czas wykonania 60 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić sposób połączenia części obudowy w całość, 
2)  zaplanować w zależności od przyjętego rozwiązania rozmieszczenie nitów, śrub, punktów 

zgrzewania, spoin, 

3)  przygotować niezbędne materiały i narzędzia, 
4)  wykonać zaplanowane połączenia zwracając uwagę na zasady bezpiecznej pracy, 
5)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

szkic zaprojektowanej obudowy, 

– 

zestaw materiałów i narzędzi do wykonywania połączeń. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj  demontaż  urządzenia  elektronicznego  z  elementami  mechanicznymi  (np. 

odtwarzacz  video,  magnetofon,  radiootwarzacz,  drukarka  itp.),  a  następnie  dokonaj  analizy 
konstrukcji mechanizmu.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel,  zakres  

i  sposób  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Czas wykonania 180 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  upewnić się czy urządzenie jest wyłączone z sieci, 
2)  przygotować zestaw narzędzi do demontażu, 
3)  zdemontować urządzenie zwracając uwagę by nie spowodować uszkodzenia, 
4)  przeanalizować konstrukcję mechaniczna urządzenia, 
5)  zamieścić wyniki analizy w tabeli zgodnie z poniższym przykładem, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Lp. 

Nazwa 

części/mechanizmu 

Funkcja 

Czy część/mechanizm 

można naprawiać? 

Sposób naprawy 

1. 

Łożyska silnika 
elektrycznego 

Podtrzymują 
wirnik  

nie 

Wymianie  podlega  cały 
silnik elektryczny. 

2. 

Mechanizm napędu 
wskaźnika skali 

Pokazuje 
częstotliwość 
wybranej 
stacji 

tak 

Wymianie podlegają: 
cięgno, sprężyny 
napinające, rolki 
prowadzące.  

 
6)  zmontować urządzenie, 
7)  zaprezentować wyniki ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

urządzenie do demontażu, 

– 

zestaw narzędzi (wkrętaki, klucze płaskie, imbusowe), 

– 

materiały i przybory do pisania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test 1 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie prostych prac z 
zakresu obróbki ręcznej” 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

– 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,  

– 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań, 

– 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

– 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  17  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 
Klucz  odpowiedzi
:  1.  b,  2.  c,  3.  b,  4.  a,  5. b, 6. a, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. d, 
12. c, 13. a, 14. b, 15. b, 16. a, 17. c, 18. c, 19. c, 20. b. 
 
Plan testu   
 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Rozróżnić rodzaje rysunków technicznych 

Rozróżnić stopy metali nieżelaznych 

P

 

Scharakteryzować właściwości tworzyw 
sztucznych 

P

 

Określić właściwości metali 

Określić warunki wykonania pomiarów 
warsztatowych 

P

 

Określić zastosowanie przyrządów 
pomiarowych 

P

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Opisać budowę przyrządów pomiarowych 

P

 

Scharakteryzować proces trasowania

 

P

 

Objaśnić sposób eksploatacji narzędzi do 
obróbki ręcznej

 

P

 

10 

Określić zastosowanie narzędzi do obróbki 
ręcznej 

P

 

11 

Scharakteryzować rodzaje wierteł 

P

 

12 

Dobrać narzędzia do obróbki ręcznej 

P

 

13 

Scharakteryzować odmiany wiercenia 

14 

Scharakteryzować narzędzia do ciecia 

15 

Scharakteryzować proces lutowania 

16 

Określić skład chemiczny stopów metali 
kolorowych 

PP 

17 

Scharakteryzować reakcje wytwarzania 
tworzyw sztucznych 

PP 

18 

Określić właściwości poszczególnych 
tworzyw sztucznych 

PP 

19 

Scharakteryzować metody pomiaru 
wielkości geometrycznych 

PP 

20 

Obliczyć prędkość obrotową przekładni 
mechanicznej 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  co  najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie będą 

w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  określ  czas  przeznaczony  

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  wielokrotnego  wyboru  o  różnym  stopniu  trudności.  Tylko  jedna 

odpowiedź jest prawidłowa.  

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 

Prawidłową  odpowiedź  zaznacz  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź 
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na  później  i  wróć  do  niego,  gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci 
zadania:  16–20,  gdyż  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niż  pozostałe.  Przeznacz  na  ich 
rozwiązanie więcej czasu. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 90 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Rysunek  pokazujący  tylko  jedną  niepodzielną  część  z  uwzględnieniem  wszystkich 

wymiarów koniecznych do jej wykonania, to rysunek 
a)  złożeniowy. 
b)  wykonawczy. 
c)  zestawieniowy. 
d)  montażowy. 

 

2.  Mosiądzem nazywamy stop 

a)  cynku i aluminium. 
b)  magnezu i cynku. 
c)  miedzi i cynku. 
d)  aluminium, miedzi i magnezu. 

 

3.  Tworzywami sztucznymi które można wielokrotnie przerabiać są 

a)  tworzywa chemoutwardzalne. 
b)  tworzywa termoplastyczne. 
c)  tworzywa termoutwardzalne. 
d)  wszystkie tworzywa sztuczne. 

 

4.  Metalem odpornym na korozję jest 

a)  platyna. 
b)  aluminium. 
c)  żelazo. 
d)  ołów. 

 

5.  Pomiary warsztatowe zaleca się wykonywać w 

a)  temperaturze około 25

°

C. 

b)  temperaturze około 20

°

C. 

c)  temperaturze około 15

°

C. 

d)  w dowolnej temperaturze. 

 
6.  Promieniomierze służą do 

a)  sprawdzania promieni zaokrągleń wypukłych i wklęsłych. 
b)  pomiaru promieniowania na stanowiskach pracy wykorzystujących izotopy. 
c)  mierzenia wielkości promieni okręgów podczas trasowania. 
d)  porównywania promieni kół zębatych.  

 
7.  Wysuwka służy w suwmiarce do 

a)  blokady zacisku. 
b)  pomiaru wymiarów zewnętrznych. 
c)  pomiaru wymiarów wewnętrznych. 
d)  pomiaru głębokości. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

8.  Malowanie przedmiotu przed trasowaniem ma na celu 

a)  zabezpieczenie przedmiotu przed korozją. 
b)  ograniczenie ślizgania się narzędzi traserskich po płycie. 
c)  zwiększenie widoczności trasowanych linii. 
d)  oznaczenie elementu ułatwiające jego identyfikację. 

 

9.  Brzeszczot piłki do metalu mocuje się w oprawie 

a)  tak, aby ząbki piłki miały kierunek nachylenia ku przedniemu uchwytowi. 
b)  tak, aby ząbki piłki miały kierunek nachylenia ku rękojeści piłki. 
c)  w dowolny sposób niezależnie od kierunku nachylenia ząbków. 
d)  tak, aby ząbki wykazywały jak najmniejszy opór podczas ruchu roboczego. 

 

10.  Podczas piłowania należy stosować pilniki w następującej kolejności: 

a)  równiak, zdzierak, gładzik, jedwabnik. 
b)  zdzierak, równiak, gładzik, jedwabnik. 
c)  gładzik, zdzierak, równiak, jedwabnik. 
d)  jedwabnik, równiak, zdzierak, gładzik. 

 
11.  Wiertła widiowe stosuje się do wiercenia w 

a)  tworzywach sztucznych. 
b)  stali. 
c)  drewnie. 
d)  betonie. 

 
12.  Wiertło kręte z kątem wierzchołkowym o wartości 85–90

°

 służy do wiercenia w 

a)  stali. 
b)  miedzi. 
c)  tworzywach sztucznych. 
d)  gumie. 

 
13.  Powiercanie wykonuje się za pomocą 

a)  wiertła. 
b)  pogłębiacza. 
c)  rozwiertaka. 
d)  narzynki. 

 
14.  Nożyce ręczne stosuje się do cięcia blach o grubości do 

a)  0,5 mm. 
b)  1 mm. 
c)  5 mm. 
d)  10 mm. 

 
15.  Lutowanie miękkie przeprowadza się z użyciem lutu o temperaturze topnienia 

a)  do 350ºC. 
b)  do 450ºC. 
c)  do 600ºC. 
d)  do 750ºC. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

16.  Prawdziwe zdanie to 

a)  elektron to stop magnezu, aluminium, cynku. 
b)  znale to stopy aluminium, krzemu, magnezu. 
c)  durale to stopy cynku, miedzi, magnezu. 
d)  mosiądze to stopy miedzi, aluminium, magnezu. 

 
17.  Polimeryzacja to proces podczas którego, małe jednorodne cząsteczki (monomery) 

a)  dzielą  się  na  cząstki  zwane  polimerami,  a  dodatkowo  wydzielają  się  substancje 

uboczne np. chlorowodór. 

b)  tworzą nową substancję o zmienionym składzie chemicznym, a dodatkowo wydzielają 

się substancje uboczne np. woda, amoniak. 

c)  łączą się ze sobą tworząc jedną wielką cząstkę, a powstające substancje mają taki sam 

skład chemiczny, jaki miały przed procesem. 

d)  tworzą pary drobnych cząstek, a powstała substancja ma zmieniony skład chemiczny. 

 

18.  Policzterofluoroetylen (teflon) 

a)  jest niepalny ma duży współczynnik tarcia. 
b)  jest palny i ma duży współczynnik tarcia. 
c)  jest niepalny i ma mały współczynnik tarcia. 
d)  jest palny i ma mały współczynnik tarcia. 

 
19.  Metodą pośrednią należy wyznaczać wymiar 

a)  A. 
b)  B. 
c)  C. 
d)  D. 

 

 

 
20.  Jeżeli  przełożenie  przekładni  kinematycznej  wynosi  i  =  0,5;  a  wałek  napędzany 

(wyjściowy)  obraca  się  z  prędkością  n

2

 =  100  obr/min  to  prędkość  wałka napędzającego 

n

1

 wynosi 

a)  500 obr/min. 
b)  200 obr/min. 
c)  100 obr/min. 
d)  50 obr/min. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

 

Test 2 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie prostych prac z 
zakresu obróbki ręcznej” 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

– 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,  

– 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań, 

– 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

– 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  17  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 
Klucz  odpowiedzi
:  1.  b,  2.  b,  3.  d,  4.  b,  5.  b,  6.  d  7.  b,  8. a, 9. d, 10. d, 11. c, 
12. b, 13. d, 14. b, 15. c, 16. a, 17. c, 18. a, 19. d, 20. c. 
 
Plan testu   
 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Dobrać metodę wymiarowania 

Scharakteryzować stopy żelaza z węglem 

Scharakteryzować stopy metali nieżelaznych 

Scharakteryzować technologię wytwarzania 
i nanoszenia powłok dekoracyjno- 
-ochronnych 

Określić właściwości tworzyw sztucznych 

Opisać budowę i dokładność pomiarową 
suwmiarek 

Opisać budowę i dokładność pomiarową 
przyrządów mikrometrycznych

 

P

 

Opisać narzędzia i przyrządy traserskie 

P

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

Scharakteryzować proces trasowania 
płaskiego i przestrzennego 

10 

Omówić budowę i zastosowanie narzędzi do 
przecinania 

11 

Scharakteryzować technologię piłowania 

12 

Scharakteryzować technologię 
wykonywania otworów 

13 

Dobrać parametry wiercenia 

14 

Rozpoznać na podstawie oznaczeń rodzaje 
gwintów 

15 

Scharakteryzować połączenia nierozłączne 

16 

Obliczyć przełożenie przekładni 

PP 

17 

Rozpoznać narzędzia do obróbki ręcznej 

PP 

18 

Rozpoznać rodzaje sprzęgieł 

PP 

19 

Scharakteryzować materiały pod względem 
właściwości i zastosowania 

PP 

20 

Rozróżnić rodzaje połaczeń 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  co  najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na 

udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  o  różnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  –  zaznacz  prawidłową 

odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć 
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na  później  i  wróć  do  niego,  gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci 
zadania:  16–20,  gdyż  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niż  pozostałe.  Przeznacz  na  ich 
rozwiązanie więcej czasu. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.  W przypadku przedmiotu pokazanego na rysunku została złamana 
 
 

  

 

Φ 

 

Φ 

 

Φ 

 

 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

a)  zasada grupowania wymiarów. 
b)  zasada niezamykania łańcucha wymiarowego. 
c)  zasada niepowtarzania wymiarów. 
d)  zasada nieprzecinania głównych linii wymiarowych. 
 

2.  Stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2 % poddany obróbce plastycznej to 

a)  żeliwo. 
b)  stal. 
c)  staliwo. 
d)  surówka. 
 

3.  Stopami, które w połączeniu z tlenem tworzą substancję wybuchową są 

a)  stopy aluminium. 
b)  stopy miedzi. 
c)  stopy cyny. 
d)  stopy magnezu. 
 

4.  Proces  pokrywania  przedmiotów  stalowych  warstwą  ochronną  czarnych  tlenków  żelaza 

nazywamy 

a)  pokrywaniem galwanicznym. 
b)  oksydowaniem. 
c)  fosforanowaniem. 
d)  platerowaniem. 
 

5.  Żywice epoksydowe są 

a)  termoutwardzalne. 
b)  chemoutwardzalne. 
c)  termoplastyczne. 
d)  elastomerami. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

6.  Noniusz  suwmiarki  o  długości  9  mm  z  podziałem  na  10  części  pozwala  mierzyć  

z dokładnością 

a)  0,09 mm. 
b)  0,01 mm. 
c)  0,02 mm. 
d)  0,1 mm. 

 
7.  Zazwyczaj przyrządy mikrometryczne wyposażone są w śrubę o skoku 

a)  0,01 mm. 
b)  0,5 mm. 
c)  1 mm. 
d)  0,1 mm. 
 

8.  Skrzynki traserskie stosuje się 

a)  podczas trasowania przestrzennego. 
b)  do przechowywania narzędzi traserskich. 
c)  jako podstawki pod płyty traserskie. 
d)  podczas trasowania na płaszczyźnie. 

 
9.  W celu zwiększenia widoczności linii traserskich na obrobionych przedmiotach stalowych 

stosuje się malowanie 

a)  farbą olejną. 
b)  lakierem bezbarwnym. 
c)  roztworem kredy z olejem w wodzie. 
d)  roztworem siarczanu miedzi. 

 
10.  Uzębienie brzeszczotu piłki do metalu jest rozwierane lub falowane w celu 

a)  lepszego odprowadzenia ciepła podczas przecinania. 
b)  zwiększenia precyzyjności cięcia. 
c)  zwiększenia prędkości przecinania. 
d)  eliminacji zakleszczania się brzeszczotu w materiale. 

 
11.  Przedmiot przeznaczony do piłowania umieszcza się w szczękach imadła tak by obrabiana 

powierzchnia znajdowała się 
a)  1

÷

2 mm ponad szczękami imadła. 

b)  1

÷

5 mm ponad szczękami imadła. 

c)  5

÷

10 mm ponad szczękami imadła. 

d)  10

÷

20 mm ponad szczękami imadła. 

 
12.  Prawidłowe prowadzenie wiertła krętego w otworze 

a)  zapewnia ścin. 
b)  zapewniają łysinki. 
c)  zapewniają krawędzie tnące. 
d)  zapewnia płetwa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

13.  Prędkość obrotowa wrzeciona wiertarki powinna być 

a)  stała, niezależna od materiału w którym odbywa się wiercenie. 
b)  duża w przypadku wiercenia w stali twardej. 
c)  mała przy wierceniu stopów miękkich. 
d)  mała przy wierceniu w stali twardej. 

 
14.  Symbol M20 oznacza 

a)  gwint drobnozwojowy o średnicy wewnętrznej 20 mm. 
b)  gwint metryczny o średnicy zewnętrznej 20 mm. 
c)  gwint metryczny o średnicy wewnętrznej 20 mm. 
d)  gwint calowy o średnicy zewnętrznej 20 mm. 

 
15.  W procesie zgrzewania połączenie następuje 

a)  przez stopienie łączonych elementów. 
b)  w wyniku wytworzenia spoiny z innego materiału niż elementy łączone. 
c)  poprzez silny docisk elementów łączonych podgrzanych do temperatury 

plastyczności. 

d)  w wyniku reakcji chemicznych w podwyższonej temperaturze. 

 
16.  Jeżeli w przekładni mechanicznej średnica koła napędzanego jest dwa razy większa od 

średnicy koła napędzającego to przełożenie przekładni wynosi 
a)  i = 0,5. 
b)  i = 1. 
c)  i = 2. 
d)  i = 4. 

 
17.  Przedstawione na rysunku narzędzie to 

a)  wiertło. 
b)  rozwiertak. 
c)  pogłębiacz. 
d)  gwintownik. 

 

 

 
18.  Z przedstawionych na rysunku sprzęgieł sprzęgło kłowe to 

a)  A. 
b)  B. 
c)  C. 
d)  D. 

 
 
 

 
 
 

 

 
 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

19.  Prawdziwe zdanie to: 

a)  mosiądze należą do najlżejszych stopów. 
b)  aluminium ze względu na dużą wytrzymałość jest często stosowane w stanie czystym. 
c)  stopy cyny używa się jako materiał konstrukcyjny. 
d)  cynk stosuje się głównie na przeciwkorozyjne powłoki ochronne.  

 
20.  Połączenie przedstawione na rysunku należy do połączeń 

a)  zgrzewanych. 
b)  gwintowych. 
c)  nitowych. 
d)  lutowanych. 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

7.  LITERATURA 

 

1.  Bożenko L.: Maszynoznawstwo. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990 
2.  Buksiński  T.,  Szpecht  A.:  Rysunek  techniczny.  Wydawnictwo  Szkolne  i  Pedagogiczne, 

Warszawa 1993 

3.  Górecki  A.:  Technologia  ogólna.  Podstawy  technologii  mechanicznych.  Wydawnictwo 

Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993 

4.  Lewandowski  T.:  Rysunek  techniczny  dla  mechaników.  Wydawnictwo  Szkolne  

i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 1995 

5.  Okoniewski  S.:  Technologia  dla  elektroników.  Wydawnictwo  Szkolne  i  Pedagogiczne 

Spółka Akcyjna, Warszawa 1996 

6.  Okoniewski  S.:  Technologia  maszyn.  Wydawnictwo  Szkolne  i  Pedagogiczne,  Warszawa 

1993 

7.  Rutkowski A.: Części maszyn. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992 
8.  Waszkiewiczowie  E.  S.:  Rysunek  zawodowy  dla  zasadniczych  szkół  zawodowych, 

Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1975 

9.  Zawora  J.:  Podstawy  technologii  maszyn. Wydawnictwo  Szkolne  i  Pedagogiczne Spółka 

Akcyjna, Warszawa 2001 

10.  http://images.google.pl/imghp 
 
 
Literatura metodyczna 
1.  Krogulec-Sobowiec M., Rudziński M.: Poradnik dla autorów pakietów edukacyjnych. 

KOWEZiU, Warszawa 2003 

2.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 

Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

3.  Szlosek  F.:  Wstęp  do  dydaktyki  przedmiotów  zawodowych.  Instytut  Technologii 

Eksploatacji, Radom 1998